Free Online FOOD for MIND & HUNGER - DO GOOD 😊 PURIFY MIND.To live like free birds 🐦 🦢 🦅 grow fruits 🍍 🍊 🥑 🥭 🍇 🍌 🍎 🍉 🍒 🍑 🥝 vegetables 🥦 🥕 🥗 🥬 🥔 🍆 🥜 🎃 🫑 🍅🍜 🧅 🍄 🍝 🥗 🥒 🌽 🍏 🫑 🌳 🍓 🍊 🥥 🌵 🍈 🌰 🇧🇧 🫐 🍅 🍐 🫒Plants 🌱in pots 🪴 along with Meditative Mindful Swimming 🏊‍♂️ to Attain NIBBĀNA the Eternal Bliss.

Kushinara NIBBĀNA Bhumi Pagoda White Home, Puniya Bhumi Bengaluru, Prabuddha Bharat International.

Categories:

Archives:

Meta:

November 2024

M	T	W	T	F	S	S
« Jan
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

02/16/16

Filed under: General
Posted by: site admin @ 6:50 pm

೫. ಸಳಾಯತನವಗ್ಗೋ

॥ ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ॥

ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯೋ

ಸಗಾಥಾವಗ್ಗೋ

೧. ದೇವತಾಸಂಯುತ್ತಂ

೧. ನಳವಗ್ಗೋ

೧. ಓಘತರಣಸುತ್ತಂ

೧. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ।
ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರಾ ದೇವತಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ
ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘‘ಕಥಂ ನು ತ್ವಂ,
ಮಾರಿಸ, ಓಘಮತರೀ’ತಿ? ‘ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಂ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಅನಾಯೂಹಂ ಓಘಮತರಿ’ನ್ತಿ। ‘ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಮಾರಿಸ, ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಂ ಅನಾಯೂಹಂ ಓಘಮತರೀ’ತಿ? ‘ಯದಾಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಸನ್ತಿಟ್ಠಾಮಿ ತದಾಸ್ಸು ಸಂಸೀದಾಮಿ ; ಯದಾಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಆಯೂಹಾಮಿ ತದಾಸ್ಸು ನಿಬ್ಬುಯ್ಹಾಮಿ [ನಿವುಯ್ಹಾಮಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)]। ಏವಂ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಂ ಅನಾಯೂಹಂ ಓಘಮತರಿ’’’ನ್ತಿ।

‘‘ಚಿರಸ್ಸಂ ವತ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪರಿನಿಬ್ಬುತಂ।

ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಂ ಅನಾಯೂಹಂ, ತಿಣ್ಣಂ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ॥ –

ಇದಮವೋಚ ಸಾ ದೇವತಾ। ಸಮನುಞ್ಞೋ ಸತ್ಥಾ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ – ‘‘ಸಮನುಞ್ಞೋ ಮೇ ಸತ್ಥಾ’’ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯೀತಿ।

೨. ನಿಮೋಕ್ಖಸುತ್ತಂ

೨. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ ।
ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರಾ ದೇವತಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ
ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –

‘‘ಜಾನಾಸಿ ನೋ ತ್ವಂ, ಮಾರಿಸ, ಸತ್ತಾನಂ ನಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಮೋಕ್ಖಂ ವಿವೇಕ’’ನ್ತಿ?

‘‘ಜಾನಾಮಿ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಸತ್ತಾನಂ ನಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಮೋಕ್ಖಂ ವಿವೇಕ’’ನ್ತಿ।

‘‘ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಮಾರಿಸ, ಜಾನಾಸಿ ಸತ್ತಾನಂ ನಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಮೋಕ್ಖಂ ವಿವೇಕ’’ನ್ತಿ?

‘‘ನನ್ದೀಭವಪರಿಕ್ಖಯಾ [ನನ್ದಿಭವಪರಿಕ್ಖಯಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ಸಞ್ಞಾವಿಞ್ಞಾಣಸಙ್ಖಯಾ, ವೇದನಾನಂ ನಿರೋಧಾ ಉಪಸಮಾ – ಏವಂ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಜಾನಾಮಿ ಸತ್ತಾನಂ ನಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಮೋಕ್ಖಂ ವಿವೇಕ’’ನ್ತಿ।

೩. ಉಪನೀಯಸುತ್ತಂ

೩. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಉಪನೀಯತಿ ಜೀವಿತಮಪ್ಪಮಾಯು,

ಜರೂಪನೀತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ತಾಣಾ।

ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,

ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕಯಿರಾಥ ಸುಖಾವಹಾನೀ’’ತಿ॥

‘‘ಉಪನೀಯತಿ ಜೀವಿತಮಪ್ಪಮಾಯು,

ಜರೂಪನೀತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ತಾಣಾ।

ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,

ಲೋಕಾಮಿಸಂ ಪಜಹೇ ಸನ್ತಿಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ॥

೪. ಅಚ್ಚೇನ್ತಿಸುತ್ತಂ

೪. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಅಚ್ಚೇನ್ತಿ ಕಾಲಾ ತರಯನ್ತಿ ರತ್ತಿಯೋ,

ವಯೋಗುಣಾ ಅನುಪುಬ್ಬಂ ಜಹನ್ತಿ।

ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,

ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕಯಿರಾಥ ಸುಖಾವಹಾನೀ’’ತಿ॥

‘‘ಅಚ್ಚೇನ್ತಿ ಕಾಲಾ ತರಯನ್ತಿ ರತ್ತಿಯೋ,

ವಯೋಗುಣಾ ಅನುಪುಬ್ಬಂ ಜಹನ್ತಿ।

ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,

ಲೋಕಾಮಿಸಂ ಪಜಹೇ ಸನ್ತಿಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ॥

೫. ಕತಿಛಿನ್ದಸುತ್ತಂ

೫. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಕತಿ ಛಿನ್ದೇ ಕತಿ ಜಹೇ, ಕತಿ ಚುತ್ತರಿ ಭಾವಯೇ।

ಕತಿ ಸಙ್ಗಾತಿಗೋ ಭಿಕ್ಖು, ಓಘತಿಣ್ಣೋತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಪಞ್ಚ ಛಿನ್ದೇ ಪಞ್ಚ ಜಹೇ, ಪಞ್ಚ ಚುತ್ತರಿ ಭಾವಯೇ।

ಪಞ್ಚ ಸಙ್ಗಾತಿಗೋ ಭಿಕ್ಖು, ಓಘತಿಣ್ಣೋತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

೬. ಜಾಗರಸುತ್ತಂ

೬. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಕತಿ ಜಾಗರತಂ ಸುತ್ತಾ, ಕತಿ ಸುತ್ತೇಸು ಜಾಗರಾ।

ಕತಿಭಿ [ಕತೀಹಿ (ಸೀ॰)] ರಜಮಾದೇತಿ, ಕತಿಭಿ [ಕತೀಹಿ (ಸೀ॰)] ಪರಿಸುಜ್ಝತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಪಞ್ಚ ಜಾಗರತಂ ಸುತ್ತಾ, ಪಞ್ಚ ಸುತ್ತೇಸು ಜಾಗರಾ।

ಪಞ್ಚಭಿ [ಪಞ್ಚಹಿ (ಸೀ॰)] ರಜಮಾದೇತಿ, ಪಞ್ಚಭಿ [ಪಞ್ಚಹಿ (ಸೀ॰)] ಪರಿಸುಜ್ಝತೀ’’ತಿ॥

೭. ಅಪ್ಪಟಿವಿದಿತಸುತ್ತಂ

೭. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾ ಅಪ್ಪಟಿವಿದಿತಾ, ಪರವಾದೇಸು ನೀಯರೇ [ನಿಯ್ಯರೇ (ಕ॰)]।

ಸುತ್ತಾ ತೇ ನಪ್ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಕಾಲೋ ತೇಸಂ ಪಬುಜ್ಝಿತು’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದಿತಾ, ಪರವಾದೇಸು ನ ನೀಯರೇ।

ತೇ ಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ, ಚರನ್ತಿ ವಿಸಮೇ ಸಮ’’ನ್ತಿ॥

೮. ಸುಸಮ್ಮುಟ್ಠಸುತ್ತಂ

೮. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾ ಸುಸಮ್ಮುಟ್ಠಾ, ಪರವಾದೇಸು ನೀಯರೇ।

ಸುತ್ತಾ ತೇ ನಪ್ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಕಾಲೋ ತೇಸಂ ಪಬುಜ್ಝಿತು’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾ ಅಸಮ್ಮುಟ್ಠಾ, ಪರವಾದೇಸು ನ ನೀಯರೇ।

ತೇ ಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ, ಚರನ್ತಿ ವಿಸಮೇ ಸಮ’’ನ್ತಿ॥

೯. ಮಾನಕಾಮಸುತ್ತಂ

೯. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ನ ಮಾನಕಾಮಸ್ಸ ದಮೋ ಇಧತ್ಥಿ,

ನ ಮೋನಮತ್ಥಿ ಅಸಮಾಹಿತಸ್ಸ।

ಏಕೋ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರಂ ಪಮತ್ತೋ,

ನ ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಸ್ಸ ತರೇಯ್ಯ ಪಾರ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಮಾನಂ ಪಹಾಯ ಸುಸಮಾಹಿತತ್ತೋ,

ಸುಚೇತಸೋ ಸಬ್ಬಧಿ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋ।

ಏಕೋ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ,

ಸ ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಸ್ಸ ತರೇಯ್ಯ ಪಾರ’’ನ್ತಿ॥

೧೦. ಅರಞ್ಞಸುತ್ತಂ

೧೦. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

‘‘ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರನ್ತಾನಂ, ಸನ್ತಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿನಂ।

ಏಕಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜಮಾನಾನಂ, ಕೇನ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಅತೀತಂ ನಾನುಸೋಚನ್ತಿ, ನಪ್ಪಜಪ್ಪನ್ತಿ ನಾಗತಂ।

ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇನ ಯಾಪೇನ್ತಿ, ತೇನ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತಿ’’॥

‘‘ಅನಾಗತಪ್ಪಜಪ್ಪಾಯ, ಅತೀತಸ್ಸಾನುಸೋಚನಾ।

ಏತೇನ ಬಾಲಾ ಸುಸ್ಸನ್ತಿ, ನಳೋವ ಹರಿತೋ ಲುತೋ’’ತಿ॥

ನಳವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಓಘಂ ನಿಮೋಕ್ಖಂ ಉಪನೇಯ್ಯಂ, ಅಚ್ಚೇನ್ತಿ ಕತಿಛಿನ್ದಿ ಚ।

ಜಾಗರಂ ಅಪ್ಪಟಿವಿದಿತಾ, ಸುಸಮ್ಮುಟ್ಠಾ ಮಾನಕಾಮಿನಾ।

ಅರಞ್ಞೇ ದಸಮೋ ವುತ್ತೋ, ವಗ್ಗೋ ತೇನ ಪವುಚ್ಚತಿ॥

೨. ನನ್ದನವಗ್ಗೋ

೧. ನನ್ದನಸುತ್ತಂ

೧೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –

‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತರಾ ತಾವತಿಂಸಕಾಯಿಕಾ ದೇವತಾ
ನನ್ದನೇ ವನೇ ಅಚ್ಛರಾಸಙ್ಘಪರಿವುತಾ ದಿಬ್ಬೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತಾ
ಸಮಙ್ಗೀಭೂತಾ ಪರಿಚಾರಿಯಮಾನಾ [ಪರಿಚಾರಿಯಮಾನಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)] ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ನ ತೇ ಸುಖಂ ಪಜಾನನ್ತಿ, ಯೇ ನ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ನನ್ದನಂ।

ಆವಾಸಂ ನರದೇವಾನಂ, ತಿದಸಾನಂ ಯಸಸ್ಸಿನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತರಾ ದೇವತಾ ತಂ ದೇವತಂ ಗಾಥಾಯ ಪಚ್ಚಭಾಸಿ –

‘‘ನ ತ್ವಂ ಬಾಲೇ ಪಜಾನಾಸಿ, ಯಥಾ ಅರಹತಂ ವಚೋ।

ಅನಿಚ್ಚಾ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಾ [ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ಉಪ್ಪಾದವಯಧಮ್ಮಿನೋ।

ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವೂಪಸಮೋ ಸುಖೋ’’ತಿ॥

೨. ನನ್ದತಿಸುತ್ತಂ

೧೨. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ನನ್ದತಿ ಪುತ್ತೇಹಿ ಪುತ್ತಿಮಾ,

ಗೋಮಾ [ಗೋಮಿಕೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಗೋಹಿ ತಥೇವ ನನ್ದತಿ।

ಉಪಧೀಹಿ ನರಸ್ಸ ನನ್ದನಾ,

ನ ಹಿ ಸೋ ನನ್ದತಿ ಯೋ ನಿರೂಪಧೀ’’ತಿ॥

‘‘ಸೋಚತಿ ಪುತ್ತೇಹಿ ಪುತ್ತಿಮಾ,

ಗೋಮಾ ಗೋಹಿ ತಥೇವ ಸೋಚತಿ।

ಉಪಧೀಹಿ ನರಸ್ಸ ಸೋಚನಾ,

ನ ಹಿ ಸೋ ಸೋಚತಿ ಯೋ ನಿರೂಪಧೀ’’ತಿ॥

೩. ನತ್ಥಿಪುತ್ತಸಮಸುತ್ತಂ

೧೩. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ನತ್ಥಿ ಪುತ್ತಸಮಂ ಪೇಮಂ, ನತ್ಥಿ ಗೋಸಮಿತಂ ಧನಂ।

ನತ್ಥಿ ಸೂರಿಯಸಮಾ [ಸುರಿಯಸಮಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಆಭಾ, ಸಮುದ್ದಪರಮಾ ಸರಾ’’ತಿ॥

‘‘ನತ್ಥಿ ಅತ್ತಸಮಂ ಪೇಮಂ, ನತ್ಥಿ ಧಞ್ಞಸಮಂ ಧನಂ।

ನತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾಸಮಾ ಆಭಾ, ವುಟ್ಠಿ ವೇ ಪರಮಾ ಸರಾ’’ತಿ॥

೪. ಖತ್ತಿಯಸುತ್ತಂ

೧೪. ‘‘ಖತ್ತಿಯೋ ದ್ವಿಪದಂ ಸೇಟ್ಠೋ, ಬಲೀಬದ್ದೋ [ಬಲಿವದ್ದೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಬಲಿಬದ್ದೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)] ಚತುಪ್ಪದಂ।

ಕೋಮಾರೀ ಸೇಟ್ಠಾ ಭರಿಯಾನಂ, ಯೋ ಚ ಪುತ್ತಾನ ಪುಬ್ಬಜೋ’’ತಿ॥

‘‘ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ದ್ವಿಪದಂ ಸೇಟ್ಠೋ, ಆಜಾನೀಯೋ ಚತುಪ್ಪದಂ।

ಸುಸ್ಸೂಸಾ ಸೇಟ್ಠಾ ಭರಿಯಾನಂ, ಯೋ ಚ ಪುತ್ತಾನಮಸ್ಸವೋ’’ತಿ॥

೫. ಸಣಮಾನಸುತ್ತಂ

೧೫. ‘‘ಠಿತೇ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ [ಮಜ್ಝನ್ತಿಕೇ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಕಾಲೇ, ಸನ್ನಿಸೀವೇಸು ಪಕ್ಖಿಸು।

ಸಣತೇವ ಬ್ರಹಾರಞ್ಞಂ [ಮಹಾರಞ್ಞಂ (ಕ॰ ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)], ತಂ ಭಯಂ ಪಟಿಭಾತಿ ಮ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಠಿತೇ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ಕಾಲೇ, ಸನ್ನಿಸೀವೇಸು ಪಕ್ಖಿಸು।

ಸಣತೇವ ಬ್ರಹಾರಞ್ಞಂ, ಸಾ ರತಿ ಪಟಿಭಾತಿ ಮ’’ನ್ತಿ॥

೬. ನಿದ್ದಾತನ್ದೀಸುತ್ತಂ

೧೬. ‘‘ನಿದ್ದಾ ತನ್ದೀ ವಿಜಮ್ಭಿತಾ [ತನ್ದಿ ವಿಜಮ್ಭಿಕಾ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)], ಅರತೀ ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋ।

ಏತೇನ ನಪ್ಪಕಾಸತಿ, ಅರಿಯಮಗ್ಗೋ ಇಧ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ನಿದ್ದಂ ತನ್ದಿಂ ವಿಜಮ್ಭಿತಂ, ಅರತಿಂ ಭತ್ತಸಮ್ಮದಂ।

ವೀರಿಯೇನ [ವಿರಿಯೇನ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ನಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ, ಅರಿಯಮಗ್ಗೋ ವಿಸುಜ್ಝತೀ’’ತಿ॥

೭. ದುಕ್ಕರಸುತ್ತಂ

೧೭. ‘‘ದುಕ್ಕರಂ ದುತ್ತಿತಿಕ್ಖಞ್ಚ, ಅಬ್ಯತ್ತೇನ ಚ ಸಾಮಞ್ಞಂ।

ಬಹೂಹಿ ತತ್ಥ ಸಮ್ಬಾಧಾ, ಯತ್ಥ ಬಾಲೋ ವಿಸೀದತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಕತಿಹಂ ಚರೇಯ್ಯ ಸಾಮಞ್ಞಂ, ಚಿತ್ತಂ ಚೇ ನ ನಿವಾರಯೇ।

ಪದೇ ಪದೇ ವಿಸೀದೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಕಪ್ಪಾನಂ ವಸಾನುಗೋ’’ತಿ॥

‘‘ಕುಮ್ಮೋವ ಅಙ್ಗಾನಿ ಸಕೇ ಕಪಾಲೇ,

ಸಮೋದಹಂ ಭಿಕ್ಖು ಮನೋವಿತಕ್ಕೇ।

ಅನಿಸ್ಸಿತೋ ಅಞ್ಞಮಹೇಠಯಾನೋ,

ಪರಿನಿಬ್ಬುತೋ ನೂಪವದೇಯ್ಯ ಕಞ್ಚೀ’’ತಿ॥

೮. ಹಿರೀಸುತ್ತಂ

೧೮. ‘‘ಹಿರೀನಿಸೇಧೋ ಪುರಿಸೋ, ಕೋಚಿ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ವಿಜ್ಜತಿ।

ಯೋ ನಿನ್ದಂ ಅಪಬೋಧತಿ [ಅಪಬೋಧೇತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)], ಅಸ್ಸೋ ಭದ್ರೋ ಕಸಾಮಿವಾ’’ತಿ॥

‘‘ಹಿರೀನಿಸೇಧಾ ತನುಯಾ, ಯೇ ಚರನ್ತಿ ಸದಾ ಸತಾ।

ಅನ್ತಂ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಪಪ್ಪುಯ್ಯ, ಚರನ್ತಿ ವಿಸಮೇ ಸಮ’’ನ್ತಿ॥

೯. ಕುಟಿಕಾಸುತ್ತಂ

೧೯.

‘‘ಕಚ್ಚಿ ತೇ ಕುಟಿಕಾ ನತ್ಥಿ, ಕಚ್ಚಿ ನತ್ಥಿ ಕುಲಾವಕಾ।

ಕಚ್ಚಿ ಸನ್ತಾನಕಾ ನತ್ಥಿ, ಕಚ್ಚಿ ಮುತ್ತೋಸಿ ಬನ್ಧನಾ’’ತಿ॥

‘‘ತಗ್ಘ ಮೇ ಕುಟಿಕಾ ನತ್ಥಿ, ತಗ್ಘ ನತ್ಥಿ ಕುಲಾವಕಾ।

ತಗ್ಘ ಸನ್ತಾನಕಾ ನತ್ಥಿ, ತಗ್ಘ ಮುತ್ತೋಮ್ಹಿ ಬನ್ಧನಾ’’ತಿ॥

‘‘ಕಿನ್ತಾಹಂ ಕುಟಿಕಂ ಬ್ರೂಮಿ, ಕಿಂ ತೇ ಬ್ರೂಮಿ ಕುಲಾವಕಂ।

ಕಿಂ ತೇ ಸನ್ತಾನಕಂ ಬ್ರೂಮಿ, ಕಿನ್ತಾಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಮಾತರಂ ಕುಟಿಕಂ ಬ್ರೂಸಿ, ಭರಿಯಂ ಬ್ರೂಸಿ ಕುಲಾವಕಂ।

ಪುತ್ತೇ ಸನ್ತಾನಕೇ ಬ್ರೂಸಿ, ತಣ್ಹಂ ಮೇ ಬ್ರೂಸಿ ಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಸಾಹು ತೇ ಕುಟಿಕಾ ನತ್ಥಿ, ಸಾಹು ನತ್ಥಿ ಕುಲಾವಕಾ।

ಸಾಹು ಸನ್ತಾನಕಾ ನತ್ಥಿ, ಸಾಹು ಮುತ್ತೋಸಿ ಬನ್ಧನಾ’’ತಿ॥

೧೦. ಸಮಿದ್ಧಿಸುತ್ತಂ

೨೦.
ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ತಪೋದಾರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ
ಸಮಿದ್ಧಿ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಯೇನ ತಪೋದಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ ಗತ್ತಾನಿ
ಪರಿಸಿಞ್ಚಿತುಂ। ತಪೋದೇ ಗತ್ತಾನಿ ಪರಿಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚುತ್ತರಿತ್ವಾ ಏಕಚೀವರೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ
ಗತ್ತಾನಿ ಪುಬ್ಬಾಪಯಮಾನೋ। ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರಾ ದೇವತಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ತಪೋದಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವೇಹಾಸಂ ಠಿತಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಮಿದ್ಧಿಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

‘‘ಅಭುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖಸಿ ಭಿಕ್ಖು, ನ ಹಿ ಭುತ್ವಾನ ಭಿಕ್ಖಸಿ।

ಭುತ್ವಾನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖಸ್ಸು, ಮಾ ತಂ ಕಾಲೋ ಉಪಚ್ಚಗಾ’’ತಿ॥

‘‘ಕಾಲಂ ವೋಹಂ ನ ಜಾನಾಮಿ, ಛನ್ನೋ ಕಾಲೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ।

ತಸ್ಮಾ ಅಭುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖಾಮಿ, ಮಾ ಮಂ ಕಾಲೋ ಉಪಚ್ಚಗಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಪಥವಿಯಂ [ಪಠವಿಯಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಮಿದ್ಧಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದಹರೋ ತ್ವಂ ಭಿಕ್ಖು, ಪಬ್ಬಜಿತೋ
ಸುಸು ಕಾಳಕೇಸೋ, ಭದ್ರೇನ ಯೋಬ್ಬನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಪಠಮೇನ ವಯಸಾ, ಅನಿಕ್ಕೀಳಿತಾವೀ
ಕಾಮೇಸು। ಭುಞ್ಜ, ಭಿಕ್ಖು, ಮಾನುಸಕೇ ಕಾಮೇ; ಮಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಹಿತ್ವಾ ಕಾಲಿಕಂ
ಅನುಧಾವೀ’’ತಿ।

‘‘ನ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಹಿತ್ವಾ ಕಾಲಿಕಂ
ಅನುಧಾವಾಮಿ। ಕಾಲಿಕಞ್ಚ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಹಿತ್ವಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಅನುಧಾವಾಮಿ। ಕಾಲಿಕಾ
ಹಿ, ಆವುಸೋ, ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ; ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ।
ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅಕಾಲಿಕೋ ಏಹಿಪಸ್ಸಿಕೋ ಓಪನೇಯ್ಯಿಕೋ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ
ವಿಞ್ಞೂಹೀ’’ತಿ।

‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖು, ಕಾಲಿಕಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ
ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ? ಕಥಂ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅಕಾಲಿಕೋ
ಏಹಿಪಸ್ಸಿಕೋ ಓಪನೇಯ್ಯಿಕೋ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ ವಿಞ್ಞೂಹೀ’’ತಿ?

‘‘ಅಹಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ನವೋ ಅಚಿರಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅಧುನಾಗತೋ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ। ನ ತಾಹಂ [ನ ಖ್ವಾಹಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)]
ಸಕ್ಕೋಮಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಆಚಿಕ್ಖಿತುಂ। ಅಯಂ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ರಾಜಗಹೇ
ವಿಹರತಿ ತಪೋದಾರಾಮೇ। ತಂ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ಪುಚ್ಛ। ಯಥಾ ತೇ ಭಗವಾ
ಬ್ಯಾಕರೋತಿ ತಥಾ ನಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ।

‘‘ನ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಸುಕರೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ ,
ಅಞ್ಞಾಹಿ ಮಹೇಸಕ್ಖಾಹಿ ದೇವತಾಹಿ ಪರಿವುತೋ। ಸಚೇ ಖೋ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ತಂ ಭಗವನ್ತಂ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಸಿ, ಮಯಮ್ಪಿ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯಾ’’ತಿ।
‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ತಸ್ಸಾ ದೇವತಾಯ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –

‘‘ಇಧಾಹಂ ,
ಭನ್ತೇ, ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಯೇನ ತಪೋದಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ ಗತ್ತಾನಿ
ಪರಿಸಿಞ್ಚಿತುಂ। ತಪೋದೇ ಗತ್ತಾನಿ ಪರಿಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚುತ್ತರಿತ್ವಾ ಏಕಚೀವರೋ
ಅಟ್ಠಾಸಿಂ ಗತ್ತಾನಿ ಪುಬ್ಬಾಪಯಮಾನೋ। ಅಥ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಞ್ಞತರಾ ದೇವತಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ
ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ತಪೋದಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವೇಹಾಸಂ ಠಿತಾ ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

‘‘ಅಭುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖಸಿ ಭಿಕ್ಖು, ನ ಹಿ ಭುತ್ವಾನ ಭಿಕ್ಖಸಿ।

ಭುತ್ವಾನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖಸ್ಸು, ಮಾ ತಂ ಕಾಲೋ ಉಪಚ್ಚಗಾ’’ತಿ॥

‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ತಂ ದೇವತಂ ಗಾಥಾಯ ಪಚ್ಚಭಾಸಿಂ –

‘‘ಕಾಲಂ ವೋಹಂ ನ ಜಾನಾಮಿ, ಛನ್ನೋ ಕಾಲೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ।

ತಸ್ಮಾ ಅಭುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖಾಮಿ, ಮಾ ಮಂ ಕಾಲೋ ಉಪಚ್ಚಗಾ’’ತಿ॥

‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಸಾ ದೇವತಾ ಪಥವಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ದಹರೋ
ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸುಸು ಕಾಳಕೇಸೋ, ಭದ್ರೇನ ಯೋಬ್ಬನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಪಠಮೇನ
ವಯಸಾ, ಅನಿಕ್ಕೀಳಿತಾವೀ ಕಾಮೇಸು। ಭುಞ್ಜ, ಭಿಕ್ಖು, ಮಾನುಸಕೇ ಕಾಮೇ; ಮಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ
ಹಿತ್ವಾ ಕಾಲಿಕಂ ಅನುಧಾವೀ’’’ತಿ।

‘‘ಏವಂ ವುತ್ತಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ತಂ ದೇವತಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ನ ಖ್ವಾಹಂ,
ಆವುಸೋ, ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಹಿತ್ವಾ ಕಾಲಿಕಂ ಅನುಧಾವಾಮಿ; ಕಾಲಿಕಞ್ಚ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ,
ಹಿತ್ವಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಅನುಧಾವಾಮಿ। ಕಾಲಿಕಾ ಹಿ, ಆವುಸೋ, ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ
ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ; ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ। ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅಕಾಲಿಕೋ
ಏಹಿಪಸ್ಸಿಕೋ ಓಪನೇಯ್ಯಿಕೋ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ ವಿಞ್ಞೂಹೀ’’’ತಿ।

‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಾ ದೇವತಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಕಥಞ್ಚ,
ಭಿಕ್ಖು, ಕಾಲಿಕಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ; ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ
ಭಿಯ್ಯೋ? ಕಥಂ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅಕಾಲಿಕೋ ಏಹಿಪಸ್ಸಿಕೋ ಓಪನೇಯ್ಯಿಕೋ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ ವಿಞ್ಞೂಹೀ’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತಾಹಂ, ಭನ್ತೇ ,
ತಂ ದೇವತಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಅಹಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ನವೋ ಅಚಿರಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅಧುನಾಗತೋ ಇಮಂ
ಧಮ್ಮವಿನಯಂ, ನ ತಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಆಚಿಕ್ಖಿತುಂ। ಅಯಂ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ತಪೋದಾರಾಮೇ। ತಂ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ
ಪುಚ್ಛ। ಯಥಾ ತೇ ಭಗವಾ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ ತಥಾ ನಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾಸೀ’’’ತಿ।

‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಾ ದೇವತಾ
ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ನ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಸುಕರೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ, ಅಞ್ಞಾಹಿ
ಮಹೇಸಕ್ಖಾಹಿ ದೇವತಾಹಿ ಪರಿವುತೋ। ಸಚೇ ಖೋ, ತ್ವಂ ಭಿಕ್ಖು, ತಂ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಏತಮತ್ಥಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಸಿ, ಮಯಮ್ಪಿ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯಾ’ತಿ। ಸಚೇ, ಭನ್ತೇ, ತಸ್ಸಾ ದೇವತಾಯ ಸಚ್ಚಂ ವಚನಂ, ಇಧೇವ ಸಾ ದೇವತಾ ಅವಿದೂರೇ’’ತಿ।

ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಸಾ ದೇವತಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಮಿದ್ಧಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಪುಚ್ಛ, ಭಿಕ್ಖು, ಪುಚ್ಛ, ಭಿಕ್ಖು, ಯಮಹಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತಾ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಂ ದೇವತಂ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

‘‘ಅಕ್ಖೇಯ್ಯಸಞ್ಞಿನೋ ಸತ್ತಾ, ಅಕ್ಖೇಯ್ಯಸ್ಮಿಂ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ।

ಅಕ್ಖೇಯ್ಯಂ ಅಪರಿಞ್ಞಾಯ, ಯೋಗಮಾಯನ್ತಿ ಮಚ್ಚುನೋ॥

‘‘ಅಕ್ಖೇಯ್ಯಞ್ಚ ಪರಿಞ್ಞಾಯ, ಅಕ್ಖಾತಾರಂ ನ ಮಞ್ಞತಿ।

ತಞ್ಹಿ ತಸ್ಸ ನ ಹೋತೀತಿ, ಯೇನ ನಂ ವಜ್ಜಾ ನ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ।

ಸಚೇ ವಿಜಾನಾಸಿ ವದೇಹಿ ಯಕ್ಖಾ’’ತಿ [ಯಕ್ಖೀತಿ (ಪೀ॰ ಕ॰)]॥

‘‘ನ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಇಮಸ್ಸ ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ
ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನಾಮಿ। ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ತಥಾ ಭಾಸತು ಯಥಾಹಂ ಇಮಸ್ಸ
ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಜಾನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।

‘‘ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ [ಅಥವಾ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ನಿಹೀನೋ,

ಯೋ ಮಞ್ಞತೀ ಸೋ ವಿವದೇಥ [ಸೋಪಿ ವದೇಥ (ಕ॰)] ತೇನ।

ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ,

ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ।

ಸಚೇ ವಿಜಾನಾಸಿ ವದೇಹಿ ಯಕ್ಖಾ’’ತಿ॥

‘‘ಇಮಸ್ಸಾಪಿ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ,
ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ನ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನಾಮಿ। ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ,
ಭಗವಾ ತಥಾ ಭಾಸತು ಯಥಾಹಂ ಇಮಸ್ಸ ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ
ಜಾನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।

‘‘ಪಹಾಸಿ ಸಙ್ಖಂ ನ ವಿಮಾನಮಜ್ಝಗಾ, ಅಚ್ಛೇಚ್ಛಿ [ಅಚ್ಛೇಜ್ಜಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)] ತಣ್ಹಂ ಇಧ ನಾಮರೂಪೇ।

ತಂ ಛಿನ್ನಗನ್ಥಂ ಅನಿಘಂ ನಿರಾಸಂ, ಪರಿಯೇಸಮಾನಾ ನಾಜ್ಝಗಮುಂ।

ದೇವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಇಧ ವಾ ಹುರಂ ವಾ, ಸಗ್ಗೇಸು ವಾ ಸಬ್ಬನಿವೇಸನೇಸು।

ಸಚೇ ವಿಜಾನಾಸಿ ವದೇಹಿ ಯಕ್ಖಾ’’ತಿ॥

‘‘ಇಮಸ್ಸ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಏವಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನಾಮಿ –

‘‘ಪಾಪಂ ನ ಕಯಿರಾ ವಚಸಾ ಮನಸಾ,

ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಿಞ್ಚನ ಸಬ್ಬಲೋಕೇ।

ಕಾಮೇ ಪಹಾಯ ಸತಿಮಾ ಸಮ್ಪಜಾನೋ,

ದುಕ್ಖಂ ನ ಸೇವೇಥ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತ’’ನ್ತಿ॥

ನನ್ದನವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ನನ್ದನಾ ನನ್ದತಿ ಚೇವ, ನತ್ಥಿಪುತ್ತಸಮೇನ ಚ।

ಖತ್ತಿಯೋ ಸಣಮಾನೋ ಚ, ನಿದ್ದಾತನ್ದೀ ಚ ದುಕ್ಕರಂ।

ಹಿರೀ ಕುಟಿಕಾ ನವಮೋ, ದಸಮೋ ವುತ್ತೋ ಸಮಿದ್ಧಿನಾತಿ॥

೩. ಸತ್ತಿವಗ್ಗೋ

೧. ಸತ್ತಿಸುತ್ತಂ

೨೧. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸತ್ತಿಯಾ ವಿಯ ಓಮಟ್ಠೋ, ಡಯ್ಹಮಾನೋವ [ಡಯ್ಹಮಾನೇವ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಮತ್ಥಕೇ।

ಕಾಮರಾಗಪ್ಪಹಾನಾಯ, ಸತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಬ್ಬಜೇ’’ತಿ॥

‘‘ಸತ್ತಿಯಾ ವಿಯ ಓಮಟ್ಠೋ, ಡಯ್ಹಮಾನೋವ ಮತ್ಥಕೇ।

ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿಪ್ಪಹಾನಾಯ, ಸತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಬ್ಬಜೇ’’ತಿ॥

೨. ಫುಸತಿಸುತ್ತಂ

೨೨.

‘‘ನಾಫುಸನ್ತಂ ಫುಸತಿ ಚ, ಫುಸನ್ತಞ್ಚ ತತೋ ಫುಸೇ।

ತಸ್ಮಾ ಫುಸನ್ತಂ ಫುಸತಿ, ಅಪ್ಪದುಟ್ಠಪದೋಸಿನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಯೋ ಅಪ್ಪದುಟ್ಠಸ್ಸ ನರಸ್ಸ ದುಸ್ಸತಿ,

ಸುದ್ಧಸ್ಸ ಪೋಸಸ್ಸ ಅನಙ್ಗಣಸ್ಸ।

ತಮೇವ ಬಾಲಂ ಪಚ್ಚೇತಿ ಪಾಪಂ,

ಸುಖುಮೋ ರಜೋ ಪಟಿವಾತಂವ ಖಿತ್ತೋ’’ತಿ॥

೩. ಜಟಾಸುತ್ತಂ

೨೩.

‘‘ಅನ್ತೋ ಜಟಾ ಬಹಿ ಜಟಾ, ಜಟಾಯ ಜಟಿತಾ ಪಜಾ।

ತಂ ತಂ ಗೋತಮ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕೋ ಇಮಂ ವಿಜಟಯೇ ಜಟ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಸೀಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಯ ನರೋ ಸಪಞ್ಞೋ, ಚಿತ್ತಂ ಪಞ್ಞಞ್ಚ ಭಾವಯಂ।

ಆತಾಪೀ ನಿಪಕೋ ಭಿಕ್ಖು, ಸೋ ಇಮಂ ವಿಜಟಯೇ ಜಟಂ॥

‘‘ಯೇಸಂ ರಾಗೋ ಚ ದೋಸೋ ಚ, ಅವಿಜ್ಜಾ ಚ ವಿರಾಜಿತಾ।

ಖೀಣಾಸವಾ ಅರಹನ್ತೋ, ತೇಸಂ ವಿಜಟಿತಾ ಜಟಾ॥

‘‘ಯತ್ಥ ನಾಮಞ್ಚ ರೂಪಞ್ಚ, ಅಸೇಸಂ ಉಪರುಜ್ಝತಿ।

ಪಟಿಘಂ ರೂಪಸಞ್ಞಾ ಚ, ಏತ್ಥೇಸಾ ಛಿಜ್ಜತೇ [ವಿಜಟೇ (ಕ॰)] ಜಟಾ’’ತಿ॥

೪. ಮನೋನಿವಾರಣಸುತ್ತಂ

೨೪. ‘‘ಯತೋ ಯತೋ ಮನೋ ನಿವಾರಯೇ,

ನ ದುಕ್ಖಮೇತಿ ನಂ ತತೋ ತತೋ।

ಸ ಸಬ್ಬತೋ ಮನೋ ನಿವಾರಯೇ,

ಸ ಸಬ್ಬತೋ ದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತಿ’’॥

‘‘ನ ಸಬ್ಬತೋ ಮನೋ ನಿವಾರಯೇ,

ನ ಮನೋ ಸಂಯತತ್ತಮಾಗತಂ।

ಯತೋ ಯತೋ ಚ ಪಾಪಕಂ,

ತತೋ ತತೋ ಮನೋ ನಿವಾರಯೇ’’ತಿ॥

೫. ಅರಹನ್ತಸುತ್ತಂ

೨೫.

‘‘ಯೋ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಕತಾವೀ,

ಖೀಣಾಸವೋ ಅನ್ತಿಮದೇಹಧಾರೀ।

ಅಹಂ ವದಾಮೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯ,

ಮಮಂ ವದನ್ತೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥

‘‘ಯೋ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಕತಾವೀ,

ಖೀಣಾಸವೋ ಅನ್ತಿಮದೇಹಧಾರೀ।

ಅಹಂ ವದಾಮೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯ,

ಮಮಂ ವದನ್ತೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯ।

ಲೋಕೇ ಸಮಞ್ಞಂ ಕುಸಲೋ ವಿದಿತ್ವಾ,

ವೋಹಾರಮತ್ತೇನ ಸೋ [ಸ (?)] ವೋಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥

‘‘ಯೋ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಕತಾವೀ,

ಖೀಣಾಸವೋ ಅನ್ತಿಮದೇಹಧಾರೀ।

ಮಾನಂ ನು ಖೋ ಸೋ ಉಪಗಮ್ಮ ಭಿಕ್ಖು,

ಅಹಂ ವದಾಮೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯ।

ಮಮಂ ವದನ್ತೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥

‘‘ಪಹೀನಮಾನಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾ,

ವಿಧೂಪಿತಾ ಮಾನಗನ್ಥಸ್ಸ ಸಬ್ಬೇ।

ಸ ವೀತಿವತ್ತೋ ಮಞ್ಞತಂ [ಮಾನನಂ (ಸೀ॰), ಮಞ್ಞೀತಂ (?)] ಸುಮೇಧೋ,

ಅಹಂ ವದಾಮೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯ॥

‘‘ಮಮಂ ವದನ್ತೀತಿಪಿ ಸೋ ವದೇಯ್ಯ।

ಲೋಕೇ ಸಮಞ್ಞಂ ಕುಸಲೋ ವಿದಿತ್ವಾ।

ವೋಹಾರಮತ್ತೇನ ಸೋ ವೋಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥

೬. ಪಜ್ಜೋತಸುತ್ತಂ

೨೬.

‘‘ಕತಿ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಪಜ್ಜೋತಾ, ಯೇಹಿ ಲೋಕೋ ಪಕಾಸತಿ [ಪಭಾಸತಿ (ಕ॰ ಸೀ॰)]।

ಭಗವನ್ತಂ [ಭವನ್ತಂ (ಕ॰)] ಪುಟ್ಠುಮಾಗಮ್ಮ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಜ್ಜೋತಾ, ಪಞ್ಚಮೇತ್ಥ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।

ದಿವಾ ತಪತಿ ಆದಿಚ್ಚೋ, ರತ್ತಿಮಾಭಾತಿ ಚನ್ದಿಮಾ॥

‘‘ಅಥ ಅಗ್ಗಿ ದಿವಾರತ್ತಿಂ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪಕಾಸತಿ।

ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತಪತಂ ಸೇಟ್ಠೋ, ಏಸಾ ಆಭಾ ಅನುತ್ತರಾ’’ತಿ॥

೭. ಸರಸುತ್ತಂ

೨೭.

‘‘ಕುತೋ ಸರಾ ನಿವತ್ತನ್ತಿ, ಕತ್ಥ ವಟ್ಟಂ ನ ವತ್ತತಿ।

ಕತ್ಥ ನಾಮಞ್ಚ ರೂಪಞ್ಚ, ಅಸೇಸಂ ಉಪರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಯತ್ಥ ಆಪೋ ಚ ಪಥವೀ, ತೇಜೋ ವಾಯೋ ನ ಗಾಧತಿ।

ಅತೋ ಸರಾ ನಿವತ್ತನ್ತಿ, ಏತ್ಥ ವಟ್ಟಂ ನ ವತ್ತತಿ।

ಏತ್ಥ ನಾಮಞ್ಚ ರೂಪಞ್ಚ, ಅಸೇಸಂ ಉಪರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ॥

೮. ಮಹದ್ಧನಸುತ್ತಂ

೨೮.

‘‘ಮಹದ್ಧನಾ ಮಹಾಭೋಗಾ, ರಟ್ಠವನ್ತೋಪಿ ಖತ್ತಿಯಾ।

ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಾಭಿಗಿಜ್ಝನ್ತಿ, ಕಾಮೇಸು ಅನಲಙ್ಕತಾ॥

‘‘ತೇಸು ಉಸ್ಸುಕ್ಕಜಾತೇಸು, ಭವಸೋತಾನುಸಾರಿಸು।

ಕೇಧ ತಣ್ಹಂ [ರೋಧತಣ್ಹಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰), ಗೇಧತಣ್ಹಂ (ಕ॰)] ಪಜಹಿಂಸು [ಪವಾಹಿಂಸು (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)], ಕೇ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಅನುಸ್ಸುಕಾ’’ತಿ॥

‘‘ಹಿತ್ವಾ ಅಗಾರಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ, ಹಿತ್ವಾ ಪುತ್ತಂ ಪಸುಂ ವಿಯಂ।

ಹಿತ್ವಾ ರಾಗಞ್ಚ ದೋಸಞ್ಚ, ಅವಿಜ್ಜಞ್ಚ ವಿರಾಜಿಯ।

ಖೀಣಾಸವಾ ಅರಹನ್ತೋ, ತೇ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಅನುಸ್ಸುಕಾ’’ತಿ॥

೯. ಚತುಚಕ್ಕಸುತ್ತಂ

೨೯.

‘‘ಚತುಚಕ್ಕಂ ನವದ್ವಾರಂ, ಪುಣ್ಣಂ ಲೋಭೇನ ಸಂಯುತಂ।

ಪಙ್ಕಜಾತಂ ಮಹಾವೀರ, ಕಥಂ ಯಾತ್ರಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಛೇತ್ವಾ ನದ್ಧಿಂ ವರತ್ತಞ್ಚ, ಇಚ್ಛಾ ಲೋಭಞ್ಚ ಪಾಪಕಂ।

ಸಮೂಲಂ ತಣ್ಹಮಬ್ಬುಯ್ಹ, ಏವಂ ಯಾತ್ರಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ॥

೧೦. ಏಣಿಜಙ್ಘಸುತ್ತಂ

೩೦.

‘‘ಏಣಿಜಙ್ಘಂ ಕಿಸಂ ವೀರಂ, ಅಪ್ಪಾಹಾರಂ ಅಲೋಲುಪಂ।

ಸೀಹಂ ವೇಕಚರಂ ನಾಗಂ, ಕಾಮೇಸು ಅನಪೇಕ್ಖಿನಂ।

ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ ಪುಚ್ಛಾಮ, ಕಥಂ ದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾ ಲೋಕೇ, ಮನೋಛಟ್ಠಾ ಪವೇದಿತಾ।

ಏತ್ಥ ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ, ಏವಂ ದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

ಸತ್ತಿವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಸತ್ತಿಯಾ ಫುಸತಿ ಚೇವ, ಜಟಾ ಮನೋನಿವಾರಣಾ।

ಅರಹನ್ತೇನ ಪಜ್ಜೋತೋ, ಸರಾ ಮಹದ್ಧನೇನ ಚ।

ಚತುಚಕ್ಕೇನ ನವಮಂ, ಏಣಿಜಙ್ಘೇನ ತೇ ದಸಾತಿ॥

೪. ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕವಗ್ಗೋ

೧. ಸಬ್ಭಿಸುತ್ತಂ

೩೧. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ।
ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕಾ ದೇವತಾಯೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ
ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ [ಕ್ರುಬ್ಬೇಥ (ಕ॰)] ಸನ್ಥವಂ।

ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ ನ ಪಾಪಿಯೋ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।

ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಪಞ್ಞಾ ಲಬ್ಭತಿ [ಪಞ್ಞಂ ಲಭತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ನಾಞ್ಞತೋ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।

ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸೋಕಮಜ್ಝೇ ನ ಸೋಚತೀ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।

ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಞಾತಿಮಜ್ಝೇ ವಿರೋಚತೀ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।

ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸತ್ತಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸುಗ್ಗತಿ’’ನ್ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।

ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸತ್ತಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಸಾತತ’’ನ್ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಸ್ಸ ನು ಖೋ, ಭಗವಾ, ಸುಭಾಸಿತ’’ನ್ತಿ? ಸಬ್ಬಾಸಂ ವೋ ಸುಭಾಸಿತಂ ಪರಿಯಾಯೇನ, ಅಪಿ ಚ ಮಮಪಿ ಸುಣಾಥ –

‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।

ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತಾ ದೇವತಾಯೋ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯಿಂಸೂತಿ।

೨. ಮಚ್ಛರಿಸುತ್ತಂ

೩೨.
ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ
ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕಾ ದೇವತಾಯೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ
ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ
ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಮಚ್ಛೇರಾ ಚ ಪಮಾದಾ ಚ, ಏವಂ ದಾನಂ ನ ದೀಯತಿ [ದಿಯ್ಯತಿ (ಕ॰)]।

ಪುಞ್ಞಂ ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ, ದೇಯ್ಯಂ ಹೋತಿ ವಿಜಾನತಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಯಸ್ಸೇವ ಭೀತೋ ನ ದದಾತಿ ಮಚ್ಛರೀ, ತದೇವಾದದತೋ ಭಯಂ।

ಜಿಘಚ್ಛಾ ಚ ಪಿಪಾಸಾ ಚ, ಯಸ್ಸ ಭಾಯತಿ ಮಚ್ಛರೀ।

ತಮೇವ ಬಾಲಂ ಫುಸತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ॥

‘‘ತಸ್ಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಂ, ದಜ್ಜಾ ದಾನಂ ಮಲಾಭಿಭೂ।

ಪುಞ್ಞಾನಿ ಪರಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಪತಿಟ್ಠಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ತೇ ಮತೇಸು ನ ಮೀಯನ್ತಿ, ಪನ್ಥಾನಂವ ಸಹಬ್ಬಜಂ।

ಅಪ್ಪಸ್ಮಿಂ ಯೇ ಪವೇಚ್ಛನ್ತಿ, ಏಸ ಧಮ್ಮೋ ಸನನ್ತನೋ॥

‘‘ಅಪ್ಪಸ್ಮೇಕೇ ಪವೇಚ್ಛನ್ತಿ, ಬಹುನೇಕೇ ನ ದಿಚ್ಛರೇ।

ಅಪ್ಪಸ್ಮಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿನ್ನಾ, ಸಹಸ್ಸೇನ ಸಮಂ ಮಿತಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ದುದ್ದದಂ ದದಮಾನಾನಂ, ದುಕ್ಕರಂ ಕಮ್ಮ ಕುಬ್ಬತಂ।

ಅಸನ್ತೋ ನಾನುಕುಬ್ಬನ್ತಿ, ಸತಂ ಧಮ್ಮೋ ದುರನ್ವಯೋ [ದುರನ್ನಯೋ (ಸೀ॰)]॥

‘‘ತಸ್ಮಾ ಸತಞ್ಚ ಅಸತಂ [ಅಸತಞ್ಚ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ನಾನಾ ಹೋತಿ ಇತೋ ಗತಿ।

ಅಸನ್ತೋ ನಿರಯಂ ಯನ್ತಿ, ಸನ್ತೋ ಸಗ್ಗಪರಾಯನಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಸ್ಸ ನು ಖೋ, ಭಗವಾ, ಸುಭಾಸಿತ’’ನ್ತಿ?

‘‘ಸಬ್ಬಾಸಂ ವೋ ಸುಭಾಸಿತಂ ಪರಿಯಾಯೇನ; ಅಪಿ ಚ ಮಮಪಿ ಸುಣಾಥ –

‘‘ಧಮ್ಮಂ ಚರೇ ಯೋಪಿ ಸಮುಞ್ಜಕಂ ಚರೇ,

ದಾರಞ್ಚ ಪೋಸಂ ದದಮಪ್ಪಕಸ್ಮಿಂ।

ಸತಂ ಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸಹಸ್ಸಯಾಗಿನಂ,

ಕಲಮ್ಪಿ ನಾಗ್ಘನ್ತಿ ತಥಾವಿಧಸ್ಸ ತೇ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

‘‘ಕೇನೇಸ ಯಞ್ಞೋ ವಿಪುಲೋ ಮಹಗ್ಗತೋ,

ಸಮೇನ ದಿನ್ನಸ್ಸ ನ ಅಗ್ಘಮೇತಿ।

ಕಥಂ [ಇದಂ ಪದಂ ಕತ್ಥಚಿ ಸೀಹಳಪೋತ್ಥಕೇ ನತ್ಥಿ] ಸತಂ ಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸಹಸ್ಸಯಾಗಿನಂ,

ಕಲಮ್ಪಿ ನಾಗ್ಘನ್ತಿ ತಥಾವಿಧಸ್ಸ ತೇ’’ತಿ॥

‘‘ದದನ್ತಿ ಹೇಕೇ ವಿಸಮೇ ನಿವಿಟ್ಠಾ,

ಛೇತ್ವಾ ವಧಿತ್ವಾ ಅಥ ಸೋಚಯಿತ್ವಾ।

ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ಅಸ್ಸುಮುಖಾ ಸದಣ್ಡಾ,

ಸಮೇನ ದಿನ್ನಸ್ಸ ನ ಅಗ್ಘಮೇತಿ॥

‘‘ಏವಂ ಸತಂ ಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸಹಸ್ಸಯಾಗಿನಂ।

ಕಲಮ್ಪಿ ನಾಗ್ಘನ್ತಿ ತಥಾವಿಧಸ್ಸ ತೇ’’ತಿ॥

೩. ಸಾಧುಸುತ್ತಂ

೩೩. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕಾ ದೇವತಾಯೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ
ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –

‘‘ಸಾಧು ಖೋ, ಮಾರಿಸ, ದಾನಂ।

ಮಚ್ಛೇರಾ ಚ ಪಮಾದಾ ಚ, ಏವಂ ದಾನಂ ನ ದೀಯತಿ।

ಪುಞ್ಞಂ ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ, ದೇಯ್ಯಂ ಹೋತಿ ವಿಜಾನತಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –

‘‘ಸಾಧು ಖೋ, ಮಾರಿಸ, ದಾನಂ।

ಅಪಿ ಚ ಅಪ್ಪಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ’’॥

‘‘ಅಪ್ಪಸ್ಮೇಕೇ ಪವೇಚ್ಛನ್ತಿ, ಬಹುನೇಕೇ ನ ದಿಚ್ಛರೇ।

ಅಪ್ಪಸ್ಮಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿನ್ನಾ, ಸಹಸ್ಸೇನ ಸಮಂ ಮಿತಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –

‘‘ಸಾಧು ಖೋ, ಮಾರಿಸ, ದಾನಂ; ಅಪ್ಪಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ।

ಅಪಿ ಚ ಸದ್ಧಾಯಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ’’॥

‘‘ದಾನಞ್ಚ ಯುದ್ಧಞ್ಚ ಸಮಾನಮಾಹು,

ಅಪ್ಪಾಪಿ ಸನ್ತಾ ಬಹುಕೇ ಜಿನನ್ತಿ।

ಅಪ್ಪಮ್ಪಿ ಚೇ ಸದ್ದಹಾನೋ ದದಾತಿ,

ತೇನೇವ ಸೋ ಹೋತಿ ಸುಖೀ ಪರತ್ಥಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –

‘‘ಸಾಧು ಖೋ, ಮಾರಿಸ, ದಾನಂ; ಅಪ್ಪಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ।

ಸದ್ಧಾಯಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ; ಅಪಿ ಚ ಧಮ್ಮಲದ್ಧಸ್ಸಾಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ’’॥

‘‘ಯೋ ಧಮ್ಮಲದ್ಧಸ್ಸ ದದಾತಿ ದಾನಂ,

ಉಟ್ಠಾನವೀರಿಯಾಧಿಗತಸ್ಸ ಜನ್ತು।

ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸೋ ವೇತರಣಿಂ ಯಮಸ್ಸ,

ದಿಬ್ಬಾನಿ ಠಾನಾನಿ ಉಪೇತಿ ಮಚ್ಚೋ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –

‘‘ಸಾಧು ಖೋ, ಮಾರಿಸ, ದಾನಂ; ಅಪ್ಪಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ।

ಸದ್ಧಾಯಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ; ಧಮ್ಮಲದ್ಧಸ್ಸಾಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ।

ಅಪಿ ಚ ವಿಚೇಯ್ಯ ದಾನಮ್ಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ’’॥

‘‘ವಿಚೇಯ್ಯ ದಾನಂ ಸುಗತಪ್ಪಸತ್ಥಂ,

ಯೇ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಾ ಇಧ ಜೀವಲೋಕೇ।

ಏತೇಸು ದಿನ್ನಾನಿ ಮಹಪ್ಫಲಾನಿ,

ಬೀಜಾನಿ ವುತ್ತಾನಿ ಯಥಾ ಸುಖೇತ್ತೇ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –

‘‘ಸಾಧು ಖೋ, ಮಾರಿಸ, ದಾನಂ; ಅಪ್ಪಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ।

ಸದ್ಧಾಯಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ; ಧಮ್ಮಲದ್ಧಸ್ಸಾಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ।

ವಿಚೇಯ್ಯ ದಾನಮ್ಪಿ ಸಾಹು ದಾನಂ; ಅಪಿ ಚ ಪಾಣೇಸುಪಿ ಸಾಧು ಸಂಯಮೋ’’॥

‘‘ಯೋ ಪಾಣಭೂತಾನಿ [ಪಾಣಭೂತೇಸು (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಅಹೇಠಯಂ ಚರಂ,

ಪರೂಪವಾದಾ ನ ಕರೋನ್ತಿ ಪಾಪಂ।

ಭೀರುಂ ಪಸಂಸನ್ತಿ ನ ಹಿ ತತ್ಥ ಸೂರಂ,

ಭಯಾ ಹಿ ಸನ್ತೋ ನ ಕರೋನ್ತಿ ಪಾಪ’’ನ್ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಸ್ಸ ನು ಖೋ, ಭಗವಾ, ಸುಭಾಸಿತ’’ನ್ತಿ?

‘‘ಸಬ್ಬಾಸಂ ವೋ ಸುಭಾಸಿತಂ ಪರಿಯಾಯೇನ, ಅಪಿ ಚ ಮಮಪಿ ಸುಣಾಥ –

‘‘ಸದ್ಧಾ ಹಿ ದಾನಂ ಬಹುಧಾ ಪಸತ್ಥಂ,

ದಾನಾ ಚ ಖೋ ಧಮ್ಮಪದಂವ ಸೇಯ್ಯೋ।

ಪುಬ್ಬೇ ಚ ಹಿ ಪುಬ್ಬತರೇ ಚ ಸನ್ತೋ,

ನಿಬ್ಬಾನಮೇವಜ್ಝಗಮುಂ ಸಪಞ್ಞಾ’’ತಿ॥

೪. ನಸನ್ತಿಸುತ್ತಂ

೩೪.
ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ
ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕಾ ದೇವತಾಯೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ
ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ
ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ನ ಸನ್ತಿ ಕಾಮಾ ಮನುಜೇಸು ನಿಚ್ಚಾ,

ಸನ್ತೀಧ ಕಮನೀಯಾನಿ ಯೇಸು [ಕಾಮೇಸು (ಕ॰)] ಬದ್ಧೋ।

ಯೇಸು ಪಮತ್ತೋ ಅಪುನಾಗಮನಂ,

ಅನಾಗನ್ತಾ ಪುರಿಸೋ ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥

‘‘ಛನ್ದಜಂ ಅಘಂ ಛನ್ದಜಂ ದುಕ್ಖಂ।

ಛನ್ದವಿನಯಾ ಅಘವಿನಯೋ।

ಅಘವಿನಯಾ ದುಕ್ಖವಿನಯೋ’’ತಿ॥

‘‘ನ ತೇ ಕಾಮಾ ಯಾನಿ ಚಿತ್ರಾನಿ ಲೋಕೇ,

ಸಙ್ಕಪ್ಪರಾಗೋ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಕಾಮೋ।

ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಚಿತ್ರಾನಿ ತಥೇವ ಲೋಕೇ,

ಅಥೇತ್ಥ ಧೀರಾ ವಿನಯನ್ತಿ ಛನ್ದಂ॥

‘‘ಕೋಧಂ ಜಹೇ ವಿಪ್ಪಜಹೇಯ್ಯ ಮಾನಂ,

ಸಂಯೋಜನಂ ಸಬ್ಬಮತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ।

ತಂ ನಾಮರೂಪಸ್ಮಿಮಸಜ್ಜಮಾನಂ,

ಅಕಿಞ್ಚನಂ ನಾನುಪತನ್ತಿ ದುಕ್ಖಾ॥

‘‘ಪಹಾಸಿ ಸಙ್ಖಂ ನ ವಿಮಾನಮಜ್ಝಗಾ [ನ ಚ ಮಾನಮಜ್ಝಗಾ (ಕ॰ ಸೀ॰), ನ ವಿಮಾನಮಾಗಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)],

ಅಚ್ಛೇಚ್ಛಿ ತಣ್ಹಂ ಇಧ ನಾಮರೂಪೇ।

ತಂ ಛಿನ್ನಗನ್ಥಂ ಅನಿಘಂ ನಿರಾಸಂ,

ಪರಿಯೇಸಮಾನಾ ನಾಜ್ಝಗಮುಂ।

ದೇವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಇಧ ವಾ ಹುರಂ ವಾ,

ಸಗ್ಗೇಸು ವಾ ಸಬ್ಬನಿವೇಸನೇಸೂ’’ತಿ॥

‘‘ತಂ ಚೇ ಹಿ ನಾದ್ದಕ್ಖುಂ ತಥಾವಿಮುತ್ತಂ (ಇಚ್ಚಾಯಸ್ಮಾ ಮೋಘರಾಜಾ),

ದೇವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಇಧ ವಾ ಹುರಂ ವಾ।

ನರುತ್ತಮಂ ಅತ್ಥಚರಂ ನರಾನಂ,

ಯೇ ತಂ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ ಪಸಂಸಿಯಾ ತೇ’’ತಿ॥

‘‘ಪಸಂಸಿಯಾ ತೇಪಿ ಭವನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂ (ಮೋಘರಾಜಾತಿ ಭಗವಾ),

ಯೇ ತಂ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ ತಥಾವಿಮುತ್ತಂ।

ಅಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯ,

ಸಙ್ಗಾತಿಗಾ ತೇಪಿ ಭವನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ॥

೫. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತಂ

೩೫. ಏಕಂ
ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ
ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಕಾ ದೇವತಾಯೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ
ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವೇಹಾಸಂ ಅಟ್ಠಂಸು।
ವೇಹಾಸಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಅಞ್ಞಥಾ ಸನ್ತಮತ್ತಾನಂ, ಅಞ್ಞಥಾ ಯೋ ಪವೇದಯೇ।

ನಿಕಚ್ಚ ಕಿತವಸ್ಸೇವ, ಭುತ್ತಂ ಥೇಯ್ಯೇನ ತಸ್ಸ ತಂ॥

‘‘ಯಞ್ಹಿ ಕಯಿರಾ ತಞ್ಹಿ ವದೇ, ಯಂ ನ ಕಯಿರಾ ನ ತಂ ವದೇ।

ಅಕರೋನ್ತಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ, ಪರಿಜಾನನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ’’ತಿ॥

‘‘ನ ಯಿದಂ ಭಾಸಿತಮತ್ತೇನ, ಏಕನ್ತಸವನೇನ ವಾ।

ಅನುಕ್ಕಮಿತವೇ ಸಕ್ಕಾ, ಯಾಯಂ ಪಟಿಪದಾ ದಳ್ಹಾ।

ಯಾಯ ಧೀರಾ ಪಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ಝಾಯಿನೋ ಮಾರಬನ್ಧನಾ॥

‘‘ನ ವೇ ಧೀರಾ ಪಕುಬ್ಬನ್ತಿ, ವಿದಿತ್ವಾ ಲೋಕಪರಿಯಾಯಂ।

ಅಞ್ಞಾಯ ನಿಬ್ಬುತಾ ಧೀರಾ, ತಿಣ್ಣಾ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ತಾ ದೇವತಾಯೋ ಪಥವಿಯಂ
ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಪಾದೇಸು ಸಿರಸಾ ನಿಪತಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಅಚ್ಚಯೋ
ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಚ್ಚಗಮಾ ಯಥಾಬಾಲಂ ಯಥಾಮೂಳ್ಹಂ ಯಥಾಅಕುಸಲಂ [ಯಥಾಬಾಲಾ ಯಥಾಮೂಳ್ಹಾ ಯಥಾಅಕುಸಲಾ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)],
ಯಾ ಮಯಂ ಭಗವನ್ತಂ ಆಸಾದೇತಬ್ಬಂ ಅಮಞ್ಞಿಮ್ಹಾ। ತಾಸಂ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅಚ್ಚಯಂ
ಅಚ್ಚಯತೋ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಆಯತಿಂ ಸಂವರಾಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸಿತಂ ಪಾತ್ವಾಕಾಸಿ। ಅಥ
ಖೋ ತಾ ದೇವತಾಯೋ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿಯೋ ವೇಹಾಸಂ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಞ್ಛುಂ। ಏಕಾ
ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಅಚ್ಚಯಂ ದೇಸಯನ್ತೀನಂ, ಯೋ ಚೇ ನ ಪಟಿಗಣ್ಹತಿ।

ಕೋಪನ್ತರೋ ದೋಸಗರು, ಸ ವೇರಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಅಚ್ಚಯೋ ಚೇ ನ ವಿಜ್ಜೇಥ, ನೋಚಿಧಾಪಗತಂ [ನೋಚೀಧ ಅಪಹತಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰), ನೋಚಿಧಾಪಕತಂ (?)] ಸಿಯಾ।

ವೇರಾನಿ ನ ಚ ಸಮ್ಮೇಯ್ಯುಂ, ಕೇನೀಧ [ವೇರಾನಿ ಚ ಸಮ್ಮೇಯ್ಯುಂ, ತೇನಿಧ (ಸೀ॰)] ಕುಸಲೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ॥

‘‘ಕಸ್ಸಚ್ಚಯಾ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ, ಕಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಅಪಾಗತಂ।

ಕೋ ನ ಸಮ್ಮೋಹಮಾಪಾದಿ, ಕೋ ಚ ಧೀರೋ [ಕೋಧ ಧೀರೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಸದಾ ಸತೋ’’ತಿ॥

‘‘ತಥಾಗತಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಸಬ್ಬಭೂತಾನುಕಮ್ಪಿನೋ।

ತಸ್ಸಚ್ಚಯಾ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಅಪಾಗತಂ।

ಸೋ ನ ಸಮ್ಮೋಹಮಾಪಾದಿ, ಸೋವ [ಸೋಧ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಧೀರೋ ಸದಾ ಸತೋ’’ತಿ॥

‘‘ಅಚ್ಚಯಂ ದೇಸಯನ್ತೀನಂ, ಯೋ ಚೇ ನ ಪಟಿಗಣ್ಹತಿ।

ಕೋಪನ್ತರೋ ದೋಸಗರು, ಸ ವೇರಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚತಿ।

ತಂ ವೇರಂ ನಾಭಿನನ್ದಾಮಿ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮಿ ವೋಚ್ಚಯ’’ನ್ತಿ॥

೬. ಸದ್ಧಾಸುತ್ತಂ

೩೬.
ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ
ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕಾ ದೇವತಾಯೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ
ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು।
ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಸದ್ಧಾ ದುತಿಯಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ,

ನೋ ಚೇ ಅಸ್ಸದ್ಧಿಯಂ ಅವತಿಟ್ಠತಿ।

ಯಸೋ ಚ ಕಿತ್ತೀ ಚ ತತ್ವಸ್ಸ ಹೋತಿ,

ಸಗ್ಗಞ್ಚ ಸೋ ಗಚ್ಛತಿ ಸರೀರಂ ವಿಹಾಯಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಕೋಧಂ ಜಹೇ ವಿಪ್ಪಜಹೇಯ್ಯ ಮಾನಂ,

ಸಂಯೋಜನಂ ಸಬ್ಬಮತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ।

ತಂ ನಾಮರೂಪಸ್ಮಿಮಸಜ್ಜಮಾನಂ,

ಅಕಿಞ್ಚನಂ ನಾನುಪತನ್ತಿ ಸಙ್ಗಾ’’ತಿ॥

‘‘ಪಮಾದಮನುಯುಞ್ಜನ್ತಿ , ಬಾಲಾ ದುಮ್ಮೇಧಿನೋ ಜನಾ।

ಅಪ್ಪಮಾದಞ್ಚ ಮೇಧಾವೀ, ಧನಂ ಸೇಟ್ಠಂವ ರಕ್ಖತಿ॥

‘‘ಮಾ ಪಮಾದಮನುಯುಞ್ಜೇಥ, ಮಾ ಕಾಮರತಿ ಸನ್ಥವಂ।

ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಹಿ ಝಾಯನ್ತೋ, ಪಪ್ಪೋತಿ ಪರಮಂ ಸುಖ’’ನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ॥

೭. ಸಮಯಸುತ್ತಂ

೩೭. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಮಹಾವನೇ ಮಹತಾ
ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಅರಹನ್ತೇಹಿ; ದಸಹಿ ಚ
ಲೋಕಧಾತೂಹಿ ದೇವತಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಹೋನ್ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ
ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಅಥ ಖೋ ಚತುನ್ನಂ ಸುದ್ಧಾವಾಸಕಾಯಿಕಾನಂ ದೇವತಾನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ
ಖೋ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಮಹಾವನೇ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಅರಹನ್ತೇಹಿ; ದಸಹಿ ಚ ಲೋಕಧಾತೂಹಿ ದೇವತಾ
ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಹೋನ್ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಯಂನೂನ ಮಯಮ್ಪಿ
ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯಾಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಗಾಥಂ [ಪಚ್ಚೇಕಗಾಥಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಭಾಸೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ತಾ ದೇವತಾ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ ಪಸಾರಿತಂ
ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವ – ಸುದ್ಧಾವಾಸೇಸು ದೇವೇಸು ಅನ್ತರಹಿತಾ ಭಗವತೋ ಪುರತೋ
ಪಾತುರಹೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ತಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ
ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಮಹಾಸಮಯೋ ಪವನಸ್ಮಿಂ, ದೇವಕಾಯಾ ಸಮಾಗತಾ।

ಆಗತಮ್ಹ ಇಮಂ ಧಮ್ಮಸಮಯಂ, ದಕ್ಖಿತಾಯೇ ಅಪರಾಜಿತಸಙ್ಘ’’ನ್ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ತತ್ರ ಭಿಕ್ಖವೋ ಸಮಾದಹಂಸು, ಚಿತ್ತಮತ್ತನೋ ಉಜುಕಂ ಅಕಂಸು [ಉಜುಕಮಕಂಸು (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]।

ಸಾರಥೀವ ನೇತ್ತಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ, ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ರಕ್ಖನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಛೇತ್ವಾ ಖೀಲಂ ಛೇತ್ವಾ ಪಲಿಘಂ, ಇನ್ದಖೀಲಂ ಊಹಚ್ಚ ಮನೇಜಾ।

ತೇ ಚರನ್ತಿ ಸುದ್ಧಾ ವಿಮಲಾ, ಚಕ್ಖುಮತಾ ಸುದನ್ತಾ ಸುಸುನಾಗಾ’’ತಿ॥

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಯೇ ಕೇಚಿ ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ಗತಾಸೇ, ನ ತೇ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ಅಪಾಯಭೂಮಿಂ।

ಪಹಾಯ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ದೇವಕಾಯಂ ಪರಿಪೂರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ॥

೮. ಸಕಲಿಕಸುತ್ತಂ

೩೮. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ಮದ್ದಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ಮಿಗದಾಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವತೋ ಪಾದೋ ಸಕಲಿಕಾಯ [ಸಕ್ಖಲಿಕಾಯ (ಕ॰)] ಖತೋ ಹೋತಿ। ಭುಸಾ ಸುದಂ ಭಗವತೋ ವೇದನಾ ವತ್ತನ್ತಿ ಸಾರೀರಿಕಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ [ತಿಪ್ಪಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಖರಾ ಕಟುಕಾ ಅಸಾತಾ ಅಮನಾಪಾ; ತಾ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ
ಅಧಿವಾಸೇತಿ ಅವಿಹಞ್ಞಮಾನೋ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಚತುಗ್ಗುಣಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಸ್ಸೇನ ಸೀಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ ಪಾದೇ ಪಾದಂ ಅಚ್ಚಾಧಾಯ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ।

ಅಥ ಖೋ ಸತ್ತಸತಾ ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕಾ
ದೇವತಾಯೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಮದ್ದಕುಚ್ಛಿಂ
ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಏಕಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ
ಉದಾನೇಸಿ – ‘‘ನಾಗೋ ವತ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ನಾಗವತಾ ಚ
ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಸಾರೀರಿಕಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಖರಾ ಕಟುಕಾ ಅಸಾತಾ ಅಮನಾಪಾ ಸತೋ
ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಧಿವಾಸೇತಿ ಅವಿಹಞ್ಞಮಾನೋ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
‘‘ಸೀಹೋ ವತ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ಸೀಹವತಾ ಚ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಸಾರೀರಿಕಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ
ತಿಬ್ಬಾ ಖರಾ ಕಟುಕಾ ಅಸಾತಾ ಅಮನಾಪಾ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಧಿವಾಸೇತಿ ಅವಿಹಞ್ಞಮಾನೋ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ
ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘‘ಆಜಾನೀಯೋ ವತ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ಆಜಾನೀಯವತಾ ಚ
ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಸಾರೀರಿಕಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಖರಾ ಕಟುಕಾ ಅಸಾತಾ ಅಮನಾಪಾ ಸತೋ
ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಧಿವಾಸೇತಿ ಅವಿಹಞ್ಞಮಾನೋ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
‘‘ನಿಸಭೋ ವತ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ನಿಸಭವತಾ ಚ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಸಾರೀರಿಕಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ
ತಿಬ್ಬಾ ಖರಾ ಕಟುಕಾ ಅಸಾತಾ ಅಮನಾಪಾ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಧಿವಾಸೇತಿ ಅವಿಹಞ್ಞಮಾನೋ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
‘‘ಧೋರಯ್ಹೋ ವತ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ಧೋರಯ್ಹವತಾ ಚ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಸಾರೀರಿಕಾ ವೇದನಾ
ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಖರಾ ಕಟುಕಾ ಅಸಾತಾ ಅಮನಾಪಾ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಧಿವಾಸೇತಿ
ಅವಿಹಞ್ಞಮಾನೋ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘‘ದನ್ತೋ ವತ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ದನ್ತವತಾ ಚ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಸಾರೀರಿಕಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಖರಾ ಕಟುಕಾ ಅಸಾತಾ ಅಮನಾಪಾ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಧಿವಾಸೇತಿ ಅವಿಹಞ್ಞಮಾನೋ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಅಪರಾ ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘‘ಪಸ್ಸ ಸಮಾಧಿಂ ಸುಭಾವಿತಂ ಚಿತ್ತಞ್ಚ ಸುವಿಮುತ್ತಂ, ನ ಚಾಭಿನತಂ ನ ಚಾಪನತಂ ನ ಚ ಸಸಙ್ಖಾರನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾರಿತಗತಂ [ಸಸಙ್ಖಾರನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾರಿತವತಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰), ಸಸಙ್ಖಾರನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾರಿವಾವತಂ (ಕ॰)]। ಯೋ ಏವರೂಪಂ ಪುರಿಸನಾಗಂ ಪುರಿಸಸೀಹಂ ಪುರಿಸಆಜಾನೀಯಂ ಪುರಿಸನಿಸಭಂ ಪುರಿಸಧೋರಯ್ಹಂ ಪುರಿಸದನ್ತಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ ಕಿಮಞ್ಞತ್ರ ಅದಸ್ಸನಾ’’ತಿ।

‘‘ಪಞ್ಚವೇದಾ ಸತಂ ಸಮಂ, ತಪಸ್ಸೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚರಂ।

ಚಿತ್ತಞ್ಚ ನೇಸಂ ನ ಸಮ್ಮಾ ವಿಮುತ್ತಂ, ಹೀನತ್ಥರೂಪಾ ನ ಪಾರಙ್ಗಮಾ ತೇ॥

‘‘ತಣ್ಹಾಧಿಪನ್ನಾ ವತಸೀಲಬದ್ಧಾ, ಲೂಖಂ ತಪಂ ವಸ್ಸಸತಂ ಚರನ್ತಾ।

ಚಿತ್ತಞ್ಚ ನೇಸಂ ನ ಸಮ್ಮಾ ವಿಮುತ್ತಂ, ಹೀನತ್ಥರೂಪಾ ನ ಪಾರಙ್ಗಮಾ ತೇ॥

‘‘ನ ಮಾನಕಾಮಸ್ಸ ದಮೋ ಇಧತ್ಥಿ, ನ ಮೋನಮತ್ಥಿ ಅಸಮಾಹಿತಸ್ಸ।

ಏಕೋ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರಂ ಪಮತ್ತೋ, ನ ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಸ್ಸ ತರೇಯ್ಯ ಪಾರ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಮಾನಂ ಪಹಾಯ ಸುಸಮಾಹಿತತ್ತೋ, ಸುಚೇತಸೋ ಸಬ್ಬಧಿ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋ।

ಏಕೋ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರಮಪ್ಪಮತ್ತೋ, ಸ ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಸ್ಸ ತರೇಯ್ಯ ಪಾರ’’ನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ॥

೯. ಪಠಮಪಜ್ಜುನ್ನಧೀತುಸುತ್ತಂ

೩೯. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ಅಥ ಖೋ
ಕೋಕನದಾ ಪಜ್ಜುನ್ನಸ್ಸ ಧೀತಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ
ಮಹಾವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಕೋಕನದಾ ಪಜ್ಜುನ್ನಸ್ಸ ಧೀತಾ ಭಗವತೋ
ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ವೇಸಾಲಿಯಂ ವನೇ ವಿಹರನ್ತಂ, ಅಗ್ಗಂ ಸತ್ತಸ್ಸ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ।

ಕೋಕನದಾಹಮಸ್ಮಿ ಅಭಿವನ್ದೇ, ಕೋಕನದಾ ಪಜ್ಜುನ್ನಸ್ಸ ಧೀತಾ॥

‘‘ಸುತಮೇವ ಪುರೇ ಆಸಿ, ಧಮ್ಮೋ ಚಕ್ಖುಮತಾನುಬುದ್ಧೋ।

ಸಾಹಂ ದಾನಿ ಸಕ್ಖಿ ಜಾನಾಮಿ, ಮುನಿನೋ ದೇಸಯತೋ ಸುಗತಸ್ಸ॥

‘‘ಯೇ ಕೇಚಿ ಅರಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ, ವಿಗರಹನ್ತಾ ಚರನ್ತಿ ದುಮ್ಮೇಧಾ।

ಉಪೇನ್ತಿ ರೋರುವಂ ಘೋರಂ, ಚಿರರತ್ತಂ ದುಕ್ಖಂ ಅನುಭವನ್ತಿ॥

‘‘ಯೇ ಚ ಖೋ ಅರಿಯೇ ಧಮ್ಮೇ, ಖನ್ತಿಯಾ ಉಪಸಮೇನ ಉಪೇತಾ।

ಪಹಾಯ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ದೇವಕಾಯ ಪರಿಪೂರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ॥

೧೦. ದುತಿಯಪಜ್ಜುನ್ನಧೀತುಸುತ್ತಂ

೪೦. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ಅಥ ಖೋ ಚೂಳಕೋಕನದಾ [ಚುಲ್ಲಕೋಕನದಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಪಜ್ಜುನ್ನಸ್ಸ ಧೀತಾ
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಮಹಾವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ
ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಚೂಳಕೋಕನದಾ ಪಜ್ಜುನ್ನಸ್ಸ ಧೀತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ
ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಇಧಾಗಮಾ ವಿಜ್ಜುಪಭಾಸವಣ್ಣಾ, ಕೋಕನದಾ ಪಜ್ಜುನ್ನಸ್ಸ ಧೀತಾ।

ಬುದ್ಧಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ನಮಸ್ಸಮಾನಾ, ಗಾಥಾಚಿಮಾ ಅತ್ಥವತೀ ಅಭಾಸಿ॥

‘‘ಬಹುನಾಪಿ ಖೋ ತಂ ವಿಭಜೇಯ್ಯಂ, ಪರಿಯಾಯೇನ ತಾದಿಸೋ ಧಮ್ಮೋ।

ಸಂಖಿತ್ತಮತ್ಥಂ [ಸಂಖಿತ್ತಮತ್ತಂ (ಕ॰)] ಲಪಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾವತಾ ಮೇ ಮನಸಾ ಪರಿಯತ್ತಂ॥

‘‘ಪಾಪಂ ನ ಕಯಿರಾ ವಚಸಾ ಮನಸಾ,

ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಿಞ್ಚನ ಸಬ್ಬಲೋಕೇ।

ಕಾಮೇ ಪಹಾಯ ಸತಿಮಾ ಸಮ್ಪಜಾನೋ,

ದುಕ್ಖಂ ನ ಸೇವೇಥ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತ’’ನ್ತಿ॥

ಸತುಲ್ಲಪಕಾಯಿಕವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಸಬ್ಭಿಮಚ್ಛರಿನಾ ಸಾಧು, ನ ಸನ್ತುಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿನೋ।

ಸದ್ಧಾ ಸಮಯೋ ಸಕಲಿಕಂ, ಉಭೋ ಪಜ್ಜುನ್ನಧೀತರೋತಿ॥

೫. ಆದಿತ್ತವಗ್ಗೋ

೧. ಆದಿತ್ತಸುತ್ತಂ

೪೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರಾ ದೇವತಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ
ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ
ದೇವತಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –

‘‘ಆದಿತ್ತಸ್ಮಿಂ ಅಗಾರಸ್ಮಿಂ, ಯಂ ನೀಹರತಿ ಭಾಜನಂ।

ತಂ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ಅತ್ಥಾಯ, ನೋ ಚ ಯಂ ತತ್ಥ ಡಯ್ಹತಿ॥

‘‘ಏವಂ ಆದಿತ್ತಕೋ ಲೋಕೋ, ಜರಾಯ ಮರಣೇನ ಚ।

ನೀಹರೇಥೇವ ದಾನೇನ, ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸುನೀಹತಂ॥

‘‘ದಿನ್ನಂ ಸುಖಫಲಂ ಹೋತಿ, ನಾದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ತಂ ತಥಾ।

ಚೋರಾ ಹರನ್ತಿ ರಾಜಾನೋ, ಅಗ್ಗಿ ಡಹತಿ ನಸ್ಸತಿ॥

‘‘ಅಥ ಅನ್ತೇನ ಜಹತಿ, ಸರೀರಂ ಸಪರಿಗ್ಗಹಂ।

ಏತದಞ್ಞಾಯ ಮೇಧಾವೀ, ಭುಞ್ಜೇಥ ಚ ದದೇಥ ಚ।

ದತ್ವಾ ಚ ಭುತ್ವಾ ಚ ಯಥಾನುಭಾವಂ।

ಅನಿನ್ದಿತೋ ಸಗ್ಗಮುಪೇತಿ ಠಾನ’’ನ್ತಿ॥

೨. ಕಿಂದದಸುತ್ತಂ

೪೨.

‘‘ಕಿಂದದೋ ಬಲದೋ ಹೋತಿ, ಕಿಂದದೋ ಹೋತಿ ವಣ್ಣದೋ।

ಕಿಂದದೋ ಸುಖದೋ ಹೋತಿ, ಕಿಂದದೋ ಹೋತಿ ಚಕ್ಖುದೋ।

ಕೋ ಚ ಸಬ್ಬದದೋ ಹೋತಿ, ತಂ ಮೇ ಅಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ’’ತಿ॥

‘‘ಅನ್ನದೋ ಬಲದೋ ಹೋತಿ, ವತ್ಥದೋ ಹೋತಿ ವಣ್ಣದೋ।

ಯಾನದೋ ಸುಖದೋ ಹೋತಿ, ದೀಪದೋ ಹೋತಿ ಚಕ್ಖುದೋ॥

‘‘ಸೋ ಚ ಸಬ್ಬದದೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ದದಾತಿ ಉಪಸ್ಸಯಂ।

ಅಮತಂ ದದೋ ಚ ಸೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಧಮ್ಮಮನುಸಾಸತೀ’’ತಿ॥

೩. ಅನ್ನಸುತ್ತಂ

೪೩.

‘‘ಅನ್ನಮೇವಾಭಿನನ್ದನ್ತಿ, ಉಭಯೇ ದೇವಮಾನುಸಾ।

ಅಥ ಕೋ ನಾಮ ಸೋ ಯಕ್ಖೋ, ಯಂ ಅನ್ನಂ ನಾಭಿನನ್ದತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಯೇ ನಂ ದದನ್ತಿ ಸದ್ಧಾಯ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ।

ತಮೇವ ಅನ್ನಂ ಭಜತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ॥

‘‘ತಸ್ಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಂ, ದಜ್ಜಾ ದಾನಂ ಮಲಾಭಿಭೂ।

ಪುಞ್ಞಾನಿ ಪರಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಪತಿಟ್ಠಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥

೪. ಏಕಮೂಲಸುತ್ತಂ

೪೪.

‘‘ಏಕಮೂಲಂ ದ್ವಿರಾವಟ್ಟಂ, ತಿಮಲಂ ಪಞ್ಚಪತ್ಥರಂ।

ಸಮುದ್ದಂ ದ್ವಾದಸಾವಟ್ಟಂ, ಪಾತಾಲಂ ಅತರೀ ಇಸೀ’’ತಿ॥

೫. ಅನೋಮಸುತ್ತಂ

೪೫.

‘‘ಅನೋಮನಾಮಂ ನಿಪುಣತ್ಥದಸ್ಸಿಂ, ಪಞ್ಞಾದದಂ ಕಾಮಾಲಯೇ ಅಸತ್ತಂ।

ತಂ ಪಸ್ಸಥ ಸಬ್ಬವಿದುಂ ಸುಮೇಧಂ, ಅರಿಯೇ ಪಥೇ ಕಮಮಾನಂ ಮಹೇಸಿ’’ನ್ತಿ॥

೬. ಅಚ್ಛರಾಸುತ್ತಂ

೪೬.

‘‘ಅಚ್ಛರಾಗಣಸಙ್ಘುಟ್ಠಂ, ಪಿಸಾಚಗಣಸೇವಿತಂ।

ವನನ್ತಂ ಮೋಹನಂ ನಾಮ, ಕಥಂ ಯಾತ್ರಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಉಜುಕೋ ನಾಮ ಸೋ ಮಗ್ಗೋ, ಅಭಯಾ ನಾಮ ಸಾ ದಿಸಾ।

ರಥೋ ಅಕೂಜನೋ ನಾಮ, ಧಮ್ಮಚಕ್ಕೇಹಿ ಸಂಯುತೋ॥

‘‘ಹಿರೀ ತಸ್ಸ ಅಪಾಲಮ್ಬೋ, ಸತ್ಯಸ್ಸ ಪರಿವಾರಣಂ।

ಧಮ್ಮಾಹಂ ಸಾರಥಿಂ ಬ್ರೂಮಿ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಪುರೇಜವಂ॥

‘‘ಯಸ್ಸ ಏತಾದಿಸಂ ಯಾನಂ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ।

ಸ ವೇ ಏತೇನ ಯಾನೇನ, ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿ॥

೭. ವನರೋಪಸುತ್ತಂ

೪೭.

‘‘ಕೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ಸದಾ ಪುಞ್ಞಂ ಪವಡ್ಢತಿ।

ಧಮ್ಮಟ್ಠಾ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಕೇ ಜನಾ ಸಗ್ಗಗಾಮಿನೋ’’ತಿ॥

‘‘ಆರಾಮರೋಪಾ ವನರೋಪಾ, ಯೇ ಜನಾ ಸೇತುಕಾರಕಾ।

ಪಪಞ್ಚ ಉದಪಾನಞ್ಚ, ಯೇ ದದನ್ತಿ ಉಪಸ್ಸಯಂ॥

‘‘ತೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ಸದಾ ಪುಞ್ಞಂ ಪವಡ್ಢತಿ।

ಧಮ್ಮಟ್ಠಾ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಾ, ತೇ ಜನಾ ಸಗ್ಗಗಾಮಿನೋ’’ತಿ॥

೮. ಜೇತವನಸುತ್ತಂ

೪೮.

‘‘ಇದಞ್ಹಿ ತಂ ಜೇತವನಂ, ಇಸಿಸಙ್ಘನಿಸೇವಿತಂ।

ಆವುತ್ಥಂ [ಆವುಟ್ಠಂ (ಕ॰)] ಧಮ್ಮರಾಜೇನ, ಪೀತಿಸಞ್ಜನನಂ ಮಮ॥

‘‘ಕಮ್ಮಂ ವಿಜ್ಜಾ ಚ ಧಮ್ಮೋ ಚ, ಸೀಲಂ ಜೀವಿತಮುತ್ತಮಂ।

ಏತೇನ ಮಚ್ಚಾ ಸುಜ್ಝನ್ತಿ, ನ ಗೋತ್ತೇನ ಧನೇನ ವಾ॥

‘‘ತಸ್ಮಾ ಹಿ ಪಣ್ಡಿತೋ ಪೋಸೋ, ಸಮ್ಪಸ್ಸಂ ಅತ್ಥಮತ್ತನೋ।

ಯೋನಿಸೋ ವಿಚಿನೇ ಧಮ್ಮಂ, ಏವಂ ತತ್ಥ ವಿಸುಜ್ಝತಿ॥

‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತೋವ ಪಞ್ಞಾಯ, ಸೀಲೇನ ಉಪಸಮೇನ ಚ।

ಯೋಪಿ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಏತಾವಪರಮೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ॥

೯. ಮಚ್ಛರಿಸುತ್ತಂ

೪೯.

‘‘ಯೇಧ ಮಚ್ಛರಿನೋ ಲೋಕೇ, ಕದರಿಯಾ ಪರಿಭಾಸಕಾ।

ಅಞ್ಞೇಸಂ ದದಮಾನಾನಂ, ಅನ್ತರಾಯಕರಾ ನರಾ॥

‘‘ಕೀದಿಸೋ ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೋ, ಸಮ್ಪರಾಯೋ ಚ ಕೀದಿಸೋ।

ಭಗವನ್ತಂ ಪುಟ್ಠುಮಾಗಮ್ಮ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಯೇಧ ಮಚ್ಛರಿನೋ ಲೋಕೇ, ಕದರಿಯಾ ಪರಿಭಾಸಕಾ।

ಅಞ್ಞೇಸಂ ದದಮಾನಾನಂ, ಅನ್ತರಾಯಕರಾ ನರಾ॥

‘‘ನಿರಯಂ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಂ, ಯಮಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜರೇ।

ಸಚೇ ಏನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸತ್ತಂ, ದಲಿದ್ದೇ ಜಾಯರೇ ಕುಲೇ॥

‘‘ಚೋಳಂ ಪಿಣ್ಡೋ ರತೀ ಖಿಡ್ಡಾ, ಯತ್ಥ ಕಿಚ್ಛೇನ ಲಬ್ಭತಿ।

ಪರತೋ ಆಸೀಸರೇ [ಆಸಿಂಸರೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಬಾಲಾ, ತಮ್ಪಿ ತೇಸಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ।

ದಿಟ್ಠೇ ಧಮ್ಮೇಸ ವಿಪಾಕೋ, ಸಮ್ಪರಾಯೇ [ಸಮ್ಪರಾಯೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಚ ದುಗ್ಗತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಇತಿಹೇತಂ ವಿಜಾನಾಮ, ಅಞ್ಞಂ ಪುಚ್ಛಾಮ ಗೋತಮ।

ಯೇಧ ಲದ್ಧಾ ಮನುಸ್ಸತ್ತಂ, ವದಞ್ಞೂ ವೀತಮಚ್ಛರಾ॥

‘‘ಬುದ್ಧೇ ಪಸನ್ನಾ ಧಮ್ಮೇ ಚ, ಸಙ್ಘೇ ಚ ತಿಬ್ಬಗಾರವಾ।

ಕೀದಿಸೋ ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೋ, ಸಮ್ಪರಾಯೋ ಚ ಕೀದಿಸೋ।

ಭಗವನ್ತಂ ಪುಟ್ಠುಮಾಗಮ್ಮ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಯೇಧ ಲದ್ಧಾ ಮನುಸ್ಸತ್ತಂ, ವದಞ್ಞೂ ವೀತಮಚ್ಛರಾ।

ಬುದ್ಧೇ ಪಸನ್ನಾ ಧಮ್ಮೇ ಚ, ಸಙ್ಘೇ ಚ ತಿಬ್ಬಗಾರವಾ।

ಏತೇ ಸಗ್ಗಾ [ಸಗ್ಗೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಪಕಾಸನ್ತಿ, ಯತ್ಥ ತೇ ಉಪಪಜ್ಜರೇ॥

‘‘ಸಚೇ ಏನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸತ್ತಂ, ಅಡ್ಢೇ ಆಜಾಯರೇ ಕುಲೇ।

ಚೋಳಂ ಪಿಣ್ಡೋ ರತೀ ಖಿಡ್ಡಾ, ಯತ್ಥಾಕಿಚ್ಛೇನ ಲಬ್ಭತಿ॥

‘‘ಪರಸಮ್ಭತೇಸು ಭೋಗೇಸು, ವಸವತ್ತೀವ ಮೋದರೇ।

ದಿಟ್ಠೇ ಧಮ್ಮೇಸ ವಿಪಾಕೋ, ಸಮ್ಪರಾಯೇ ಚ ಸುಗ್ಗತೀ’’ತಿ॥

೧೦. ಘಟೀಕಾರಸುತ್ತಂ

೫೦.

‘‘ಅವಿಹಂ ಉಪಪನ್ನಾಸೇ, ವಿಮುತ್ತಾ ಸತ್ತ ಭಿಕ್ಖವೋ।

ರಾಗದೋಸಪರಿಕ್ಖೀಣಾ, ತಿಣ್ಣಾ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಕೇ ಚ ತೇ ಅತರುಂ ಪಙ್ಕಂ [ಸಙ್ಗಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)], ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಂ ಸುದುತ್ತರಂ।

ಕೇ ಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ದಿಬ್ಬಯೋಗಂ ಉಪಚ್ಚಗು’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಉಪಕೋ ಪಲಗಣ್ಡೋ ಚ, ಪುಕ್ಕುಸಾತಿ ಚ ತೇ ತಯೋ।

ಭದ್ದಿಯೋ ಖಣ್ಡದೇವೋ ಚ, ಬಾಹುರಗ್ಗಿ ಚ ಸಿಙ್ಗಿಯೋ [ಬಹುದನ್ತೀ ಚ ಪಿಙ್ಗಯೋ (ಸೀ॰)]।

ತೇ ಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ದಿಬ್ಬಯೋಗಂ ಉಪಚ್ಚಗು’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಕುಸಲೀ ಭಾಸಸೀ ತೇಸಂ, ಮಾರಪಾಸಪ್ಪಹಾಯಿನಂ।

ಕಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಅಚ್ಛಿದುಂ ಭವಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಗವತಾ, ನಾಞ್ಞತ್ರ ತವ ಸಾಸನಾ।

ಯಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಅಚ್ಛಿದುಂ ಭವಬನ್ಧನಂ॥

‘‘ಯತ್ಥ ನಾಮಞ್ಚ ರೂಪಞ್ಚ, ಅಸೇಸಂ ಉಪರುಜ್ಝತಿ।

ತಂ ತೇ ಧಮ್ಮಂ ಇಧಞ್ಞಾಯ, ಅಚ್ಛಿದುಂ ಭವಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಗಮ್ಭೀರಂ ಭಾಸಸೀ ವಾಚಂ, ದುಬ್ಬಿಜಾನಂ ಸುದುಬ್ಬುಧಂ।

ಕಸ್ಸ ತ್ವಂ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ವಾಚಂ ಭಾಸಸಿ ಈದಿಸ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಕುಮ್ಭಕಾರೋ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ವೇಕಳಿಙ್ಗೇ [ವೇಹಳಿಙ್ಗೇ (ಸೀ॰), ವೇಭಳಿಙ್ಗೇ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಘಟೀಕರೋ।

ಮಾತಾಪೇತ್ತಿಭರೋ ಆಸಿಂ, ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ ಉಪಾಸಕೋ॥

‘‘ವಿರತೋ ಮೇಥುನಾ ಧಮ್ಮಾ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನಿರಾಮಿಸೋ।

ಅಹುವಾ ತೇ ಸಗಾಮೇಯ್ಯೋ, ಅಹುವಾ ತೇ ಪುರೇ ಸಖಾ॥

‘‘ಸೋಹಮೇತೇ ಪಜಾನಾಮಿ, ವಿಮುತ್ತೇ ಸತ್ತ ಭಿಕ್ಖವೋ।

ರಾಗದೋಸಪರಿಕ್ಖೀಣೇ, ತಿಣ್ಣೇ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಏವಮೇತಂ ತದಾ ಆಸಿ, ಯಥಾ ಭಾಸಸಿ ಭಗ್ಗವ।

ಕುಮ್ಭಕಾರೋ ಪುರೇ ಆಸಿ, ವೇಕಳಿಙ್ಗೇ ಘಟೀಕರೋ।

ಮಾತಾಪೇತ್ತಿಭರೋ ಆಸಿ, ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ ಉಪಾಸಕೋ॥

‘‘ವಿರತೋ ಮೇಥುನಾ ಧಮ್ಮಾ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನಿರಾಮಿಸೋ।

ಅಹುವಾ ಮೇ ಸಗಾಮೇಯ್ಯೋ, ಅಹುವಾ ಮೇ ಪುರೇ ಸಖಾ’’ತಿ॥

‘‘ಏವಮೇತಂ ಪುರಾಣಾನಂ, ಸಹಾಯಾನಂ ಅಹು ಸಙ್ಗಮೋ।

ಉಭಿನ್ನಂ ಭಾವಿತತ್ತಾನಂ, ಸರೀರನ್ತಿಮಧಾರಿನ’’ನ್ತಿ॥

ಆದಿತ್ತವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಆದಿತ್ತಂ ಕಿಂದದಂ ಅನ್ನಂ, ಏಕಮೂಲಅನೋಮಿಯಂ।

ಅಚ್ಛರಾವನರೋಪಜೇತಂ, ಮಚ್ಛರೇನ ಘಟೀಕರೋತಿ॥

೬. ಜರಾವಗ್ಗೋ

೧. ಜರಾಸುತ್ತಂ

೫೧.

‘‘ಕಿಂಸು ಯಾವ ಜರಾ ಸಾಧು, ಕಿಂಸು ಸಾಧು ಪತಿಟ್ಠಿತಂ।

ಕಿಂಸು ನರಾನಂ ರತನಂ, ಕಿಂಸು ಚೋರೇಹಿ ದೂಹರ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಸೀಲಂ ಯಾವ ಜರಾ ಸಾಧು, ಸದ್ಧಾ ಸಾಧು ಪತಿಟ್ಠಿತಾ।

ಪಞ್ಞಾ ನರಾನಂ ರತನಂ, ಪುಞ್ಞಂ ಚೋರೇಹಿ ದೂಹರ’’ನ್ತಿ॥

೨. ಅಜರಸಾಸುತ್ತಂ

೫೨.

‘‘ಕಿಂಸು ಅಜರಸಾ ಸಾಧು, ಕಿಂಸು ಸಾಧು ಅಧಿಟ್ಠಿತಂ।

ಕಿಂಸು ನರಾನಂ ರತನಂ, ಕಿಂಸು ಚೋರೇಹ್ಯಹಾರಿಯ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಸೀಲಂ ಅಜರಸಾ ಸಾಧು, ಸದ್ಧಾ ಸಾಧು ಅಧಿಟ್ಠಿತಾ।

ಪಞ್ಞಾ ನರಾನಂ ರತನಂ, ಪುಞ್ಞಂ ಚೋರೇಹ್ಯಹಾರಿಯ’’ನ್ತಿ॥

೩. ಮಿತ್ತಸುತ್ತಂ

೫೩.

‘‘ಕಿಂಸು ಪವಸತೋ [ಪಥವತೋ (ಪೀ॰ ಕ॰)] ಮಿತ್ತಂ, ಕಿಂಸು ಮಿತ್ತಂ ಸಕೇ ಘರೇ।

ಕಿಂ ಮಿತ್ತಂ ಅತ್ಥಜಾತಸ್ಸ, ಕಿಂ ಮಿತ್ತಂ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಸತ್ಥೋ ಪವಸತೋ ಮಿತ್ತಂ, ಮಾತಾ ಮಿತ್ತಂ ಸಕೇ ಘರೇ।

ಸಹಾಯೋ ಅತ್ಥಜಾತಸ್ಸ, ಹೋತಿ ಮಿತ್ತಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ।

ಸಯಂಕತಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ, ತಂ ಮಿತ್ತಂ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕ’’ನ್ತಿ॥

೪. ವತ್ಥುಸುತ್ತಂ

೫೪.

‘‘ಕಿಂಸು ವತ್ಥು ಮನುಸ್ಸಾನಂ, ಕಿಂಸೂಧ ಪರಮೋ ಸಖಾ।

ಕಿಂಸು ಭೂತಾ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ಯೇ ಪಾಣಾ ಪಥವಿಸ್ಸಿತಾ’’ತಿ [ಪಥವಿಂ ಸಿತಾತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]॥

‘‘ಪುತ್ತಾ ವತ್ಥು ಮನುಸ್ಸಾನಂ, ಭರಿಯಾ ಚ [ಭರಿಯಾವ (ಸೀ॰), ಭರಿಯಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಪರಮೋ ಸಖಾ।

ವುಟ್ಠಿಂ ಭೂತಾ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ಯೇ ಪಾಣಾ ಪಥವಿಸ್ಸಿತಾ’’ತಿ॥

೫. ಪಠಮಜನಸುತ್ತಂ

೫೫.

‘‘ಕಿಂಸು ಜನೇತಿ ಪುರಿಸಂ, ಕಿಂಸು ತಸ್ಸ ವಿಧಾವತಿ।

ಕಿಂಸು ಸಂಸಾರಮಾಪಾದಿ, ಕಿಂಸು ತಸ್ಸ ಮಹಬ್ಭಯ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ತಣ್ಹಾ ಜನೇತಿ ಪುರಿಸಂ, ಚಿತ್ತಮಸ್ಸ ವಿಧಾವತಿ।

ಸತ್ತೋ ಸಂಸಾರಮಾಪಾದಿ, ದುಕ್ಖಮಸ್ಸ ಮಹಬ್ಭಯ’’ನ್ತಿ॥

೬. ದುತಿಯಜನಸುತ್ತಂ

೫೬.

‘‘ಕಿಂಸು ಜನೇತಿ ಪುರಿಸಂ, ಕಿಂಸು ತಸ್ಸ ವಿಧಾವತಿ।

ಕಿಂಸು ಸಂಸಾರಮಾಪಾದಿ, ಕಿಸ್ಮಾ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

‘‘ತಣ್ಹಾ ಜನೇತಿ ಪುರಿಸಂ, ಚಿತ್ತಮಸ್ಸ ವಿಧಾವತಿ।

ಸತ್ತೋ ಸಂಸಾರಮಾಪಾದಿ, ದುಕ್ಖಾ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

೭. ತತಿಯಜನಸುತ್ತಂ

೫೭.

‘‘ಕಿಂಸು ಜನೇತಿ ಪುರಿಸಂ, ಕಿಂಸು ತಸ್ಸ ವಿಧಾವತಿ।

ಕಿಂಸು ಸಂಸಾರಮಾಪಾದಿ, ಕಿಂಸು ತಸ್ಸ ಪರಾಯನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ತಣ್ಹಾ ಜನೇತಿ ಪುರಿಸಂ, ಚಿತ್ತಮಸ್ಸ ವಿಧಾವತಿ।

ಸತ್ತೋ ಸಂಸಾರಮಾಪಾದಿ, ಕಮ್ಮಂ ತಸ್ಸ ಪರಾಯನ’’ನ್ತಿ॥

೮. ಉಪ್ಪಥಸುತ್ತಂ

೫೮.

‘‘ಕಿಂಸು ಉಪ್ಪಥೋ ಅಕ್ಖಾತೋ, ಕಿಂಸು ರತ್ತಿನ್ದಿವಕ್ಖಯೋ।

ಕಿಂ ಮಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ, ಕಿಂ ಸಿನಾನಮನೋದಕ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ರಾಗೋ ಉಪ್ಪಥೋ ಅಕ್ಖಾತೋ, ವಯೋ ರತ್ತಿನ್ದಿವಕ್ಖಯೋ।

ಇತ್ಥೀ ಮಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ, ಏತ್ಥಾಯಂ ಸಜ್ಜತೇ ಪಜಾ।

ತಪೋ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಞ್ಚ, ತಂ ಸಿನಾನಮನೋದಕ’’ನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ॥

೯. ದುತಿಯಸುತ್ತಂ

೫೯.

‘‘ಕಿಂಸು ದುತಿಯಾ [ದುತಿಯಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ, ಕಿಂಸು ಚೇನಂ ಪಸಾಸತಿ।

ಕಿಸ್ಸ ಚಾಭಿರತೋ ಮಚ್ಚೋ, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಸದ್ಧಾ ದುತಿಯಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ, ಪಞ್ಞಾ ಚೇನಂ ಪಸಾಸತಿ।

ನಿಬ್ಬಾನಾಭಿರತೋ ಮಚ್ಚೋ, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

೧೦. ಕವಿಸುತ್ತಂ

೬೦.

‘‘ಕಿಂಸು ನಿದಾನಂ ಗಾಥಾನಂ, ಕಿಂಸು ತಾಸಂ ವಿಯಞ್ಜನಂ।

ಕಿಂಸು ಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ ಗಾಥಾ, ಕಿಂಸು ಗಾಥಾನಮಾಸಯೋ’’ತಿ॥

‘‘ಛನ್ದೋ ನಿದಾನಂ ಗಾಥಾನಂ, ಅಕ್ಖರಾ ತಾಸಂ ವಿಯಞ್ಜನಂ।

ನಾಮಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ ಗಾಥಾ, ಕವಿ ಗಾಥಾನಮಾಸಯೋ’’ತಿ॥

ಜರಾವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಜರಾ ಅಜರಸಾ ಮಿತ್ತಂ, ವತ್ಥು ತೀಣಿ ಜನಾನಿ ಚ।

ಉಪ್ಪಥೋ ಚ ದುತಿಯೋ ಚ, ಕವಿನಾ ಪೂರಿತೋ ವಗ್ಗೋತಿ॥

೭. ಅದ್ಧವಗ್ಗೋ

೧. ನಾಮಸುತ್ತಂ

೬೧.

‘‘ಕಿಂಸು ಸಬ್ಬಂ ಅದ್ಧಭವಿ [ಅನ್ವಭವಿ (ಸೀ॰)], ಕಿಸ್ಮಾ ಭಿಯ್ಯೋ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।

ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇವ ವಸಮನ್ವಗೂ’’ತಿ [ವಸಮದ್ಧಗೂ (ಕ॰)]॥

‘‘ನಾಮಂ ಸಬ್ಬಂ ಅದ್ಧಭವಿ, ನಾಮಾ ಭಿಯ್ಯೋ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।

ನಾಮಸ್ಸ ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇವ ವಸಮನ್ವಗೂ’’ತಿ॥

೨. ಚಿತ್ತಸುತ್ತಂ

೬೨.

‘‘ಕೇನಸ್ಸು ನೀಯತಿ ಲೋಕೋ, ಕೇನಸ್ಸು ಪರಿಕಸ್ಸತಿ।

ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇವ ವಸಮನ್ವಗೂ’’ತಿ॥

‘‘ಚಿತ್ತೇನ ನೀಯತಿ ಲೋಕೋ, ಚಿತ್ತೇನ ಪರಿಕಸ್ಸತಿ।

ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇವ ವಸಮನ್ವಗೂ’’ತಿ॥

೩. ತಣ್ಹಾಸುತ್ತಂ

೬೩.

‘‘ಕೇನಸ್ಸು ನೀಯತಿ ಲೋಕೋ, ಕೇನಸ್ಸು ಪರಿಕಸ್ಸತಿ।

ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇವ ವಸಮನ್ವಗೂ’’ತಿ॥

‘‘ತಣ್ಹಾಯ ನೀಯತಿ ಲೋಕೋ, ತಣ್ಹಾಯ ಪರಿಕಸ್ಸತಿ।

ತಣ್ಹಾಯ ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇವ ವಸಮನ್ವಗೂ’’ತಿ॥

೪. ಸಂಯೋಜನಸುತ್ತಂ

೬೪.

‘‘ಕಿಂಸು ಸಂಯೋಜನೋ ಲೋಕೋ, ಕಿಂಸು ತಸ್ಸ ವಿಚಾರಣಂ।

ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ವಿಪ್ಪಹಾನೇನ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಇತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

‘‘ನನ್ದೀಸಂಯೋಜನೋ [ನನ್ದಿಸಂಯೋಜನೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಲೋಕೋ, ವಿತಕ್ಕಸ್ಸ ವಿಚಾರಣಂ।

ತಣ್ಹಾಯ ವಿಪ್ಪಹಾನೇನ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಇತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥

೫. ಬನ್ಧನಸುತ್ತಂ

೬೫.

‘‘ಕಿಂಸು ಸಮ್ಬನ್ಧನೋ ಲೋಕೋ, ಕಿಂಸು ತಸ್ಸ ವಿಚಾರಣಂ।

ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ವಿಪ್ಪಹಾನೇನ, ಸಬ್ಬಂ ಛಿನ್ದತಿ ಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ನನ್ದೀಸಮ್ಬನ್ಧನೋ ಲೋಕೋ, ವಿತಕ್ಕಸ್ಸ ವಿಚಾರಣಂ।

ತಣ್ಹಾಯ ವಿಪ್ಪಹಾನೇನ, ಸಬ್ಬಂ ಛಿನ್ದತಿ ಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

೬. ಅತ್ತಹತಸುತ್ತಂ

೬೬.

‘‘ಕೇನಸ್ಸುಬ್ಭಾಹತೋ ಲೋಕೋ, ಕೇನಸ್ಸು ಪರಿವಾರಿತೋ।

ಕೇನ ಸಲ್ಲೇನ ಓತಿಣ್ಣೋ, ಕಿಸ್ಸ ಧೂಪಾಯಿತೋ ಸದಾ’’ತಿ॥

‘‘ಮಚ್ಚುನಾಬ್ಭಾಹತೋ ಲೋಕೋ, ಜರಾಯ ಪರಿವಾರಿತೋ।

ತಣ್ಹಾಸಲ್ಲೇನ ಓತಿಣ್ಣೋ, ಇಚ್ಛಾಧೂಪಾಯಿತೋ ಸದಾ’’ತಿ॥

೭. ಉಡ್ಡಿತಸುತ್ತಂ

೬೭.

‘‘ಕೇನಸ್ಸು ಉಡ್ಡಿತೋ ಲೋಕೋ, ಕೇನಸ್ಸು ಪರಿವಾರಿತೋ।

ಕೇನಸ್ಸು ಪಿಹಿತೋ ಲೋಕೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೋ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ’’ತಿ॥

‘‘ತಣ್ಹಾಯ ಉಡ್ಡಿತೋ ಲೋಕೋ, ಜರಾಯ ಪರಿವಾರಿತೋ।

ಮಚ್ಚುನಾ ಪಿಹಿತೋ ಲೋಕೋ, ದುಕ್ಖೇ ಲೋಕೋ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ’’ತಿ॥

೮. ಪಿಹಿತಸುತ್ತಂ

೬೮.

‘‘ಕೇನಸ್ಸು ಪಿಹಿತೋ ಲೋಕೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೋ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ।

ಕೇನಸ್ಸು ಉಡ್ಡಿತೋ ಲೋಕೋ, ಕೇನಸ್ಸು ಪರಿವಾರಿತೋ’’ತಿ॥

‘‘ಮಚ್ಚುನಾ ಪಿಹಿತೋ ಲೋಕೋ, ದುಕ್ಖೇ ಲೋಕೋ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ।

ತಣ್ಹಾಯ ಉಡ್ಡಿತೋ ಲೋಕೋ, ಜರಾಯ ಪರಿವಾರಿತೋ’’ತಿ॥

೯. ಇಚ್ಛಾಸುತ್ತಂ

೬೯.

‘‘ಕೇನಸ್ಸು ಬಜ್ಝತೀ ಲೋಕೋ, ಕಿಸ್ಸ ವಿನಯಾಯ ಮುಚ್ಚತಿ।

ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ವಿಪ್ಪಹಾನೇನ, ಸಬ್ಬಂ ಛಿನ್ದತಿ ಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಇಚ್ಛಾಯ ಬಜ್ಝತೀ ಲೋಕೋ, ಇಚ್ಛಾವಿನಯಾಯ ಮುಚ್ಚತಿ।

ಇಚ್ಛಾಯ ವಿಪ್ಪಹಾನೇನ, ಸಬ್ಬಂ ಛಿನ್ದತಿ ಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥

೧೦. ಲೋಕಸುತ್ತಂ

೭೦.

‘‘ಕಿಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೋ ಸಮುಪ್ಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಕುಬ್ಬತಿ ಸನ್ಥವಂ।

ಕಿಸ್ಸ ಲೋಕೋ ಉಪಾದಾಯ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೋ ವಿಹಞ್ಞತೀ’’ತಿ॥

‘‘ಛಸು ಲೋಕೋ ಸಮುಪ್ಪನ್ನೋ, ಛಸು ಕುಬ್ಬತಿ ಸನ್ಥವಂ।

ಛನ್ನಮೇವ ಉಪಾದಾಯ, ಛಸು ಲೋಕೋ ವಿಹಞ್ಞತೀ’’ತಿ॥

ಅದ್ಧವಗ್ಗೋ [ಅನ್ವವಗ್ಗೋ (ಸೀ॰)] ಸತ್ತಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ನಾಮಂ ಚಿತ್ತಞ್ಚ ತಣ್ಹಾ ಚ, ಸಂಯೋಜನಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾ।

ಅಬ್ಭಾಹತುಡ್ಡಿತೋ ಪಿಹಿತೋ, ಇಚ್ಛಾ ಲೋಕೇನ ತೇ ದಸಾತಿ॥

೮. ಛೇತ್ವಾವಗ್ಗೋ

೧. ಛೇತ್ವಾಸುತ್ತಂ

೭೧. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಸಾ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

‘‘ಕಿಂಸು ಛೇತ್ವಾ [ಝತ್ವಾ (ಸೀ॰), ಘತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰) ಏವಮುಪರಿಪಿ] ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಕಿಂಸು ಛೇತ್ವಾ ನ ಸೋಚತಿ।

ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ವಧಂ ರೋಚೇಸಿ ಗೋತಮಾ’’ತಿ॥

‘‘ಕೋಧಂ ಛೇತ್ವಾ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಕೋಧಂ ಛೇತ್ವಾ ನ ಸೋಚತಿ।

ಕೋಧಸ್ಸ ವಿಸಮೂಲಸ್ಸ, ಮಧುರಗ್ಗಸ್ಸ ದೇವತೇ।

ವಧಂ ಅರಿಯಾ ಪಸಂಸನ್ತಿ, ತಞ್ಹಿ ಛೇತ್ವಾ ನ ಸೋಚತೀ’’ತಿ॥

೨. ರಥಸುತ್ತಂ

೭೨.

‘‘ಕಿಂಸು ರಥಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಣಂ, ಕಿಂಸು ಪಞ್ಞಾಣಮಗ್ಗಿನೋ।

ಕಿಂಸು ರಟ್ಠಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಣಂ, ಕಿಂಸು ಪಞ್ಞಾಣಮಿತ್ಥಿಯಾ’’ತಿ॥

‘‘ಧಜೋ ರಥಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಣಂ, ಧೂಮೋ ಪಞ್ಞಾಣಮಗ್ಗಿನೋ।

ರಾಜಾ ರಟ್ಠಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಣಂ, ಭತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾಣಮಿತ್ಥಿಯಾ’’ತಿ॥

೩. ವಿತ್ತಸುತ್ತಂ

೭೩.

‘‘ಕಿಂಸೂಧ ವಿತ್ತಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸೇಟ್ಠಂ, ಕಿಂಸು ಸುಚಿಣ್ಣೋ ಸುಖಮಾವಹತಿ।

ಕಿಂಸು ಹವೇ ಸಾದುತರಂ [ಸಾಧುತರಂ (ಕ॰)] ರಸಾನಂ, ಕಥಂಜೀವಿಂ [ಕಿಂಸುಜೀವಿಂ (ಕ॰)] ಜೀವಿತಮಾಹು ಸೇಟ್ಠ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಸದ್ಧೀಧ ವಿತ್ತಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸೇಟ್ಠಂ, ಧಮ್ಮೋ ಸುಚಿಣ್ಣೋ ಸುಖಮಾವಹತಿ।

ಸಚ್ಚಂ ಹವೇ ಸಾದುತರಂ ರಸಾನಂ, ಪಞ್ಞಾಜೀವಿಂ ಜೀವಿತಮಾಹು ಸೇಟ್ಠ’’ನ್ತಿ॥

೪. ವುಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ

೭೪.

‘‘ಕಿಂಸು ಉಪ್ಪತತಂ ಸೇಟ್ಠಂ, ಕಿಂಸು ನಿಪತತಂ ವರಂ।

ಕಿಂಸು ಪವಜಮಾನಾನಂ, ಕಿಂಸು ಪವದತಂ ವರ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ಬೀಜಂ ಉಪ್ಪತತಂ ಸೇಟ್ಠಂ, ವುಟ್ಠಿ ನಿಪತತಂ ವರಾ।

ಗಾವೋ ಪವಜಮಾನಾನಂ, ಪುತ್ತೋ ಪವದತಂ ವರೋತಿ॥

‘‘ವಿಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪತತಂ ಸೇಟ್ಠಾ, ಅವಿಜ್ಜಾ ನಿಪತತಂ ವರಾ।

ಸಙ್ಘೋ ಪವಜಮಾನಾನಂ, ಬುದ್ಧೋ ಪವದತಂ ವರೋ’’ತಿ॥

೫. ಭೀತಾಸುತ್ತಂ

೭೫.

‘‘ಕಿಂಸೂಧ ಭೀತಾ ಜನತಾ ಅನೇಕಾ,

ಮಗ್ಗೋ ಚನೇಕಾಯತನಪ್ಪವುತ್ತೋ।

ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ಗೋತಮ ಭೂರಿಪಞ್ಞ,

ಕಿಸ್ಮಿಂ ಠಿತೋ ಪರಲೋಕಂ ನ ಭಾಯೇ’’ತಿ॥

‘‘ವಾಚಂ ಮನಞ್ಚ ಪಣಿಧಾಯ ಸಮ್ಮಾ,

ಕಾಯೇನ ಪಾಪಾನಿ ಅಕುಬ್ಬಮಾನೋ।

ಬವ್ಹನ್ನಪಾನಂ ಘರಮಾವಸನ್ತೋ,

ಸದ್ಧೋ ಮುದೂ ಸಂವಿಭಾಗೀ ವದಞ್ಞೂ।

ಏತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಠಿತೋ ಚತೂಸು,

ಧಮ್ಮೇ ಠಿತೋ ಪರಲೋಕಂ ನ ಭಾಯೇ’’ತಿ॥

೬. ನಜೀರತಿಸುತ್ತಂ

೭೬.

‘‘ಕಿಂ ಜೀರತಿ ಕಿಂ ನ ಜೀರತಿ, ಕಿಂಸು ಉಪ್ಪಥೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ।

ಕಿಂಸು ಧಮ್ಮಾನಂ ಪರಿಪನ್ಥೋ, ಕಿಂಸು ರತ್ತಿನ್ದಿವಕ್ಖಯೋ।

ಕಿಂ ಮಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ, ಕಿಂ ಸಿನಾನಮನೋದಕಂ॥

‘‘ಕತಿ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಛಿದ್ದಾನಿ, ಯತ್ಥ ವಿತ್ತಂ [ಚಿತ್ತಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ನ ತಿಟ್ಠತಿ।

ಭಗವನ್ತಂ ಪುಟ್ಠುಮಾಗಮ್ಮ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ॥

‘‘ರೂಪಂ ಜೀರತಿ ಮಚ್ಚಾನಂ, ನಾಮಗೋತ್ತಂ ನ ಜೀರತಿ।

ರಾಗೋ ಉಪ್ಪಥೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ॥

‘‘ಲೋಭೋ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪರಿಪನ್ಥೋ, ವಯೋ ರತ್ತಿನ್ದಿವಕ್ಖಯೋ।

ಇತ್ಥೀ ಮಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ, ಏತ್ಥಾಯಂ ಸಜ್ಜತೇ ಪಜಾ।

ತಪೋ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಞ್ಚ, ತಂ ಸಿನಾನಮನೋದಕಂ॥

‘‘ಛ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಛಿದ್ದಾನಿ, ಯತ್ಥ ವಿತ್ತಂ ನ ತಿಟ್ಠತಿ।

ಆಲಸ್ಯಞ್ಚ [ಆಲಸ್ಸಞ್ಚ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಪಮಾದೋ ಚ, ಅನುಟ್ಠಾನಂ ಅಸಂಯಮೋ।

ನಿದ್ದಾ ತನ್ದೀ [ತನ್ದಿ (ಸೀ॰)] ಚ ತೇ ಛಿದ್ದೇ, ಸಬ್ಬಸೋ ತಂ ವಿವಜ್ಜಯೇ’’ತಿ॥

೭. ಇಸ್ಸರಿಯಸುತ್ತಂ

೭೭.

‘‘ಕಿಂಸು ಇಸ್ಸರಿಯಂ ಲೋಕೇ, ಕಿಂಸು ಭಣ್ಡಾನಮುತ್ತಮಂ।

ಕಿಂಸು ಸತ್ಥಮಲಂ ಲೋಕೇ, ಕಿಂಸು ಲೋಕಸ್ಮಿಮಬ್ಬುದಂ॥

‘‘ಕಿಂಸು ಹರನ್ತಂ ವಾರೇನ್ತಿ, ಹರನ್ತೋ ಪನ ಕೋ ಪಿಯೋ।

ಕಿಂಸು ಪುನಪ್ಪುನಾಯನ್ತಂ, ಅಭಿನನ್ದನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ’’ತಿ॥

‘‘ವಸೋ ಇಸ್ಸರಿಯಂ ಲೋಕೇ, ಇತ್ಥೀ ಭಣ್ಡಾನಮುತ್ತಮಂ।

ಕೋಧೋ ಸತ್ಥಮಲಂ ಲೋಕೇ, ಚೋರಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಮಬ್ಬುದಾ॥

‘‘ಚೋರಂ ಹರನ್ತಂ ವಾರೇನ್ತಿ, ಹರನ್ತೋ ಸಮಣೋ ಪಿಯೋ।

ಸಮಣಂ ಪುನಪ್ಪುನಾಯನ್ತಂ, ಅಭಿನನ್ದನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ’’ತಿ॥

೮. ಕಾಮಸುತ್ತಂ

೭೮.

‘‘ಕಿಮತ್ಥಕಾಮೋ ನ ದದೇ, ಕಿಂ ಮಚ್ಚೋ ನ ಪರಿಚ್ಚಜೇ।

ಕಿಂಸು ಮುಞ್ಚೇಯ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣಂ, ಪಾಪಿಕಂ ನ ಚ ಮೋಚಯೇ’’ತಿ॥

‘‘ಅತ್ತಾನಂ ನ ದದೇ ಪೋಸೋ, ಅತ್ತಾನಂ ನ ಪರಿಚ್ಚಜೇ।

ವಾಚಂ ಮುಞ್ಚೇಯ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣಂ, ಪಾಪಿಕಞ್ಚ ನ ಮೋಚಯೇ’’ತಿ॥

೯. ಪಾಥೇಯ್ಯಸುತ್ತಂ

೭೯.

‘‘ಕಿಂಸು ಬನ್ಧತಿ ಪಾಥೇಯ್ಯಂ, ಕಿಂಸು ಭೋಗಾನಮಾಸಯೋ।

ಕಿಂಸು ನರಂ ಪರಿಕಸ್ಸತಿ, ಕಿಂಸು ಲೋಕಸ್ಮಿ ದುಜ್ಜಹಂ।

ಕಿಸ್ಮಿಂ ಬದ್ಧಾ ಪುಥೂ ಸತ್ತಾ, ಪಾಸೇನ ಸಕುಣೀ ಯಥಾ’’ತಿ॥

‘‘ಸದ್ಧಾ ಬನ್ಧತಿ ಪಾಥೇಯ್ಯಂ, ಸಿರೀ ಭೋಗಾನಮಾಸಯೋ।

ಇಚ್ಛಾ ನರಂ ಪರಿಕಸ್ಸತಿ, ಇಚ್ಛಾ ಲೋಕಸ್ಮಿ ದುಜ್ಜಹಾ।

ಇಚ್ಛಾಬದ್ಧಾ ಪುಥೂ ಸತ್ತಾ, ಪಾಸೇನ ಸಕುಣೀ ಯಥಾ’’ತಿ॥

೧೦. ಪಜ್ಜೋತಸುತ್ತಂ

೮೦.

‘‘ಕಿಂಸು ಲೋಕಸ್ಮಿ ಪಜ್ಜೋತೋ, ಕಿಂಸು ಲೋಕಸ್ಮಿ ಜಾಗರೋ।

ಕಿಂಸು ಕಮ್ಮೇ ಸಜೀವಾನಂ, ಕಿಮಸ್ಸ ಇರಿಯಾಪಥೋ॥

‘‘ಕಿಂಸು ಅಲಸಂ ಅನಲಸಞ್ಚ [ಕಿಂ ಆಲಸ್ಯಾನಾಲಸ್ಯಞ್ಚ (ಕ॰)], ಮಾತಾ ಪುತ್ತಂವ ಪೋಸತಿ।

ಕಿಂ ಭೂತಾ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ಯೇ ಪಾಣಾ ಪಥವಿಸ್ಸಿತಾ’’ತಿ॥

‘‘ಪಞ್ಞಾ ಲೋಕಸ್ಮಿ ಪಜ್ಜೋತೋ, ಸತಿ ಲೋಕಸ್ಮಿ ಜಾಗರೋ।

ಗಾವೋ ಕಮ್ಮೇ ಸಜೀವಾನಂ, ಸೀತಸ್ಸ ಇರಿಯಾಪಥೋ॥

‘‘ವುಟ್ಠಿ ಅಲಸಂ ಅನಲಸಞ್ಚ, ಮಾತಾ ಪುತ್ತಂವ ಪೋಸತಿ।

ವುಟ್ಠಿಂ ಭೂತಾ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ಯೇ ಪಾಣಾ ಪಥವಿಸ್ಸಿತಾ’’ತಿ॥

೧೧. ಅರಣಸುತ್ತಂ

೮೧.

‘‘ಕೇಸೂಧ ಅರಣಾ ಲೋಕೇ, ಕೇಸಂ ವುಸಿತಂ ನ ನಸ್ಸತಿ।

ಕೇಧ ಇಚ್ಛಂ ಪರಿಜಾನನ್ತಿ, ಕೇಸಂ ಭೋಜಿಸ್ಸಿಯಂ ಸದಾ॥

‘‘ಕಿಂಸು ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಭಾತಾ, ವನ್ದನ್ತಿ ನಂ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ।

ಕಿಂಸು ಇಧ ಜಾತಿಹೀನಂ, ಅಭಿವಾದೇನ್ತಿ ಖತ್ತಿಯಾ’’ತಿ॥

‘‘ಸಮಣೀಧ ಅರಣಾ ಲೋಕೇ, ಸಮಣಾನಂ ವುಸಿತಂ ನ ನಸ್ಸತಿ।

ಸಮಣಾ ಇಚ್ಛಂ ಪರಿಜಾನನ್ತಿ, ಸಮಣಾನಂ ಭೋಜಿಸ್ಸಿಯಂ ಸದಾ॥

‘‘ಸಮಣಂ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಭಾತಾ, ವನ್ದನ್ತಿ ನಂ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ।

ಸಮಣೀಧ ಜಾತಿಹೀನಂ, ಅಭಿವಾದೇನ್ತಿ ಖತ್ತಿಯಾ’’ತಿ॥

ಛೇತ್ವಾವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಛೇತ್ವಾ ರಥಞ್ಚ ಚಿತ್ತಞ್ಚ, ವುಟ್ಠಿ ಭೀತಾ ನಜೀರತಿ।

ಇಸ್ಸರಂ ಕಾಮಂ ಪಾಥೇಯ್ಯಂ, ಪಜ್ಜೋತೋ ಅರಣೇನ ಚಾತಿ॥