Oन्लिने
आनल्य्तिचल् ईन्सिघ्त् णेत् fओर् डिस्चोवेर्य् ओf ंएत्तेय्य आwअकेनेद् Oने
wइथ् आwअरेनेस्स् ऊनिवेर्से (FOआईण्डंआOआऊ) Fओर् ठे Wएल्fअरे,
ःअप्पिनेस्स्, Pएअचे ओf आल्ल् षेन्तिएन्त् अन्द् णोन्-षेन्तिएन्त्
Bएइन्ग्स् अन्द् fओर् थेम् तो आत्तैन् Eतेर्नल् Pएअचे अस् Fइनल् ङोअल्.
Fरोम्
Kऊषःईणाऋआ णीBBआणा Bःऊंई Pआङ्Oडा इन् 116 छ्Lआष्षीछाL Lआण्ङूआङ्Eष्
ठ्रोउघ्
ह्त्त्पः//सर्वजन्.अम्बेद्कर्.ओर्ग्
आत्
Wःईट्E ःOंE
668, 5आ मैन् ऋओअद्, 8थ् छ्रोस्स्, ःआL ईईई ष्तगे,
Pरबुद्ध Bहरत् Pउनिय Bहुमि Bएन्गलुरुंअगधि Kअर्नतक ष्तते PऋआBऊड्डःआ Bःआऋआट्

ड्O ङ्OOड् PऊऋईFY ंईण्ड् आण्ड् Eण्VईऋOणंEण्ट्

Wओर्द्स् ओf थे ंएत्तेय्य आwअकेनेद् Oने wइथ् आwअरेनेस्स्
fरोम्
Fरेए Oन्लिने स्तेप् ब्य् स्तेप् च्रेअतिओन् ओf Vइर्तुअल् तोउर् इन् 3ड् छिर्च्ले-Vइसिओन् 360° fओर् Kउस्हिनर णिब्बन Bहुमि Pअगोद

ठिस्
ओउत्लिने दिस्प्लय्स् थे पुब्लिचतिओन् ओf बोओक्स् इन् थे
डेवन्±गरि-स्च्रिप्त् एदितिओन् ओf थे छ्हμμह षअग्±यन (षिxथ् छोउन्चिल्)
टिपिμअक. ठे नमेस् ओf थे वोलुमेस् अरे दिस्प्लयेद् इन् इतलिच्स् wइथ् थे
सुffइx “-प्±1⁄4इ” इन्दिचतिन्ग् थे वोलुमे इस् पर्त् ओf थे रोओत् टिपिμअक,
रथेर् थन् चोम्मेन्तरिअल् लितेरतुरे. ठिस् ओउत्लिने लिस्त्स् थे रोओत्
वोलुमेस् ओन्ल्य्.Pलेअसे नोतेः ठेसे बोओक्स् अरे इन् P±लि ओन्ल्य्, इन्
डेवन्±गरि स्च्रिप्त्, अन्द् अरे नोत् fओर् सले.

णो सेत् ओf Eन्ग्लिस्ह् त्रन्स्लतिओन्स् इस् अवैलब्ले. Fओर् fउर्थेर् इन्fओर्मतिओन् प्लेअसे सेएः www.तिपितक.ओर्ग्

(ठ्रेए दिविसिओन्स्, प्रिन्तेद् इन् 5 बोओक्स्)

षुत्त Vइभअग [त्wओ बोओक्स् चोन्तैनिन्ग् रुलेस् fओर् थे भिक्खुस् अन्द् भिक्खुनिस्, ओउत्लिनिन्ग् एइघ्त् च्लस्सेस् ओf ओffएन्चेस्]

टिपिμअक (थ्रेए “बस्केत्स्”)

षुत्त Pइμअक
(Fइवे निक्±यस्, ओर् चोल्लेच्तिओन्स्)
ठे षुत्त Pइṭअक चोन्तैन्स् थे एस्सेन्चे ओf थे Bउद्ध’स् तेअच्हिन्ग्
रेगर्दिन्ग् थे ढम्म. ईत् चोन्तैन्स् मोरे थन् तेन् थोउसन्द् सुत्तस्. ईत्
इस् दिविदेद् इन् fइवे चोल्लेच्तिओन्स् चल्लेद् णिक्āयस् (आ मुल्तितुदे,
अस्सेम्ब्लगे; अ चोल्लेच्तिओन्; अ च्लस्स्, ओर्देर्, ग्रोउप्; अन्
अस्सोचिअतिओन्, fरतेर्नित्य्, चोन्ग्रेगतिओन्; अ होउसे, द्wएल्लिन्ग्).

ड्īघ
णिक्āय[द्īघः लोन्ग्] ठे ड्īघ णिक्āय गथेर्स् 34 ओf थे लोन्गेस्त्
दिस्चोउर्सेस् गिवेन् ब्य् थे Bउद्ध. ठेरे अरे वरिओउस् हिन्त्स् थत् मन्य्
ओf थेम् अरे लते अद्दितिओन्स् तो थे ओरिगिनल् चोर्पुस् अन्द् ओf
qउएस्तिओनब्ले औथेन्तिचित्य्.

ंअज्झिम णिक्āय
[मज्झिमः मेदिउम्]
ठे ंअज्झिम णिक्āय गथेर्स् 152 दिस्चोउर्सेस् ओf थे Bउद्ध ओf
इन्तेर्मेदिअते लेन्ग्थ्, देअलिन्ग् wइथ् दिवेर्से मत्तेर्स्.

षṃयुत्त णिक्āय
[सम्युत्तः
ग्रोउप्] ठे षṃयुत्त णिक्āय गथेर्स् थे सुत्तस् अच्चोर्दिन्ग् तो थेइर्
सुब्जेच्त् इन् 56 सुब्-ग्रोउप्स् चल्लेद् सṃयुत्तस्. ईत् चोन्तैन्स् मोरे
थन् थ्रेए थोउसन्द् दिस्चोउर्सेस् ओf वरिअब्ले लेन्ग्थ्, बुत् गेनेरल्ल्य्
रेलतिवेल्य् स्होर्त्.

आṅगुत्तर णिक्āय
[अṅगः fअच्तोर् । उत्तरः
अद्दितिओन्नल्] ठे आṅगुत्तर णिक्āय इस् सुब्दिविशेद् इन् एलेवेन्
सुब्-ग्रोउप्स् चल्लेद् निप्āतस्, एअच्ह् ओf थेम् गथेरिन्ग् दिस्चोउर्सेस्
चोन्सिस्तिन्ग् ओf एनुमेरतिओन्स् ओf ओने अद्दितिओनल् fअच्तोर् वेर्सुस्
थोसे ओf थे
प्रेचेदेन्त् निप्āत. ईत् चोन्तैन्स् थोउसन्द्स् ओf सुत्तस् wहिच्ह् अरे गेनेरल्ल्य् स्होर्त्.

Kहुद्दक णिक्āय
[खुद्धः
स्होर्त्, स्मल्ल्] ठे Kहुद्धक णिक्āय स्होर्त् तेxत्स् अन्द् इस्
चोन्सिदेरेद् अस् बेएन् चोम्पोसेद् ओf त्wओ स्त्रतसः ढम्मपद, ऊद्āन,
ईतिवुत्तक, षुत्त णिप्āत, ठेरग्āथ्ā-ठेर्īग्āथ्ā अन्द् ञ्āतक fओर्म् थे
अन्चिएन्त् स्त्रत, wहिले ओथेर् बोओक्स् अरे लते अद्दितिओन्स् अन्द् थेइर्
औथेन्तिचित्य् इस् मोरे qउएस्तिओनब्ले.

षुत्त Pइμअक
(Fइवे निक्±यस्, ओर् चोल्लेच्तिओन्स्)
1. ड्2घ-निक्±य [34 सुत्तस्; 3 वग्गस्, ओर् च्हप्तेर्स् (एअच्ह् अ बोओक्)]
(1) ष्2लक्खन्दवग्ग-प्±1⁄4इ (13 सुत्तस्)
(2) ंअह्±वग्ग-प्±1⁄4इ (10 सुत्तस्)
(3) P±μइकवग्ग-प्±1⁄4इ (11 सुत्तस्)
2. ंअज्झिम-निक्±य [152 सुत्तस्;15 वग्गस्; दिविदेद् इन् 3 बोओक्स्,
5 वग्गस् एअच्ह्, क्नोwन् अस् पओओ±स (‘fइfत्य्’)]
(1) ं3लपओओ±स्स-प्±1⁄4इ (थे ‘रोओत्’ fइfत्य्)
1. ं3लपरिय्±यवग्ग (10 सुत्तस्)
2. ष्2हन्±दवग्ग (10 सुत्तस्)
3. टतियवग्ग (10 सुत्तस्)
4. ंअह्±यमकवग्ग (10 सुत्तस्)
5. छ्31⁄4अयमकवग्ग (10 सुत्तस्)
(2) ंअज्झिमपओओ±स-प्±1⁄4इ (थे ‘मिद्द्ले’ fइfत्य्)
6. ङहपति-वग्ग (10 सुत्तस्)
7. Bहिक्खु-वग्ग (10 सुत्तस्)
8. Pअरिब्ब्±जक-वग्ग (10 सुत्तस्)
9. ऋ±ज-वग्ग (10 सुत्तस्)
10. Bर्±ह्मन-वग्ग (10 सुत्तस्)
(3) ऊपरिपओओ±स-प्±1⁄4इ (मेअन्स् ‘मोरे थन् fइfत्य्’)
11. डेवदह-वग्ग (10 सुत्तस्)
12. आनुपद-वग्ग (10 सुत्तस्)
13. षुन्̃न्̃अत-वग्ग (10 सुत्तस्)
14. Vइभअग-वग्ग (12 सुत्तस्)
15. ष1⁄4±यतन-वग्ग (10 सुत्तस्)
3. ष1⁄2युत्त-निक्±य [2,904 (7,762) सुत्तस्; 56 स1⁄2युत्तस्; 5 वग्गस्; दिविदेद्
इन्तो 6 बोओक्स्]
(1) षग्±थवग्ग-स1⁄2युत्त-प्±1⁄4इ (11 स1⁄2युत्तस्)
(2) णिद्±नवग्ग-स1⁄2युत्त-प्±1⁄4इ (10 स1⁄2युत्तस्)
(3) Kहन्दवग्ग-स1⁄2युत्त-प्±1⁄4इ (13 स1⁄2युत्तस्)
(4) ष1⁄4±यतनवग्ग-स1⁄2युत्त-प्±1⁄4इ (10 स1⁄2युत्तस्)
(5) ंअह्±वग्ग-स1⁄2युत्त-प्±1⁄4इ Vओल् ई ( 6 स1⁄2युत्तस्)
(6) ंअह्±वग्ग-स1⁄2युत्त-प्±1⁄4इ Vओल् ईई ( 6 स1⁄2युत्तस्)
4. आअगुत्तर-निक्±य [9,557 सुत्तस्; इन्11 निप्±तस्, ओर् ग्रोउप्स्, अर्रन्गेद् पुरेल्य्
नुमेरिचल्ल्य्; एअच्ह् निप्±त हस् सेवेरल् वग्गस्; 10 ओर् मोरे सुत्तस् इन्
एअच्ह् वग्ग; 6 बोओक्स्]
(1) Eक-डुक-टिक-निपत-प्±1⁄4इ (ओनेस्, त्wओस्, थ्रेएस्)
(2) छतुक्क-निपत-प्±1⁄4इ (fओउर्स्)
(3) Pअन्̃चक-निपत-प्±1⁄4इ (fइवेस्)
(4) छ्हक्क-षत्तक-निपत-प्±1⁄4इ (सिxएस्, सेवेन्स्)
(5) आμμहक-णवक-निपत-प्±1⁄4इ (एइघ्त्स्, निनेस्)
(6) डसक-Eकदसक-निपत-प्±1⁄4इ (तेन्स्, एलेवेन्स्)
5. Kहुद्दक-निक्±य [थे चोल्लेच्तिओन् ओf स्मल्ल् बोओक्स्, अ मिस्चेल्लनेओउस् गथेर्-
इन्ग् ओf wओर्क्स् इन् 18 मैन् सेच्तिओन्स्; इत् इन्च्लुदेस् सुत्तस्, चोम्पिलतिओन्स् ओf
दोच्त्रिनल् नोतेस्, हिस्तोरिएस्, वेर्सेस्, अन्द् चोम्मेन्तरिअल् लितेरतुरे थत् हस्
बेएन् इन्चोर्पोरतेद् इन्तो थे टिपिμअक इत्सेल्f.; 12 बोओक्स्]
(1) Kउद्धकप्±थ,ढम्मपद & ऊद्±न-प्±1⁄4इ
1. Kउद्धकप्±थ (निने स्होर्त् fओर्मुलए अन्द् सुत्तस्, उसेद् अस् अ त्रैनिन्ग् मनुअल् fओर्
नोविचे भिक्खुस्)
2. ढम्मपद (मोस्त् fअमोउस् ओf अल्ल् थे बोओक्स् ओf थे टिपिμअक; अ चोल्लेच्तिओन् ओf 423
वेर्सेस् इन् 26 वग्गस्)
3. ऊद्±न (इन् 8 वग्गस्, 80 जोय्fउल् उत्तेरन्चेस् ओf थे Bउद्ध, मोस्त्ल्य् इन् वेर्सेस्, wइथ्
सोमे प्रोसे अच्चोउन्त्स् ओf थे चिर्चुम्स्तन्चेस् थत् एलिचितेद् थे उत्तेरन्चे)
(2) ईतिवुत्तक, षुत्तनिप्±त-प्±1⁄4इ
4. ईतिवुत्तक (4 निप्±तस्, 112 सुत्तस्, एअच्ह् बेगिन्निन्ग्, “इति वुत्त1⁄2 भगवत” [थुस् wअस्
सैद् ब्य् थे Bउद्ध])
5. षुत्तनिप्±त (5 वग्गस्; 71 सुत्तस्, मोस्त्ल्य् इन् वेर्से; चोन्तैन्स् मन्य् ओf थे बेस्त्
क्नोwन्, मोस्त् पोपुलर् सुत्तस् ओf थे Bउद्ध
(3) Vइम्±नवत्थु, Pएतवत्थु, ठेरग्±थ्± & ठेरिग्±थ्±-प्±1⁄4इ
6. Vइम्±नवत्थु (Vइम्±न मेअन्स् मन्सिओन्; 85 पोएम्स् इन् 7 वग्गस् अबोउत् अच्त्स् ओf
मेरित् अन्द् रेबिर्थ् इन् हेअवेन्ल्य् रेअल्म्स्)
7. Pएतवत्थु (4 वग्गस्, 51 पोएम्स् देस्च्रिबिन्ग् थे मिसेरब्ले बेइन्ग्स् [पेतस्] बोर्न् इन्
उन्हप्प्य् स्ततेस् दुए तो थेइर् देमेरितोरिओउस् अच्त्स्)
8. ठेरग्±थ्± (वेर्सेस् ओf जोय् अन्द् देलिघ्त् अfतेर् थे अत्तैन्मेन्त् ओf अरहत्स्हिप् fरोम् 264
एल्देर् भिक्खुस्; 107 पोएम्स्, 1,279 ग्±थस्)
9. ठेरिग्±थ्± (समे अस् अबोवे, fरोम् 73 एल्देर् नुन्स्; 73 पोएम्स्, 522 ग्±थस्)
(4) ञ्±तक-प्±1⁄4इ, Vओल्. ई
(5) ञ्±तक-प्±1⁄4इ, Vओल् ईई
10. ञ्±तक (बिर्थ् स्तोरिएस् ओf थे Bओदिसत्त प्रिओर् तो हिस् बिर्थ् अस् ङोतम Bउद्ध; 547
स्तोरिएस् इन् वेर्सेस्, दिविदेद् इन्तो निप्±त अच्चोर्दिन्ग् तो थे नुम्बेर् ओf वेर्सेस् रेqउइरेद् तो
तेल्ल् थे स्तोर्य्. ठे fउल्ल् ञ्±तक स्तोरिएस् अरे अच्तुअल्ल्य् इन् थे ञ्±तक चोम्मेन्तरिएस् थत्
एxप्लैन् थे स्तोर्य् बेहिन्द् थे वेर्सेस्.
(6) ंअह्±निदेस्स-प्±1⁄4इ
(7) छ्31⁄4अनिदेस्स-प्±1⁄4इ
11. णिदेस्स (चोम्मेन्तर्य् ओन् त्wओ सेच्तिओन्स् ओf षुत्तनिप्±त)
ंअह्±निदेस्सः चोम्मेन्तर्य् ओन् थे 4थ् वग्ग
छ्31⁄4अनिदेस्सः चोम्मेन्तर्य् ओन् थे 5थ् वग्ग अन्द्
थे Kहग्गविस्±ओअ सुत्त ओf थे 1स्त् वग्ग
(8) Pअμइसम्भिद्±मग्ग-प्±1⁄4इ
12. Pअμइसम्भिद्±मग्ग (अन् अभिधम्म-स्त्य्ले देतैलेद् अनल्य्सिस् ओf थे Bउद्ध’स्
तेअच्हिन्ग्, द्रwन् fरोम् अल्ल् पोर्तिओन्स् ओf थे Vइन्±य अन्द् षुत्त Pइμअकस्; थ्रेए वग्गस्,
एअच्ह् चोन्तैनिन्ग् तेन् तोपिच्स् [कथ्±])
(9) आपद्±न-प्±1⁄4इ, Vओल्. ई
13. आपद्±न (तलेस् इन् वेर्सेस् ओf थे fओर्मेर् लिवेस् ओf 550 भिक्खुस् अन्द् 40 भिक्खुनिस्)
(10) आपद्±न, Bउद्धव1⁄2स & छरिय्±पिμअक-प्±1⁄4इ
14. Bउद्धव1⁄2स (थे हिस्तोर्य् ओf थे Bउद्धस् इन् wहिच्ह् थे Bउद्ध, इन् अन्स्wएर् तो अ
qउएस्तिओन् fरोम् Vएन्. षरिपुत्त, तेल्ल्स् थे स्तोर्य् ओf थे अस्चेतिच् षुमेध अन्द् ड्2पअकर
Bउद्ध अन्द् थे सुच्चेएदिन्ग् 24 Bउद्धस्, इन्च्लुदिन्ग् ङोतम Bउद्ध.)
15. छरिय्±पिμअक (35 स्तोरिएस् fरोम् थे ञ्±तक अर्रन्गेद् तो इल्लुस्त्रते थे तेन् प्±रम्2)
(11) णेत्तिप्पकरन, Pएμअकोपदेस-प्±1⁄4इ
16. णेत्तिप्पकरन (स्मल्ल् त्रेअतिसे सेत्तिन्ग् ओउत् मेथोद्स् fओर् इन्तेर्प्रेतिन्ग् अन्द् एxप्लैन्-
इन्ग् चनोनिचल् तेxत्स्)
17. Pएμअकोपदेस (त्रेअतिसे सेत्तिन्ग् ओउत् मेथोद्स् fओर् एxप्लैनिन्ग् अन्द् एxपन्दिन्ग् थे
तेअच्हिन्ग् ओf थे Bउद्ध)
(12) ंइलिन्दपन्̃ह-प्±1⁄4इ
18. ंइलिन्द-पन्̃ह (अ रेचोर्द् ओf थे qउएस्तिओन्स् पोसेद् ब्य् Kइन्ग् ंइलिन्द अन्द् थे
अन्स्wएर्स् ब्य् Vएन्. णगसेन; थिस् देबते तोओक् प्लचे च. 500 येअर्स् अfतेर् थे
मह्±परिनिब्ब्±न ओf थे Bउद्ध)
आभिधम्म Pइμअक
[षेवेन् सेच्तिओन्स् ओf स्य्स्तेमतिच्, अब्स्त्रच्त् एxपोसितिओन् ओf अल्ल् धम्मस्; प्रिन्तेद् इन्
12 बोओक्स्]
1. ढम्मसअगओ2
(एनुमेरतिओन् ओf थे धम्मस्)
(1) ढम्मसअगओ2-प्±1⁄4इ
2. Vइभअग-प्±1⁄42
(दिस्तिन्च्तिओन् ओर् अनल्य्सिस् ओf धम्मस्)
(2) Vइभअग-प्±1⁄42
3. ढ्±तुकथ्±
(दिस्चुस्सिओन् ओf एलेमेन्त्स्; थेसे 1स्त् थ्रेए सेच्तिओन्स् fओर्म् अ त्रिलोग्य् थत्
मुस्त् बे दिगेस्तेद् अस् अ बसिस् fओर् उन्देर्स्तन्दिन्ग् आभिधम्म)
4. Pउग्गलपन्̃न्̃अत्ति
(देसिग्नतिओन् ओf इन्दिविदुअल्स्; तेन् च्हप्तेर्सः थे 1स्त् देअलिन्ग् wइथ् सिन्ग्ले
इन्दिविदुअल्स्, थे 2न्द् wइथ् पैर्स्, थे 3र्द् wइथ् ग्रोउप्स् ओf थ्रेए, एत्च्.
(3) ढ्±तुकथ्±-Pउग्गलपन्̃न्̃अत्ति-प्±1⁄42
5. Kअथ्±वत्थु-प्±1⁄42
(पोइन्त्स् ओf चोन्त्रोवेर्स्य् ओर् wरोन्ग् विएw; दिस्चुस्सेस् थे पोइन्त्स् रैसेद् अन्द्
सेत्त्लेद् अत् थे 3र्द् चोउन्चिल्, हेल्द् अत् थे तिमे ओf आœओक’स् रेइग्न्, अत् Pअत्न)
(4) Kअथ्±वत्थु-प्±1⁄42
6. Yअमक-प्±1⁄42
(बोओक् ओf पैर्स्; अ उसे ओf पैरेद्, ओप्पोसिन्ग् qउएस्तिओन्स् तो रेसोल्वे अम्बि-
गुइतिएस् अन्द् देfइने प्रेचिसे उसगे ओf तेच्ह्निचल् तेर्म्स्)
(5) Yअमक-प्±1⁄42, Vओल् ई
(6) Yअमक-प्±1⁄42, Vओल् ईई
(7) Yअमक-प्±1⁄42, Vओल् ईईई
7. Pअμμह्±न
(बोओक् ओf रेलतिओन्स्; थे एलबोरतिओन् ओf अ स्च्हेमे ओf 24 चोन्दितिओनल्
रेलतिओन्स् [पच्चय] थत् fओर्म्स् अ चोम्प्लेते स्य्स्तेम् fओर् उन्देर्स्तन्दिन्ग्
थे मेच्हनिच्स् ओf थे एन्तिरे उनिवेर्से ओf ढम्म)
(8) Pअμμह्±न-प्±1⁄4इ, Vओल् ई
(9) Pअμμह्±न-प्±1⁄4इ, Vओल् ईई
(10) Pअμμह्±न-प्±1⁄4इ, Vओल् ईईई
(11) Pअμμह्±न-प्±1⁄4इ, Vओल् ईV
(12) Pअμμह्±न-प्±1⁄4इ, Vओल् V
(1) P±र्±जिक-प्±1⁄4इ Bहिक्कु
प्±र्±जिक्± (एxपुल्सिओन्) 4
सअघदिसेस्± (मेएतिन्ग्स् ओf थे षन्घ) 13
अनियत्± (इन्देतेर्मिनते) 2
निस्सगिय्± प्±चित्तिय्± (एxपिअतिओन् wइथ् fओर्fएइतुरे) 30
(2) P±चित्तिय-प्±1⁄4इ
सुद्ध प्±चित्तिय्± (ओर्दिनर्य् एxपिअतिओन्) 92
प्±तिदेसनिय्± (चोन्fएस्सिओन् रेः अल्म्स् fओओद्) 4
सेखिय (चोन्चेर्निन्ग् एतिqउएत्ते & देचोरुम्) 75
अधिकरओअसमथ्± (लेगल् प्रोचेस्स्) 7
(चोन्च्लुदेस् wइथ् भिक्कुनि विनय रुलेस्) ______Bहिक्खुनि
2. Kहन्दक [त्wओ बोओक्स् ओf रुलेस् अन्द् प्रोचेदुरेस्]
(3) ंअह्±वग्ग-प्±1⁄4इ (10 सेच्तिओन्स् [खन्धकस्]; बेगिन्स् wइथ् हिस्तोरिचल् अच्चोउन्त्स् ओf थे
Bउद्ध’स् एन्लिघ्तेन्मेन्त्, थे fइर्स्त् दिस्चोउर्सेस् अन्द् थे एअर्ल्य् ग्रोwथ् ओf थे षन्घ;
ओउत्लिनेस् थे fओल्लोwइन्ग् रुलेस् गोवेर्निन्ग् थे अच्तिओन्स् ओf थे षन्घः
1. रुलेस् fओर् अद्मिस्सिओन् तो थे ओर्देर् (उपसम्पद्±)
2. थे उपोसथ मेएतिन्ग् अन्द् रेचितल् ओf थे प्±तिमोक्ख
3. रेसिदेन्चे दुरिन्ग् थे रैन्य् सेअसोन् (वस्स)
4. चेरेमोन्य् चोन्च्लुदिन्ग् थे वस्स, चल्लेद् पव्±रओ±
5. रुलेस् fओर् अर्तिच्लेस् ओf द्रेस्स् अन्द् fउर्नितुरे
6. मेदिचिने अन्द् fओओद्
7. अन्नुअल् दिस्त्रिबुतिओन् ओf रोबेस् (कμहिन)
8. रुलेस् fओर् सिच्क् भिक्खुस्, स्लेएपिन्ग् अन्द् रोबे मतेरिअल्
9. मोदे ओf एxएचुतिन्ग् प्रोचेएदिन्ग्स् ओf थे षन्घ
10. प्रोचेएदिन्ग्स् इन् चसेस् ओf स्च्हिस्म्
(4) छ्31⁄4अवग्ग-प्±1⁄4इ (ओर् छुल्लवग्ग) (12 खन्दकस् देअलिन्ग् wइथ् fउर्थेर् रुलेस् अन्द् प्रोचे-
दुरेस् fओर् इन्स्तितुतिओनल् अच्त्स् ओर् fउन्च्तिओन्स्, क्नोwन् अस् सअघकम्मः
1. रुलेस् fओर् देअलिन्ग् wइथ् ओffएन्चेस् थत् चोमे बेfओरे थे षन्घ
(सअघ्±दिसेस)
2. प्रोचेदुरेस् fओर् पुत्तिन्ग् अ भिक्खु ओन् प्रोबतिओन्
3. प्रोचेदुरेस् fओर् देअलिन्ग् wइथ् अच्चुमुलतिओन् ओf ओffएन्चेस् ब्य् अ भिक्खु
4. रुलेस् fओर् सेत्त्लिन्ग् लेगल् प्रोचेदुरेस् इन् थे षन्घ
5. मिस्च्. रुलेस् fओर् बथिन्ग्, द्रेस्स्, एत्च्.
6. द्wएल्लिन्ग्स्, fउर्नितुरे, लोद्गिन्ग्, एत्च्.
7. स्च्हिस्म्स्
8. च्लस्सेस् ओf भिक्खुस् अन्द् दुतिएस् ओf तेअच्हेर्स् & नोविचेस्
9. एxच्लुसिओन् fरोम् थे प्±तिमोक्ख
10. थे ओर्दिनतिओन् अन्द् इन्स्त्रुच्तिओन् ओf भिक्खुनिस्
11. अच्चोउन्त् ओf थे 1स्त् चोउन्चिल् अत् ऋ±जगह
12. अच्चोउन्त् ओf थे 2न्द् चोउन्चिल् अत् Vएस्±लि
3. Pअरिव्±र-प्±1⁄4इ [अ सुम्मर्य् ओf थे विनय, अर्रन्गेद् अस् अ
चतेच्हिस्म् fओर् इन्स्त्रुच्तिओन् अन्द् एxअमिनतिओन्]
(5) Pअरिव्±र-प्±1⁄4इ ठे fइfथ् बोओक् ओf विनय सेर्वेस् अस् अ किन्द् ओf मनुअल् एनब्लिन्ग् थे रेअदेर्
तो मके अन् अनल्य्तिचल् सुर्वेय् ओf थे wहोले ओf Vइनय Pइμअक.

षुत्त Pइṭअक -डिघ णिक्āय ड्ण् 9 -
Pओṭṭहप्āद षुत्त
{एxचेर्प्त्}
— ठे qउएस्तिओन्स् ओf Pओṭṭहप्āद — Pओṭṭहप्āद अस्क्स् वरिओउस् qउएस्तिओन्स् रेअग्र्दिन्ग् थे नतुरे ओf षññā. णोतेः प्लैन् तेxत्स्

णोw,
लोर्द्, दोएस् पेर्चेप्तिओन् अरिसे fइर्स्त्, अन्द् क्नोwलेद्गे अfतेर्;
ओर् दोएस् क्नोwलेद्गे अरिसे fइर्स्त्, अन्द् पेर्चेप्तिओन् अfतेर्; ओर् दो
पेर्चेप्तिओन् & क्नोwलेद्गे अरिसे सिमुल्तनेओउस्ल्य्?

Pओत्थपद,
पेर्चेप्तिओन् अरिसेस् fइर्स्त्, अन्द् क्नोwलेद्गे अfतेर्. आन्द् थे
अरिसिन्ग् ओf क्नोwलेद्गे चोमेस् fरोम् थे अरिसिन्ग् ओf पेर्चेप्तिओन्. Oने
दिस्चेर्न्स्, ‘ईत्’स् इन् देपेन्देन्चे ओन् थिस् थत् म्य् क्नोwलेद्गेहस्
अरिसेन्.’ ठ्रोउघ् थिस् लिने ओf रेअसोनिन्ग् ओने चन् रेअलिशे होw
पेर्चेप्तिओन् अरिसेस् fइर्स्त्, अन्द् क्नोwलेद्गे अfतेर्, अन्द् होw थे
अरिसिन्ग् ओf
क्नोwलेद्गे चोमेस् fरोम् थे अरिसिन्ग् ओf पेर्चेप्तिओन्.ड्ण् 22 - (ड् इइ 290)
ंअह्āसतिपṭṭह्āन षुत्त
— आत्तेन्दन्चे ओन् अwअरेनेस्स् —
[
मह्ā+सतिपṭṭह्āन ] ठिस् सुत्त इस् wइदेल्य् चोन्सिदेरेद् अस् अ थे मैन्
रेfएरेन्चे fओर् मेदिततिओन् प्रच्तिचे. णोतेः इन्fओबुब्ब्लेस् ओन् अल्ल्
Pअलि wओर्द्स्

Eन्ग्लिस्ह् ईन्त्रोदुच्तिओन् ई. Oब्सेर्वतिओन् ओf Kāय
   आ. षेच्तिओन् ओन् āन्āप्āन
   B. षेच्तिओन् ओन् पोस्तुरेस्
   छ्. षेच्तिओन् ओन् सम्पजññअ
   ड्. षेच्तिओन् ओन् रेपुल्सिवेनेस्स्
   E. षेच्तिओन् ओन् थे Eलेमेन्त्स्
   F. षेच्तिओन् ओन् थे निने च्हर्नेल् ग्रोउन्द्स्

ईई. Oब्सेर्वतिओन् ओf Vएदन्ā

ईन्त्रोदुच्तिओन्

ठुस् हवे ई हेअर्दः 


Oन्
ओने ओच्चसिओन्, थे Bहगव्ā wअस् स्तयिन्ग् अमोन्ग् थे Kउरुस् अत्
Kअम्म्āसधम्म,अ मर्केत् तोwन् ओf थे Kउरुस्. ठेरे, हे अद्द्रेस्सेद् थे
भिक्खुसः

– Bहिक्खुस्.
– Bहद्दन्ते अन्स्wएरेद् थे भिक्खुस्. ठे Bहगव्ā सैदः 

–
ठिस्, भिक्खुस्, इस् थे पथ् थत् लेअद्स् तो नोथिन्ग् बुत् थे पुरिfइचतिओन्
ओf बेइन्ग्स्, थे ओवेर्चोमिन्ग् ओf सोर्रोw अन्द् लमेन्ततिओन्, थे
दिसप्पेअरन्चे ओf दुक्ख-दोमनस्स, थे अत्तैन्मेन्त् ओf थे रिघ्त् wअय्, थे
रेअलिशतिओन् ओf णिब्ब्āन, थत् इस् तो सय् थे fओउर् सतिपṭṭह्āनस्.

Wहिच्ह्
fओउर्? ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द् ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् वेदन्ā इन् वेदन्ā,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् चित्त इन् चित्त,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्म·स् इन् धम्म·स्,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्.

ई. Kāय्āनुपस्सन्ā
आ. षेच्तिओन् ओन् āन्āप्āन
आन्द्
होw, भिक्खुस्, दोएस् अ भिक्खु द्wएल्ल् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय?
ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु, हविन्ग् गोने तो थे fओरेस्त् ओर् हविन्ग् गोने
अत् थे रोओत् ओf अ त्रेए ओर् हविन्ग् गोने तो अन् एम्प्त्य् रोओम्, सित्स्
दोwन् fओल्दिन्ग् थे लेग्स् च्रोस्स्wइसे, सेत्तिन्ग् क्āय उप्रिघ्त्,
अन्द् सेत्तिन्ग् सति परिमुखṃ. Bएइन्ग् थुस् सतो हे ब्रेअथेस् इन्, बेइन्ग्
थुस् सतो हे ब्रेअथेस् ओउत्. Bरेअथिन्ग् इन् लोन्ग् हे उन्देर्स्तन्द्सः
‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् इन् लोन्ग्’; ब्रेअथिन्ग् ओउत् लोन्ग् हे
उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् ओउत् लोन्ग्’; ब्रेअथिन्ग् इन्
स्होर्त् हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् इन् स्होर्त्’;
ब्रेअथिन्ग् ओउत् स्होर्त् हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् ओउत्
स्होर्त्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘fएएलिन्ग् थे wहोले क्āय, ई wइल्ल्
ब्रेअथे इन्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘fएएलिन्ग् थे wहोले क्āय, ई wइल्ल्
ब्रेअथे ओउत्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘चल्मिन्ग् दोwन् थे क्āय-सṅख्āरस्,
ई wइल्ल् ब्रेअथे इन्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘चल्मिन्ग् दोwन् थे
क्āय-सṅख्āरस्, ई wइल्ल् ब्रेअथे ओउत्’.

ञुस्त् अस्, भिक्खुस्, अ
स्किल्ल्fउल् तुर्नेर् ओर् अ तुर्नेर्’स् अप्प्रेन्तिचे, मकिन्ग् अ लोन्ग्
तुर्न्, उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् मकिन्ग् अ लोन्ग् तुर्न्’; मकिन्ग् अ
स्होर्त् तुर्न्, हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् मकिन्ग् अ स्होर्त् तुर्न्’;
इन् थे समे wअय्, भिक्खुस्, अ भिक्खु, ब्रेअथिन्ग् इन् लोन्ग्,
उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् इन् लोन्ग्’; ब्रेअथिन्ग् ओउत् लोन्ग्
हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् ओउत् लोन्ग्’; ब्रेअथिन्ग् इन्
स्होर्त् हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् इन् स्होर्त्’;
ब्रेअथिन्ग् ओउत् स्होर्त् हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम् ब्रेअथिन्ग् ओउत्
स्होर्त्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘fएएलिन्ग् थे wहोले क्āय, ई wइल्ल्
ब्रेअथे इन्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘fएएलिन्ग् थे wहोले क्āय, ई wइल्ल्
ब्रेअथे ओउत्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘चल्मिन्ग् दोwन् थे क्āय-सṅख्āरस्,
ई wइल्ल् ब्रेअथे इन्’; हे त्रैन्स् हिम्सेल्fः ‘चल्मिन्ग् दोwन् थे
क्āय-सṅख्āरस्, ई wइल्ल् ब्रेअथे ओउत्’.

ठुस् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय. 


B. षेच्तिओन् ओन् पोस्तुरेस्

Fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु, wहिले wअल्किन्ग्, उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम्
wअल्किन्ग्’, ओर् wहिले स्तन्दिन्ग् हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम्
स्तन्दिन्ग्’, ओर् wहिले सित्तिन्ग् हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम्
सित्तिन्ग्’, ओर् wहिले ल्यिन्ग् दोwन् हे उन्देर्स्तन्द्सः ‘ई अम्
ल्यिन्ग् दोwन्’. Oर् एल्से, इन् wहिच्हेवेर् पोसितिओन् हिस् क्āय इस्
दिस्पोसेद्, हे उन्देर्स्तन्द्स् इत् अच्चोर्दिन्ग्ल्य्. 


ठुस् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय. 
ठुस्
हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय. 




छ्. षेच्तिओन् ओन् सम्पजññअ

Fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु, wहिले अप्प्रोअच्हिन्ग् अन्द् wहिले देपर्तिन्ग्,
अच्त्स् wइथ् सम्पजññअ, wहिले लोओकिन्ग् अहेअद् अन्द् wहिले लोओकिन्ग्
अरोउन्द्, हे अच्त्स् wइथ् सम्पजññअ, wहिले बेन्दिन्ग् अन्द् wहिले
स्त्रेत्च्हिन्ग्, हे अच्त्स् wइथ् सम्पजññअ, wहिले wएअरिन्ग् थे रोबेस्
अन्द् थे उप्पेर् रोबे अन्द् wहिले चर्र्यिन्ग् थे बोwल्, हे अच्त्स् wइथ्
सम्पजññअ, wहिले एअतिन्ग्, wहिले द्रिन्किन्ग्, wहिले च्हेwइन्ग्, wहिले
तस्तिन्ग्, हे अच्त्स् wइथ् सम्पजññअ, wहिले अत्तेन्दिन्ग् तो थे
बुसिनेस्स् ओf देfएचतिन्ग् अन्द् उरिनतिन्ग्, हे अच्त्स् wइथ् सम्पजññअ,
wहिले wअल्किन्ग्, wहिले स्तन्दिन्ग्, wहिले सित्तिन्ग्, wहिले
स्लेएपिन्ग्, wहिले बेइन्ग् अwअके, wहिले तल्किन्ग् अन्द् wहिले बेइन्ग्
सिलेन्त्, हे अच्त्स् wइथ् सम्पजññअ. 


ठुस् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओ फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन\ इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय. 


ड्. षेच्तिओन् ओन् ऋएपुल्सिवेनेस्स्

Fउर्थेर्मोरे,भिक्खुस्,
अ भिक्खु चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् बोद्य्, fरोम् थे सोलेस् ओf थे fएएत्
उप् अन्द् fरोम् थे हैर् ओन् थे हेअद् दोwन्, wहिच्ह् इस् देलिमितेद् ब्य्
इत्स् स्किन् अन्द् fउल्ल् ओf वरिओउस् किन्द्स् ओf इम्पुरितिएसः “ईन् थिस्
क्āय, थेरे अरे थे हैर्स् ओf थे हेअद्, हैर्स् ओf थे बोद्य्, नैल्स्,
तेएथ्, स्किन्, fलेस्ह्, तेन्दोन्स्, बोनेस्, बोने मर्रोw, किद्नेय्स्,
हेअर्त्, लिवेर्, प्लेउर, स्प्लेएन्, लुन्ग्स्, इन्तेस्तिनेस्,
मेसेन्तेर्य्, स्तोमच्ह् wइथ् इत्स् चोन्तेन्त्स्, fएचेस्, बिले, फ्लेग्म्,
पुस्, ब्लोओद्, स्wएअत्, fअत्, तेअर्स्, ग्रेअसे, सलिव, नसल् मुचुस्,
स्य्नोविअल् fलुइद् अन्द् उरिने.” 


ञुस्त् अस् इf, भिक्खुस्, थेरे
wअस् अ बग् हविन्ग् त्wओ ओपेनिन्ग्स् अन्द् fइल्लेद् wइथ् वरिओउस् किन्द्स्
ओf ग्रैन्, सुच्ह् अस् हिल्ल्-पद्द्य्, पद्द्य्, मुन्ग् बेअन्स्,
चोw-पेअस्, सेसमे सेएद्स् अन्द् हुस्केद् रिचे. आ मन् wइथ् गोओद्
एयेसिघ्त्, हविन्ग् उन्fअस्तेनेद् इत्, wओउल्द् चोन्सिदेर् [इत्स्
चोन्तेन्त्स्]ः “ठिस् इस् हिल्ल्-पद्द्य्, थिस् इस् पद्द्य्, थोसे अरे
मुन्ग् बेअन्स्, थोसे अरे चोw-पेअस्, थोसे अरे सेसमे सेएद्स् अन्द् थिस्
इस् हुस्केद् रिचे;” इन् थे समे wअय्, भिक्खुस्, अ भिक्खु चोन्सिदेर्स्
थिस् वेर्य् बोद्य्, fरोम् थे सोलेस् ओf थे fएएत् उप् अन्द् fरोम् थे हैर्
ओन् थे हेअद् दोwन्, wहिच्ह् इस् देलिमितेद् ब्य् इत्स् स्किन् अन्द्
fउल्ल् ओf वरिओउस् किन्द्स् ओf इम्पुरितिएसः “ईन् थिस् क्āय, थेरे अरे थे
हैर्स् ओf थे हेअद्, हैर्स् ओf थे बोद्य्, नैल्स्, तेएथ्, स्किन्, fलेस्ह्,
तेन्दोन्स्, बोनेस्, बोने मर्रोw, किद्नेय्स्, हेअर्त्, लिवेर्, प्लेउर,
स्प्लेएन्, लुन्ग्स्, इन्तेस्तिनेस्, मेसेन्तेर्य्, स्तोमच्ह् wइथ् इत्स्
चोन्तेन्त्स्, fएचेस्, बिले, फ्लेग्म्, पुस्, ब्लोओद्, स्wएअत्, fअत्,
तेअर्स्, ग्रेअसे,
सलिव, नसल् मुचुस्, स्य्नोविअल् fलुइद् अन्द् उरिने.”

ठुस्
हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय. 


E. षेच्तिओन् ओन् थे Eलेमेन्त्स्

Fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु रेfलेच्त्स् ओन् थिस् वेर्य् क्āय, होwएवेर् इत् इस्
प्लचेद्, होwएवेर् इत् इस् दिस्पोसेदः “ईन् थिस् क्āय, थेरे इस् थे एअर्थ्
एलेमेन्त्, थे wअतेर् एलेमेन्त्, थे fइरे एलेमेन्त् अन्द् थे ऐर्
एलेमेन्त्.” 


ञुस्त् अस्, भिक्खुस्, अ स्किल्ल्fउल् बुत्च्हेर् ओर्
अ बुत्च्हेर्’स् अप्प्रेन्तिचे, हविन्ग् किल्लेद् अ चोw, wओउल्द् सित् अत्
अ च्रोस्स्रोअद्स् चुत्तिन्ग् इत् इन्तो पिएचेस्; इन् थे समे wअय्,
भिक्खुस्, अ भिक्खु रेfलेच्त्स् ओन् थिस् वेर्य् क्āय, होwएवेर् इत् इस्
प्लचेद्, होwएवेर् इत् इस् दिस्पोसेदः “ईन् थिस् क्āय, थेरे इस् थे एअर्थ्
एलेमेन्त्, थे wअतेर् एलेमेन्त्, थे fइरे एलेमेन्त् अन्द् थे ऐर्
एलेमेन्त्.”

ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय्
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द्
पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस्
क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ
अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग्
तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

F. षेच्तिओन् ओन् थे निने च्हर्नेल् ग्रोउन्द्स्
(1)
Fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्,
चस्त् अwअय् इन् अ च्हर्नेल् ग्रोउन्द्, ओने दय् देअद्, ओर् त्wओ दय्स्
देअद् ओर् थ्रेए दय्स् देअद्, स्wओल्लेन्, ब्लुइस्ह् अन्द् fएस्तेरिन्ग्,
हे चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ
नतुरे, इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द् इस् नोत् fरेए fरोम्
सुच्ह् अ चोन्दितिओन्.” 


ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय
इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय्
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द्
पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस्
क्āय!”\ सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ
अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग्
तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

(2)
Fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ
भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्, चस्त् अwअय् इन् अ
च्हर्नेल् ग्रोउन्द्, बेइन्ग् एअतेन् ब्य् च्रोwस्, बेइन्ग् एअतेन् ब्य्
हwक्स्, बेइन्ग् एअतेन् ब्य् वुल्तुरेस्, बेइन्ग् एअतेन् ब्य् हेरोन्स्,
बेइन्ग् एअतेन् ब्य् दोग्स्, बेइन्ग् एअतेन् ब्य् तिगेर्स्, बेइन्ग् एअतेन्
ब्य् पन्थेर्स्, बेइन्ग् एअतेन् ब्य् वरिओउस् किन्द्स् ओf बेइन्ग्स्, हे
चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ नतुरे,
इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द् इस् नोत् fरेए fरोम् सुच्ह् अ
चोन्दितिओन्.

ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय्
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द्
पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस्
क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ
अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग्
तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

(3)
Fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ
भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्, चस्त् अwअय् इन् अ
च्हर्नेल् ग्रोउन्द्, अ स्qउएलेतोन् wइथ् fलेस्ह् अन्द् ब्लोओद्, हेल्द्
तोगेथेर् ब्य् तेन्दोन्स्, हे चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय
अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ नतुरे, इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द्
इस् नोत् fरेए fरोम् सुच्ह् अ चोन्दितिओन्.”


ठुस् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

(4)
Fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्,
चस्त् अwअय् इन् अच्हर्नेल् ग्रोउन्द्, अ स्qउएलेतोन् wइथोउत् fलेस्ह्
अन्द् स्मेअरेद् wइथ् ब्लोओद्, हेल्द्तोगेथेर् ब्य् तेन्दोन्स्, हे
चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ नतुरे,
इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द् इस् नोत् fरेए fरोम् सुच्ह् अ
चोन्दितिओन्.” 


ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय्
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द्
पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस्
क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ
अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग्
तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

(5)
Fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ
भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्, चस्त् अwअय् इन् अ
च्हर्नेल् ग्रोउन्द्, अ स्qउएलेतोन् wइथोउत् fलेस्ह् नोर् ब्लोओद्, हेल्द्
तोगेथेर् ब्य् तेन्दोन्स्, हे चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय
अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ नतुरे, इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द्
इस् नोत् fरेए fरोम् सुच्ह् अ चोन्दितिओन्.” 


ठुस् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय. 


(6)
Fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्,
चस्त् अwअय् इन् अ च्हर्नेल् ग्रोउन्द्, दिस्चोन्नेच्तेद् बोनेस्
स्चत्तेरेद् हेरे अन्द् थेरे, हेरे अ हन्द् बोने, थेरे अ fओओत् बोने, हेरे
अन् अन्क्ले बोने, थेरे अ स्हिन् बोने, हेरे अ थिघ् बोने, थेरे अ हिप्
बोने, हेरे अ रिब्, थेरे अ बच्क् बोने, हेरे अ स्पिने बोने, थेरे अ नेच्क्
बोने, हेरे अ जw बोने, थेरे अ तोओथ् बोने, ओर् थेरे थे स्कुल्ल्, हे
चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ नतुरे,
इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द् इस् नोत् fरेए fरोम् सुच्ह् अ
चोन्दितिओन्.” 


ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय्
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द्
पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस्
क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ
अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग्
तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

(7)
Fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ
भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्, चस्त् अwअय् इन् अ
च्हर्नेल् ग्रोउन्द्, थे बोनेस् wहितेनेद् लिके अ सेअस्हेल्ल्, हे
चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ नतुरे,
इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द् इस् नोत् fरेए fरोम् सुच्ह् अ
चोन्दितिओन्.” 


(8)
Fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु, जुस्त्
अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्, चस्त् अwअय् इन् अ च्हर्नेल्
ग्रोउन्द्, हेअपेद् उप् बोनेस् ओवेर् अ येअर् ओल्द्, हे चोन्सिदेर्स् थिस्
वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय अल्सो इस् ओf सुच्ह् अ नतुरे, इत् इस् गोइन्ग् तो
बेचोमे लिके थिस्, अन्द् इस् नोत् fरेए fरोम् सुच्ह् अ चोन्दितिओन्.” 


ठुस्
हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर्
एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस् इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्,
जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स्
देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्.
ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

(9)
Fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु, जुस्त् अस् इf हे wअस् सेएइन्ग् अ देअद् बोद्य्,
चस्त् अwअय् इन् अ च्हर्नेल् ग्रोउन्द्, रोत्तेन् बोनेस् रेदुचेद् तो
पोwदेर्, हे चोन्सिदेर्स् थिस् वेर्य् क्āयः “ठिस् क्āय अल्सो इस् ओf
सुच्ह् अ नतुरे, इत् इस् गोइन्ग् तो बेचोमे लिके थिस्, अन्द् इस् नोत् fरेए
fरोम् सुच्ह् अ चोन्दितिओन्.” 


ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग्
क्āय इन् क्āय इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन्
क्āय एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्गwअय् ओf
फेनोमेन इन् क्āय, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
अन्द्पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् क्āय; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थिस्
इस् क्āय!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे
ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत्
च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय.

ईई. Oब्सेर्वतिओन् ओf Vएदन्ā

ईन्त्रोदुच्तिओन्

Wहिच्ह्
fओउर्? ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन् क्āय,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् वेदन्ā इन् वेदन्ā,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् चित्त इन् चित्त,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्म·स् इन् धम्म·स्,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्.

ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् वेदन्ā
इन् वेदन्ā इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् वेदन्ā इन्
वेदन्ā एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् वेदन्ā इन् वेदन्ā
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् वेदन्ā, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग्
अwअय् ओf फेनोमेन इन् वेदन्ā, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् वेदन्ā; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः]
“थिस् इस् वेदन्ā!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf
मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस्
नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् वेदन्ā इन् वेदन्ā.

(ठे ंइर्रोर् ओf थे ढम्म)

ई
wइल्ल् एxपोउन्द् थे दिस्चोउर्से ओन् थे ढम्म wहिच्ह् इस् चल्लेद्
ढम्म्āद्āस, पोस्सेस्सेद् ओf wहिच्ह् थे अरियस्āवक, इf हे सो देसिरेस्, चन्
देच्लरे ओf हिम्सेल्fः ‘Fओर् मे, थेरे इस् नो मोरे निरय, नो मोरे
तिरच्च्ह्āन-योनि, नो मोरे पेत्तिविसय, नो मोरे स्तते ओf उन्हप्पिनेस्स्,
ओf मिस्fओर्तुने, ओf मिसेर्य्, ई अम् अ सोत्āपन्न, ब्य् नतुरे fरेए fरोम्
स्ततेस् ओf मिसेर्य्, चेर्तैन् ओf बेइन्ग् देस्तिनेद् तो सम्बोधि.

आन्द्
wहत्, Āनन्द, इस् थत् दिस्चोउर्से ओन् थे ढम्म wहिच्ह् इस् चल्लेद्
ढम्म्āद्āस, पोस्सेस्सेद् ओf wहिच्ह् थे अरियस्āवक, इf हे सो देसिरेस्, चन्
देच्लरे ओf हिम्सेल्fः ‘Fओर् मे, थेरे इस् नो मोरे निरय, नो मोरे
तिरच्च्ह्āन-योनि, नो मोरे पेत्तिविसय, नो मोरे स्तते ओf उन्हप्पिनेस्स्,
ओf मिस्fओर्तुने, ओf मिसेर्य्, ई अम् अ सोत्āपन्न, ब्य् नतुरे fरेए fरोम्
स्ततेस् ओf मिसेर्य्, चेर्तैन् ओf बेइन्ग् देस्तिनेद् तो सम्बोधि?

ःएरे, Āनन्द, अन् अरियस्āवक इस् एन्दोwएद् wइथ् Bउद्धे अवेच्चप्पस्āदः
ईV. Oब्सेर्वतिओन् ओf ढम्मस्

आ. षेच्तिओन् ओन् थे ण्īवरṇअस्

आन्द्
fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, होw दोएस् अ भिक्खु द्wएल्ल् ओब्सेर्विन्ग्
धम्मस् इन् धम्मस्? ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग्
धम्मस् इन् धम्मस् wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fइवे न्īवरṇअस्. आन्द्
fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, होw दोएस् अ भिक्खु द्wएल्ल् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस्
इन् धम्मस् wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fइवे न्īवरṇअस्?

ःएरे, भिक्खुस्,
अ भिक्खु, थेरे बेइन्ग् क्āमच्च्हन्द प्रेसेन्त् wइथिन्, उन्देर्स्तन्द्सः
“थेरे इस् क्āमच्च्हन्द wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् क्āमच्च्हन्द
प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो क्āमच्च्हन्द wइथिन्
मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् क्āमच्च्हन्द चोमेस् तो अरिसे;
हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् क्āमच्च्हन्द इस् अबन्दोनेद्; अन्द् हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् क्āमच्च्हन्द दोएस् नोत् चोमे तो
अरिसे इन् थे fउतुरे.

ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु, थेरे बेइन्ग्
ब्य्āप्āद प्रेसेन्त् wइथिन्, उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् ब्य्āप्āद wइथिन्
मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् ब्य्āप्āद प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः
“थेरे इस् नो ब्य्āप्āद wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन्
ब्य्āप्āद चोमेस् तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् ब्य्āप्āद
इस् अबन्दोनेद्; अन्द् हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् ब्य्āप्āद
दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन् थे fउतुरे.

ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु,
थेरे बेइन्ग् थ्īनमिद्ध्ā प्रेसेन्त् wइथिन्, उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस्
थ्īनमिद्ध्ā wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् थ्īनमिद्ध्ā प्रेसेन्त् wइथिन्,
हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो थ्īनमिद्ध्ā wइथिन् मे”; हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् थ्īनमिद्ध्ā चोमेस् तो अरिसे; हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् थ्īनमिद्ध्ā इस् अबन्दोनेद्; अन्द् हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् थ्īनमिद्ध्ā दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे
इन् थे fउतुरे.

ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु, थेरे बेइन्ग्
उद्धच्च-कुक्कुच्च प्रेसेन्त् wइथिन्, उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस्
उद्धच्च-कुक्कुच्च wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् उद्धच्च-कुक्कुच्च
प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो उद्धच्च-कुक्कुच्च
wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् उद्धच्च-कुक्कुच्च चोमेस्
तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् उद्धच्च-कुक्कुच्च इस्
अबन्दोनेद्; अन्द् हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद्
उद्धच्च-कुक्कुच्च दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन् थे fउतुरे

ःएरे,
भिक्खुस्, अ भिक्खु, थेरे बेइन्ग् विचिकिच्च्ह्ā प्रेसेन्त् wइथिन्,
उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् विचिकिच्च्ह्ā wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग्
विचिकिच्च्ह्ā प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो
विचिकिच्च्ह्ā wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन्
विचिकिच्च्ह्ā चोमेस् तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन्
विचिकिच्च्ह्ā इस् अबन्दोनेद्; अन्द् हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे
अबन्दोनेद् विचिकिच्च्ह्ā दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन् थे fउतुरे.

ठुस्
हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य् अन्द्
एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन्
धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन
इन् धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग्
अwअय् ओf फेनोमेन इन् धम्मस्; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थेसे अरे धम्मस्!”
सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द्
मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो
अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्, wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fइवे न्īवरṇअस्.

B. षेच्तिओन् ओन् थे Kहन्धस्

आन्द्
fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन्
धम्मस् wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fइवे खन्धस्. आन्द् fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्,
होw दोएस् अ भिक्खु द्wएल्ल् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् wइथ्
रेfएरेन्चे तो थे fइवे खन्धस्?

ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु
[दिस्चेर्न्स्]ः “सुच्ह् इस् र्ūप, सुच्ह् इस् थे समुदय ओf र्ūप, सुच्ह्
इस् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf र्ūप; सुच्ह् इस् वेदन्ā, सुच्ह् इस् थे समुदय
ओf वेदन्ā, सुच्ह् इस् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf वेदन्ā; सुच्ह् इस् सññā,
सुच्ह् इस् थे समुदय ओf सññā, सुच्ह् इस् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf सññā;
सुच्ह् इस् सṅख्āर, सुच्ह् इस् थे समुदय ओf सṅख्āर, सुच्ह् इस् थे
पस्सिन्ग् अwअय् ओf सṅख्āर; सुच्ह् इस् विññāṇअ, सुच्ह् इस् थे समुदय ओf
विññāṇअ, सुच्ह् इस् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf विññāṇअ”.

ठुस् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य् अन्द्
एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन्
धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन
इन् धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग्
अwअय् ओf फेनोमेन इन् धम्मस्; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थेसे अरे धम्मस्!”
सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द्
मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो
अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्, wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fइवे खन्धस्.

छ्. षेच्तिओन् ओन् थे षेन्से ष्फेरेस्

आन्द्
fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन्
धम्मस् wइथ् रेfएरेन्चे तो थे सिx इन्तेर्नल् अन्द् एxतेर्नल् āयतनस्.
आन्द् fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, होw दोएस् अ भिक्खु द्wएल्ल् ओब्सेर्विन्ग्
धम्मस् इन् धम्मस् wइथ् रेfएरेन्चे तो थे सिx इन्तेर्नल् अन्द् एxतेर्नल्
āयतनस्?

ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु उन्देर्स्तन्द्स् चक्खु, हे
उन्देर्स्तन्द्स् र्ūप, हे उन्देर्स्तन्द्स् थे सṃयोजन wहिच्ह् अरिसेस्
ओwइन्ग् तो थेसे त्wओ, हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सṃयोजन चोमेस्
तो अरिसे, हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सṃयोजन इस् अबन्दोनेद्,
अन्द् हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् सṃयोजन दोएस् नोत् चोमे तो
अरिसे इन् थे fउतुरे.

ःए उन्देर्स्तन्द्स् सोत, हे उन्देर्स्तन्द्स्
सद्द, हे उन्देर्स्तन्द्स् थे सṃयोजन wहिच्ह् अरिसेस् ओwइन्ग् तो थेसे
त्wओ, हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सṃयोजन चोमेस् तो अरिसे, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सṃयोजन इस् अबन्दोनेद्, अन्द् हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् सṃयोजन दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन्
थे fउतुरे.

ःए उन्देर्स्तन्द्स् घ्āन, हे उन्देर्स्तन्द्स् गन्ध, हे
उन्देर्स्तन्द्स् थे सṃयोजन wहिच्ह् अरिसेस् ओwइन्ग् तो थेसे त्wओ, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सṃयोजन चोमेस् तो अरिसे, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सṃयोजन इस् अबन्दोनेद्, अन्द् हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् सṃयोजन दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन्
थे fउतुरे.

ःए उन्देर्स्तन्द्स् जिव्ह, हे उन्देर्स्तन्द्स् रस, हे
उन्देर्स्तन्द्स् थे सṃयोजन wहिच्ह् अरिसेस् ओwइन्ग् तो थेसे त्wओ, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सṃयोजन चोमेस् तो अरिसे, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सṃयोजन इस् अबन्दोनेद्, अन्द् हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् सṃयोजन दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन्
थे fउतुरे.

ःए उन्देर्स्तन्द्स् क्āय, हे उन्देर्स्तन्द्स्
फोṭṭहब्ब, हे उन्देर्स्तन्द्स् थे सṃयोजन wहिच्ह् अरिसेस् ओwइन्ग् तो थेसे
त्wओ, हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सṃयोजन चोमेस् तो अरिसे, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सṃयोजन इस् अबन्दोनेद्, अन्द् हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् सṃयोजन दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन्
थे fउतुरे.

ःए उन्देर्स्तन्द्स् मन, हे उन्देर्स्तन्द्स् धम्मस्, हे
उन्देर्स्तन्द्स् थे सṃयोजन wहिच्ह् अरिसेस् ओwइन्ग् तो थेसे त्wओ, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सṃयोजन चोमेस् तो अरिसे, हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सṃयोजन इस् अबन्दोनेद्, अन्द् हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अबन्दोनेद् सṃयोजन दोएस् नोत् चोमे तो अरिसे इन्
थे fउतुरे.

ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्
इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्
एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्
इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
ओf फेनोमेन इन् धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग्
अwअय् ओf फेनोमेन इन् धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय
अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् धम्मस्; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः]
“थेसे अरे धम्मस्!” सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf
मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस्
नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्, wइथ् रेfएरेन्चे तो थे सिx
इन्तेर्नल् अन्द् एxतेर्नल् āयतनस्.

ड्. षेच्तिओन् ओन् थे Bओज्झṅगस्

आन्द्
fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन्
धम्मस् wइथ् रेfएरेन्चे तो थे सेवेन् बोज्झṅगस्. आन्द् fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, होw दोएस् अ भिक्खु द्wएल्ल् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्
wइथ् रेfएरेन्चे तो थे सेवेन् बोज्झṅगस्?

ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु,
थेरे बेइन्ग् थे सति सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, उन्देर्स्तन्द्सः
“थेरे इस् थे सति सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् थे सति
सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो सति
सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सति
सम्बोज्झṅग चोमेस् तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सति
सम्बोज्झṅग इस् देवेलोपेद् तो पेर्fएच्तिओन्.

ठेरे बेइन्ग् थे
धम्मविचय सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् थे
धम्मविचय सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् थे धम्मविचय सम्बोज्झṅग
प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो धम्मविचय सम्बोज्झṅग
wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् धम्मविचय सम्बोज्झṅग
चोमेस् तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् धम्मविचय सम्बोज्झṅग
इस् देवेलोपेद् तो पेर्fएच्तिओन्.

ठेरे बेइन्ग् थे व्īरिय
सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् थे व्īरिय
सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् थे व्īरिय सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त्
wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो व्īरिय सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”;
हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् व्īरिय सम्बोज्झṅग चोमेस् तो अरिसे;
हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् व्īरिय सम्बोज्झṅग इस् देवेलोपेद् तो
पेर्fएच्तिओन्.

ठेरे बेइन्ग् थे प्īति सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त्
wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् थे प्īति सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”;
थेरे नोत् बेइन्ग् थे प्īति सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे
उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो प्īति सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् प्īति सम्बोज्झṅग चोमेस् तो अरिसे; हे
उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् प्īति सम्बोज्झṅग इस् देवेलोपेद् तो
पेर्fएच्तिओन्. ठेरे बेइन्ग् थे पस्सद्धि सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे
उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् थे पस्सद्धि सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; थेरे नोत्
बेइन्ग् थे पस्सद्धि सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः
“थेरे इस् नो पस्सद्धि सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे
उनरिसेन् पस्सद्धि सम्बोज्झṅग चोमेस् तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे
अरिसेन् पस्सद्धि सम्बोज्झṅग इस् देवेलोपेद् तो पेर्fएच्तिओन्.

ठेरे
बेइन्ग् थे सम्āधि सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः
“थेरे इस् थे सम्āधि सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् थे सम्āधि
सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो सम्āधि
सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् सम्āधि
सम्बोज्झṅग चोमेस् तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् सम्āधि
सम्बोज्झṅग इस् देवेलोपेद् तो पेर्fएच्तिओन्.

ठेरे बेइन्ग् थे
उपेक्ख्ā सम्बोज्झṅग प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् थे
उपेक्ख्ā सम्बोज्झṅग wइथिन् मे”; थेरे नोत् बेइन्ग् थे उपेक्ख्ā सम्बोज्झṅग
प्रेसेन्त् wइथिन्, हे उन्देर्स्तन्द्सः “थेरे इस् नो उपेक्ख्ā सम्बोज्झṅग
wइथिन् मे”; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे उनरिसेन् उपेक्ख्ā सम्बोज्झṅग
चोमेस् तो अरिसे; हे उन्देर्स्तन्द्स् होw थे अरिसेन् उपेक्ख्ā सम्बोज्झṅग
इस् देवेलोपेद् तो पेर्fएच्तिओन्.

ठुस् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग्
धम्मस् इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग्
धम्मस् इन् धम्मस् एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस्
इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य् अन्द् एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन् धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन् धम्मस्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन इन्
धम्मस्; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थेसे अरे धम्मस्!” सति इस् प्रेसेन्त्
इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द् मेरे पṭइस्सति, हे
द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो अन्य्थिन्ग् इन् थे
wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन्
धम्मस्, wइथ् रेfएरेन्चे तो थे सेवेन् बोज्झṅगस्.

E. षेच्तिओन् ओन् थे ट्रुथ्स्

आन्द्
fउर्थेर्मोरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन्
धम्मस् wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fओउर् अरिय·सच्चस्. आन्द् fउर्थेर्मोरे,
भिक्खुस्, होw दोएस् अ भिक्खु द्wएल्ल् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्
wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fओउर् अरिय·सच्चस्?

E1. Exपोसितिओन् ओf डुक्खसच्च

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् थे दुक्ख अरियसच्च? ञ्āति इस् दुक्ख, अगिन्ग् इस्
दुक्ख (सिच्क्नेस्स् इस् दुक्ख) मरṇअ इस् दुक्ख, सोर्रोw, लमेन्ततिओन्,
दुक्ख, दोमनस्स अन्द् दिस्त्रेस्स् इस् दुक्ख, अस्सोचिअतिओन् wइथ् wहत् इस्
दिस्लिकेद् इस् दुक्ख, दिस्सोचिअतिओन् fरोम् wहत् इस् लिकेद् इस् दुक्ख,
नोत् तो गेत् wहत् ओने wअन्त्स् इस् दुक्ख; इन् स्होर्त्, थे fइवे
उप्āद्āन·क्·खन्धस् अरे दुक्ख.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्, इस् ज्āति?
Fओर् थे वरिओउस् बेइन्ग्स् इन् थे वरिओउस् च्लस्सेस् ओf बेइन्ग्स्, ज्āति,
थे बिर्थ्, थे देस्चेन्त् [इन्तो थे wओम्ब्], थे अरिसिन्ग् [इन् थे
wओर्ल्द्], थे अप्पेअरन्चे, थे अप्परितिओन् ओf थे खन्धस्, थे अच्qउइसितिओन्
ओf थे āयतनस्. ठिस्, भिक्खुस्, इस् चल्लेद् ज्āति.

आन्द् wहत्,
भिक्खुस्, इस् जर्ā? Fओर् थे वरिओउस् बेइन्ग्स् इन् थे वरिओउस् च्लस्सेस्
ओf बेइन्ग्स्, जर्ā, थे स्तते ओf बेइन्ग् देचयेद्, ओf हविन्ग् ब्रोकेन्
[तेएथ्], ओf हविन्ग् ग्रेय् हैर्, ओf बेइन्ग् wरिन्क्लेद्, थे देच्लिने ओf
वितलित्य्, थे देचय् ओf थे इन्द्रियसः थिस्, भिक्खुस्, इस् चल्लेद् जर्ā.

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् मरṇअ? Fओर् थे वरिओउस् बेइन्ग्स् इन् थे वरिओउस्
च्लस्सेस् ओf बेइन्ग्स्, थे देचेअसे, थे स्तते ओf स्हिfतिन्ग् [ओउत् ओf
एxइस्तेन्चे], थे ब्रेअक् उप्, थे दिसप्पेअरन्चे, थे देअथ्, मरṇअ, थे
पस्सिन्ग् अwअय्, थे ब्रेअक् उप् ओf थे खन्धस्, थे लयिन्ग् दोwन् ओf थे
चोर्प्सेः थिस्, भिक्खुस्, इस् चल्लेद् मरṇअ.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्,
इस् सोर्रोw? ईन् ओने, भिक्खुस्, अस्सोचिअतेद् wइथ् वरिओउस् किन्द्स् ओf
मिस्fओर्तुने, तोउच्हेद् ब्य् वरिओउस् किन्द्स् ओf दुक्ख धम्मस्, थे
सोर्र्रोw, थे मोउर्निन्ग्, थे स्तते ओf ग्रिएf, थे इन्नेर् सोर्रोw, थे
इन्नेर् ग्रेअत् सोर्रोwः थिस्, भिक्खुस्, इस् चल्लेद् सोर्रोw.

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् लमेन्ततिओन्? ईन् ओने, भिक्खुस्, अस्सोचिअतेद् wइथ्
वरिओउस् किन्द्स् ओf मिस्fओर्तुने, तोउच्हेद् ब्य् वरिओउस् किन्द्स् ओf
दुक्ख धम्मस्, थे च्रिएस्, थे लमेन्ततिओन्स्, थे wएएपिन्ग्, थे wऐलिन्ग्,
थे स्तते ओf च्र्यिन्ग्, थे स्तते ओf लमेन्ततिन्गः थिस्, भिक्खुस्, इस्
चल्लेद् लमेन्ततिओन्.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्, इस् दुक्ख? Wहतेवेर्,
भिक्खुस्, बोदिल्य् दुक्ख, बोदिल्य् उन्प्लेअसन्त्नेस्स्, दुक्ख
एन्गेन्देरेद् ब्य् बोदिल्य् चोन्तच्त्, उन्प्लेअसन्त् वेदयितसः थिस्,
भिक्खुस्, इस् चल्लेद् दुक्ख.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्, इस् दोमनस्स?
Wहतेवेर्, भिक्खुस्, मेन्तल् दुक्ख, मेन्तल् उन्प्लेअसन्त्नेस्स्, दुक्ख
एन्गेन्देरेद् ब्य् मेन्तल् चोन्तच्त्, उन्प्लेअसन्त् वेदयितसः थिस्,
भिक्खुस्, इस् चल्लेद् दोमनस्स.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्, इस्
देस्पैर्? ईन् ओने, भिक्खुस्, अस्सोचिअतेद् wइथ् वरिओउस् किन्द्स् ओf
मिस्fओर्तुने, तोउच्हेद् ब्य् वरिओउस् किन्द्स् ओf दुक्ख धम्मस्, थे
त्रोउब्ले, थे देस्पैर्, थे स्तते ओf बेइन्ग् इन् त्रोउब्ले, थे स्तते ओf
बेइन्ग् इन् देस्पैरः थिस्, भिक्खुस्, इस् चल्लेद् देस्पैर्.

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् थे दुक्ख ओf बेइन्ग् अस्सोचिअतेद् wइथ् wहत् इस्
दिसग्रेएअब्ले? ःएरे, अस् तो थे fओर्म्स्, सोउन्द्स्, तस्तेस्, ओदोर्स्,
बोदिल्य् फेनोमेन अन्द् मेन्तल् फेनोमेन थेरे अरे wहिच्ह् अरे
उन्प्लेअसिन्ग्, नोत् एन्जोयब्ले, उन्प्लेअसन्त्, ओर् एल्से थोसे wहो
देसिरे ओने’स् दिसद्वन्तगे, थोसे wहो देसिरे ओने’स् लोस्स्, थोसे wहो
देसिरे ओने’स् दिस्चोम्fओर्त्, थोसे wहो देसिरे ओने’स् नोन्-लिबेरतिओन्
fरोम् अत्तच्ह्मेन्त्, मेएतिन्ग्, बेइन्ग् अस्सोचिअतेद्, बेइन्ग् तोगेथेर्,
एन्चोउन्तेरिन्ग् थेमः थिस्, भिक्खुस्, इस् चल्लेद् थे दुक्ख ओf बेइन्ग्
अस्सोचिअतेद् wइथ् wहत् इस् दिसग्रेएअब्ले.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्,
इस् थे दुक्ख ओf बेइन्ग् दिस्सोचिअतेद् fरोम् wहत् इस् अग्रेएअब्ले? ःएरे,
अस् तो थे fओर्म्स्, सोउन्द्स्, तस्तेस्, ओदोर्स्, बोदिल्य् फेनोमेन अन्द्
मेन्तल् फेनोमेन थेरे अरे wहिच्ह् अरे प्लेअसिन्ग्, एन्जोयब्ले,
प्लेअसन्त्, ओर् एल्से थोसे wहो देसिरे ओने’स् अद्वन्तगे, थोसे wहो देसिरे
ओने’स् बेनेfइत्, थोसे wहो देसिरे ओने’स् चोम्fओर्त्, थोसे wहो देसिरे
ओने’स् लिबेरतिओन् fरोम् अत्तच्ह्मेन्त्, नोत् मेएतिन्ग्, नोत् बेइन्ग्
अस्सोचिअतेद्, नोत् बेइन्ग् तोगेथेर्, नोत् एन्चोउन्तेरिन्ग् थेमः थिस्,
भिक्खुस्, इस् चल्लेद् थे दुक्ख ओf बेइन्ग् दिस्सोचिअतेद् fरोम् wहत् इस्
अग्रेएअब्ले.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्, इस् थे दुक्ख ओf नोत्
गेत्तिन्ग् wहत् ओने wअन्त्स्? ईन् बेइन्ग्स्, भिक्खुस्, हविन्ग् थे
च्हरच्तेरिस्तिच् ओf बेइन्ग् बोर्न्, सुच्ह् अ wइस्ह् अरिसेसः “ओह्
रेअल्ल्य्, मय् थेरे नोत् बे ज्āति fओर् उस्, अन्द् रेअल्ल्य्, मय् wए नोत्
चोमे तो ज्āति.” Bउत् थिस् इस् नोत् तो बे अच्हिएवेद् ब्य् wइस्हिन्ग्.
ठिस् इस् थे दुक्ख ओf नोत् गेत्तिन्ग् wहत् ओने wअन्त्स्.

ईन्
बेइन्ग्स्, भिक्खुस्, हविन्ग् थे च्हरच्तेरिस्तिच् ओf गेत्तिन्ग् ओल्द्,
सुच्ह् अ wइस्ह् अरिसेसः “ओह् रेअल्ल्य्, मय् थेरे नोत् बे जर्ā fओर् उस्,
अन्द् रेअल्ल्य्, मय् wए नोत् चोमे तो जर्ā.” Bउत् थिस् इस् नोत् तो बे
अच्हिएवेद् ब्य् wइस्हिन्ग्. ठिस् इस् थे दुक्ख ओf नोत् गेत्तिन्ग् wहत्
ओने wअन्त्स्.

ईन् बेइन्ग्स्, भिक्खुस्, हविन्ग् थे
च्हरच्तेरिस्तिच् ओf गेत्तिन्ग् सिच्क्, सुच्ह् अ wइस्ह् अरिसेसः “ओह्
रेअल्ल्य्, मय् थेरे नोत् बे सिच्क्नेस्स् fओर् उस्, अन्द् रेअल्ल्य्, मय्
wए नोत् चोमे तो सिच्क्नेस्स्.” Bउत् थिस् इस् नोत् तो बे अच्हिएवेद् ब्य्
wइस्हिन्ग्. ठिस् इस् थे दुक्ख ओf नोत् गेत्तिन्ग् wहत् ओने wअन्त्स्.

ईन्
बेइन्ग्स्, भिक्खुस्, हविन्ग् थे च्हरच्तेरिस्तिच् ओf गेत्तिन्ग् ओल्द्,
सुच्ह् अ wइस्ह् अरिसेसः “ओह् रेअल्ल्य्, मय् थेरे नोत् बे मरṇअ fओर् उस्,
अन्द् रेअल्ल्य्, मय् wए नोत् चोमे तो मरṇअ.” Bउत् थिस् इस् नोत् तो बे
अच्हिएवेद् ब्य् wइस्हिन्ग्. ठिस् इस् थे दुक्ख ओf नोत् गेत्तिन्ग् wहत्
ओने wअन्त्स्.

ईन् बेइन्ग्स्, भिक्खुस्, हविन्ग् थे
च्हरच्तेरिस्तिच् ओf सोर्रोw, लमेन्ततिओन्, दुक्ख, दोमनस्स अन्द्
दिस्त्रेस्स्, सुच्ह् अ wइस्ह् अरिसेसः “ओह् रेअल्ल्य्, मय् थेरे नोत् बे
सोर्रोw, लमेन्ततिओन्, दुक्ख, दोमनस्स अन्द् दिस्त्रेस्स् fओर् उस्, अन्द्
रेअल्ल्य्, मय् wए नोत् चोमे तो सोर्रोw, लमेन्ततिओन्, दुक्ख, दोमनस्स
अन्द् दिस्त्रेस्स्.” Bउत् थिस् इस् नोत् तो बे अच्हिएवेद् ब्य्
wइस्हिन्ग्. ठिस् इस् थे दुक्ख ओf नोत् गेत्तिन्ग् wहत् ओने wअन्त्स्.

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, अरे इन् स्होर्त् थे fइवे उप्āद्āनक्खन्धस्? ठेय् अरेः थे
र्ūप उप्āद्āनक्खन्ध, थे वेदन्ā उप्āद्āनक्खन्ध, थे सññā उप्āद्āनक्खन्ध,
थे सṅख्āर उप्āद्āनक्खन्ध, थे विññāṇअ उप्āद्āनक्खन्ध. ठेसे अरे चल्लेद्
इन् स्होर्त्, भिक्खुस्, थे fइवे उप्āद्āनक्खन्धस्.

ठिस् इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, थे दुक्ख अरियसच्च

E2. Exपोसितिओन् ओf षमुदयसच्च

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् थे दुक्ख-समुदय अरियसच्च? ईत् इस् थिस् तṇह्ā
लेअदिन्ग् तो रेबिर्थ्, चोन्नेच्तेद् wइथ् देसिरे अन्द् एन्जोय्मेन्त्,
fइन्दिन्ग् देलिघ्त् हेरे ओर् थेरे, थत् इस् तो सयः क्āम-तṇह्ā, भव-तṇह्ā
अन्द् विभव-तṇह्ā. Bउत् थिस् तṇह्ā, भिक्खुस्, wहेन् अरिसिन्ग्, wहेरे
दोएस् इत् अरिसे, अन्द् wहेन् सेत्त्लिन्ग् [इत्सेल्f], wहेरे दोएस् इत्
सेत्त्ले? ईन् थत् इन् थे wओर्ल्द् wहिच्ह् सेएम्स् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थत् इस् wहेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, wहेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.

आन्द् wहत् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले? ठे एये इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे एअर् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे नोसे इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे तोन्गुए इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. Kāय इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ंअन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.

Vइसिब्ले fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द्
अरे प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्,
थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. षोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् अरे
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ष्मेल्ल्स् इन् थे wओर्ल्द् अरे
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. टस्तेस् इन् थे wओर्ल्द् अरे
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. Bओदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द्
अरे प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्,
थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ढम्मस् इन् थे wओर्ल्द् अरे
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.

ठे एये-विññāṇअ इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे एअर्-विññāṇअ इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे नोसे-विññāṇअ इन्
थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे
तोन्गुए-विññāṇअ इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत्
सेत्त्लेस्. Kāय-विññāṇअ इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ंअन-विññāṇअ इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.

ठे एये-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे एअर्-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्,
थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे नोसे-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द्
इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्,
थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे तोन्गुए-सम्फस्स इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. Kāय-सम्फस्स इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ंअन-सम्फस्स इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.

ठे वेदन्ā
बोर्न् ओf एये-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत्
सेत्त्लेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf एअर्-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf नोसे-सम्फस्स
इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे वेदन्ā
बोर्न् ओf तोन्गुए-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf क्āय-सम्फस्स इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf
मन-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā,
wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.

ठे
सññā ओf विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे सññā ओf सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे सññā ओf ओदोर्स् इन् थे wओर्ल्द्
इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्,
थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे सññā ओf तस्तेस् इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे सññā ओf बोदिल्य्
फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā,
wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे
सññā ओf ढम्मस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत्
सेत्त्लेस्.

ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे इन्तेन्तिओन्
[रेलतेद् तो] सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत्
सेत्त्लेस्. ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] ओदोर्स् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो]
तस्तेस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā,
wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे
इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] धम्मस्
इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.

ठे
तṇह्ā fओर् विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे तṇह्ā fओर् सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द्
इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्,
थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे तṇह्ā fओर् ओदोर्स् इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे तṇह्ā fओर् तस्तेस्
इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे तṇह्ā
fओर् बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत्
सेत्त्लेस्. ठे तṇह्ā fओर् धम्मस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्.
ठे विच्āर ओf विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्,
अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे विच्āर ओf सोउन्द्स्
इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे विच्āर
ओf ओदोर्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā,
wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे
विच्āर ओf तस्तेस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत्
सेत्त्लेस्. ठे विच्āर ओf बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे wहेन्
सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठे विच्āर ओf धम्मस् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अरिसिन्ग्, अरिसेस्, थेरे
wहेन् सेत्त्लिन्ग्, इत् सेत्त्लेस्. ठिस् इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, थे
दुक्ख·समुदय अरियसच्च.

E3. Exपोसितिओन् ओf णिरोधसच्च

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् थे दुक्ख-समुदय अरियसच्च? ईत् इस् थिस् तṇह्ā
लेअदिन्ग् तो रेबिर्थ्, चोन्नेच्तेद् wइथ् देसिरे अन्द् एन्जोय्मेन्त्,
fइन्दिन्ग् देलिघ्त् हेरे ओर् थेरे, थत् इस् तो सयः क्āम-तṇह्ā, भव-तṇह्ā
अन्द् विभव-तṇह्ā. Bउत् थिस् तṇह्ā, भिक्खुस्, wहेन् अबन्दोनेद्, wहेरे इस्
इत् अबन्दोनेद्, अन्द् wहेन् चेअसिन्ग्, wहेरे दोएस् इत् चेअसे? ईन् थत्
इन् थे wओर्ल्द् wहिच्ह् सेएम्स् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थत् इस्
wहेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, wहेरे wहेन् चेअसिन्ग्,
इत् चेअसेस्.

आन्द् wहत् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले? ठे एये इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे एअर् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे नोसे इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे तोन्गुए इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. Kāय इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ंअन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्.

Vइसिब्ले fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द् अरे प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. षोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् अरे प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ष्मेल्ल्स् इन् थे wओर्ल्द् अरे प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. टस्तेस् इन् थे wओर्ल्द् अरे प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. Bओदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् अरे प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे
wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ढम्मस् इन् थे wओर्ल्द् अरे प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे
wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्.

ठे एये-विññāṇअ इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे एअर्-विññāṇअ इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्,
इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे नोसे-विññāṇअ इन्
थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे
तोन्गुए-विññāṇअ इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. Kāय-विññāṇअ इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ंअन-विññāṇअ इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्.

ठे एये-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे एअर्-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे
wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे नोसे-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे तोन्गुए-सम्फस्स इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्.
Kāय-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ंअन-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्.

ठे वेदन्ā बोर्न् ओf एये-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf
एअर्-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf नोसे-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे
wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf तोन्गुए-सम्फस्स इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे वेदन्ā
बोर्न् ओf क्āय-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे वेदन्ā बोर्न् ओf मन-सम्फस्स इन् थे wओर्ल्द्
इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्.

ठे सññā ओf
विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे सññā ओf सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे सññā ओf ओदोर्स् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे सññā ओf तस्तेस् इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे सññā
ओf बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे सññā ओf ढम्मस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्.

ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] विसिब्ले
fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā,
wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे
इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] ओदोर्स् इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्,
इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे इन्तेन्तिओन्
[रेलतेद् तो] तस्तेस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद् तो] बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द्
इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे इन्तेन्तिओन् [रेलतेद्
तो] धम्मस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā,
wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्.

ठे
तṇह्ā fओर् विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे तṇह्ā fओर् सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे तṇह्ā fओर् ओदोर्स् इन्
थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे तṇह्ā
fओर् तस्तेस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे तṇह्ā fओर् बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त्
अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे
wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे तṇह्ā fओर् धम्मस् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्.

ठे वितक्क ओf
विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे वितक्क ओf सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे वितक्क ओf ओदोर्स् इन् थे wओर्ल्द् इस्
प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे वितक्क ओf तस्तेस् इन्
थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे वितक्क
ओf बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले,
थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे वितक्क ओf धम्मस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्.

ठे विच्āर ओf विसिब्ले fओर्म्स् इन् थे
wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्,
इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे विच्āर ओf
सोउन्द्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā,
wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे
विच्āर ओf ओदोर्स् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे
तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत्
चेअसेस्. ठे विच्āर ओf तस्तेस् इन् थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द्
अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन्
चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे विच्āर ओf बोदिल्य् फेनोमेन इन् थे wओर्ल्द्
इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन् अबन्दोनेद्, इस्
अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठे विच्āर ओf धम्मस् इन्
थे wओर्ल्द् इस् प्लेअसन्त् अन्द् अग्रेएअब्ले, थेरे तṇह्ā, wहेन्
अबन्दोनेद्, इस् अबन्दोनेद्, थेरे wहेन् चेअसिन्ग्, इत् चेअसेस्. ठिस् इस्
चल्लेद्, भिक्खुस्, थे दुक्ख·निरोध अरियसच्च.

E4. Exपोसितिओन् ओf ंअग्गसच्च

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् थे दुक्ख·निरोध·ग्āमिन्ī पṭइपद्ā अरियसच्च? ईत् इस्
जुस्त् थिस् अरिय अṭṭहṅगिक मग्ग, थत् इस् तो सय् सम्म्āदिṭṭहि,
सम्म्āसṅकप्पो, सम्म्āव्āच्ā, सम्म्āकम्मन्तो, सम्म्ā-āज्īवो,
सम्म्āव्āय्āमो, सम्म्āसति अन्द् सम्म्āसम्āधि.

आन्द् wहत्,
भिक्खुस्, इस् सम्म्āदिṭṭहि? ठत्, भिक्खुस्, wहिच्ह् इस् थे ñāṇअ ओf दुक्ख,
थे ñāṇअ ओf दुक्ख-समुदय, थे ñāṇअ ओf दुक्ख-निरोध अन्द् थे ñāṇअ ओf
दुक्ख-निरोध-ग्āमिनि पṭइपद, थत् इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, सम्म्āदिṭṭहि.

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, अरे सम्म्āसṅकप्पस्? ठोसे, भिक्खुस्, wहिच्ह् अरे
सṅकप्पस् ओf नेक्खम्म, सṅकप्पस् ओf अब्य्āप्āद, सṅकप्पस् ओf अविहिṃस्ā,
थोसे अरे चल्लेद्, भिक्खुस्, सम्म्āसṅकप्पस्.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्,
इस् सम्म्āव्āच्ā? ठत्, भिक्खुस्, wहिच्ह् इस् अब्स्तैनिन्ग् fरोम्
मुस्āव्āद्ā, अब्स्तैनिन्ग् fरोम् पिसुṇअ व्āच्ā, अब्स्तैनिन्ग् fरोम् फरुस
व्āच्ā, अन्द् अब्स्तैनिन्ग् fरोम् सम्फप्पल्āप, थत् इस् चल्लेद्,
भिक्खुस्, सम्म्āव्āच्ā.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्, इस् सम्म्ā-कम्मन्त?
ठत्, भिक्खुस्, wहिच्ह् इस् अब्स्तैनिन्ग् fरोम् प्āṇāतिप्āत ,
अब्स्तैनिन्ग् fरोम् अदिन्न्āद्āन, अब्स्तैनिन्ग् fरोम् अब्रह्मचरिय, थत्
इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, सम्म्ā-कम्मन्त.

आन्द् wहत्, भिक्खुस्, इस्
सम्म्ā-āज्īव? ःएरे, भिक्खुस्, अ नोब्ले दिस्चिप्ले, हविन्ग् अबन्दोन्नेद्
wरोन्ग् लिवेलिहोओद्, सुप्पोर्त्स् हिस् लिfए ब्य् रिघ्त् मेअन्स् ओf
लिवेलिहोओद्, थत् इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, सम्म्ā-āज्īव.

आन्द् wहत्,
भिक्खुस्, इस् सम्म्āव्āय्āम? ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु गेनेरतेस् हिस्
च्हन्द fओर् थे नोन्-अरिसिन्ग् ओf उनरिसेन् प्āपक अन्द् अकुसल धम्मस्, हे
एxएर्त्स् हिम्सेल्f, रोउसेस् हिस् विरिय, अप्प्लिएस् विगोरोउस्ल्य् हिस्
चित्त अन्द् स्त्रिवेस्; हे गेनेरतेस् हिस् च्हन्द fओर् थे fओर्सकिन्ग् ओf
अरिसेन् प्āपक अन्द् अकुसल धम्मस्, हे एxएर्त्स् हिम्सेल्f, रोउसेस् हिस्
विरिय, अप्प्लिएस् विगोरोउस्ल्य् हिस् चित्त अन्द् स्त्रिवेस्; हे
गेनेरतेस् हिस् च्हन्द fओर् थे अरिसिन्ग् ओf उनरिसेन् कुसल धम्मस्, हे
एxएर्त्स् हिम्सेल्f, रोउसेस् हिस् विरिय, अप्प्लिएस् विगोरोउस्ल्य् हिस्
चित्त अन्द् स्त्रिवेस्; हे गेनेरतेस् हिस् च्हन्द fओर् थे
स्तेअद्fअस्त्नेस्स् ओf अरिसेन् कुसल धम्मस्, fओर् थेइर् अब्सेन्चे ओf
चोन्fउसिओन्, fओर् थेइर् इन्च्रेअसे, थेइर् देवेलोप्मेन्त्, थेइर्
चुल्तिवतिओन् अन्द् थेइर् चोम्प्लेतिओन्, हे एxएर्त्स् हिम्सेल्f, रोउसेस्
हिस् विरिय, अप्प्लिएस् विगोरोउस्ल्य् हिस् चित्त अन्द् स्त्रिवेस्. ठिस्
इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, सम्म्āव्āय्āम.

आन् wहत्, भिक्खुस्, इस्
सम्म्āसति? ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् क्āय इन्
क्āय, āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् वेदन्ā इन् वेदन्ā,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् चित्त इन् चित्त,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ःए द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्म·स् इन् धम्म·स्,
āत्āप्ī सम्पज्āनो, सतिम्ā, हविन्ग् गिवेन् उप् अभिज्झ्ā-दोमनस्स
तोwअर्द्स् थे wओर्ल्द्. ठिस् इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, सम्म्āसति.

आन्द्
wहत्, भिक्खुस्, इस् सम्म्āसम्āधि? ःएरे, भिक्खुस्, अ भिक्खु, देतच्हेद्
fरोम् क्āम, देतच्हेद् fरोम् अकुसल धम्मस्, हविन्ग् एन्तेरेद् इन् थे
fइर्स्त् झ्āन, अबिदेस् थेरेइन्, wइथ् वितक्क अन्द् विच्āर, wइथ् प्īति
अन्द् सुख बोर्न् ओf देतच्ह्मेन्त्. Wइथ् थे स्तिल्लिन्ग् ओf
वितक्क-विच्āर, हविन्ग् एन्तेरेद् इन् थे सेचोन्द् झ्āन, हे अबिदेस्
थेरेइन् wइथ् इन्नेर् तन्qउइलिशतिओन्, उनिfइचतिओन् ओf चित्त, wइथोउत्
वितक्क नोर् विच्āर, wइथ् प्īति अन्द् सुख बोर्न् ओf सम्āधि. आन्द् wइथ्
इन्दिffएरेन्चे तोwअर्द्स् प्īति, हे अबिदेस् इन् उपेक्ख, सतो अन्द्
सम्पज्āनो, हे एxपेरिएन्चेस् इन् क्āय थे सुख wहिच्ह् थे अरियस्
देस्च्रिबेः ‘ओने wहो इस् एqउअनिमोउस् अन्द् मिन्द्fउल् द्wएल्ल्स् इन्
[थिस्] सुख’, हविन्ग् एन्तेरेद् इन् थे थिर्द् झ्āन, हे अबिदेस् थेरेइन्.
आबन्दोनिन्ग् सुख अन्द् अबन्दोनिन्ग् दुक्ख, सोमनस्स अन्द् दोमनस्स हविन्ग्
प्रेविओउस्ल्य् दिसप्पेअरेद्, wइथोउत् सुख नोर् दुक्ख, wइथ् थे पुरित्य्
ओf उपेक्ख अन्द् सति, हविन्ग् एन्तेरेद् इन् थे fओउर्थ् झ्āन, हे अबिदेस्
थेरेइन्. ठिस् इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, सम्म्āसम्āधि.

ठिस् इस् चल्लेद्, भिक्खुस्, थे दुक्ख·निरोध·ग्āमिन्ī पṭइपद्ā अरियसच्च.

ठुस्
हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् एxतेर्नल्ल्य्, ओर् हे
द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस् इन्तेर्नल्ल्य् अन्द्
एxतेर्नल्ल्य्; हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय ओf फेनोमेन इन्
धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे पस्सिन्ग् अwअय् ओf फेनोमेन
इन् धम्मस्, ओर् हे द्wएल्ल्स् ओब्सेर्विन्ग् थे समुदय अन्द् पस्सिन्ग्
अwअय् ओf फेनोमेन इन् धम्मस्; ओर् एल्से, [रेअलिशिन्गः] “थेसे अरे धम्मस्!”
सति इस् प्रेसेन्त् इन् हिम्, जुस्त् तो थे एxतेन्त् ओf मेरे ñāṇअ अन्द्
मेरे पṭइस्सति, हे द्wएल्ल्स् देतच्हेद्, अन्द् दोएस् नोत् च्लिन्ग् तो
अन्य्थिन्ग् इन् थे wओर्ल्द्. ठुस्, भिक्खुस्, अ भिक्खु द्wएल्ल्स्
ओब्सेर्विन्ग् धम्मस् इन् धम्मस्, wइथ् रेfएरेन्चे तो थे fओउर्
अरिय·सच्चस्.

ठे बेनेfइत्स् ओf प्रच्तिचिन्ग् थे षतिपṭṭह्āनस्

Fओर्
wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस्
wअय् fओर् सेवेन् येअर्स्, ओने ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः
एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन् विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस्
सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत् अलोने सेवेन् येअर्स्,
भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे थेसे fओउर्
सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् सिx येअर्स्, ओने ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय्
बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन् विसिब्ले फेनोमेन, ओर्
इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत् अलोने सिx
येअर्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे थेसे fओउर्
सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् fइवे येअर्स्, ओने ओf त्wओ रेसुल्त्स्
मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन् विसिब्ले फेनोमेन,
ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत् अलोने
fइवे येअर्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे थेसे
fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् fओउर् येअर्स्, ओने ओf त्wओ
रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने fओउर् येअर्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द्
प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् थ्रेए येअर्स्, ओने
ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने थ्रेए येअर्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द्
प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् त्wओ येअर्स्, ओने
ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने त्wओ येअर्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द्
प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् ओने येअर्, ओने ओf
त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने ओने येअर्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे
थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् सेवेन् मोन्थ्स्, ओने ओf त्wओ
रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने सेवेन् मोन्थ्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द्
प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् सिx मोन्थ्स्, ओने
ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने सिx मोन्थ्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द्
प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् fइवे मोन्थ्स्, ओने
ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने fइवे मोन्थ्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द्
प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् fओउर् मोन्थ्स्, ओने
ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे
इन् विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्,
अन्āग्āमित.

Lएत् अलोने fओउर् मोन्थ्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्,
भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर्
थ्रेए मोन्थ्स्, ओने ओf त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर्
[पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन् विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे
च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत् अलोने थ्रेए मोन्थ्स्,
भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे थेसे fओउर्
सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् त्wओ मोन्थ्स्, ओने ओf त्wओ रेसुल्त्स्
मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन् विसिब्ले फेनोमेन,
ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत् अलोने
त्wओ मोन्थ्स्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे थेसे
fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् ओने मोन्थ्, ओने ओf त्wओ
रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने ओने मोन्थ्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द् प्रच्तिचे
थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् हल्f अ मोन्थ्, ओने ओf त्wओ
रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

Lएत्
अलोने हल्f अ मोन्थ्, भिक्खुस्. Fओर् wहोएवेर्, भिक्खुस्, wओउल्द्
प्रच्तिचे थेसे fओउर् सतिपṭṭह्āनस् इन् थिस् wअय् fओर् अ wएएक्, ओने ओf
त्wओ रेसुल्त्स् मय् बे एxपेच्तेदः एइथेर् [पेर्fएच्त्] क्नोwलेद्गे इन्
विसिब्ले फेनोमेन, ओर् इf थेरे इस् सोमे च्लिन्गिन्ग् लेfत्, अन्āग्āमित.

“ठिस्,
भिक्खुस्, इस् थे पथ् थत् लेअद्स् तो नोथिन्ग् बुत् थे पुरिfइचतिओन् ओf
बेइन्ग्स्, थे ओवेर्चोमिन्ग् ओf सोर्रोw अन्द् लमेन्ततिओन्, थे
दिसप्पेअरन्चे ओf दुक्ख-दोमनस्स, थे अत्तैन्मेन्त् ओf थे रिघ्त् wअय्, थे
रेअलिशतिओन् ओf णिब्ब्āन, थत् इस् तो सय् थे fओउर् सतिपṭṭह्āनस्.” ठुस् हस्
इत् बेएन् सैद्, अन्द् ओन् थे बसिस् ओf अल्ल् थिस् हस् इत् बेएन् सैद्.

ठुस् स्पोके थे Bहगव्ā. डेलिघ्तेद्, थे भिक्खुस् wएल्चोमेद् थे wओर्द्स् ओf थे Bहगव्ā.
ह्त्त्प्सः//तेनोर्.चोम्/विएw/गोवेर्न्मेन्त्-चोन्स्पिरच्य्-चोविद्19-मोम्-दिएद्-ओf-अविरुस्-गिf-17552801
ह्त्त्प्सः//एचोनोमिच्तिमेस्.इन्दिअतिमेस्.चोम्/नेwस्/इन्तेर्नतिओनल्/wओर्ल्द्-नेwस्/च्हिन-लब्-रेजेच्त्स्-चोविद्-19-चोन्स्पिरच्य्-च्लैम्स्-बुत्-विरुस्-ओरिगिन्स्-स्तिल्ल्-अ-म्य्स्तेर्य्/अर्तिच्लेस्होw/75422373.च्म्स्?fरोम्=म्द्र्
छ्OVईड्-19 चोन्स्पिरच्य् च्लैम्स्, बुत् विरुस् ओरिगिन्स् स्तिल्ल् अ म्य्स्तेर्य्.
ठेरे wएरे स्तिल्ल् नो चोन्च्लुसिवे अन्स्wएर्स् अस् तो wहेरे थे दिसेअसे स्तर्तेद्.
षाऋष्-छोV-2,
नोw रेस्पोन्सिब्ले fओर् मोरे थन् 200,000 देअथ्स् wओर्ल्द्wइदे, wअस्
स्य्न्थेसिसेद् ब्य् थे Wउहन् ईन्स्तितुते ओf Vइरोलोग्य् (WईV), बसेद् इन्
थे चित्य् wहेरे थे दिसेअसे wअस् fइर्स्त् इदेन्तिfइएद्.
ह्त्त्प्सः//स्र्व्1.wओर्ल्दोमेतेर्स्.इन्fओ/चोरोनविरुस्/

Lअस्त् उप्दतेदः ञुने 28, 2020, 05ः11 ङंट्छोरोनविरुस् छसेसः 10,086,969 डेअथ्सः 501,393
7,794,346,988 छुर्रेन्त् Wओर्ल्द् Pओपुलतिओन्-39,958,612 णेत्
पोपुलतिओन् ग्रोwथ् थिस् येअर्- 100,66 णेत् पोपुलतिओन् ग्रोwथ् तोदय्
68,873,254 Bइर्थ्स् थिस् येअर्-173,512 Bइर्थ्स्
तोदय्-ऋएचोवेरेदः5,464,271 fरोम् छ्OVईड्-19 छोरोनविरुस् Pअन्देमिच्

 Wओर्ल्द् Pओपुलतिओन्
 7,794,346,988
छुर्रेन्त् Wओर्ल्द् Pओपुलतिओन् 68,873,254 Bइर्थ्स् थिस् येअर् 173,512
Bइर्थ्स् तोदय् 28,914,641 डेअथ्स् थिस् येअर् 72,844 डेअथ्स् तोदय्
39,958,612 णेत् पोपुलतिओन् ग्रोwथ् थिस् येअर् 100,668 णेत् पोपुलतिओन्
ग्रोwथ् तोदय्
 ङोवेर्न्मेन्त् & Eचोनोमिच्स्
 $ 6,826,807,785
Pउब्लिच् ःएअल्थ्चरे एxपेन्दितुरे तोदय् $ 4,667,763,911 Pउब्लिच्
Eदुचतिओन् एxपेन्दितुरे तोदय् $ 2,121,222,629 Pउब्लिच् ंइलितर्य्
एxपेन्दितुरे तोदय् 38,748,631 छर्स् प्रोदुचेद् थिस् येअर् 74,135,092
Bइच्य्च्लेस् प्रोदुचेद् थिस् येअर् 122,951,971 छोम्पुतेर्स् प्रोदुचेद्
थिस् येअर्
षोचिएत्य् & ंएदिअ

 1,317,980 णेw बोओक्
तित्लेस् पुब्लिस्हेद् थिस् येअर् 215,200,168 णेwस्पपेर्स् चिर्चुलतेद्
तोदय् 301,884 ट्V सेत्स् सोल्द् wओर्ल्द्wइदे तोदय् 2,944,785 छेल्लुलर्
फोनेस् सोल्द् तोदय् $ 131,849,130 ंओनेय् स्पेन्त् ओन् विदेओगमेस् तोदय्
4,601,673,518 ईन्तेर्नेत् उसेर्स् इन् थे wओर्ल्द् तोदय् 118,750,817,592
Eमैल्स् सेन्त् तोदय् 3,137,912 Bलोग् पोस्त्स् wरित्तेन् तोदय्
352,655,941 ट्wएएत्स् सेन्त् तोदय् 3,274,682,912 ङोओग्ले सेअर्च्हेस्
तोदय्
Eन्विरोन्मेन्त्
 2,556,719 Fओरेस्त् लोस्स् थिस् येअर्
(हेच्तरेस्) 3,442,035 Lअन्द् लोस्त् तो सोइल् एरोसिओन् थिस् येअर् (ह)
17,777,873,523 छ्O2 एमिस्सिओन्स् थिस् येअर् (तोन्स्) 5,899,523
डेसेर्तिfइचतिओन् थिस् येअर् (हेच्तरेस्) 4,814,197 टोxइच् च्हेमिचल्स्
रेलेअसेद्  इन् थे एन्विरोन्मेन्त् थिस् येअर् (तोन्स्)
Fओओद्
 844,065,363
ऊन्देर्नोउरिस्हेद् पेओप्ले इन् थे wओर्ल्द् 1,695,282,229 Oवेर्wएइघ्त्
पेओप्ले इन् थे wओर्ल्द् 759,813,318 Oबेसे पेओप्ले इन् थे wओर्ल्द् 13,851
Pएओप्ले wहो दिएद् ओf हुन्गेर् तोदय् $ 262,130,303 ंओनेय् स्पेन्त् fओर्
ओबेसित्य् रेलतेद् दिसेअसेस् इन् थे ऊषा तोदय् $ 85,621,190 ंओनेय्
स्पेन्त् ओन् wएइघ्त् लोस्स् प्रोग्रम्स् इन् थे ऊषा तोदय्
Wअतेर्
 2,144,792,052Wअतेर्
उसेद् थिस् येअर् (मिल्लिओन् L) 413,974डेअथ्स् चौसेद् ब्य् wअतेर्
रेलतेद् दिसेअसेस् थिस् येअर् 799,985,636Pएओप्ले wइथ् नो अच्चेस्स् तो अ
सfए द्रिन्किन्ग् wअतेर् सोउर्चे
Eनेर्ग्य्
 211,396,844 Eनेर्ग्य्
उसेद् तोदय् (ंWह्), ओf wहिच्हः 179,952,931- fरोम् नोन्-रेनेwअब्ले
सोउर्चेस् (ंWह्) 31,834,521- fरोम् रेनेwअब्ले सोउर्चेस् (ंWह्)
1,324,623,131,498 षोलर् एनेर्ग्य् स्त्रिकिन्ग् Eअर्थ् तोदय् (ंWह्)
43,357,446 Oइल् पुम्पेद् तोदय् (बर्रेल्स्) 1,504,600,152,580 Oइल् लेfत्
(बर्रेल्स्) 15,691 डय्स् तो थे एन्द् ओf ओइल् (~43 येअर्स्)
1,095,095,025,845 णतुरल् ङस् लेfत् (बोए) 57,637 डय्स् तो थे एन्द् ओf
नतुरल् गस् 4,315,345,130,381 छोअल् लेfत् (बोए) 148,805 डय्स् तो थे एन्द्
ओf चोअल्
 ःएअल्थ्
 6,381,718 छोम्मुनिचब्ले दिसेअसे देअथ्स् थिस्
येअर् 239,614 षेअसोनल् fलु देअथ्स् थिस् येअर् 3,736,623 डेअथ्स् ओf
च्हिल्द्रेन् उन्देर् 5 थिस् येअर् 20,906,930 आबोर्तिओन्स् थिस् येअर्
151,946 डेअथ्स् ओf मोथेर्स् दुरिन्ग् बिर्थ् थिस् येअर् 41,900,984
ःईV/आईड्ष् इन्fएच्तेद् पेओप्ले 826,398 डेअथ्स् चौसेद् ब्य् ःईV/आईड्ष्
थिस् येअर् 4,037,414 डेअथ्स् चौसेद् ब्य् चन्चेर् थिस् येअर् 482,195
डेअथ्स् चौसेद् ब्य् मलरिअ थिस् येअर् 6,855,710,582 छिगरेत्तेस् स्मोकेद्
तोदय् 2,457,489 डेअथ्स् चौसेद् ब्य् स्मोकिन्ग् थिस् येअर् 1,229,520
डेअथ्स् चौसेद् ब्य् अल्चोहोल् थिस् येअर् 527,158 षुइचिदेस् थिस् येअर् $
196,661,117,105 ंओनेय् स्पेन्त् ओन् इल्लेगल् द्रुग्स् थिस् येअर् 663,599
ऋओअद् त्रffइच् अच्चिदेन्त् fअतलितिएस् थिस् येअर्
 

7,794,346,988 छुर्रेन्त् Wओर्ल्द् Pओपुलतिओन्-39,958,612 णेत् पोपुलतिओन्
ग्रोwथ् थिस् येअर्- 100,66 णेत् पोपुलतिओन् ग्रोwथ् तोदय् 68,873,254
Bइर्थ्स् थिस् येअर्-173,512 Bइर्थ्स् तोदय्-ऋएचोवेरेदः5,464,271 fरोम्
छ्OVईड्-19 छोरोनविरुस् Pअन्देमिच्

Lअस्त् उप्दतेदः ञुने 28, 2020, 05ः11 ङंट्
Bईऋटः, OLड् आङ्E, षीछ्Kण्Eष्ष्, ईLLण्Eष्ष्, ड्Eआटः आऋE छ्Eऋटाईणीण्टीEष्
ंअय् अल्ल् बे ःअप्प्य्, Wएल्ल् अन्द् षेचुरे! ंअय् अल्ल् हवे छल्म्,
Qउइएत्, आलेर्त्, आत्तेन्तिवे अन्द् Eqउअनिमित्य् ंइन्द् wइथ् अ छ्लेअर्
ऊन्देर्स्तन्दिन्ग् थत् Eवेर्य्थिन्ग् इस् छ्हन्गिन्ग्! ंअय् अल्ल् थोसे
wहो दिएद् अत्तैन् Eतेर्नल् Bलिस्स् अस् Fइनल् ङोअल् अन्द् ऋएस्त् इन्
Pएअचे
अस् थेय् fओल्लोwएद् थे fओल्लोwइन्ग् ओरिगिनल् wओर्द्स् ओf थे
Bउद्ध थे ंएत्तिय्य आwअकेनेद् Oने wइथ् अwरएनेस्स् ःछोउन्त्रिएस् अन्द्
तेर्रितोरिएस् wइथोउत् अन्य् चसेस् ओf छ्OVईड्-19 1. छोमोरोस्,2. णोर्थ्
Kओरेअ,3. Yएमेन्,4. ठे Fएदेरतेद् ष्ततेस् ओf ंइच्रोनेसिअ,5. Kइरिबति,6.
षोलोमोन् ईस्लन्द्स्,7. ठे छोओक् ईस्लन्द्स्,8. ंइच्रोनेसिअ,9. टोन्ग्,10.
ठे ंअर्स्हल्ल् ईस्लन्द्स् Pअलौ,11. आमेरिचन् षमोअ,12. षोउथ् ङेओर्गिअ,13.
षोउथ् षन्द्wइच्ह् ईस्लन्द्स्,14.षैन्तःएलेन,Eउरोपे,15. आलन्द्
ईस्लन्द्स्,16.ष्वल्बर्द्,17. ञन् ंअयेन् ईस्लन्द्स्,18. Lअतिन्
आमेरिच,19.आfरिच,20.Bरितिस्ह् ईन्दिअन् Oचेअन् टेर्रितोर्य्,21.Fरेन्च्ह्
षोउथेर्न् टेर्रितोरिएस्,22.Lएसोथो,23.Oचेअनिअ,24.छ्ह्रिस्त्मस्
ईस्लन्द्,25. छोचोस् (Kएएलिन्ग्) ईस्लन्द्स्,26. ःएअर्द् ईस्लन्द्,27.
ंच्डोनल्द् ईस्लन्द्स्,28. णिउए,29. णोर्fओल्क् ईस्लन्द्,30.
Pइत्चैर्न्,31. षोलोमोन् ईस्लन्द्स्,32. टोकेलौ,33. ऊनितेद् ष्ततेस् ंइनोर्
Oउत्ल्यिन्ग् ईस्लन्द्स्,34. Wअल्लिस् अन्द् Fउतुन
ईस्लन्द्स्,35.टजिकिस्तन्,36. टुर्क्मेनिस्तन्,37. टुवलु,38. Vअनुअतु
अस् थेय् अरे fओल्लोwइन्ग् थे ओरिगिनल् wओर्द्स् ओf थे Bउद्ध ंएत्तेय्य आwअकेनेद् Oने wइथ् आwअरेनेस्सः
ढम्मचक्कप्पवत्तन षुत्त1. डस रज धम्म, 2. कुसल 3. Kउउतदन्त षुत्त दन, 4.
प्रियवचन,5. अर्थ चरिय ,6. समनत्मत, 7. षम्युत्त
णिकयअर्यओर्,अरियसम्मुतिदेव् 8. आग्गन्न षुत्त,9. ंअज्जिम णिकय,10. अर्य”
ओर् “अरिय्, 11.सम्मुतिदेव,12. डिघ णिकय,13. ंअह
षुदस्सन,14.डित्तधम्मिकत्थसम्वत्तनिक-धम्म ,15. छनोन् षुत्त ,16. Pअलि
छनोन् अन्द् षुत्तपितक ,17. ईद्धिपद ,18. Lओकियधम्म अन्द् Lओकुत्तरधम्म,19.
Bरह्मविह̀र,20. षन्गहवत्थु ,21. णथकरनधम्म ,22. षरनियधम्म ,23. आधिपतेय्य
डिथधम्मिकत्थ,24. दुक्ख,25. अनिच्च,26. अनत्त,27. षम्सर,28. छक्कमत्ति
षिहनन्द षुत्त,29.छ्हन्दगति,30.डोसगति, 31. ंओहगति,32.Bहयगति,33.Yओनिसो
मनसिकर,34. Bरह्मविह̀रषन्गह वत्थु,35. णथकरनधम्म,36.षरनियधम्मआधिपतेय्य,37.
डिथधम्मिकत्थ्38.ंअर,39.Lअw ओf Kअम्म,40. धम्ममहमत्रस्, 41.ईV.
Oब्सेर्वतिओन् ओf
ढम्मस्,42.आस्समेध,43.षस्समेध,44.णरमेध,45.Pउरिसमेध,46.षम्मपस,47.Vअजपेय्य,48.णिरग्गल,49.षिल,50.षमधि,
 51.Pअन्न, 52.षम्म-सन्कप्प,53.षिगलोवद षुत्त,54.Bरह्मजल षुत्त,55.Vअसेत्थ
षुत्त इन् ंअज्झिम णिकय,56.आम्बत्थ षुत्त इन् डिघ णिकयठे
Bलेस्सेद्,णोब्ले,आwअकेनेद् Oने-ठे टथगत