So the Kālāmas of Kesamutti
approached the Bhagavā; having approached, some of them paid respect to
the Bhagavā and sat down to one side; some of them exchanged friendly
greetings with the Bhagavā and, having exchanged friendly greetings and a
cordial talk, sat down to one side; some of them raised their joined
hands in salutation to the Bhagavā and sat down to one side; some of
them announced their name and clan and sat down to one side. Sitting to
one side, the Kālāmas of Kesamutti said to the Bhagavā:
– There
are, bhante, samaṇas and brahmans who come to Kesamutti. They expound
and extol their own doctrine, but they disparage, despise, treat with
contempt and debunk the doctrines of others. Then, bhante, some other
samaṇas and brahmans come to Kesamutti. They too expound and extol their
own doctrine, and they disparage, despise, treat with contempt and
debunk the doctrines of others. On account of that, bhante, there is for
us perplexity and vicikicchā: ‘Which then, of these venerable samaṇas
and brahmans say the truth, and which speak falsely?’
– Of
course, Kālāmas, you are perplexed, of course you are doubting.
Vicikicchā has arisen in you on account of a perplexing matter. Do not
go, you Kālāmas, by what you have heard said, nor by what has been
transmitted [by a tradition], nor by the general consensus, nor by what
has been handed down in a collection of texts, nor on the basis of
logical reasoning, nor on the basis of inference, nor by reflection on
appearances, nor by agreement after pondering views, nor by what seems
probable, nor by [the thought:] ‘The samaṇa is our revered teacher’.
Whenever, Kālāmas, you know for yourselves: ‘These dhammas are akusala,
these dhammas are sāvajja, these dhammas are censured by the wise, these
dhammas, when undertaken and carried out, lead to harm and dukkha’,
then, Kālāmas, you should abandon them.
– What do you think, Kālāmas, when lobha arises within an individual, does it arise for his welfare or his harm?
– For his harm, bhante.
–
And this greedy person, Kālāmas, his citta being overcome, overpowered
by lobha, destroys life, takes what is not given, goes to the wife of
another, speaks falsely, and prompts others to do the same, which is for
his long term harm and dukkha.
– Indeed, bhante.
– What do you think, Kālāmas, when dosa arises within an individual, does it arise for his welfare or his harm?
– For his harm, bhante.
–
And this aversive person, Kālāmas, his citta being overcome,
overpowered by dosa, destroys life, takes what is not given, goes to the
wife of another, speaks falsely, and prompts others to do the same,
which is for his long term harm and dukkha.
– Indeed, bhante.
– What do you think, Kālāmas, when moha arises within an individual, does it arise for his welfare or his harm?
– For his harm, bhante.
–
And this deluded person, Kālāmas, his citta being overcome, overpowered
by dosa, destroys life, takes what is not given, goes to the wife of
another, speaks falsely, and prompts others to do the same, which is for
his long term harm and dukkha.
– Indeed, bhante.
– So what do you think, Kālāmas, are these dhammas kusala or akusala?
– Akusala, bhante.
– Sāvajja or anavajja?
– Sāvajja, bhante.
– Censured by the wise or commended by the wise?
– Censured by the wise, bhante.
– If undertaken and carried out, they lead to harm and dukkha, or not? How is it in this case?
– If undertaken and carried out, they lead to harm and dukkha. Thus it is in this case.
Do
not go, you Kālāmas, by what you have heard said, nor by what has been
transmitted [by a tradition], nor by the general consensus, nor by what
has been handed down in a collection of texts, nor on the basis of
logical reasoning, nor on the basis of inference, nor by reflection on
appearances, nor by agreement after pondering views, nor by what seems
probable, nor by [the thought:] ‘The samaṇa is our revered teacher’.
Whenever, Kālāmas, you know for yourselves: ‘These dhammas are kusala,
these dhammas are anavajja, these dhammas are commended by the wise,
these dhammas, when undertaken and carried out, lead to welfare and
sukha’, then, Kālāmas, having reached them, you should dwell in them.
– What do you think, Kālāmas, when a·lobha arises within an individual, does it arise for his welfare or his harm?
– For his welfare, bhante.
–
And this ungreedy person, Kālāmas, his citta not being overcome, not
overpowered by lobha, does not destroy life, does not take what is not
given, does not go to the wife of another, does not speak falsely, and
does not prompt others to do the same, which is for his long term
welfare and sukha.
– Indeed, bhante.
– What do you think, Kālāmas, when a·dosa arises within an individual, does it arise for his welfare or his harm?
– For his welfare, bhante.
–
And this unaversive person, Kālāmas, his citta not being overcome, not
overpowered by lobha, does not destroy life, does not take what is not
given, does not go to the wife of another, does not speak falsely, and
does not prompt others to do the same, which is for his long term
welfare and sukha.
– Indeed, bhante.
– What do you think, Kālāmas, when a·moha arises within an individual, does it arise for his welfare or his harm?
– For his welfare, bhante.
–
And this undeluded person, Kālāmas, his citta not being overcome, not
overpowered by lobha, does not destroy life, does not take what is not
given, does not go to the wife of another, does not speak falsely, and
does not prompt others to do the same, which is for his long term
welfare and sukha.
– Indeed, bhante.
– So what do you think, Kālāmas, are these dhammas kusala or akusala?
– Kusala, bhante.
– Sāvajja or anavajja?
– Anavajja, bhante.
– Censured by the wise or commended by the wise?
– Commended by the wise, bhante.
– If undertaken and carried out, they lead to harm and sukha, or not? How is it in this case?
– If undertaken and carried out, they lead to welfare and sukha. Thus it is in this case.
–
This, Kālāmas, is what I said: “Do not go, you Kālāmas, by what you
have heard said, nor by what has been transmitted [by a tradition], nor
by the general consensus, nor by what has been handed down in a
collection of texts, nor on the basis of logical reasoning, nor on the
basis of inference, nor by reflection on appearances, nor by agreement
after pondering views, nor by what seems probable, nor by [the thought:]
‘The samaṇa is our revered teacher’. Whenever, Kālāmas, you know for
yourselves: ‘These dhammas are kusala, these dhammas are anavajja, these
dhammas are commended by the wise, these dhammas, when undertaken and
carried out, lead to welfare and sukha’, then, Kālāmas, having reached
them, you should dwell in them.” Thus has it been said, it has been said
considering this.
Such an ariya·sāvaka, Kālāmas, thus devoid of
abhijjhā, devoid of byāpāda, undeluded, sampajāna, (consistently) sata,
dwells pervading one direction with a citta imbued with mettā, likewise
the second, likewise the third, likewise the fourth; so above, below,
transversely, everywhere and in every respect, he dwells pervading the
entire world with a citta imbued with mettā, abundant, extensive,
boundless, devoid of hostility, devoid of ill-will.
He dwells
pervading one direction with a citta imbued with karuṇā, likewise the
second, likewise the third, likewise the fourth; so above, below,
transversely, everywhere and in every respect, he dwells pervading the
entire world with a citta imbued with karuṇā, abundant, extensive,
boundless, devoid of hostility, devoid of ill-will.
______________________________
He
dwells pervading one direction with a citta imbued with upekkhā,
likewise the second, likewise the third, likewise the fourth; so above,
below, transversely, everywhere and in every respect, he dwells
pervading the entire world with a citta imbued with upekkhā, abundant,
extensive, boundless, devoid of hostility, devoid of ill-will.
Such
an ariya·sāvaka, Kālāmas, having a mind thus unhostile, having a mind
thus unmalevolent, having a mind thus unsoiled, having a mind thus pure,
has gained four confidences in the visible order of phenomena:
‘If
there is another world, there is a fruit and result of kamma rightly
and wrongly performed, then at the breakup of the body, after death, I
will re-arise in a good destination, a state of happiness’: this is the
first confidence he has gained.
‘And if there is no another
world, there is no fruit nor result of kamma rightly and wrongly
performed, then in the visible order of phenomena I look after myself
without hostility, without ill-will, without trouble, happy’: this is
the second confidence he has gained.
‘And if pāpa befalls its
doer, I do not intend any pāpa. Not having done pāpa kamma, how would
dukkha touch me?’: this is the third confidence he has gained.
‘And if pāpa does not befall its doer, then I see myself pure in both respects’: this is the fourth confidence he has gained.
Such
an ariya·sāvaka, Kālāmas, having a mind thus unhostile, having a mind
thus unmalevolent, having a mind thus unsoiled, having a mind thus pure,
has gained these four confidences in the visible order of phenomena.
–
So it is, Bhagavā, so it is, sugata! Such an ariya·sāvaka, Bhante,
having a mind thus unhostile, having a mind thus unmalevolent, having a
mind thus unsoiled, having a mind thus pure, has gained four confidences
in the visible order of phenomena:
‘If there is another world,
there is a fruit and result of kamma rightly and wrongly performed, then
at the breakup of the body, after death, I will re-arise in a good
destination, a state of happiness’: this is the first confidence he has
gained.
‘And if there is no another world, there is no fruit nor
result of kamma rightly and wrongly performed, then in the visible order
of phenomena I look after myself without hostility, without ill-will,
without trouble, happy’: this is the second confidence he has gained.
‘And
if pāpa befalls its doer, I do not intend any pāpa. Not having done
pāpa kamma, how would dukkha touch me?’: this is the third confidence he
has gained.
‘And if pāpa does not befall its doer, then I
consider myself pure in both respects’: this is the fourth confidence he
has gained.
Such an ariya·sāvaka, Bhante, having a mind thus
unhostile, having a mind thus unmalevolent, having a mind thus unsoiled,
having a mind thus pure, has gained these four confidences in the
visible order of phenomena.
Excellent, Bhante, excellent, Bhante!
Just as, Bhante, if one were to set upright what was overturned, or to
uncover what was hidden, or to show the way to one who was erring, or to
hold an oil lamp in the darkness, [thinking:] ‘Those who have eyes will
see visible forms’; in the same way, the Dhamma has been revealed by
the Bhagavā in various ways. So we, Bhante, go for refuge to the
Bhagavā, to the Dhamma and to the saṅgha of bhikkhus. Let the Bhagavā,
Bhante, admit us as upāsakas having gone for refuge from today on, for
life.
1. anussava: [anu+sava] (lit: what is heard/learned
along, what is in conformity with what has been heard/learned) - ‘oral
tradition’ (B. Bodhi) - ‘reports’ (Than. B.) - ‘what has been acquired
by repeated hearing’ (Soma Thera). B. Bodhi writes about it: “generally
understood to refer to the Vedic tradition, which, according to the
Brahmins, had originated with the Primal Deity and had been handed down
orally through successive generations.”
The term is clearly used with the meaning of ‘report’ at MN 68:
Here,
Anuruddha, a bhikkhu hears: ‘The bhikkhu named so-and-so has died; it
has been declared by the Bhagavā that he was established in (final)
knowledge.’ And he has seen that venerable one himself or he has heard
the report: ‘That venerable one’s virtue was thus
At MN 76 are
given as synonyms itihitiha·parampara and piṭaka·sampada (’what has been
transmitted dogmatically’, ‘what has been handed down in a collection
of texts’), both of which refer to traditions (see following notes).
So it seems that the word anussava is rather used in this case in the sense of ‘lore/tradition’:
In
the context of the Kālāma Sutta, given the fact that the listeners have
been hearing mutually contradicting doctrines, it would be quite logical
that the first expression would refer directly to it, so ‘what you have
heard said’ seems to be a satisfying rendering.
2. paramparā:
[para+para] (lit: ‘further-further’, or ‘another-another’ ie. one after
the other, successive) - ‘lineage of teaching’ (B. Bodhi) - legends
(Than. B.) - tradition (Soma Th.). B. Bodhi writes about it: “‘lineage’,
signifies tradition in general, an unbroken succession of teachings or
teachers.” However, it may not be that simple.
It is obviously an
idiomatic expression, which is not precisely self-explanatory, which
seems to be quite loose in meaning and to accept a relatively large
panel of contexts. As an example, we find bāhā·paramparāya in the
Pārājika of the Vinaya Pitaka, and it means ‘arm in arm’ (Pr 282):
sambahulā itthiyo aññataraṃ bhikkhuṃ sampīḷetvā bāhāparamparāya ānesuṃ.
many women, having tightly surrounded a certain bhikkhu, drove him along arm in arm.
Parampara·bhojana·sikkhāpada
is one of the Pātimokkha rules and refers to an ‘out-of-turn/extra
meal’, which Than B. sums up as follows: “The term out-of-turn meal
covers two sorts of situations: A bhikkhu has been invited to a meal
consisting of any of the five staple foods but then either (1) goes
elsewhere and eats another meal consisting of any of the five staple
foods at the same time as the meal to which he was originally invited;
or (2) eats a staple food prior to going to the meal.”
In the
Parivāra of the Vinaya, the word ācariya·paramparā means obviously
‘lineage of teachers’, but this may belong to relatively late
literature.
At MN 83 ‘paramparā caturāsītirājasahassāni’ means
‘84000 successive kings’ (even though this sutta seems to be of
relatively late origin too).
And at MN 95 and 99, regarding the vedic hymns, it is said:
among
the brahman seers of the past, the creators of the hymns, the composers
of the hymns, those ancient hymns, sung, repeated, & collected,
which brahmans at present still sing, still chant, repeating what was
said, repeating what was spoken, ie..
Just as if (..) there would
be a file of blind men attached one to another: the first one does not
see, the middle one does not see, and the last one does not see.
So
the word is clearly used here with a reference to an oral tradition of
blind repetition. This proves that there is indeed some ground for the
above mentioned assertion of B. Bodhi, and the interpretation of
paramparā as a teaching that comes through a ‘lineage’.
We find
as well (as at MN 76) the compound itihitiha·parampara, which is also
usually associated with anussava and piṭaka·sampada (’what has been
transmitted dofmatically’, ‘what has been handed down in a collection of
texts’), and it seems that the simple parampara we have here is a
shortening of this term.
The reduplication itih·itiha
(’thus-thus’) seems to refer to dogmatism (’thus indeed it is!’), which
would be consistent with early exegesis: in the Cūḷaniddesa of the
Khuddaka Nikāya (Nc 106), in an explanation of the expression ’sabbaṃ
taṃ itihītiha’ (everything that is itihītiha) all the terms of this
passage are cited (itikirāya paramparāya etc.), and the following
explanation is added: ‘na sāmaṃ sayamabhiññātaṃ na attapaccakkhaṃ
dhammaṃ yaṃ kathayiṃsū’ (they expounded the teaching without having
experienced it themselves, without having ascertained it personally).
So
according to the early exegesis, and keeping in mind the examples found
at MN 95 and 99, itih·itiha·param·para could mean ‘what has been
transmitted dogmatically’. And since the reduplication param·para seems
to emphasize the idea of transmission, it would make sense in our case
to render it as ‘what has been transmitted [by a tradition]’.
3.
iti·kira: [iti+kira] (lit: ‘thus surely/one would expect’) - ‘hearsay’
(B. Bodhi) - tradition (Than. B.) - rumor (Soma Th.). B. Bodhi writes
about it: ‘“Hearsay” (or “report”; itikarā) may mean popular opinion or
general consensus’, but we may note the misspelling of the word that
might be a source of confusion. This word does not appear in any other
context, so we are left with a semantical analysis and guesses. ‘General
consensus’ seems to make sense.
5.
takka·hetu: logical reasoning (B. Bodhi) - logical conjecture (Than.
B.) - surmise (Soma Th.). The compound itself does not appear in any
other context, so we are again left with a semantic analysis. Takka
means ‘thought, reflection, reasoning, logic or butter-milk’. At DN 1
and MN 76, the words takkī, and thereby takka, are explained as follows:
..a
certain [individual] is a reasoner, an investigator. He teaches a
dhamma hammered out by reasoning/logical thinking, following lines of
investigation as they occur to him.
So takka seems to be
satisfyingly rendered by ‘reasoning/logical thinking’. Hetu, in
compounds, may mean ‘on account of–, for the sake of–, by reason of–,
in consequence of–’ etc. So finally takka·hetu could be rendered by
‘on the basis of logical reasoning’.
6. naya·hetu: inferential
reasoning (B. Bodhi) - inference (Than. B.) - axiom (Soma Th.). Once
again, the compound itself does not appear in any other context. Naya
comes from nayati (=neti), which means ‘to lead, guide, conduct, to
take, carry (away)’, or ‘to draw (a conclusion), to understand, to take
as’. The expression ‘nayaṃ neti’ means ‘to draw a conclusion’. Naya·hetu
seems to be satisfyingly rendered by ‘on the basis of inference’.
7.
ākāra·parivitakka: reflection on reasons, reasoned reflection (B.
Bodhi) - analogies (Than. B.) - specious reasoning (Soma Th.). Ākāra has
quite a large panel of meanings: ’state, condition, property, quality,
attribute, sign, appearance, form, way, mode, manner, reason, ground,
account’. ‘Appearance’ seems to fit the context better than ‘reasons’.
In that case, ākāra·parivitakka would mean ‘reflection on appearances’,
and would refer to theories such as the big bang theory, which is based
on observations of the seeming evolution of the apparent universe.
8.
diṭṭhi·nijjhāna·kkhanti: acceptance of a view after pondering it (B.
Bodhi) - agreement through pondering views (Than. B.) - bias toward a
notion that has been pondered over [doesn’t seem quite appropriate]
(Soma Th.). Nijjhāna·kkhanti is a substantivation of the expression
‘nijjhānaṃ khamati’. The best way to understand it is to see in which
contexts it appears elsewhere:
SN 25.1
The eye.. the mind
is inconstant, changeable, alterable. (…) One who, after pondering
with a modicum of discernment, has accepted that these phenomena are
this way is called a Dhamma-follower..
SN 55.24
The dhammas proclaimed by the Tathāgata are approved by him after examination with a modicum of discernment.
So
it is clear that nijjhāna·kkhanti refers to an intellectual acceptation
that involves some moderate application of paññā, but which is not
enough yet to come to a definite conclusion. See the example of the
elephant footprints given at MN 27. Therefore, ‘agreement after
pondering views’ seems to be an appropriate rendering for
diṭṭhi·nijjhāna·kkhanti.
9. bhabba·rūpatā: the seeming competence
of a speaker (B. Bodhi) - probability (Than. B.) - another’s seeming
ability (Soma Th.). B. Bodhi and Soma Th. simply follow the Aṭṭhakathā
(older commentary). The Aṭṭhakathā, mentions a speaker as being a
bhikkhu, but that doesn’t fit the context of the Kālāmas (who have been
seeing ascetics of different origin), and there is no mention of any
speaker in this expression. The term appears only once at Ud 70, in a
very obscure verse (’mohasambandhano loko, bhabbarūpova dissati’) out of
which it is difficult to draw any clear conclusion, all the more that
the Aṭṭhakathā seems to take it rather as ‘bhavarūpova’.
Bhabba
means ‘able, capable, fit for, possible’, and is mostly used in the
latter sense. Rūpatā means ‘appearance, accordance, conformity’. Two
renderings seem to fit the context: ‘what seems possible’, ‘what seems
probable’. That might refer for example to choosing the most adequate
rendering for a translation.
Translated from the Pali by Thanissaro Bhikkhu.
Access to Insight, 1 July 2010.
———oOo———
Published as a gift of Dhamma, to be distributed free of charge.
Terms
of use: You may copy, reformat, reprint, republish, and redistribute
this work in any medium whatsoever, provided that: (1) you only make
such copies, etc. available free of charge; (2) you clearly indicate
that any derivatives of this work (including translations) are derived
from this source document; and (3) you include the full text of this
work. Otherwise, all rights reserved.
The power he inherited was externally
exposed and exercised, bestowed on him due to his position in the social
structure where individual self was uncounted and ignored. Awakened One
with Awareness moved on to a different way, he took individual as basic
point of reference and basic source of power, and lastly he explored a
new way of life and new type of power with a corresponding system of
governance. His contemplative intellectual ability with higher-level
mental makeup helped him clearly understand the evils of the state
governance that left the crown, palace, and his family in search of
alternative system for the salvation of all entities including human
being. He took a declassed form, and after being enlightened through a
hazardous process, he revealed a new lifestyle within new system of
governance.
Awakened One with Awareness introduced this
revolutionary governance system during his lifetime without encountering
any opposition from the vested interest group. Because of universal and
massive conversion of common people into his system, he did not
encounter any resistance to introduce the system. Later on during the
period of Ashoka, Prabuddha Bharatiya society in general predominantly
became under the social governance system of Awakened One with
Awarenessism. Historical record shows that in the third century four
fifth of the total population of Prabuddha Bharat Awakened One with
Awareness who would lead centered life.Due to a theoretical weakness
emanating from the principles of prohibiting killing of any living being
and winning enemies through friendship, Awakened One with Awareness Due
to a theoretical weakness emanating from the principles of prohibiting
killing of any living being and winning enemies through friendship,
Awakened One with Awareness governance could not develop any mechanism
to protect and sustain itself in the birth place of Awakened One with
Awareness.But in Bangladesh, it survived unto mid twelfth century, and
the period from 750 to 1150 during Pala kingdom may be termed as the
most glorious period of Awakened One with Awareness governance
throughout the history all over the world.
Buddha
asked them to experience,to seek their own truths,not to conform to
what they heard,but rather to observe. To build their own conclusions on
gathered & observed evidence.He explained that there was no other
way of determining if something was good or not, except by living it.
Buddha’s
discourses have been named the Suttas. Normally, the word accompanying
Sutta refers to the people to whom he was speaking to. The speech he
made for the Kalamas is very well known, because it’s the text that
emphasizes Buddha’s appreciation for inquiry. This is why this Sutta is
also named The Inquiry Sutta.
The Beginning
When Buddha
reached the Kalamas they were all very excited to be face to face with
the Awakenement with Awareness One. They had questions, and were also
eager to learn from the Buddha himself.
They all gathered around the
Buddha, along with his disciples. That’s when a Kalama man approached
Buddha, in the most respectful way, and asked him about the wise men
that would come and go to their village.
He explained that these
men would usually exalt their faith and criticize other beliefs. They
would all have great reasons to justify their own faith over other
faiths. So, all of these men were considered very wise, and this is why
the townspeople didn’t know who to believe, or who to follow
The Way of Inquiry
Buddha
accepted and understood this confusion, because of all the conflicting
information. That’s when he taught them the way of inquiry. He told them
not to believe or accept anything based on who says it, or because it’s
in the scriptures, or because of the nature of the ones practicing it.
Not even his teachings were to be accepted without questioning.
He
asked them to experience, to seek their own truths, not to conform to
what they heard, but rather to observe. And to build their own
conclusions on gathered and observed evidence. He explained that there
was no other way of determining if something was good or not, except by
living it.
The Kalamas had doubts about their capacity of
judgment about what was good and what was not. That’s when Buddha
mentioned a line of reflective questions, numbering behaviors and
consequences, and asking the Kalamas to judge them as good or bad.
The Kalamas did a great job and Buddha made them realize that they already had what was necessary to decide on their own.
The origins of suffering
What
catches our attention is that the reflective questions the Buddha asks
the Kalamas are all based on the three origins of suffering. He asks
about someone who is attached to things, and about someone who’s full of
rage and another living in delusion. The Kalamas recognized that these
were going to lead to negative consequences and therefore should not
serve as examples.
Buddha believed that men’s suffering had three
basic origins or attachments – The first, is the fact that man was
deeply connected to impermanent beings or things, which didn’t belong to
anyone. The second origin of suffering is hatred – the rage one could
experience was enough to blind him to what was good and right. And the
final and third is delusion – the habit of living as if there was no
suffering, as if there was no ending, as if there was no constant
transformation. Believing in a constant reality that does not exist.
Buddha,
as it was common at that time as a good teaching practice, would then
ask about antagonist situations. He would ask about someone with no
attachments, no hatred and no delusions. He would ask about the product
that would come from these men and the consequences of their acts.
Kamma (Law of Cause and Condition)
Explaining
the origins of suffering in that way was a great tool that Buddha used
to show us how we can manage our own kamma. Normally when we hear the
word Kamma we think about the negative consequences.
However,
Kamma is about good things too. All the good you do, also comes back to
you. Doing things for this exclusive purpose is not right, but becomes
natural. Actually, I would dare say it is already, at least to some
degree, natural to you.
You help someone carry a bag upstairs, or
to the car, and a few blocks ahead you encounter someone you really
liked to see again, but you lost his/her phone number. These things can
be seen as coincidence, but often are not. We don’t realize this,
because the good you did before was so natural, you didn’t wait for any
sort of reward.
The Sutta gives you the keys along the path, these
are the philosophical tools necessary for your own growth. They act as
the basic building blocks for your own personal development. The rest is
up to you, for you have to be your own teacher, you have to awaken your
own soul.
Beləliklə eşitdim:
Bir dəfə böyük bir bhikkhus sağası ilə Kosalanlar arasında səyahətə
çıxan Bhagavā, Kalamların Kesamutti adlı bir qəsəbəsinə gəldi.
Beləliklə, Kesamutti Kalamaları eşitdilər: ‘Sakyan ailəsindən çıxan
Sakyalar oğlu Samoa Gotama, bho, böyük bir bhikkhus saaghasıyla
Kosalanlar arasında səyahətə çıxaraq Kesamutti’ye çatdı. Və haqqında
belə yaxşı bir şöhrətin yayıldığı hörmətli Gotamadır: “şübhəsiz ki, o,
haqlı və tam oyanmış, vijjada və [yaxşı] davranışlarda müvəffəq olmuş,
dünyaya bələd olan, misilsiz bir Bhagavadır. öyrədiləcək şəxslərin
lideri, devas və insanların müəllimi, Buddha, Bhagavā, bu dünyanı
devaları ilə, Māras ilə, Brahmalarla, samaṇalar və brahmanlarla, [bu]
nəsil rəhbərlər və xalqlarla tanıtdırır. Özünü abhiññā yaşamış,
əvvəlində üstünlüklü, ortada üstünlüklü, sonda üstünlüklü, sağ [məna] və
[sağ] ifadələrlə Dhammanı öyrədir; tamamilə mükəmməl və brahmacariyanı
ortaya qoyur. təmiz.” Və belə bir araxant görmək sərfəli olardı. ‘
Beləliklə Kesamutti Kalaları Bhagavaya yaxınlaşdı; yaxınlaşıb bəziləri
Bhaqavaya hörmət etdilər və bir tərəfə əyləşdilər; bəziləri Bhaqava ilə
səmimi salamlarını dəyişdilər və səmimi salamlarını və səmimi bir
söhbətini tapıb bir tərəfə əyləşdilər; bəziləri birləşmiş əllərini
Bhagavaya salamlayaraq bir tərəfə əyləşdilər; bəziləri adlarını və
qəbilələrini elan edib bir tərəfə əyləşdilər. Bir tərəfə əyləşən
Kesamutti qalaları Bhagavaya dedi:
- Kesamutti’ye gələn bhante, samaas və brahmanlar var. Öz doktrinalarını
izah edir və tərifləyirlər, lakin başqalarının təlimlərini alçaldırlar,
aşağılayır, hörmətsiz davranırlar və çürütürlər. Sonra bhante, bəzi
başqa samaas və brahmanlar Kesamutti’yə gəlirlər. Onlar da öz
doktrinalarını açıqlayır və tərifləyirlər, başqalarının təlimlərini
alçaldırlar, aşağılayır, hörmətsiz davranırlar və çürütürlər. Buna görə,
bhante, bizim üçün çaşqınlıq və vicikicchā var: ‘O zaman bu hörmətli
samaas və brahmanlardan hansı həqiqəti söyləyir və yalan danışanlar?’
- Əlbətdə, Kalamas, çaşqınlıq içindəsiniz, şübhəsiz ki, şübhə edirsiniz.
Vicikicchā, qarışıq bir məsələ ucbatından sizdə yarandı. Gitməyin, ey
Kalamalar, nə eşitdiklərinizə, nə bir ənənə ilə ötürülənlərə, nə ümumi
razılığa, nə də mətnlər toplusunda təhvil verilənlərə, nə də nə məntiqi
mülahizə, nə nəticəyə əsaslanmaqla, nə görünüşlərə əks olunmaqla, nə
fikirləşdikdən sonra razılaşmaqla, nə də ehtimal olunan görünməklə, nə
də [düşüncə:] ‘Samaṇa bizim hörmətli müəllimimizdir’. Nə vaxt,
Kalamalar, özünüz bilirsiniz: ‘Bu dhammalar akusala, bu dhammalar
səvajja, bu dhammalar ağıllılar tərəfindən tənqid olunur, bu dhammalar,
həyata keçirildiyi zaman zərər və dukhaya səbəb olur’, o zaman
Kalamalar, etməlisən. onları tərk et.
- Necə düşünürsən, Kalamas, bir şəxsdə lobha yarananda onun rifahı və ya
ziyanı üçün yaranır?
- Zərərinə görə, bhante.
- Və bu açgözlü insan, Kalamas, citta-sı üstələdiyi, lobha tərəfindən
üstələdiyi, həyatı məhv edən, vermədiyi şeyi götürən, başqasının
arvadının yanına gedən, yalan danışan və başqalarını eyni şeylərə sövq
edən, bu da onun uzun müddətinə aiddir. zərər və dukkha.
- Həqiqətən, bhante.
- Sizcə, Kālamas, bir şəxsdə dosa yarananda onun rifahı və ya ziyanı
üçün yaranır?
- Zərərinə görə, bhante.
- Və bu xoşagəlməz insan Kālamas, onun sitası aşılır, dosa ilə məğlub
olur, həyatı məhv edir, vermədiyini alır, başqasının arvadının yanına
gedir, yalan danışır və başqalarını da eləməyə sövq edir ki, bu da onun
uzunmüddətli dövrü üçündür zərər və dukkha.
- Həqiqətən, bhante.
- Sən necə düşünürsən, Kalamas, bir insanın içində moha yarananda onun
rifahı və ya ziyanı üçün ortaya çıxır?
- Zərərinə görə, bhante.
- Və bu aldanmış insan, Kālamā, citta-ının üstələdiyi, dosanın üstün
olduğu, həyatı məhv edən, vermədiyi şeyi götürən, başqasının arvadının
yanına gedən, yalan danışan və başqalarını eyni işi görməyə sövq edən
uzun müddətinə aiddir. zərər və dukkha.
- Həqiqətən, bhante.
- Bəs sən nə düşünürsən, Kālāmas, bunlar dhammas kusala, yoxsa akusala?
- Akusala, bhante.
- Sāvajja ya anavajja?
- Sāvajja, bhante.
- Ağıllılar tərəfindən məzəmmət olunur, yoxsa ağıllılar tərəfindən
təriflənir?
- Müdrik, bhante tərəfindən məzəmmət olunur.
- Edilən və həyata keçirildiyi təqdirdə zərər və dukha gətirib
çıxararlar, yoxsa yox? Bu vəziyyətdə necədir?
- Edilən və həyata keçirildiyi təqdirdə zərər və dükhaya səbəb olurlar.
Bu vəziyyətdə belədir.
Gitməyin, ey Kalamalar, nə eşitdiklərinizə, nə bir ənənə ilə
ötürülənlərə, nə ümumi razılığa, nə də mətnlər toplusunda təhvil
verilənlərə, nə də nə məntiqi mülahizə, nə nəticəyə əsaslanmaqla, nə
görünüşlərə əks olunmaqla, nə fikirləşdikdən sonra razılaşmaqla, nə də
ehtimal olunan görünməklə, nə də [düşüncə:] ‘Samaṇa bizim hörmətli
müəllimimizdir’. Nə vaxt, Kalamalar, özünüz bilirsiniz: ‘Bu dhammalar
kusala, bu dhammalar anavajja, bu dhammalar müdriklər tərəfindən
təriflənir; Onlarda oturmalısan.
- Sən necə düşünürsən, Kalamas, bir fərd içərisində bir lobha meydana
gəldikdə, bu onun rifahı və ya ziyanı üçün ortaya çıxır?
- Rifahı üçün bhante.
- Və bu xəyanət etməyən şəxs Kālamas, onun citta-ının üstələməməsi,
lobha tərəfindən üstələməməsi, həyatı məhv etməməsi, vermədiyini
götürməməsi, başqasının arvadının yanına getməməsi, yalan danışmaması və
istəməməsi digərləri də bunu etməlidir, bu da onun uzun müddətli rifahı
və suxası üçündür.
- Həqiqətən, bhante.
- Sən necə düşünürsən, Kalamas, bir fərd içərisində bir dosa meydana
gəldikdə, bu onun rifahı və ya ziyanı üçün ortaya çıxır?
- Rifahı üçün bhante.
- Və bu istəksiz insan, Kalamas, citta-ının üstələməməsi, lobha
tərəfindən üstələməməsi, həyatı məhv etməməsi, vermədiyini götürməməsi,
başqasının arvadının yanına getməməsi, yalan danışmaması və istəməməsi
digərləri də bunu etməlidir, bu da onun uzun müddətli rifahı və suxası
üçündür.
- Həqiqətən, bhante.
- Necə düşünürsən, Kalamas, bir fərd içərisində bir moha yarananda onun
rifahı və ya ziyanı üçün ortaya çıxır?
- Rifahı üçün bhante.
- Və bu öyrənilməmiş insan, Kālamas, onun citta-ının üstələməməsi, lobha
ilə üstələməməsi, həyatı məhv etməməsi, vermədiyini götürməməsi,
başqasının arvadının yanına getməməsi, yalan danışmaması və istəməməsi
digərləri də bunu etməlidir, bu da onun uzun müddətli rifahı və suxası
üçündür.
- Həqiqətən, bhante.
- Bəs sən nə düşünürsən, Kālāmas, bunlar dhammas kusala, yoxsa akusala?
- Kusala, bhante.
- Sāvajja ya anavajja?
- Anavajja, bhante.
- Ağıllılar tərəfindən məzəmmət olunur, yoxsa ağıllılar tərəfindən
təriflənir?
- Ağıllı, bhante tərəfindən təriflənir.
- Edilən və həyata keçirildikdə, zərər və suxaya səbəb olurlar, yoxsa
yox? Bu vəziyyətdə necədir?
- Əgər həyata keçirilsə və həyata keçirilərsə, rifah və suxaya səbəb
olurlar. Bu vəziyyətdə belədir.
- Bu, Kalamas, dediklərimdir: “Getməyin, ey Kalamalar, dediklərinizə
görə, nə ötürülənlər [bir ənənə] ilə, nə ümumi bir fikir birliyi ilə, nə
də təhvil verildi. nə mətnlər toplusunda, nə məntiqi mülahizə əsasında,
nə nəticə çıxarmaq, nə zahiri düşüncə, nə fikirləşdikdən sonra
razılaşmaqla, nə ehtimalla görünə bilər, nə də [düşüncə:] ‘ Bizim
hörmətli müəllimimizdir. “Kələmələr, hər zaman özünüz bilirsiniz:” Bu
dhammalar kusala, bu dhammalar anavajja, bu dhammalar müdriklər
tərəfindən təriflənir, bu dhammalar, həyata keçirildiyi zaman rifah və
suxaya səbəb olur ‘, o zaman Kalamas, onlara çatdıqda, içərisində
qalmalısan. ” Belə deyildi, bunu nəzərə alaraq söylənildi.
Beləliklə abhijhhadan məhrum, bipadadan məhrum, araşdırılmamış,
sampajana, (ardıcıl) sata kimi bir ariya · sāvaka, Kālamas, bir metta
bürünmüş bir citta ilə bir istiqaməti əhatə edir, ikincisi də, üçüncüsü
də, dördüncüsü də; Beləliklə, yuxarıda, aşağıda, enində, hər yerdə və
hər cəhətdən bütün dünyanı metta ilə zəngin, bol, geniş, sərhədsiz,
düşmənçilikdən məhrum, pis niyyətdən məhrum bir citta ilə əhatə edir.
O, bir istiqaməti karuṇā ilə batırılmış bir citta ilə əhatə edir, eyni
şəkildə ikinci, üçüncü də, dördüncü də; beləliklə yuxarıda, aşağıda,
enində, hər yerdə və hər baxımdan, bütün dünyanı karuṇā ilə zəngin, bol,
geniş, sərhədsiz, düşmənçilikdən məhrum, pis niyyətdən məhrum bir citta
ilə əhatə edir.
Bir istiqaməti upekkha ilə batırılmış bir citta ilə əhatə edir, eyni
şəkildə ikinci, üçüncü də, dördüncü də; beləliklə yuxarıda, aşağıda,
enində, hər yerdə və hər baxımdan, bütün dünyanı upekkha ilə zəngin,
bol, geniş, sərhədsiz, düşmənçilikdən məhrum, pis niyyətdən məhrum bir
citta ilə əhatə edir.
Belə bir ariyaşavaka, Kalamas, beləcə ağılsız, bir ağıl belə dəyişməz,
bir ağıl belə dağılmamış, belə bir ağıl olan, hadisələrin görünən
qaydasında dörd güvən qazandı:
‘Başqa bir dünya varsa, haqlı və səhv yerinə yetirilən kammanın bir
bəhrəsi və nəticəsi var, bədənin parçalanması zamanı, ölümdən sonra
yaxşı bir məkanda, xoşbəxtlik vəziyyətində yenidən qalxacağam’: bu
qazandığı ilk güvən.
‘Başqa bir dünya yoxdursa, haqlı və səhv yerinə yetirilən kammanın nə
bir meyvəsi, nə də bir nəticəsi yoxdur, onda mən görünən hadisələr
sırasına düşmənçilik etmədən, istəksiz, problemsiz, xoşbəxt baxıram’: bu
qazandığı ikinci güvən.
‘Və əgər bir papa onu edənə düşərsə, mən heç bir papa etmək niyyətində
deyiləm. Pāpa kamma etmədən, dukkha mənə necə toxunardı? ‘: Bu,
qazandığı üçüncü güvəndir.
‘Və əgər pafa işləyənə dəyməzsə, mən hər iki cəhətdən özümü saf
görürəm’: bu, qazandığı dördüncü etimaddır.
Belə bir ariyaşavaka, Kalamas, beləcə ağılsız, bir ağıl belə dəyişməz,
bir ağıl belə dağılmamış, belə bir ağıl var, hadisələrin görünən
qaydasında bu dörd güvən qazandı.
- Elədir, Bhagavā, belədir, sugata! Belə bir ariyaşavaka, Bhante, beləcə
ağılsız, bir ağıl belə qeyri-adi, bir ağıl belə yağlanmamış, belə bir
ağıl olan, hadisələrin görünən qaydasında dörd güvən qazandı:
‘Başqa bir dünya varsa, haqlı və səhv yerinə yetirilən kammanın bir
bəhrəsi və nəticəsi var, bədənin parçalanması zamanı, ölümdən sonra
yaxşı bir məkanda, xoşbəxtlik vəziyyətində yenidən qalxacağam’: bu
qazandığı ilk güvən.
‘Başqa bir dünya yoxdursa, haqlı və səhv yerinə yetirilən kammanın nə
bir meyvəsi, nə də bir nəticəsi yoxdur, onda mən görünən hadisələr
sırasına düşmənçilik etmədən, istəksiz, problemsiz, xoşbəxt baxıram’: bu
qazandığı ikinci güvən.
‘Və əgər bir papa onu edənə düşərsə, mən heç bir papa etmək niyyətində
deyiləm. Pāpa kamma etmədən, dukkha mənə necə toxunardı? ‘: Bu,
qazandığı üçüncü güvəndir.
‘Və əgər pafa işləyənə dəyməzsə, mən hər iki cəhətdən özümü saf hesab
edirəm’: bu onun qazandığı dördüncü etimaddır.
Belə bir ariyaasaka, Bhante, beləcə ağılsız, bir ağıl belə qeyri-adi,
bir ağıl belə dağılmamış, belə bir ağıl olan, hadisələrin görünən
qaydasında bu dörd güvən qazandı.
Əla, Bhante, əla, Bhante! Eynilə, Bhante, kimsə aşmış olanı dik
quracaqsa, gizlədilən şeyin üstünü açsaydı, səhv edənə yol göstərsəydi
və ya qaranlıqda yağ çırağı tutsaydı, [düşünərək:] ‘ gözlər görünən
formaları görəcək ‘; eyni şəkildə Dhamma Bhagavā tərəfindən müxtəlif
yollarla aşkar edilmişdir. Beləliklə, biz, Bhante, Bhagavaya, Dhamma’ya
və bhikkhus’un sığınacağına sığınırıq. Bhagavā, Bhante, bu gündən
etibarən həyat üçün sığınacaq üçün getdiyimiz bizi upakaka olaraq qəbul
etsin.
1. anussava: [anu + sava] (lit: birlikdə eşidilən / öyrənilən, eşidilən /
öyrəndiklərinizlə uyğun olanlar) - ‘şifahi ənənə’ (B. Bodhi) -
‘hesabatlar’ (B. ) - ‘təkrar dinləmə ilə əldə edilən’ (Soma Thera). B.
Bodhi bu barədə yazır: “ümumiyyətlə Brahmanlara görə, İbtidai
İlahiyyatdan qaynaqlanan və bir-birinin ardınca gələn nəsillər
vasitəsilə şifahi olaraq ötürülən Veda ənənəsinə istinad etmək başa
düşülür.”
Termin MN 68-də ‘hesabat’ mənası ilə açıq şəkildə istifadə olunur:
Budur, bir bhikkhu Anuruddha eşidir: ‘filankəs adlı bhikkhu öldü;
Bhagavā tərəfindən (son) bilikdə qurulduğu elan edildi. ‘ Və o hörmətli
birini özü gördü və ya hesabatı eşitdi: ‘Bu hörmətli insanın fəziləti
belə idi
MN 76-da itihitiha · parampara və piṭaka · sampada (’dogmatik olaraq
ötürülən’, ‘mətnlər toplusunda təhvil verilmiş’ ‘) sinonimi olaraq
verilir (hər ikisi də ənənələrə istinad edir).
Beləliklə, anussava sözünün bu halda ‘irfan / ənənə’ mənasında
işlədildiyi görünür:
Kālāma Sutta kontekstində dinləyicilərin qarşılıqlı ziddiyyətli
təlimləri eşitdiklərini nəzərə alsaq, ilk ifadənin birbaşa ona istinad
etməsi olduqca məntiqli olardı, buna görə ‘eşitdiklərinizin’ razı
qaldığını göstərir. .
2. paramparā: [para + para] (lit: ‘daha da irəli’ və ya ‘başqa birisi’,
yəni bir-birinin ardınca, ardıcıl) - ‘tədris xətti’ (B. Bodhi) -
əfsanələr (B .) - ənənə (Soma Th.). B. Bodhi bu barədə yazır: “” soy “,
ümumiyyətlə ənənəni, təlimlərin və ya müəllimlərin qırılmaz bir
ardıcıllığını bildirir.” Lakin bu o qədər də sadə olmaya bilər.
Şübhəsiz ki, tamamilə özünü izah etməyən, mənada olduqca sərbəst görünən
və nisbətən geniş kontekstlər panelini qəbul edən idiomatik bir
ifadədir. Nümunə olaraq, Vinaya Pitakanın Parajikasında bāhā ·
paramparaya tapırıq və bu, ‘qol-qola’ deməkdir (Pr 282):
sambahulā itthiyo aññataraṃ bhikkhuṃ sampīḷetvā bāhāparamparāya ānesuṃ.
bir çox qadın müəyyən bir bhikkhu-nu möhkəm bir şəkildə əhatə edərək onu
qol-qola sürdülər.
Parampara · bhojana · sikkhāpada, Pātimokkha qaydalarından biridir və
‘növbədənkənar / əlavə yeməyə’ istinad edir ki, B.-dən daha çox belə
ifadə edir: “Sıra xaricində yemək termini iki növü əhatə edir: Bir
bhikkhu beş əsas qidadan hər hansı birindən ibarət bir yeməyə dəvət
olunmuşdur, lakin sonra ya (1) başqa bir yerə gedir və əvvəlcə dəvət
olunduğu yeməklə eyni vaxtda beş əsas qidadan hər hansı birindən ibarət
başqa bir yemək yeyir; və ya (2) yeməyə getmədən əvvəl əsas yemək yeyir.
”
Vinayanın Parivarasında ācariya · paramparā sözü açıq şəkildə
‘müəllimlərin nəsli’ mənasını verir, lakin bu, nisbətən gec ədəbiyyata
aid ola bilər.
MN 83 ‘paramparā caturāsītirājasahassani’ ‘’ ardıcıl 84000 padşah ‘’
deməkdir (baxmayaraq ki, bu sutta nisbətən gec mənşəli görünür).
MN 95 və 99-da vedik ilahilərlə əlaqədar olaraq belə deyilir:
keçmiş brahman görənlər arasında, himnlərin yaradıcıları, himnlərin
bəstəkarlarında, o brahmanların hələ də oxuduqları oxunan, təkrarlanan
və toplanan o qədim ilahilər, hələ də söyləyənləri təkrarlayan,
danışılanları təkrarlayan yəni ..
Eynən (..) bir-birinə yapışan kor kişilərin bir dosyası olardı:
birincisi görmür, orta görmür, sonuncusu görmür.
Beləliklə, bu söz şifahi kor təkrar ənənəsinə istinad edərək burada açıq
şəkildə istifadə olunur. Bu, B. Bodhinin yuxarıda göstərilən iddiası və
paramparanın “nəsil” dən gələn bir təlim kimi şərh edilməsi üçün
həqiqətən bir zəmin olduğunu sübut edir.
Həm də (MN 76-da olduğu kimi) adətən anussava və piṭaka · sampada ilə
əlaqəli olan itihitiha · parampara birləşməsini də tapırıq (’dofmatik
olaraq ötürülən’, ‘mətnlər toplusunda verilənlər’), və görünür ki,
buradakı sadə parampara bu müddətin qısaldılmasıdır.
İtih · itiha (’beləliklə’) reduplikasiyası, erkən təfsirlə uyğun olacaq
dogmatizmə (’beləliklə belədir!’) Aiddir: bir izahda, Huddaka Nikaya’nın
Caniddesasında (Nc 106). ’sabbaṃ taṃ itihītiha’ ifadəsindən (itihītiha
olan hər şey) bu keçidin bütün şərtləri göstərilmişdir (itikirāya
paramparāya vs.) və aşağıdakı izahat əlavə edilmişdir: ‘na sāmaṃ
sayamabhiññātaṃ na attapaccakkhaṃ dhammaṃ yaṃ kathayiṃsū’ (izah edildi)
bunu özləri yaşamadan, şəxsən müəyyənləşdirmədən öyrətmək).
Beləliklə, erkən mülahizələrə görə və MN 95 və 99-da tapılan nümunələri
nəzərə alaraq itih · itiha · param · para ‘dogmatik olaraq ötürülən’
mənasını verə bilər. Yenidənqurma paramarası, ötürülmə fikrini
vurğuladığına görə, bunu ‘bir ənənə ilə ötürülən’ ‘kimi göstərmək
məntiqli olardı.
3. iti · kira: [iti + kira] (aydın: ‘buna görə mütləq / gözləmək olar’) -
‘eşitmə’ (B. Bodhi) - ənənə (Th. B.) - şayiə (Soma Th.). B. Bodhi bu
barədə yazır: ‘”Eşitmə” (və ya “hesabat”; itikarā) xalq rəyi və ya ümumi
bir fikir birliyi mənasını verə bilər’, ancaq qarışıqlıq mənbəyi ola
bilən sözün səhv yazılmasına diqqət çəkə bilərik. Bu söz başqa bir
kontekstdə görünmür, buna görə bizdə semantik təhlil və təxminlər qalır.
‘Ümumi konsensus’ mənada görünür.
5. takka · hetu: məntiqi mülahizə (B. Bodhi) - məntiqi fərziyyə (Th. B.)
- surmise (Soma Th.). Mürəkkəbin özü başqa bir kontekstdə görünmür,
buna görə yenə də semantik təhlil qalır. Takka ‘düşüncə, düşüncə,
düşünmə, məntiq və ya yağ südü’ mənasını verir. DN 1 və MN 76-da takkī
və bununla da takka sözləri belə izah olunur:
.. müəyyən bir şəxs bir mühakiməçi, müstəntiqdir. Düşüncə / məntiqi
düşüncə ilə vurulmuş bir dhamma, ağlına gəldikcə araşdırma xəttini
izləyir.
Beləliklə, takka ‘düşünmə / məntiqi düşüncə’ ilə razı qaldığını
göstərir. Hetu, birləşmələrdə, ’səbəbi ilə -, - səbəbi ilə -’ və s.
Mənasını verə bilər. Beləliklə, nəhayət takkahetu ‘məntiq əsasında’
verilə bilər. əsaslandırmaq ‘.
6. naya · hetu: nəticə çıxarmaq (B. Bodhi) - nəticə çıxarmaq (daha çox
B.) - aksioma (Soma Th.). Bir daha, birləşmənin özü başqa bir kontekstdə
görünmür. Naya nayati (= neti) ‘mənasını verir,’ rəhbərlik etmək,
rəhbərlik etmək, aparmaq, aparmaq, aparmaq (aparmaq) ‘və ya’ (nəticə
çıxarmaq) başa düşmək, qəbul etmək ‘mənasını verir. ‘Nayaṃ neti’ ifadəsi
‘nəticə çıxarmaq’ mənasını verir. Naya · hetu ‘qənaət əsasında’
məmnuniyyətlə ifadə edilir.
7. ākāra · parivitakka: səbəblər üzərində düşüncə, əsaslandırılmış əks
(B. Bodhi) - oxşarlıqlar (Th. B.) - mülahizə (Soma Th.). Ākāra olduqca
böyük bir məna panelinə malikdir: ‘vəziyyət, vəziyyət, xüsusiyyət,
keyfiyyət, atribut, işarə, görünüş, forma, yol, rejim, tərz, səbəb,
əsas, hesab’. ‘Görünüş’ kontekstə ’səbəblərdən’ daha yaxşı uyğun gəlir.
Bu halda, ākāra · parivitakka ‘zahiri görünüşlər’ deməkdir və görünən
kainatın görünən təkamülü müşahidələrinə əsaslanan böyük partlayış
nəzəriyyəsi kimi nəzəriyyələrə istinad edəcəkdir.
8. diṭṭhiijijanaākkhanti: düşüncədən sonra bir mənzərənin qəbulu (B.
Bodhi) - düşündürən baxışlarla razılaşma (Th. B.) - üzərində düşünülmüş
bir anlayışa tərəf qərəz [olduqca uyğun görünmür] ( Soma Th.). Nijjhāna ·
kkhanti ‘nijjhānaṃ hamati’ ifadəsinin əsaslandırmasıdır. Bunu başa
düşməyin ən yaxşı yolu başqa yerdə hansı kontekstdə göründüyünü
görməkdir:
SN 25.1
Göz .. ağıl sabit deyil, dəyişkəndir, dəyişdirilə bilər. (…) Bir
fərqlilik modu ilə düşündükdən sonra bu hadisələrin bu şəkildə olduğunu
qəbul edənə Dhamma izləyicisi deyilir ..
SN 55.24
Tathāgata tərəfindən elan edilən dhammalar, fərqlilik modu ilə
araşdırıldıqdan sonra onun tərəfindən təsdiqlənir.
Beləliklə, aydındır ki, nijjhāna · kkhanti, paññanın bəzi orta dərəcədə
tətbiq edilməsini ehtiva edən, lakin qəti bir nəticəyə gəlməsi üçün hələ
yetərli olmayan bir fikri qəbuluna işarə edir. MN 27-də verilmiş fil
izləri nümunəsinə baxın. Buna görə də ‘fikirləri düşündükdən sonra
razılaşmaq’ dihihijijhhana-kkhanti üçün uyğun bir iş kimi görünür.
9. bhabba · rūpatā: natiqin görünən səriştəsi (B. Bodhi) - ehtimal (Th.
B.) - başqasının görünmə qabiliyyəti (Soma Th.). B. Bodhi və Soma Th.
sadəcə Aṭṭhakathā (köhnə şərh) izləyin. Ahhathathā, bir natiqin bhikkhu
olduğunu xatırladır, lakin bu Kalamaların (fərqli mənşəli zahidləri
görən) kontekstinə uyğun gəlmir və bu ifadədə heç bir natiqdən bəhs
edilmir. Termin Ud 70-də yalnız bir dəfə, çox qaranlıq bir ayədə
(’mohasambandhano loko, bhabbarūpova dissati’) çıxır, bundan aydın bir
nəticə çıxarmaq çətindir, bundan əlavə Aṭṭhakathā ‘bhavarūpova’ kimi
qəbul edir. .
Bhabba ‘bacarıqlı, bacarıqlı, uyğun, mümkün’ deməkdir və daha çox son
mənada istifadə olunur. Rūpatā ‘görünüş, uyğunluq, uyğunluq’ deməkdir.
İki göstərmə kontekstə uyğundur: ‘mümkün görünən’, ‘ehtimal görünən’.
Məsələn, tərcümə üçün ən uyğun göstəricinin seçilməsinə müraciət edə
bilərsiniz.
Thanissaro Bhikkhu tərəfindən Pali dilindən tərcümə edilmişdir.
Insight’a giriş, 1 iyul 2010.
——— oOo ———
Dhamma hədiyyə olaraq nəşr olunur, pulsuz paylanacaq.
İstifadə şərtləri: Bu əsəri hər hansı bir mühitdə kopyalaya, yenidən
formatlaşdıra, yenidən çap edə və yenidən yaya bilərsən, bir şərtlə: (1)
yalnız bu cür nüsxələri və s. Pulsuz etmək; (2) bu əsərin hər hansı bir
türevinin (tərcümələr də daxil olmaqla) bu mənbə sənədindən
qaynaqlandığını açıq şəkildə göstərmisiniz; və (3) bunun tam mətnini
daxil etmisiniz
Honela entzun dut:
Behin batean, Bhagavā, kosalarren artean biran bidaiatuz bhikkhus sa
tourgha handi batekin, Kesamutti izeneko Kālāmas herri batera iritsi
zen. Beraz, Kesamutiren Kālāmak entzun zuten: ‘Samaṇa Gotama, bho,
Sakyan familiatik atera den Sakyas semea, Kosalarren artean bhikkhus
saṅgha handi batekin biran bidaiatuz, Kesamutira iritsi da. Eta Gotama
agurgarri hori da, eta horren inguruan zabaldu da horren ospe ona: “ziur
asko, Bhagavā da, arahant bat, zuzen eta guztiz esnatua, vijjan eta
jokabide [onean] egina, ondo ateratzen, mundua ezagutzen, gaindiezina
dena. gizastu beharreko pertsonen buruzagia, devas eta gizakien
irakaslea, Buda, Bhagavā. Mundu hau ezagutzera ematen du bere devasekin,
bere Māras-ekin, bere Brahmas-ekin, samaṇas-ekin eta Brahmin-ekin,
belaunaldi hau [agintariek eta herriek] Hasieran abantailatsua den
Dhamma irakasten du, erdian abantailatsua, azkenean abantailatsua,
[eskuineko] esanahiarekin eta [eskuineko] formulazioarekin; guztiz
perfektua eta brahmacariya agerian uzten du. hutsa “. Eta horrelako
arahant bat ikustea errentagarria litzateke ».
Beraz, Kesamutiren Kālāmak Bhagavara hurbildu ziren; hurbildu ondoren,
horietako batzuek errespetua errespetatu zioten Bhagavari eta alde
batera eseri ziren; horietako batzuek lagunarteko agurrak trukatu
zituzten Bhagavarekin eta, lagunarteko agurrak eta hitzaldi atsegina
trukatu ondoren, alde batera eseri ziren; horietako batzuk eskuak
elkartu zituzten Bhagavari agurtzeko eta alde batera eseri ziren;
horietako batzuk izena eta klana iragarri eta alde batera eseri ziren.
Alde batera eserita, Kesamuttiren Kālāmak Bhagavari esan zioten:
- Badira Kesamutira etortzen diren bhante, samaṇak eta brahmanak.
Beraien doktrina azaldu eta goresten dute, baina mespretxatu,
mespretxatu, mespretxuz tratatu eta besteen doktrinak baztertzen
dituzte. Gero, bhante, beste samaṇa eta brahman batzuk etortzen dira
Kesamutira. Haiek ere beraien doktrina azaltzen eta goresten dute, eta
mespretxatzen, mespretxatzen, mespretxuz tratatzen dituzte eta besteen
doktrinak baztertzen dituzte. Hori dela eta, bhante, bada guretzat
perplexity eta vicikicchā: “Orduan, zein dira sama eta brahman agurgarri
horietatik egia esaten dutenak eta gezurrez hitz egiten dutenak?”
- Jakina, Kālāmas, harrituta zaude, zalantzarik gabe zaude. Vicikicchā
sortu da zure baitan gai harrigarri baten ondorioz. Ez joan, Kālāmas,
entzun duzuenaren arabera, ez [tradizio batek] transmititu duenaren
arabera, ez adostasun orokorraren bidez, ez testu-bilduma batean
emandakoaren arabera, ezta arrazoibide logikoa, ez inferentzia
oinarritzat hartuta, ez itxurei buruzko hausnarketaren bidez, ez
iritziak hausnartu ondoren adostasunez, ezta litekeena dirudienarengatik
ere, ezta [pentsamendua:] “samaṇa gure irakasle adoratua da”. Kālāmas,
badakizu zeure burua: ‘Dhamma hauek akusala dira, dhamma hauek sāvajja
dira, jakintsuak zentsura ditu dhamma horiek, dhamma hauek, burutzen eta
burutzen direnean kalteak eta dukkha eragiten dituzte’, orduan,
Kālāmas, behar zenuke alde batera utzi.
- Zer uste duzu, Kālāmas, lobha gizabanako baten barruan sortzen denean,
bere ongizaterako edo bere kalterako sortzen da?
- Bere kalteengatik, bhante.
- Eta pertsona gutiziar hau, Kālāmas, bere citta gainditzen ari da,
lobak menperatzen du, bizitza suntsitzen du, ematen ez dena hartzen du,
beste baten emaztearengana joaten da, gezurrez hitz egiten du eta
besteei gauza bera egitera bultzatzen die, hau da, bere epe luzerako
kaltea eta dukkha.
- Benetan, bhante.
- Zer uste duzu, Kālāmas, dosa gizabanako baten barruan sortzen denean,
bere ongizaterako edo bere kalterako sortzen da?
- Bere kalteengatik, bhante.
- Eta pertsona aversibo hau, Kālāmas, bere citta gainditzen ari da,
dosak menperatzen du, bizitza suntsitzen du, ematen ez dena hartzen du,
beste baten emaztearengana joaten da, gezurrez hitz egiten du eta
besteei gauza bera egitera bultzatzen die, hau da, bere epe luzerako.
kaltea eta dukkha.
- Benetan, bhante.
- Zer uste duzu, Kālāmas, moha gizabanako baten barruan sortzen denean,
bere ongizaterako edo bere kalterako sortzen da?
- Bere kalteengatik, bhante.
- Eta pertsona engainatu hau, Kālāmas, bere citta gainditzen ari da,
dosak menperatzen du, bizitza suntsitzen du, ematen ez dena hartzen du,
beste baten emaztearengana joaten da, gezurrez hitz egiten du eta
besteei gauza bera egitera bultzatzen die, hau da, bere epe luzerako.
kaltea eta dukkha.
- Benetan, bhante.
- Orduan, zer uste duzu, Kālāmas, dira dhammas horiek kusala edo
akusala?
- Akusala, bhante.
- Sāvajja edo anavajja?
- Sāvajja, bhante.
- Jakintsuak zentsuratuta edo jakintsuak gomendatuta?
- Jakintsuak zentsuratuta, bhante.
- Egin eta burutzen bada, kalte eta dukkha eragiten dute, edo ez? Nola
dago kasu honetan?
- Egin eta burutzen bada, kalte eta dukkha eragiten dute. Horrela
gertatzen da kasu honetan.
Ez joan, Kālāmas, entzun duzuenaren arabera, ez [tradizio batek]
transmititu duenaren arabera, ez adostasun orokorraren bidez, ez
testu-bilduma batean emandakoaren arabera, ezta arrazoibide logikoa, ez
inferentzia oinarritzat hartuta, ez itxurei buruzko hausnarketaren
bidez, ez iritziak hausnartu ondoren adostasunez, ezta litekeena
dirudienarengatik ere, ezta [pentsamendua:] “samaṇa gure irakasle
adoratua da”. Kālāmas, badakizu zeure burua: ‘Dhamma hauek kusala dira,
dhamma hauek anavajja dira, jakitunek gomendatzen dituzte dhamma horiek,
dhamma hauek, burutzen eta burutzen direnean ongizatea eta sukhara
eramaten dituzte’, orduan, Kālāmas, iritsita haietan bizi beharko
zenuke.
- Zer iruditzen zaizu, Kālāmas, lobha gizabanako baten barruan sortzen
denean, bere ongizaterako edo bere kalterako sortzen da?
- Bere ongizateagatik, bhante.
- Eta pertsona maltzur hori, Kālāmas, bere citta ez da gainditzen, ez da
lobha menderatzen, ez du bizitza suntsitzen, ez du ematen ez duena
hartzen, ez du beste baten emaztearengana joaten, ez du gezurrez hitz
egiten eta ez du eskatzen beste batzuek gauza bera egitea, hau da, epe
luzerako ongizatea eta sukha.
- Benetan, bhante.
- Zer uste duzu, Kālāmas, a · dosa gizabanako baten barruan sortzen
denean, bere ongizaterako edo bere kaltetarako sortzen da?
- Bere ongizateagatik, bhante.
- Eta oharkabeko pertsona hau, Kālāmas, bere citta ez da gainditzen, ez
da lobha menderatzen, ez du bizitza suntsitzen, ez du ematen ez duena
hartzen, ez du beste baten emaztearengana joaten, ez du gezurrez hitz
egiten eta ez du eskatzen beste batzuek gauza bera egitea, hau da, epe
luzerako ongizatea eta sukha.
- Benetan, bhante.
- Zer uste duzu, Kālāmas, a · moha gizabanako baten baitan sortzen
denean, bere ongizaterako edo bere kalterako sortzen da?
- Bere ongizateagatik, bhante.
- Eta Epaitu gabeko pertsona hau, Kālāmas, bere citta ez da gainditzen,
ez da lobha menderatzen, ez du bizitza suntsitzen, ez du ematen ez duena
hartzen, ez du beste baten emaztearengana joaten, ez du gezurrez hitz
egiten eta ez du eskatzen beste batzuek gauza bera egitea, hau da, epe
luzerako ongizatea eta sukha.
- Benetan, bhante.
- Orduan, zer uste duzu, Kālāmas, dira dhammas horiek kusala edo
akusala?
- Kusala, bhante.
- Sāvajja edo anavajja?
- Anavajja, bhante.
- Jakintsuak zentsuratuta edo jakintsuak gomendatuta?
- Jakintsuak goraipatu, bhante.
- Egin eta burutzen badira, kalteak eta sukha eragiten dituzte, edo ez?
Nola dago kasu honetan?
- Egin eta burutzen badira, ongizatea eta sukha ekarriko dituzte.
Horrela gertatzen da kasu honetan.
- Hau, Kālāmas, esan dudana da: “Ez zaitezte joan, Kālāmas, entzun
duzuenaren arabera, ez [tradizio batek] transmititu duenaren arabera, ez
adostasun orokorraren bidez, ezta emandakoaren arabera ere.
testu-bilduma batean, ez arrazoiketa logikoan oinarrituta, ez
inferentzian oinarrituta, ez itxurei buruzko hausnarketaren bidez, ez
iritziak hausnartu ondoren adostasunez, ez litekeena dirudienaren
arabera, ez [pentsamendua:] ‘The samaṇa gure irakasle entzutetsua da “.
Kālāmas, zuk zeuk dakizuen bakoitzean:” Dhamma hauek kusala dira, dhamma
hauek anavajja dira, jakintsuak gomendatzen dituzte dhamma hauek,
dhamma hauek, burutzen eta burutzen direnean, ongizatea eta sukha
sortzen dituzte “, orduan, Kālāmas, haiengana iritsita, horietan egon
beharko zenuke “. Horrela esan da, hori kontuan hartuta esan da.
Halako ariya · sāvaka, Kālāmas, beraz, abhijjhā gabea, byāpāda gabea, ez
da hautatua, sampajāna, (koherentziaz) sata, norabide bakarrean
murgilduta dagoen citta batekin bizi da, era berean, bigarrena,
hirugarrena ere, laugarrena ere; beraz, goian, behean, zeharka, nonahi
eta zentzu guztietan bizi da mundu guztian murgildutako citta batekin,
ugaria, zabala, mugagabea, etsaitasunik gabea, borondate txarrik gabea.
Norabide bakar batez bizitzen da karuṇāz bustitako citta batekin, era
berean bigarrena, orobat hirugarrena, orobat laugarrena; beraz, goian,
behean, zeharka, nonahi eta zentzu guztietan bizi da mundu osoan zehar
karuṇāz beteriko citta batekin, ugaria, zabala, mugagabea, etsaitasunik
gabea, borondate txarrik gabea.
Norabide bakarrean hedatzen da upekkhaz bustitako citta batekin, era
berean bigarrena, orobat hirugarrena, orobat laugarrena; beraz, goian,
behean, zeharka, nonahi eta zentzu guztietan bizi da mundu osoa,
upekkhaz bustitako citta batekin, ugaria, zabala, mugagabea,
etsaitasunik gabea, borondate txarrik gabea.
Halako ariya · sāvaka batek, Kālāmas-ek, adostasunik gabekoa izateak,
gogorik gabeko gizakiak izateak, horrela desegin gabeko adimena izateak,
adimena hain garbia izateak, lau konfidentzia lortu ditu fenomenoen
ordena ikusgaian:
“Beste mundu bat badago, kammaren fruitu eta emaitza zuzen eta oker
eginda dago, orduan gorputza desegin ondoren, hil ondoren, berriro
sortuko naiz helmuga onean, zoriontasun egoeran”: hau da irabazi duen
lehen konfiantza.
‘Eta beste mundurik ez badago, ez dago kammaren fruitu eta emaitzarik
zuzen eta gaizki burututa, orduan, fenomenoen ordena agerian, nire burua
zaintzen dut etsaitasunik gabe, borondate txarrik, arazorik gabe,
zoriontsu’: hau da irabazi duen bigarren konfiantza.
‘Eta pāpa bere arduradunari erortzen bazaio, ez dut inolako pāpa
asmorik. Pāpa kamma egin gabe, nola ukituko ninduke dukkhak? ‘: Hau da
lortu duen hirugarren konfiantza.
‘Eta pāpa bere egileak ez badu betetzen, nire burua garbi ikusten dut bi
alderdietan’: horixe da lortutako laugarren konfiantza.
Halako ariya · sāvaka batek, Kālāmas-ek, adostasunik gabeko ostea
izateak, burugabeko gogoa izateak, horrela desegin gabeko adimena
izateak, adimena hain garbia izateak, lau konfidentzia horiek irabazi
ditu fenomenoen ageriko ordenan.
- Hala da, Bhagavā, hala da, sugata! Halako ariya · sāvaka batek,
Bhante-k, adostasunik gabeko ostea duen izakia, burugabeko gogoa
izateak, horrela desegin gabeko adimena izateak, izpiritua hain garbia
izateak, lau konfidantza irabazi ditu fenomenoen ordena agerian:
“Beste mundu bat badago, kammaren fruitu eta emaitza zuzen eta oker
eginda dago, orduan gorputza desegin ondoren, hil ondoren, berriro
sortuko naiz helmuga onean, zoriontasun egoeran”: hau da irabazi duen
lehen konfiantza.
“Eta beste mundurik ez badago, ez dago kammaren fruitu eta emaitzarik
zuzen eta gaizki burututa, orduan, fenomenoen ordena agerian, nire burua
zaintzen dut etsaitasunik gabe, borondate txarrik, arazorik gabe,
zoriontsu”: hau da irabazi duen bigarren konfiantza.
‘Eta pāpa bere arduradunari erortzen bazaio, ez dut inolako pāpa
asmorik. Pāpa kamma egin gabe, nola ukituko ninduke dukkhak? ‘: Hau da
lortu duen hirugarren konfiantza.
‘Eta pāpa bere egileak ez badu betetzen, orduan nire burua purutzat
jotzen dut bi alderdietan’: horixe da lortzen duen laugarren konfiantza.
Halako ariya · sāvaka batek, Bhante-k, adostasunik gabeko ostea duen
izakia du, eta, beraz, gizakia ez duen gogoa du, honela ez dago lurrik
gabeko gogoa izateak, burua hain garbia izateak, lau konfidentzia horiek
irabazi ditu fenomenoen ordena agerian.
Bikain, Bhante, bikain, Bhante! Bhante, iraulitakoa zutik jarriko balitz
edo ezkutatutakoa deskubrituko balu edo oker egiten ari zenari bidea
erakutsiko balio edo olio lanpara ilunpean edukiko balu, [pentsatuz:]
begiek forma ikusgarriak ikusiko dituzte ‘; modu berean, Dhamma Bhagavak
agerian utzi du hainbat modutan. Beraz, guk, Bhante, Bhagavara,
Dhammara eta bhikkhus-en saṅgha-ra joaten gara aterpe bila. Utzi
Bhagavak, Bhante-k, gaitzetsi gaitzala upasak gisa gaurtik aurrera
bizitzera joateko.
1. anussava: [anu + sava] (lit: batera entzun / ikasi dena, entzun /
ikasi denarekin bat datorrena) - ‘ahozko tradizioa’ (B. Bodhi) -
‘txostenak’ (Than. B. ) - ‘errepikatutako entzumenaz eskuratutakoa’
(Soma Thera). B. Bodhi-k honetaz idatzi du: “orokorrean tradizio vedikoa
aipatzen dela ulertzen da, hau da, braminen arabera, Jainko
Primalarekin sortu zen eta ondorengo belaunaldien bidez ahoz eman zen”.
Terminoa argi eta garbi erabiltzen da MN 68-n “txosten” esanahiarekin:
Hemen, Anuruddha, bhikkhu batek hau entzuten du: ‘Honelakoa izeneko
bhikkhu hil egin da; Bhagavak adierazi du (azken) ezagutzan ezarri zela
». Eta berak ikusi du agurgarri hori edo entzun du txostena: ‘Agurgarri
haren bertutea horrela zen
MN 76-n sinonimo gisa itihitiha · parampara eta piṭaka · sampada ematen
dira (’dogmatikoki transmititu dena’, ‘testu bilduma batean eman dena’),
biak tradizioei buruzkoak (ikus ondorengo oharrak).
Beraz, badirudi anussava hitza kasu honetan nahiko erabilia dela ‘lore /
tradizio’ zentzuan:
Kālāma Suttaren testuinguruan, entzuleek elkarren kontrako doktrinak
entzuten dituztela kontuan hartuta, nahiko logikoa litzateke lehenengo
esamoldea zuzenean aipatzea, beraz, ‘entzun duzuna esan’ iruditze
pozgarria dela dirudi. .
2. paramparā: [para + para] (lit: “gehiago-urrunago”, edo “beste-beste”
hau da, bata bestearen segidan, jarraian) - “irakaskuntzaren leinua” (B.
Bodhi) - kondairak (Than. B .) - tradizioa (Soma Th.). B. Bodhik
honetaz idatzi du: “‘leinuak’, tradizioa adierazten du orokorrean,
irakaspenen edo irakasleen segida etenik gabea”. Hala ere, agian ez da
hain erraza izango.
Jakina denez, espresio idiomatikoa da, ez da zehazki
auto-esplikatzailea, badirudi esanahi nahiko lasaia duela eta
testuinguru panel nahiko handia onartzen duela. Adibide gisa, bāhā ·
paramparāya Vinaya Pitakako Pārājika-n aurkitzen dugu, eta “besoa beso”
esan nahi du (Pr 282):
sambahulā itthiyo aññataraṃ bhikkhuṃ sampīḷetvā bāhāparamparāya ānesuṃ.
emakume askok, bhikkhu jakin bat ondo inguratuta, besotik besora eraman
zuten.
Parampara · bhojana · sikkhāpada Pātimokkha arauetako bat da eta
“txandaz kanpoko / aparteko otordua” aipatzen du, Than B.-k honela
laburbiltzen duena: “Txandaz kanpoko otorduak bi egoera mota biltzen
ditu: Bhikkhu bat bost oinarrizko elikagaiez osatutako otordura
gonbidatu dute baina gero (1) beste norabait joaten da eta bost
oinarrizko elikagaietatik osatutako beste otordu bat jatera gonbidatu
zuten bazkariaren aldi berean jaten du; edo (2) oinarrizko janari bat
jaten du otordura joan aurretik “.
Vinayako Parivāran, ācariya · paramparā hitzak, jakina, ‘irakasleen
leinua’ esan nahi du, baina literatura nahiko berantiarra izan daiteke.
MN 83an “paramparā caturāsītirājasahassāni” esan nahi du “84.000 ondoz
ondoko errege” (sutta honek jatorri nahiko berantiarra duela ere
badirudi ere).
Eta MN 95 eta 99an, himno vedikoei buruz, esaten da:
iraganeko brahman ikusleen artean, ereserkien sortzaileek, ereserkien
konpositoreek, kantatu, errepikatu eta bildutako antzinako ereserki
haiek, gaur egun brahmanek oraindik abesten dituztenak, oraindik ere
kantatzen dute, esandakoa errepikatuz, esandakoa errepikatuz , hau da,
..
(..) itsu batzuen fitxategia bata besteari lotuta egongo balitz bezala:
lehenengoak ez du ikusten, erdiak ez du ikusten eta azkenak ez du
ikusten.
Beraz, hitza garbi erabiltzen da hemen errepikapen itsuaren ahozko
tradizioari erreferentzia eginez. Horrek frogatzen du badela zenbait
arrazoi aipatutako B. Bodhi-ren baieztapenerako eta paramparā
interpretazioa “leinu” baten bidez datorren irakaspen gisa
interpretatzeko.
(MN 76an bezala) topatzen dugu itihitiha · parampara konposatua ere,
normalean anussava eta piṭaka · sampada-rekin ere lotzen dena
(”dofmatikoki transmititu dena”, “testu bilduma batean eman dena”), eta
badirudi hemen dugun parampara sinplea termino honen laburpena dela.
Itih · itiha birplikazioak (’horrela-horrela’) badirudi dogmatismoari
erreferentzia egiten diola (’horrela da, beraz!’), Hasierako
exegesiarekin bat etorriko litzatekeena: Khuddaka Nikāya-ren
Cūḷaniddesa-n (Nc 106), azalpen batean ’sabbaṃ taṃ itihītiha’
esapidearen (itihītiha dena) pasarte honetako termino guztiak aipatzen
dira (itikirāya paramparāya etab.), eta honako azalpena gehitzen da: ‘na
sāmaṃ sayamabhiññātaṃ na attapaccakkhaṃ dhammaṃ yaṃ kathayiṃsū’
(azaltzen dute irakastea beraiek bizi izan gabe, pertsonalki egiaztatu
gabe).
Beraz, hasierako exegesiaren arabera, eta MN 95 eta 99an aurkitutako
adibideak kontuan hartuta, itih · itiha · param · para «dogmatikoki
transmititu dena» esan nahi du. Eta birplikazio param · paraak
transmisioaren ideia azpimarratzen duela dirudi, gure kasuan zentzuzkoa
litzateke “[tradizio batek] transmititu dena” bihurtzea.
3. iti · kira: [iti + kira] (lit: ‘horrela ziur / espero liteke’) -
‘entzumena’ (B. Bodhi) - tradizioa (Than. B.) - zurrumurrua (Soma Th.).
B. Bodhi-k honela idatzi du: ‘”Haysay” (edo “report”; itikarā) iritzi
herrikoia edo adostasun orokorra esan nahi du’, baina nahasteko iturri
izan daitekeen hitzaren ortografia okerra nabaritu dezakegu. Hitz hau ez
da beste inongo testuingurutan agertzen, beraz analisi semantikoa eta
asmakizunak geratzen zaizkigu. Badirudi “adostasun orokorrak” zentzua
duela.
5. takka · hetu: arrazoibide logikoa (B. Bodhi) - aieru logikoa (Than.
B.) - supmise (Soma Th.). Konposatua bera ez da beste inongo
testuingurutan agertzen, beraz, berriro azterketa semantiko bat geratzen
zaigu. Takkak “pentsamendua, hausnarketa, arrazoibidea, logika edo
gurina-esnea” esan nahi du. DN 1 eta MN 76 zenbakietan takkī hitzak eta,
beraz, takka hitzak honela azaltzen dira:
..beste [norbanako] arrazoitzaile bat da, ikertzailea. Arrazonamendu /
pentsamendu logikoek ateratako dhamma irakasten du, gertatzen zaizkion
ikerketa ildoak jarraituz.
Beraz, takka “arrazoibide / pentsamendu logikoak” ematen duela ematen
du. Hetu-k, konposatuetan, “kontuarengatik” esan nahi du, horregatik -,
ondorioz -, eta abar. Beraz, azkenean, takka · hetu-ren bidez logikoa
izan daiteke arrazoibidea ‘.
6. naya · hetu: arrazonamendu inferentziala (B. Bodhi) - inferentzia
(Than. B.) - axioma (Soma Th.). Beste behin, konposatua bera ez da beste
inongo testuingurutan agertzen. Naya nayati-tik dator (= neti), hau da,
“gidatu, gidatu, jokatu, eraman, eraman (eraman)” edo “atera
(ondorioa), ulertu, hartu” esan nahi du. ‘Nayaṃ neti’ adierazpenak
“ondorioa ateratzea” esan nahi du. Badirudi Naya · hetu “inferentzia
oinarritzat hartuta” ematen duela.
7. ākāra · parivitakka: arrazoien gaineko hausnarketa, hausnarketa
arrazoitua (B. Bodhi) - analogiak (Than. B.) - arrazoibide zehatza (Soma
Th.). Ākāra-k esanahi ugari ditu: ‘egoera, egoera, jabetza, kalitatea,
atributua, zeinua, itxura, forma, modua, modua, modua, arrazoia,
oinarria, kontua’. Badirudi “itxura” testuingurura hobeto egokitzen dela
“arrazoiak” baino. Kasu horretan, ākāra · parivitakka ‘itxurari buruzko
hausnarketa’ esan nahi luke, eta big bang teoria bezalako teoriak
aipatuko lirateke, itxurazko unibertsoaren itxurazko eboluzioaren
behaketetan oinarrituta.
8. diṭṭhi · nijjhāna · kkhanti: ikuspegi baten onarpena hausnartu
ondoren (B. Bodhi) - adostasuna ikuspegi hausnarketen bidez (Than. B.) -
gogoeta egin den nozioarekiko joera [ez dirudi oso egokia] Soma Th.).
Nijjhāna · kkhanti ‘nijjhānaṃ khamati’ esapidearen substantibazioa da.
Ulertzeko modurik onena beste testuinguru batzuetan zein testuingurutan
agertzen den ikustea da:
SN 25.1
Begia .. gogoa desegokia da, aldakorra, aldagarria. (…) Fenomeno
horiek horrela direla onartu duenari, Dhamma jarraitzailea deritzo.
SN 55,24
Tathāgata-k aldarrikatutako dhammak berak onartzen ditu bere burua
azterketa egin ondoren, diskernimendu txikiarekin.
Beraz, argi dago nijjhāna · kkhanti-k paññā-ren neurrizko aplikazioa
dakarren onarpen intelektuala dela, baina oraindik ez da nahikoa behin
betiko ondorioa lortzeko. Ikus MN 27-n emandako elefanteen aztarnen
adibidea. Beraz, “ikuspegia hausnartu ondoren adostasuna” diṭṭhi ·
nijjhāna · kkhanti-rako errendatze egokia dela dirudi.
9. bhabba · rūpatā: hiztun baten (B. Bodhi) itxurazko gaitasuna -
probabilitatea (Than. B.) - beste baten itxurazko gaitasuna (Soma Th.).
B. Bodhi eta Soma Th. Besterik gabe, jarraitu Aṭṭhakathā (iruzkin
zaharrena). Aṭṭhakathā-k hiztuna bhikkhu dela aipatzen du, baina hori ez
dator bat Kālāmasen testuinguruarekin (jatorri desberdineko aszetikoak
ikusten aritu dira), eta esamolde horretan ez da hiztunik aipatzen.
Terminoa Ud 70ean behin bakarrik agertzen da, oso bertso ilun batean
(’mohasambandhano loko, bhabbarūpova dissati’) eta hortik zaila da
ondorio argirik ateratzea, are gehiago, Aṭṭhakathā-k ‘bhavarūpova’
bezala hartzen duela dirudi. .
Bhabba-k “gai, gai, egoki, posible” esan nahi du eta batez ere azken
zentzuan erabiltzen da. Rūpatā-k “itxura, adostasuna, adostasuna” esan
nahi du. Bi errendimendu testuinguruarekin bat datozela dirudi: “posible
dirudiena”, “litekeena dirudiena”. Adibidez, itzulpenerako
errendagairik egokiena aukeratzea aipa liteke.
Thanissaro Bhikkhu-k Pali-tik itzulia.
Sarbidea Insight 2010eko uztailaren 1ean.
——— oOo ———
Dhamma opari gisa argitaratua, doan banatzeko.
Erabilera baldintzak: Lan hau kopiatu, birformateatu, berriro inprimatu,
berriro argitaratu eta birbanatu dezakezu edozein euskarritan, betiere:
(1) kopia horiek eta abar doan eskuragarri dituzula; (2) argi
adierazten duzu lan honen eratorriak (itzulpenak barne) iturri dokumentu
honetatik eratorriak direla; eta (3) honen testu osoa sartzen duzu
Такім чынам я чуў:
Аднойчы Бхагава, падарожнічаючы на гастролях сярод касаланаў з вялікай
саггай бхікху, прыбыў у горад Каламас па імі Кесамуцці. Такім чынам,
Каламы Кесамуці пачулі: “Самана Гатама, бхо, сын Сак’я, які выйшаў з
сям’і Сак’янаў, падарожнічаючы па гастролях сярод касаланаў з вялікай
саггай бхікху, дабраўся да Кесамуці. І гэта той шаноўны Готама, пра
якога распаўсюдзілася такая добрая рэпутацыя: “безумоўна, гэта Бхагава,
арахант, правільна і цалкам абуджаны, здзейснены ў віджжы і [добрым]
паводзінах, добра ідучы, ведаючы свет, непераўзыдзены лідэр людзей, якіх
трэба прыручыць, настаўнік бог і людзей, Буда, Бхагава. Ён пазнае гэты
свет з яго дэвамі, з яго Марасамі, з Брахмамі, са саманамі і брахманамі,
[гэта] пакаленне з кіраўнікамі і народамі , даведаўшы сябе абхіньшну.
Ён вучыць Дхаме, якая выгадная ў пачатку, выгадная ў сярэдзіне, выгадная
ў рэшце рэшт, з [правільным] значэннем і з [правільным] словазлучэннем;
ён раскрывае брахмакарыю, якая цалкам дасканалая і чысты “. І бачыць
такі арахант было б выгадна “.
Такім чынам, Каламы Кесамуці наблізіліся да Бхагава; падышоўшы,
некаторыя з іх выказалі павагу Бхагава і селі збоку; некаторыя з іх
абмяняліся сяброўскім прывітаннем з Бхагавай і, абмяняўшыся сяброўскім
прывітаннем і сардэчнай гутаркай, селі набок; некаторыя з іх у знак
прывітання паднялі аб’яднаныя рукі да Бхагава і селі набок; некаторыя з
іх абвясцілі сваё імя і клан і селі збоку. Седзячы збоку, Каламы
Кесамуці сказаў Бхагаве:
- Ёсць, Бхантэ, саманы і брахманы, якія прыязджаюць у Кесамуці. Яны
тлумачаць і ўсхваляюць сваю ўласную дактрыну, але зневажаюць,
пагарджаюць, ставяцца да іх з пагардай і развянчаюць дактрыны іншых.
Потым, Бхантэ, да Кесамуці прыходзяць іншыя саманы і брахманы. Яны
таксама выкладаюць і ўсхваляюць сваю ўласную дактрыну, а таксама
зневажаюць, пагарджаюць, ставяцца з пагардай і развянчаюць дактрыны
іншых. У сувязі з гэтым, bhante, ёсць у нас збянтэжанасць і vicikicchā:
“Хто з гэтых шаноўных саманаў і брахманаў кажа праўду, а хто кажа
ілжыва?”
- Зразумела, Каламас, ты збянтэжаны, вядома, сумняваешся. Vicikicchā
ўзнікла ў вас з прычыны збянтэжанай справы. Не ідзіце, каламы, ні па
тым, што вы чулі, ні па перададзеным [па традыцыі], ні па агульным
кансенсусе, ні па тым, што было перададзена ў зборніку тэкстаў, ні на
аснове лагічныя развагі, ні на падставе высновы, ні на рэфлексіі над
знешнім выглядам, ні на ўзгадненне пасля разважанняў, ні на тое, што
здаецца верагодным, ні на думку [думка:] ‘Сама - наш паважаны настаўнік’
Кожны раз, калі Каламас, вы ведаеце самі: “Гэтыя дхаммы - акусала,
гэтыя - саваджа, гэтыя дамы - мудрыя, калі яны прадпрымаюцца і
выконваюцца, прыводзяць да шкоды і дуккхі”, тады, Каламас, вы павінны
адмовіцца ад іх.
- Што вы думаеце, Каламас, калі лоба ўзнікае ў чалавека, гэта ўзнікае
дзеля яго дабрабыту ці шкоды?
- За яго шкоду, bhante.
- І гэты сквапны чалавек, Каламас, яго цыта пераадоленая, адоленая
лобхай, разбурае жыццё, забірае тое, што не дадзена, ідзе да жонкі
іншага, гаворыць ілжыва і заклікае іншых зрабіць тое ж самае, што і на
яго доўгі тэрмін шкоду і дукха.
- Сапраўды, Бхантэ.
- Што вы думаеце, Каламас, калі доса ўзнікае ў чалавека, гэта ўзнікае
дзеля яго дабрабыту ці шкоды?
- За яго шкоду, bhante.
- І гэты агідны чалавек, Каламас, яго цыта пераадолена, адоленая досай,
разбурае жыццё, забірае тое, што не дадзена, ідзе да жонкі іншага, кажа
ілжыва і заклікае іншых рабіць тое ж самае, што і на яго доўгі тэрмін
шкоду і дукха.
- Сапраўды, Бхантэ.
- Што вы думаеце, Каламас, калі моха ўзнікае ўнутры чалавека, гэта
ўзнікае дзеля яго дабрабыту ці шкоды?
- За яго шкоду, bhante.
- І гэты заблуджаны чалавек, Каламас, яго цыта пераадоленая, адоленая
досай, разбурае жыццё, забірае тое, што не дадзена, ідзе да жонкі
іншага, кажа ілжыва і заклікае іншых зрабіць тое ж самае, што і на яго
доўгі тэрмін шкоду і дукха.
- Сапраўды, Бхантэ.
- Дык што ты думаеш, Каламас, гэта дхаммы кусала ці акусала?
- Акусала, бхантэ.
- Sāvajja ці anavajja?
- Sāvajja, bhante.
- Асуджаны мудрым ці пахвалены мудрым?
- Асуджаны мудрым, бханта.
- Калі прадпрымаць і праводзіць, яны прыводзяць да шкоды і дуккху, ці
не? Як у гэтым выпадку?
- Калі прадпрымаць і праводзіць, яны прыводзяць да шкоды і дуккхі. Так і
ў дадзеным выпадку.
Не ідзіце, каламы, ні па тым, што вы чулі, ні па перададзеным [па
традыцыі], ні па агульным кансенсусе, ні па тым, што было перададзена ў
зборніку тэкстаў, ні на аснове лагічныя развагі, ні на падставе высновы,
ні на рэфлексіі над знешнім выглядам, ні на ўзгадненне пасля
разважанняў, ні на тое, што здаецца верагодным, ні на думку [думка:]
‘Сама - наш паважаны настаўнік’ Кожны раз, калі Каламас, вы самі
ведаеце: “Гэтыя дхаммы - гэта кусала, гэтыя дхаммы - анаваджа, гэтыя
дхаммы пахвалены мудрымі, гэтыя дхаммы, предпринятые и выполненные,
приводят к благополучию и сукхе”, а Калам, достигнув іх, вы павінны
спыніцца на іх.
- Што вы думаеце, Каламас, калі ў чалавека ўзнікае лоба, гэта ўзнікае
дзеля яго дабрабыту альбо шкоды?
- Для яго дабрабыту, Бхантэ.
- І гэты недабразычлівы чалавек, Каламас, яго цыта не пераадоленая, не
адоленая лобхай, не разбурае жыццё, не бярэ тое, што не дадзена, не ідзе
да жонкі іншага, не кажа ілжыва і не падказвае іншыя робяць тое самае,
што датычыцца яго доўгатэрміновага дабрабыту і сукхі.
- Сапраўды, Бхантэ.
- Што вы думаеце, Каламас, калі ўзнікае доса ў чалавека, гэта ўзнікае
дзеля яго дабрабыту альбо шкоды?
- Для яго дабрабыту, Бхантэ.
- І гэты несупярэчлівы чалавек, Каламас, яго цыта не пераадолена, не
адоленая лобхай, не разбурае жыццё, не бярэ тое, што не дадзена, не ідзе
да жонкі іншага, не кажа ілжыва і не падказвае іншыя робяць тое самае,
што датычыцца яго доўгатэрміновага дабрабыту і сукхі.
- Сапраўды, Бхантэ.
- Што вы думаеце, Каламас, калі моха ўзнікае ўнутры чалавека, гэта
ўзнікае дзеля яго дабрабыту ці шкоды?
- Для яго дабрабыту, Бхантэ.
- І гэты няўлоўны чалавек, Каламас, яго цыта не пераадолена, не адоленая
лобхай, не разбурае жыццё, не бярэ тое, што не дадзена, не ідзе да
жонкі іншага, не кажа ілжыва і не падказвае іншыя робяць тое самае, што
датычыцца яго доўгатэрміновага дабрабыту і сукхі.
- Сапраўды, Бхантэ.
- Дык што ты думаеш, Каламас, гэта дхаммы кусала ці акусала?
- Кусала, бхантэ.
- Sāvajja ці anavajja?
- Anavajja, bhante.
- Асуджаны мудрым ці пахвалены мудрым?
- Пахваліў мудры, бхантэ.
- Калі прадпрымаць і праводзіць, яны прыводзяць да шкоды і суха, ці не?
Як у гэтым выпадку?
- Калі прадпрымаць і праводзіць, яны прыводзяць да дабрабыту і сухі. Так
і ў дадзеным выпадку.
- Вось што, Каламас, я сказаў: “Не ідзіце, Каламы, ні па тым, што вы
чулі, ні па перададзеным [па традыцыі], ні па агульным кансенсусе, ні па
тым, што было перададзена у зборніку тэкстаў, ні на аснове лагічных
разважанняў, ні на падставе высноў, ні на разважанні пра знешнасць, ні
на згодзе пасля разважанняў, ні на тым, што здаецца верагодным, ні на
[думцы:] ‘The samaṇa наш паважаны настаўнік “. Калі б вы, Каламас, вы
самі ведалі:” Гэтыя дамы - гэта кусала, гэтыя - анаваджа, гэтыя дамы
вітаюць мудрыя, гэтыя дамы, калі іх робяць і праводзяць, вядуць да
дабрабыту і сукхі ” тады, Каламас, дабраўшыся да іх, вы павінны
пасяліцца ў іх “. Так было сказана, сказана з улікам гэтага.
Такая арыя · савака, Каламас, пазбаўленая абхіджі, пазбаўленая б’япады,
невядомая, сампаджана, (паслядоўна) сата, жыве, пранізваючы адзін
кірунак з цытатай, прасякнутай меттай, таксама другі, таксама трэці,
гэтак жа чацвёрты; таму зверху, унізе, папярочна, усюды і ва ўсіх
адносінах, ён жыве, пранізваючы ўвесь свет, прасякнутай mettā цытайкай,
багатай, шырокай, бязмежнай, пазбаўленай варожасці, пазбаўленай нядобрай
волі.
Ён жыве, праймаючы адзін напрамак цытатай, прасякнутай карунай, гэтак жа
другі, таксама трэці, гэтак жа чацвёрты; таму зверху, унізе, папярочна,
усюды і ва ўсіх адносінах ён жыве, пранізваючы ўвесь свет, прасякнутай
карунай цытайкай, багатай, шырокай, бязмежнай, пазбаўленай варожасці,
пазбаўленай нядобрай волі.
Ён жыве, праймаючы адзін напрамак цытатай, прасякнутай упекхай, гэтак жа
другім, гэтак жа трэцім, гэтак жа чацвёртым; таму зверху, унізе,
папярочна, усюды і ва ўсіх адносінах, ён жыве, пранізваючы ўвесь свет,
прасякнутай упекхай цытай, багатай, шырокай, бязмежнай, пазбаўленай
варожасці, пазбаўленай нядобрай волі.
Такая арыя · савака, Каламас, маючы розум такім непрыязным, маючы розум
такім нечыстым, маючы розум такім чынам не выпацканым, маючы такі чысты
розум, атрымаў чатыры даверы ў бачным парадку з’яў:
«Калі існуе іншы свет, ёсць плод і вынік каммы, праведзенай правільна і
няправільна, то пры разлажэнні цела, пасля смерці, я паўстану ў добрым
напрамку, стане шчасця»: гэта першая ўпэўненасць, якую ён набыў.
“І калі няма іншага свету, няма ні плёну, ні выніку каммы, праведзенай
правільна і няправільна, то ў бачным парадку з’яў я даглядаю за сабой
без варожасці, без лішняй волі, без праблем, шчаслівы”: гэта другая
ўпэўненасць, якую ён набыў.
‘І калі папа напаткае свайго выканаўцу, я не маю намеру рабіць папу. Не
зрабіўшы папа камма, як бы дукха дакрануўся да мяне? ‘: Гэта трэцяя
ўпэўненасць, якую ён атрымаў.
“І калі папа не напаткае свайго выканаўцу, я бачу сябе чыстым у абодвух
адносінах”: гэта чацвёртая ўпэўненасць, якую ён атрымаў.
Такая арыя · савака, Каламас, маючы непрыязны розум, маючы розум такім
бязлітасным, маючы розум такім чынам не выпацканым, маючы такі чысты
розум, атрымаў гэтыя чатыры даверы ў бачным парадку з’яў.
- Так і ёсць, Бхагава, так і ёсць, сугата! Такая арыя · савака, Бхантэ,
маючы розум такім непрыязным, маючы розум такім бязлітасным, маючы розум
такім некрапаваным, маючы розум такім чыстым, атрымаў чатыры даверы ў
бачным парадку з’яў:
«Калі існуе іншы свет, ёсць плод і вынік каммы, праведзенай правільна і
няправільна, то пры разлажэнні цела, пасля смерці, я паўстану ў добрым
напрамку, стане шчасця»: гэта першая ўпэўненасць, якую ён набыў.
“І калі няма іншага свету, няма ні плёну, ні выніку каммы, праведзенай
правільна і няправільна, то ў бачным парадку з’яў я даглядаю за сабой
без варожасці, без лішняй волі, без праблем, шчаслівы”: гэта другая
ўпэўненасць, якую ён набыў.
‘І калі папа напаткае свайго выканаўцу, я не маю намеру рабіць папу. Не
зрабіўшы папа камма, як бы дукха дакрануўся да мяне? ‘: Гэта трэцяя
ўпэўненасць, якую ён атрымаў.
“І калі папа не спасцігае свайго дзеяча, я лічу сябе чыстым у абодвух
адносінах”: гэта ўжо чацвёртая ўпэўненасць, якую ён атрымаў.
Такая арыя · савака, Бхантэ, маючы розум такім непрыязным, маючы розум
такім бязлітасным, маючы розум такім чынам не выпацканым, маючы розум
такім чыстым, атрымаў гэтыя чатыры даверы ў бачным парадку з’яў.
Выдатна, Бхантэ, выдатна, Бхантэ! Падобна таму, як Бхантэ, калі б
хто-небудзь паставіў перавернутае альбо раскрыў тое, што было схавана,
альбо паказаў дарогу таму, хто памыляўся, альбо правёў у цемры алейную
лямпу [разважаючы:] ёсць вочы будуць бачыць бачныя формы ‘; такім жа
чынам Бхагава па-рознаму раскрываў Дхамму. Такім чынам, мы, Бхантэ,
накіроўваемся да прытулку ў Бхагаву, у Дхамму і ў саггу бхікху. Хай
Бхагава, Бхантэ, прызнае нас упасакамі, якія з сённяшняга дня пайшлі на
прытулак, на ўсё жыццё.
1. anussava: [anu + sava] (гарыць: тое, што чуецца / вучыцца разам, што
адпавядае таму, што было пачута / вывучана) - «вусная традыцыя» (Б.
Бодхі) - «паведамленні» (Чым Б. ) - “тое, што было набыта паўторным
слуханнем” (Soma Thera). Б. Бодхі піша пра гэта: “звычайна разумеецца
ведычная традыцыя, якая, паводле брахманаў, узнікла з Першабытным
Боствам і перадавалася ў вуснай форме праз наступныя пакаленні”.
Тэрмін відавочна выкарыстоўваецца ў значэнні “справаздача” ў MN 68:
Тут, Анурудда, бхікху чуе: “Бхіккху, якога назвалі такім-то, памёр;
Бхагава заявіў, што ён быў заснаваны на (канчатковых) ведах “. І ён сам
бачыў гэтага шаноўнага альбо чуў паведамленне: «Такім чынам была
дабрачыннасць гэтага шаноўнага
У MN 76 прыводзяцца сінонімы itihitiha · parampara і piṭaka · sampada
(«тое, што было перададзена дагматычна», «тое, што было перададзена ў
зборніку тэкстаў»), прычым абодва спасылаюцца на традыцыі (гл. Наступныя
заўвагі).
Такім чынам, здаецца, што слова anussava хутчэй ужываецца ў гэтым
выпадку ў значэнні “веды / традыцыі”:
У кантэксце Калама-сутты, улічваючы той факт, што слухачы чуюць
узаемасупярэчлівыя дактрыны, было б цалкам лагічна, што першы выраз
будзе спасылацца непасрэдна на яго, таму “тое, што вы чулі, сказана”
выглядае як задавальненне .
2. paramparā: [para + para] (гарыць: «далей-далей», альбо «іншы-іншы»,
г. зн. Адзін за адным, паслядоўны) - «род навучання» (Б. Бодхі) -
легенды (Чым. B .) - традыцыя (Soma Th.). Б. Бодхі піша пра гэта: “”
радавод “азначае традыцыю ў цэлым, бесперапынную спадчыну вучэнняў альбо
настаўнікаў”. Аднак гэта можа быць не так проста.
Відавочна, што гэта ідыяматычны выраз, які не зусім вытлумачальны, які,
здаецца, даволі свабодны па сэнсе і прымае адносна вялікую панэль
кантэкстаў. У якасці прыкладу мы знаходзім bāhā · paramparāya у
Парадзіцы Віная-Пітакі, і гэта азначае «рука ў руку» (Pr 282):
sambahulā itthiyo aññataraṃ bhikkhuṃ sampīḷetvā bāhāparamparāya ānesuṃ.
многія жанчыны, шчыльна акружыўшы нейкага бхікху, вялі яго пад руку.
Парампапара · бхаджана · сіккхапада - адно з правілаў Пацімокхі, якое
абазначае «нечарговае / дадатковае харчаванне», якое, чым Б., рэзюмуе
наступным чынам: «Тэрмін па-за чаргой ахоплівае два віды сітуацый:
Бхікху быў запрошаны на ежу, якая складаецца з любой з пяці асноўных
прадуктаў, але потым (1) ідзе ў іншае месца і есць іншую ежу, якая
складаецца з любой з пяці асноўных прадуктаў, адначасова з ежай, на якую
ён быў першапачаткова запрошаны; альбо (2) есць асноўную ежу перад тым,
як перайсці да ежы “.
У парыве Віная слова ācariya · paramparā азначае, відавочна, “род
настаўнікаў”, але гэта можа належаць да адносна позняй літаратуры.
У MN 83 “paramparā caturāsītirājasahassāni” азначае “84000 паслядоўных
цароў” (хаця гэтая сута таксама мае параўнальна позняе паходжанне).
А ў MN 95 і 99 адносна ведычных гімнаў гаворыцца:
сярод праглядальнікаў брахманаў мінулага стваральнікі гімнаў,
кампазітары гімнаў, тыя старажытныя гімны, якія спяваюцца, паўтараюцца і
збіраюцца, якія брахманы ў наш час усё яшчэ спяваюць, усё яшчэ
паўтараюць, паўтараючы сказанае, паўтараючы сказанае , г.зн. ..
Падобна таму, як калі б (..) быў бы прыпісаны адзін да аднаго файл
сляпых: першы не бачыць, сярэдні не бачыць, а апошні не бачыць.
Такім чынам, слова тут відавочна выкарыстоўваецца са спасылкай на вусную
традыцыю сляпога паўтарэння. Гэта даказвае, што сапраўды ёсць падставы
для згаданага вышэй сцвярджэння Б. Бодхі і інтэрпрэтацыі парампары як
вучэння, якое праходзіць праз “радавод”.
Мы таксама знаходзім (як у MN 76) злучэнне itihitiha · parampara, якое
таксама звычайна асацыюецца з anussava і piṭaka · sampada (’тое, што
было перададзена дафматычна’, ‘тое, што было перададзена ў зборніку
тэкстаў’), і здаецца, што простая парампара, якую мы маем тут, - гэта
скарачэнне гэтага тэрміна.
Рэдуплікацыя itih · itiha (”такім чынам-такім чынам”), падобна,
спасылаецца на дагматызм (”такім чынам, гэта сапраўды так!”), Што
адпавядае ранняй экзэгезе: у “Cūḷaniddesa” Худдака-Нікайі (Nc 106), у
тлумачэнні з выразу ’sabbaṃ taṃ itihītiha’ (усё, што гэта itihītiha)
прыводзяцца ўсе тэрміны гэтага ўрыўка (itikirāya paramparāya і г.д.), і
дадаецца наступнае тлумачэнне: выкладанне, не выпрабаваўшы гэта самі, не
пераканаўшыся асабіста).
Такім чынам, згодна з раннім экзегезісам і маючы на ўвазе прыклады,
знойдзеныя ў MN 95 і 99, itih · itiha · param · para можа азначаць «тое,
што было перададзена дагматычна». І паколькі параметр рэдуплікацыі,
здаецца, падкрэслівае ідэю перадачы, у нашым выпадку мела б сэнс зрабіць
яго як “тое, што было перададзена [паводле традыцыі]”.
3. iti · kira: [iti + kira] (гарыць: ‘такім чынам, безумоўна / можна
было б чакаць’) - ‘чуткі’ (Б. Бодхі) - традыцыя (Чым Б.) - слых (Soma
Th.). Б. Бодхі піша пра гэта: “” Слуханне “(альбо” справаздача “;
itikarā) можа азначаць распаўсюджанае меркаванне альбо агульны
кансенсус”, але мы можам адзначыць памылковае напісанне гэтага слова,
якое можа выклікаць бянтэжанне. Гэта слова не сустракаецца ні ў якім
іншым кантэксце, таму нам застаецца семантычны аналіз і здагадкі.
“Агульны кансенсус”, здаецца, мае сэнс.
5. takka · hetu: лагічныя развагі (Б. Бодхі) - лагічная здагадка (Чым
Б.) - здагадка (Сома Th.). Само злучэнне не ўзнікае ні ў якім іншым
кантэксце, таму нам зноў застаецца семантычны аналіз. Такка азначае
“думка, разважанне, развагі, логіка альбо масла-малако”. У DN 1 і MN 76
словы таккі і, такім чынам, такка, тлумачацца наступным чынам:
..пеўны [чалавек] - гэта разведчык, следчы. Ён выкладае дамму, выбітую
развагамі / лагічным мысленнем, ідучы па лініі даследавання па меры яго
ўзнікнення.
Такім чынам, такка выглядае задавальняюча “развагамі / лагічным
мысленнем”. Hetu, у злучэннях, можа азначаць “з-за …, дзеля …, з-за
…, у выніку …” і г. д. Такім чынам, нарэшце такка · хету можа быць
аказана “на аснове лагічнага разважанне ‘.
6. ная · хету: высновы (B. Bodhi) - вывад (Than. B.) - аксіёма (Soma
Th.). У чарговы раз само злучэнне не з’яўляецца ў іншым кантэксце. Ная
паходзіць ад nayati (= neti), што азначае ‘весці, накіроўваць, весці,
браць, несці (адводзіць)’ альбо ‘рабіць (выснову), разумець, прымаць
як’. Выраз “nayaṃ neti” азначае “зрабіць выснову”. Naya · hetu, здаецца,
здавальняюча апісана “на аснове высновы”.
7. ākāra · parivitakka: разважанне пра прычыны, аргументаванае
разважанне (Б. Бодхі) - аналогіі (Чым. Б.) - разважлівае разважанне
(Soma Th.). Акара мае даволі вялікую панэль значэнняў: ‘стан, стан,
уласцівасць, якасць, атрыбут, знак, знешні выгляд, форма, спосаб, рэжым,
спосаб, прычына, падстава, уліковы запіс’. Здаецца, “знешні выгляд”
больш адпавядае кантэксту, чым “прычыны”. У гэтым выпадку акара ·
парывітакка азначала б “разважанне аб знешнім выглядзе” і мела на ўвазе
такія тэорыі, як тэорыя Вялікага выбуху, якая заснавана на назіраннях за
ўяўнай эвалюцыяй відавочнага Сусвету.
8. diṭṭhi · nijjhāna · kkhanti: прыняцце погляду пасля разважання над ім
(Б. Бодхі) - згода шляхам разважанняў над поглядамі (чым Б.) -
прадузятасць да паняцця, над якім разважалі [здаецца не зусім дарэчным]
Сома Th.). Nijjhāna · kkhanti - абгрунтаванне выразу ‘nijjhānaṃ
khamati’. Лепшы спосаб зразумець гэта - убачыць, у якіх кантэкстах ён
паўстае ў іншым месцы:
SN 25.1
Вока .. розум нязменны, зменлівы, зменлівы. (…) Той, хто, паразважаўшы
з хаця б разумнасцю, прыняў, што гэтыя з’явы менавіта такім чынам,
называецца паслядоўнікам Дамы.
SN 55,24
Дамы, абвешчаныя Татхагатай, ухваляюцца ім пасля экспертызы з хаця б
разумнасцю.
Такім чынам, відавочна, што nijjhāna · kkhanti мае на ўвазе
інтэлектуальнае прыняцце, якое прадугледжвае ўмеранае ўжыванне паньшны,
але якога яшчэ недастаткова для таго, каб прыйсці да пэўнай высновы.
Глядзіце прыклад адбіткаў сланоў, прыведзеныя ў MN 27. Такім чынам,
“згода пасля разважанняў” уяўляецца прыдатным аказаннем для diṭṭhi ·
nijjhhāna · kkhanti.
9. bhabba · rūpatā: уяўная кампетэнтнасць таго, хто гаворыць (Б. Бодхі) -
верагоднасць (Чым Б.) - чужая здольнасць (Soma Th.). Б. Бодхі і Сома
Th. проста прытрымлівайцеся Ахакаты (старэйшы каментарый). У
«Aṭṭhakathā» згадваецца прамоўца як пра бхікху, але гэта не адпавядае
кантэксту Каламаў (якія бачылі падзвіжнікаў рознага паходжання), і ў
гэтым выразе няма ніводнага згаданага прамоўцы. Тэрмін сустракаецца
толькі адзін раз на Ud 70, у вельмі незразумелым вершы (”mohasambandhano
loko, bhabbarūpova dissati”), з якога цяжка зрабіць нейкі адназначны
вывад, тым больш, што, як падаецца, “Ahahakata” успрымае гэта як
“bhavarūpova” .
Бхаба азначае “здольны, здольны, прыдатны, магчымы” і ў асноўным
выкарыстоўваецца ў апошнім сэнсе. Рупата азначае “знешні выгляд,
адпаведнасць, адпаведнасць”. Здаецца, два адлюстраванні адпавядаюць
кантэксту: “тое, што здаецца магчымым”, “тое, што здаецца верагодным”.
Гэта можа ставіцца, напрыклад, да выбару найбольш адэкватнага рэндэрынгу
для перакладу.
Пераклад з Палі Танісара Бхікху.
Доступ да Insight, 1 ліпеня 2010 г.
——— оОо ———
Апублікавана ў падарунак Dhamma і распаўсюджваецца бясплатна.
Умовы выкарыстання: Вы можаце капіяваць, перафарматаваць,
перадрукоўваць, перавыдаваць і распаўсюджваць гэты твор на любым
носьбіце, пры ўмове, што: (1) вы толькі бясплатна робіце такія копіі і
г.д.; (2) вы дакладна ўказваеце, што любыя вытворныя дадзенага твора
(уключаючы пераклады) паходзяць з гэтага зыходнага дакумента; і (3) вы
ўключыце поўны тэкст гэтага артыкула