Free Online FOOD for MIND & HUNGER - DO GOOD 😊 PURIFY MIND.To live like free birds 🐦 🦢 🦅 grow fruits 🍍 🍊 🥑 🥭 🍇 🍌 🍎 🍉 🍒 🍑 🥝 vegetables 🥦 🥕 🥗 🥬 🥔 🍆 🥜 🎃 🫑 🍅🍜 🧅 🍄 🍝 🥗 🥒 🌽 🍏 🫑 🌳 🍓 🍊 🥥 🌵 🍈 🌰 🇧🇧 🫐 🍅 🍐 🫒Plants 🌱in pots 🪴 along with Meditative Mindful Swimming 🏊‍♂️ to Attain NIBBĀNA the Eternal Bliss.
Kushinara NIBBĀNA Bhumi Pagoda White Home, Puniya Bhumi Bengaluru, Prabuddha Bharat International.
Categories:

Archives:
Meta:
November 2024
M T W T F S S
« Jan    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930  
02/17/16
16) Classical Kannada 16) ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕನ್ನಡ-ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ)-ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ-ಸಗಾಥಾವಗ್ಗಪಾಳಿ-೨. ದೇವಪುತ್ತಸಂಯುತ್ತಂ
Filed under: General
Posted by: site admin @ 5:20 pm

16) Classical Kannada
16) ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕನ್ನಡ-
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ)-ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ-ಸಗಾಥಾವಗ್ಗಪಾಳಿ-೨. ದೇವಪುತ್ತಸಂಯುತ್ತಂ

http://www.tipitaka.org/knda/

Talking Book in Kannada - Buddha11:06 mins

The story of Gautham Buddha, the founder of one of the major religions
in the world - Buddhism, it depicts his journey from a prince to an awakened being.





೫. ಸಳಾಯತನವಗ್ಗೋ

೧. ದೇವತಾಸಂಯುತ್ತಂ

೨. ದೇವಪುತ್ತಸಂಯುತ್ತಂ


೨. ದೇವಪುತ್ತಸಂಯುತ್ತಂ


೧. ಪಠಮವಗ್ಗೋ


೧. ಪಠಮಕಸ್ಸಪಸುತ್ತಂ


೮೨. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ।
ಅಥ ಖೋ ಕಸ್ಸಪೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ
ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಕಸ್ಸಪೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಗವಾ ಪಕಾಸೇಸಿ, ನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನುಸಾಸ’’ನ್ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ಕಸ್ಸಪ,
ತಞ್ಞೇವೇತ್ಥ ಪಟಿಭಾತೂ’’ತಿ।


‘‘ಸುಭಾಸಿತಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖೇಥ, ಸಮಣೂಪಾಸನಸ್ಸ ಚ।


ಏಕಾಸನಸ್ಸ ಚ ರಹೋ, ಚಿತ್ತವೂಪಸಮಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ॥


ಇದಮವೋಚ ಕಸ್ಸಪೋ ದೇವಪುತ್ತೋ; ಸಮನುಞ್ಞೋ ಸತ್ಥಾ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ
ಕಸ್ಸಪೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ‘‘ಸಮನುಞ್ಞೋ ಮೇ ಸತ್ಥಾ’’ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ
ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯೀತಿ।


೨. ದುತಿಯಕಸ್ಸಪಸುತ್ತಂ


೮೩. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಕಸ್ಸಪೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಭಿಕ್ಖು ಸಿಯಾ ಝಾಯೀ ವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ,


ಆಕಙ್ಖೇ ಚೇ ಹದಯಸ್ಸಾನುಪತ್ತಿಂ।


ಲೋಕಸ್ಸ ಞತ್ವಾ ಉದಯಬ್ಬಯಞ್ಚ,


ಸುಚೇತಸೋ ಅನಿಸ್ಸಿತೋ ತದಾನಿಸಂಸೋ’’ತಿ॥


೩. ಮಾಘಸುತ್ತಂ


೮೪. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ
ಅಥ ಖೋ ಮಾಘೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ
ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಮಾಘೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಕಿಂಸು ಛೇತ್ವಾ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಕಿಂಸು ಛೇತ್ವಾ ನ ಸೋಚತಿ।


ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಸ, ವಧಂ ರೋಚೇಸಿ ಗೋತಮಾ’’ತಿ॥


‘‘ಕೋಧಂ ಛೇತ್ವಾ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಕೋಧಂ ಛೇತ್ವಾ ನ ಸೋಚತಿ।


ಕೋಧಸ್ಸ ವಿಸಮೂಲಸ್ಸ, ಮಧುರಗ್ಗಸ್ಸ ವತ್ರಭೂ।


ವಧಂ ಅರಿಯಾ ಪಸಂಸನ್ತಿ, ತಞ್ಹಿ ಛೇತ್ವಾ ನ ಸೋಚತೀ’’ತಿ॥


೪. ಮಾಗಧಸುತ್ತಂ


೮೫. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಮಾಗಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಕತಿ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಪಜ್ಜೋತಾ, ಯೇಹಿ ಲೋಕೋ ಪಕಾಸತಿ।


ಭವನ್ತಂ ಪುಟ್ಠುಮಾಗಮ್ಮ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಜ್ಜೋತಾ, ಪಞ್ಚಮೇತ್ಥ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।


ದಿವಾ ತಪತಿ ಆದಿಚ್ಚೋ, ರತ್ತಿಮಾಭಾತಿ ಚನ್ದಿಮಾ॥


‘‘ಅಥ ಅಗ್ಗಿ ದಿವಾರತ್ತಿಂ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪಕಾಸತಿ।


ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತಪತಂ ಸೇಟ್ಠೋ, ಏಸಾ ಆಭಾ ಅನುತ್ತರಾ’’ತಿ॥


೫. ದಾಮಲಿಸುತ್ತಂ


೮೬.
ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ದಾಮಲಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ
ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ದಾಮಲಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ
ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಕರಣೀಯಮೇತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ, ಪಧಾನಂ ಅಕಿಲಾಸುನಾ।


ಕಾಮಾನಂ ವಿಪ್ಪಹಾನೇನ, ನ ತೇನಾಸೀಸತೇ ಭವ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ನತ್ಥಿ ಕಿಚ್ಚಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ (ದಾಮಲೀತಿ ಭಗವಾ),


ಕತಕಿಚ್ಚೋ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ॥


‘‘ಯಾವ ನ ಗಾಧಂ ಲಭತಿ ನದೀಸು,


ಆಯೂಹತಿ ಸಬ್ಬಗತ್ತೇಭಿ ಜನ್ತು।


ಗಾಧಞ್ಚ ಲದ್ಧಾನ ಥಲೇ ಠಿತೋ ಯೋ,


ನಾಯೂಹತೀ ಪಾರಗತೋ ಹಿ ಸೋವ [ಸೋತಿ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰), ಹೋತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰), ಸೋ (?)]


‘‘ಏಸೂಪಮಾ ದಾಮಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ,


ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ನಿಪಕಸ್ಸ ಝಾಯಿನೋ।


ಪಪ್ಪುಯ್ಯ ಜಾತಿಮರಣಸ್ಸ ಅನ್ತಂ,


ನಾಯೂಹತೀ ಪಾರಗತೋ ಹಿ ಸೋ’’ತಿ [ಹೋತೀತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]


೬. ಕಾಮದಸುತ್ತಂ


೮೭. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಕಾಮದೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದುಕ್ಕರಂ ಭಗವಾ, ಸುದುಕ್ಕರಂ ಭಗವಾ’’ತಿ।


‘‘ದುಕ್ಕರಂ ವಾಪಿ ಕರೋನ್ತಿ (ಕಾಮದಾತಿ ಭಗವಾ),


ಸೇಖಾ ಸೀಲಸಮಾಹಿತಾ।


ಠಿತತ್ತಾ ಅನಗಾರಿಯುಪೇತಸ್ಸ,


ತುಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ಸುಖಾವಹಾ’’ತಿ॥


‘‘ದುಲ್ಲಭಾ ಭಗವಾ ಯದಿದಂ ತುಟ್ಠೀ’’ತಿ।


‘‘ದುಲ್ಲಭಂ ವಾಪಿ ಲಭನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ (ಕಾಮದಾತಿ ಭಗವಾ),


ಚಿತ್ತವೂಪಸಮೇ ರತಾ।


ಯೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ,


ಭಾವನಾಯ ರತೋ ಮನೋ’’ತಿ॥


‘‘ದುಸ್ಸಮಾದಹಂ ಭಗವಾ ಯದಿದಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ।


‘‘ದುಸ್ಸಮಾದಹಂ ವಾಪಿ ಸಮಾದಹನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ (ಕಾಮದಾತಿ ಭಗವಾ),


ಇನ್ದ್ರಿಯೂಪಸಮೇ ರತಾ।


ತೇ ಛೇತ್ವಾ ಮಚ್ಚುನೋ ಜಾಲಂ,


ಅರಿಯಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಕಾಮದಾ’’ತಿ॥


‘‘ದುಗ್ಗಮೋ ಭಗವಾ ವಿಸಮೋ ಮಗ್ಗೋ’’ತಿ।


‘‘ದುಗ್ಗಮೇ ವಿಸಮೇ ವಾಪಿ, ಅರಿಯಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಕಾಮದ।


ಅನರಿಯಾ ವಿಸಮೇ ಮಗ್ಗೇ, ಪಪತನ್ತಿ ಅವಂಸಿರಾ।


ಅರಿಯಾನಂ ಸಮೋ ಮಗ್ಗೋ, ಅರಿಯಾ ಹಿ ವಿಸಮೇ ಸಮಾ’’ತಿ॥


೭. ಪಞ್ಚಾಲಚಣ್ಡಸುತ್ತಂ


೮೮. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಪಞ್ಚಾಲಚಣ್ಡೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಸಮ್ಬಾಧೇ ವತ ಓಕಾಸಂ, ಅವಿನ್ದಿ ಭೂರಿಮೇಧಸೋ।


ಯೋ ಝಾನಮಬುಜ್ಝಿ [ಝಾನಮಬುಧಾ (ಕ॰ ಸೀ॰), ಝಾನಮಬುದ್ಧಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)] ಬುದ್ಧೋ, ಪಟಿಲೀನನಿಸಭೋ ಮುನೀ’’ತಿ॥


‘‘ಸಮ್ಬಾಧೇ ವಾಪಿ ವಿನ್ದನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ (ಪಞ್ಚಾಲಚಣ್ಡಾತಿ ಭಗವಾ),


ಧಮ್ಮಂ ನಿಬ್ಬಾನಪತ್ತಿಯಾ।


ಯೇ ಸತಿಂ ಪಚ್ಚಲತ್ಥಂಸು,


ಸಮ್ಮಾ ತೇ ಸುಸಮಾಹಿತಾ’’ತಿ॥


೮. ತಾಯನಸುತ್ತಂ


೮೯. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಅಥ
ಖೋ ತಾಯನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಪುರಾಣತಿತ್ಥಕರೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ
ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ತಾಯನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ
ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಛಿನ್ದ ಸೋತಂ ಪರಕ್ಕಮ್ಮ, ಕಾಮೇ ಪನುದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।


ನಪ್ಪಹಾಯ ಮುನೀ ಕಾಮೇ, ನೇಕತ್ತಮುಪಪಜ್ಜತಿ॥


‘‘ಕಯಿರಾ ಚೇ ಕಯಿರಾಥೇನಂ, ದಳ್ಹಮೇನಂ ಪರಕ್ಕಮೇ।


ಸಿಥಿಲೋ ಹಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜೋ, ಭಿಯ್ಯೋ ಆಕಿರತೇ ರಜಂ॥


‘‘ಅಕತಂ ದುಕ್ಕಟಂ [ದುಕ್ಕತಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಸೇಯ್ಯೋ, ಪಚ್ಛಾ ತಪತಿ ದುಕ್ಕಟಂ।


ಕತಞ್ಚ ಸುಕತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಂ ಕತ್ವಾ ನಾನುತಪ್ಪತಿ॥


‘‘ಕುಸೋ ಯಥಾ ದುಗ್ಗಹಿತೋ, ಹತ್ಥಮೇವಾನುಕನ್ತತಿ।


ಸಾಮಞ್ಞಂ ದುಪ್ಪರಾಮಟ್ಠಂ, ನಿರಯಾಯೂಪಕಡ್ಢತಿ॥


‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಿಥಿಲಂ ಕಮ್ಮಂ, ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚ ಯಂ ವತಂ।


ಸಙ್ಕಸ್ಸರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ನ ತಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲ’’ನ್ತಿ॥


ಇದಮವೋಚ ತಾಯನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ; ಇದಂ ವತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯೀತಿ।


ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಇಮಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರತ್ತಿಂ ತಾಯನೋ ನಾಮ ದೇವಪುತ್ತೋ ಪುರಾಣತಿತ್ಥಕರೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ
ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ತಾಯನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಛಿನ್ದ ಸೋತಂ ಪರಕ್ಕಮ್ಮ, ಕಾಮೇ ಪನುದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।


ನಪ್ಪಹಾಯ ಮುನೀ ಕಾಮೇ, ನೇಕತ್ತಮುಪಪಜ್ಜತಿ॥


‘‘ಕಯಿರಾ ಚೇ ಕಯಿರಾಥೇನಂ, ದಳ್ಹಮೇನಂ ಪರಕ್ಕಮೇ।


ಸಿಥಿಲೋ ಹಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜೋ, ಭಿಯ್ಯೋ ಆಕಿರತೇ ರಜಂ॥


‘‘ಅಕತಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಪಚ್ಛಾ ತಪತಿ ದುಕ್ಕಟಂ।


ಕತಞ್ಚ ಸುಕತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಂ ಕತ್ವಾ ನಾನುತಪ್ಪತಿ॥


‘‘ಕುಸೋ ಯಥಾ ದುಗ್ಗಹಿತೋ, ಹತ್ಥಮೇವಾನುಕನ್ತತಿ।


ಸಾಮಞ್ಞಂ ದುಪ್ಪರಾಮಟ್ಠಂ, ನಿರಯಾಯೂಪಕಡ್ಢತಿ॥


‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಿಥಿಲಂ ಕಮ್ಮಂ, ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚ ಯಂ ವತಂ।


ಸಙ್ಕಸ್ಸರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ನ ತಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಇದಮವೋಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾಯನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ, ಇದಂ ವತ್ವಾ ಮಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯಿ। ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾಯನಗಾಥಾ;
ಪರಿಯಾಪುಣಾಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾಯನಗಾಥಾ; ಧಾರೇಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾಯನಗಾಥಾ। ಅತ್ಥಸಂಹಿತಾ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾಯನಗಾಥಾ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಿಕಾ’’ತಿ।


೯. ಚನ್ದಿಮಸುತ್ತಂ


೯೦. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಚನ್ದಿಮಾ ದೇವಪುತ್ತೋ ರಾಹುನಾ ಅಸುರಿನ್ದೇನ ಗಹಿತೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಚನ್ದಿಮಾ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಅನುಸ್ಸರಮಾನೋ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ನಮೋ ತೇ ಬುದ್ಧ ವೀರತ್ಥು, ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋಸಿ ಸಬ್ಬಧಿ।


ಸಮ್ಬಾಧಪಟಿಪನ್ನೋಸ್ಮಿ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಸರಣಂ ಭವಾ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಚನ್ದಿಮಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ರಾಹುಂ ಅಸುರಿನ್ದಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ತಥಾಗತಂ ಅರಹನ್ತಂ, ಚನ್ದಿಮಾ ಸರಣಂ ಗತೋ।


ರಾಹು ಚನ್ದಂ ಪಮುಞ್ಚಸ್ಸು, ಬುದ್ಧಾ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಕಾ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ರಾಹು ಅಸುರಿನ್ದೋ ಚನ್ದಿಮಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ತರಮಾನರೂಪೋ ಯೇನ ವೇಪಚಿತ್ತಿ ಅಸುರಿನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಂವಿಗ್ಗೋ ಲೋಮಹಟ್ಠಜಾತೋ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಂ ಖೋ ರಾಹುಂ ಅಸುರಿನ್ದಂ ವೇಪಚಿತ್ತಿ ಅಸುರಿನ್ದೋ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಕಿಂ ನು ಸನ್ತರಮಾನೋವ, ರಾಹು ಚನ್ದಂ ಪಮುಞ್ಚಸಿ।


ಸಂವಿಗ್ಗರೂಪೋ ಆಗಮ್ಮ, ಕಿಂ ನು ಭೀತೋವ ತಿಟ್ಠಸೀ’’ತಿ॥


‘‘ಸತ್ತಧಾ ಮೇ ಫಲೇ ಮುದ್ಧಾ, ಜೀವನ್ತೋ ನ ಸುಖಂ ಲಭೇ।


ಬುದ್ಧಗಾಥಾಭಿಗೀತೋಮ್ಹಿ, ನೋ ಚೇ ಮುಞ್ಚೇಯ್ಯ ಚನ್ದಿಮ’’ನ್ತಿ॥


೧೦. ಸೂರಿಯಸುತ್ತಂ


೯೧. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸೂರಿಯೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ರಾಹುನಾ ಅಸುರಿನ್ದೇನ ಗಹಿತೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೂರಿಯೋ
ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಅನುಸ್ಸರಮಾನೋ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ನಮೋ ತೇ ಬುದ್ಧ ವೀರತ್ಥು, ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋಸಿ ಸಬ್ಬಧಿ।


ಸಮ್ಬಾಧಪಟಿಪನ್ನೋಸ್ಮಿ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಸರಣಂ ಭವಾ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸೂರಿಯಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ರಾಹುಂ ಅಸುರಿನ್ದಂ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ತಥಾಗತಂ ಅರಹನ್ತಂ, ಸೂರಿಯೋ ಸರಣಂ ಗತೋ।


ರಾಹು ಸೂರಿಯಂ [ಸುರಿಯಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಪಮುಞ್ಚಸ್ಸು, ಬುದ್ಧಾ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಕಾ॥


‘‘ಯೋ ಅನ್ಧಕಾರೇ ತಮಸಿ ಪಭಙ್ಕರೋ,


ವೇರೋಚನೋ ಮಣ್ಡಲೀ ಉಗ್ಗತೇಜೋ।


ಮಾ ರಾಹು ಗಿಲೀ ಚರಮನ್ತಲಿಕ್ಖೇ,


ಪಜಂ ಮಮಂ ರಾಹು ಪಮುಞ್ಚ ಸೂರಿಯ’’ನ್ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ರಾಹು ಅಸುರಿನ್ದೋ ಸೂರಿಯಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ
ತರಮಾನರೂಪೋ ಯೇನ ವೇಪಚಿತ್ತಿ ಅಸುರಿನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಂವಿಗ್ಗೋ
ಲೋಮಹಟ್ಠಜಾತೋ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಂ ಖೋ ರಾಹುಂ ಅಸುರಿನ್ದಂ ವೇಪಚಿತ್ತಿ
ಅಸುರಿನ್ದೋ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಕಿಂ ನು ಸನ್ತರಮಾನೋವ, ರಾಹು ಸೂರಿಯಂ ಪಮುಞ್ಚಸಿ।


ಸಂವಿಗ್ಗರೂಪೋ ಆಗಮ್ಮ, ಕಿಂ ನು ಭೀತೋವ ತಿಟ್ಠಸೀ’’ತಿ॥


‘‘ಸತ್ತಧಾ ಮೇ ಫಲೇ ಮುದ್ಧಾ, ಜೀವನ್ತೋ ನ ಸುಖಂ ಲಭೇ।


ಬುದ್ಧಗಾಥಾಭಿಗೀತೋಮ್ಹಿ, ನೋ ಚೇ ಮುಞ್ಚೇಯ್ಯ ಸೂರಿಯ’’ನ್ತಿ॥


ಪಠಮೋ ವಗ್ಗೋ।


ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –


ದ್ವೇ ಕಸ್ಸಪಾ ಚ ಮಾಘೋ ಚ, ಮಾಗಧೋ ದಾಮಲಿ ಕಾಮದೋ।


ಪಞ್ಚಾಲಚಣ್ಡೋ ತಾಯನೋ, ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇನ ತೇ ದಸಾತಿ॥


೨. ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕವಗ್ಗೋ


೧. ಚನ್ದಿಮಸಸುತ್ತಂ


೯೨. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ಅಥ ಖೋ ಚನ್ದಿಮಸೋ [ಚನ್ದಿಮಾಸೋ (ಕ॰)] ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಚನ್ದಿಮಸೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ತೇ ಹಿ ಸೋತ್ಥಿಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಕಚ್ಛೇ ವಾಮಕಸೇ ಮಗಾ।


ಝಾನಾನಿ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ, ಏಕೋದಿ ನಿಪಕಾ ಸತಾ’’ತಿ॥


‘‘ತೇ ಹಿ ಪಾರಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಛೇತ್ವಾ ಜಾಲಂವ ಅಮ್ಬುಜೋ।


ಝಾನಾನಿ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ರಣಞ್ಜಹಾ’’ತಿ॥


೨. ವೇಣ್ಡುಸುತ್ತಂ


೯೩. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ವೇಣ್ಡು [ವೇಣ್ಹು (ಸೀ॰)] ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಸುಖಿತಾವ ತೇ [ಸುಖಿತಾ ವತ ತೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಮನುಜಾ, ಸುಗತಂ ಪಯಿರುಪಾಸಿಯ।


ಯುಞ್ಜಂ [ಯುಜ್ಜ (ಸೀ॰), ಯುಞ್ಜ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಗೋತಮಸಾಸನೇ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ನು ಸಿಕ್ಖರೇ’’ತಿ॥


‘‘ಯೇ ಮೇ ಪವುತ್ತೇ ಸಿಟ್ಠಿಪದೇ [ಸತ್ಥಿಪದೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] (ವೇಣ್ಡೂತಿ ಭಗವಾ),


ಅನುಸಿಕ್ಖನ್ತಿ ಝಾಯಿನೋ।


ಕಾಲೇ ತೇ ಅಪ್ಪಮಜ್ಜನ್ತಾ,


ನ ಮಚ್ಚುವಸಗಾ ಸಿಯು’’ನ್ತಿ॥


೩. ದೀಘಲಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ


೯೪.
ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ಅಥ ಖೋ
ದೀಘಲಟ್ಠಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ವೇಳುವನಂ
ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ದೀಘಲಟ್ಠಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ
ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಭಿಕ್ಖು ಸಿಯಾ ಝಾಯೀ ವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ,


ಆಕಙ್ಖೇ ಚೇ ಹದಯಸ್ಸಾನುಪತ್ತಿಂ।


ಲೋಕಸ್ಸ ಞತ್ವಾ ಉದಯಬ್ಬಯಞ್ಚ,


ಸುಚೇತಸೋ ಅನಿಸ್ಸಿತೋ ತದಾನಿಸಂಸೋ’’ತಿ॥


೪. ನನ್ದನಸುತ್ತಂ


೯೫. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ನನ್ದನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ಗೋತಮ ಭೂರಿಪಞ್ಞ,


ಅನಾವಟಂ ಭಗವತೋ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ।


ಕಥಂವಿಧಂ ಸೀಲವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ,


ಕಥಂವಿಧಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ।


ಕಥಂವಿಧೋ ದುಕ್ಖಮತಿಚ್ಚ ಇರಿಯತಿ,


ಕಥಂವಿಧಂ ದೇವತಾ ಪೂಜಯನ್ತೀ’’ತಿ॥


‘‘ಯೋ ಸೀಲವಾ ಪಞ್ಞವಾ ಭಾವಿತತ್ತೋ,


ಸಮಾಹಿತೋ ಝಾನರತೋ ಸತೀಮಾ।


ಸಬ್ಬಸ್ಸ ಸೋಕಾ ವಿಗತಾ ಪಹೀನಾ,


ಖೀಣಾಸವೋ ಅನ್ತಿಮದೇಹಧಾರೀ॥


‘‘ತಥಾವಿಧಂ ಸೀಲವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ,


ತಥಾವಿಧಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ।


ತಥಾವಿಧೋ ದುಕ್ಖಮತಿಚ್ಚ ಇರಿಯತಿ,


ತಥಾವಿಧಂ ದೇವತಾ ಪೂಜಯನ್ತೀ’’ತಿ॥


೫. ಚನ್ದನಸುತ್ತಂ


೯೬. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಚನ್ದನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಕಥಂಸು [ಕೋಸುಧ (ಸೀ॰)] ತರತಿ ಓಘಂ, ರತ್ತಿನ್ದಿವಮತನ್ದಿತೋ।


ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠೇ ಅನಾಲಮ್ಬೇ, ಕೋ ಗಮ್ಭೀರೇ ನ ಸೀದತೀ’’ತಿ॥


‘‘ಸಬ್ಬದಾ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಪಞ್ಞವಾ ಸುಸಮಾಹಿತೋ।


ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಪಹಿತತ್ತೋ, ಓಘಂ ತರತಿ ದುತ್ತರಂ॥


‘‘ವಿರತೋ ಕಾಮಸಞ್ಞಾಯ, ರೂಪಸಂಯೋಜನಾತಿಗೋ।


ನನ್ದೀರಾಗಪರಿಕ್ಖೀಣೋ, ಸೋ ಗಮ್ಭೀರೇ ನ ಸೀದತೀ’’ತಿ॥


೬. ವಾಸುದತ್ತಸುತ್ತಂ


೯೭. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ವಾಸುದತ್ತೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಸತ್ತಿಯಾ ವಿಯ ಓಮಟ್ಠೋ, ಡಯ್ಹಮಾನೋವ [ಡಯ್ಹಮಾನೇವ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಮತ್ಥಕೇ।


ಕಾಮರಾಗಪ್ಪಹಾನಾಯ, ಸತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಬ್ಬಜೇ’’ತಿ॥


‘‘ಸತ್ತಿಯಾ ವಿಯ ಓಮಟ್ಠೋ, ಡಯ್ಹಮಾನೋವ ಮತ್ಥಕೇ।


ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿಪ್ಪಹಾನಾಯ, ಸತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಬ್ಬಜೇ’’ತಿ॥


೭. ಸುಬ್ರಹ್ಮಸುತ್ತಂ


೯೮. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಸುಬ್ರಹ್ಮಾ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ನಿಚ್ಚಂ ಉತ್ರಸ್ತಮಿದಂ ಚಿತ್ತಂ, ನಿಚ್ಚಂ ಉಬ್ಬಿಗ್ಗಮಿದಂ [ಉಬ್ಬಿಗ್ಗಿದಂ (ಮಹಾಸತಿಪಟ್ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯಂ)] ಮನೋ।


ಅನುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಛೇಸು [ಕಿಚ್ಚೇಸು (ಬಹೂಸು)], ಅಥೋ ಉಪ್ಪತಿತೇಸು ಚ।


ಸಚೇ ಅತ್ಥಿ ಅನುತ್ರಸ್ತಂ, ತಂ ಮೇ ಅಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ’’ತಿ॥


‘‘ನಾಞ್ಞತ್ರ ಬೋಜ್ಝಾ ತಪಸಾ [ಬೋಜ್ಝಙ್ಗತಪಸಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)], ನಾಞ್ಞತ್ರಿನ್ದ್ರಿಯಸಂವರಾ।


ನಾಞ್ಞತ್ರ ಸಬ್ಬನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಸೋತ್ಥಿಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಇದಮವೋಚ…ಪೇ॰… ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯೀ’’ತಿ।


೮. ಕಕುಧಸುತ್ತಂ


೯೯. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾಕೇತೇ ವಿಹರತಿ ಅಞ್ಜನವನೇ ಮಿಗದಾಯೇ। ಅಥ ಖೋ ಕಕುಧೋ
ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಅಞ್ಜನವನಂ
ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಕಕುಧೋ ದೇವಪುತ್ತೋ
ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ನನ್ದಸಿ, ಸಮಣಾ’’ತಿ? ‘‘ಕಿಂ ಲದ್ಧಾ, ಆವುಸೋ’’ತಿ? ‘‘ತೇನ ಹಿ,
ಸಮಣ, ಸೋಚಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಕಿಂ ಜೀಯಿತ್ಥ, ಆವುಸೋ’’ತಿ? ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮಣ, ನೇವ ನನ್ದಸಿ ನ ಚ [ನೇವ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಸೋಚಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ।


‘‘ಕಚ್ಚಿ ತ್ವಂ ಅನಘೋ [ಅನಿಘೋ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಭಿಕ್ಖು, ಕಚ್ಚಿ ನನ್ದೀ [ನನ್ದಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ನ ವಿಜ್ಜತಿ।


ಕಚ್ಚಿ ತಂ ಏಕಮಾಸೀನಂ, ಅರತೀ ನಾಭಿಕೀರತೀ’’ತಿ॥


‘‘ಅನಘೋ ವೇ ಅಹಂ ಯಕ್ಖ, ಅಥೋ ನನ್ದೀ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।


ಅಥೋ ಮಂ ಏಕಮಾಸೀನಂ, ಅರತೀ ನಾಭಿಕೀರತೀ’’ತಿ॥


‘‘ಕಥಂ ತ್ವಂ ಅನಘೋ ಭಿಕ್ಖು, ಕಥಂ ನನ್ದೀ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।


ಕಥಂ ತಂ ಏಕಮಾಸೀನಂ, ಅರತೀ ನಾಭಿಕೀರತೀ’’ತಿ॥


‘‘ಅಘಜಾತಸ್ಸ ವೇ ನನ್ದೀ, ನನ್ದೀಜಾತಸ್ಸ ವೇ ಅಘಂ।


ಅನನ್ದೀ ಅನಘೋ ಭಿಕ್ಖು, ಏವಂ ಜಾನಾಹಿ ಆವುಸೋ’’ತಿ॥


‘‘ಚಿರಸ್ಸಂ ವತ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪರಿನಿಬ್ಬುತಂ।


ಅನನ್ದಿಂ ಅನಘಂ ಭಿಕ್ಖುಂ, ತಿಣ್ಣಂ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕ’’ನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ॥


೯. ಉತ್ತರಸುತ್ತಂ


೧೦೦. ರಾಜಗಹನಿದಾನಂ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಉತ್ತರೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಉಪನೀಯತಿ ಜೀವಿತಮಪ್ಪಮಾಯು,


ಜರೂಪನೀತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ತಾಣಾ।


ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,


ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕಯಿರಾಥ ಸುಖಾವಹಾನೀ’’ತಿ॥


‘‘ಉಪನೀಯತಿ ಜೀವಿತಮಪ್ಪಮಾಯು,


ಜರೂಪನೀತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ತಾಣಾ।


ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,


ಲೋಕಾಮಿಸಂ ಪಜಹೇ ಸನ್ತಿಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ॥


೧೦. ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸುತ್ತಂ


೧೦೧. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಇದಞ್ಹಿ ತಂ ಜೇತವನಂ, ಇಸಿಸಙ್ಘನಿಸೇವಿತಂ।


ಆವುತ್ಥಂ ಧಮ್ಮರಾಜೇನ, ಪೀತಿಸಞ್ಜನನಂ ಮಮ॥


‘‘ಕಮ್ಮಂ ವಿಜ್ಜಾ ಚ ಧಮ್ಮೋ ಚ, ಸೀಲಂ ಜೀವಿತಮುತ್ತಮಂ।


ಏತೇನ ಮಚ್ಚಾ ಸುಜ್ಝನ್ತಿ, ನ ಗೋತ್ತೇನ ಧನೇನ ವಾ॥


‘‘ತಸ್ಮಾ ಹಿ ಪಣ್ಡಿತೋ ಪೋಸೋ, ಸಮ್ಪಸ್ಸಂ ಅತ್ಥಮತ್ತನೋ।


ಯೋನಿಸೋ ವಿಚಿನೇ ಧಮ್ಮಂ, ಏವಂ ತತ್ಥ ವಿಸುಜ್ಝತಿ॥


‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತೋವ ಪಞ್ಞಾಯ, ಸೀಲೇನ ಉಪಸಮೇನ ಚ।


ಯೋಪಿ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಏತಾವಪರಮೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ॥


ಇದಮವೋಚ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಇದಂ ವತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯೀತಿ।


ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ
ಅಚ್ಚಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಇಮಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರತ್ತಿಂ ಅಞ್ಞತರೋ ದೇವಪುತ್ತೋ
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನಾಹಂ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ
ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಇದಞ್ಹಿ ತಂ ಜೇತವನಂ, ಇಸಿಸಙ್ಘನಿಸೇವಿತಂ।


ಆವುತ್ಥಂ ಧಮ್ಮರಾಜೇನ, ಪೀತಿಸಞ್ಜನನಂ ಮಮ॥


‘‘ಕಮ್ಮಂ ವಿಜ್ಜಾ ಚ ಧಮ್ಮೋ ಚ, ಸೀಲಂ ಜೀವಿತಮುತ್ತಮಂ।


ಏತೇನ ಮಚ್ಚಾ ಸುಜ್ಝನ್ತಿ, ನ ಗೋತ್ತೇನ ಧನೇನ ವಾ॥


‘‘ತಸ್ಮಾ ಹಿ ಪಣ್ಡಿತೋ ಪೋಸೋ, ಸಮ್ಪಸ್ಸಂ ಅತ್ಥಮತ್ತನೋ।


ಯೋನಿಸೋ ವಿಚಿನೇ ಧಮ್ಮಂ, ಏವಂ ತತ್ಥ ವಿಸುಜ್ಝತಿ॥


‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತೋವ ಪಞ್ಞಾಯ, ಸೀಲೇನ ಉಪಸಮೇನ ಚ।


ಯೋಪಿ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಏತಾವಪರಮೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ॥


‘‘ಇದಮವೋಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಇದಂ ವತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯೀ’’ತಿ।


ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ
ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸೋ ಹಿ ನೂನ, ಭನ್ತೇ, ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕೋ ಗಹಪತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಸಾರಿಪುತ್ತೇ ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಆನನ್ದ, ಯಾವತಕಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ತಕ್ಕಾಯ ಪತ್ತಬ್ಬಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತಂ ತಂ ತಯಾ। ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕೋ ಹಿ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ದೇವಪುತ್ತೋ’’ತಿ।


ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।


ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –


ಚನ್ದಿಮಸೋ [ಚನ್ದಿಮಾಸೋ (ಪೀ॰ ಕ॰)] ಚ ವೇಣ್ಡು [ವೇಣ್ಹು (ಸೀ॰ ಕ॰)] ಚ, ದೀಘಲಟ್ಠಿ ಚ ನನ್ದನೋ।


ಚನ್ದನೋ ವಾಸುದತ್ತೋ ಚ, ಸುಬ್ರಹ್ಮಾ ಕಕುಧೇನ ಚ।


ಉತ್ತರೋ ನವಮೋ ವುತ್ತೋ, ದಸಮೋ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕೋತಿ॥


೩. ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯವಗ್ಗೋ


೧. ಸಿವಸುತ್ತಂ


೧೦೨. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ।
ಅಥ ಖೋ ಸಿವೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ
ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಸಿವೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ
ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।


ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ ನ ಪಾಪಿಯೋ॥


‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।


ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಪಞ್ಞಾ ಲಬ್ಭತಿ ನಾಞ್ಞತೋ॥


‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।


ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸೋಕಮಜ್ಝೇ ನ ಸೋಚತಿ॥


‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।


ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಞಾತಿಮಜ್ಝೇ ವಿರೋಚತಿ॥


‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।


ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸತ್ತಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸುಗ್ಗತಿಂ॥


‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।


ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸತ್ತಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಸಾತತ’’ನ್ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸಿವಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಪಚ್ಚಭಾಸಿ –


‘‘ಸಬ್ಭಿರೇವ ಸಮಾಸೇಥ, ಸಬ್ಭಿ ಕುಬ್ಬೇಥ ಸನ್ಥವಂ।


ಸತಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥


೨. ಖೇಮಸುತ್ತಂ


೧೦೩. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಖೇಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಚರನ್ತಿ ಬಾಲಾ ದುಮ್ಮೇಧಾ, ಅಮಿತ್ತೇನೇವ ಅತ್ತನಾ।


ಕರೋನ್ತಾ ಪಾಪಕಂ ಕಮ್ಮಂ, ಯಂ ಹೋತಿ ಕಟುಕಪ್ಫಲಂ॥


‘‘ನ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ಸಾಧು, ಯಂ ಕತ್ವಾ ಅನುತಪ್ಪತಿ।


ಯಸ್ಸ ಅಸ್ಸುಮುಖೋ ರೋದಂ, ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸೇವತಿ॥


‘‘ತಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ಸಾಧು, ಯಂ ಕತ್ವಾ ನಾನುತಪ್ಪತಿ।


ಯಸ್ಸ ಪತೀತೋ ಸುಮನೋ, ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸೇವತಿ॥


‘‘ಪಟಿಕಚ್ಚೇವ [ಪಟಿಗಚ್ಚೇವ (ಸೀ॰)] ತಂ ಕಯಿರಾ, ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ಹಿತಮತ್ತನೋ।


ನ ಸಾಕಟಿಕಚಿನ್ತಾಯ, ಮನ್ತಾ ಧೀರೋ ಪರಕ್ಕಮೇ॥


‘‘ಯಥಾ ಸಾಕಟಿಕೋ ಮಟ್ಠಂ [ಪನ್ಥಂ (ಸೀ॰), ಪಸತ್ಥಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ಸಮಂ ಹಿತ್ವಾ ಮಹಾಪಥಂ।


ವಿಸಮಂ ಮಗ್ಗಮಾರುಯ್ಹ, ಅಕ್ಖಚ್ಛಿನ್ನೋವ ಝಾಯತಿ॥


‘‘ಏವಂ ಧಮ್ಮಾ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ, ಅಧಮ್ಮಮನುವತ್ತಿಯ।


ಮನ್ದೋ ಮಚ್ಚುಮುಖಂ ಪತ್ತೋ, ಅಕ್ಖಚ್ಛಿನ್ನೋವ ಝಾಯತೀ’’ತಿ॥


೩. ಸೇರೀಸುತ್ತಂ


೧೦೪. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಸೇರೀ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಅನ್ನಮೇವಾಭಿನನ್ದನ್ತಿ , ಉಭಯೇ ದೇವಮಾನುಸಾ।


ಅಥ ಕೋ ನಾಮ ಸೋ ಯಕ್ಖೋ, ಯಂ ಅನ್ನಂ ನಾಭಿನನ್ದತೀ’’ತಿ॥


‘‘ಯೇ ನಂ ದದನ್ತಿ ಸದ್ಧಾಯ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ।


ತಮೇವ ಅನ್ನಂ ಭಜತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ॥


‘‘ತಸ್ಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಂ, ದಜ್ಜಾ ದಾನಂ ಮಲಾಭಿಭೂ।


ಪುಞ್ಞಾನಿ ಪರಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಪತಿಟ್ಠಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ , ಭನ್ತೇ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭನ್ತೇ! ಯಾವಸುಭಾಸಿತಮಿದಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ –


‘‘ಯೇ ನಂ ದದನ್ತಿ ಸದ್ಧಾಯ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ।


ತಮೇವ ಅನ್ನಂ ಭಜತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ॥


‘‘ತಸ್ಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಂ, ದಜ್ಜಾ ದಾನಂ ಮಲಾಭಿಭೂ।


ಪುಞ್ಞಾನಿ ಪರಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಪತಿಟ್ಠಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಿರೀ [ಸೇರೀ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ನಾಮ ರಾಜಾ ಅಹೋಸಿಂ ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ದಾನಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಚತೂಸು
ದ್ವಾರೇಸು ದಾನಂ ದೀಯಿತ್ಥ ಸಮಣ-ಬ್ರಾಹ್ಮಣ-ಕಪಣದ್ಧಿಕ-ವನಿಬ್ಬಕಯಾಚಕಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚ [ಇತ್ಥಾಗಾರಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ (ಕ॰)] – ‘ದೇವಸ್ಸ ಖೋ [ದೇವಸ್ಸೇವ ಖೋ (ಕ॰ ಸೀ॰)]
ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಾನಂ ನ ದೀಯತಿ। ಸಾಧು ಮಯಮ್ಪಿ ದೇವಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದಾನಾನಿ
ದದೇಯ್ಯಾಮ, ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಅಹಂ
ಖೋಸ್ಮಿ ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ದಾನಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮಾತಿ ವದನ್ತೇ ಕಿನ್ತಿ
ವದೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ? ಸೋ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಪಠಮಂ ದ್ವಾರಂ ಇತ್ಥಾಗಾರಸ್ಸ ಅದಾಸಿಂ। ತತ್ಥ
ಇತ್ಥಾಗಾರಸ್ಸ ದಾನಂ ದೀಯಿತ್ಥ; ಮಮ ದಾನಂ ಪಟಿಕ್ಕಮಿ।


‘‘ಅಥ ಖೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಖತ್ತಿಯಾ ಅನುಯನ್ತಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘ದೇವಸ್ಸ ಖೋ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಇತ್ಥಾಗಾರಸ್ಸ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಾನಂ ನ
ದೀಯತಿ। ಸಾಧು ಮಯಮ್ಪಿ ದೇವಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದಾನಾನಿ ದದೇಯ್ಯಾಮ, ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ । ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋಸ್ಮಿ ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ದಾನಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮಾತಿ ವದನ್ತೇ ಕಿನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ ? ಸೋ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ದುತಿಯಂ ದ್ವಾರಂ ಖತ್ತಿಯಾನಂ ಅನುಯನ್ತಾನಂ ಅದಾಸಿಂ। ತತ್ಥ ಖತ್ತಿಯಾನಂ ಅನುಯನ್ತಾನಂ ದಾನಂ ದೀಯಿತ್ಥ, ಮಮ ದಾನಂ ಪಟಿಕ್ಕಮಿ।


‘‘ಅಥ ಖೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಬಲಕಾಯೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚ –
‘ದೇವಸ್ಸ ಖೋ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಇತ್ಥಾಗಾರಸ್ಸ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಖತ್ತಿಯಾನಂ ಅನುಯನ್ತಾನಂ ದಾನಂ
ದೀಯತಿ; ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಾನಂ ನ ದೀಯತಿ। ಸಾಧು ಮಯಮ್ಪಿ ದೇವಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದಾನಾನಿ ದದೇಯ್ಯಾಮ,
ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋಸ್ಮಿ ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ದಾನಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮಾತಿ ವದನ್ತೇ ಕಿನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ? ಸೋ ಖ್ವಾಹಂ ಭನ್ತೇ, ತತಿಯಂ ದ್ವಾರಂ ಬಲಕಾಯಸ್ಸ ಅದಾಸಿಂ। ತತ್ಥ ಬಲಕಾಯಸ್ಸ ದಾನಂ ದೀಯಿತ್ಥ, ಮಮ ದಾನಂ ಪಟಿಕ್ಕಮಿ।


‘‘ಅಥ ಖೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘ದೇವಸ್ಸ ಖೋ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಇತ್ಥಾಗಾರಸ್ಸ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಖತ್ತಿಯಾನಂ
ಅನುಯನ್ತಾನಂ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಬಲಕಾಯಸ್ಸ ದಾನಂ ದೀಯತಿ; ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಾನಂ ನ ದೀಯತಿ। ಸಾಧು
ಮಯಮ್ಪಿ ದೇವಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದಾನಾನಿ ದದೇಯ್ಯಾಮ, ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ,
ಭನ್ತೇ, ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಅಹಂ ಖೋಸ್ಮಿ ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ದಾನಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ದಾನಂ
ದಸ್ಸಾಮಾತಿ ವದನ್ತೇ ಕಿನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ? ಸೋ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಚತುತ್ಥಂ ದ್ವಾರಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾನಂ ಅದಾಸಿಂ। ತತ್ಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾನಂ ದಾನಂ ದೀಯಿತ್ಥ, ಮಮ ದಾನಂ
ಪಟಿಕ್ಕಮಿ।


‘‘ಅಥ ಖೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಿಸಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ನ
ಖೋ ದಾನಿ ದೇವಸ್ಸ ಕೋಚಿ ದಾನಂ ದೀಯತೀ’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ತೇ ಪುರಿಸೇ
ಏತದವೋಚಂ – ‘ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ, ಯೋ ಬಾಹಿರೇಸು ಜನಪದೇಸು ಆಯೋ ಸಞ್ಜಾಯತಿ ತತೋ ಉಪಡ್ಢಂ
ಅನ್ತೇಪುರೇ ಪವೇಸೇಥ, ಉಪಡ್ಢಂ ತತ್ಥೇವ ದಾನಂ ದೇಥ
ಸಮಣ-ಬ್ರಾಹ್ಮಣ-ಕಪಣದ್ಧಿಕ-ವನಿಬ್ಬಕ-ಯಾಚಕಾನ’ನ್ತಿ । ಸೋ
ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಕತಾನಂ ಪುಞ್ಞಾನಂ ಏವಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಕತಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ
ಧಮ್ಮಾನಂ ಪರಿಯನ್ತಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ – ಏತ್ತಕಂ ಪುಞ್ಞನ್ತಿ ವಾ ಏತ್ತಕೋ ಪುಞ್ಞವಿಪಾಕೋತಿ
ವಾ ಏತ್ತಕಂ ಸಗ್ಗೇ ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವಾತಿ। ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭನ್ತೇ!
ಯಾವಸುಭಾಸಿತಮಿದಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ –


‘‘ಯೇ ನಂ ದದನ್ತಿ ಸದ್ಧಾಯ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ।


ತಮೇವ ಅನ್ನಂ ಭಜತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ॥


‘‘ತಸ್ಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಂ, ದಜ್ಜಾ ದಾನಂ ಮಲಾಭಿಭೂ।


ಪುಞ್ಞಾನಿ ಪರಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಪತಿಟ್ಠಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥


೪. ಘಟೀಕಾರಸುತ್ತಂ


೧೦೫. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಘಟೀಕಾರೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಅವಿಹಂ ಉಪಪನ್ನಾಸೇ, ವಿಮುತ್ತಾ ಸತ್ತ ಭಿಕ್ಖವೋ।


ರಾಗದೋಸಪರಿಕ್ಖೀಣಾ, ತಿಣ್ಣಾ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಕೇ ಚ ತೇ ಅತರುಂ ಪಙ್ಕಂ, ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಂ ಸುದುತ್ತರಂ।


ಕೇ ಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ದಿಬ್ಬಯೋಗಂ ಉಪಚ್ಚಗು’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಉಪಕೋ ಪಲಗಣ್ಡೋ [ಫಲಗಣ್ಡೋ (ಕ॰)] ಚ, ಪುಕ್ಕುಸಾತಿ ಚ ತೇ ತಯೋ।


ಭದ್ದಿಯೋ ಖಣ್ಡದೇವೋ ಚ, ಬಾಹುರಗ್ಗಿ ಚ ಸಙ್ಗಿಯೋ [ಬಾಹುದನ್ತೀ ಚ ಪಿಙ್ಗಿಯೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]


ತೇ ಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ದಿಬ್ಬಯೋಗಂ ಉಪಚ್ಚಗು’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಕುಸಲೀ ಭಾಸಸೀ ತೇಸಂ, ಮಾರಪಾಸಪ್ಪಹಾಯಿನಂ।


ಕಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಅಚ್ಛಿದುಂ ಭವಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಗವತಾ, ನಾಞ್ಞತ್ರ ತವ ಸಾಸನಾ।


ಯಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ಅಚ್ಛಿದುಂ ಭವಬನ್ಧನಂ॥


‘‘ಯತ್ಥ ನಾಮಞ್ಚ ರೂಪಞ್ಚ, ಅಸೇಸಂ ಉಪರುಜ್ಝತಿ।


ತಂ ತೇ ಧಮ್ಮಂ ಇಧಞ್ಞಾಯ, ಅಚ್ಛಿದುಂ ಭವಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಗಮ್ಭೀರಂ ಭಾಸಸೀ ವಾಚಂ, ದುಬ್ಬಿಜಾನಂ ಸುದುಬ್ಬುಧಂ।


ಕಸ್ಸ ತ್ವಂ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ, ವಾಚಂ ಭಾಸಸಿ ಈದಿಸ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಕುಮ್ಭಕಾರೋ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ವೇಕಳಿಙ್ಗೇ ಘಟೀಕರೋ।


ಮಾತಾಪೇತ್ತಿಭರೋ ಆಸಿಂ, ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ ಉಪಾಸಕೋ॥


‘‘ವಿರತೋ ಮೇಥುನಾ ಧಮ್ಮಾ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನಿರಾಮಿಸೋ।


ಅಹುವಾ ತೇ ಸಗಾಮೇಯ್ಯೋ, ಅಹುವಾ ತೇ ಪುರೇ ಸಖಾ॥


‘‘ಸೋಹಮೇತೇ ಪಜಾನಾಮಿ, ವಿಮುತ್ತೇ ಸತ್ತ ಭಿಕ್ಖವೋ।


ರಾಗದೋಸಪರಿಕ್ಖೀಣೇ, ತಿಣ್ಣೇ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ॥


‘‘ಏವಮೇತಂ ತದಾ ಆಸಿ, ಯಥಾ ಭಾಸಸಿ ಭಗ್ಗವ।


ಕುಮ್ಭಕಾರೋ ಪುರೇ ಆಸಿ, ವೇಕಳಿಙ್ಗೇ ಘಟೀಕರೋ॥


‘‘ಮಾತಾಪೇತ್ತಿಭರೋ ಆಸಿ, ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ ಉಪಾಸಕೋ।


ವಿರತೋ ಮೇಥುನಾ ಧಮ್ಮಾ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನಿರಾಮಿಸೋ।


ಅಹುವಾ ಮೇ ಸಗಾಮೇಯ್ಯೋ, ಅಹುವಾ ಮೇ ಪುರೇ ಸಖಾ’’ತಿ॥


‘‘ಏವಮೇತಂ ಪುರಾಣಾನಂ, ಸಹಾಯಾನಂ ಅಹು ಸಙ್ಗಮೋ।


ಉಭಿನ್ನಂ ಭಾವಿತತ್ತಾನಂ, ಸರೀರನ್ತಿಮಧಾರಿನ’’ನ್ತಿ॥


೫. ಜನ್ತುಸುತ್ತಂ


೧೦೬. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ಕೋಸಲೇಸು ವಿಹರನ್ತಿ ಹಿಮವನ್ತಪಸ್ಸೇ
ಅರಞ್ಞಕುಟಿಕಾಯ ಉದ್ಧತಾ ಉನ್ನಳಾ ಚಪಲಾ ಮುಖರಾ ವಿಕಿಣ್ಣವಾಚಾ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿನೋ ಅಸಮ್ಪಜಾನಾ
ಅಸಮಾಹಿತಾ ವಿಬ್ಭನ್ತಚಿತ್ತಾ ಪಾಕತಿನ್ದ್ರಿಯಾ।


ಅಥ ಖೋ ಜನ್ತು ದೇವಪುತ್ತೋ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪನ್ನರಸೇ ಯೇನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಸುಖಜೀವಿನೋ ಪುರೇ ಆಸುಂ, ಭಿಕ್ಖೂ ಗೋತಮಸಾವಕಾ।


ಅನಿಚ್ಛಾ ಪಿಣ್ಡಮೇಸನಾ [ಪಿಣ್ಡಮೇಸಾನಾ (?)], ಅನಿಚ್ಛಾ ಸಯನಾಸನಂ।


ಲೋಕೇ ಅನಿಚ್ಚತಂ ಞತ್ವಾ, ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಅಕಂಸು ತೇ॥


‘‘ದುಪ್ಪೋಸಂ ಕತ್ವಾ ಅತ್ತಾನಂ, ಗಾಮೇ ಗಾಮಣಿಕಾ ವಿಯ।


ಭುತ್ವಾ ಭುತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಪರಾಗಾರೇಸು ಮುಚ್ಛಿತಾ॥


‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಕತ್ವಾ, ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ವದಾಮಹಂ [ವನ್ದಾಮಹಂ (ಕ॰)]


ಅಪವಿದ್ಧಾ ಅನಾಥಾ ತೇ, ಯಥಾ ಪೇತಾ ತಥೇವ ತೇ [ತಥೇವ ಚ (ಸೀ॰)]


‘‘ಯೇ ಖೋ ಪಮತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ, ತೇ ಮೇ ಸನ್ಧಾಯ ಭಾಸಿತಂ।


ಯೇ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ, ನಮೋ ತೇಸಂ ಕರೋಮಹ’’ನ್ತಿ॥


೬. ರೋಹಿತಸ್ಸಸುತ್ತಂ


೧೦೭. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ರೋಹಿತಸ್ಸೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯತ್ಥ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ನ ಜಾಯತಿ ನ ಜೀಯತಿ ನ ಮೀಯತಿ [ನ ಜಿಯ್ಯತಿ ನ ಮಿಯ್ಯತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)] ನ ಚವತಿ ನ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಸಕ್ಕಾ ನು ಖೋ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಗಮನೇನ ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಞಾತುಂ ವಾ ದಟ್ಠುಂ ವಾ ಪಾಪುಣಿತುಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಯತ್ಥ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ನ ಜಾಯತಿ ನ ಜೀಯತಿ ನ ಮೀಯತಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ನಾಹಂ ತಂ ಗಮನೇನ ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಞಾತೇಯ್ಯಂ ದಟ್ಠೇಯ್ಯಂ ಪತ್ತೇಯ್ಯನ್ತಿ ವದಾಮೀ’’ತಿ।


‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭನ್ತೇ! ಯಾವಸುಭಾಸಿತಮಿದಂ,
ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ – ‘ಯತ್ಥ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ನ ಜಾಯತಿ ನ ಜೀಯತಿ ನ ಮೀಯತಿ ನ ಚವತಿ ನ
ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ನಾಹಂ ತಂ ಗಮನೇನ ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಞಾತೇಯ್ಯಂ ದಟ್ಠೇಯ್ಯಂ ಪತ್ತೇಯ್ಯನ್ತಿ
ವದಾಮೀ’ತಿ।


‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ರೋಹಿತಸ್ಸೋ ನಾಮ ಇಸಿ ಅಹೋಸಿಂ ಭೋಜಪುತ್ತೋ ಇದ್ಧಿಮಾ ವೇಹಾಸಙ್ಗಮೋ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವರೂಪೋ ಜವೋ ಅಹೋಸಿ; ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ದಳ್ಹಧಮ್ಮಾ [ದಳ್ಹಧಮ್ಮೋ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ಟೀಕಾ ಚ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಬ್ಯಾಕರಣಂ ಚ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಂ]
ಧನುಗ್ಗಹೋ ಸುಸಿಕ್ಖಿತೋ ಕತಹತ್ಥೋ ಕತಯೋಗ್ಗೋ ಕತೂಪಾಸನೋ ಲಹುಕೇನ ಅಸನೇನ ಅಪ್ಪಕಸಿರೇನೇವ
ತಿರಿಯಂ ತಾಲಚ್ಛಾಯಂ ಅತಿಪಾತೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವರೂಪೋ ಪದವೀತಿಹಾರೋ
ಅಹೋಸಿ; ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪುರತ್ಥಿಮಾ ಸಮುದ್ದಾ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಸಮುದ್ದೋ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ,
ಭನ್ತೇ, ಏವರೂಪಂ ಇಚ್ಛಾಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ – ‘ಅಹಂ ಗಮನೇನ ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ
ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಸೋ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವರೂಪೇನ ಜವೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಏವರೂಪೇನ ಚ
ಪದವೀತಿಹಾರೇನ ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಅಸಿತ-ಪೀತ-ಖಾಯಿತ-ಸಾಯಿತಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಉಚ್ಚಾರ-ಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮಾ
ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿದ್ದಾಕಿಲಮಥಪಟಿವಿನೋದನಾ ವಸ್ಸಸತಾಯುಕೋ ವಸ್ಸಸತಜೀವೀ ವಸ್ಸಸತಂ ಗನ್ತ್ವಾ
ಅಪ್ಪತ್ವಾವ ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಅನ್ತರಾವ ಕಾಲಙ್ಕತೋ।


‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭನ್ತೇ! ಯಾವಸುಭಾಸಿತಮಿದಂ,
ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ – ‘ಯತ್ಥ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ನ ಜಾಯತಿ ನ ಜೀಯತಿ ನ ಮೀಯತಿ ನ ಚವತಿ ನ
ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ನಾಹಂ ತಂ ಗಮನೇನ ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಞಾತೇಯ್ಯಂ ದಟ್ಠೇಯ್ಯಂ ಪತ್ತೇಯ್ಯನ್ತಿ
ವದಾಮೀ’’’ತಿ।


‘‘ನ ಖೋ ಪನಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಅಪ್ಪತ್ವಾ
ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅನ್ತಕಿರಿಯಂ ವದಾಮಿ। ಅಪಿ ಚ ಖ್ವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ
ಬ್ಯಾಮಮತ್ತೇ ಕಳೇವರೇ ಸಸಞ್ಞಿಮ್ಹಿ ಸಮನಕೇ ಲೋಕಞ್ಚ ಪಞ್ಞಪೇಮಿ ಲೋಕಸಮುದಯಞ್ಚ
ಲೋಕನಿರೋಧಞ್ಚ ಲೋಕನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಞ್ಚ ಪಟಿಪದನ್ತಿ।


‘‘ಗಮನೇನ ನ ಪತ್ತಬ್ಬೋ, ಲೋಕಸ್ಸನ್ತೋ ಕುದಾಚನಂ।


ನ ಚ ಅಪ್ಪತ್ವಾ ಲೋಕನ್ತಂ, ದುಕ್ಖಾ ಅತ್ಥಿ ಪಮೋಚನಂ॥


‘‘ತಸ್ಮಾ ಹವೇ ಲೋಕವಿದೂ ಸುಮೇಧೋ,


ಲೋಕನ್ತಗೂ ವುಸಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋ।


ಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಸಮಿತಾವಿ ಞತ್ವಾ,


ನಾಸೀಸತಿ ಲೋಕಮಿಮಂ ಪರಞ್ಚಾ’’ತಿ॥


೭. ನನ್ದಸುತ್ತಂ


೧೦೮. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ನನ್ದೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಅಚ್ಚೇನ್ತಿ ಕಾಲಾ ತರಯನ್ತಿ ರತ್ತಿಯೋ,


ವಯೋಗುಣಾ ಅನುಪುಬ್ಬಂ ಜಹನ್ತಿ।


ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,


ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕಯಿರಾಥ ಸುಖಾವಹಾನೀ’’ತಿ॥


‘‘ಅಚ್ಚೇನ್ತಿ ಕಾಲಾ ತರಯನ್ತಿ ರತ್ತಿಯೋ,


ವಯೋಗುಣಾ ಅನುಪುಬ್ಬಂ ಜಹನ್ತಿ।


ಏತಂ ಭಯಂ ಮರಣೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ,


ಲೋಕಾಮಿಸಂ ಪಜಹೇ ಸನ್ತಿಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ॥


೮. ನನ್ದಿವಿಸಾಲಸುತ್ತಂ


೧೦೯. ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –


‘‘ಚತುಚಕ್ಕಂ ನವದ್ವಾರಂ, ಪುಣ್ಣಂ ಲೋಭೇನ ಸಂಯುತಂ।


ಪಙ್ಕಜಾತಂ ಮಹಾವೀರ, ಕಥಂ ಯಾತ್ರಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ॥


‘‘ಛೇತ್ವಾ ನದ್ಧಿಂ ವರತ್ತಞ್ಚ, ಇಚ್ಛಾಲೋಭಞ್ಚ ಪಾಪಕಂ।


ಸಮೂಲಂ ತಣ್ಹಮಬ್ಬುಯ್ಹ, ಏವಂ ಯಾತ್ರಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ॥


೯. ಸುಸಿಮಸುತ್ತಂ


೧೧೦. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಭಗವಾ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ತುಯ್ಹಮ್ಪಿ ನೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ?


‘‘ಕಸ್ಸ ಹಿ ನಾಮ, ಭನ್ತೇ, ಅಬಾಲಸ್ಸ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಅವಿಪಲ್ಲತ್ಥಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚೇಯ್ಯ? ಪಣ್ಡಿತೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ । ಮಹಾಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಪುಥುಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಹಾಸಪಞ್ಞೋ [ಹಾಸುಪಞ್ಞೋ (ಸೀ॰)],
ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಜವನಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ।
ತಿಕ್ಖಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ
ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಸನ್ತುಟ್ಠೋ, ಭನ್ತೇ,
ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಪವಿವಿತ್ತೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಅಸಂಸಟ್ಠೋ, ಭನ್ತೇ,
ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ವತ್ತಾ, ಭನ್ತೇ,
ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ವಚನಕ್ಖಮೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಚೋದಕೋ, ಭನ್ತೇ,
ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಪಾಪಗರಹೀ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಕಸ್ಸ ಹಿ ನಾಮ,
ಭನ್ತೇ, ಅಬಾಲಸ್ಸ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಅವಿಪಲ್ಲತ್ಥಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನ
ರುಚ್ಚೇಯ್ಯಾ’’ತಿ?


‘‘ಏವಮೇತಂ , ಆನನ್ದ, ಏವಮೇತಂ,
ಆನನ್ದ! ಕಸ್ಸ ಹಿ ನಾಮ, ಆನನ್ದ, ಅಬಾಲಸ್ಸ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ
ಅವಿಪಲ್ಲತ್ಥಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚೇಯ್ಯ? ಪಣ್ಡಿತೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ।
ಮಹಾಪಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಪುಥುಪಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಹಾಸಪಞ್ಞೋ,
ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಜವನಪಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ತಿಕ್ಖಪಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ,
ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಪಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ, ಆನನ್ದ,
ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಸನ್ತುಟ್ಠೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಪವಿವಿತ್ತೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ।
ಅಸಂಸಟ್ಠೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ವತ್ತಾ,
ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ವಚನಕ್ಖಮೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ
ಚೋದಕೋ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಪಾಪಗರಹೀ, ಆನನ್ದ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಕಸ್ಸ ಹಿ ನಾಮ,
ಆನನ್ದ, ಅಬಾಲಸ್ಸ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಅವಿಪಲ್ಲತ್ಥಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನ
ರುಚ್ಚೇಯ್ಯಾ’’ತಿ?


ಅಥ ಖೋ ಸುಸಿಮೋ [ಸುಸೀಮೋ (ಸೀ॰)] ದೇವಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಮಹತಿಯಾ ದೇವಪುತ್ತಪರಿಸಾಯ
ಪರಿವುತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಸುಸಿಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –


‘‘ಏವಮೇತಂ , ಭಗವಾ, ಏವಮೇತಂ, ಸುಗತ।
ಕಸ್ಸ ಹಿ ನಾಮ, ಭನ್ತೇ, ಅಬಾಲಸ್ಸ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಅವಿಪಲ್ಲತ್ಥಚಿತ್ತಸ್ಸ
ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚೇಯ್ಯ? ಪಣ್ಡಿತೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ।
ಮಹಾಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಪುಥುಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಹಾಸಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಜವನಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ,
ತಿಕ್ಖಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಪಞ್ಞೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ, ಭನ್ತೇ, ಸನ್ತುಟ್ಠೋ,
ಭನ್ತೇ, ಪವಿವಿತ್ತೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಸಂಸಟ್ಠೋ, ಭನ್ತೇ, ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ, ಭನ್ತೇ, ವತ್ತಾ,
ಭನ್ತೇ, ವಚನಕ್ಖಮೋ, ಭನ್ತೇ, ಚೋದಕೋ, ಭನ್ತೇ, ಪಾಪಗರಹೀ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ।
ಕಸ್ಸ ಹಿ ನಾಮ, ಭನ್ತೇ, ಅಬಾಲಸ್ಸ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಅವಿಪಲ್ಲತ್ಥಚಿತ್ತಸ್ಸ
ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚೇಯ್ಯ?


‘‘ಅಹಮ್ಪಿ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಯಞ್ಞದೇವ ದೇವಪುತ್ತಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಂ,
ಏತದೇವ ಬಹುಲಂ ಸದ್ದಂ ಸುಣಾಮಿ – ‘ಪಣ್ಡಿತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ; ಮಹಾಪಞ್ಞೋ ಆಯಸ್ಮಾ,
ಪುಥುಪಞ್ಞೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಹಾಸಪಞ್ಞೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಜವನಪಞ್ಞೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ತಿಕ್ಖಪಞ್ಞೋ ಆಯಸ್ಮಾ,
ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಪಞ್ಞೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಪವಿವಿತ್ತೋ
ಆಯಸ್ಮಾ, ಅಸಂಸಟ್ಠೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ವತ್ತಾ ಆಯಸ್ಮಾ, ವಚನಕ್ಖಮೋ
ಆಯಸ್ಮಾ, ಚೋದಕೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಪಾಪಗರಹೀ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ’ತಿ । ಕಸ್ಸ ಹಿ ನಾಮ, ಭನ್ತೇ, ಅಬಾಲಸ್ಸ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಅವಿಪಲ್ಲತ್ಥಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚೇಯ್ಯಾ’’ತಿ?


ಅಥ ಖೋ ಸುಸಿಮಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಪರಿಸಾ ಆಯಸ್ಮತೋ
ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಅತ್ತಮನಾ ಪಮುದಿತಾ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಜಾತಾ ಉಚ್ಚಾವಚಾ
ವಣ್ಣನಿಭಾ ಉಪದಂಸೇತಿ।


‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸುಭೋ ಜಾತಿಮಾ ಅಟ್ಠಂಸೋ
ಸುಪರಿಕಮ್ಮಕತೋ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಭಾಸತೇ ಚ ತಪತೇ ಚ ವಿರೋಚತಿ ಚ; ಏವಮೇವಂ
ಸುಸಿಮಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಪರಿಸಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಅತ್ತಮನಾ ಪಮುದಿತಾ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಜಾತಾ ಉಚ್ಚಾವಚಾ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಉಪದಂಸೇತಿ।


‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ನಿಕ್ಖಂ ಜಮ್ಬೋನದಂ ದಕ್ಖಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತಉಕ್ಕಾಮುಖಸುಕುಸಲಸಮ್ಪಹಟ್ಠಂ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲೇ
ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಾಸತೇ ಚ ತಪತೇ ಚ ವಿರೋಚತಿ ಚ; ಏವಮೇವಂ ಸುಸಿಮಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ
ದೇವಪುತ್ತಪರಿಸಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಅತ್ತಮನಾ ಪಮುದಿತಾ
ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಜಾತಾ ಉಚ್ಚಾವಚಾ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಉಪದಂಸೇತಿ।


‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸರದಸಮಯೇ ವಿದ್ಧೇ ವಿಗತವಲಾಹಕೇ ದೇವೇ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಓಸಧಿತಾರಕಾ ಭಾಸತೇ ಚ ತಪತೇ ಚ ವಿರೋಚತಿ ಚ; ಏವಮೇವಂ ಸುಸಿಮಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಪರಿಸಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಅತ್ತಮನಾ ಪಮುದಿತಾ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಜಾತಾ ಉಚ್ಚಾವಚಾ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಉಪದಂಸೇತಿ।


‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸರದಸಮಯೇ ವಿದ್ಧೇ ವಿಗತವಲಾಹಕೇ ದೇವೇ ಆದಿಚ್ಚೋ ನಭಂ ಅಬ್ಭುಸ್ಸಕ್ಕಮಾನೋ [ಅಬ್ಭುಸ್ಸುಕ್ಕಮಾನೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰), ಅಬ್ಭುಗ್ಗಮಮಾನೋ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೨೫೮)]
ಸಬ್ಬಂ ಆಕಾಸಗತಂ ತಮಗತಂ ಅಭಿವಿಹಚ್ಚ ಭಾಸತೇ ಚ ತಪತೇ ಚ ವಿರೋಚತಿ ಚ; ಏವಮೇವಂ ಸುಸಿಮಸ್ಸ
ದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ ದೇವಪುತ್ತಪರಿಸಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಅತ್ತಮನಾ
ಪಮುದಿತಾ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಜಾತಾ ಉಚ್ಚಾವಚಾ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಉಪದಂಸೇತಿ।


ಅಥ ಖೋ ಸುಸಿಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಪಣ್ಡಿತೋತಿ ಸಮಞ್ಞಾತೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಅಕೋಧನೋ।


ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ ಸೋರತೋ ದನ್ತೋ, ಸತ್ಥುವಣ್ಣಾಭತೋ ಇಸೀ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಸುಸಿಮಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಪಚ್ಚಭಾಸಿ –


‘‘ಪಣ್ಡಿತೋತಿ ಸಮಞ್ಞಾತೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಅಕೋಧನೋ।


ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ ಸೋರತೋ ದನ್ತೋ, ಕಾಲಂ ಕಙ್ಖತಿ ಸುದನ್ತೋ’’ [ಕಾಲಂ ಕಙ್ಖತಿ ಭತಕೋ ಸುದನ್ತೋ (ಸೀ॰), ಕಾಲಂ ಕಙ್ಖತಿ ಭಾವಿತೋ ಸುದನ್ತೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰), ಕಾಲಂ ಕಙ್ಖತಿ ಭತಿಕೋ ಸುದನ್ತೋ (ಪೀ॰)] ತಿ॥


೧೦. ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಸುತ್ತಂ


೧೧೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಾ ದೇವಪುತ್ತಾ ಅಸಮೋ ಚ ಸಹಲಿ [ಸಹಲೀ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಚ ನೀಕೋ [ನಿಙ್ಕೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ನಿಕೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಚ ಆಕೋಟಕೋ ಚ ವೇಗಬ್ಭರಿ ಚ [ವೇಟಮ್ಬರೀ ಚ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಮಾಣವಗಾಮಿಯೋ ಚ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣಾ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ವೇಳುವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಅಸಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಪೂರಣಂ ಕಸ್ಸಪಂ ಆರಬ್ಭ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಇಧ ಛಿನ್ದಿತಮಾರಿತೇ, ಹತಜಾನೀಸು ಕಸ್ಸಪೋ।


ನ ಪಾಪಂ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ಪುಞ್ಞಂ ವಾ ಪನ ಅತ್ತನೋ।


ಸ ವೇ ವಿಸ್ಸಾಸಮಾಚಿಕ್ಖಿ, ಸತ್ಥಾ ಅರಹತಿ ಮಾನನ’’ನ್ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಸಹಲಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ಮಕ್ಖಲಿಂ ಗೋಸಾಲಂ ಆರಬ್ಭ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯ ಸುಸಂವುತತ್ತೋ,


ವಾಚಂ ಪಹಾಯ ಕಲಹಂ ಜನೇನ।


ಸಮೋಸವಜ್ಜಾ ವಿರತೋ ಸಚ್ಚವಾದೀ,


ನ ಹಿ ನೂನ ತಾದಿಸಂ ಕರೋತಿ [ನ ಹ ನುನ ತಾದೀ ಪಕರೋತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಪಾಪ’’ನ್ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ನೀಕೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ನಿಗಣ್ಠಂ ನಾಟಪುತ್ತಂ [ನಾಥಪುತ್ತಂ (ಸೀ॰)] ಆರಬ್ಭ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಜೇಗುಚ್ಛೀ ನಿಪಕೋ ಭಿಕ್ಖು, ಚಾತುಯಾಮಸುಸಂವುತೋ।


ದಿಟ್ಠಂ ಸುತಞ್ಚ ಆಚಿಕ್ಖಂ, ನ ಹಿ ನೂನ ಕಿಬ್ಬಿಸೀ ಸಿಯಾ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಆಕೋಟಕೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ಪಕುಧಕೋ ಕಾತಿಯಾನೋ ನಿಗಣ್ಠೋ,


ಯೇ ಚಾಪಿಮೇ ಮಕ್ಖಲಿಪೂರಣಾಸೇ।


ಗಣಸ್ಸ ಸತ್ಥಾರೋ ಸಾಮಞ್ಞಪ್ಪತ್ತಾ,


ನ ಹಿ ನೂನ ತೇ ಸಪ್ಪುರಿಸೇಹಿ ದೂರೇ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ವೇಗಬ್ಭರಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ಆಕೋಟಕಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಪಚ್ಚಭಾಸಿ –


‘‘ಸಹಾಚರಿತೇನ [ಸಹಾರವೇನಾಪಿ (ಕ॰ ಸೀ॰), ಸಗಾರವೇನಾಪಿ (ಪೀ॰)] ಛವೋ ಸಿಗಾಲೋ [ಸಿಙ್ಗಾಲೋ (ಕ॰)],


ನ ಕೋತ್ಥುಕೋ ಸೀಹಸಮೋ ಕದಾಚಿ।


ನಗ್ಗೋ ಮುಸಾವಾದೀ ಗಣಸ್ಸ ಸತ್ಥಾ,


ಸಙ್ಕಸ್ಸರಾಚಾರೋ ನ ಸತಂ ಸರಿಕ್ಖೋ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಮಾರೋ ಪಾಪಿಮಾ ಬೇಗಬ್ಭರಿಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಅನ್ವಾವಿಸಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯ ಆಯುತ್ತಾ, ಪಾಲಯಂ ಪವಿವೇಕಿಯಂ।


ರೂಪೇ ಚ ಯೇ ನಿವಿಟ್ಠಾಸೇ, ದೇವಲೋಕಾಭಿನನ್ದಿನೋ।


ತೇ ವೇ ಸಮ್ಮಾನುಸಾಸನ್ತಿ, ಪರಲೋಕಾಯ ಮಾತಿಯಾ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ, ‘ಮಾರೋ ಅಯಂ ಪಾಪಿಮಾ’ ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ, ಮಾರಂ ಪಾಪಿಮನ್ತಂ ಗಾಥಾಯ ಪಚ್ಚಭಾಸಿ –


‘‘ಯೇ ಕೇಚಿ ರೂಪಾ ಇಧ ವಾ ಹುರಂ ವಾ,


ಯೇ ಚನ್ತಲಿಕ್ಖಸ್ಮಿಂ ಪಭಾಸವಣ್ಣಾ।


ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ತೇ ನಮುಚಿಪ್ಪಸತ್ಥಾ,


ಆಮಿಸಂವ ಮಚ್ಛಾನಂ ವಧಾಯ ಖಿತ್ತಾ’’ತಿ॥


ಅಥ ಖೋ ಮಾಣವಗಾಮಿಯೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –


‘‘ವಿಪುಲೋ ರಾಜಗಹೀಯಾನಂ, ಗಿರಿಸೇಟ್ಠೋ ಪವುಚ್ಚತಿ।


ಸೇತೋ ಹಿಮವತಂ ಸೇಟ್ಠೋ, ಆದಿಚ್ಚೋ ಅಘಗಾಮಿನಂ॥


‘‘ಸಮುದ್ದೋ ಉದಧಿನಂ ಸೇಟ್ಠೋ, ನಕ್ಖತ್ತಾನಞ್ಚ ಚನ್ದಿಮಾ [ನಕ್ಖತ್ತಾನಂವ ಚನ್ದಿಮಾ (ಕ॰)]


ಸದೇವಕಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ, ಬುದ್ಧೋ ಅಗ್ಗೋ ಪವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥


ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।


ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –


ಸಿವೋ ಖೇಮೋ ಚ ಸೇರೀ ಚ, ಘಟೀ ಜನ್ತು ಚ ರೋಹಿತೋ।


ನನ್ದೋ ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ಚ, ಸುಸಿಮೋ ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯೇನ ತೇ ದಸಾತಿ॥


ದೇವಪುತ್ತಸಂಯುತ್ತಂ ಸಮತ್ತಂ।

Leave a Reply