Free Online FOOD for MIND & HUNGER - DO GOOD 😊 PURIFY MIND.To live like free birds 🐦 🦢 🦅 grow fruits 🍍 🍊 🥑 🥭 🍇 🍌 🍎 🍉 🍒 🍑 🥝 vegetables 🥦 🥕 🥗 🥬 🥔 🍆 🥜 🎃 🫑 🍅🍜 🧅 🍄 🍝 🥗 🥒 🌽 🍏 🫑 🌳 🍓 🍊 🥥 🌵 🍈 🌰 🇧🇧 🫐 🍅 🍐 🫒Plants 🌱in pots 🪴 along with Meditative Mindful Swimming 🏊‍♂️ to Attain NIBBĀNA the Eternal Bliss.
Kushinara NIBBĀNA Bhumi Pagoda White Home, Puniya Bhumi Bengaluru, Prabuddha Bharat International.
Categories:

Archives:
Meta:
April 2024
M T W T F S S
« Jan    
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  
01/23/16
1754 Sun Jan 24 2016 INSIGHT-NET-FREE Online A1 (Awakened One) Tipiṭaka Research & Practice University in Visual Format (FOA1TRPUVF) through http://sarvajan.ambedkar.org email: aonesolarpower@gmail.com aonesolarcooker@gmail.com Please correct this Google Translation in your Mother Tongue. That will be your exercise ! THE CONSTITUTION OF INDIA INSIGHT-NET NEWS POLITICO-SOCIAL TRANSFORMATION MOVEMENT NEWS A VOLCANO Internet, Serious business, funny little gif animation from Elvis Weathercock from 26 January 2016 to be Celebrated as UNIVERSAL PEACE YEAR because of Dr BR Ambedkar’s 125th Birth Anniversary LESSONS on Tripitaka and Constitution of Prabuddha Bharath in 93 Languages BSP is not just a Political Party. It is a Movement where the Sarva Samaj (All Societies) have lots of Aspiration- Ms Mayawati http://www.tipitaka.org/knda/ Talking Book in Kannada - Buddha11:06 mins The story of Gautham Buddha, the founder of one of the major religions in the world - Buddhism, it depicts his journey from a prince to an awakened being.
Filed under: General
Posted by: site admin @ 4:20 pm



1754 Sun Jan 24 2016

INSIGHT-NET-FREE Online A1 (Awakened One) Tipiṭaka Research & Practice University

in Visual Format (FOA1TRPUVF)  
through http://sarvajan.ambedkar.org

email:
aonesolarpower@gmail.com
aonesolarcooker@gmail.com

Please correct this Google Translation in your Mother Tongue. That will be your exercise !


THE CONSTITUTION OF INDIA


INSIGHT-NET

NEWS

POLITICO-SOCIAL TRANSFORMATION MOVEMENT

NEWS

A

VOLCANO



೯. ಆಟಾನಾಟಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ


೯. ಆಟಾನಾಟಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ


ಪಠಮಭಾಣವಾರವಣ್ಣನಾ


೨೭೫. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಆಟಾನಾಟಿಯಸುತ್ತಂ। ತತ್ರಾಯಮಪುಬ್ಬಪದವಣ್ಣನಾ – ಚತುದ್ದಿಸಂ ರಕ್ಖಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಅಸುರಸೇನಾಯ ನಿವಾರಣತ್ಥಂ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ದೇವಾನಮಿನ್ದಸ್ಸ ಚತೂಸು ದಿಸಾಸು ಆರಕ್ಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ। ಗುಮ್ಬಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಬಲಗುಮ್ಬಂ ಠಪೇತ್ವಾ। ಓವರಣಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ
ಚತೂಸು ದಿಸಾಸು ಆರಕ್ಖಕೇ ಠಪೇತ್ವಾ। ಏವಂ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ದೇವಾನಮಿನ್ದಸ್ಸ ಆರಕ್ಖಂ
ಸುಸಂವಿಹಿತಂ ಕತ್ವಾ ಆಟಾನಾಟನಗರೇ ನಿಸಿನ್ನಾ ಸತ್ತ ಬುದ್ಧೇ ಆರಬ್ಭ ಇಮಂ ಪರಿತ್ತಂ
ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ‘‘ಯೇ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮಆಣಂ ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ರಾಜಆಣಂ ನ ಸುಣನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಇದಞ್ಚಿದಞ್ಚ
ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಾವನಂ ಕತ್ವಾ ಅತ್ತನೋಪಿ ಚತೂಸು ದಿಸಾಸು ಮಹತಿಯಾ ಚ
ಯಕ್ಖಸೇನಾಯಾತಿಆದೀಹಿ ಚತೂಹಿ ಸೇನಾಹಿ ಆರಕ್ಖಂ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ
ರತ್ತಿಯಾ…ಪೇ॰… ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।


ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಸದ್ದೋ ಖಯಸುನ್ದರಾಭಿರೂಪಅಬ್ಭನುಮೋದನಾದೀಸು ದಿಸ್ಸತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾ,
ಭನ್ತೇ ರತ್ತಿ, ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಪಠಮೋ ಯಾಮೋ, ಚಿರನಿಸಿನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಉದ್ದಿಸತು,
ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೮.೨೦) ಏವಮಾದೀಸು ಖಯೇ ದಿಸ್ಸತಿ।
‘‘ಅಯಂ ಇಮೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತತರೋ ಪಣೀತತರೋ ಚಾ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰
೪.೧೦೦) ಏವಮಾದೀಸು ಸುನ್ದರೇ।


‘‘ಕೋ ಮೇ ವನ್ದತಿ ಪಾದಾನಿ, ಇದ್ಧಿಯಾ ಯಸಸಾ ಜಲಂ।


ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಸಬ್ಬಾ ಓಭಾಸಯಂ ದಿಸಾ’’ತಿ॥ (ವಿ॰ ವ॰ ೮೫೭)।


ಏವಮಾದೀಸು ಅಭಿರೂಪೇ। ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮಾತಿ (ಪಾರಾ॰ ೧೫) ಏವಮಾದೀಸು ಅಬ್ಭನುಮೋದನೇ । ಇಧ ಪನ ಖಯೇ। ತೇನ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ, ಪರಿಕ್ಖೀಣಾಯ ರತ್ತಿಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।


ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾತಿ ಇಧ
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಸದ್ದೋ ಅಭಿರೂಪೇ। ವಣ್ಣಸದ್ದೋ ಪನ
ಛವಿಥುತಿಕುಲವಗ್ಗಕಾರಣಸಣ್ಠಾನಪಮಾಣರೂಪಾಯತನಾದೀಸು ದಿಸ್ಸತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣೋಸಿ
ಭಗವಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೩೯೯) ಏವಮಾದೀಸು ಛವಿಯಂ। ‘‘ಕದಾ ಸಞ್ಞೂಳ್ಹಾ ಪನ ತೇ, ಗಹಪತಿ,
ಇಮೇ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೭೭) ಏವಮಾದೀಸು ಥುತಿಯಂ। ‘‘ಚತ್ತಾರೋಮೇ ,
ಭೋ ಗೋತಮ, ವಣ್ಣಾ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೨೬೬) ಏವಮಾದೀಸು ಕುಲವಗ್ಗೇ। ‘‘ಅಥ ಕೇನ ನು
ವಣ್ಣೇನ ಗನ್ಧಥೇನೋತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೨೩೪) ಕಾರಣೇ। ‘‘ಮಹನ್ತಂ
ಹತ್ಥಿರಾಜವಣ್ಣಂ ಅಭಿನಿಮ್ಮಿನಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೧೩೮) ಏವಮಾದೀಸು ಸಣ್ಠಾನೇ।
‘‘ತಯೋ ಪತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೦೨) ಏವಮಾದೀಸು ಪಮಾಣೇ। ‘‘ವಣ್ಣೋ ಗನ್ಧೋ ರಸೋ
ಓಜಾ’’ತಿ ಏವಮಾದೀಸು ರೂಪಾಯತನೇ। ಸೋ ಇಧ ಛವಿಯಂ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ತೇನ ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ
ಅಭಿರೂಪಚ್ಛವೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।


ಕೇವಲಕಪ್ಪನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕೇವಲಸದ್ದೋ
ಅನವಸೇಸಯೇಭುಯ್ಯಅಬ್ಯಾಮಿಸ್ಸಾನತಿರೇಕದಳ್ಹತ್ಥವಿಸಂಯೋಗಾದಿಅನೇಕತ್ಥೋ। ತಥಾ ಹಿಸ್ಸ
‘‘ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೧) ಏವಮಾದೀಸು ಅನವಸೇಸತಾ
ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಕೇವಲಕಪ್ಪಾ ಚ ಅಙ್ಗಮಾಗಧಾ ಪಹೂತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ಆದಾಯ ಅಭಿಕ್ಕಮಿತುಕಾಮಾ
ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೪೩) ಏವಮಾದೀಸು ಯೇಭುಯ್ಯತಾ। ‘‘ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ
ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧) ಏವಮಾದೀಸು ಅಬ್ಯಾಮಿಸ್ಸತಾ। ‘‘ಕೇವಲಂ ಸದ್ಧಾಮತ್ತಕಂ ನೂನ
ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೬.೫೫) ಏವಮಾದೀಸು ಅನತಿರೇಕತಾ। ‘‘ಆಯಸ್ಮತೋ, ಭನ್ತೇ,
ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಬಾಹಿಕೋ ನಾಮ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಠಿತೋ’’ತಿ (ಅ॰
ನಿ॰ ೪.೨೪೩) ಏವಮಾದೀಸು ದಳ್ಹತ್ಥತಾ। ‘‘ಕೇವಲೀ ವುಸಿತವಾ ಉತ್ತಮಪುರಿಸೋತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ
(ಅ॰ ನಿ॰ ೧೦.೧೨) ಏವಮಾದೀಸು ವಿಸಂಯೋಗೋ। ಇಧ ಪನಸ್ಸ ಅನವಸೇಸತ್ಥೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ।


ಕಪ್ಪಸದ್ದೋ ಪನಾಯಂ
ಅಭಿಸದ್ದಹನವೋಹಾರಕಾಲಪಞ್ಞತ್ತಿಛೇದನವಿಕಪ್ಪಲೇಸಸಮನ್ತಭಾವಾದಿಅನೇಕತ್ಥೋ। ತಥಾ ಹಿಸ್ಸ
‘‘ಓಕಪ್ಪನಿಯಮೇತಂ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ। ಯಥಾ ತಂ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰
೧.೩೮೭) ಏವಮಾದೀಸು ಅಭಿಸದ್ದಹನಮತ್ಥೋ। ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಹಿ ಸಮಣಕಪ್ಪೇಹಿ
ಫಲಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೨೫೦) ಏವಮಾದೀಸು ವೋಹಾರೋ। ‘‘ಯೇನ ಸುದಂ
ನಿಚ್ಚಕಪ್ಪಂ ವಿಹರಾಮೀ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೩೮೭) ಏವಮಾದೀಸು ಕಾಲೋ। ‘‘ಇಚ್ಚಾಯಸ್ಮಾ
ಕಪ್ಪೋ’’ತಿ (ಸು॰ ನಿ॰ ೧೦೯೮) ಏವಮಾದೀಸು ಪಞ್ಞತ್ತಿ।
‘‘ಅಲಙ್ಕತೋ ಕಪ್ಪಿತಕೇಸಮಸ್ಸೂ’’ತಿ (ವಿ॰ ವ॰ ೧೦೯೪) ಏವಮಾದೀಸು ಛೇದನಂ। ‘‘ಕಪ್ಪತಿ
ದ್ವಙ್ಗುಲಕಪ್ಪೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೪೪೬) ಏವಮಾದೀಸು ವಿಕಪ್ಪೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಪ್ಪೋ
ನಿಪಜ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೮.೮೦) ಏವಮಾದೀಸು ಲೇಸೋ। ‘‘ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ವೇಳುವನಂ
ಓಭಾಸೇತ್ವಾ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೯೪) ಏವಮಾದೀಸು ಸಮನ್ತಭಾವೋ।
ಇಧ ಪನ ಸಮನ್ತಭಾವೋ ಅತ್ಥೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಗಿಜ್ಝಕೂಟ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ
ಅನವಸೇಸಂ ಸಮನ್ತತೋ ಗಿಜ್ಝಕೂಟನ್ತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।


ಓಭಾಸೇತ್ವಾತಿ ವತ್ಥಮಾಲಾಲಙ್ಕಾರಸರೀರಸಮುಟ್ಠಿತಾಯ ಆಭಾಯ ಫರಿತ್ವಾ, ಚನ್ದಿಮಾ ವಿಯ ಸೂರಿಯೋ ವಿಯ ಚ ಏಕೋಭಾಸಂ ಏಕಪಜ್ಜೋತಂ ಕರಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸೂತಿ ದೇವತಾನಂ ದಸಬಲಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ನ ಬಹು, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಸುತ್ತೇ ಪರಿತ್ತಗಾರವವಸೇನ ನಿಸೀದಿಂಸು।


೨೭೬. ವೇಸ್ಸವಣೋತಿ
ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾರಾಜಾನೋ ಆಗತಾ, ವೇಸ್ಸವಣೋ ಪನ ದಸಬಲಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಾಸಿಕೋ
ಕಥಾಪವತ್ತನೇ ಬ್ಯತ್ತೋ ಸುಸಿಕ್ಖಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ವೇಸ್ಸವಣೋ ಮಹಾರಾಜಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ। ಉಳಾರಾತಿ ಮಹೇಸಕ್ಖಾನುಭಾವಸಮ್ಪನ್ನಾ। ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣಿಯಾತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತೇ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಸಮ್ಪರಾಯಿಕಂ ಆದೀನವಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತತೋ ವೇರಮಣಿಯಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ಸೇಸೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತತ್ಥ ಸನ್ತಿ ಉಳಾರಾ ಯಕ್ಖಾ ನಿವಾಸಿನೋತಿ ತೇಸು ಸೇನಾಸನೇಸು ಸನ್ತಿ ಉಳಾರಾ ಯಕ್ಖಾ ನಿಬದ್ಧವಾಸಿನೋ। ಆಟಾನಾಟಿಯನ್ತಿ
ಆಟಾನಾಟನಗರೇ ಬದ್ಧತ್ತಾ ಏವಂನಾಮಂ। ಕಿಂ ಪನ ಭಗವತೋ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಅತ್ಥೀತಿ,
ನತ್ಥಿ। ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ವೇಸ್ಸವಣೋ ‘‘ಉಗ್ಗಣ್ಹಾತು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ?
ಓಕಾಸಕರಣತ್ಥಂ। ಸೋ ಹಿ ಭಗವನ್ತಂ ಇಮಂ ಪರಿತ್ತಂ ಸಾವೇತುಂ ಓಕಾಸಂ ಕಾರೇನ್ತೋ ಏವಮಾಹ।
ಸತ್ಥು ಕಥಿತೇ ಇಮಂ ಪರಿತ್ತಂ ಗರು ಭವಿಸ್ಸತೀತಿಪಿ ಆಹ। ಫಾಸುವಿಹಾರಾಯಾತಿ ಗಮನಟ್ಠಾನಾದೀಸು ಚತೂಸು ಇರಿಯಾಪಥೇಸು ಸುಖವಿಹಾರಾಯ।


೨೭೭. ಚಕ್ಖುಮನ್ತಸ್ಸಾತಿ
ನ ವಿಪಸ್ಸೀಯೇವ ಚಕ್ಖುಮಾ, ಸತ್ತಪಿ ಬುದ್ಧಾ ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಏಕೇಕಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸ
ಏತಾನಿ ಸತ್ತ ಸತ್ತ ನಾಮಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ಸಬ್ಬೇಪಿ ಬುದ್ಧಾ ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ, ಸಬ್ಬೇ
ಸಬ್ಬಭೂತಾನುಕಮ್ಪಿನೋ, ಸಬ್ಬೇ ನ್ಹಾತಕಿಲೇಸತ್ತಾ ನ್ಹಾತಕಾ। ಸಬ್ಬೇ
ಮಾರಸೇನಾಪಮದ್ದಿನೋ, ಸಬ್ಬೇ ವುಸಿತವನ್ತೋ, ಸಬ್ಬೇ ವಿಮುತ್ತಾ, ಸಬ್ಬೇ ಅಙ್ಗತೋ ರಸ್ಮೀನಂ
ನಿಕ್ಖನ್ತತ್ತಾ ಅಙ್ಗೀರಸಾ। ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ಬುದ್ಧಾನಂ ಏತಾನೇವ ಸತ್ತ ನಾಮಾನಿ
ಅಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಾನಿ ನಾಮಾನಿ ಸಗುಣೇನ ಮಹೇಸಿನೋತಿ ವುತ್ತಂ।


ವೇಸ್ಸವಣೋ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಪಾಕಟನಾಮವಸೇನ ಏವಮಾಹ। ತೇ ಜನಾತಿ ಇಧ ಖೀಣಾಸವಾ ಜನಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ಅಪಿಸುಣಾಥಾತಿ ದೇಸನಾಸೀಸಮತ್ತಮೇತಂ, ಅಮುಸಾ ಅಪಿಸುಣಾ ಅಫರುಸಾ ಮನ್ತಭಾಣಿನೋತಿ ಅತ್ಥೋ ಮಹತ್ತಾತಿ ಮಹನ್ತಭಾವಂ ಪತ್ತಾ। ‘‘ಮಹನ್ತಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಮಹನ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವೀತಸಾರದಾತಿ ನಿಸ್ಸಾರದಾ ವಿಗತಲೋಮಹಂಸಾ।


ಹಿತನ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಫರಣೇನ ಹಿತಂ। ಯಂ ನಮಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಯನ್ತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಮಹತ್ತನ್ತಿ
ಮಹನ್ತಂ। ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ, ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ ‘‘ಯೇ ಚಾಪಿ ಲೋಕೇ ಕಿಲೇಸನಿಬ್ಬಾನೇನ
ನಿಬ್ಬುತಾ ಯಥಾಭೂತಂ ವಿಪಸ್ಸಿಸುಂ, ವಿಜ್ಜಾದಿಗುಣಸಮ್ಪನ್ನಞ್ಚ ಹಿತಂ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ
ಗೋತಮಂ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ, ತೇ ಜನಾ ಅಪಿಸುಣಾ, ತೇಸಮ್ಪಿ ನಮತ್ಥೂ’’ತಿ। ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ತೇ ಜನಾ
ಅಪಿಸುಣಾತಿ ತೇ ಬುದ್ಧಾ ಅಪಿಸುಣಾತಿ ಏವಂ ಪಠಮಗಾಥಾಯ ಬುದ್ಧಾನಂಯೇವ ವಣ್ಣೋ ಕಥಿತೋ,
ತಸ್ಮಾ ಪಠಮಗಾಥಾ ಸತ್ತನ್ನಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತಾ। ದುತಿಯಗಾಥಾಯ ‘‘ಗೋತಮ’’ನ್ತಿ
ದೇಸನಾಮುಖಮತ್ತಮೇತಂ। ಅಯಮ್ಪಿ ಹಿ ಸತ್ತನ್ನಂಯೇವ ವಸೇನ ವುತ್ತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ – ಲೋಕೇ ಪಣ್ಡಿತಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾ ಯಂ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ ಗೋತಮಂ, ತಸ್ಸ ಚ ತತೋ
ಪುರಿಮಾನಞ್ಚ ಬುದ್ಧಾನಂ ನಮತ್ಥೂತಿ।


೨೭೮. ಯತೋ ಉಗ್ಗಚ್ಛತೀತಿ ಯತೋ ಠಾನತೋ ಉದೇತಿ। ಆದಿಚ್ಚೋತಿ ಅದಿತಿಯಾ ಪುತ್ತೋ, ವೇವಚನಮತ್ತಂ ವಾ ಏತಂ ಸೂರಿಯಸದ್ದಸ್ಸ। ಮಹನ್ತಂ ಮಣ್ಡಲಂ ಅಸ್ಸಾತಿ ಮಣ್ಡಲೀಮಹಾ। ಯಸ್ಸ ಚುಗ್ಗಚ್ಛಮಾನಸ್ಸಾತಿ ಯಮ್ಹಿ ಉಗ್ಗಚ್ಛಮಾನೇ। ಸಂವರೀಪಿ ನಿರುಜ್ಝತೀತಿ ರತ್ತಿ ಅನ್ತರಧಾಯತಿ। ಯಸ್ಸ ಚುಗ್ಗತೇತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಉಗ್ಗತೇ।


ರಹದೋತಿ ಉದಕರಹದೋ। ತತ್ಥಾತಿ ಯತೋ ಉಗ್ಗಚ್ಛತಿ ಸೂರಿಯೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ। ಸಮುದ್ದೋತಿ ಯೋ ಸೋ ರಹದೋತಿ ವುತ್ತೋ, ಸೋ ನ ಅಞ್ಞೋ, ಅಥ ಖೋ ಸಮುದ್ದೋ। ಸರಿತೋದಕೋತಿ ವಿಸಟೋದಕೋ, ಸರಿತಾ ನಾನಪ್ಪಕಾರಾ ನದಿಯೋ ಅಸ್ಸ ಉದಕೇ ಪವಿಟ್ಠಾತಿ ವಾ ಸರಿತೋದಕೋ। ಏವಂ ತಂ ತತ್ಥ ಜಾನನ್ತೀತಿ ತಂ ರಹದಂ ತತ್ಥ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ । ಕಿನ್ತಿ ಜಾನನ್ತಿ? ಸಮುದ್ದೋ ಸರಿತೋದಕೋತಿ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ।


ಇತೋತಿ ಸಿನೇರುತೋ ವಾ ತೇಸಂ ನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನತೋ ವಾ। ಜನೋತಿ ಅಯಂ ಮಹಾಜನೋ। ಏಕನಾಮಾತಿ ಇನ್ದನಾಮೇನ ಏಕನಾಮಾ। ಸಬ್ಬೇಸಂ ಕಿರ ತೇಸಂ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ದೇವರಞ್ಞೋ ನಾಮಮೇವ ನಾಮಮಕಂಸು। ಅಸೀತಿ ದಸ ಏಕೋ ಚಾತಿ ಏಕನವುತಿಜನಾ। ಇನ್ದನಾಮಾತಿ ಇನ್ದೋತಿ ಏವಂನಾಮಾ। ಬುದ್ಧಂ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನನ್ತಿ ಕಿಲೇಸನಿದ್ದಾಪಗಮನೇನಾಪಿ ಬುದ್ಧಂ। ಆದಿಚ್ಚೇನ ಸಮಾನಗೋತ್ತತಾಯಪಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಂ। ಕುಸಲೇನ ಸಮೇಕ್ಖಸೀತಿ ಅನವಜ್ಜೇನ ನಿಪುಣೇನ ವಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣೇನ ಮಹಾಜನಂ ಓಲೋಕೇಸಿ। ಅಮನುಸ್ಸಾಪಿ ತಂ ವನ್ದನ್ತೀತಿ ಅಮನುಸ್ಸಾಪಿ ತಂ ‘‘ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣೇನ ಮಹಾಜನಂ ಓಲೋಕೇಸೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ವನ್ದನ್ತಿ। ಸುತಂ ನೇತಂ ಅಭಿಣ್ಹಸೋತಿ ಏತಂ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಸುತಂ। ಜಿನಂ ವನ್ದಥ ಗೋತಮಂ, ಜಿನಂ ವನ್ದಾಮ ಗೋತಮನ್ತಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಪುಟ್ಠಾ ಜಿನಂ ವನ್ದಾಮ ಗೋತಮನ್ತಿ ವದನ್ತಿ।


೨೭೯. ಯೇನ ಪೇತಾ ಪವುಚ್ಚನ್ತೀತಿ ಪೇತಾ ನಾಮ ಕಾಲಙ್ಕತಾ, ತೇ ಯೇನ ದಿಸಾಭಾಗೇನ ನೀಹರಿಯನ್ತೂತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಪಿಸುಣಾ ಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಿಕಾತಿ
ಪಿಸುಣಾವಾಚಾ ಚೇವ ಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಂ ಖಾದನ್ತಾ ವಿಯ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಗರಹಕಾ ಚ। ಏತೇ ಚ ಯೇನ
ನೀಹರಿಯನ್ತೂತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಪಿ ಹೇತೇ ದಕ್ಖಿಣದ್ವಾರೇನ ನೀಹರಿತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣತೋ
ನಗರಸ್ಸ ಡಯ್ಹನ್ತು ವಾ ಛಿಜ್ಜನ್ತು ವಾ ಹಞ್ಞನ್ತು ವಾತಿ ಏವಂ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಇತೋ ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾತಿ ಯೇನ ದಿಸಾಭಾಗೇನ ತೇ ಪೇತಾ ಚ ಪಿಸುಣಾದಿಕಾ ಚ ನೀಹರಿಯನ್ತೂತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಇತೋ ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾ। ಇತೋತಿ ಸಿನೇರುತೋ ವಾ ತೇಸಂ ನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನತೋ ವಾ। ಕುಮ್ಭಣ್ಡಾನನ್ತಿ ತೇ ಕಿರ ದೇವಾ ಮಹೋದರಾ ಹೋನ್ತಿ, ರಹಸ್ಸಙ್ಗಮ್ಪಿ ಚ ನೇಸಂ ಕುಮ್ಭೋ ವಿಯ ಮಹನ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಕುಮ್ಭಣ್ಡಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ।


೨೮೦. ಯತ್ಥ ಚೋಗ್ಗಚ್ಛತಿ ಸೂರಿಯೋತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ದಿಸಾಭಾಗೇ ಸೂರಿಯೋ ಅತ್ಥಂ ಗಚ್ಛತಿ।


೨೮೧. ಯೇನಾತಿ ಯೇನ ದಿಸಾಭಾಗೇನ। ಮಹಾನೇರೂತಿ ಮಹಾಸಿನೇರು ಪಬ್ಬತರಾಜಾ। ಸುದಸ್ಸನೋತಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯತ್ತಾ ಸುನ್ದರದಸ್ಸನೋ। ಸಿನೇರುಸ್ಸ ಹಿ ಪಾಚೀನಪಸ್ಸಂ ರಜತಮಯಂ, ದಕ್ಖಿಣಪಸ್ಸಂ ಮಣಿಮಯಂ , ಪಚ್ಛಿಮಪಸ್ಸಂ ಫಲಿಕಮಯಂ, ಉತ್ತರಪಸ್ಸಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ, ತಂ ಮನುಞ್ಞದಸ್ಸನಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಯೇನ ದಿಸಾಭಾಗೇನ ಸಿನೇರು ಸುದಸ್ಸನೋತಿ ಅಯಮೇತ್ಥತ್ಥೋ। ಮನುಸ್ಸಾ ತತ್ಥ ಜಾಯನ್ತೀತಿ ತತ್ಥ ಉತ್ತರಕುರುಮ್ಹಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಜಾಯನ್ತಿ। ಅಮಮಾತಿ ವತ್ಥಾಭರಣಪಾನಭೋಜನಾದೀಸುಪಿ ಮಮತ್ತವಿರಹಿತಾ। ಅಪರಿಗ್ಗಹಾತಿ ಇತ್ಥಿಪರಿಗ್ಗಹೇನ ಅಪರಿಗ್ಗಹಾ। ತೇಸಂ ಕಿರ ‘‘ಅಯಂ ಮಯ್ಹಂ ಭರಿಯಾ’’ತಿ ಮಮತ್ತಂ ನ ಹೋತಿ, ಮಾತರಂ ವಾ ಭಗಿನಿಂ ವಾ ದಿಸ್ವಾ ಛನ್ದರಾಗೋ ನುಪ್ಪಜ್ಜತಿ।


ನಪಿ ನೀಯನ್ತಿ ನಙ್ಗಲಾತಿ ನಙ್ಗಲಾನಿಪಿ ತತ್ಥ ‘‘ಕಸಿಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನ ಖೇತ್ತಂ ನೀಯನ್ತಿ। ಅಕಟ್ಠಪಾಕಿಮನ್ತಿ ಅಕಟ್ಠೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಅರಞ್ಞೇ ಸಯಮೇವ ಜಾತಂ। ತಣ್ಡುಲಪ್ಫಲನ್ತಿ ತಣ್ಡುಲಾವ ತಸ್ಸ ಫಲಂ ಹೋತಿ।


ತುಣ್ಡಿಕೀರೇ ಪಚಿತ್ವಾನಾತಿ ಉಕ್ಖಲಿಯಂ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ನಿದ್ಧುಮಙ್ಗಾರೇನ ಅಗ್ಗಿನಾ ಪಚಿತ್ವಾ। ತತ್ಥ ಕಿರ ಜೋತಿಕಪಾಸಾಣಾ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ತಯೋ ಪಾಸಾಣೇ ಠಪೇತ್ವಾ ತಂ ಉಕ್ಖಲಿಂ ಆರೋಪೇನ್ತಿ। ಪಾಸಾಣೇಹಿ ತೇಜೋ ಸಮುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ತಂ ಪಚತಿ। ತತೋ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ ಭೋಜನನ್ತಿ
ತತೋ ಉಕ್ಖಲಿತೋ ಭೋಜನಮೇವ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಅಞ್ಞೋ ಸೂಪೋ ವಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾ ನ ಹೋತಿ,
ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ ಚಿತ್ತಾನುಕೂಲೋಯೇವಸ್ಸ ರಸೋ ಹೋತಿ। ತೇ ತಂ ಠಾನಂ ಸಮ್ಪತ್ತಾನಂ
ದೇನ್ತಿಯೇವ, ಮಚ್ಛರಿಯಚಿತ್ತಂ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ। ಬುದ್ಧಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾದಯೋಪಿ ಮಹಿದ್ಧಿಕಾ
ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ।


ಗಾವಿಂ ಏಕಖುರಂ ಕತ್ವಾತಿ ಗಾವಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಖುರಂ ವಾಹನಮೇವ ಕತ್ವಾ। ತಂ ಅಭಿರುಯ್ಹ ವೇಸ್ಸವಣಸ್ಸ ಪರಿಚಾರಕಾ ಯಕ್ಖಾ। ಅನುಯನ್ತಿ ದಿಸೋದಿಸನ್ತಿ ತಾಯ ತಾಯ ದಿಸಾಯ ಚರನ್ತಿ। ಪಸುಂ ಏಕಖುರಂ ಕತ್ವಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾವಿಂ ಅವಸೇಸಚತುಪ್ಪದಜಾತಿಕಂ ಪಸುಂ ಏಕಖುರಂ ವಾಹನಮೇವ ಕತ್ವಾ ದಿಸೋದಿಸಂ ಅನುಯನ್ತಿ।


ಇತ್ಥಿಂ ವಾ ವಾಹನಂ ಕತ್ವಾತಿ
ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಗಬ್ಭಿನಿಂ ಮಾತುಗಾಮಂ ವಾಹನಂ ಕರಿತ್ವಾ। ತಸ್ಸಾ ಪಿಟ್ಠಿಯಾ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ
ಚರನ್ತಿ। ತಸ್ಸಾ ಕಿರ ಪಿಟ್ಠಿ ಓನಮಿತುಂ ಸಹತಿ। ಇತರಾ ಪನ ಇತ್ಥಿಯೋ ಯಾನೇ ಯೋಜೇನ್ತಿ। ಪುರಿಸಂ ವಾಹನಂ ಕತ್ವಾತಿ
ಪುರಿಸೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಯಾನೇ ಯೋಜೇನ್ತಿ। ಗಣ್ಹನ್ತಾ ಚ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕೇ ಗಹೇತುಂ ನ
ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ। ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮಮಿಲಕ್ಖುವಾಸಿಕೇ ಗಣ್ಹನ್ತಿ। ಅಞ್ಞತರೋ ಕಿರೇತ್ಥ
ಜಾನಪದೋ ಏಕಸ್ಸ ಥೇರಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನಿದ್ದಾಯತಿ, ಥೇರೋ ‘‘ಉಪಾಸಕ ಅತಿವಿಯ
ನಿದ್ದಾಯಸೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ‘‘ಅಜ್ಜ, ಭನ್ತೇ, ಸಬ್ಬರತ್ತಿಂ ವೇಸ್ಸವಣದಾಸೇಹಿ
ಕಿಲಮಿತೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ಆಹ।


ಕುಮಾರಿಂ ವಾಹನಂ ಕತ್ವಾತಿ ಕುಮಾರಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಖುರಂ ವಾಹನಂ ಕತ್ವಾ ರಥೇ ಯೋಜೇನ್ತಿ। ಕುಮಾರವಾಹನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಪಚಾರಾ ತಸ್ಸ ರಾಜಿನೋತಿ ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಪರಿಚಾರಿಕಾ। ಹತ್ಥಿಯಾನಂ ಅಸ್ಸಯಾನನ್ತಿ ನ ಕೇವಲಂ ಗೋಯಾನಾದೀನಿಯೇವ, ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಯಾನಾದೀನಿಪಿ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ವಿಚರನ್ತಿ। ದಿಬ್ಬಂ ಯಾನನ್ತಿ
ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ನೇಸಂ ಬಹುವಿಧಂ ದಿಬ್ಬಯಾನಂ ಉಪಟ್ಠಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ಏತಾನಿ ತಾವ ನೇಸಂ
ಉಪಕಪ್ಪನಯಾನಾನಿ। ತೇ ಪನ ಪಾಸಾದೇ ವರಸಯನಮ್ಹಿ ನಿಪನ್ನಾಪಿ ಪೀಠಸಿವಿಕಾದೀಸು ಚ
ನಿಸಿನ್ನಾಪಿ ವಿಚರನ್ತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಾಸಾದಾ ಸಿವಿಕಾ ಚೇವಾ’’ತಿ। ಮಹಾರಾಜಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋತಿ ಏವಂ ಆನುಭಾವಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ ಮಹಾರಾಜಸ್ಸ ಏತಾನಿ ಯಾನಾನಿ ನಿಬ್ಬತ್ತನ್ತಿ।


ತಸ್ಸ ಚ ನಗರಾ ಅಹು ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ ಸುಮಾಪಿತಾತಿ
ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಆಕಾಸೇ ಸುಟ್ಠು ಮಾಪಿತಾ ಏತೇ ಆಟಾನಾಟಾದಿಕಾ ನಗರಾ ಅಹೇಸುಂ, ನಗರಾನಿ
ಭವಿಂಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಕಞ್ಹಿಸ್ಸ ನಗರಂ ಆಟಾನಾಟಾ ನಾಮ ಆಸಿ, ಏಕಂ ಕುಸಿನಾಟಾ ನಾಮ, ಏಕಂ
ಪರಕುಸಿನಾಟಾ ನಾಮ, ಏಕಂ ನಾಟಸೂರಿಯಾ ನಾಮ, ಏಕಂ ಪರಕುಸಿಟನಾಟಾ ನಾಮ।


ಉತ್ತರೇನ ಕಸಿವನ್ತೋತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಉಜುಂ ಉತ್ತರದಿಸಾಯ ಕಸಿವನ್ತೋ ನಾಮ ಅಞ್ಞಂ ನಗರಂ। ಜನೋಘಮಪರೇನ ಚಾತಿ ಏತಸ್ಸ ಅಪರಭಾಗೇ ಜನೋಘಂ ನಾಮ ಅಞ್ಞಂ ನಗರಂ। ನವನವತಿಯೋತಿ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ನವನವತಿಯೋ ನಾಮ ಏಕಂ ನಗರಂ। ಅಪರಂ ಅಮ್ಬರಅಮ್ಬರವತಿಯೋ ನಾಮ। ಆಳಕಮನ್ದಾತಿ ಅಪರಮ್ಪಿ ಆಳಕಮನ್ದಾ ನಾಮ ರಾಜಧಾನೀ।


ತಸ್ಮಾ ಕುವೇರೋ ಮಹಾರಾಜಾತಿ
ಅಯಂ ಕಿರ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ಬುದ್ಧೇ ಕುವೇರೋ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹುತ್ವಾ ಉಚ್ಛುವಪ್ಪಂ
ಕಾರೇತ್ವಾ ಸತ್ತ ಯನ್ತಾನಿ ಯೋಜೇಸಿ। ಏಕಿಸ್ಸಾಯ ಯನ್ತಸಾಲಾಯ ಉಟ್ಠಿತಂ ಆಯಂ ಆಗತಾಗತಸ್ಸ
ಮಹಾಜನಸ್ಸ ದತ್ವಾ ಪುಞ್ಞಂ ಅಕಾಸಿ। ಅವಸೇಸಸಾಲಾಹಿ ತತ್ಥೇವ ಬಹುತರೋ ಆಯೋ ಉಟ್ಠಾಸಿ, ಸೋ
ತೇನ ಪಸೀದಿತ್ವಾ ಅವಸೇಸಸಾಲಾಸುಪಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವೀಸತಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ದಾನಂ
ಅದಾಸಿ। ಸೋ ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕೇಸು ಕುವೇರೋ ನಾಮ ದೇವಪುತ್ತೋ ಜಾತೋ। ಅಪರಭಾಗೇ
ವಿಸಾಣಾಯ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ। ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವೇಸ್ಸವಣೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ।


ಪಚ್ಚೇಸನ್ತೋ ಪಕಾಸೇನ್ತೀತಿ ಪಟಿಏಸನ್ತೋ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಅತ್ಥೇ ಉಪಪರಿಕ್ಖಮಾನಾ
ಅನುಸಾಸಮಾನಾ ಅಞ್ಞೇ ದ್ವಾದಸ ಯಕ್ಖರಟ್ಠಿಕಾ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ। ತೇ ಕಿರ ಯಕ್ಖರಟ್ಠಿಕಾ ಸಾಸನಂ
ಗಹೇತ್ವಾ ದ್ವಾದಸನ್ನಂ ಯಕ್ಖದೋವಾರಿಕಾನಂ ನಿವೇದೇನ್ತಿ। ಯಕ್ಖದೋವಾರಿಕಾ ತಂ ಸಾಸನಂ
ಮಹಾರಾಜಸ್ಸ ನಿವೇದೇನ್ತಿ। ಇದಾನಿ ತೇಸಂ ಯಕ್ಖರಟ್ಠಿಕಾನಂ ನಾಮಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ತತೋಲಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತೇಸು ಕಿರ ಏಕೋ ತತೋಲಾ ನಾಮ, ಏಕೋ ತತ್ತಲಾ ನಾಮ, ಏಕೋ ತತೋತಲಾ ನಾಮ, ಏಕೋ ಓಜಸಿ ನಾಮ, ಏಕೋ ತೇಜಸಿ ನಾಮ, ಏಕೋ ತತೋಜಸೀ ನಾಮ। ಸೂರೋ ರಾಜಾತಿ ಏಕೋ ಸೂರೋ ನಾಮ, ಏಕೋ ರಾಜಾ ನಾಮ, ಏಕೋ ಸೂರೋರಾಜಾ ನಾಮ, ಅರಿಟ್ಠೋ ನೇಮೀತಿ ಏಕೋ ಅರಿಟ್ಠೋ ನಾಮ, ಏಕೋ ನೇಮಿ ನಾಮ, ಏಕೋ ಅರಿಟ್ಠನೇಮಿ ನಾಮ।


ರಹದೋಪಿ ತತ್ಥ ಧರಣೀ ನಾಮಾತಿ ತತ್ಥ ಪನೇಕೋ ನಾಮೇನ ಧರಣೀ ನಾಮ ಉದಕರಹದೋ ಅತ್ಥಿ, ಪಣ್ಣಾಸಯೋಜನಾ ಮಹಾಪೋಕ್ಖರಣೀ ಅತ್ಥೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಯತೋ ಮೇಘಾ ಪವಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಯತೋ ಪೋಕ್ಖರಣಿತೋ ಉದಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಮೇಘಾ ಪವಸ್ಸನ್ತಿ। ವಸ್ಸಾ ಯತೋ ಪತಾಯನ್ತೀತಿ
ಯತೋ ವುಟ್ಠಿಯೋ ಅವತ್ಥರಮಾನಾ ನಿಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಮೇಘೇಸು ಕಿರ ಉಟ್ಠಿತೇಸು ತತೋ ಪೋಕ್ಖರಣಿತೋ
ಪುರಾಣಉದಕಂ ಭಸ್ಸತಿ। ಉಪರಿ ಮೇಘೋ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ತಂ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ನವೋದಕೇನ ಪೂರೇತಿ।
ಪುರಾಣೋದಕಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ಹುತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ। ಪರಿಪುಣ್ಣಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ವಲಾಹಕಾ
ವಿಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಸಭಾಪೀತಿ ಸಭಾ। ತಸ್ಸಾ ಕಿರ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ ಸಾಲವತಿಯಾ ನಾಮ ಲತಾಯ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ದ್ವಾದಸಯೋಜನಿಕೋ ರತನಮಣ್ಡಪೋ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ।


ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತೀತಿ ನಿಸೀದನ್ತಿ। ತತ್ಥ ನಿಚ್ಚಫಲಾ ರುಕ್ಖಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ತಂ ಮಣ್ಡಪಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಸದಾ ಫಲಿತಾ ಅಮ್ಬಜಮ್ಬುಆದಯೋ ರುಕ್ಖಾ ನಿಚ್ಚಪುಪ್ಫಿತಾ ಚ ಚಮ್ಪಕಮಾಲಾದಯೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ನಾನಾದಿಜಗಣಾಯುತಾತಿ ವಿವಿಧಪಕ್ಖಿಸಙ್ಘಸಮಾಕುಲಾ। ಮಯೂರಕೋಞ್ಚಾಭಿರುದಾತಿ ಮಯೂರೇಹಿ ಕೋಞ್ಚಸಕುಣೇಹಿ ಚ ಅಭಿರುದಾ ಉಪಗೀತಾ।


ಜೀವಞ್ಜೀವಕಸದ್ದೇತ್ಥಾತಿ ‘‘ಜೀವ ಜೀವಾ’’ತಿ ಏವಂ ವಿರವನ್ತಾನಂ ಜೀವಞ್ಜೀವಕಸಕುಣಾನಮ್ಪಿ ಏತ್ಥ ಸದ್ದೋ ಅತ್ಥಿ। ಓಟ್ಠವಚಿತ್ತಕಾತಿ ‘‘ಉಟ್ಠೇಹಿ, ಚಿತ್ತ, ಉಟ್ಠೇಹಿ ಚಿತ್ತಾ’’ತಿ ಏವಂ ವಸ್ಸಮಾನಾ ಉಟ್ಠವಚಿತ್ತಕಸಕುಣಾಪಿ ತತ್ಥ ವಿಚರನ್ತಿ। ಕುಕ್ಕುಟಕಾತಿ ವನಕುಕ್ಕುಟಕಾ। ಕುಳೀರಕಾತಿ ಸುವಣ್ಣಕಕ್ಕಟಕಾ। ವನೇತಿ ಪದುಮವನೇ। ಪೋಕ್ಖರಸಾತಕಾತಿ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಕಾ ನಾಮ ಸಕುಣಾ।


ಸುಕಸಾಳಿಕಸದ್ದೇತ್ಥಾತಿ ಸುಕಾನಞ್ಚ ಸಾಳಿಕಾನಞ್ಚ ಸದ್ದೋ ಏತ್ಥ। ದಣ್ಡಮಾಣವಕಾನಿ ಚಾತಿ
ಮನುಸ್ಸಮುಖಸಕುಣಾ। ತೇ ಕಿರ ದ್ವೀಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಸುವಣ್ಣದಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಂ
ಪೋಕ್ಖರಪತ್ತಂ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅನನ್ತರೇ ಪೋಕ್ಖರಪತ್ತೇ ಸುವಣ್ಣದಣ್ಡಂ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಾ
ವಿಚರನ್ತಿ। ಸೋಭತಿ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಸಾತಿ ಸಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಸೋಭತಿ। ಕುವೇರನಳಿನೀತಿ ಕುವೇರಸ್ಸ ನಳಿನೀ ಪದುಮಸರಭೂತಾ, ಸಾ ಧರಣೀ ನಾಮ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಸದಾ ನಿರನ್ತರಂ ಸೋಭತಿ।


೨೮೨. ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚೀತಿ ಇದಂ ವೇಸ್ಸವಣೋ ಆಟಾನಾಟಿಯಂ ರಕ್ಖಂ ನಿಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಪರಿಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ। ತತ್ಥ ಸುಗ್ಗಹಿತಾತಿ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಬ್ಯಞ್ಜನಞ್ಚ ಪರಿಸೋಧೇತ್ವಾ ಸುಟ್ಠು ಉಗ್ಗಹಿತಾ। ಸಮತ್ತಾ ಪರಿಯಾಪುತಾತಿ ಪದಬ್ಯಞ್ಜನಾನಿ ಅಹಾಪೇತ್ವಾ
ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಉಗ್ಗಹಿತಾ। ಅತ್ಥಮ್ಪಿ ಪಾಳಿಮ್ಪಿ ವಿಸಂವಾದೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋ ವಾ ಪನ
ಅಪ್ಪಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹಿ ಪರಿತ್ತಂ ತೇಜವನ್ತಂ ನ ಹೋತಿ, ಸಬ್ಬಸೋ ಪಗುಣಂ ಕತ್ವಾ
ಭಣನ್ತಸ್ಸೇವ ತೇಜವನ್ತಂ ಹೋತಿ। ಲಾಭಹೇತು ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅತ್ಥಂ ನ ಸಾಧೇತಿ,
ನಿಸ್ಸರಣಪಕ್ಖೇ ಠತ್ವಾ ಮೇತ್ತಂ ಪುರೇಚಾರಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಾಯ ಹೋತೀತಿ
ದಸ್ಸೇತಿ। ಯಕ್ಖಪಚಾರೋತಿ ಯಕ್ಖಪರಿಚಾರಕೋ।


ವತ್ಥುಂ ವಾತಿ ಘರವತ್ಥುಂ ವಾ। ವಾಸಂ ವಾತಿ ತತ್ಥ ನಿಬದ್ಧವಾಸಂ ವಾ। ಸಮಿತಿನ್ತಿ ಸಮಾಗಮಂ। ಅನಾವಯ್ಹನ್ತಿ ನ ಆವಾಹಯುತ್ತಂ। ಅವಿವಯ್ಹನ್ತಿ ನ ವಿವಾಹಯುತ್ತಂ। ತೇನ ಸಹ ಆವಾಹವಿವಾಹಂ ನ ಕರೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅತ್ತಾಹಿಪಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾಹೀತಿ
‘‘ಕಳಾರಕ್ಖಿ ಕಳಾರದನ್ತಾ’’ತಿ ಏವಂ ಏತೇಸಂ ಅತ್ತಭಾವಂ ಉಪನೇತ್ವಾ ವುತ್ತಾಹಿ
ಪರಿಪುಣ್ಣಬ್ಯಞ್ಜನಾಹಿ ಪರಿಭಾಸಾಹಿ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯುಂ ಯಕ್ಖಅಕ್ಕೋಸೇಹಿ ನಾಮ
ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ರಿತ್ತಮ್ಪಿಸ್ಸ ಪತ್ತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪತ್ತಸದಿಸಮೇವ ಲೋಹಪತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಂ ಸೀಸೇ ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ಯಾವ ಗಲವಾಟಕಾ ಭಸ್ಸತಿ। ಅಥ ನಂ ಮಜ್ಝೇ ಅಯೋಖೀಲೇನ ಆಕೋಟೇನ್ತಿ।


ಚಣ್ಡಾತಿ ಕೋಧನಾ। ರುದ್ಧಾತಿ ವಿರುದ್ಧಾ। ರಭಸಾತಿ ಕರಣುತ್ತರಿಯಾ। ನೇವ ಮಹಾರಾಜಾನಂ ಆದಿಯನ್ತೀತಿ ವಚನಂ ನ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಆಣಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ। ಮಹಾರಾಜಾನಂ ಪುರಿಸಕಾನನ್ತಿ ಅಟ್ಠವೀಸತಿಯಕ್ಖಸೇನಾಪತೀನಂ। ಪುರಿಸಕಾನನ್ತಿ ಯಕ್ಖಸೇನಾಪತೀನಂ ಯೇ ಮನಸ್ಸಾ ತೇಸಂ। ಅವರುದ್ಧಾ ನಾಮಾತಿ ಪಚ್ಚಾಮಿತ್ತಾ ವೇರಿನೋ। ಉಜ್ಝಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಪರಿತ್ತಂ ವತ್ವಾ ಅಮನುಸ್ಸೇ ಪಟಿಕ್ಕಮಾಪೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ಏತೇಸಂ ಯಕ್ಖಾನಂ ಉಜ್ಝಾಪೇತಬ್ಬಂ, ಏತೇ ಜಾನಾಪೇತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ।


ಪರಿತ್ತಪರಿಕಮ್ಮಕಥಾ


ಇಧ ಪನ ಠತ್ವಾ ಪರಿತ್ತಸ್ಸ
ಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ಪಠಮಮೇವ ಹಿ ಆಟಾನಾಟಿಯಸುತ್ತಂ ನ ಭಣಿತಬ್ಬಂ, ಮೇತ್ತಸುತ್ತಂ
ಧಜಗ್ಗಸುತ್ತಂ ರತನಸುತ್ತನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಸತ್ತಾಹಂ ಭಣಿತಬ್ಬಾನಿ। ಸಚೇ ಮುಞ್ಚತಿ, ಸುನ್ದರಂ।
ನೋ ಚೇ ಮುಞ್ಚತಿ, ಆಟಾನಾಟಿಯಸುತ್ತಂ ಭಣಿತಬ್ಬಂ, ತಂ ಭಣನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಿಟ್ಠಂ ವಾ
ಮಂಸಂ ವಾ ನ ಖಾದಿತಬ್ಬಂ, ಸುಸಾನೇ ನ ವಸಿತಬ್ಬಂ। ಕಸ್ಮಾ? ಅಮನುಸ್ಸಾ ಓಕಾಸಂ ಲಭನ್ತಿ।
ಪರಿತ್ತಕರಣಟ್ಠಾನಂ ಹರಿತುಪಲಿತ್ತಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ
ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ।


ಪರಿತ್ತಕಾರಕೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿಹಾರತೋ
ಘರಂ ನೇನ್ತೇಹಿ ಫಲಕಾವುಧೇಹಿ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ನೇತಬ್ಬೋ। ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನ
ವತ್ತಬ್ಬಂ, ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾನಿ ಪಿದಹಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಆವುಧಹತ್ಥೇಹಿ ಸಂಪರಿವಾರಿತೇನ
ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಂ ಪುರೇಚಾರಿಕಂ ಕತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಪಠಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಸೀಲೇ
ಪತಿಟ್ಠಿತಸ್ಸ ಪರಿತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಏವಮ್ಪಿ ಮೋಚೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ವಿಹಾರಂ ಆನೇತ್ವಾ
ಚೇತಿಯಙ್ಗಣೇ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಆಸನಪೂಜಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ದೀಪೇ ಜಾಲಾಪೇತ್ವಾ ಚೇತಿಯಙ್ಗಣಂ
ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಮಙ್ಗಲಕಥಾ ವತ್ತಬ್ಬಾ। ಸಬ್ಬಸನ್ನಿಪಾತೋ ಘೋಸೇತಬ್ಬೋ। ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪವನೇ
ಜೇಟ್ಠಕರುಕ್ಖೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಆಗಮನಂ ಪಟಿಮಾನೇತೀತಿ
ಪಹಿಣಿತಬ್ಬಂ। ಸಬ್ಬಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನೇ ಅನಾಗನ್ತುಂ ನಾಮ ನ ಲಬ್ಭತಿ। ತತೋ ಅಮನುಸ್ಸಗಹಿತಕೋ
‘‘ತ್ವಂ ಕೋ ನಾಮಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ। ನಾಮೇ ಕಥಿತೇ ನಾಮೇನೇವ ಆಲಪಿತಬ್ಬೋ। ಇತ್ಥನ್ನಾಮ
ತುಯ್ಹಂ ಮಾಲಾಗನ್ಧಾದೀಸು ಪತ್ತಿ ಆಸನಪೂಜಾಯ ಪತ್ತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತೇ ಪತ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ
ತುಯ್ಹಂ ಪಣ್ಣಾಕಾರತ್ಥಾಯ ಮಹಾಮಙ್ಗಲಕಥಾ ವುತ್ತಾ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ
ಗಾರವೇನ ಏತಂ ಮುಞ್ಚಾಹೀತಿ ಮೋಚೇತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ನ ಮುಞ್ಚತಿ, ದೇವತಾನಂ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ
‘‘ತುಮ್ಹೇ ಜಾನಾಥ, ಅಯಂ ಅಮನುಸ್ಸೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಚನಂ ನ ಕರೋತಿ, ಮಯಂ ಬುದ್ಧಆಣಂ
ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಪರಿತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಏತಂ ತಾವ ಗಿಹೀನಂ ಪರಿಕಮ್ಮಂ। ಸಚೇ ಪನ ಭಿಕ್ಖು
ಅಮನುಸ್ಸೇನ ಗಹಿತೋ ಹೋತಿ, ಆಸನಾನಿ ಧೋವಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸನ್ನಿಪಾತಂ ಘೋಸಾಪೇತ್ವಾ
ಗನ್ಧಮಾಲಾದೀಸು ಪತ್ತಿಂ ದತ್ವಾ ಪರಿತ್ತಂ ಭಣಿತಬ್ಬಂ। ಇದಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪರಿಕಮ್ಮಂ।


ವಿಕ್ಕನ್ದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸನ್ನಿಪಾತಂ ಘೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠವೀಸತಿ ಯಕ್ಖಸೇನಾಪತಯೋ ಕನ್ದಿತಬ್ಬಾ। ವಿರವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಅಯಂ ಯಕ್ಖೋ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿಆದೀನಿ ಭಣನ್ತೇನ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಗಣ್ಹಾತೀತಿ ಸರೀರೇ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ। ಆವಿಸತೀತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ಅಥ ವಾ ಲಗ್ಗತಿ ನ ಅಪೇತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಹೇಠೇತೀತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ರೋಗಂ ವಡ್ಢೇನ್ತೋ ಬಾಧತಿ। ವಿಹೇಠೇತೀತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ಹಿಂಸತೀತಿ ಅಪ್ಪಮಂಸಲೋಹಿತಂ ಕರೋನ್ತೋ ದುಕ್ಖಾಪೇತಿ। ವಿಹಿಂಸತೀತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ನ ಮುಞ್ಚತೀತಿ ಅಪ್ಪಮಾದಗಾಹೋ ಹುತ್ವಾ ಮುಞ್ಚಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛತಿ, ಏವಂ ಏತೇಸಂ ವಿರವಿತಬ್ಬಂ।


೨೮೩. ಇದಾನಿ ಯೇಸಂ ಏವಂ ವಿರವಿತಬ್ಬಂ, ತೇ ದಸ್ಸೇತುಂ ಕತಮೇಸಂ ಯಕ್ಖಾನನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಇನ್ದೋ ಸೋಮೋತಿಆದೀನಿ ತೇಸಂ ನಾಮಾನಿ। ತೇಸು ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋತಿ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತಪಬ್ಬತವಾಸೀ ಏಕೋ ಯಕ್ಖೋ। ಯುಗನ್ಧರೋಪಿ ಯುಗನ್ಧರಪಬ್ಬತವಾಸೀಯೇವ। ಹಿರಿ ನೇತ್ತಿ ಚ ಮನ್ದಿಯೋತಿ ಹಿರಿ ಚ ನೇತ್ತಿ ಚ ಮನ್ದಿಯೋ ಚ। ಮಣಿ ಮಾಣಿ ವರೋ ದೀಘೋತಿ ಮಣಿ ಚ ಮಾಣಿ ಚ ವರೋ ಚ ದೀಘೋ ಚ। ಅಥೋ ಸೇರೀಸಕೋ ಸಹಾತಿ
ತೇಹಿ ಸಹ ಅಞ್ಞೋ ಸೇರೀಸಕೋ ನಾಮ। ‘‘ಇಮೇಸಂ ಯಕ್ಖಾನಂ…ಪೇ॰… ಉಜ್ಝಾಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅಯಂ
ಯಕ್ಖೋ ಇಮಂ ಹೇಠೇತಿ ವಿಹೇಠೇತಿ ನ ಮುಞ್ಚತೀತಿ ಏವಂ ಏತೇಸಂ ಯಕ್ಖಸೇನಾಪತೀನಂ
ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ। ತತೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮಆಣಂ ಕರೋತಿ, ಮಯಮ್ಪಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ
ಯಕ್ಖರಾಜಆಣಂ ಕರೋಮಾತಿ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಏವಂ ಅಮನುಸ್ಸಾನಂ ಓಕಾಸೋ ನ
ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಬುದ್ಧಸಾವಕಾನಂ ಫಾಸುವಿಹಾರೋ ಚ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಸಾ,
ಮಾರಿಸ, ಆಟಾನಾಟಿಯಾ ರಕ್ಖಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತಂ ಸಬ್ಬಂ, ತತೋ ಪರಞ್ಚ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।


ಸುಮಙ್ಗಲವಿಲಾಸಿನಿಯಾ ದೀಘನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ


ಆಟಾನಾಟಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

Talking Book in Kannada - Buddha11:06 mins

The story of Gautham Buddha, the founder of one of the major religions
in the world - Buddhism, it depicts his journey from a prince to an awakened being.


೧೦. ಸಙ್ಗೀತಿಸುತ್ತಂ


೨೯೬. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಮಲ್ಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಯೇನ ಪಾವಾ ನಾಮ ಮಲ್ಲಾನಂ ನಗರಂ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ
ಪಾವಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಚುನ್ದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತಸ್ಸ ಅಮ್ಬವನೇ।


ಉಬ್ಭತಕನವಸನ್ಧಾಗಾರಂ


೨೯೭. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾನಂ ಮಲ್ಲಾನಂ ಉಬ್ಭತಕಂ ನಾಮ ನವಂ ಸನ್ಧಾಗಾರಂ [ಸನ್ಥಾಗಾರಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಸಣ್ಠಾಗಾರಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಅಚಿರಕಾರಿತಂ ಹೋತಿ ಅನಜ್ಝಾವುಟ್ಠಂ [ಅನಜ್ಝಾವುತ್ಥಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)]
ಸಮಣೇನ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಮನುಸ್ಸಭೂತೇನ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ
ಮಲ್ಲಾ – ‘‘ಭಗವಾ ಕಿರ ಮಲ್ಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಪಾವಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಪಾವಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಚುನ್ದಸ್ಸ
ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತಸ್ಸ ಅಮ್ಬವನೇ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ ಮಲ್ಲಾ ಯೇನ ಭಗವಾ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ ಮಲ್ಲಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಇಧ, ಭನ್ತೇ,
ಪಾವೇಯ್ಯಕಾನಂ ಮಲ್ಲಾನಂ ಉಬ್ಭತಕಂ ನಾಮ ನವಂ ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ಅಚಿರಕಾರಿತಂ ಹೋತಿ
ಅನಜ್ಝಾವುಟ್ಠಂ ಸಮಣೇನ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಮನುಸ್ಸಭೂತೇನ। ತಞ್ಚ
ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಪಠಮಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತು, ಭಗವತಾ ಪಠಮಂ ಪರಿಭುತ್ತಂ ಪಚ್ಛಾ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ
ಮಲ್ಲಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ। ತದಸ್ಸ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾನಂ ಮಲ್ಲಾನಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯ
ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಖೋ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ।


೨೯೮. ಅಥ ಖೋ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ ಮಲ್ಲಾ ಭಗವತೋ ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಯೇನ ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸನ್ಥರಿಂ [ಸಬ್ಬಸನ್ಥರಿಂ ಸನ್ಥತಂ (ಕ॰)]
ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಆಸನಾನಿ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಉದಕಮಣಿಕಂ ಪತಿಟ್ಠಪೇತ್ವಾ
ತೇಲಪದೀಪಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ತೇ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ ಮಲ್ಲಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಬ್ಬಸನ್ಥರಿಸನ್ಥತಂ [ಸಬ್ಬಸನ್ಥರಿಂ ಸನ್ಥತಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)], ಭನ್ತೇ, ಸನ್ಧಾಗಾರಂ, ಭಗವತೋ ಆಸನಾನಿ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ, ಉದಕಮಣಿಕೋ ಪತಿಟ್ಠಾಪಿತೋ, ತೇಲಪದೀಪೋ ಆರೋಪಿತೋ। ಯಸ್ಸದಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞತೀ’’ತಿ।


೨೯೯.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಯೇನ ಸನ್ಧಾಗಾರಂ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಾದೇ ಪಕ್ಖಾಲೇತ್ವಾ ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಮಜ್ಝಿಮಂ
ಥಮ್ಭಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪುರತ್ಥಾಭಿಮುಖೋ ನಿಸೀದಿ। ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋಪಿ ಖೋ ಪಾದೇ ಪಕ್ಖಾಲೇತ್ವಾ
ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಭಿತ್ತಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪುರತ್ಥಾಭಿಮುಖೋ
ನಿಸೀದಿ ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಪುರಕ್ಖತ್ವಾ। ಪಾವೇಯ್ಯಕಾಪಿ ಖೋ ಮಲ್ಲಾ ಪಾದೇ ಪಕ್ಖಾಲೇತ್ವಾ
ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪುರತ್ಥಿಮಂ ಭಿತ್ತಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪಚ್ಛಿಮಾಭಿಮುಖಾ ನಿಸೀದಿಂಸು
ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಪುರಕ್ಖತ್ವಾ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪಾವೇಯ್ಯಕೇ ಮಲ್ಲೇ ಬಹುದೇವ ರತ್ತಿಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ
ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಸಮುತ್ತೇಜೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸಿ –
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠಾ, ರತ್ತಿ। ಯಸ್ಸದಾನಿ ತುಮ್ಹೇ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಥಾ’’ತಿ।
‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಪಾವೇಯ್ಯಕಾ ಮಲ್ಲಾ ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು।


೩೦೦.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೇಸು ಪಾವೇಯ್ಯಕೇಸು ಮಲ್ಲೇಸು ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ
ಭಿಕ್ಖುಸಂಘಂ ಅನುವಿಲೋಕೇತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ
[ವಿಗತಥೀನಮಿದ್ಧೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಖೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ। ಪಟಿಭಾತು ತಂ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಧಮ್ಮೀಕಥಾ। ಪಿಟ್ಠಿ ಮೇ ಆಗಿಲಾಯತಿ। ತಮಹಂ ಆಯಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ [ಆಯಮೇಯ್ಯಾಮೀತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ಚತುಗ್ಗುಣಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಸ್ಸೇನ ಸೀಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ ಪಾದೇ
ಪಾದಂ ಅಚ್ಚಾಧಾಯ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಉಟ್ಠಾನಸಞ್ಞಂ ಮನಸಿ ಕರಿತ್ವಾ।


ಭಿನ್ನನಿಗಣ್ಠವತ್ಥು


೩೦೧. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ಪಾವಾಯಂ ಅಧುನಾಕಾಲಙ್ಕತೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾಯ ಭಿನ್ನಾ ನಿಗಣ್ಠಾ ದ್ವೇಧಿಕಜಾತಾ [ದ್ಧೇಳ್ಹಕಜಾತಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಭಣ್ಡನಜಾತಾ ಕಲಹಜಾತಾ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಮುಖಸತ್ತೀಹಿ ವಿತುದನ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ [ವಿಚರನ್ತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
– ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ, ಅಹಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಕಿಂ ತ್ವಂ
ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಿಸ್ಸಸಿ! ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನೋ ತ್ವಮಸಿ, ಅಹಮಸ್ಮಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ।
ಸಹಿತಂ ಮೇ, ಅಸಹಿತಂ ತೇ। ಪುರೇವಚನೀಯಂ ಪಚ್ಛಾ ಅವಚ, ಪಚ್ಛಾವಚನೀಯಂ ಪುರೇ ಅವಚ।
ಅಧಿಚಿಣ್ಣಂ ತೇ ವಿಪರಾವತ್ತಂ, ಆರೋಪಿತೋ ತೇ ವಾದೋ, ನಿಗ್ಗಹಿತೋ ತ್ವಮಸಿ, ಚರ
ವಾದಪ್ಪಮೋಕ್ಖಾಯ, ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’’ತಿ। ವಧೋಯೇವ ಖೋ ಮಞ್ಞೇ ನಿಗಣ್ಠೇಸು ನಾಟಪುತ್ತಿಯೇಸು ವತ್ತತಿ। ಯೇಪಿ [ಯೇಪಿ ತೇ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ನಿಗಣ್ಠಸ್ಸ ನಾಟಪುತ್ತಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ಗಿಹೀ ಓದಾತವಸನಾ ,
ತೇಪಿ ನಿಗಣ್ಠೇಸು ನಾಟಪುತ್ತಿಯೇಸು ನಿಬ್ಬಿನ್ನರೂಪಾ ವಿರತ್ತರೂಪಾ ಪಟಿವಾನರೂಪಾ, ಯಥಾ
ತಂ ದುರಕ್ಖಾತೇ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ದುಪ್ಪವೇದಿತೇ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೇ ಅನುಪಸಮಸಂವತ್ತನಿಕೇ
ಅಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಪ್ಪವೇದಿತೇ ಭಿನ್ನಥೂಪೇ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ।


೩೦೨.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನಿಗಣ್ಠೋ, ಆವುಸೋ, ನಾಟಪುತ್ತೋ
ಪಾವಾಯಂ ಅಧುನಾಕಾಲಙ್ಕತೋ, ತಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾಯ ಭಿನ್ನಾ ನಿಗಣ್ಠಾ ದ್ವೇಧಿಕಜಾತಾ…ಪೇ॰…
ಭಿನ್ನಥೂಪೇ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ’’। ‘‘ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಹೋತಿ ದುರಕ್ಖಾತೇ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ
ದುಪ್ಪವೇದಿತೇ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೇ ಅನುಪಸಮಸಂವತ್ತನಿಕೇ ಅಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಪ್ಪವೇದಿತೇ। ಅಯಂ ಖೋ ಪನಾವುಸೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ [ಅಸ್ಮಾಕಂ (ಪೀ॰)] ಭಗವತಾ [ಭಗವತೋ (ಕ॰ ಸೀ॰)]
ಧಮ್ಮೋ ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಸುಪ್ಪವೇದಿತೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ಉಪಸಮಸಂವತ್ತನಿಕೋ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಪ್ಪವೇದಿತೋ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ, ನ ವಿವದಿತಬ್ಬಂ, ಯಥಯಿದಂ
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅದ್ಧನಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ, ತದಸ್ಸ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ
ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


‘‘ಕತಮೋ ಚಾವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಗವತಾ [ಭಗವತೋ (ಕ॰ ಸೀ॰)]
ಧಮ್ಮೋ ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಸುಪ್ಪವೇದಿತೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ಉಪಸಮಸಂವತ್ತನಿಕೋ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಪ್ಪವೇದಿತೋ; ಯತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ, ನ ವಿವದಿತಬ್ಬಂ, ಯಥಯಿದಂ
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅದ್ಧನಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ, ತದಸ್ಸ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ
ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ?


ಏಕಕಂ


೩೦೩. ‘‘ಅತ್ಥಿ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಏಕೋ ಧಮ್ಮೋ
ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತೋ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ, ನ ವಿವದಿತಬ್ಬಂ, ಯಥಯಿದಂ
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅದ್ಧನಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ , ತದಸ್ಸ
ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೋ
ಏಕೋ ಧಮ್ಮೋ? ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಆಹಾರಟ್ಠಿತಿಕಾ। ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಟ್ಠಿತಿಕಾ। ಅಯಂ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಏಕೋ ಧಮ್ಮೋ
ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತೋ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ, ನ ವಿವದಿತಬ್ಬಂ , ಯಥಯಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅದ್ಧನಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ, ತದಸ್ಸ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ದುಕಂ


೩೦೪. ‘‘ಅತ್ಥಿ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ
ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ, ನ ವಿವದಿತಬ್ಬಂ, ಯಥಯಿದಂ
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅದ್ಧನಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ, ತದಸ್ಸ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ
ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ದ್ವೇ [ದ್ವೇ ಧಮ್ಮೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰) ಏವಮುಪರಿಪಿ]?


‘‘ನಾಮಞ್ಚ ರೂಪಞ್ಚ।


‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ ಚ ಭವತಣ್ಹಾ ಚ।


‘‘ಭವದಿಟ್ಠಿ ಚ ವಿಭವದಿಟ್ಠಿ ಚ।


‘‘ಅಹಿರಿಕಞ್ಚ [ಅಹಿರೀಕಞ್ಚ (ಕತ್ಥಚಿ)] ಅನೋತ್ತಪ್ಪಞ್ಚ।


‘‘ಹಿರೀ ಚ ಓತ್ತಪ್ಪಞ್ಚ।


‘‘ದೋವಚಸ್ಸತಾ ಚ ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ ಚ।


‘‘ಸೋವಚಸ್ಸತಾ ಚ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತತಾ ಚ।


‘‘ಆಪತ್ತಿಕುಸಲತಾ ಚ ಆಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಕುಸಲತಾ ಚ।


‘‘ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲತಾ ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಕುಸಲತಾ ಚ।


‘‘ಧಾತುಕುಸಲತಾ ಚ ಮನಸಿಕಾರಕುಸಲತಾ ಚ।


‘‘ಆಯತನಕುಸಲತಾ ಚ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದಕುಸಲತಾ ಚ।


‘‘ಠಾನಕುಸಲತಾ ಚ ಅಟ್ಠಾನಕುಸಲತಾ ಚ।


‘‘ಅಜ್ಜವಞ್ಚ ಲಜ್ಜವಞ್ಚ।


‘‘ಖನ್ತಿ ಚ ಸೋರಚ್ಚಞ್ಚ।


‘‘ಸಾಖಲ್ಯಞ್ಚ ಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ ಚ।


‘‘ಅವಿಹಿಂಸಾ ಚ ಸೋಚೇಯ್ಯಞ್ಚ।


‘‘ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಞ್ಚ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಞ್ಚ।


‘‘ಸತಿ ಚ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಞ್ಚ


‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ ಚ ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಚ।


‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ ಚ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಚ।


‘‘ಪಟಿಸಙ್ಖಾನಬಲಞ್ಚ [ಪಟಿಸನ್ಧಾನಬಲಞ್ಚ (ಸ್ಯಾ॰)] ಭಾವನಾಬಲಞ್ಚ।


‘‘ಸತಿಬಲಞ್ಚ ಸಮಾಧಿಬಲಞ್ಚ।


‘‘ಸಮಥೋ ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಚ।


‘‘ಸಮಥನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ಪಗ್ಗಹನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ।


‘‘ಪಗ್ಗಹೋ ಚ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಚ।


‘‘ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ ಚ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ ಚ।


‘‘ಸೀಲಸಮ್ಪದಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪದಾ ಚ।


‘‘ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿ ಚ ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿ ಚ।


‘‘ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿ ಖೋ ಪನ ಯಥಾ ದಿಟ್ಠಿಸ್ಸ ಚ ಪಧಾನಂ।


‘‘ಸಂವೇಗೋ ಚ ಸಂವೇಜನೀಯೇಸು ಠಾನೇಸು ಸಂವಿಗ್ಗಸ್ಸ ಚ ಯೋನಿಸೋ ಪಧಾನಂ।


‘‘ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ ಚ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಪ್ಪಟಿವಾನಿತಾ ಚ ಪಧಾನಸ್ಮಿಂ।


‘‘ವಿಜ್ಜಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿ ಚ।


‘‘ಖಯೇಞಾಣಂ ಅನುಪ್ಪಾದೇಞಾಣಂ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ, ನ
ವಿವದಿತಬ್ಬಂ, ಯಥಯಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅದ್ಧನಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ, ತದಸ್ಸ
ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ತಿಕಂ


೩೦೫.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ತಯೋ
ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ತಯೋ?


‘‘ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ – ಲೋಭೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ, ದೋಸೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ, ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ।


‘‘ತೀಣಿ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ – ಅಲೋಭೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ, ಅದೋಸೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ, ಅಮೋಹೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ।


‘‘ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ – ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ, ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ, ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ।


‘‘ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ – ಕಾಯಸುಚರಿತಂ, ವಚೀಸುಚರಿತಂ , ಮನೋಸುಚರಿತಂ।


‘‘ತಯೋ ಅಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ – ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ, ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ।


‘‘ತಯೋ ಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ – ನೇಕ್ಖಮ್ಮವಿತಕ್ಕೋ, ಅಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ, ಅವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ।


‘‘ತಯೋ ಅಕುಸಲಸಙ್ಕಪ್ಪಾ – ಕಾಮಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಬ್ಯಾಪಾದಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ವಿಹಿಂಸಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ।


‘‘ತಯೋ ಕುಸಲಸಙ್ಕಪ್ಪಾ – ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅಬ್ಯಾಪಾದಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅವಿಹಿಂಸಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಸಞ್ಞಾ – ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ, ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಕುಸಲಸಞ್ಞಾ – ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಞ್ಞಾ, ಅಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ, ಅವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಧಾತುಯೋ – ಕಾಮಧಾತು, ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಕುಸಲಧಾತುಯೋ – ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು, ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು।


‘‘ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ – ಕಾಮಧಾತು, ರೂಪಧಾತು, ಅರೂಪಧಾತು।


‘‘ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ – ರೂಪಧಾತು, ಅರೂಪಧಾತು, ನಿರೋಧಧಾತು।


‘‘ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ – ಹೀನಧಾತು, ಮಜ್ಝಿಮಧಾತು, ಪಣೀತಧಾತು।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ – ಕಾಮತಣ್ಹಾ, ಭವತಣ್ಹಾ, ವಿಭವತಣ್ಹಾ।


‘‘ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ – ಕಾಮತಣ್ಹಾ, ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಅರೂಪತಣ್ಹಾ।


‘‘ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ – ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಅರೂಪತಣ್ಹಾ, ನಿರೋಧತಣ್ಹಾ।


‘‘ತೀಣಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ – ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ।


‘‘ತಯೋ ಆಸವಾ – ಕಾಮಾಸವೋ, ಭವಾಸವೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ।


‘‘ತಯೋ ಭವಾ – ಕಾಮಭವೋ, ರೂಪಭವೋ, ಅರೂಪಭವೋ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಏಸನಾ – ಕಾಮೇಸನಾ, ಭವೇಸನಾ, ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಸನಾ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ವಿಧಾ – ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಿಧಾ, ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಿಧಾ, ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಿಧಾ।


‘‘ತಯೋ ಅದ್ಧಾ – ಅತೀತೋ ಅದ್ಧಾ, ಅನಾಗತೋ ಅದ್ಧಾ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ ಅದ್ಧಾ।


‘‘ತಯೋ ಅನ್ತಾ – ಸಕ್ಕಾಯೋ ಅನ್ತೋ, ಸಕ್ಕಾಯಸಮುದಯೋ ಅನ್ತೋ, ಸಕ್ಕಾಯನಿರೋಧೋ ಅನ್ತೋ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾ – ಸುಖಾ ವೇದನಾ, ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ದುಕ್ಖತಾ – ದುಕ್ಖದುಕ್ಖತಾ, ಸಙ್ಖಾರದುಕ್ಖತಾ, ವಿಪರಿಣಾಮದುಕ್ಖತಾ।


‘‘ತಯೋ ರಾಸೀ – ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ ರಾಸಿ, ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ ರಾಸಿ, ಅನಿಯತೋ ರಾಸಿ।


‘‘ತಯೋ ತಮಾ [ತಿಸ್ಸೋ ಕಙ್ಖಾ (ಬಹೂಸು) ಅಟ್ಠಕಥಾ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ]
– ಅತೀತಂ ವಾ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ,
ಅನಾಗತಂ ವಾ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ,
ಏತರಹಿ ವಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ
ಸಮ್ಪಸೀದತಿ।


‘‘ತೀಣಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅರಕ್ಖೇಯ್ಯಾನಿ – ಪರಿಸುದ್ಧಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ
ಆವುಸೋ ತಥಾಗತೋ, ನತ್ಥಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ, ಯಂ ತಥಾಗತೋ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ – ‘ಮಾ ಮೇ
ಇದಂ ಪರೋ ಅಞ್ಞಾಸೀ’ತಿ। ಪರಿಸುದ್ಧವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತೋ, ನತ್ಥಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ
ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ, ಯಂ ತಥಾಗತೋ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ – ‘ಮಾ ಮೇ ಇದಂ ಪರೋ ಅಞ್ಞಾಸೀ’ತಿ।
ಪರಿಸುದ್ಧಮನೋಸಮಾಚಾರೋ, ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತೋ, ನತ್ಥಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ ಯಂ ತಥಾಗತೋ
ರಕ್ಖೇಯ್ಯ – ‘ಮಾ ಮೇ ಇದಂ ಪರೋ ಅಞ್ಞಾಸೀ’ತಿ।


‘‘ತಯೋ ಕಿಞ್ಚನಾ – ರಾಗೋ ಕಿಞ್ಚನಂ, ದೋಸೋ ಕಿಞ್ಚನಂ, ಮೋಹೋ ಕಿಞ್ಚನಂ।


‘‘ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ – ರಾಗಗ್ಗಿ, ದೋಸಗ್ಗಿ, ಮೋಹಗ್ಗಿ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ – ಆಹುನೇಯ್ಯಗ್ಗಿ, ಗಹಪತಗ್ಗಿ, ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಗ್ಗಿ।


‘‘ತಿವಿಧೇನ ರೂಪಸಙ್ಗಹೋ – ಸನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಂ ರೂಪಂ [ಸನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘರೂಪಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰) ಏವಮಿತರದ್ವಯೇಪಿ], ಅನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಂ ರೂಪಂ, ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ರೂಪಂ।


‘‘ತಯೋ ಸಙ್ಖಾರಾ – ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ , ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ।


‘‘ತಯೋ ಪುಗ್ಗಲಾ – ಸೇಕ್ಖೋ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಅಸೇಕ್ಖೋ ಪುಗ್ಗಲೋ, ನೇವಸೇಕ್ಖೋನಾಸೇಕ್ಖೋ ಪುಗ್ಗಲೋ।


‘‘ತಯೋ ಥೇರಾ – ಜಾತಿಥೇರೋ, ಧಮ್ಮಥೇರೋ, ಸಮ್ಮುತಿಥೇರೋ [ಸಮ್ಮತಿಥೇರೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]


‘‘ತೀಣಿ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥೂನಿ – ದಾನಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು, ಸೀಲಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು, ಭಾವನಾಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು।


‘‘ತೀಣಿ ಚೋದನಾವತ್ಥೂನಿ – ದಿಟ್ಠೇನ, ಸುತೇನ, ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಕಾಮೂಪಪತ್ತಿಯೋ [ಕಾಮುಪ್ಪತ್ತಿಯೋ (ಸೀ॰), ಕಾಮುಪಪತ್ತಿಯೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)]
– ಸನ್ತಾವುಸೋ ಸತ್ತಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಕಾಮಾ, ತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೇಸು ಕಾಮೇಸು ವಸಂ
ವತ್ತೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಚ ದೇವಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಚ ವಿನಿಪಾತಿಕಾ। ಅಯಂ ಪಠಮಾ
ಕಾಮೂಪಪತ್ತಿ। ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ನಿಮ್ಮಿತಕಾಮಾ, ತೇ ನಿಮ್ಮಿನಿತ್ವಾ ನಿಮ್ಮಿನಿತ್ವಾ
ಕಾಮೇಸು ವಸಂ ವತ್ತೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ನಿಮ್ಮಾನರತೀ। ಅಯಂ ದುತಿಯಾ ಕಾಮೂಪಪತ್ತಿ।
ಸನ್ತಾವುಸೋ ಸತ್ತಾ ಪರನಿಮ್ಮಿತಕಾಮಾ, ತೇ ಪರನಿಮ್ಮಿತೇಸು ಕಾಮೇಸು ವಸಂ ವತ್ತೇನ್ತಿ,
ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತೀ। ಅಯಂ ತತಿಯಾ ಕಾಮೂಪಪತ್ತಿ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಸುಖೂಪಪತ್ತಿಯೋ [ಸುಖುಪಪತ್ತಿಯೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)] – ಸನ್ತಾವುಸೋ ಸತ್ತಾ [ಸತ್ತಾ ಸುಖಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಸುಖಂ ವಿಹರನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾ। ಅಯಂ
ಪಠಮಾ ಸುಖೂಪಪತ್ತಿ। ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಸುಖೇನ ಅಭಿಸನ್ನಾ ಪರಿಸನ್ನಾ ಪರಿಪೂರಾ
ಪರಿಪ್ಫುಟಾ। ತೇ ಕದಾಚಿ ಕರಹಚಿ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇನ್ತಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’ನ್ತಿ , ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಆಭಸ್ಸರಾ। ಅಯಂ ದುತಿಯಾ ಸುಖೂಪಪತ್ತಿ। ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಸುಖೇನ ಅಭಿಸನ್ನಾ ಪರಿಸನ್ನಾ ಪರಿಪೂರಾ ಪರಿಪ್ಫುಟಾ। ತೇ ಸನ್ತಂಯೇವ ತುಸಿತಾ [ಸನ್ತುಸಿತಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಸುಖಂ [ಚಿತ್ತಸುಖಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)] ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಸುಭಕಿಣ್ಹಾ। ಅಯಂ ತತಿಯಾ ಸುಖೂಪಪತ್ತಿ


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಪಞ್ಞಾ – ಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವಸೇಕ್ಖಾನಾಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ।


‘‘ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ಪಞ್ಞಾ – ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುತಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ।


‘‘ತೀಣಾವುಧಾನಿ – ಸುತಾವುಧಂ, ಪವಿವೇಕಾವುಧಂ, ಪಞ್ಞಾವುಧಂ।


‘‘ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ – ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅಞ್ಞಾತಾವಿನ್ದ್ರಿಯಂ।


‘‘ತೀಣಿ ಚಕ್ಖೂನಿ – ಮಂಸಚಕ್ಖು, ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು, ಪಞ್ಞಾಚಕ್ಖು।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಸಿಕ್ಖಾ – ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾ, ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾ, ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ಭಾವನಾ – ಕಾಯಭಾವನಾ, ಚಿತ್ತಭಾವನಾ, ಪಞ್ಞಾಭಾವನಾ।


‘‘ತೀಣಿ ಅನುತ್ತರಿಯಾನಿ – ದಸ್ಸನಾನುತ್ತರಿಯಂ, ಪಟಿಪದಾನುತ್ತರಿಯಂ, ವಿಮುತ್ತಾನುತ್ತರಿಯಂ।


‘‘ತಯೋ ಸಮಾಧೀ – ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಸಮಾಧೀ – ಸುಞ್ಞತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅನಿಮಿತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋ ಸಮಾಧಿ।


‘‘ತೀಣಿ ಸೋಚೇಯ್ಯಾನಿ – ಕಾಯಸೋಚೇಯ್ಯಂ, ವಚೀಸೋಚೇಯ್ಯಂ, ಮನೋಸೋಚೇಯ್ಯಂ।


‘‘ತೀಣಿ ಮೋನೇಯ್ಯಾನಿ – ಕಾಯಮೋನೇಯ್ಯಂ, ವಚೀಮೋನೇಯ್ಯಂ, ಮನೋಮೋನೇಯ್ಯಂ।


‘‘ತೀಣಿ ಕೋಸಲ್ಲಾನಿ – ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ, ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ, ಉಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ।


‘‘ತಯೋ ಮದಾ – ಆರೋಗ್ಯಮದೋ, ಯೋಬ್ಬನಮದೋ, ಜೀವಿತಮದೋ।


‘‘ತೀಣಿ ಆಧಿಪತೇಯ್ಯಾನಿ – ಅತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ, ಲೋಕಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ, ಧಮ್ಮಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ।


‘‘ತೀಣಿ ಕಥಾವತ್ಥೂನಿ – ಅತೀತಂ ವಾ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಥಂ
ಕಥೇಯ್ಯ – ‘ಏವಂ ಅಹೋಸಿ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ; ಅನಾಗತಂ ವಾ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಥಂ ಕಥೇಯ್ಯ –
‘ಏವಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ; ಏತರಹಿ ವಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಥಂ
ಕಥೇಯ್ಯ – ‘ಏವಂ ಹೋತಿ ಏತರಹಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ।


‘‘ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ – ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಞಾಣಂ ವಿಜ್ಜಾ, ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತೇಞಾಣಂ ವಿಜ್ಜಾ, ಆಸವಾನಂ ಖಯೇಞಾಣಂ ವಿಜ್ಜಾ।


‘‘ತಯೋ ವಿಹಾರಾ – ದಿಬ್ಬೋ ವಿಹಾರೋ, ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಹಾರೋ, ಅರಿಯೋ ವಿಹಾರೋ।


‘‘ತೀಣಿ ಪಾಟಿಹಾರಿಯಾನಿ – ಇದ್ಧಿಪಾಟಿಹಾರಿಯಂ, ಆದೇಸನಾಪಾಟಿಹಾರಿಯಂ, ಅನುಸಾಸನೀಪಾಟಿಹಾರಿಯಂ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ತಯೋ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰…
ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ಚತುಕ್ಕಂ


೩೦೬. ‘‘ಅತ್ಥಿ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಾ
ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ, ನ ವಿವದಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ
ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ?


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ
ಸತಿಮಾ, ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ। ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ…ಪೇ॰… ಚಿತ್ತೇ
ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ
ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ
ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ। ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ
ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ
ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ। ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ
ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ। ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ
ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ
ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ।
ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ।
ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ। ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ [ಪಠಮಜ್ಝಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ [ದುತಿಯಜ್ಝಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’ತಿ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ [ತತಿಯಜ್ಝಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ, ಪುಬ್ಬೇವ
ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ
ಝಾನಂ [ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ।


೩೦೭. ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ
ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ
ಞಾಣದಸ್ಸನಪಟಿಲಾಭಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ
ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾಯ
ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಕತಮಾ ಚಾವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ
ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ
ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ, ಆವುಸೋ , ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಕತಮಾ ಚಾವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ
ಞಾಣದಸ್ಸನಪಟಿಲಾಭಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಆಲೋಕಸಞ್ಞಂ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ,
ದಿವಾಸಞ್ಞಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ ಯಥಾ ದಿವಾ ತಥಾ ರತ್ತಿಂ, ಯಥಾ ರತ್ತಿಂ ತಥಾ ದಿವಾ। ಇತಿ ವಿವಟೇನ
ಚೇತಸಾ ಅಪರಿಯೋನದ್ಧೇನ ಸಪ್ಪಭಾಸಂ ಚಿತ್ತಂ ಭಾವೇತಿ। ಅಯಂ, ಆವುಸೋ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ
ಬಹುಲೀಕತಾ ಞಾಣದಸ್ಸನಪಟಿಲಾಭಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಕತಮಾ ಚಾವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ
ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿದಿತಾ ವೇದನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ,
ವಿದಿತಾ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತಿ, ವಿದಿತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ವಿದಿತಾ ಸಞ್ಞಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ,
ವಿದಿತಾ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತಿ, ವಿದಿತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ವಿದಿತಾ ವಿತಕ್ಕಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ,
ವಿದಿತಾ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತಿ, ವಿದಿತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ
ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಕತಮಾ
ಚಾವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ? ಇಧಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಸು ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಸು ಉದಯಬ್ಬಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ। ಇತಿ ರೂಪಂ, ಇತಿ
ರೂಪಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ರೂಪಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ। ಇತಿ ವೇದನಾ…ಪೇ॰… ಇತಿ ಸಞ್ಞಾ… ಇತಿ
ಸಙ್ಖಾರಾ… ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ।
ಅಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


೩೦೮. ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ತಥಾ ದುತಿಯಂ। ತಥಾ ತತಿಯಂ। ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ [ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಝೇನ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰…
ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ತಥಾ ದುತಿಯಂ। ತಥಾ ತತಿಯಂ। ತಥಾ
ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ
ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ
ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಆರುಪ್ಪಾ। [ಅರೂಪಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ
ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’ನ್ತಿ
ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ
ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಅಪಸ್ಸೇನಾನಿ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ಪಟಿಸೇವತಿ, ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ಅಧಿವಾಸೇತಿ, ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ, ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ವಿನೋದೇತಿ।


೩೦೯. ‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಅರಿಯವಂಸಾ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಇತರೀತರೇನ ಚೀವರೇನ, ಇತರೀತರಚೀವರಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಚ
ವಣ್ಣವಾದೀ, ನ ಚ ಚೀವರಹೇತು ಅನೇಸನಂ ಅಪ್ಪತಿರೂಪಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಅಲದ್ಧಾ ಚ ಚೀವರಂ ನ
ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಲದ್ಧಾ ಚ ಚೀವರಂ ಅಗಧಿತೋ [ಅಗಥಿತೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)]
ಅಮುಚ್ಛಿತೋ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಆದೀನವದಸ್ಸಾವೀ ನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ; ತಾಯ ಚ ಪನ
ಇತರೀತರಚೀವರಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ನೇವತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ನ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಯೋ ಹಿ ತತ್ಥ ದಕ್ಖೋ
ಅನಲಸೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಟಿಸ್ಸತೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ – ‘ಭಿಕ್ಖು ಪೋರಾಣೇ ಅಗ್ಗಞ್ಞೇ ಅರಿಯವಂಸೇ ಠಿತೋ’।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಇತರೀತರೇನ
ಪಿಣ್ಡಪಾತೇನ, ಇತರೀತರಪಿಣ್ಡಪಾತಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ನ ಚ ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು
ಅನೇಸನಂ ಅಪ್ಪತಿರೂಪಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಅಲದ್ಧಾ ಚ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಲದ್ಧಾ ಚ
ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಅಗಧಿತೋ ಅಮುಚ್ಛಿತೋ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಆದೀನವದಸ್ಸಾವೀ ನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞೋ
ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ; ತಾಯ ಚ ಪನ ಇತರೀತರಪಿಣ್ಡಪಾತಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ನೇವತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ನ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಯೋ ಹಿ ತತ್ಥ ದಕ್ಖೋ ಅನಲಸೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಟಿಸ್ಸತೋ , ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ – ‘ಭಿಕ್ಖು ಪೋರಾಣೇ ಅಗ್ಗಞ್ಞೇ ಅರಿಯವಂಸೇ ಠಿತೋ’।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಇತರೀತರೇನ
ಸೇನಾಸನೇನ, ಇತರೀತರಸೇನಾಸನಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ನ ಚ ಸೇನಾಸನಹೇತು ಅನೇಸನಂ
ಅಪ್ಪತಿರೂಪಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಅಲದ್ಧಾ ಚ ಸೇನಾಸನಂ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಲದ್ಧಾ ಚ ಸೇನಾಸನಂ ಅಗಧಿತೋ
ಅಮುಚ್ಛಿತೋ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಆದೀನವದಸ್ಸಾವೀ ನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ; ತಾಯ ಚ ಪನ
ಇತರೀತರಸೇನಾಸನಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ನೇವತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ನ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಯೋ ಹಿ ತತ್ಥ
ದಕ್ಖೋ ಅನಲಸೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಟಿಸ್ಸತೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ – ‘ಭಿಕ್ಖು ಪೋರಾಣೇ ಅಗ್ಗಞ್ಞೇ
ಅರಿಯವಂಸೇ ಠಿತೋ’।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಹಾನಾರಾಮೋ ಹೋತಿ ಪಹಾನರತೋ,
ಭಾವನಾರಾಮೋ ಹೋತಿ ಭಾವನಾರತೋ; ತಾಯ ಚ ಪನ ಪಹಾನಾರಾಮತಾಯ ಪಹಾನರತಿಯಾ ಭಾವನಾರಾಮತಾಯ
ಭಾವನಾರತಿಯಾ ನೇವತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ನ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಯೋ ಹಿ ತತ್ಥ ದಕ್ಖೋ ಅನಲಸೋ
ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಟಿಸ್ಸತೋ ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ – ‘ಭಿಕ್ಖು ಪೋರಾಣೇ ಅಗ್ಗಞ್ಞೇ ಅರಿಯವಂಸೇ
ಠಿತೋ’।


೩೧೦. ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಧಾನಾನಿ। ಸಂವರಪಧಾನಂ ಪಹಾನಪಧಾನಂ ಭಾವನಾಪಧಾನಂ [ಭಾವನಾಪ್ಪಧಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰)] ಅನುರಕ್ಖಣಾಪಧಾನಂ [ಅನುರಕ್ಖನಾಪ್ಪಧಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ, ಸಂವರಪಧಾನಂ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನ
ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ। ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ
ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ
ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ,
ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…
ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…
ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ।
ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ
ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ,
ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಸಂವರಪಧಾನಂ।


‘‘ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ, ಪಹಾನಪಧಾನಂ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಕಾಮವಿತಕ್ಕಂ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ ಪಜಹತಿ ವಿನೋದೇತಿ ಬ್ಯನ್ತಿಂ ಕರೋತಿ [ಬ್ಯನ್ತೀ ಕರೋತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
ಅನಭಾವಂ ಗಮೇತಿ। ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕಂ…ಪೇ॰… ಉಪ್ಪನ್ನಂ ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕಂ…
ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನೇ ಪಾಪಕೇ ಅಕುಸಲೇ ಧಮ್ಮೇ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ ಪಜಹತಿ ವಿನೋದೇತಿ ಬ್ಯನ್ತಿಂ
ಕರೋತಿ ಅನಭಾವಂ ಗಮೇತಿ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಪಹಾನಪಧಾನಂ।


‘‘ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ , ಭಾವನಾಪಧಾನಂ?
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ
ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ। ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ…
ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ… ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ… ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ
ಭಾವೇತಿ… ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ
ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ। ಇದಂ
ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಭಾವನಾಪಧಾನಂ।


‘‘ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ, ಅನುರಕ್ಖಣಾಪಧಾನಂ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಭದ್ರಕಂ [ಭದ್ದಕಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಸಮಾಧಿನಿಮಿತ್ತಂ ಅನುರಕ್ಖತಿ – ಅಟ್ಠಿಕಸಞ್ಞಂ, ಪುಳುವಕಸಞ್ಞಂ [ಪುಳವಕಸಞ್ಞಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)], ವಿನೀಲಕಸಞ್ಞಂ, ವಿಚ್ಛಿದ್ದಕಸಞ್ಞಂ, ಉದ್ಧುಮಾತಕಸಞ್ಞಂ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಅನುರಕ್ಖಣಾಪಧಾನಂ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಞಾಣಾನಿ – ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ, ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಂ, ಪರಿಯೇ [ಪರಿಚ್ಚೇ (ಸೀ॰ ಕ॰), ಪರಿಚ್ಛೇದೇ (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰ ಕ॰) ಟೀಕಾ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ] ಞಾಣಂ, ಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಞಾಣಂ [ಸಮ್ಮತಿಞಾಣಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]


‘‘ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ಞಾಣಾನಿ – ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ।


೩೧೧. ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಸೋತಾಪತ್ತಿಯಙ್ಗಾನಿ – ಸಪ್ಪುರಿಸಸಂಸೇವೋ, ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ, ಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರೋ, ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಸೋತಾಪನ್ನಸ್ಸ ಅಙ್ಗಾನಿ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಬುದ್ಧೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ
ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ
ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ, ಭಗವಾ’ತಿ। ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ
ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ – ‘ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ಅಕಾಲಿಕೋ ಏಹಿಪಸ್ಸಿಕೋ
ಓಪನೇಯ್ಯಿಕೋ [ಓಪನಯಿಕೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಪಚ್ಚತ್ತಂ
ವೇದಿತಬ್ಬೋ ವಿಞ್ಞೂಹೀ’ತಿ। ಸಙ್ಘೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ –
‘ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಭಗವತೋ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ ಉಜುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಭಗವತೋ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ
ಞಾಯಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಭಗವತೋ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ ಸಾಮೀಚಿಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಭಗವತೋ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ ಯದಿದಂ
ಚತ್ತಾರಿ ಪುರಿಸಯುಗಾನಿ ಅಟ್ಠ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಾ, ಏಸ ಭಗವತೋ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ ಆಹುನೇಯ್ಯೋ
ಪಾಹುನೇಯ್ಯೋ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೋ ಅಞ್ಜಲಿಕರಣೀಯೋ ಅನುತ್ತರಂ ಪುಞ್ಞಕ್ಖೇತ್ತಂ ಲೋಕಸ್ಸಾ’ತಿ।
ಅರಿಯಕನ್ತೇಹಿ ಸೀಲೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ ಅಖಣ್ಡೇಹಿ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇಹಿ ಅಸಬಲೇಹಿ
ಅಕಮ್ಮಾಸೇಹಿ ಭುಜಿಸ್ಸೇಹಿ ವಿಞ್ಞುಪ್ಪಸತ್ಥೇಹಿ ಅಪರಾಮಟ್ಠೇಹಿ ಸಮಾಧಿಸಂವತ್ತನಿಕೇಹಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಸಾಮಞ್ಞಫಲಾನಿ – ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಂ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ, ಅರಹತ್ತಫಲಂ।


‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ – ಪಥವೀಧಾತು, ಆಪೋಧಾತು, ತೇಜೋಧಾತು, ವಾಯೋಧಾತು।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಆಹಾರಾ – ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ ಓಳಾರಿಕೋ ವಾ ಸುಖುಮೋ ವಾ, ಫಸ್ಸೋ ದುತಿಯೋ, ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾ ತತಿಯಾ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚತುತ್ಥಂ।


‘‘ಚತಸ್ಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯೋ। ರೂಪೂಪಾಯಂ ವಾ, ಆವುಸೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ ತಿಟ್ಠಮಾನಂ ತಿಟ್ಠತಿ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ [ರೂಪಾರಮಣಂ (?)] ರೂಪಪ್ಪತಿಟ್ಠಂ ನನ್ದೂಪಸೇಚನಂ ವುದ್ಧಿಂ ವಿರೂಳ್ಹಿಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ವೇದನೂಪಾಯಂ
ವಾ ಆವುಸೋ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞೂಪಾಯಂ ವಾ, ಆವುಸೋ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರೂಪಾಯಂ ವಾ, ಆವುಸೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ
ತಿಟ್ಠಮಾನಂ ತಿಟ್ಠತಿ ಸಙ್ಖಾರಾರಮ್ಮಣಂ ಸಙ್ಖಾರಪ್ಪತಿಟ್ಠಂ ನನ್ದೂಪಸೇಚನಂ ವುದ್ಧಿಂ
ವಿರೂಳ್ಹಿಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಆಪಜ್ಜತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನಿ – ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ದೋಸಾಗತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಮೋಹಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಯಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ತಣ್ಹುಪ್ಪಾದಾ –
ಚೀವರಹೇತು ವಾ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ; ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು
ವಾ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ; ಸೇನಾಸನಹೇತು ವಾ, ಆವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ; ಇತಿಭವಾಭವಹೇತು ವಾ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ
ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ।


‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ – ದುಕ್ಖಾ ಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ, ದುಕ್ಖಾ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ, ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ, ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ।


‘‘ಅಪರಾಪಿ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ – ಅಕ್ಖಮಾ ಪಟಿಪದಾ, ಖಮಾ ಪಟಿಪದಾ, ದಮಾ ಪಟಿಪದಾ, ಸಮಾ ಪಟಿಪದಾ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಧಮ್ಮಪದಾನಿ – ಅನಭಿಜ್ಝಾ ಧಮ್ಮಪದಂ, ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ಧಮ್ಮಪದಂ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಧಮ್ಮಪದಂ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಧಮ್ಮಪದಂ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ –
ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ।
ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ,
ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ
ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಾ – ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ, ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಮುತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಬಲಾನಿ – ವೀರಿಯಬಲಂ, ಸತಿಬಲಂ, ಸಮಾಧಿಬಲಂ, ಪಞ್ಞಾಬಲಂ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ – ಪಞ್ಞಾಧಿಟ್ಠಾನಂ, ಸಚ್ಚಾಧಿಟ್ಠಾನಂ, ಚಾಗಾಧಿಟ್ಠಾನಂ, ಉಪಸಮಾಧಿಟ್ಠಾನಂ।


೩೧೨. ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಞ್ಹಬ್ಯಾಕರಣಾನಿ – [ಚತ್ತಾರೋ ಪಞ್ಹಾಬ್ಯಾಕರಣಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಏಕಂಸಬ್ಯಾಕರಣೀಯೋ ಪಞ್ಹೋ, ಪಟಿಪುಚ್ಛಾಬ್ಯಾಕರಣೀಯೋ ಪಞ್ಹೋ, ವಿಭಜ್ಜಬ್ಯಾಕರಣೀಯೋ ಪಞ್ಹೋ, ಠಪನೀಯೋ ಪಞ್ಹೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಕಮ್ಮಾನಿ –
ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಕಮ್ಮಂ ಕಣ್ಹಂ ಕಣ್ಹವಿಪಾಕಂ; ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಕಮ್ಮಂ ಸುಕ್ಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಪಾಕಂ;
ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಕಮ್ಮಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕವಿಪಾಕಂ; ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಕಮ್ಮಂ
ಅಕಣ್ಹಅಸುಕ್ಕಂ ಅಕಣ್ಹಅಸುಕ್ಕವಿಪಾಕಂ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಸಚ್ಛಿಕರಣೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ –
ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸೋ ಸತಿಯಾ ಸಚ್ಛಿಕರಣೀಯೋ; ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತೋ ಚಕ್ಖುನಾ ಸಚ್ಛಿಕರಣೀಯೋ;
ಅಟ್ಠ ವಿಮೋಕ್ಖಾ ಕಾಯೇನ ಸಚ್ಛಿಕರಣೀಯಾ; ಆಸವಾನಂ ಖಯೋ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಚ್ಛಿಕರಣೀಯೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ – ಕಾಮೋಘೋ, ಭವೋಘೋ, ದಿಟ್ಠೋಘೋ, ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಯೋಗಾ – ಕಾಮಯೋಗೋ, ಭವಯೋಗೋ, ದಿಟ್ಠಿಯೋಗೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ವಿಸಞ್ಞೋಗಾ – ಕಾಮಯೋಗವಿಸಞ್ಞೋಗೋ, ಭವಯೋಗವಿಸಞ್ಞೋಗೋ, ದಿಟ್ಠಿಯೋಗವಿಸಞ್ಞೋಗೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗವಿಸಞ್ಞೋಗೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಗನ್ಥಾ – ಅಭಿಜ್ಝಾ ಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ ಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸೋ ಕಾಯಗನ್ಥೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾನಾನಿ – ಕಾಮುಪಾದಾನಂ [ಕಾಮೂಪಾದಾನಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰) ಏವಮಿತರೇಸುಪಿ], ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ, ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಂ, ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ।


‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಯೋನಿಯೋ – ಅಣ್ಡಜಯೋನಿ, ಜಲಾಬುಜಯೋನಿ, ಸಂಸೇದಜಯೋನಿ, ಓಪಪಾತಿಕಯೋನಿ।


‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಗಬ್ಭಾವಕ್ಕನ್ತಿಯೋ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಅಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕಮತಿ, ಅಸಮ್ಪಜಾನೋ
ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ಠಾತಿ, ಅಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಯಂ ಪಠಮಾ
ಗಬ್ಭಾವಕ್ಕನ್ತಿ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ
ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕಮತಿ, ಅಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ಠಾತಿ, ಅಸಮ್ಪಜಾನೋ
ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಯಂ ದುತಿಯಾ ಗಬ್ಭಾವಕ್ಕನ್ತಿ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ,
ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕಮತಿ, ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ಠಾತಿ,
ಅಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಯಂ ತತಿಯಾ ಗಬ್ಭಾವಕ್ಕನ್ತಿ। ಪುನ ಚಪರಂ,
ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕಮತಿ, ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ
ಠಾತಿ, ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಯಂ ಚತುತ್ಥಾ ಗಬ್ಭಾವಕ್ಕನ್ತಿ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭಾ।
ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ, ಯಸ್ಮಿಂ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇ ಅತ್ತಸಞ್ಚೇತನಾಯೇವ ಕಮತಿ,
ನೋ ಪರಸಞ್ಚೇತನಾ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ, ಯಸ್ಮಿಂ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇ
ಪರಸಞ್ಚೇತನಾಯೇವ ಕಮತಿ, ನೋ ಅತ್ತಸಞ್ಚೇತನಾ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ, ಯಸ್ಮಿಂ
ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇ ಅತ್ತಸಞ್ಚೇತನಾ ಚೇವ ಕಮತಿ ಪರಸಞ್ಚೇತನಾ ಚ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ,
ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ, ಯಸ್ಮಿಂ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇ ನೇವ ಅತ್ತಸಞ್ಚೇತನಾ ಕಮತಿ, ನೋ
ಪರಸಞ್ಚೇತನಾ।


೩೧೩. ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ದಕ್ಖಿಣಾವಿಸುದ್ಧಿಯೋ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ದಕ್ಖಿಣಾ ದಾಯಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ನೋ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ದಕ್ಖಿಣಾ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ನೋ ದಾಯಕತೋ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ದಕ್ಖಿಣಾ ನೇವ ದಾಯಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ನೋ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ। ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ದಕ್ಖಿಣಾ ದಾಯಕತೋ ಚೇವ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ ಚ।


‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಸಙ್ಗಹವತ್ಥೂನಿ – ದಾನಂ, ಪೇಯ್ಯವಜ್ಜಂ [ಪಿಯವಜ್ಜಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)], ಅತ್ಥಚರಿಯಾ, ಸಮಾನತ್ತತಾ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ – ಮುಸಾವಾದೋ, ಪಿಸುಣಾವಾಚಾ, ಫರುಸಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೋ।


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಅರಿಯವೋಹಾರಾ – ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ [ವೇರಮಣಿ (ಕ॰)], ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣೀ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ – ಅದಿಟ್ಠೇ ದಿಟ್ಠವಾದಿತಾ, ಅಸ್ಸುತೇ ಸುತವಾದಿತಾ, ಅಮುತೇ ಮುತವಾದಿತಾ, ಅವಿಞ್ಞಾತೇ ವಿಞ್ಞಾತವಾದಿತಾ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಅರಿಯವೋಹಾರಾ – ಅದಿಟ್ಠೇ ಅದಿಟ್ಠವಾದಿತಾ, ಅಸ್ಸುತೇ ಅಸ್ಸುತವಾದಿತಾ, ಅಮುತೇ ಅಮುತವಾದಿತಾ, ಅವಿಞ್ಞಾತೇ ಅವಿಞ್ಞಾತವಾದಿತಾ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ – ದಿಟ್ಠೇ ಅದಿಟ್ಠವಾದಿತಾ, ಸುತೇ ಅಸ್ಸುತವಾದಿತಾ, ಮುತೇ ಅಮುತವಾದಿತಾ, ವಿಞ್ಞಾತೇ ಅವಿಞ್ಞಾತವಾದಿತಾ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಅರಿಯವೋಹಾರಾ – ದಿಟ್ಠೇ ದಿಟ್ಠವಾದಿತಾ, ಸುತೇ ಸುತವಾದಿತಾ, ಮುತೇ ಮುತವಾದಿತಾ, ವಿಞ್ಞಾತೇ ವಿಞ್ಞಾತವಾದಿತಾ।


೩೧೪. ‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಪುಗ್ಗಲಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಹೋತಿ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ। ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರನ್ತಪೋ
ಹೋತಿ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ। ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಚ ಹೋತಿ
ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ, ಪರನ್ತಪೋ ಚ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಹೋತಿ ನ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ನ
ಪರನ್ತಪೋ ನ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ। ಸೋ ಅನತ್ತನ್ತಪೋ ಅಪರನ್ತಪೋ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ನಿಚ್ಛಾತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೀತೀಭೂತೋ [ಸೀತಿಭೂತೋ (ಕ॰)] ಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೇನ ಅತ್ತನಾ ವಿಹರತಿ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪುಗ್ಗಲಾ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಹಿತಾಯ। ಇಧಾವುಸೋ,
ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ। ಇಧಾವುಸೋ , ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಹಿತಾಯ। ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಚೇವ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಹಿತಾಯ ಚ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪುಗ್ಗಲಾ – ತಮೋ ತಮಪರಾಯನೋ, ತಮೋ ಜೋತಿಪರಾಯನೋ, ಜೋತಿ ತಮಪರಾಯನೋ, ಜೋತಿ ಜೋತಿಪರಾಯನೋ।


‘‘ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪುಗ್ಗಲಾ – ಸಮಣಮಚಲೋ, ಸಮಣಪದುಮೋ, ಸಮಣಪುಣ್ಡರೀಕೋ, ಸಮಣೇಸು ಸಮಣಸುಖುಮಾಲೋ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ಪಠಮಭಾಣವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।


ಪಞ್ಚಕಂ


೩೧೫. ‘‘ಅತ್ಥಿ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ
ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ?


‘‘ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ। ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ।


‘‘ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ। ರೂಪುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ [ರೂಪೂಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰) ಏವಮಿತರೇಸುಪಿ] ವೇದನುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರೂಪಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ ,
ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಸದ್ದಾ… ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಗನ್ಧಾ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರಸಾ…
ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಗತಿಯೋ – ನಿರಯೋ, ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ, ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೋ, ಮನುಸ್ಸಾ, ದೇವಾ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಾನಿ – ಆವಾಸಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಕುಲಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಲಾಭಮಚ್ಛರಿಯಂ, ವಣ್ಣಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಧಮ್ಮಮಚ್ಛರಿಯಂ।


‘‘ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾನಿ – ಕಾಮಚ್ಛನ್ದನೀವರಣಂ, ಬ್ಯಾಪಾದನೀವರಣಂ, ಥಿನಮಿದ್ಧನೀವರಣಂ, ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚನೀವರಣಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾನೀವರಣಂ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಓರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ – ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ, ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ, ಬ್ಯಾಪಾದೋ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಉದ್ಧಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ – ರೂಪರಾಗೋ, ಅರೂಪರಾಗೋ, ಮಾನೋ, ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಅವಿಜ್ಜಾ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ – ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ, ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ, ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ।


೩೧೬. ‘‘ಪಞ್ಚ ಅಭಬ್ಬಟ್ಠಾನಾನಿ। ಅಭಬ್ಬೋ, ಆವುಸೋ, ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇತುಂ। ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಿಯಿತುಂ [ಆದಾತುಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವಿತುಂ। ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು
ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿತುಂ। ಅಭಬ್ಬೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಕಾಮೇ
ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪುಬ್ಬೇ ಆಗಾರಿಕಭೂತೋ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಬ್ಯಸನಾನಿ –
ಞಾತಿಬ್ಯಸನಂ, ಭೋಗಬ್ಯಸನಂ, ರೋಗಬ್ಯಸನಂ, ಸೀಲಬ್ಯಸನಂ, ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನಂ। ನಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ
ಞಾತಿಬ್ಯಸನಹೇತು ವಾ ಭೋಗಬ್ಯಸನಹೇತು ವಾ ರೋಗಬ್ಯಸನಹೇತು ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ
ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಸೀಲಬ್ಯಸನಹೇತು ವಾ, ಆವುಸೋ, ಸತ್ತಾ
ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನಹೇತು ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಸಮ್ಪದಾ – ಞಾತಿಸಮ್ಪದಾ,
ಭೋಗಸಮ್ಪದಾ, ಆರೋಗ್ಯಸಮ್ಪದಾ, ಸೀಲಸಮ್ಪದಾ, ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪದಾ। ನಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ
ಞಾತಿಸಮ್ಪದಾಹೇತು ವಾ ಭೋಗಸಮ್ಪದಾಹೇತು ವಾ ಆರೋಗ್ಯಸಮ್ಪದಾಹೇತು ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ
ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಹೇತು ವಾ, ಆವುಸೋ, ಸತ್ತಾ
ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪದಾಹೇತು ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಆದೀನವಾ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ। ಇಧಾವುಸೋ ,
ದುಸ್ಸೀಲೋ ಸೀಲವಿಪನ್ನೋ ಪಮಾದಾಧಿಕರಣಂ ಮಹತಿಂ ಭೋಗಜಾನಿಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಂ ಪಠಮೋ
ಆದೀನವೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ ಸೀಲವಿಪನ್ನಸ್ಸ
ಪಾಪಕೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ಆದೀನವೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ
ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ದುಸ್ಸೀಲೋ ಸೀಲವಿಪನ್ನೋ
ಯಞ್ಞದೇವ ಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಯದಿ ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಂ ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಂ ಯದಿ
ಗಹಪತಿಪರಿಸಂ ಯದಿ ಸಮಣಪರಿಸಂ, ಅವಿಸಾರದೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಮಙ್ಕುಭೂತೋ, ಅಯಂ ತತಿಯೋ ಆದೀನವೋ
ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ದುಸ್ಸೀಲೋ ಸೀಲವಿಪನ್ನೋ ಸಮ್ಮೂಳ್ಹೋ
ಕಾಲಂ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ಆದೀನವೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ,
ದುಸ್ಸೀಲೋ ಸೀಲವಿಪನ್ನೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ
ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ ಆದೀನವೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಆನಿಸಂಸಾ ಸೀಲವತೋ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಸೀಲವಾ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಪ್ಪಮಾದಾಧಿಕರಣಂ ಮಹನ್ತಂ ಭೋಗಕ್ಖನ್ಧಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ,
ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಸೀಲವತೋ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಸೀಲವತೋ
ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಂ ದುತಿಯೋ
ಆನಿಸಂಸೋ ಸೀಲವತೋ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಸೀಲವಾ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಯಞ್ಞದೇವ
ಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಯದಿ ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಂ ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಂ ಯದಿ ಗಹಪತಿಪರಿಸಂ ಯದಿ
ಸಮಣಪರಿಸಂ, ವಿಸಾರದೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಅಮಙ್ಕುಭೂತೋ, ಅಯಂ ತತಿಯೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಸೀಲವತೋ
ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಸೀಲವಾ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಸಮ್ಮೂಳ್ಹೋ ಕಾಲಂ ಕರೋತಿ,
ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಸೀಲವತೋ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಸೀಲವಾ
ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ
ಆನಿಸಂಸೋ ಸೀಲವತೋ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ।


‘‘ಚೋದಕೇನ , ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ
ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಪರೋ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ। ಕಾಲೇನ
ವಕ್ಖಾಮಿ ನೋ ಅಕಾಲೇನ, ಭೂತೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ ನೋ ಅಭೂತೇನ, ಸಣ್ಹೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ ನೋ ಫರುಸೇನ,
ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ ನೋ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ, ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೇನ [ಮೇತ್ತಾಚಿತ್ತೇನ (ಕತ್ಥಚಿ)] ವಕ್ಖಾಮಿ ನೋ ದೋಸನ್ತರೇನಾತಿ। ಚೋದಕೇನ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಪರೋ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ।


೩೧೭. ‘‘ಪಞ್ಚ ಪಧಾನಿಯಙ್ಗಾನಿ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಸದ್ದಹತಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಬೋಧಿಂ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ
ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ, ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ
ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ತಿ। ಅಪ್ಪಾಬಾಧೋ ಹೋತಿ
ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕೋ, ಸಮವೇಪಾಕಿನಿಯಾ ಗಹಣಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ
ನಾತಿಸೀತಾಯ ನಾಚ್ಚುಣ್ಹಾಯ ಮಜ್ಝಿಮಾಯ ಪಧಾನಕ್ಖಮಾಯ। ಅಸಠೋ ಹೋತಿ ಅಮಾಯಾವೀ, ಯಥಾಭೂತಂ
ಅತ್ತಾನಂ ಆವಿಕತ್ತಾ ಸತ್ಥರಿ ವಾ ವಿಞ್ಞೂಸು ವಾ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು। ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವಿಹರತಿ
ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ಥಾಮವಾ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮೋ
ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರೋ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ ಉದಯತ್ಥಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ
ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅರಿಯಾಯ ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಾಯ ಸಮ್ಮಾದುಕ್ಖಕ್ಖಯಗಾಮಿನಿಯಾ।


೩೧೮. ‘‘ಪಞ್ಚ ಸುದ್ಧಾವಾಸಾ – ಅವಿಹಾ, ಅತಪ್ಪಾ, ಸುದಸ್ಸಾ, ಸುದಸ್ಸೀ, ಅಕನಿಟ್ಠಾ।


‘‘ಪಞ್ಚ ಅನಾಗಾಮಿನೋ – ಅನ್ತರಾಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ, ಉಪಹಚ್ಚಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ, ಅಸಙ್ಖಾರಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ, ಸಸಙ್ಖಾರಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ, ಉದ್ಧಂಸೋತೋಅಕನಿಟ್ಠಗಾಮೀ।


೩೧೯. ‘‘ಪಞ್ಚ ಚೇತೋಖಿಲಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥರಿ ಕಙ್ಖತಿ
ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ। ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥರಿ ಕಙ್ಖತಿ
ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ, ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ ಆತಪ್ಪಾಯ
ಅನುಯೋಗಾಯ ಸಾತಚ್ಚಾಯ ಪಧಾನಾಯ, ಯಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ ಆತಪ್ಪಾಯ ಅನುಯೋಗಾಯ ಸಾತಚ್ಚಾಯ
ಪಧಾನಾಯ, ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಚೇತೋಖಿಲೋ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮೇ ಕಙ್ಖತಿ
ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಘೇ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ… ಸಿಕ್ಖಾಯ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ…
ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಕುಪಿತೋ ಹೋತಿ ಅನತ್ತಮನೋ ಆಹತಚಿತ್ತೋ ಖಿಲಜಾತೋ। ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಕುಪಿತೋ ಹೋತಿ ಅನತ್ತಮನೋ
ಆಹತಚಿತ್ತೋ ಖಿಲಜಾತೋ, ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ ಆತಪ್ಪಾಯ ಅನುಯೋಗಾಯ ಸಾತಚ್ಚಾಯ ಪಧಾನಾಯ,
ಯಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ ಆತಪ್ಪಾಯ ಅನುಯೋಗಾಯ ಸಾತಚ್ಚಾಯ ಪಧಾನಾಯ, ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ
ಚೇತೋಖಿಲೋ।


೩೨೦. ‘‘ಪಞ್ಚ ಚೇತಸೋವಿನಿಬನ್ಧಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕಾಮೇಸು ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ ಅವಿಗತಚ್ಛನ್ದೋ ಅವಿಗತಪೇಮೋ ಅವಿಗತಪಿಪಾಸೋ ಅವಿಗತಪರಿಳಾಹೋ
ಅವಿಗತತಣ್ಹೋ। ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕಾಮೇಸು ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ ಅವಿಗತಚ್ಛನ್ದೋ
ಅವಿಗತಪೇಮೋ ಅವಿಗತಪಿಪಾಸೋ ಅವಿಗತಪರಿಳಾಹೋ ಅವಿಗತತಣ್ಹೋ, ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ
ಆತಪ್ಪಾಯ ಅನುಯೋಗಾಯ ಸಾತಚ್ಚಾಯ ಪಧಾನಾಯ। ಯಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ ಆತಪ್ಪಾಯ ಅನುಯೋಗಾಯ
ಸಾತಚ್ಚಾಯ ಪಧಾನಾಯ। ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿನಿಬನ್ಧೋ। ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ
ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ರೂಪೇ ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು
ಯಾವದತ್ಥಂ ಉದರಾವದೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಸುಖಂ ಪಸ್ಸಸುಖಂ ಮಿದ್ಧಸುಖಂ ಅನುಯುತ್ತೋ
ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰… ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತರಂ
ದೇವನಿಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ – ‘ಇಮಿನಾಹಂ ಸೀಲೇನ ವಾ ವತೇನ ವಾ ತಪೇನ ವಾ
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ದೇವೋ ವಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ ದೇವಞ್ಞತರೋ ವಾ’ತಿ। ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು
ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ – ‘ಇಮಿನಾಹಂ ಸೀಲೇನ ವಾ ವತೇನ ವಾ
ತಪೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ದೇವೋ ವಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ ದೇವಞ್ಞತರೋ ವಾ’ತಿ, ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ
ನಮತಿ ಆತಪ್ಪಾಯ ಅನುಯೋಗಾಯ ಸಾತಚ್ಚಾಯ ಪಧಾನಾಯ। ಯಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ ಆತಪ್ಪಾಯ
ಅನುಯೋಗಾಯ ಸಾತಚ್ಚಾಯ ಪಧಾನಾಯ। ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿನಿಬನ್ಧೋ।


‘‘ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ – ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಘಾನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜಿವ್ಹಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ।


‘‘ಅಪರಾನಿಪಿ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ – ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ।


‘‘ಅಪರಾನಿಪಿ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ – ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ।


೩೨೧. ‘‘ಪಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಿಯಾ [ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰) ಟೀಕಾ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ] ಧಾತುಯೋ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಾಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಕಾಮೇಸು ಚಿತ್ತಂ ನ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ನ ಪಸೀದತಿ ನ
ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಮನಸಿಕರೋತೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ಪಸೀದತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಸುಗತಂ ಸುಭಾವಿತಂ ಸುವುಟ್ಠಿತಂ ಸುವಿಮುತ್ತಂ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ ಕಾಮೇಹಿ। ಯೇ ಚ ಕಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಆಸವಾ ವಿಘಾತಾ ಪರಿಳಾಹಾ [ವಿಘಾತಪರಿಳಾಹಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ಮುತ್ತೋ ಸೋ ತೇಹಿ, ನ ಸೋ ತಂ ವೇದನಂ ವೇದೇತಿ। ಇದಮಕ್ಖಾತಂ ಕಾಮಾನಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಬ್ಯಾಪಾದಂ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಬ್ಯಾಪಾದೇ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ನ
ಪಸೀದತಿ ನ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ಅಬ್ಯಾಪಾದಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅಬ್ಯಾಪಾದೇ
ಚಿತ್ತಂ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ಪಸೀದತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಸುಗತಂ
ಸುಭಾವಿತಂ ಸುವುಟ್ಠಿತಂ ಸುವಿಮುತ್ತಂ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ ಬ್ಯಾಪಾದೇನ। ಯೇ ಚ ಬ್ಯಾಪಾದಪಚ್ಚಯಾ
ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಆಸವಾ ವಿಘಾತಾ ಪರಿಳಾಹಾ, ಮುತ್ತೋ ಸೋ ತೇಹಿ, ನ ಸೋ ತಂ ವೇದನಂ ವೇದೇತಿ।
ಇದಮಕ್ಖಾತಂ ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಹೇಸಂ ಮನಸಿಕರೋತೋ ವಿಹೇಸಾಯ
ಚಿತ್ತಂ ನ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ನ ಪಸೀದತಿ ನ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ಅವಿಹೇಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ
ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅವಿಹೇಸಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ಪಸೀದತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ
ಚಿತ್ತಂ ಸುಗತಂ ಸುಭಾವಿತಂ ಸುವುಟ್ಠಿತಂ ಸುವಿಮುತ್ತಂ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ ವಿಹೇಸಾಯ। ಯೇ ಚ
ವಿಹೇಸಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಆಸವಾ ವಿಘಾತಾ ಪರಿಳಾಹಾ, ಮುತ್ತೋ ಸೋ ತೇಹಿ, ನ ಸೋ ತಂ
ವೇದನಂ ವೇದೇತಿ। ಇದಮಕ್ಖಾತಂ ವಿಹೇಸಾಯ ನಿಸ್ಸರಣಂ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ರೂಪೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ರೂಪೇಸು
ಚಿತ್ತಂ ನ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ನ ಪಸೀದತಿ ನ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ಅರೂಪಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ
ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅರೂಪೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ಪಸೀದತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ
ಚಿತ್ತಂ ಸುಗತಂ ಸುಭಾವಿತಂ ಸುವುಟ್ಠಿತಂ ಸುವಿಮುತ್ತಂ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ ರೂಪೇಹಿ। ಯೇ ಚ
ರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಆಸವಾ ವಿಘಾತಾ ಪರಿಳಾಹಾ, ಮುತ್ತೋ ಸೋ ತೇಹಿ, ನ ಸೋ ತಂ ವೇದನಂ
ವೇದೇತಿ। ಇದಮಕ್ಖಾತಂ ರೂಪಾನಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಕ್ಕಾಯಂ ಮನಸಿಕರೋತೋ
ಸಕ್ಕಾಯೇ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ನ ಪಸೀದತಿ ನ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ।
ಸಕ್ಕಾಯನಿರೋಧಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಸಕ್ಕಾಯನಿರೋಧೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ ಪಸೀದತಿ
ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಸುಗತಂ ಸುಭಾವಿತಂ ಸುವುಟ್ಠಿತಂ
ಸುವಿಮುತ್ತಂ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ ಸಕ್ಕಾಯೇನ। ಯೇ ಚ ಸಕ್ಕಾಯಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಆಸವಾ
ವಿಘಾತಾ ಪರಿಳಾಹಾ, ಮುತ್ತೋ ಸೋ ತೇಹಿ, ನ ಸೋ ತಂ ವೇದನಂ ವೇದೇತಿ। ಇದಮಕ್ಖಾತಂ ಸಕ್ಕಾಯಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ।


೩೨೨. ‘‘ಪಞ್ಚ ವಿಮುತ್ತಾಯತನಾನಿ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸತ್ಥಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಅಞ್ಞತರೋ ವಾ ಗರುಟ್ಠಾನಿಯೋ
ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ। ಯಥಾ ಯಥಾ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸತ್ಥಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಅಞ್ಞತರೋ ವಾ
ಗರುಟ್ಠಾನಿಯೋ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ । ತಥಾ ತಥಾ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮೇ
ಅತ್ಥಪಟಿಸಂವೇದೀ ಚ ಹೋತಿ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಂವೇದೀ ಚ। ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪಟಿಸಂವೇದಿನೋ
ಧಮ್ಮಪಟಿಸಂವೇದಿನೋ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಜಾಯತಿ, ಪಮುದಿತಸ್ಸ ಪೀತಿ ಜಾಯತಿ, ಪೀತಿಮನಸ್ಸ ಕಾಯೋ
ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ, ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯೋ ಸುಖಂ ವೇದೇತಿ, ಸುಖಿನೋ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಯತಿ। ಇದಂ ಪಠಮಂ
ವಿಮುತ್ತಾಯತನಂ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ
ಹೇವ ಖೋ ಸತ್ಥಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಅಞ್ಞತರೋ ವಾ ಗರುಟ್ಠಾನಿಯೋ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ, ಅಪಿ ಚ ಖೋ
ಯಥಾಸುತಂ ಯಥಾಪರಿಯತ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಪರೇಸಂ ದೇಸೇತಿ…ಪೇ॰… ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಯಥಾಸುತಂ
ಯಥಾಪರಿಯತ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೋತಿ…ಪೇ॰… ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಯಥಾಸುತಂ
ಯಥಾಪರಿಯತ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಚೇತಸಾ ಅನುವಿತಕ್ಕೇತಿ ಅನುವಿಚಾರೇತಿ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖತಿ…ಪೇ॰…
ಅಪಿ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರಂ ಸಮಾಧಿನಿಮಿತ್ತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ ಸುಮನಸಿಕತಂ ಸೂಪಧಾರಿತಂ
ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಂ ಪಞ್ಞಾಯ। ಯಥಾ ಯಥಾ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಸಮಾಧಿನಿಮಿತ್ತಂ
ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ ಸುಮನಸಿಕತಂ ಸೂಪಧಾರಿತಂ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಂ ಪಞ್ಞಾಯ ತಥಾ ತಥಾ ಸೋ
ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮೇ ಅತ್ಥಪಟಿಸಂವೇದೀ ಚ ಹೋತಿ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಂವೇದೀ ಚ। ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪಟಿಸಂವೇದಿನೋ
ಧಮ್ಮಪಟಿಸಂವೇದಿನೋ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಜಾಯತಿ, ಪಮುದಿತಸ್ಸ ಪೀತಿ ಜಾಯತಿ, ಪೀತಿಮನಸ್ಸ ಕಾಯೋ
ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ, ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯೋ ಸುಖಂ ವೇದೇತಿ , ಸುಖಿನೋ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಯತಿ। ಇದಂ ಪಞ್ಚಮಂ ವಿಮುತ್ತಾಯತನಂ।


‘‘ಪಞ್ಚ ವಿಮುತ್ತಿಪರಿಪಾಚನೀಯಾ ಸಞ್ಞಾ – ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಾ, ಅನಿಚ್ಚೇ ದುಕ್ಖಸಞ್ಞಾ, ದುಕ್ಖೇ ಅನತ್ತಸಞ್ಞಾ, ಪಹಾನಸಞ್ಞಾ, ವಿರಾಗಸಞ್ಞಾ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰…
ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ [ಸಙ್ಗಿತಿಯಪಞ್ಚಕಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]


ಛಕ್ಕಂ


೩೨೩.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಛ ಧಮ್ಮಾ
ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ಛ?


‘‘ಛ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಿ ಆಯತನಾನಿ – ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ।


‘‘ಛ ಬಾಹಿರಾನಿ ಆಯತನಾನಿ – ರೂಪಾಯತನಂ, ಸದ್ದಾಯತನಂ, ಗನ್ಧಾಯತನಂ, ರಸಾಯತನಂ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ, ಧಮ್ಮಾಯತನಂ।


‘‘ಛ ವಿಞ್ಞಾಣಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ।


‘‘ಛ ಫಸ್ಸಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ।


‘‘ಛ ವೇದನಾಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ।


‘‘ಛ ಸಞ್ಞಾಕಾಯಾ – ರೂಪಸಞ್ಞಾ, ಸದ್ದಸಞ್ಞಾ, ಗನ್ಧಸಞ್ಞಾ, ರಸಸಞ್ಞಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಞಾ, ಧಮ್ಮಸಞ್ಞಾ।


‘‘ಛ ಸಞ್ಚೇತನಾಕಾಯಾ – ರೂಪಸಞ್ಚೇತನಾ, ಸದ್ದಸಞ್ಚೇತನಾ, ಗನ್ಧಸಞ್ಚೇತನಾ, ರಸಸಞ್ಚೇತನಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಚೇತನಾ, ಧಮ್ಮಸಞ್ಚೇತನಾ।


‘‘ಛ ತಣ್ಹಾಕಾಯಾ – ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಸದ್ದತಣ್ಹಾ, ಗನ್ಧತಣ್ಹಾ, ರಸತಣ್ಹಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬತಣ್ಹಾ, ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ।


೩೨೪. ‘‘ಛ ಅಗಾರವಾ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಧಮ್ಮೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಸಙ್ಘೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಸಿಕ್ಖಾಯ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಅಪ್ಪಮಾದೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಪಟಿಸನ್ಥಾರೇ [ಪಟಿಸನ್ಧಾರೇ (ಕ॰)] ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ।


‘‘ಛ ಗಾರವಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು
ಸತ್ಥರಿ ಸಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಧಮ್ಮೇ ಸಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಸಙ್ಘೇ
ಸಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಅಪ್ಪಮಾದೇ
ಸಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ; ಪಟಿಸನ್ಥಾರೇ ಸಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ।


‘‘ಛ ಸೋಮನಸ್ಸೂಪವಿಚಾರಾ । ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ರೂಪಂ ಉಪವಿಚರತಿ; ಸೋತೇನ
ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ… ಕಾಯೇನ
ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ। ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಸೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪವಿಚರತಿ।


‘‘ಛ ದೋಮನಸ್ಸೂಪವಿಚಾರಾ। ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ದೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ರೂಪಂ ಉಪವಿಚರತಿ…ಪೇ॰… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ದೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪವಿಚರತಿ।


‘‘ಛ ಉಪೇಕ್ಖೂಪವಿಚಾರಾ। ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯಂ [ಉಪೇಕ್ಖಾಠಾನಿಯಂ (ಕ॰)] ರೂಪಂ ಉಪವಿಚರತಿ…ಪೇ॰… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪವಿಚರತಿ।


‘‘ಛ ಸಾರಣೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಆವಿ [ಆವೀ (ಕ॰ ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)] ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ
ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ…ಪೇ॰…
ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ
ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ…ಪೇ॰…
ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಯೇ ತೇ ಲಾಭಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ
ಧಮ್ಮಲದ್ಧಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಪತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಮತ್ತಮ್ಪಿ, ತಥಾರೂಪೇಹಿ ಲಾಭೇಹಿ
ಅಪ್ಪಟಿವಿಭತ್ತಭೋಗೀ ಹೋತಿ ಸೀಲವನ್ತೇಹಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಸಾಧಾರಣಭೋಗೀ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ
ಸಾರಣೀಯೋ…ಪೇ॰… ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಯಾನಿ ತಾನಿ ಸೀಲಾನಿ ಅಖಣ್ಡಾನಿ
ಅಚ್ಛಿದ್ದಾನಿ ಅಸಬಲಾನಿ ಅಕಮ್ಮಾಸಾನಿ ಭುಜಿಸ್ಸಾನಿ ವಿಞ್ಞುಪ್ಪಸತ್ಥಾನಿ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾನಿ
ಸಮಾಧಿಸಂವತ್ತನಿಕಾನಿ, ತಥಾರೂಪೇಸು ಸೀಲೇಸು ಸೀಲಸಾಮಞ್ಞಗತೋ ವಿಹರತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ…ಪೇ॰… ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಯಾಯಂ ದಿಟ್ಠಿ ಅರಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾಯ, ತಥಾರೂಪಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ದಿಟ್ಠಿಸಾಮಞ್ಞಗತೋ ವಿಹರತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।


೩೨೫. ಛ ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ ಉಪನಾಹೀ। ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ
ಉಪನಾಹೀ, ಸೋ ಸತ್ಥರಿಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಙ್ಘೇಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಿಕ್ಖಾಯಪಿ ನ ಪರಿಪೂರಕಾರೀ [ಪರಿಪೂರೀಕಾರೀ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
ಹೋತಿ। ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇ
ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಙ್ಘೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಿಕ್ಖಾಯ ನ
ಪರಿಪೂರಕಾರೀ, ಸೋ ಸಙ್ಘೇ ವಿವಾದಂ ಜನೇತಿ। ಯೋ ಹೋತಿ ವಿವಾದೋ ಬಹುಜನಅಹಿತಾಯ
ಬಹುಜನಅಸುಖಾಯ ಅನತ್ಥಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಏವರೂಪಂ ಚೇ ತುಮ್ಹೇ,
ಆವುಸೋ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ। ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ,
ಆವುಸೋ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಪಹಾನಾಯ ವಾಯಮೇಯ್ಯಾಥ। ಏವರೂಪಂ ಚೇ ತುಮ್ಹೇ,
ಆವುಸೋ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ನ ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ। ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ,
ಆವುಸೋ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾಥ।
ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ। ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ
ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಮಕ್ಖೀ ಹೋತಿ ಪಳಾಸೀ…ಪೇ॰…
ಇಸ್ಸುಕೀ ಹೋತಿ ಮಚ್ಛರೀ…ಪೇ॰… ಸಠೋ ಹೋತಿ ಮಾಯಾವೀ… ಪಾಪಿಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠೀ…
ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ ಹೋತಿ
ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ…ಪೇ॰… ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ
ಹೋತಿ ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ, ಸೋ ಸತ್ಥರಿಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ,
ಧಮ್ಮೇಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಙ್ಘೇಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ,
ಸಿಕ್ಖಾಯಪಿ ನ ಪರಿಪೂರಕಾರೀ ಹೋತಿ। ಯೋ ಸೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಙ್ಘೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ , ಸಿಕ್ಖಾಯ ನ ಪರಿಪೂರಕಾರೀ, ಸೋ ಸಙ್ಘೇ ವಿವಾದಂ
ಜನೇತಿ। ಯೋ ಹೋತಿ ವಿವಾದೋ ಬಹುಜನಅಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಅಸುಖಾಯ ಅನತ್ಥಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಏವರೂಪಂ ಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ
ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ। ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಪಹಾನಾಯ
ವಾಯಮೇಯ್ಯಾಥ। ಏವರೂಪಂ ಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ನ
ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ। ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಆಯತಿಂ
ಅನವಸ್ಸವಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾಥ। ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ।
ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಛ ಧಾತುಯೋ – ಪಥವೀಧಾತು, ಆಪೋಧಾತು, ತೇಜೋಧಾತು, ವಾಯೋಧಾತು, ಆಕಾಸಧಾತು, ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು।


೩೨೬. ‘‘ಛ ನಿಸ್ಸರಣಿಯಾ ಧಾತುಯೋ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಮೇತ್ತಾ ಹಿ ಖೋ ಮೇ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಯಾನೀಕತಾ ವತ್ಥುಕತಾ
ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಪರಿಚಿತಾ ಸುಸಮಾರದ್ಧಾ, ಅಥ ಚ ಪನ ಮೇ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ
ತಿಟ್ಠತೀ’ತಿ। ಸೋ ‘ಮಾ ಹೇವಂ’, ತಿಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ, ‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ।
ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಅನವಕಾಸೋ, ಯಂ ಮೇತ್ತಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಭಾವಿತಾಯ ಬಹುಲೀಕತಾಯ
ಯಾನೀಕತಾಯ ವತ್ಥುಕತಾಯ ಅನುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಚಿತಾಯ ಸುಸಮಾರದ್ಧಾಯ। ಅಥ ಚ ಪನಸ್ಸ ಬ್ಯಾಪಾದೋ
ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ನಿಸ್ಸರಣಂ ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ,
ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ, ಯದಿದಂ ಮೇತ್ತಾ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀ’ತಿ।


‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಕರುಣಾ ಹಿ ಖೋ ಮೇ
ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಯಾನೀಕತಾ ವತ್ಥುಕತಾ ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಪರಿಚಿತಾ
ಸುಸಮಾರದ್ಧಾ। ಅಥ ಚ ಪನ ಮೇ ವಿಹೇಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠತೀ’ತಿ, ಸೋ ‘ಮಾ ಹೇವಂ’
ತಿಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ
ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ। ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಆವುಸೋ, ಅನವಕಾಸೋ, ಯಂ ಕರುಣಾಯ
ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಭಾವಿತಾಯ ಬಹುಲೀಕತಾಯ ಯಾನೀಕತಾಯ ವತ್ಥುಕತಾಯ
ಅನುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಚಿತಾಯ ಸುಸಮಾರದ್ಧಾಯ, ಅಥ ಚ ಪನಸ್ಸ ವಿಹೇಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ
ಠಸ್ಸತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ನಿಸ್ಸರಣಂ ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಹೇಸಾಯ, ಯದಿದಂ ಕರುಣಾ
ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀ’ತಿ।


‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಮುದಿತಾ ಹಿ ಖೋ ಮೇ
ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಯಾನೀಕತಾ ವತ್ಥುಕತಾ ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಪರಿಚಿತಾ
ಸುಸಮಾರದ್ಧಾ। ಅಥ ಚ ಪನ ಮೇ ಅರತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ
ತಿಟ್ಠತೀ’ತಿ, ಸೋ ‘ಮಾ ಹೇವಂ’ ತಿಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ।
ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಅನವಕಾಸೋ, ಯಂ ಮುದಿತಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಭಾವಿತಾಯ ಬಹುಲೀಕತಾಯ
ಯಾನೀಕತಾಯ ವತ್ಥುಕತಾಯ ಅನುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಚಿತಾಯ
ಸುಸಮಾರದ್ಧಾಯ, ಅಥ ಚ ಪನಸ್ಸ ಅರತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
ನಿಸ್ಸರಣಂ ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಅರತಿಯಾ, ಯದಿದಂ ಮುದಿತಾ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀ’ತಿ।


‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ
ವದೇಯ್ಯ – ‘ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹಿ ಖೋ ಮೇ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಯಾನೀಕತಾ ವತ್ಥುಕತಾ
ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಪರಿಚಿತಾ ಸುಸಮಾರದ್ಧಾ। ಅಥ ಚ ಪನ ಮೇ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ
ತಿಟ್ಠತೀ’ತಿ। ಸೋ ‘ಮಾ ಹೇವಂ’ ತಿಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ।
ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಅನವಕಾಸೋ, ಯಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಭಾವಿತಾಯ ಬಹುಲೀಕತಾಯ
ಯಾನೀಕತಾಯ ವತ್ಥುಕತಾಯ ಅನುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಚಿತಾಯ ಸುಸಮಾರದ್ಧಾಯ, ಅಥ ಚ ಪನಸ್ಸ ರಾಗೋ
ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ನಿಸ್ಸರಣಂ ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ರಾಗಸ್ಸ,
ಯದಿದಂ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀ’ತಿ।


‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅನಿಮಿತ್ತಾ ಹಿ ಖೋ
ಮೇ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಯಾನೀಕತಾ ವತ್ಥುಕತಾ ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಪರಿಚಿತಾ
ಸುಸಮಾರದ್ಧಾ। ಅಥ ಚ ಪನ ಮೇ ನಿಮಿತ್ತಾನುಸಾರಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತೀ’ತಿ। ಸೋ ‘ಮಾ ಹೇವಂ’
ತಿಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ।
ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಅನವಕಾಸೋ, ಯಂ ಅನಿಮಿತ್ತಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಭಾವಿತಾಯ
ಬಹುಲೀಕತಾಯ ಯಾನೀಕತಾಯ ವತ್ಥುಕತಾಯ ಅನುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಚಿತಾಯ ಸುಸಮಾರದ್ಧಾಯ, ಅಥ ಚ ಪನಸ್ಸ
ನಿಮಿತ್ತಾನುಸಾರಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ನಿಸ್ಸರಣಂ ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಸಬ್ಬನಿಮಿತ್ತಾನಂ, ಯದಿದಂ ಅನಿಮಿತ್ತಾ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀ’ತಿ।


‘‘ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಸ್ಮೀತಿ ಖೋ ಮೇ ವಿಗತಂ [ವಿಘಾತಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ವಿಗತೇ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)],
ಅಯಮಹಮಸ್ಮೀತಿ ನ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ, ಅಥ ಚ ಪನ ಮೇ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಕಥಙ್ಕಥಾಸಲ್ಲಂ ಚಿತ್ತಂ
ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠತೀ’ತಿ। ಸೋ ‘ಮಾ ಹೇವಂ’ ತಿಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ। ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ, ಆವುಸೋ, ಅನವಕಾಸೋ, ಯಂ ಅಸ್ಮೀತಿ ವಿಗತೇ [ವಿಘಾತೇ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)]
ಅಯಮಹಮಸ್ಮೀತಿ ಅಸಮನುಪಸ್ಸತೋ, ಅಥ ಚ ಪನಸ್ಸ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಕಥಙ್ಕಥಾಸಲ್ಲಂ ಚಿತ್ತಂ
ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ನಿಸ್ಸರಣಂ ಹೇತಂ, ಆವುಸೋ,
ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಕಥಙ್ಕಥಾಸಲ್ಲಸ್ಸ, ಯದಿದಂ ಅಸ್ಮಿಮಾನಸಮುಗ್ಘಾತೋ’ತಿ।


೩೨೭. ‘‘ಛ ಅನುತ್ತರಿಯಾನಿ – ದಸ್ಸನಾನುತ್ತರಿಯಂ, ಸವನಾನುತ್ತರಿಯಂ, ಲಾಭಾನುತ್ತರಿಯಂ, ಸಿಕ್ಖಾನುತ್ತರಿಯಂ, ಪಾರಿಚರಿಯಾನುತ್ತರಿಯಂ, ಅನುಸ್ಸತಾನುತ್ತರಿಯಂ।


‘‘ಛ ಅನುಸ್ಸತಿಟ್ಠಾನಾನಿ – ಬುದ್ಧಾನುಸ್ಸತಿ, ಧಮ್ಮಾನುಸ್ಸತಿ, ಸಙ್ಘಾನುಸ್ಸತಿ, ಸೀಲಾನುಸ್ಸತಿ, ಚಾಗಾನುಸ್ಸತಿ, ದೇವತಾನುಸ್ಸತಿ।


೩೨೮. ‘‘ಛ ಸತತವಿಹಾರಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನೇವ ಸುಮನೋ ಹೋತಿ ನ ದುಮ್ಮನೋ, ಉಪೇಕ್ಖಕೋ [ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)] ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ। ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನೇವ ಸುಮನೋ ಹೋತಿ ನ ದುಮ್ಮನೋ, ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ।


೩೨೯. ‘‘ಛಳಾಭಿಜಾತಿಯೋ। ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಕಣ್ಹಾಭಿಜಾತಿಕೋ
ಸಮಾನೋ ಕಣ್ಹಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಜಾಯತಿ। ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಕಣ್ಹಾಭಿಜಾತಿಕೋ ಸಮಾನೋ
ಸುಕ್ಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಜಾಯತಿ। ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಕಣ್ಹಾಭಿಜಾತಿಕೋ ಸಮಾನೋ ಅಕಣ್ಹಂ
ಅಸುಕ್ಕಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅಭಿಜಾಯತಿ। ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತಿಕೋ ಸಮಾನೋ
ಸುಕ್ಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಜಾಯತಿ। ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತಿಕೋ ಸಮಾನೋ ಕಣ್ಹಂ
ಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಜಾಯತಿ। ಇಧ ಪನಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತಿಕೋ ಸಮಾನೋ ಅಕಣ್ಹಂ ಅಸುಕ್ಕಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅಭಿಜಾಯತಿ।


‘‘ಛ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಾ ಸಞ್ಞಾ [ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಸಞ್ಞಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] – ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಾ ಅನಿಚ್ಚೇ, ದುಕ್ಖಸಞ್ಞಾ ದುಕ್ಖೇ, ಅನತ್ತಸಞ್ಞಾ, ಪಹಾನಸಞ್ಞಾ, ವಿರಾಗಸಞ್ಞಾ, ನಿರೋಧಸಞ್ಞಾ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಛ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰…
ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ಸತ್ತಕಂ


೩೩೦. ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಸತ್ತ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ಸತ್ತ?


‘‘ಸತ್ತ ಅರಿಯಧನಾನಿ – ಸದ್ಧಾಧನಂ, ಸೀಲಧನಂ, ಹಿರಿಧನಂ, ಓತ್ತಪ್ಪಧನಂ, ಸುತಧನಂ, ಚಾಗಧನಂ, ಪಞ್ಞಾಧನಂ।


‘‘ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ , ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ।


‘‘ಸತ್ತ ಸಮಾಧಿಪರಿಕ್ಖಾರಾ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ।


‘‘ಸತ್ತ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಾ – ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಅಹಿರಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅನೋತ್ತಪ್ಪೀ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ, ಕುಸೀತೋ ಹೋತಿ, ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಹೋತಿ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಸತ್ತ ಸದ್ಧಮ್ಮಾ – ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಹಿರಿಮಾ ಹೋತಿ, ಓತ್ತಪ್ಪೀ ಹೋತಿ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ, ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಹೋತಿ, ಉಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತಿ ಹೋತಿ, ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ।


‘‘ಸತ್ತ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಾ – ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಞ್ಞೂ ಚ ಹೋತಿ ಅತ್ಥಞ್ಞೂ ಚ ಅತ್ತಞ್ಞೂ ಚ ಮತ್ತಞ್ಞೂ ಚ ಕಾಲಞ್ಞೂ ಚ ಪರಿಸಞ್ಞೂ ಚ ಪುಗ್ಗಲಞ್ಞೂ ಚ।


೩೩೧. ‘‘ಸತ್ತ ನಿದ್ದಸವತ್ಥೂನಿ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸಿಕ್ಖಾಸಮಾದಾನೇ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ಹೋತಿ, ಆಯತಿಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾಸಮಾದಾನೇ ಅವಿಗತಪೇಮೋ। ಧಮ್ಮನಿಸನ್ತಿಯಾ
ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ಹೋತಿ, ಆಯತಿಞ್ಚ ಧಮ್ಮನಿಸನ್ತಿಯಾ ಅವಿಗತಪೇಮೋ। ಇಚ್ಛಾವಿನಯೇ
ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ಹೋತಿ, ಆಯತಿಞ್ಚ ಇಚ್ಛಾವಿನಯೇ ಅವಿಗತಪೇಮೋ। ಪಟಿಸಲ್ಲಾನೇ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ
ಹೋತಿ, ಆಯತಿಞ್ಚ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನೇ ಅವಿಗತಪೇಮೋ। ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೇ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ಹೋತಿ,
ಆಯತಿಞ್ಚ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೇ ಅವಿಗತಪೇಮೋ। ಸತಿನೇಪಕ್ಕೇ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ಹೋತಿ, ಆಯತಿಞ್ಚ
ಸತಿನೇಪಕ್ಕೇ ಅವಿಗತಪೇಮೋ । ದಿಟ್ಠಿಪಟಿವೇಧೇ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ಹೋತಿ, ಆಯತಿಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಪಟಿವೇಧೇ ಅವಿಗತಪೇಮೋ।


‘‘ಸತ್ತ ಸಞ್ಞಾ – ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಾ, ಅನತ್ತಸಞ್ಞಾ, ಅಸುಭಸಞ್ಞಾ, ಆದೀನವಸಞ್ಞಾ, ಪಹಾನಸಞ್ಞಾ, ವಿರಾಗಸಞ್ಞಾ, ನಿರೋಧಸಞ್ಞಾ।


‘‘ಸತ್ತ ಬಲಾನಿ – ಸದ್ಧಾಬಲಂ, ವೀರಿಯಬಲಂ, ಹಿರಿಬಲಂ, ಓತ್ತಪ್ಪಬಲಂ, ಸತಿಬಲಂ, ಸಮಾಧಿಬಲಂ, ಪಞ್ಞಾಬಲಂ।


೩೩೨. ‘‘ಸತ್ತ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯೋ। ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ನಾನತ್ತಕಾಯಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಚ ದೇವಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಚ ವಿನಿಪಾತಿಕಾ। ಅಯಂ ಪಠಮಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ನಾನತ್ತಕಾಯಾ ಏಕತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾ ಪಠಮಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ। ಅಯಂ ದುತಿಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಏಕತ್ತಕಾಯಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಆಭಸ್ಸರಾ। ಅಯಂ ತತಿಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಏಕತ್ತಕಾಯಾ ಏಕತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಸುಭಕಿಣ್ಹಾ। ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೀ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನೂಪಗಾ। ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೀ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನೂಪಗಾ। ಅಯಂ ಛಟ್ಠೀ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ , ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನೂಪಗಾ। ಅಯಂ ಸತ್ತಮೀ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।


‘‘ಸತ್ತ ಪುಗ್ಗಲಾ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಾ – ಉಭತೋಭಾಗವಿಮುತ್ತೋ , ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತೋ, ಕಾಯಸಕ್ಖಿ, ದಿಟ್ಠಿಪ್ಪತ್ತೋ, ಸದ್ಧಾವಿಮುತ್ತೋ, ಧಮ್ಮಾನುಸಾರೀ, ಸದ್ಧಾನುಸಾರೀ।


‘‘ಸತ್ತ ಅನುಸಯಾ – ಕಾಮರಾಗಾನುಸಯೋ, ಪಟಿಘಾನುಸಯೋ, ದಿಟ್ಠಾನುಸಯೋ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾನುಸಯೋ, ಮಾನಾನುಸಯೋ, ಭವರಾಗಾನುಸಯೋ, ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ।


‘‘ಸತ್ತ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ – ಅನುನಯಸಞ್ಞೋಜನಂ [ಕಾಮಸಞ್ಞೋಜನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ಪಟಿಘಸಞ್ಞೋಜನಂ, ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞೋಜನಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಮಾನಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಭವರಾಗಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಸಞ್ಞೋಜನಂ।


‘‘ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ –
ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ಸತಿವಿನಯೋ
ದಾತಬ್ಬೋ, ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ,
ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ, ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಸತ್ತ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰…
ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ದುತಿಯಭಾಣವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।


ಅಟ್ಠಕಂ


೩೩೩. ‘‘ಅತ್ಥಿ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಅಟ್ಠ ಧಮ್ಮಾ
ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ಅಟ್ಠ?


‘‘ಅಟ್ಠ ಮಿಚ್ಛತ್ತಾ – ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಮಿಚ್ಛಾವಾಚಾ, ಮಿಚ್ಛಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವೋ, ಮಿಚ್ಛಾವಾಯಾಮೋ ಮಿಚ್ಛಾಸತಿ, ಮಿಚ್ಛಾಸಮಾಧಿ।


‘‘ಅಟ್ಠ ಸಮ್ಮತ್ತಾ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।


‘‘ಅಟ್ಠ ಪುಗ್ಗಲಾ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಾ –
ಸೋತಾಪನ್ನೋ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ; ಸಕದಾಗಾಮೀ,
ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ; ಅನಾಗಾಮೀ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ
ಪಟಿಪನ್ನೋ; ಅರಹಾ, ಅರಹತ್ತಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ।


೩೩೪. ‘‘ಅಟ್ಠ ಕುಸೀತವತ್ಥೂನಿ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಕಮ್ಮಂ ಖೋ ಮೇ
ಕಾತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಕಮ್ಮಂ ಖೋ ಪನ ಮೇ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೋ ಕಿಲಮಿಸ್ಸತಿ, ಹನ್ದಾಹಂ
ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಅಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾ ಅನಧಿಗತಸ್ಸ
ಅಧಿಗಮಾಯ ಅಸಚ್ಛಿಕತಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ। ಇದಂ ಪಠಮಂ ಕುಸೀತವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಕಮ್ಮಂ ಅಕಾಸಿಂ, ಕಮ್ಮಂ ಖೋ ಪನ ಮೇ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೋ ಕಿಲನ್ತೋ, ಹನ್ದಾಹಂ ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ…ಪೇ॰… ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಕುಸೀತವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಮಗ್ಗೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ।
ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಮಗ್ಗೋ ಖೋ ಮೇ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಮಗ್ಗಂ ಖೋ ಪನ ಮೇ
ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೋ ಕಿಲಮಿಸ್ಸತಿ, ಹನ್ದಾಹಂ ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ
ಆರಭತಿ… ಇದಂ ತತಿಯಂ ಕುಸೀತವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಮಗ್ಗೋ ಗತೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ
ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಮಗ್ಗಂ ಅಗಮಾಸಿಂ, ಮಗ್ಗಂ ಖೋ ಪನ ಮೇ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೋ ಕಿಲನ್ತೋ,
ಹನ್ದಾಹಂ ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ಚತುತ್ಥಂ
ಕುಸೀತವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ
ಚರನ್ತೋ ನ ಲಭತಿ ಲೂಖಸ್ಸ ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ। ತಸ್ಸ ಏವಂ
ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತೋ
ನಾಲತ್ಥಂ ಲೂಖಸ್ಸ ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಕಾಯೋ
ಕಿಲನ್ತೋ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞೋ, ಹನ್ದಾಹಂ ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ
ಪಞ್ಚಮಂ ಕುಸೀತವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು
ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತೋ ಲಭತಿ ಲೂಖಸ್ಸ ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ
ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ
ಚರನ್ತೋ ಅಲತ್ಥಂ ಲೂಖಸ್ಸ ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ, ತಸ್ಸ ಮೇ
ಕಾಯೋ ಗರುಕೋ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞೋ, ಮಾಸಾಚಿತಂ ಮಞ್ಞೇ , ಹನ್ದಾಹಂ ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ಛಟ್ಠಂ ಕುಸೀತವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋ ಆಬಾಧೋ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ
– ‘ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಖೋ ಮೇ ಅಯಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋ ಆಬಾಧೋ; ಅತ್ಥಿ ಕಪ್ಪೋ ನಿಪಜ್ಜಿತುಂ, ಹನ್ದಾಹಂ
ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ಸತ್ತಮಂ ಕುಸೀತವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಗಿಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ [ಗಿಲಾನವುಟ್ಠಿತೋ (ಸದ್ದನೀತಿ) ಅ॰ ನಿ॰ ೬.೧೬ ನಕುಲಪಿತುಸುತ್ತಟೀಕಾ ಪಸ್ಸಿತಬ್ಬಾ]
ಹೋತಿ ಅಚಿರವುಟ್ಠಿತೋ ಗೇಲಞ್ಞಾ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಗಿಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ
ಅಚಿರವುಟ್ಠಿತೋ ಗೇಲಞ್ಞಾ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಕಾಯೋ ದುಬ್ಬಲೋ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞೋ, ಹನ್ದಾಹಂ
ನಿಪಜ್ಜಾಮೀ’ತಿ! ಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ ನ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಅಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾ ಅನಧಿಗತಸ್ಸ
ಅಧಿಗಮಾಯ ಅಸಚ್ಛಿಕತಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ। ಇದಂ ಅಟ್ಠಮಂ ಕುಸೀತವತ್ಥು।


೩೩೫. ‘‘ಅಟ್ಠ ಆರಮ್ಭವತ್ಥೂನಿ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಕಮ್ಮಂ ಖೋ ಮೇ
ಕಾತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಕಮ್ಮಂ ಖೋ ಪನ ಮೇ ಕರೋನ್ತೇನ ನ ಸುಕರಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಸನಂ ಮನಸಿ
ಕಾತುಂ, ಹನ್ದಾಹಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ ಅಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾ ಅನಧಿಗತಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಯ,
ಅಸಚ್ಛಿಕತಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯಾ’ತಿ! ಸೋ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಅಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾ,
ಅನಧಿಗತಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಯ ಅಸಚ್ಛಿಕತಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ। ಇದಂ ಪಠಮಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಮ್ಮಂ
ಕತಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಕಮ್ಮಂ ಅಕಾಸಿಂ, ಕಮ್ಮಂ ಖೋ ಪನಾಹಂ ಕರೋನ್ತೋ
ನಾಸಕ್ಖಿಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಸನಂ ಮನಸಿ ಕಾತುಂ, ಹನ್ದಾಹಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ…ಪೇ॰… ಸೋ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ
ಮಗ್ಗೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಮಗ್ಗೋ ಖೋ ಮೇ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ,
ಮಗ್ಗಂ ಖೋ ಪನ ಮೇ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ನ ಸುಕರಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಸನಂ ಮನಸಿ ಕಾತುಂ। ಹನ್ದಾಹಂ
ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ…ಪೇ॰… ಸೋ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ತತಿಯಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಮಗ್ಗೋ ಗತೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ
ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಮಗ್ಗಂ ಅಗಮಾಸಿಂ, ಮಗ್ಗಂ ಖೋ ಪನಾಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ನಾಸಕ್ಖಿಂ ಬುದ್ಧಾನಂ
ಸಾಸನಂ ಮನಸಿ ಕಾತುಂ, ಹನ್ದಾಹಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ…ಪೇ॰… ಸೋ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ
ಚತುತ್ಥಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತೋ ನ ಲಭತಿ ಲೂಖಸ್ಸ ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ
ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತೋ ನಾಲತ್ಥಂ ಲೂಖಸ್ಸ
ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಕಾಯೋ ಲಹುಕೋ ಕಮ್ಮಞ್ಞೋ,
ಹನ್ದಾಹಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ…ಪೇ॰… ಸೋ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ಪಞ್ಚಮಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ
ಚರನ್ತೋ ಲಭತಿ ಲೂಖಸ್ಸ ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ। ತಸ್ಸ ಏವಂ
ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತೋ ಅಲತ್ಥಂ ಲೂಖಸ್ಸ ವಾ ಪಣೀತಸ್ಸ
ವಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾರಿಪೂರಿಂ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಕಾಯೋ ಬಲವಾ ಕಮ್ಮಞ್ಞೋ, ಹನ್ದಾಹಂ
ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ…ಪೇ॰… ಸೋ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ಛಟ್ಠಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋ
ಆಬಾಧೋ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಖೋ ಮೇ ಅಯಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋ ಆಬಾಧೋ, ಠಾನಂ ಖೋ
ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಮೇ ಆಬಾಧೋ ಪವಡ್ಢೇಯ್ಯ, ಹನ್ದಾಹಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ…ಪೇ॰… ಸೋ
ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ… ಇದಂ ಸತ್ತಮಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಗಿಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಹೋತಿ
ಅಚಿರವುಟ್ಠಿತೋ ಗೇಲಞ್ಞಾ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಗಿಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ
ಅಚಿರವುಟ್ಠಿತೋ ಗೇಲಞ್ಞಾ, ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಮೇ ಆಬಾಧೋ ಪಚ್ಚುದಾವತ್ತೇಯ್ಯ,
ಹನ್ದಾಹಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮಿ ಅಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾ ಅನಧಿಗತಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಯ ಅಸಚ್ಛಿಕತಸ್ಸ
ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯಾ’’ತಿ! ಸೋ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಅಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾ ಅನಧಿಗತಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಯ ಅಸಚ್ಛಿಕತಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ। ಇದಂ ಅಟ್ಠಮಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥು।


೩೩೬. ‘‘ಅಟ್ಠ ದಾನವತ್ಥೂನಿ।
ಆಸಜ್ಜ ದಾನಂ ದೇತಿ, ಭಯಾ ದಾನಂ ದೇತಿ, ‘ಅದಾಸಿ ಮೇ’ತಿ ದಾನಂ ದೇತಿ, ‘ದಸ್ಸತಿ ಮೇ’ತಿ
ದಾನಂ ದೇತಿ, ‘ಸಾಹು ದಾನ’ನ್ತಿ ದಾನಂ ದೇತಿ, ‘ಅಹಂ ಪಚಾಮಿ, ಇಮೇ ನ ಪಚನ್ತಿ, ನಾರಹಾಮಿ
ಪಚನ್ತೋ ಅಪಚನ್ತಾನಂ ದಾನಂ ನ ದಾತು’ನ್ತಿ ದಾನಂ ದೇತಿ, ‘ಇದಂ ಮೇ ದಾನಂ ದದತೋ ಕಲ್ಯಾಣೋ
ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಚ್ಛತೀ’ತಿ ದಾನಂ ದೇತಿ। ಚಿತ್ತಾಲಙ್ಕಾರ-ಚಿತ್ತಪರಿಕ್ಖಾರತ್ಥಂ
ದಾನಂ ದೇತಿ।


೩೩೭. ‘‘ಅಟ್ಠ ದಾನೂಪಪತ್ತಿಯೋ
ಇಧಾವುಸೋ, ಏಕಚ್ಚೋ ದಾನಂ ದೇತಿ ಸಮಣಸ್ಸ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ ವತ್ಥಂ
ಯಾನಂ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಂ ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಂ। ಸೋ ಯಂ ದೇತಿ ತಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ [ಪಚ್ಚಾಸಿಂಸತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]। ಸೋ ಪಸ್ಸತಿ
ಖತ್ತಿಯಮಹಾಸಾಲಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಂ ವಾ ಗಹಪತಿಮಹಾಸಾಲಂ ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ
ಸಮಪ್ಪಿತಂ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತಂ ಪರಿಚಾರಯಮಾನಂ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹೋ ವತಾಹಂ ಕಾಯಸ್ಸ
ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಖತ್ತಿಯಮಹಾಸಾಲಾನಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಾನಂ ವಾ ಗಹಪತಿಮಹಾಸಾಲಾನಂ ವಾ
ಸಹಬ್ಯತಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ! ಸೋ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ದಹತಿ, ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ತಂ
ಚಿತ್ತಂ ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಹೀನೇ ವಿಮುತ್ತಂ ಉತ್ತರಿ ಅಭಾವಿತಂ ತತ್ರೂಪಪತ್ತಿಯಾ
ಸಂವತ್ತತಿ । ತಞ್ಚ ಖೋ ಸೀಲವತೋ ವದಾಮಿ ನೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ। ಇಜ್ಝತಾವುಸೋ, ಸೀಲವತೋ ಚೇತೋಪಣಿಧಿ ವಿಸುದ್ಧತ್ತಾ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ದಾನಂ ದೇತಿ ಸಮಣಸ್ಸ ವಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ…ಪೇ॰… ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಂ। ಸೋ ಯಂ ದೇತಿ ತಂ
ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ। ತಸ್ಸ ಸುತಂ ಹೋತಿ – ‘ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಾ [ಚಾತುಮ್ಮಹಾರಾಜಿಕಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)]
ದೇವಾ ದೀಘಾಯುಕಾ ವಣ್ಣವನ್ತೋ ಸುಖಬಹುಲಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹೋ ವತಾಹಂ ಕಾಯಸ್ಸ
ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಾನಂ ದೇವಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ! ಸೋ ತಂ
ಚಿತ್ತಂ ದಹತಿ, ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಹೀನೇ
ವಿಮುತ್ತಂ ಉತ್ತರಿ ಅಭಾವಿತಂ ತತ್ರೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಸಂವತ್ತತಿ। ತಞ್ಚ ಖೋ ಸೀಲವತೋ ವದಾಮಿ ನೋ
ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ। ಇಜ್ಝತಾವುಸೋ, ಸೀಲವತೋ ಚೇತೋಪಣಿಧಿ ವಿಸುದ್ಧತ್ತಾ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ
ದಾನಂ ದೇತಿ ಸಮಣಸ್ಸ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ…ಪೇ॰… ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಂ।
ಸೋ ಯಂ ದೇತಿ ತಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ। ತಸ್ಸ ಸುತಂ ಹೋತಿ – ‘ತಾವತಿಂಸಾ ದೇವಾ…ಪೇ॰… ಯಾಮಾ
ದೇವಾ…ಪೇ॰… ತುಸಿತಾ ದೇವಾ …ಪೇ॰… ನಿಮ್ಮಾನರತೀ ದೇವಾ…ಪೇ॰…
ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತೀ ದೇವಾ ದೀಘಾಯುಕಾ ವಣ್ಣವನ್ತೋ ಸುಖಬಹುಲಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ –
‘ಅಹೋ ವತಾಹಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತೀನಂ ದೇವಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಂ
ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ! ಸೋ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ದಹತಿ, ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ತಂ ಚಿತ್ತಂ
ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಹೀನೇ ವಿಮುತ್ತಂ ಉತ್ತರಿ ಅಭಾವಿತಂ ತತ್ರೂಪಪತ್ತಿಯಾ
ಸಂವತ್ತತಿ। ತಞ್ಚ ಖೋ ಸೀಲವತೋ ವದಾಮಿ ನೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ। ಇಜ್ಝತಾವುಸೋ, ಸೀಲವತೋ
ಚೇತೋಪಣಿಧಿ ವಿಸುದ್ಧತ್ತಾ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ದಾನಂ ದೇತಿ ಸಮಣಸ್ಸ ವಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ ವತ್ಥಂ ಯಾನಂ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಂ ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಂ।
ಸೋ ಯಂ ದೇತಿ ತಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸತಿ। ತಸ್ಸ ಸುತಂ ಹೋತಿ – ‘ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾ ದೇವಾ ದೀಘಾಯುಕಾ
ವಣ್ಣವನ್ತೋ ಸುಖಬಹುಲಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಹೋ ವತಾಹಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ
ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾನಂ ದೇವಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ! ಸೋ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ದಹತಿ, ತಂ
ಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಹೀನೇ ವಿಮುತ್ತಂ ಉತ್ತರಿ
ಅಭಾವಿತಂ ತತ್ರೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಸಂವತ್ತತಿ। ತಞ್ಚ ಖೋ ಸೀಲವತೋ ವದಾಮಿ ನೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸ; ವೀತರಾಗಸ್ಸ ನೋ ಸರಾಗಸ್ಸ। ಇಜ್ಝತಾವುಸೋ, ಸೀಲವತೋ ಚೇತೋಪಣಿಧಿ ವೀತರಾಗತ್ತಾ।


‘‘ಅಟ್ಠ ಪರಿಸಾ – ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಾ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಾ, ಗಹಪತಿಪರಿಸಾ, ಸಮಣಪರಿಸಾ, ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಪರಿಸಾ, ತಾವತಿಂಸಪರಿಸಾ, ಮಾರಪರಿಸಾ, ಬ್ರಹ್ಮಪರಿಸಾ


‘‘ಅಟ್ಠ ಲೋಕಧಮ್ಮಾ – ಲಾಭೋ ಚ, ಅಲಾಭೋ ಚ, ಯಸೋ ಚ, ಅಯಸೋ ಚ, ನಿನ್ದಾ ಚ, ಪಸಂಸಾ ಚ, ಸುಖಞ್ಚ, ದುಕ್ಖಞ್ಚ।


೩೩೮. ‘‘ಅಟ್ಠ ಅಭಿಭಾಯತನಾನಿ।
ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಪರಿತ್ತಾನಿ
ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ, ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ
ಪಠಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ
ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ, ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ
ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ – ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ
ಪರಿತ್ತಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ, ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ
ಹೋತಿ। ಇದಂ ತತಿಯಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ
ಅಪ್ಪಮಾಣಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ, ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ
ಹೋತಿ। ಇದಂ ಚತುತ್ಥಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ
ನೀಲಾನಿ ನೀಲವಣ್ಣಾನಿ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಾನಿ ನೀಲನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಉಮಾಪುಪ್ಫಂ
ನೀಲಂ ನೀಲವಣ್ಣಂ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಂ ನೀಲನಿಭಾಸಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾ ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ
ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ನೀಲಂ ನೀಲವಣ್ಣಂ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಂ ನೀಲನಿಭಾಸಂ। ಏವಮೇವ [ಏವಮೇವಂ (ಕ॰)] ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ನೀಲಾನಿ ನೀಲವಣ್ಣಾನಿ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಾನಿ ನೀಲನಿಭಾಸಾನಿ, ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಪಞ್ಚಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಪೀತಾನಿ ಪೀತವಣ್ಣಾನಿ ಪೀತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಪೀತನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಕಣಿಕಾರಪುಪ್ಫಂ [ಕಣ್ಣಿಕಾರಪುಪ್ಫಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಪೀತಂ ಪೀತವಣ್ಣಂ
ಪೀತನಿದಸ್ಸನಂ ಪೀತನಿಭಾಸಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾ ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ
ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ಪೀತಂ ಪೀತವಣ್ಣಂ ಪೀತನಿದಸ್ಸನಂ ಪೀತನಿಭಾಸಂ। ಏವಮೇವ ಅಜ್ಝತ್ತಂ
ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಪೀತಾನಿ ಪೀತವಣ್ಣಾನಿ ಪೀತನಿದಸ್ಸನಾನಿ
ಪೀತನಿಭಾಸಾನಿ, ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಛಟ್ಠಂ
ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ
ಲೋಹಿತಕಾನಿ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಾನಿ ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ
ಬನ್ಧುಜೀವಕಪುಪ್ಫಂ ಲೋಹಿತಕಂ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಂ ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಂ ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾ
ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ಲೋಹಿತಕಂ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಂ
ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಂ ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಂ। ಏವಮೇವ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ
ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಲೋಹಿತಕಾನಿ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಾನಿ ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಾನಿ
ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಾನಿ, ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ
ಸತ್ತಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ
ಓದಾತಾನಿ ಓದಾತವಣ್ಣಾನಿ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಓದಾತನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಓಸಧಿತಾರಕಾ
ಓದಾತಾ ಓದಾತವಣ್ಣಾ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಾ ಓದಾತನಿಭಾಸಾ, ಸೇಯ್ಯಥಾ ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ
ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ಓದಾತಂ ಓದಾತವಣ್ಣಂ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಂ ಓದಾತನಿಭಾಸಂ।
ಏವಮೇವ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಓದಾತಾನಿ ಓದಾತವಣ್ಣಾನಿ
ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಓದಾತನಿಭಾಸಾನಿ , ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಅಟ್ಠಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।


೩೩೯. ‘‘ಅಟ್ಠ ವಿಮೋಕ್ಖಾ। ರೂಪೀ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ। ಅಯಂ ಪಠಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ। ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಸುಭನ್ತೇವ ಅಧಿಮುತ್ತೋ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ತತಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ
ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ ಛಟ್ಠೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ ಸತ್ತಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತ ನಿರೋಧಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ ಅಟ್ಠಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ
ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಅಟ್ಠ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ
ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ನವಕಂ


೩೪೦. ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ನವ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ; ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ನವ?


‘‘ನವ ಆಘಾತವತ್ಥೂನಿ। ‘ಅನತ್ಥಂ
ಮೇ ಅಚರೀ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಬನ್ಧತಿ; ‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ ಚರತೀ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಬನ್ಧತಿ; ‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ
ಚರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಬನ್ಧತಿ; ‘ಪಿಯಸ್ಸ ಮೇ ಮನಾಪಸ್ಸ ಅನತ್ಥಂ ಅಚರೀ’ತಿ ಆಘಾತಂ
ಬನ್ಧತಿ…ಪೇ॰… ಅನತ್ಥಂ ಚರತೀತಿ ಆಘಾತಂ ಬನ್ಧತಿ…ಪೇ॰… ಅನತ್ಥಂ ಚರಿಸ್ಸತೀತಿ ಆಘಾತಂ
ಬನ್ಧತಿ; ‘ಅಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಮೇ ಅಮನಾಪಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಅಚರೀ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಬನ್ಧತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಂ
ಚರತೀತಿ ಆಘಾತಂ ಬನ್ಧತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಂ ಚರಿಸ್ಸತೀತಿ ಆಘಾತಂ ಬನ್ಧತಿ।


‘‘ನವ ಆಘಾತಪಟಿವಿನಯಾ। ‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ ಅಚರಿ [ಅಚರೀತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰) ಏವಂ ‘‘ಚರತಿ ಚರಿಸ್ಸತಿ’’ ಪದೇಸುಪಿ], ತಂ ಕುತೇತ್ಥ ಲಬ್ಭಾ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಪಟಿವಿನೇತಿ ; ‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ
ಚರತಿ, ತಂ ಕುತೇತ್ಥ ಲಬ್ಭಾ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಪಟಿವಿನೇತಿ; ‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ ಚರಿಸ್ಸತಿ, ತಂ
ಕುತೇತ್ಥ ಲಬ್ಭಾ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಪಟಿವಿನೇತಿ; ‘ಪಿಯಸ್ಸ ಮೇ ಮನಾಪಸ್ಸ ಅನತ್ಥಂ ಅಚರಿ…ಪೇ॰…
ಅನತ್ಥಂ ಚರತಿ…ಪೇ॰… ಅನತ್ಥಂ ಚರಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಕುತೇತ್ಥ ಲಬ್ಭಾ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಪಟಿವಿನೇತಿ;
‘ಅಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಮೇ ಅಮನಾಪಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಅಚರಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಂ ಚರತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಂ ಚರಿಸ್ಸತಿ,
ತಂ ಕುತೇತ್ಥ ಲಬ್ಭಾ’ತಿ ಆಘಾತಂ ಪಟಿವಿನೇತಿ।


೩೪೧. ‘‘ನವ ಸತ್ತಾವಾಸಾ। ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ನಾನತ್ತಕಾಯಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಚ ದೇವಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಚ ವಿನಿಪಾತಿಕಾ। ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ನಾನತ್ತಕಾಯಾ ಏಕತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾ ಪಠಮಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ। ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಏಕತ್ತಕಾಯಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಆಭಸ್ಸರಾ। ಅಯಂ ತತಿಯೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ , ಸತ್ತಾ ಏಕತ್ತಕಾಯಾ ಏಕತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಸುಭಕಿಣ್ಹಾ। ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಅಸಞ್ಞಿನೋ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವೇದಿನೋ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ಅಸಞ್ಞಸತ್ತಾ [ಅಸಞ್ಞಿಸತ್ತಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]। ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ
ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’ತಿ
ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನೂಪಗಾ। ಅಯಂ ಛಟ್ಠೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನೂಪಗಾ। ಅಯಂ ಸತ್ತಮೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ, ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಾಞ್ಞಾಯತನೂಪಗಾ। ಅಯಂ ಅಟ್ಠಮೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


‘‘ಸನ್ತಾವುಸೋ , ಸತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ [ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸನ್ತಮೇತಂ ಪಣೀತಮೇತನ್ತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನೂಪಗಾ। ಅಯಂ ನವಮೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ।


೩೪೨. ‘‘ನವ ಅಕ್ಖಣಾ ಅಸಮಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ। ಇಧಾವುಸೋ ,
ತಥಾಗತೋ ಚ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಧಮ್ಮೋ ಚ ದೇಸಿಯತಿ
ಓಪಸಮಿಕೋ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಿಕೋ ಸಮ್ಬೋಧಗಾಮೀ ಸುಗತಪ್ಪವೇದಿತೋ। ಅಯಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನಿರಯಂ
ಉಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತೋ ಚ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಅರಹಂ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಧಮ್ಮೋ ಚ ದೇಸಿಯತಿ ಓಪಸಮಿಕೋ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಿಕೋ ಸಮ್ಬೋಧಗಾಮೀ
ಸುಗತಪ್ಪವೇದಿತೋ। ಅಯಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಂ ಉಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ…ಪೇ॰… ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಂ ಉಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ತತಿಯೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ…ಪೇ॰… ಅಸುರಕಾಯಂ ಉಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ…ಪೇ॰… ಅಞ್ಞತರಂ ದೀಘಾಯುಕಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ…ಪೇ॰… ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ ಮಿಲಕ್ಖೇಸು [ಮಿಲಕ್ಖಕೇಸು (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰) ಮಿಲಕ್ಖೂಸು (ಕ॰)] ಅವಿಞ್ಞಾತಾರೇಸು, ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಗತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಉಪಾಸಕಾನಂ ಉಪಾಸಿಕಾನಂ। ಅಯಂ ಛಟ್ಠೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ…ಪೇ॰… ಮಜ್ಝಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ
ಚ ಹೋತಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕೋ ವಿಪರೀತದಸ್ಸನೋ – ‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ನತ್ಥಿ
ಹುತಂ, ನತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ [ಸುಕಟ ದುಕ್ಕಟಾನಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ವಿಪಾಕೋ, ನತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಮಾತಾ, ನತ್ಥಿ ಪಿತಾ, ನತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’ತಿ। ಅಯಂ ಸತ್ತಮೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ…ಪೇ॰… ಮಜ್ಝಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ
ಚ ಹೋತಿ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಜಳೋ ಏಳಮೂಗೋ, ನಪ್ಪಟಿಬಲೋ ಸುಭಾಸಿತದುಬ್ಭಾಸಿತಾನಮತ್ಥಮಞ್ಞಾತುಂ।
ಅಯಂ ಅಟ್ಠಮೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತೋ ಚ ಲೋಕೇ ನ [ಕತ್ಥಚಿ ನಕಾರೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ]
ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಧಮ್ಮೋ ಚ ನ ದೇಸಿಯತಿ ಓಪಸಮಿಕೋ
ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಿಕೋ ಸಮ್ಬೋಧಗಾಮೀ ಸುಗತಪ್ಪವೇದಿತೋ। ಅಯಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಮಜ್ಝಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು
ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಚ ಹೋತಿ ಪಞ್ಞವಾ ಅಜಳೋ ಅನೇಳಮೂಗೋ, ಪಟಿಬಲೋ
ಸುಭಾಸಿತ-ದುಬ್ಭಾಸಿತಾನಮತ್ಥಮಞ್ಞಾತುಂ। ಅಯಂ ನವಮೋ ಅಕ್ಖಣೋ ಅಸಮಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾಯ।


೩೪೩. ‘‘ನವ ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಾ। ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ। ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ॰… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಪೀತಿಯಾ
ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ
…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ…ಪೇ॰…
ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ
‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ
ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ
ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸಬ್ಬಸೋ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ
ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ।


೩೪೪. ‘‘ನವ ಅನುಪುಬ್ಬನಿರೋಧಾ।
ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋತಿ। ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ
ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋನ್ತಿ। ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪೀತಿ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋತಿ।
ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸ್ಸಾ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋನ್ತಿ। ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ
ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ರೂಪಸಞ್ಞಾ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋತಿ। ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ
ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಞ್ಞಾ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋತಿ। ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ
ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಞ್ಞಾ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋತಿ। ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋತಿ। ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಚ ವೇದನಾ ಚ ನಿರುದ್ಧಾ ಹೋನ್ತಿ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ನವ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰…
ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।


ದಸಕಂ


೩೪೫.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದಸ
ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಕತಮೇ ದಸ?


‘‘ದಸ ನಾಥಕರಣಾ ಧಮ್ಮಾ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ। ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ,
ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು। ಯಂಪಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ,
ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ, ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು
ಭಯದಸ್ಸಾವೀ ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ। ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಾ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಾ [ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)] ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ [ಧತಾ (ಕ॰ ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ಯಂಪಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ಹೋತಿ
ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕೋ। ಯಂಪಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ಹೋತಿ
ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕೋ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಚೋ ಹೋತಿ ಸೋವಚಸ್ಸಕರಣೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖಮೋ ಪದಕ್ಖಿಣಗ್ಗಾಹೀ ಅನುಸಾಸನಿಂ। ಯಂಪಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಚೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಪದಕ್ಖಿಣಗ್ಗಾಹೀ ಅನುಸಾಸನಿಂ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಯಾನಿ ತಾನಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀನಂ
ಉಚ್ಚಾವಚಾನಿ ಕಿಂಕರಣೀಯಾನಿ, ತತ್ಥ ದಕ್ಖೋ ಹೋತಿ ಅನಲಸೋ ತತ್ರುಪಾಯಾಯ ವೀಮಂಸಾಯ
ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಅಲಂ ಕಾತುಂ ಅಲಂ ಸಂವಿಧಾತುಂ। ಯಂಪಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಯಾನಿ ತಾನಿ
ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀನಂ…ಪೇ॰… ಅಲಂ ಸಂವಿಧಾತುಂ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಕಾಮೋ ಹೋತಿ ಪಿಯಸಮುದಾಹಾರೋ, ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ಅಭಿವಿನಯೇ ಉಳಾರಪಾಮೋಜ್ಜೋ [ಉಳಾರಪಾಮುಜ್ಜೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಓಳಾರಪಾಮೋಜ್ಜೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]। ಯಂಪಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಕಾಮೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಉಳಾರಪಾಮೋಜ್ಜೋ [ಉಳಾರಪಾಮುಜ್ಜೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಓಳಾರಪಾಮೋಜ್ಜೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ , ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಇತರೀತರೇಹಿ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ । ಯಂಪಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವಿಹರತಿ
ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ, ಥಾಮವಾ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮೋ
ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರೋ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಯಂಪಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰…
ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರೋ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಮಾ ಹೋತಿ ಪರಮೇನ
ಸತಿನೇಪಕ್ಕೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಚಿರಕತಮ್ಪಿ ಚಿರಭಾಸಿತಮ್ಪಿ ಸರಿತಾ ಅನುಸ್ಸರಿತಾ। ಯಂಪಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಮಾ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸರಿತಾ ಅನುಸ್ಸರಿತಾ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ,
ಉದಯತ್ಥಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅರಿಯಾಯ ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಾಯ
ಸಮ್ಮಾದುಕ್ಖಕ್ಖಯಗಾಮಿನಿಯಾ। ಯಂಪಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ…ಪೇ॰…
ಸಮ್ಮಾದುಕ್ಖಕ್ಖಯಗಾಮಿನಿಯಾ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ನಾಥಕರಣೋ।


೩೪೬. ದಸ ಕಸಿಣಾಯತನಾನಿ। ಪಥವೀಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ, ಉದ್ಧಂ ಅಧೋ ತಿರಿಯಂ ಅದ್ವಯಂ
ಅಪ್ಪಮಾಣಂ। ಆಪೋಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ತೇಜೋಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ…
ವಾಯೋಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ನೀಲಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ಪೀತಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ…
ಲೋಹಿತಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ಓದಾತಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ಆಕಾಸಕಸಿಣಮೇಕೋ
ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ವಿಞ್ಞಾಣಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ, ಉದ್ಧಂ ಅಧೋ ತಿರಿಯಂ ಅದ್ವಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ।


೩೪೭. ‘‘ದಸ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ – ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೋ, ಮುಸಾವಾದೋ, ಪಿಸುಣಾ ವಾಚಾ, ಫರುಸಾ ವಾಚಾ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೋ, ಅಭಿಜ್ಝಾ, ಬ್ಯಾಪಾದೋ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ।


‘‘ದಸ ಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ –
ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ,
ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ
ವೇರಮಣೀ, ಅನಭಿಜ್ಝಾ, ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ।


೩೪೮. ‘‘ದಸ ಅರಿಯವಾಸಾ।
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಙ್ಗವಿಪ್ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ, ಛಳಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಏಕಾರಕ್ಖೋ,
ಚತುರಾಪಸ್ಸೇನೋ, ಪಣುನ್ನಪಚ್ಚೇಕಸಚ್ಚೋ, ಸಮವಯಸಟ್ಠೇಸನೋ, ಅನಾವಿಲಸಙ್ಕಪ್ಪೋ,
ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯಸಙ್ಖಾರೋ, ಸುವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ, ಸುವಿಮುತ್ತಪಞ್ಞೋ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಙ್ಗವಿಪ್ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ, ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ, ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀನಂ
ಹೋತಿ, ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕುಚ್ಚಂ ಪಹೀನಂ ಹೋತಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ಪಹೀನಾ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಙ್ಗವಿಪ್ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಛಳಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನೇವ ಸುಮನೋ ಹೋತಿ ನ ದುಮ್ಮನೋ, ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ವಿಹರತಿ ಸತೋ
ಸಮ್ಪಜಾನೋ। ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ
ವಿಞ್ಞಾಯ ನೇವ ಸುಮನೋ ಹೋತಿ ನ ದುಮ್ಮನೋ, ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ। ಏವಂ ಖೋ,
ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಛಳಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ , ಭಿಕ್ಖು ಏಕಾರಕ್ಖೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸತಾರಕ್ಖೇನ ಚೇತಸಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಏಕಾರಕ್ಖೋ ಹೋತಿ


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಚತುರಾಪಸ್ಸೇನೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ಪಟಿಸೇವತಿ, ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ಅಧಿವಾಸೇತಿ, ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ,
ಸಙ್ಖಾಯೇಕಂ ವಿನೋದೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಚತುರಾಪಸ್ಸೇನೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಣುನ್ನಪಚ್ಚೇಕಸಚ್ಚೋ ಹೋತಿ?
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಯಾನಿ ತಾನಿ ಪುಥುಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಥುಪಚ್ಚೇಕಸಚ್ಚಾನಿ,
ಸಬ್ಬಾನಿ ತಾನಿ ನುನ್ನಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ಪಣುನ್ನಾನಿ ಚತ್ತಾನಿ ವನ್ತಾನಿ ಮುತ್ತಾನಿ ಪಹೀನಾನಿ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠಾನಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಣುನ್ನಪಚ್ಚೇಕಸಚ್ಚೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ , ಭಿಕ್ಖು
ಸಮವಯಸಟ್ಠೇಸನೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಾಮೇಸನಾ ಪಹೀನಾ ಹೋತಿ, ಭವೇಸನಾ ಪಹೀನಾ
ಹೋತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಸನಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಾ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸಮವಯಸಟ್ಠೇಸನೋ
ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಅನಾವಿಲಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಾಮಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ, ಬ್ಯಾಪಾದಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ,
ವಿಹಿಂಸಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಪಹೀನೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಅನಾವಿಲಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯಸಙ್ಖಾರೋ ಹೋತಿ ?
ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ಪುಬ್ಬೇವ
ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ
ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯಸಙ್ಖಾರೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ,
ಭಿಕ್ಖುನೋ ರಾಗಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಮೋಹಾ
ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ।


‘‘ಕಥಞ್ಚಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಿಮುತ್ತಪಞ್ಞೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ‘ರಾಗೋ ಮೇ ಪಹೀನೋ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೋ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತೋ ಅನಭಾವಂಕತೋ
ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮೋ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘ದೋಸೋ ಮೇ ಪಹೀನೋ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೋ
ತಾಲಾವತ್ಥುಕತೋ ಅನಭಾವಂಕತೋ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮೋ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘ಮೋಹೋ ಮೇ ಪಹೀನೋ
ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೋ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತೋ ಅನಭಾವಂಕತೋ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮೋ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಿಮುತ್ತಪಞ್ಞೋ ಹೋತಿ।


‘‘ದಸ ಅಸೇಕ್ಖಾ ಧಮ್ಮಾ –
ಅಸೇಕ್ಖಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಅಸೇಕ್ಖೋ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅಸೇಕ್ಖಾ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಅಸೇಕ್ಖೋ
ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಅಸೇಕ್ಖೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಅಸೇಕ್ಖೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಅಸೇಕ್ಖಾ
ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಅಸೇಕ್ಖೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ, ಅಸೇಕ್ಖಂ ಸಮ್ಮಾಞಾಣಂ, ಅಸೇಕ್ಖಾ ಸಮ್ಮಾವಿಮುತ್ತಿ।


‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದಸ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಙ್ಗಾಯಿತಬ್ಬಂ ನ ವಿವದಿತಬ್ಬಂ, ಯಥಯಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅದ್ಧನಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ, ತದಸ್ಸ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನ’’ನ್ತಿ।


೩೪೯.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಸಾಧು ಸಾಧು,
ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಸಾಧು ಖೋ ತ್ವಂ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಙ್ಗೀತಿಪರಿಯಾಯಂ ಅಭಾಸೀ’ತಿ।
ಇದಮವೋಚಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ, ಸಮನುಞ್ಞೋ ಸತ್ಥಾ ಅಹೋಸಿ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ
ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।


ಸಙ್ಗೀತಿಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

145. Rules of Court, etc.


PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

145. Rules of Court, etc

(1) Subject to the provisions of any law
made by Parliament, the Supreme Court may from time to time, with the
approval of the President, make rules for regulating generally the
practice and procedure of the Court including-

(a) rules as to the persons practising before the Court;

(b) rules as to the procedure for hearing appeals and other mattters
pertaining to appeals including the time within which appeals to the
Court are to be entered;

(c) rules as to the proceedings in the Court for the enforcement of
any of the rights conferred by Part III;

_107[(cc) rules as to the proceedings in the Court under _108[article
139A];]

(d) rules as to the entertainment of appeals under sub-clause (c) of
clause (1) of article 134;

(e) rules as to the conditions subject to which any judgment
pronounced or order made by the Court may be reviewed and the
procedure for such review including the time within which applications
to the Court for such review are to be entered;


(f) rules as to the costs of and incidental to any proceedings in the
Court and as to the fees to be charged in respect of proceedings
therein;

(g) rules as to the granting of bail;

(h) rules as to stay of proceedings;

(i) rules providing for the summary determination of any appeal which
appears to the Court to be frivolous or vexatious or brought for the
purpose of delay;

(j) rules as to the procedure for inquiries referred to in clause (1)
of article 317.

(2) Subject to the _109[provisions of _110*** clause (3)], rules made
under this article may fix the minimum number of Judges who are to sit
for any purpose, and may provide for the powers of single Judges and
Division Courts.

(3) _111[The minimum number_110***] of Judges who are to sit for the
purpose of deciding any case involving a substantial question of law
as to the interpretation of this Constitution or for the purpose of
hearing any reference under article 143 shall be five:

Provided that, where the Court hearing an appeal under any of the
provisions of this Chapter other than article 132 consists of less
than five Judges and in the course of the hearing of the appeal the
Court is satisfied that the appeal involves a substantial question of
law as to the interpretation of this Constitution the determination of
which is necessary for the disposal of the appeal, such Court shall
refer the question for opinion to a Court constituted as required by
this clause for the purpose of deciding any case involving such a
question and shall on receipt of the opinion dispose of the appeal in
conformity with such opinion.

(4) No judgment shall be delivered by the Supreme Court save in open
Court, and no report shall be made under article 143 save in
accordance with an opinion also delivered in open Court.

(5) No judgment and no such opinion shall be delivered by the Supreme
Court save with the concurrence of a majority of the Judges present at
the hearing of the case, but nothing in this clause shall be deemed to
prevent a Judge who does not concur from delivering a dissenting
judgment or opinion.

 

 



146. Officers and servants and the expenses of the Supreme Court.


PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

146. Officers and servants and the expenses of the Supreme Court


(1) Appointments of officers and servants of the Supreme Court shall
be made by the Chief Justice of India or such other Judge or officer
of the Court as he may direct:

Provided that the President may by rule require that in such cases as
may be specified in the rule, no person not already attached to the
Court shall be appointed to any office connected with the Court, save
after consultation with the Union Public Service Commission.

(2) Subject to the provisions of any law made by Parliament, the
conditions of service of officers and servants of the Supreme Court
shall be such as may be prescribed by rules made by the Chief Justice
of India or by some other Judge or officer of the Court authorised by
the Chief Justice of India to make rules for the purpose:


Provided that the rules made under this clause shall, so far as they
relate to salaries, allowances, leave or pensions, require the
approval of the President.

(3) The administrative expenses of the Supreme Court, including all
salaries, allowances and pensions payable to or in respect of the
officers and servants of the Court, shall be charged upon the
Consolidated Fund of India, and any fees or other moneys taken by the
Court shall form part of that Fund.


147. Interpretation.


PART V
THE UNION
CHAPTER IV.-THE UNION JUDICIARY


147. Interpretation

In this Chapter and in Chapter V of Part VI,
references to any substantial question of law as to the interpretation
of this Constitution shall be construed as including references to any
substantial question of law as to the interpretation of the Government
of India Act, 1935 (including any enactment amending or supplementing
that Act), or of any Order in Council or order made thereunder, or of
the Indian Independence Act, 1947, or of any order made thereunder.



CHAPTER V.-COMPTROLLER AND AUDITOR-GENERAL OF INDIA


ARTICLE

148. Comptroller and Auditor General of India


PART V
THE UNION
CHAPTER V.-COMPTROLLER AND
AUDITOR-GENERAL OF INDIA


148.   Comptroller and
Auditor-Genral of
India.-

(1) There shall be  a Comptroller and
Auditor-General of India who shall be appointed by the President by warrant under his hand
and seal and shall only be removed from  office in like manner and on the like
grounds as a Judge of  the Supreme Court.
(2)  Every person appointed to be the Comptroller
and Auditor-General of  India shall, before he enters upon his office, make
and  subscribe before  the President, or some person appointed in that behalf by
him, an  oath or affirmation according to the form set out for the  purpose in
the Third Schedule.
(3)  The salary and other conditions of service of
the Comptroller and
Auditor-General  shall  be such as may be determined by Parliament  by
law  and,  until they are so determined, shall be as specified in  the
Second Schedule:
Provided  that neither the salary of a Comptroller
and Auditor-General nor  his  rights  in respect of leave of absence,
pension  or   age  of retirement shall be varied to his disadvantage after
his appointment.
(4)  The  Comptroller  and
Auditor-General shall not be  eligible  for
further  office  either  under the Government of India  or  under
  the
Government of any State after he has ceased to hold his office.
(5) Subject to the provisions of this Constitution and
of any law made
by  Parliament,  the conditions of service of persons serving  in  the
Indian  Audit and Accounts Department and the administrative powers of the
Comptroller and Auditor-General shall be such as may be prescribed by rules made by the
President after consultation with the Comptroller and Auditor-General.

(6)  The administrative expenses of the office of
the Comptroller  and
Auditor-General,  including  all  salaries,  allowances  and
  pensions
payable  to or in respect of persons serving in that office, shall  be
charged upon the Consolidated Fund of India.

 

149. Duties and powers of the Comptroller and Auditor-General.

PART V
THE UNION
CHAPTER V.-COMPTROLLER AND
AUDITOR-GENERAL OF INDIA


149. Duties and powers of the Comptroller and Auditor-General.-

The
Comptroller and Auditor-General shall perform such duties and exercise
such powers in relation to the accounts of the Union and of the States
and of any other authority or body as may be prescribed by or under
any law made by Parliament and, until provision in that behalf is so
made, shall perform such duties and exercise such powers in relation
to the accounts of the Union and of the States as were conferred on or
exercisable by the Auditor-General of India immediately before the
commencement of this Constitution in relation to the accounts of the
Dominion of India and of the Provinces respectively.

150. Form of accounts of the Union and of the States.


PART V
THE UNION
CHAPTER V.-COMPTROLLER AND
AUDITOR-GENERAL OF INDIA


_112[150. Form of accounts of the Union and of the States.-


The
accounts of the Union and of the States shall be kept in such form as
the President may,
_113[on the advice of] the Comptroller and
Auditor-General of India, prescribe.]

151. Audit reports.

PART V
THE UNION
CHAPTER V.-COMPTROLLER AND
AUDITOR-GENERAL OF INDIA


151. Audit reports.-

(1) The reports of the Comptroller and
Auditor-General of India relating to the accounts of the Union shall
be submitted to the President, who shall cause them to be laid before
each House of Parliament.

(2) The reports of the Comptroller and Auditor-General of India
relating to the accounts of a State shall be submitted to the
Governor
_114*** of the State, who shall cause them to be laid before
the Legislature of the State.



132. Appellate jurisdiction of Supreme Court in Appeals from High Courts in certain cases.

133. Appellate jurisdiction of Supreme Court in appeals from High Courts in regard to civil matters.


134. Appellate of jurisdiction of Supreme Court in regard to criminal matters.



PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

134. Appellate jurisdiction of Supreme Court in regard to criminal
matters.-

(1) An appeal shall lie to the Supreme Court from any
judgment, final order or sentence in a criminal proceeding of a High
Court in the territory of India if the High Court-

(a) has on appeal reversed an order of acquittal of an accused person
and sentenced him to death; or

(b) has withdrawn for trial before itself any case from any court
subordinate to its authority and has in such trial convicted the
accused person and sentenced him to death; or

(c) _99[certifies under article 134A] that the case is a fit one for
appeal to the Supreme Court:

Provided that an appeal under sub-clause (c) shall lie subject to such
provisions as may be made in that behalf under clause (1) of article 145
and to such conditions as the High Court may establish or require.

(2) Parliament may by law confer on the Supreme Court any further
powers to entertain and hear appeals from any judgment, final order or
sentence in a criminal proceeding of a High Court in the territory of
India subject to such conditions and limitations as may be specified
in such law.

 


134A. Certificate for appeal to the Supreme Court.

135. Jurisdiction and powers of the Federal Court under existing law to be exercisable by the Supreme Court.


PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

135.   Jurisdiction
and powers of the Federal Court under existing law
to  be  exercisable  by  the Supreme
Court.-

Until  Parliament  by  law
otherwise provides, the Supreme Court shall also have jurisdiction and
powers  with respect to any matter to which the provisions of 
article
133 or article 134 do not apply if jurisdiction and powers in relation
to  that  matter  were exercisable by the 
Federal  Court  immediately
before the commencement of this Constitution under any existing law.

 


136. Special leave to appeal by the Supreme Court.

137. Review of judgments or orders by the Supreme Court.


PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

137.   Review of
judgments or orders by the Supreme Court.-

Subject  to
the  provisions of any law made by Parliament or any rules made 
under
article 145, the Supreme Court shall have power to review any judgment
pronounced or order made by it.


138. Enlargement of the jurisdiction of the Supreme Court.

139. Conferment on the Supreme Court of powers to issue certain writs.

139A. Transfer of certain cases.

140. Ancillary powers of Supreme Court.


PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

140. Ancillary powers of Supreme Court.-

Parliament may by law make
provision for conferring upon the Supreme Court such supplemental
powers not inconsistent with any of the provisions of this
Constitution as may appear to be necessary or desirable for the
purpose of enabling the Court more effectively to exercise the
jurisdiction conferred upon it by or under this Constitution.


141. Law declared by Supreme Court to be binding on all courts.


PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

141. Law declared by Supreme Court to be binding on all courts

The
law declared by the Supreme Court shall be binding on all courts
within the territory of India.


142. Enforcement of decrees and orders of Supreme Court and orders as to discovery, etc.

143. Power of President to consult Supreme Court.



PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

143. Power of President to consult Supreme Court

(1) If at any time
it appears to the President that a question of law or fact has arisen,
or is likely to arise, which is of such a nature and of such public
importance that it is expedient to obtain the opinion of the Supreme
Court upon it, he may refer the question to that Court for
consideration and the Court may, after such hearing as it thinks fit,
report to the President its opinion thereon.

(2) The President may, notwithstanding anything in _104*** the proviso
to article 131, refer a dispute of the kind mentioned in the _105[said
proviso] to the Supreme Court for opinion and the Supreme Court shall,
after such hearing as it thinks fit, report to the President its
opinion thereon.

144. Civil and judicial authorities to act in aid of the Supreme Court.



PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

144. Civil and judicial authorities to act in aid of the Supreme
Court.-

All authorities, civil and judicial, in the territory of India
shall act in aid of the Supreme Court.

144A. [Repealed.]



PART V
THE UNION
CHAPTER IV.- THE UNION JUDICIARY

_106 144A.  
[Special provisions as to disposal of questions  relating
to  constitutional  validity  of  laws.]

 
Rep.   by  the  Constitution
(Forty-third Amendment) Act, 1977, s.  5 (w.e.f.  13-4-1978).

16) Classical Kannada

INSIGHT-NET

NEWS

POLITICO-SOCIAL TRANSFORMATION MOVEMENT

NEWS

A

VOLCANO


Did he have to die for society to take to the streets?: Rohith Vemula’s friend’ http://bit.ly/1ZGPRUU 

Embedded image permalink
Don’t
want your Rs 8 lakh or Rs 8 cr… Tell me why my son died: Rohith
Vemula’s mother

rohit vemula, rohit suicide, rohith mother, rohith vemula death, rohith vemula suicide, hyderabad dalit suicide, hyderabad student suicide, india news
Rohith Vemula’s mother in tears at her son’s memorial. (Source: Photo
by Harsha Vadlamani)

Radhika Vemula 49-year-old mother in tears was from the SC Mala community brought them up like that who lived
in a lane in Guntur where, even today, only SC families live. My
children are as much SCs  as I am. A certificate issued by the Revenue Department of Government of
Andhra Pradesh, on June 16, 2015, clearly states that Rohith belongs to
the Mala community which cannot be questioned even by any courts. 
I raised him and his two siblings working as a tailor also refused the Rs
8 lakh ex-gratia offered by the University of Hyderabad. “We do not
need your money. Not Rs 8 lakh, even if you give Rs 8 crore, we do not
need it,” Rohith’s sister Neelima said.

Radhika,
accompanied by Neelima and son Raja, was on the campus to meet the
seven students on the fourth day of their fast at the university’s
protest venue. She told them, “You are all like my sons. If you need
anything at all, I will help you. I will be here to support you, help
you.”

Later in the evening, all the seven students were shifted to the
university health centre after their condition deteriorated. UoH
security officials took police help to shift the students, amidst
protests by the Students’ Joint Action Committee. They have been put on
IV fluids.

“My question is why I am being asked all these questions instead of
being given the reasons why Rohith was suspended?” Radhika said. “Why is
the issue being diverted?”

Modi belongs to MK Gandhi’s Ganchi Community. But claimed he is Backward caste and ex Tea Vendor.
He never mentioned that he was married and became CM of Gujarat. But
during Lok Sabha Elections he mentioned that he is married. No action in
these counts were taken on him. But tampering the fraud EVMs he gobbled the MASTER KEY only to harm the SC/STs.


Apart from
demanding action against All Brahmins Visha/Venomous Paapis leader N
Susheel Kumar, with
whom Rohith and his friends had got into a scuffle leading to his
suspension, and Vice-Chancellor Prof Appa Rao, the family said a law
like the Nirbhaya Act must be introduced to curb discrimination against
SC/STs and to act against people responsible for suicides by them.


Pointing out that she was still waiting for basic answers on Rohith’s
suspension, Radhika said, “Did my child commit suicide or did you push
him to death? Or did you murder him? I do not need anything. All I want
to know from the vice-chancellor and university officials is why my son
died. I want to know who is responsible and whether they are being
punished or not. Instead of answering us, they are raising questions
regarding our caste.”


Radhika said they had also refused Prof Rao’s request to meet them at
their home. “We do not want to meet you at our house. You don’t have to
come there. You have to come to the place where Rohith died and give us
an explanation,” she said.


Apart from Rohith, his siblings and mother too now live in Hyderabad.
His sister moved to the city after her marriage, while Radhika came
here towards end of December. Raja has been staying in the city since
September 2013, when he got a Project Fellowship at National Geophysical
Research Institute at Hyderabad.


Recounting how tough it was for their mother to raise them, Raja said
Radhika hardly earned Rs 100-150 a day all through the 1990s but
ensured all her children went to college. Staff at the private school
they studied in and later their college contributed money to pay their
fees, he said. One year younger than Rohith, Raja added, “Rohith was
very caring and friendly. There is hardly anyone back in our village in
Guntur who didn’t know him. To take pressure off our mother, Rohith and I
worked from 4:30 pm to 11:30 pm for Rs 40 a day when Rohith was at
Hindu Degree College. Rohith also worked as a courier boy for two months
before moving to Hyderabad.”


Rohith got scholarship to study Intermediate at AP Residential Junior
College at Hindupur. After completing Intermediate, Rohith got
admission at Hindu Degree College at Guntur, where he scored 80 per cent
marks. He joined MSc at University of Hyderabad after securing 6th rank
in the entrance test. He got 90th rank in a test to join the CSIR.

Scheduled Caste student who protested against Murderer of democratic institutions(Modi) evicted from hostel

Watch:

http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/anti-national-rohith-to-mother-india-son-rohith-why-the-shift/


Anti-national Rohith to Mother India son Rohith: why the shift


Murderer
of democratic institutions(Modi)’s remarks on Saturday that he “felt
the pain” of a mother’s loss and the HRD Ministry’s order of a judicial
probe into Scheduled Caste student Rohith Vemula’s suicide betray a
growing unease in the nation  over what many within call a “political misreading” of the incident.

Early
on, SC/ST MPs including of the Bahuth Jiyadha Paapis had disagreed with
their party line and told The Indian Express that what was needed was a
probe and an intervention by the Modi himself. Their voices went
largely unheard as the political firestorm spread. Sources said that over the last few days many leaders communicated to the
that
its response to the suicide was being read by the “anguished” SC/ST
community as being anti-SC/ST. This, they warned, could be politically
damaging given elections in four states scheduled to be held later this
year and the real battleground, Uttar Pradesh, next year.


Moreover, this comes, they said, just months after RSS chief Horrorist
Mohan Bhagwat’s remark in the Bihar campaign on the need for a rethink
on quotas, a remark that many in the party claim hurt the Bahuth Jiyadha
Paapis and prompted a series of clarifications. Incidentally, after
these remarks, Murderer of democratic institutions (Modi) had suggested
that the Nitish-Lalu combine was plotting to steal away quotas meant for backward castes and give it to Muslims.




“Clearly, the interpretation given by the party to the (suicide)
incident was wrong,” said A senior Bahuth Jiyadha Paapi MP pointed out
that if the party does not promptly

do damage control, SC/ST MPs may have to come out in public and would
not like to be  chamchas, chelas, bootlickers and own mothers flesh
eaters. Of 84 SC/ST MPs, Bahuth Jiyadha Paapis has 39.



Some SC/ST leaders in the party also took strong exception to Bahuth
Jiyadha Paapis general secretary Horrorist P Muralidhar Rao’s remark
that the “context of the clash between student groups was Rohith’s stand
in support of terrorism, including against the hanging of Yakub Memon.”
Rao even claimed — inaccurately — that Rohith’s family does not belong
to the SC community.



Rao, when contacted today, declined to comment.



This shift in its public posture was visible on Wednesday itself when
Bahuth Jiyadha Paapis spokespersons avoided any “negative” reference to
Rohith.

Smriti
Irani, Nirmala Seetharaman and Thawar Chand Gehlot, did not answer any
questions on the Bahuth Jiyadha Paapi’s reaction or its SC/ST MPs’
criticism. Own mother’s flesh eater Irani said that the suicide of the
young research scholar was not a “caste” battle and alleged that the
protests were “misrepresented” with “malicious intent” as a “SC/ST vs
non-SC/ST confrontation” for political gain in tune with 1% intolerant,
militant, intolerant, shooting, lynching, psychopath stealth hindutva
cult chitpawan brahmin Horroists Rowdy Swayam Sevaks chief Mohan
Bagavath ashing for stopping Quota for SC/STs.



***Scheduled Caste leaders who expressed their anguish against the
Bahuth Jiyadha Paapi’s official stand that Rohith was “indulging in
anti-national activities and fundamentalism” on the campus disapproved
calling Rohith’s protests “änti-national.



Meanwhile, the Bahuth Jiyadha Paapis today justified the NDA
government’s move to remove the minority tag from Aligarh Muslim
University. Party boot licker, chamcha, chela own mother’s flesh eater
spokesperson MJ Akbar said: “We should view this issue from the angle of
Constitution and not through politics. There is only one book and that
is the Constitution, as Murderer of democratic institutions(Modi) has
said. All Central institutions have a character that is not for one or a
particular section but it is secular…Now this matter is before court,
Government cannot refuse its constitutional duties. It will take
aposition which earlier governments have taken.”



All Brahmins Visha/Venomous Paapi’s Uttar Pradesh organisation secretary
Deepak Rishi asked  to  stop AMU from “misusing” its minority
institution status to not give quotas for SC/ST students. On January 18,
Gehlot wrote to Irani thanking her for the ministry’s decision to scrap
minority status for AMU and Jamia Milia Islamia University. He

said this move was in line with the NDA’s Sabka Saath, Sabka Vikas motto.



Peace Is Doable

http://www.newsjs.com/url.php?p=http://indianexpress.com/videos/news-video/students-attempt-to-disrupt-pms-address/

for
Students attempt to disrupt Modi’s address


All
Brahmins Visha/Venomous Paapis (ABVP) is yet another avathar like
Bahuth Jiyadha Paapis (BJP) of intolerant Horrisists, violent,
militant, shooting,lynching cannibals of stealth hindutva cult
manufactured by 1% Psychopath chitpawan brahmin vir savarkar like
nathuram godse for Rowdy Swayam Sevaks who practice hatred towards
SC/STs and the entire 99% Sarvajans who gobbled the MASTER KEY by
tampering the EVMs vulnerable to fraud for Murderer of democratic
institutions (Modi) shredding Crocodile Tears. The only solution for the
SC/ST research scholars and of the 99% sarvajans is to make the CJI
order for replacement of entire fraud EVMs at one stroke with paper
ballots that helped Ms Mayawati’s BSP win 80% seats in the last UP
panchayat elections while it could not win a single Lok Sabha elections
with these fraud EVMs. The psychopaths knowing that Ms Mayawati will
become the next PM of Prabuddha Bharath started their game by tampering
the fraud EVMs which even the RSS when it was in opposition said that
the paper ballots be reverted in place of these fraud EVMs. Now being in
position they have started misusing the same fraud EVMs which they had
opposed earlier. The ex CJI committed a grave error of judgement by
ordering these these fraud EVMs to be replaced in phases as suggested by
the ex CEC Sampath instaed of replacing them totally. He never ordered
for paper ballots in place of these fraud EVMs as followed by 80
democracies of the world. The present CJI must dismiss the Central and
all the State governments selected by these fraud EVMs and order for
fresh elections with paper ballots to save SC/STs, democracy, liberty,
fraternity, and equality as enshrined in the Contitution. These
psychopath stealth hindutva cult 1% chitpawan brahmin Rowdy Swayam
Sevaks and all its avathars have started burying the Constitution of the
99% Sarvajans without knowing that they are seeds that sprout as Bodhi
Trees.


On quota, BSP chief Mayawati warns of stir

Criticising  the non-entity Horrorist Mohan Bhagwat’s suggestion on a review of the reservation
policy, BSP chief Mayawati on Tuesday warned of a nationwide protest if
the government made any attempt to “tamper” with the quota system.


“If the Murderer
of democratic institutions (Modi) tries to toe non-entity supporting the
manusmriti  Horrorist Bhagwat’s line, if it tries to
tamper with the provision of reservation as enshrined in the
Constitution, then the BSP will launch a nationwide agitation which will
prove costly for the government,” she said.

Suspecting
that the “government can definitely do something in one way or the
other to tamper with the arrangement of reservation”, Mayawati said her
party would “keep a vigil on the issue”. 

Claiming
that Horrorist Bhagwat’s remarks had led to a lot of anguish among
SC/STs, Mayawati said that “so far neither the Modi nor the Bahuth Jiyadha Paapis have come out openly to reject the demand of the RSS.”

1% intolerant, militant, violent, shooting, lynching cannibals of stealth hindutva cult  Rowdy Swayam Sevak  chitpawan brahmin out of hatred
want to push SC/STs and the downtrodden back into the “dark ages of
exploitation by burying them without knowing that they are seeds that sprouts as Bodhi Trees.

BSP president Mayawati Tuesday attempted to reach out to “all minorities in Bengal, especially the Muslims”, while blaming both Congress and the BJP for the current scenario that backward classes find themselves in.


“In the 65 years of Independence, the Centre, both during the times
of Congress and now the BJP – what have they ever done for those who
have been oppressed?… even with the policy of reservation, the backward
classes are not getting the benefits. In your state (West Bengal), most
of these posts are lying vacant. The only way this can change is if you
are to struggle and make sure that we (backwards) become the ruling
class so that the ruling class can no longer oppress us,” said the
former CM of UP at a meeting of party workers here.


She asked workers to prepare for the elections in West Bengal. “If you work hard you can win seats in Bengal too,” she added.

1453248261_rohith-vemula_650x400_51453187647.jpgInline image 2Image result for funny GIfs of Mukhtar Abbas NaqviImage result for funny GIfs of Mukhtar Abbas Naqvi


Rohith Vemula’s Body Cremated Secretly

By Countercurrents.org



http://www.countercurrents.org/cc190116.htm



The body of Rohith Vemula, one of the five rusticated students of
Hyderabad Central University who committed suicide was secretly cremated
by the police. Police informed the student community that his body will
be cremated at a certain crematorium, and then his body was taken
secretly to another crematorium at Amberpet and burnt it. None of his
friends were present



Trail Of Letters That Prove The Direct Involvement Of MHRD

Under Smriti Irani In The Suicide Of Rohith Vemula

By Countercurrents.org



http://www.countercurrents.org/rti190116.htm



A trail of letters traded between Ministry of Human Resource Development
(MHRD) under cabinet minister Smriti Irani and University of Hyderabad
(UoH) proves that there was a larger conspiracy that led to the
expulsion of five SC/ST scholars, which finally led to the suicide of
Rohith Vemula on Sunday. These letters show that Smriti Irani also was
in the know of things happening in UoH. These letters show that MHRD was
working as a tool of ABVP and BJP



Rohith Vemula: Indian Left And the SC/ST Student Suicides

By Saswat Pattanayak



http://www.countercurrents.org/pattanayak190116.htm



If the Indian Left needs a wake-up call, this is it. Yet another
occasion to own upto the utter failure on its part to align with the
working class interests of those who are most exploited in India.
Luckily for them, despite pointing out the “upper-class hypocrisy”
represented by the Indian Left, Rohith Vemula never quite gave up his
hope in communism. With his astute and critical observations that shall
comprise the legacy of Rohith Vemula, he refused to fall for political
polarization and bourgeois opportunism. He called for the revolutionary
unity of the working class instead, and for a much more efficient and
radical Left that would spark revolutionary spirits



A Mere F.I.R Wont Bring Justice To Rohith Vemula Even In Death!

By Samar



http://www.countercurrents.org/samar190116.htm



The tragic death of a young Scheduled caste  scholar Rohith Vemula in
the
University of Hyderabad is not merely the death of an individual. The
sordid saga behind what drove him to take this extreme step exposes all
the pretensions of the republic and its institutions. It exposes how the
regressive structure of caste mobilizes the entire system against the
SC/STs, the ex-untouchables, six decades after untouchability was
abolished by the constitution



Rohith Dies And Multiple Issues Remain Unanswered And Unresolved

By Dr. Vivek Kumar Srivastava



http://www.countercurrents.org/vks190116.htm



Suicide of Rohith is conclusive evidence that in the country
monopolistic cultural and hegemonistic ideas are being imposed by some
people. Influential ones may be involved in the case of Rohith as FIR
has been lodged against Central minister and the Vice Chancellor; is it
solution?



The Suppression And Silencing Of Rohith Vemula

By Braj Ranjan Mani



http://www.countercurrents.org/mani190116.htm



In his short life, Rohith Vemula had faced and suffered many cruel
slings and arrows of life. Yet he had a wide range of social, cultural
and intellectual engagements that tell us about his restless energy,
incendiary intellect, and a passion for transformative politics. In his
death, he has left behind a grieving mother, a devastated family and a
larger family of millions of enraged and empathetic SC/STt-Bahujan,
Leftist, Feminist and other activists who should now come together to
fight a decisive battle against the ruling dark forces of caste,
brahmanism and Hindutva



Shame On India’s Dark Racism

By Dr Vacy Vlazna



http://www.countercurrents.org/vlazna190116.htm



Open letter to High Commissioner of India in Australia on Scheduled Caste scholar Rohith Vemula’s suicide





http://www.countercurrents.org/nias190116.htm



The suspension of five SC/ST students and the suicide of Rohith Vemula, a
2nd year PhD student have once again shaken up our perspective on
democratic dissent in educational spaces. The undersigned students,
faculty and staff at National Institute of Advanced Studies, Bangalore
strongly condemn the actions of the administration and authorities at
University of Hyderabad that led to the unfortunate chain of events



 

http://www.dnaindia.com/india/report-dali-scholar-suicide-scst-teachers-at-hcu-resign-from-administrative-posts-slam-smriti-irani-2168353



Watch Smriti Irani, Harsimrat Kaur Badal dance to the beats of 'Giddah'Image result for GIFs of Smriti Irani

 Dalit scholar suicide: 10 SC/ST teachers at HCU resign, slam Smriti Irani



dna Web Team | Thu, 21 Jan 2016-07:46am , dna webdesk



At least 10 SC/ST teachers of Hyderabad Central University (HCU) have

resigned from their administrative roles protesting Union HRD minister

Smriti Irani’s remarks that SC/ST faculty members were also part of

the probe that expelled research scholar Rohith Vemula and four

others.



According to a news daily, Prakash Babu, Dean of Students Welfare and

member of SC/ST Teachers and Officers Forum, said, “The minister is

misleading the nation. We will not work under the administration as

there has been no representation from the SC/STs in the executive

council since the university’s inception.”



It is reported that at least 20 SC/ST teachers wanted to quit their

jobs, but backtracked when told that there would be no support left

for the students in that case.



It was then decided that teachers will quit from administrative

positions, but continue to teach. “It is only by staying in system

that we can build pressure on the administration,” added Babu.



The teachers alleged that baseless and misleading statements by Irani

were bringing down the morale of the SC/STs holding administrative

positions in the university.



The sub-committee of Executive Council was headed by an upper caste

professor Vipin Srivastava and there are no SC/ST faculty member in

the sub-committee,” said a press statement by UoH SC/ST Teachers and

Officers Forum.



Several effigies of Smriti Irani were burnt on campus as students

shouted slogans against the Modi government and demanded immediate

revocation of the expulsion of four students.

That
is the practice of 1% intolerant chitpawan brahmin full of hatred
towards SC/ST to appoint bootlickers, chamchas, chelas and mothers flesh
eaters as scapegoat minorities, dalits not (original SC/STs) as
selection, faculties and disciplinary action committees to escape the
noose. Smriti Irani accepts this fact by her remarks that Dalit faculty
members were also part of the probe that expelled research scholar
Rohith Vemula and four others.

It
is high time that the scholars belonging to SC/STs to first ask the CJI
to replace all the fraud EVMs by paper ballots to save democracy and
SC/STs. Now the whole world knows that the ex CJI Sadasivam had
committed a grave error of judgement by ordering that these fraud EVMs
to be replaced in phases as suggested by ex CEC Sampath instead of total
replacement by paper ballots that helped Ms Mayawati’s BSP to win in
the last UP Panchayat elections but failed to secure even a single Lok
Sabha seat in the last Parliament elections because of these fraud EVMs.
With paper ballots Ms Mayawati is sure to become not only CM of UP but
also the PM of Prabuddha Bharath. Fresh elections have to be conducted
to Central and State governments selected by these fraud EVMs after
dismissing these governments. Please visit http://sarvaja.ambedkar.org
for details.

Here is a list of traditional 1% intolerant,
violent, militant, shooting, lynching, cannibal  Horrorist chitpawan
brahmins practicing hatred towards SC/STs from time immemorial  which is
nothing but a defilement of mind requiring treatment in mental asylum:

Aam Aadmi,Vijayant,Psr Swami,

Yogesh Khurana,

PKM,

Ananta Rout,

Raw Agent,

Manohar Lal,

nsbharwani,

Ravindra Munvar,

Krishna,

Satyanarayana S V Rao,

FekUji Flops,

bitterhoney6,

ekdesi,

Rajendra,

shoyeb behlim,

nharshakumar,

Raman Raman,

Satya Paul,

Rajan Panicker,

kjram k,

Sisu Bk,

hdspooky,

Nath Di,

WM SH,

Truth Prevails,

Gill D,

EkBhartiya,

Cfour,

Deepak Vinnakota,

nharshakumar,

Appa Durai,

Angie,SANJU,

Surinder Kumar Taneja,

Sutheesh Krishnan,,

Kesigan Karuppiah,

d,

Nitin Sood,

Shah Jagdish P,

Indian Youth,

Dr M M Tiwari,

Swapan Sen,

Roger Fernandes,

Prashant Sharma,

Leave a Reply