The
Buddha died at the age of 80 by the banks of a river at Kusinari in
Prabuddha Bharat. Lying on his side with his head propped up by his hand
and a serene expression, the Buddha passed into Nibbana. This moment is
captured in the image of the Reclining Buddha which can be seen in many
statues throughout Thailand, most famously at Wat Po in Bangkok.
Nibbana is a blissful state with no suffering and no reincarnation.

DN 16 - (D ii 137)
Mahāparinibbāna Sutta
{excerpts}
— The last instructions —
[mahā-parinibbāna]

This sutta gathers various instructions the Buddha gave for the sake
of his followers after his passing away, which makes it be a very
important set of instructions for us nowadays.

Note: infobubbles on all Pali words except in section with light green background color

05) Classical Pāḷi

Dhammādāsaṃ nāma
dhamma-pariyāyaṃ desessāmi, yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno
attanāva attānaṃ byā-kareyya: ‘khīṇa-nirayo-mhi khīṇa-tiracchāna-yoni
khīṇa-pettivisayo khīṇ’āpāya-duggati-vinipāto, sotāpanno-hamasmi
avinipāta-dhammo niyato sambodhi-parāyaṇo’ ti. 


(The Mirror of the Dhamma)

I will expound the discourse on the Dhamma which is called
Dhammādāsa, possessed of which the ariyasāvaka, if he so desires, can
declare of himself: ‘For me, there is no more niraya, no more
tiracchāna-yoni, no more pettivisaya, no more state of unhappiness, of
misfortune, of misery, I am a sotāpanna, by nature free from states of
misery, certain of being destined to sambodhi.

101) Classical Tamil-பாரம்பரிய இசைத்தமிழ் செம்மொழி,

(தம்மாவின் உருப்பளிங்கு)

நான்
Dhammādāsa (தம்மாவின் உருப்பளிங்கு) என  கருதப்படும் தம்மாவை
வியாக்கியானம் பண்ண பிரசங்கம் செய்ய விரும்புகிரேன்,ariyasāvaka (புனிதமான
சீடர்)ஆக ஆட்கொண்டு,ஒருவேளை அவர் தானே  விரும்பி உறுதியாக்கிக் கொண்டால்:
‘ஆக
எனக்கு, இன்னும் மேலும் niraya (நரகம்) இல்லை,இன்னும் மேலும்
tiracchāna-yoni ( மிருகம சாம்ராஜ்யம்) இல்லை,இன்னும் மேலும் pettivisaya
(ஆவிகள் சாம்ராஜ்யம்) இல்லை,இன்னும் மேலும்
பாக்கியவீனம்,துரதிருஷ்டம்,துக்கம், நிலை இல்லை, நான் sotāpanna (புனல்
பிரவேசி), இயற்கையாக துக்க நிலையில் இருந்து விடுவிக்கப்பட்டவன்,sambodhi
(முழுக்க தூக்கத்திலிருந்து விழிப்பு) ஆக சேர இருத்தல் உறுதி.

Katamo ca so, Ānanda,
dhammādāso dhamma-pariyāyo, yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno
attanāva attānaṃ byā-kareyya: ‘khīṇa-nirayo-mhi khīṇa-tiracchāna-yoni
khīṇa-pettivisayo khīṇ’āpāya duggati-vinipāto, sotāpanno-hamasmi
avinipāta-dhammo niyato sambodhi-parāyaṇo’ ti? 


29) Classical English,Roman

And
what, Ānanda, is that discourse on the Dhamma which is called
Dhammādāsa, possessed of which the ariyasāvaka, if he so desires, can
declare of himself: ‘For me, there is no more niraya, no more
tiracchāna-yoni, no more pettivisaya, no more state of unhappiness, of
misfortune, of misery, I am a sotāpanna, by nature free from states of
misery, certain of being destined to sambodhi?

மற்றும்
என்ன,Ānanda (ஆனந்தா),தம்மா மீது ஆன அந்த பிரசங்கம் Dhammādāsa (தம்மாவின்
உருப்பளிங்கு) என  கருதப்படும் தம்மாவை வியாக்கியானம் பண்ண பிரசங்கம்
செய்ய விரும்புகிரேன்,ariyasāvaka (புனிதமான சீடர்)ஆக ஆட்கொண்டு,ஒருவேளை
அவர் தானே  விரும்பி உறுதியாக்கிக் கொண்டால்:
‘ஆக எனக்கு, இன்னும்
மேலும் niraya (நரகம்) இல்லை,இன்னும் மேலும் tiracchāna-yoni ( மிருகம
சாம்ராஜ்யம்) இல்லை,இன்னும் மேலும் pettivisaya (ஆவிகள் சாம்ராஜ்யம்)
இல்லை,இன்னும் மேலும் பாக்கியவீனம்,துரதிருஷ்டம்,துக்கம், நிலை இல்லை, நான்
sotāpanna (புனல் பிரவேசி), இயற்கையாக துக்க நிலையில் இருந்து
விடுவிக்கப்பட்டவன்,sambodhi (முழுக்க தூக்கத்திலிருந்து விழிப்பு) ஆக சேர
இருத்தல் உறுதி தானே?

Idh’ānanda, ariyasāvako Buddhe aveccappasāda samannāgato hoti:

Here, Ānanda, an ariyasāvaka is endowed with Buddhe aveccappasāda:

இங்கு,ஆனந்தா,புனிதமான சீடர் Buddhe aveccappasāda  (புத்தர் இடத்தில் தன்னம்பிக்கை)யாக குணிக்கப் படுகிரார்.

‘Itipi so bhagavā arahaṃ
sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro
purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ ti.


Dhamme aveccappasāda samannāgato hoti:

He is endowed with Dhamme aveccappasāda:
 Dhamme aveccappasāda:

(தம்மா இடத்தில் தன்னம்பிக்கை)யாக குணிக்கப் படுகிரார்.

‘Svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ ti.

Saṅghe aveccappasāda samannāgato hoti:

He is endowed with Saṅghe aveccappasāda:
 Saṅghe aveccappasāda

(சான்றோர் இடத்தில் தன்னம்பிக்கை)யாக குணிக்கப் படுகிரார்.

‘Suppaṭipanno bhagavato
sāvakasaṅgho, ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ñāyappaṭipanno
bhagavato sāvakasaṅgho, sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho yadidaṃ
cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho
āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ
lokassā’ ti.

Ariya-kantehi sīlehi samannāgato hoti

He is endowed with a sīla which is agreeable to the ariyas,

புனிதமானவர்கள் ஏற்றுக்கொள்ளத்தக்க சீலராக குணிக்கப் படுகிரார்.

akhaṇḍehi acchiddehi asabalehi akammāsehi bhujissehi viññūpasatthehi aparāmaṭṭhehi samādhisaṃvattanikehi.

Ayaṃ
kho so, Ānanda, dhammādāso dhamma-pariyāyo, yena samannāgato
ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byā-kareyya: ‘khīṇa-nirayo-mhi
khīṇa-tiracchāna-yoni khīṇa-pettivisayo khīṇ’āpāya-duggati-vinipāto,
sotāpanno-hamasmi avinipāta-dhammo niyato sambodhi-parāyaṇo’ ti 


This,
Ānanda, is the discourse on the Dhamma which is called Dhammādāsa,
possessed of which the ariyasāvaka, if he so desires, can declare of
himself: ‘For me, there is no more niraya, no more tiracchāna-yoni, no
more pettivisaya, no more state of unhappiness, of misfortune, of
misery, I am a sotāpanna, by nature free from states of misery, certain
of being destined to sambodhi. 


இது,
Ānanda (ஆனந்தா),தம்மா மீது ஆன அந்த பிரசங்கம் Dhammādāsa (தம்மாவின்
உருப்பளிங்கு) என  கருதப்படும் தம்மாவை வியாக்கியானம் பண்ண பிரசங்கம் செய்ய
விரும்புகிரேன்,ariyasāvaka (புனிதமான சீடர்)ஆக ஆட்கொண்டு,ஒருவேளை அவர்
தானே  விரும்பி உறுதியாக்கிக் கொண்டால்:
’ஆக எனக்கு, இன்னும் மேலும் niraya
(நரகம்) இல்லை,இன்னும் மேலும் tiracchāna-yoni ( மிருகம சாம்ராஜ்யம்)
இல்லை,இன்னும் மேலும் pettivisaya
(ஆவிகள் சாம்ராஜ்யம்) இல்லை,இன்னும் மேலும்
பாக்கியவீனம்,துரதிருஷ்டம்,துக்கம், நிலை இல்லை, நான் sotāpanna (புனல்
பிரவேசி), இயற்கையாக துக்க நிலையில் இருந்து விடுவிக்கப்பட்டவன்,sambodhi
(முழுக்க தூக்கத்திலிருந்து விழிப்பு) ஆக சேர இருத்தல் உறுதி.

… 

… 

Sato, bhikkhave, bhikkhu vihareyya sampajāno. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī. 

Sato should you remain, bhikkhus, and sampajānos. This is our intruction to you.

Sato

(கவனமான)
நீர் இருக்க வேண்டும்,bhikkhus (பிக்குக்கள்),மேலும் sampajānos(மாறா இயல்பு அநித்தியத்தை பகுத்தறிதல்).இது தான் உமக்கு
எங்களுடைய போதனை.

Katha’ñca, bhikkhave, bhikkhu sato hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu

And how, bhikkhus, is a bhikkhu sato? Here, bhikkhus, a bhikkhu

மற்றும் எப்படி,பிக்கு, பிக்குக்கள் sato (கவனமான) இருக்கிரார்? இங்கு,பிக்குக்கள், ஒரு பிக்கு

kāye kāyānupassī viharati
ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ; vedanāsu
vedanānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke
abhijjhā-domanassaṃ; citte cittānupassī viharati
ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ; dhammesu
dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke
abhijjhā-domanassaṃ.

Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sato hoti. Katha’ñca, bhikkhave, bhikkhu sampajāno hoti? Idha, bhikkhave,

Thus, bhikkhus, is a bhikkhu sato. And how, bhikkhus, is a bhikkhu sampajāno? Here, bhikkhus,

இப்படி,பிக்குக்கள்,பிக்கு sato
(கவனமான) இருக்கிரார்.மற்றும் எப்படி,பிக்குக்கள், பிக்கு sampajānos(மாறா
இயல்பு அநித்தியத்தை பகுத்தறிதல்)ஆகிரார்?
இங்கு,பிக்குக்கள்,

bhikkhu abhikkante
paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti,
samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe
sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti,
uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite
bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.

Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sampajāno hoti. Sato, bhikkhave, bhikkhu vihareyya sampajāno. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī ti. 


Thus, bhikkhus, is a bhikkhu sampajāno. Sato should you remain, bhikkhus, and sampajānos. This is our intruction to you.

இப்படி,பிக்குக்கள்,பிக்கு
sampajānos(மாறா இயல்பு அநித்தியத்தை பகுத்தறிதல்)ஆகிரார்,Sato(கவனமான)
நீர் இருக்க வேண்டும்,பிக்குக்கள்,மற்றும்sampajānos(மாறா இயல்பு
அநித்தியத்தை பகுத்தறிதல்),இது தான் உமக்கு  எங்களுடைய போதனை.

… 

…
–
Sabbaphāliphullā kho, Ānanda, yamakasālā akālapupphehi. Te tathāgatassa
sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya.
Dibbānipi mandāravapupphāni antalikkhā papatanti, tāni tathāgatassa
sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya.
Dibbānipi candanacuṇṇāni antalikkhā papatanti, tāni tathāgatassa sarīraṃ
okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi
tūriyāni antalikkhe vajjanti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi saṅgītāni antalikkhe vattanti tathāgatassa pūjāya. 


–
Ananda, the twin sala trees are in full bloom, though it is not the
season of flowering. And the blossoms rain upon the body of the
Tathagata and drop and scatter and are strewn upon it in worship of the
Tathagata. And celestial coral flowers and heavenly sandalwood powder
from the sky rain down upon the body of the Tathagata, and drop and
scatter and are strewn upon it in worship of the Tathagata. And the
sound of heavenly voices and heavenly instruments makes music in the air
out of reverence for the Tathagata.

-ஆனந்தா,பூவா
பருவகாலமாக இருந்த போதிலும், இரட்டை sala (சாலா) மரங்கள் முழு மலர்ச்சி
அடைந்து இருக்கிறது. மற்றும் Tathagata (குறைபாடற்றவரை) வழிபாடு செய்தல்
போல் Tathagata(குறைபாடற்றவர்) உடல் மேலே பூமழை பொழிந்து, துளி சிதற,
இரத்தினப்பிரபையாகியது. மற்றும் தேவலோக பவழமலர்கள் மற்றும் சுவர்க்கத்தைச்
சேர்ந்த சந்தன மரத் தூள் வானத்தில் இருந்து மழை கீழ் நோக்கி Tathagata
(குறைபாடற்றவர்) உடல் மேலே பொழிந்து, மற்றும் Tathagata (குறைபாடற்றவரை)
வழிபாடு செய்தல் போல் Tathagata(குறைபாடற்றவர்) உடல் மேலே பூமழை பொழிந்தது.
மற்றும் Tathagata(குறைபாடற்றவர்) போற்றுதலைக் காட்டுஞ் சமிக்கையால்
சுவர்க்கத்தைச் சேர்ந்த குரல் ஒலி மற்றும் இசைகருவிகள் காற்றுவெளியில்
வெளிப்படுத்தியது.

Na kho, Ānanda, ettāvatā
Tathāgato sakkato vā hoti garukato vā mānito vā pūjito vā apacito vā. Yo
kho, Ānanda, bhikkhu vā bhikkhunī vā upāsako vā upāsikā vā
dhammānudhammappaṭipanno viharati
sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, so Tathāgataṃ sakkaroti garuṃ karoti
māneti pūjeti apaciyati, paramāya pūjāya. Tasmātih’ānanda,
dhammānudhammappaṭipannā viharissāma sāmīcippaṭipannā
anudhammacārin’oti. Evañ’hi vo, Ānanda, sikkhitabba nti. 


It
is not by this, Ānanda, that the Tathāgata is respected, venerated,
esteemed, paid homage and honored. But, Ananda, any bhikkhu or
bhikkhuni, layman or laywoman, remaining dhamm’ānudhamma’p’paṭipanna,
sāmīci’p’paṭipanna, living in accordance with the Dhamma, that one
respects, venerates, esteems, pays homage, and honors the Tathāgata with
the most excellent
homage. Therefore, Ānanda, you should train yourselves thus: ‘We will
remain dhamm’ānudhamma’p’paṭipanna, sāmīci’p’paṭipanna, living in
accordance with the Dhamma’.

இதனால்
மட்டும் அல்ல, ஆனந்தா,Tathagata (குறைபாடற்றவரை) உபசரித்தது, மரியாதை
செலுத்தியது, நன்குமதிக்கப் பட்டது, மனந்திறந்த புகழுரைத்தது, கெளரவம்
செலுத்தியது. ஆனால், ஆனந்தா, எந்த ஒரு பிக்குவோ அல்லது பிக்குனியோ, உபாசகன்
அல்லது உபாசகி,dhamm’ānudhamma’p’paṭipanna, sāmīci’p’paṭipanna,
தம்மாவிற்கு பொருந்துமாறு பயிற்சிக்கிராரோ அவர் Tathagata (குறைபாடற்றவரை)
உபசரித்தது, மரியாதை செலுத்தி, நன்குமதித்து, மனந்திறந்த புகழுரைத்தது,
கெளரவம் செலுத்தி. மிக உயர்ந்த அளவு நேர்த்திவாய்ந்த மனந்திறந்த
புகழுரையாற்றுவர்.
இதுக்காக, ஆனந்தா, நீங்கள், நீங்களாகவே பயிற்சித்தல் இதுதான்: நாங்கள்
dhamm’ānudhamma’p’paṭipanna, sāmīci’p’paṭipanna, தம்மாவிற்கு 
பொருந்துமாறு வாழ்க்கை முறையில் தொடர்ந்திருப்போம்.
… 

… 

–
‘Siyā kho pan’ānanda, tumhākaṃ
evam’assa: ‘atīta-satthukaṃ pāvacanaṃ, natthi no satthā’ ti. Na kho
pan’etaṃ, Ānanda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo vo, Ānanda, mayā Dhammo ca Vinayo
ca desito paññatto, so vo mam’accayena satthā. 


– ‘To some
of you, Ānanda, it may occur thus: ‘The words of the Teacher have
ended, there is no longer a Teacher’. But this, Ānanda, should not, be
so considered. That, Ānanda, which I have taught and made known to you
as the Dhamma and the Vinaya, that will be your Teacher after my passing
away. 


உங்கள் சிலர்ருக்கு, ஆனந்தா,இவ்வாறு  நேரிடக் கூடும்:
கற்பிப்பவர்
வார்த்தைகள் தீர்ந்து விட்டது,  இனி கற்பிப்பவர் இல்லை. ஆனால் இது,
ஆனந்தா, அவ்வாறு ஆலோசனை பண்ணப்படாது. அது, ஆனந்தா,எவை நான் பாடம் படிப்பிது
மற்றும் உங்களை அறிந்திருக்க செய்துமுடித்த  Dhamma and Vinaya (தம்மாவும்
வினயாவும்) அது என்னுடைய இறப்புக்கு அப்பால் உங்களுடைய கற்பிப்பவராக
இருக்கும்.