1699 LESSON Mon Nov 30 2015
FREE Online A1 (Awakened One) Tipiṭaka Research & Practice University (FOA1TRPU) & Social Transformation Volcano (STV) NEWS through
http://sarvajan.ambedkar.org
in
92 CLASSICAL LANGUAGES
Email: awakenonewithawareness@yahoo.
The Completing Tipitaka:Sutta Pitaka suttapiṭaka; or Suttanta Pitaka-Vinaya Pitaka-Abhidhamma Pitaka
Please watch:
https://www.youtube.com/watch?
The story of Gautham Buddha, the founder of one of the major religions
in the world - Buddhism, it depicts his journey from a prince to an awakened being.
https://www.youtube.com/watch?
೨. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಣ್ಡಂ (ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ)
೧. ಪಠಮಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
ಪಾರಾಜಿಕಾನನ್ತರಸ್ಸ , ಅಯಂ ದಾನಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಣ್ಡಸ್ಸ, ಅನುತ್ತಾನತ್ಥವಣ್ಣನಾ॥
೬೭೮. ಉದೋಸಿತನ್ತಿ ಭಣ್ಡಸಾಲಾ। ಮಾಯ್ಯೋ ಏವಂ ಅವಚಾತಿ ಅಯ್ಯೋ ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ। ಅಪಿನಾಯ್ಯಾತಿ ಅಪಿನು ಅಯ್ಯಾ। ಅಚ್ಚಾವದಥಾತಿ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ವದಥ; ಅಕ್ಕೋಸಥಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।
೬೭೯. ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾತಿ
ಮಾನುಸ್ಸಯವಸೇನ ಕೋಧುಸ್ಸಯವಸೇನ ವಿವದಮಾನಾ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಸಾ ಅತ್ಥತೋ ಅಟ್ಟಕಾರಿಕಾ ಹೋತಿ,
ತಸ್ಮಾ ‘‘ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾ ನಾಮ ಅಡ್ಡಕಾರಿಕಾ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಚ ಅಡ್ಡೋತಿ ವೋಹಾರಿಕವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವುಚ್ಚತಿ, ಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ದುತಿಯಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸತೀತಿ ಸಕ್ಖಿಂ ವಾ ಸಹಾಯಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ। ಗಚ್ಛತಿ ವಾತಿ
ಉಪಸ್ಸಯೋ ವಾ ಹೋತು ಭಿಕ್ಖಾಚಾರಮಗ್ಗೋ ವಾ, ಯತ್ಥ ಠಿತಾಯ ‘‘ಅಡ್ಡಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ
ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತತೋ ವೋಹಾರಿಕಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪದವಾರೇ ಪದವಾರೇ
ದುಕ್ಕಟಂ। ಏಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇತೀತಿ ದ್ವೀಸು ಜನೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಏಕಸ್ಸ ಕಥಂ ಯೋ ಕೋಚಿ ವೋಹಾರಿಕಾನಂ ಆರೋಚೇತಿ। ದುತಿಯಸ್ಸ ಆರೋಚೇತೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅಸಮ್ಮೋಹತ್ಥಾಯ ವಿತ್ಥಾರಕಥಾ – ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ
ಅನ್ತಮಸೋ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಆಗತೇಪಿ ವೋಹಾರಿಕೇ ದಿಸ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತನೋ ಕಥಂ
ಆರೋಚೇತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಉಪಾಸಕೋ ಅತ್ತನೋ ಕಥಂ ಆರೋಚೇತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ
ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ। ಪಠಮಂ ಉಪಾಸಕೋ ಅತ್ತನೋ ಕಥಂ ಆರೋಚೇತಿ ,
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಥ ಸಾ ಅತ್ತನೋ ಕಥಂ ಆರೋಚೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ। ಭಿಕ್ಖುನೀ
ಉಪಾಸಕಂ ವದತಿ – ‘‘ಮಮ ಚ ತವ ಚ ಕಥಂ ತ್ವಂಯೇವ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ, ಸೋ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಕಥಂ ಪಠಮಂ
ಆರೋಚೇತು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ, ಪಠಮಾರೋಚನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಾರೋಚನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ।
ಉಪಾಸಕೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ವದತಿ – ‘‘ಮಮ ಚ ತವ ಚ ಕಥಂ ತ್ವಂಯೇವ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ, ಏತ್ಥಾಪಿ
ಏಸೇವ ನಯೋ।
ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇನ
ಕಥಾಪೇತಿ, ತತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಥಂ ಪಠಮಂ ಆರೋಚೇತು, ಇತರೋ ವಾ ಅತ್ತನೋ
ಕಥಂ, ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ವಾ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಕಥಂ, ಇತರೋ ವಾ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಕಥಂ ಆರೋಚೇತು, ಯಥಾ
ವಾ ತಥಾ ವಾ ಆರೋಚಿಯಮಾನೇ ಪಠಮೇ ಆರೋಚನೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ।
ಯಥಾ ವಾ ತಥಾ ವಾ ಆರೋಚಿತಂ ಪನ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ವೋಹಾರಿಕೇಹಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಕತೇ
ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಜಯೇಪಿ ಪರಾಜಯೇಪಿ
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ಸಚೇ ಪನ ಗತಿಗತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಸುತಪುಬ್ಬಂ ವೋಹಾರಿಕೇಹಿ। ಅಥ ತೇ
ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಅಡ್ಡಕಾರಕಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾವ ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ಕಥನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ, ಜಾನಾಮ ಮಯಂ
ಏತ್ಥ ಪವತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಸಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಏವರೂಪೇ ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನೇಪಿ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ।
ಪಠಮಂ ಆಪತ್ತಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕೋ; ವೀತಿಕ್ಕಮಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ। ಪದಭಾಜನೇ ಪನ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಮತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸಹ ವತ್ಥುಜ್ಝಾಚಾರಾ
ಆಪಜ್ಜತಿ ಅಸಮನುಭಾಸನಾಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ – ಸಹ ವತ್ಥುಜ್ಝಾಚಾರಾ ಯಂ
ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ತತಿಯಾಯ ಸಮನುಭಾಸನಾಯ, ಅಯಂ ಪಠಮಮೇವ ಸಹ ವತ್ಥುಜ್ಝಾಚಾರೇನ
ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕೋತಿ। ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘತೋ ನಿಸ್ಸಾರೇತೀತಿ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯೋ;
ತಂ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ। ಪದಭಾಜನೇ ಪನ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಮತ್ತಂ
ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸಙ್ಘಮ್ಹಾ ನಿಸ್ಸಾರೀಯತೀತಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಯಂ ಆಪನ್ನಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘತೋ
ನಿಸ್ಸಾರೀಯತಿ, ಸೋ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯೋತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ನ ಹಿ ಸೋ ಏವ ಧಮ್ಮೋ
ಸಙ್ಘಮ್ಹಾ ಕೇನಚಿ ನಿಸ್ಸಾರೀಯತಿ। ತೇನ ಪನ ಧಮ್ಮೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಿಸ್ಸಾರೀಯತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ
ನಿಸ್ಸಾರೇತೀತಿ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯೋ।
ಆಕಡ್ಢಿಯಮಾನಾ ಗಚ್ಛತೀತಿ
ಅಡ್ಡಕಾರಕಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಸಯಂ ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ದೂತಂ ವಾ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಏಹೀತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ
ವೋಹಾರಿಕಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತತೋ ಅಡ್ಡಕಾರಕೋ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಕಥಂ ಪಠಮಂ ಆರೋಚೇತು
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ, ನೇವ ಪಠಮಾರೋಚನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ನ ದುತಿಯಾರೋಚನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ। ಅಮಚ್ಚೇಹಿ
ವಿನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ ಕತೇ ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ। ಸಚೇಪಿ ಅಡ್ಡಕಾರಕೋ
ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ವದತಿ ‘‘ಮಮ ಚ ತವ ಚ ಕಥಂ ತ್ವಮೇವ ಕಥೇಹೀ’’ತಿ; ಕಥೇನ್ತಿಯಾಪಿ ಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಕತೇ ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ।
ರಕ್ಖಂ ಯಾಚತೀತಿ ಧಮ್ಮಿಕಂ ರಕ್ಖಂ ಯಾಚತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಇದಾನಿ ಯಥಾಯಾಚಿತಾ ರಕ್ಖಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖತೀತಿ
ಆಹ। ತತ್ಥ ಅತೀತಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ಥಿ ಓದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ,
ಅನಾಗತಂ ಆರಬ್ಭಾಪಿ ಅತ್ಥಿ ಓದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ।
ಕಥಂ ಅತೀತಂ ಆರಬ್ಭ ಓದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ ಹೋತಿ? ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯೇ
ಗಾಮದಾರಕಾ ಧುತ್ತಾದಯೋ ವಾ ಯೇ ಕೇಚಿ ಅನಾಚಾರಂ ವಾ ಆಚರನ್ತಿ, ರುಕ್ಖಂ ವಾ ಛಿನ್ದನ್ತಿ,
ಫಲಾಫಲಂ ವಾ ಹರನ್ತಿ, ಪರಿಕ್ಖಾರೇ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖುನೀ ವೋಹಾರಿಕೇ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಉಪಸ್ಸಯೇ ಇದಂ ನಾಮ ಕತ’’ನ್ತಿ ವದತಿ। ‘‘ಕೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ
‘‘ಅಸುಕೇನ ಚ ಅಸುಕೇನ ಚಾ’’ತಿ ಆಚಿಕ್ಖತಿ। ಏವಂ ಅತೀತಂ ಆರಬ್ಭ ಓದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ ಹೋತಿ,
ಸಾ ನ ವಟ್ಟತಿ। ತಞ್ಚೇ ಸುತ್ವಾ ತೇ ವೋಹಾರಿಕಾ ತೇಸಂ ದಣ್ಡಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಂ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಗೀವಾ ಹೋತಿ। ದಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇಪಿ ಸತಿ ಗೀವಾಯೇವ ಹೋತಿ।
ಸಚೇ ಪನ ತಸ್ಸ ದಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಥಾತಿ ವದತಿ, ಪಞ್ಚಮಾಸಕಮತ್ತೇ ಗಹಿತೇ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಹೋತಿ।
‘‘ಕೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ಅಸುಕೇನಾತಿ ವತ್ತುಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ನ
ವಟ್ಟತಿ, ತುಮ್ಹೇಯೇವ ಜಾನಿಸ್ಸಥ। ಕೇವಲಞ್ಹಿ ಮಯಂ ರಕ್ಖಂ ಯಾಚಾಮ, ತಂ ನೋ ದೇಥ,
ಅವಹಟಭಣ್ಡಞ್ಚ ಆಹರಾಪೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖನಾ ಹೋತಿ, ಸಾ
ವಟ್ಟತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಸಚೇಪಿ ತೇ ವೋಹಾರಿಕಾ ಕಾರಕೇ ಗವೇಸಿತ್ವಾ ತೇಸಂ ದಣ್ಡಂ ಕರೋನ್ತಿ,
ಸಬ್ಬಂ ಸಾಪತೇಯ್ಯಮ್ಪಿ ಗಹಿತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ, ನೇವ ಗೀವಾ ನ ಆಪತ್ತಿ।
ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಹರನ್ತೇ ದಿಸ್ವಾ ತೇಸಂ ಅನತ್ಥಕಾಮತಾಯ ಚೋರೋ ಚೋರೋತಿ
ವತ್ತುಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇಪಿ ಹಿ ಯಂ ತೇಸಂ ದಣ್ಡಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಗೀವಾ ಹೋತಿ। ಅತ್ತನೋ ವಚನಕರಂ ಪನ ‘‘ಇಮಿನಾ ಮೇ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ ಗಹಿತೋ, ತಂ
ಆಹರಾಪೇಹಿ, ಮಾ ಚಸ್ಸ ದಣ್ಡಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ದಾಸದಾಸೀವಾಪಿಆದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ
ಅಡ್ಡಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಅಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಅಡ್ಡೋ ನಾಮ, ನ ವಟ್ಟತಿ।
ಕಥಂ ಅನಾಗತಂ ಆರಬ್ಭ ಓದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ ಹೋತಿ? ವುತ್ತನಯೇನೇವ
ಪರೇಹಿ ಅನಾಚಾರಾದೀಸು ಕತೇಸು ಭಿಕ್ಖುನೀ ವೋಹಾರಿಕೇ ಏವಂ ವದತಿ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಉಪಸ್ಸಯೇ
ಇದಞ್ಚಿದಞ್ಚ ಕರೋನ್ತಿ, ರಕ್ಖಂ ನೋ ದೇಥ ಆಯತಿಂ ಅಕರಣತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಕೇನ ಏವಂ ಕತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಚ ‘‘ಅಸುಕೇನ ಅಸುಕೇನ ಚಾ’’ತಿ
ಆಚಿಕ್ಖತಿ। ಏವಂ ಅನಾಗತಂ ಆರಬ್ಭ ಓದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ ಹೋತಿ, ಸಾಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ। ತೇಸಞ್ಹಿ
ದಣ್ಡೇ ಕತೇ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಗೀವಾ। ಸೇಸಂ ಪುರಿಮಸದಿಸಮೇವ।
ಸಚೇ ಪನ ವೋಹಾರಿಕಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯೇ ಏವರೂಪಂ ಅನಾಚಾರಂ
ಕರೋನ್ತಾನಂ ಇಮಂ ನಾಮ ದಣ್ಡಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಭೇರಿಂ ಚರಾಪೇತ್ವಾ ಆಣಾಯ ಅತಿಟ್ಠಮಾನೇ
ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ದಣ್ಡಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ನೇವ ಗೀವಾ ನ ಆಪತ್ತಿ।
ಯೋ ಚಾಯಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವುತ್ತೋ, ಭಿಕ್ಖೂನಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಭಿಕ್ಖುನೋಪಿ ಹಿ ಓದಿಸ್ಸಆಚಿಕ್ಖನಾ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಂ ತಥಾ ಆಚಿಕ್ಖಿತೇ ದಣ್ಡಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಂ
ಗೀವಾ ಹೋತಿ। ವುತ್ತನಯೇನೇವ ದಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ। ಯೋ ಪನ ‘‘ದಣ್ಡಂ
ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಜಾನನ್ತೋಪಿ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಕಥೇತಿ, ತೇ ಚ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ದಣ್ಡಂ
ಕರೋನ್ತಿಯೇವ, ನ ದೋಸೋ। ವಿಹಾರಸೀಮಾಯ ರುಕ್ಖಾದೀನಿ ಛಿನ್ದನ್ತಾನಂ ವಾಸಿಫರಸುಆದೀನಿ
ಗಹೇತ್ವಾ ಪಾಸಾಣೇಹಿ ಕೋಟ್ಟೇನ್ತಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಧಾರಾ ಭಿಜ್ಜತಿ, ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ
ದಾತಬ್ಬಾ। ಉಪಧಾವಿತ್ವಾ ತೇಸಂ ಪರಿಕ್ಖಾರೇ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ತಮ್ಪಿ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ,
ಲಹುಪರಿವತ್ತಞ್ಹಿ ಚಿತ್ತಂ, ಥೇಯ್ಯಚೇತನಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಮೂಲಚ್ಛೇಜ್ಜಮ್ಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ।
ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಸತ್ತರಸಕೇ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೬೮೨. ದುತಿಯೇ – ವರಭಣ್ಡನ್ತಿ ಮುತ್ತಾಮಣಿವೇಳುರಿಯಾದಿ ಮಹಗ್ಘಭಣ್ಡಂ।
೬೮೩. ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ। ಗಣಂ ವಾತಿ ಮಲ್ಲಗಣಭಟಿಪುತ್ತಗಣಾದಿಕಂ। ಪೂಗನ್ತಿ ಧಮ್ಮಗಣಂ। ಸೇಣಿನ್ತಿ
ಗನ್ಧಿಕಸೇಣಿದುಸ್ಸಿಕಸೇಣಿಆದಿಕಂ। ಯತ್ಥ ಯತ್ಥ ಹಿ ರಾಜಾನೋ ಗಣಾದೀನಂ ಗಾಮನಿಗಮೇ
ನಿಯ್ಯಾತೇನ್ತಿ ‘‘ತುಮ್ಹೇವ ಏತ್ಥ ಅನುಸಾಸಥಾ’’ತಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ತೇ ಏವ ಇಸ್ಸರಾ ಹೋನ್ತಿ।
ತಸ್ಮಾ ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಇದಂ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಚ ರಾಜಾನಂ ವಾ ಗಣಾದಿಕೇ ವಾ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾಪಿ
ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋವ। ಠಪೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪನ್ತಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞಭಿಕ್ಖುನೀಸು ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಪುಬ್ಬಂ ಕಪ್ಪಗತಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಚೋರೀವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಪಕ್ಕನ್ತಾಸು
ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಅಗನ್ತ್ವಾ ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ಯಥಾನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಅತ್ತನೋ ನಿಸ್ಸಿತಕಪರಿಸಾಯ
ಸದ್ಧಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ವಾ ನದಿಂ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ
ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವುಟ್ಠಾಪನವಸೇನ
ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ,
ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೬೯೨. ತತಿಯೇ – ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಏಕಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರನ್ತಿ
ಏತ್ಥ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನಂ ಏಕೇನ ಪಾದೇನ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯೇನ
ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಸಕಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿಯಾ ಗಾಮನ್ತರಪಚ್ಚಯಾ
ಅನಾಪತ್ತಿ, ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪನ ಗಾಮನ್ತರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪದವಾರೇ ಪದವಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಏಕೇನ
ಪಾದೇನ ಇತರಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ವಾ ಉಪಚಾರೇ ವಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ,
ದುತಿಯೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ತತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪುನ ಸಕಗಾಮಂ
ಪವಿಸನ್ತಿಯಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಚೇ ಪನ ಖಣ್ಡಪಾಕಾರೇನ ವಾ ವತಿಛಿದ್ದೇನ ವಾ
ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಹಾರಭೂಮಿಯೇವ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪವಿಸಿತುಂ, ಏವಂ ಪವಿಸಮಾನಾಯ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಂ ನಾಮ
ಪವಿಟ್ಠಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇಪಿ ಹತ್ಥಿಪಿಟ್ಠಿಆದೀಹಿ ವಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಪವಿಸತಿ,
ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಪದಸಾ ಗಮನಮೇವ ಹಿ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಂ। ತೇನೇವ ‘‘ಪಠಮಂ ಪಾದಂ
ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
ದ್ವೇ ಗಾಮಾ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಹಾರೇನ ಸಮ್ಬದ್ಧವತಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ,
ಯಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಹಾರೋ, ತತ್ಥ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಪುನ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ
ಸಚೇ ವಿಹಾರಮಜ್ಝೇನ ಇತರಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಮಗ್ಗೋ ಅತ್ಥಿ, ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತತೋ ಪನ ಗಾಮತೋ
ತೇನೇವ ಮಗ್ಗೇನ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಗಾಮದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛತಿ,
ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸಕಗಾಮತೋ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಕ್ಖನ್ತಾಯ ಪುನ ಪವಿಸನಕಾಲೇ ಹತ್ಥಿ ವಾ ಮುಚ್ಚತಿ, ಉಸ್ಸಾರಣಾ ವಾ ಹೋತಿ, ಇತರಾ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸಹಸಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತಿ, ಯಾವ ಅಞ್ಞಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆಗಚ್ಛತಿ, ತಾವ
ಬಹಿಗಾಮದ್ವಾರೇ ಠಾತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ನ ಆಗಚ್ಛತಿ, ದುತಿಯಿಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಕ್ಕನ್ತಾ ನಾಮ
ಹೋತಿ, ಪವಿಸಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
ಪುಬ್ಬೇ ಮಹಾಗಾಮೋ ಹೋತಿ, ಮಜ್ಝೇ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಹಾರೋ। ಪಚ್ಛಾ ತಂ
ಗಾಮಂ ಚತ್ತಾರೋ ಜನಾ ಲಭಿತ್ವಾ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ವತಿಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಕತ್ವಾ ವಿಭಜಿತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ವಿಹಾರತೋ ಏಕಂ ಗಾಮಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತತೋ ಅಪರಂ ಗಾಮಂ ದ್ವಾರೇನ ವಾ
ವತಿಛಿದ್ದೇನ ವಾ ಪವಿಸಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಪುನ ವಿಹಾರಮೇವ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ವಿಹಾರಸ್ಸ ಚತುಗಾಮಸಾಧಾರಣತ್ತಾ।
ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ತೇಮಿಯತೀತಿ ಯತ್ಥ
ಯಥಾ ತಿಮಣ್ಡಲಪಟಿಚ್ಛಾದನಂ ಹೋತಿ; ಏವಂ ನಿವತ್ಥಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಸ್ಸಕಾಲೇ ತಿತ್ಥೇನ ವಾ
ಅತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಓತರಿತ್ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಉತ್ತರನ್ತಿಯಾ ಏಕದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತಮ್ಪಿ
ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ತೇಮಿಯತಿ। ಸೇಸಂ ನದೀಲಕ್ಖಣಂ ನದೀನಿಮಿತ್ತಕಥಾಯ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಏವರೂಪಂ
ನದಿಂ ತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಅತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಓತರಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಣಕಾಲೇ ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ
ತೀರೇ ಠಪೇನ್ತಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯಪಾದುದ್ಧಾರೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ಸೇತುನಾ ಗಚ್ಛತಿ,
ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪದಸಾ ಓತರಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಣಕಾಲೇ ಸೇತುಂ ಆರೋಹಿತ್ವಾ ಉತ್ತರನ್ತಿಯಾಪಿ
ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇತುನಾ ಪನ ಗನ್ತ್ವಾ ಉತ್ತರಣಕಾಲೇ ಪದಸಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವ।
ಯಾನನಾವಾಆಕಾಸಗಮನಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಓರಿಮತೀರತೋ ಪನ ಪರತೀರಮೇವ ಅಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ
ಅನಾಪತ್ತಿ। ರಜನಕಮ್ಮತ್ಥಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದಾರುಸಙ್ಕಡ್ಢನಾದಿಕಿಚ್ಚೇನ ದ್ವೇ ತಿಸ್ಸೋ
ಉಭಯತೀರೇಸು ವಿಚರನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನೇತ್ಥ ಕಾಚಿ ಕಲಹಂ ಕತ್ವಾ ಇತರಂ ತೀರಂ ಗಚ್ಛತಿ,
ಆಪತ್ತಿ। ದ್ವೇ ಏಕತೋ ಉತ್ತರನ್ತಿ, ಏಕಾ ಮಜ್ಝೇ ನದಿಯಾ ಕಲಹಂ ಕತ್ವಾ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ
ಓರಿಮತೀರಮೇವ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ। ಇತರಿಸ್ಸಾ ಪನ ಅಯಂ ಪಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಾ ಹೋತಿ,
ತಸ್ಮಾ ಪರತೀರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ನ್ಹಾಯಿತುಂ ವಾ ಪಾತುಂ ವಾ ಓತಿಣ್ಣಾ ತಮೇವ
ತೀರಂ ಪಚ್ಚುತ್ತರತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ।
ಸಹ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ
ಸಜ್ಝಾಯಂ ವಾ ಪಧಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಮ್ಮಂ ಕುರುಮಾನಾ ಪುರೇಅರುಣೇಯೇವ
ದುತಿಯಿಕಾಯ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಆಭೋಗಂ ಕರೋತಿ, ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ ಏವ ಚಸ್ಸಾ ಅರುಣೋ
ಉಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಥ ಪನ ‘‘ಯಾವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾ ಇಧೇವ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ
ಅನಾಭೋಗೇನ ವಾ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಏಕದೇಸೇ ಅಚ್ಛತಿ, ದುತಿಯಿಕಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ನ ಓತರತಿ, ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ಹತ್ಥಪಾಸೋಯೇವ ಹಿ ಇಧ ಪಮಾಣಂ, ಹತ್ಥಪಾಸಾತಿಕ್ಕಮೇ ಏಕಗಬ್ಭೋಪಿ ನ ರಕ್ಖತಿ।
ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇತಿ
ಏತ್ಥ ‘‘ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಬಹಿ ಇನ್ದಖೀಲಾ ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಅರಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಮೇವ
ಅರಞ್ಞಂ। ತಂ ಪನೇತಂ ಕೇವಲಂ ಗಾಮಾಭಾವೇನ ‘‘ಅಗಾಮಕ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ನ
ವಿಞ್ಝಾಟವಿಸದಿಸತಾಯ। ತಾದಿಸೇ ಅರಞ್ಞೇ ಓಕ್ಕನ್ತೇ
ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೇ ವಿಜಹಿತೇ ಸಚೇಪಿ ಸವನೂಪಚಾರೋ ಅತ್ಥಿ, ಆಪತ್ತಿ। ತೇನೇವ ವುತ್ತಂ
ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಮಹಾಬೋಧಿಅಙ್ಗಣಂ ಪವಿಸನ್ತೀಸು ಏಕಾ ಬಹಿ ತಿಟ್ಠತಿ,
ತಸ್ಸಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ। ಲೋಹಪಾಸಾದಂ ಪವಿಸನ್ತೀಸುಪಿ ಪರಿವೇಣಂ ಪವಿಸನ್ತೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
ಮಹಾಚೇತಿಯಂ ವನ್ದಮಾನಾಸು ಏಕಾ ಉತ್ತರದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ
ಆಪತ್ತಿ। ಥೂಪಾರಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತೀಸು ಏಕಾ ಬಹಿ ತಿಟ್ಠತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ
ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೋ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಠಿತಂ ದುತಿಯಿಕಾ ಪಸ್ಸತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಸಾಣಿಪಾಕಾರನ್ತರಿಕಾಪಿ
ಹೋತಿ, ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಿಜಹತಿ ನಾಮ। ಸವನೂಪಚಾರೋ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಠಿತಾ ಮಗ್ಗಮೂಳ್ಹಸದ್ದೇನ
ವಿಯ ಧಮ್ಮಸವನಾರೋಚನಸದ್ದೇನ ವಿಯ ಚ ‘‘ಅಯ್ಯೇ’’ತಿ ಸದ್ದಾಯನ್ತಿಯಾ ಸದ್ದಂ ಸುಣಾತಿ।
ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ದೂರೇಪಿ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಸೋ ಏವರೂಪೇ ಸವನೂಪಚಾರೇ ವಿಜಹಿತೇ ನ
ರಕ್ಖತಿ, ವಿಜಹಿತಮತ್ತೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ।
ಏಕಾ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಓಹೀಯತಿ। ಸಉಸ್ಸಾಹಾ ಚೇ ಹುತ್ವಾ ಇದಾನಿ
ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅನುಬನ್ಧತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸಚೇ ಪುರಿಮಾಯೋ ಅಞ್ಞೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಿ,
ಪಕ್ಕನ್ತಾ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ। ದ್ವಿನ್ನಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀನಂ ಏಕಾ ಅನುಬನ್ಧಿತುಂ
ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೀ ‘‘ಗಚ್ಛತು ಅಯ’’ನ್ತಿ ಓಹೀಯತಿ, ಇತರಾಪಿ ‘‘ಓಹೀಯತು ಅಯ’’ನ್ತಿ, ಗಚ್ಛತಿ,
ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಆಪತ್ತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಗಚ್ಛನ್ತೀಸು ಪುರಿಮಾಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಮಗ್ಗಂ ಗಣ್ಹಾತಿ,
ಪಚ್ಛಿಮಾಪಿ ಅಞ್ಞಂ, ಏಕಾ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಪಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ
ಅನಾಪತ್ತಿ।
೬೯೩. ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತಾ ವಾತಿ
ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ಸಙ್ಕನ್ತಾ, ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ,
ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೬೯೪-೮. ಚತುತ್ಥೇ – ಪಾದಪೀಠಂ ನಾಮ ಧೋತಪಾದಟ್ಠಪನಕಂ। ಪಾದಕಠಲಿಕಾ ನಾಮ ಅಧೋತಪಾದಟ್ಠಪನಕಂ । ಅನಞ್ಞಾಯ ಗಣಸ್ಸ ಛನ್ದನ್ತಿ ತಸ್ಸೇವ ಕಾರಕಗಣಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ। ವತ್ತೇ ವತ್ತನ್ತಿನ್ತಿ ತೇಚತ್ತಾಲೀಸಪ್ಪಭೇದೇ ನೇತ್ಥಾರವತ್ತೇ ವತ್ತಮಾನಂ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ , ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೭೦೧. ಪಞ್ಚಮೇ – ಏಕತೋ ಅವಸ್ಸುತೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅವಸ್ಸುತಭಾವೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನೇತಂ ನ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಪಾಳಿಯಾ ಸಮೇತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೭೦೫-೬. ಛಟ್ಠೇ – ಯತೋ ತ್ವನ್ತಿ ಯಸ್ಮಾ ತ್ವಂ। ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿಆದಿಕಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಪರಿಯೋಸಾನಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಕಸ್ಸಾ ಹೋನ್ತೀತಿ? ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ। ವುತ್ತಞ್ಚೇತಂ ಪರಿವಾರೇಪಿ –
‘‘ನ ದೇತಿ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ತೇನ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।
ಆಪಜ್ಜತಿ ಗರುಕಂ ನ ಲಹುಕಂ, ತಞ್ಚ ಪರಿಭೋಗಪಚ್ಚಯಾ।
ಪಞ್ಹಾ ಮೇಸಾ ಕುಸಲೇಹಿ ಚಿನ್ತಿತಾ’’ತಿ॥ (ಪರಿ॰ ೪೮೧)।
ಅಯಞ್ಹಿ ಗಾಥಾ ಇಮಂ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಾ। ಇತರಿಸ್ಸಾ ಪನ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಭತ್ತೋತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೭೦೯. ಸತ್ತಮೇ – ಯಾವತತಿಯಕಪದತ್ಥೋ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೭೧೫. ಅಟ್ಠಮೇ – ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇತಿ ಚತುನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ। ಪದಭಾಜನೇ ಪನ ಕೇವಲಂ ಅಧಿಕರಣವಿಭಾಗಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಧಿಕರಣಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಕರಣಾನೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಹೀತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೭೨೩. ನವಮೇ – ಸಂಸಟ್ಠಾತಿ ಮಿಸ್ಸೀಭೂತಾ। ಅನನುಲೋಮಿಕೇನಾತಿ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಅನನುಲೋಮೇನ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೇನ। ಸಂಸಟ್ಠಾತಿ ಗಿಹೀನಂ ಕೋಟ್ಟನಪಚನಗನ್ಧಪಿಸನಮಾಲಾಗನ್ಥನಾದಿ
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೭೨೭. ದಸಮೇ – ಏವಾಚಾರಾತಿ ಏವಂಆಚಾರಾ। ಯಾದಿಸೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಆಚಾರೋ, ತಾದಿಸಾ ಆಚಾರಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಉಞ್ಞಾಯಾತಿ ಅವಞ್ಞಾಯ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಜಾನನಾಯ। ಪರಿಭವೇನಾತಿ ಕಿಂ ಇಮಾ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಏವಂ ಪರಿಭವಿತ್ವಾ ಜಾನನೇನ। ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾತಿ ಅಸಹನತಾಯ; ಕೋಧೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವೇಭಸ್ಸಿಯಾತಿ ಬಲವಭಸ್ಸಭಾವೇನ; ಅತ್ತನೋ ಬಲಪ್ಪಕಾಸನೇನ ಸಮುತ್ರಾಸನೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದುಬ್ಬಲ್ಯಾತಿ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದುಬ್ಬಲಭಾವೇನ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉಞ್ಞಾಯ ಚ ಪರಿಭವೇನ ಚಾತಿ ಏವಂ ಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ವಿವಿಚ್ಚಥಾತಿ ವಿನಾ ಹೋಥ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಹೀತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಛನ್ನಂ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾನಂ ಅನನ್ತರಾ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ, ದ್ವೇ ದುಟ್ಠದೋಸಾತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗತೋ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ನವ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ, ಚತುನ್ನಂ ಯಾವತತಿಯಕಾನಂ ಅನನ್ತರಾ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗತೋಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಯಾವತತಿಯಕೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠ ಯಾವತತಿಯಕಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಏವಂ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಮಗ್ಗೇನ
ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।
ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ। ತಂ ಪನ ಖನ್ಧಕೇ ವಿತ್ಥಾರೇನ
ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮಾತಿ।
ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗೇ
ಸತ್ತರಸಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಣ್ಡಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
೨. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಣ್ಡಂ೩. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಣ್ಡಂ (ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ)
ಪಠಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಕಾಸಿತಾ।
ಯೇ ತೇಸಂ ದಾನಿ ಭವತಿ, ಅಯಂ ಸಂವಣ್ಣನಾಕ್ಕಮೋ॥
೭೩೩. ಆಮತ್ತಿಕಾಪಣನ್ತಿ ಅಮತ್ತಾನಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಭಾಜನಾನಿ; ತಾನಿ ಯೇ ವಿಕ್ಕಿಣನ್ತಿ, ತೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಆಮತ್ತಿಕಾ; ತೇಸಂ ಆಪಣೋ ಆಮತ್ತಿಕಾಪಣೋ; ತಂ ವಾ ಪಸಾರೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
೭೩೪. ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ
ಪತ್ತಸನ್ನಿಧಿಂ ಕರೇಯ್ಯ; ಏಕಾಹಂ ಅನಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ವಾ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪತ್ತಂ
ಠಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅಯಮೇವ ಹಿ ವಿಸೇಸೋ –
ತತ್ಥ ದಸಾಹಂ ಪರಿಹಾರೋ, ಇಧ ಏಕಾಹಮ್ಪಿ ನತ್ಥಿ। ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವ।
ಇದಮ್ಪಿ ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ
ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ,
ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ದುತಿಯನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೩೮. ದುತಿಯೇ – ದುಚ್ಚೋಳಾತಿ ವಿರೂಪಚೋಳಾ; ಜಿಣ್ಣಚೋಳಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪಯ್ಯಾಹೀತಿ ಅಪಿ ಅಯ್ಯಾಹಿ।
೭೪೦. ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನನ್ತಿ
ಸಮ್ಪತ್ತಾ ಭಾಜೇನ್ತೂತಿ ವತ್ವಾಪಿ ಇದಂ ಗಣಸ್ಸ ಇದಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದಮ್ಮೀತಿ ವತ್ವಾ ವಾ
ದಾತುಕಮ್ಯತಾಯ ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಏತಂ
ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಅಕಾಲಚೀವರಂ। ಅಯ್ಯಾಯ ದಮ್ಮೀತಿ ಏವಂ ಪಟಿಲದ್ಧಂ ಪನ ಯಥಾದಾನೇಯೇವ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ತತಿಯನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೪೩-೫. ತತಿಯೇ – ಹನ್ದಾತಿ ಗಣ್ಹ। ಸಯಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದತೀತಿ
ಏಕಂ ದತ್ವಾ ಏಕಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಿಯಾ ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಬಹೂಸು ಬಹೂನಿ। ಸಚೇ
ಸಂಹರಿತ್ವಾ ಠಪಿತಾನಿ ಏಕತೋ ಅಚ್ಛಿನ್ದತಿ, ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಬನ್ಧಿತ್ವಾ
ಠಪಿತೇಸು ಪನ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಚತುತ್ಥನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್
೭೪೮. ಚತುತ್ಥೇ – ಕಯೇನಾತಿ ಮೂಲೇನ। ನ ಮೇ ಆವುಸೋ ಸಪ್ಪಿನಾ ಅತ್ಥೋ; ತೇಲೇನ ಮೇ ಅತ್ಥೋತಿ ಇದಂ ಕಿರ ಸಾ ಆಹಟಸಪ್ಪಿಂ ದತ್ವಾ ತೇಲಮ್ಪಿ ಆಹರಿಸ್ಸತೀತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ಆಹ। ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ; ಇದಂ ನಾಮ ಆಹರಾತಿ ಯಾಚಿತ್ವಾ ವಾ।
೭೫೨. ತಞ್ಞೇವ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ ಯಂ ಪಠಮಂ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ ತಂ ಥೋಕಂ ನಪ್ಪಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪುನ ತಞ್ಞೇವ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ
ಸಚೇ ಪಠಮಂ ಸಪ್ಪಿವಿಞ್ಞತ್ತಂ, ಯಮಕಂ ಪಚಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಚ ವೇಜ್ಜೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ತೇಲೇನ
ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತತೋ ತೇಲೇನಾಪಿ ಮೇ ಅತ್ಥೋತಿ ಏವಂ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ। ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ಸಚೇ ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಸಪ್ಪಿ ಆಭತಂ ಹೋತಿ, ಇಮಿನಾ ಮೂಲೇನ ದಿಗುಣಂ ತೇಲಂ ಲಬ್ಭತಿ, ತೇನಾಪಿ ಚ ಇದಂ ಕಿಚ್ಚಂ ನಿಪ್ಫಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಲಂ ಆಹರಾತಿ ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಪಞ್ಚಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೫೩. ಪಞ್ಚಮೇ – ನ ಮೇ ಸಿಕ್ಖಮಾನೇತಿ ಇದಂ ಕಿರ ಸಾ ಕುಲಧೀತಾ ‘‘ಅಯಂ ಅದ್ಧಾ ಏವಂ ವುತ್ತಾ ಇದಂ ತೇಲಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಪ್ಪಿಮ್ಪಿ ಮೇ ಅತ್ತನೋ ಕುಲಘರಾ ಆಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ಆಹ। ಚೇತಾಪೇತ್ವಾತಿ ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ಇಚ್ಚೇವ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಮೇವಾತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಛಟ್ಠನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೫೮. ಛಟ್ಠೇ – ಛನ್ದಕನ್ತಿ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಧಮ್ಮಕಿಚ್ಚಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ, ಯಂ ಸಕ್ಕೋಥ; ತಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪರೇಸಂ ಛನ್ದಞ್ಚ ರುಚಿಞ್ಚ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಗಹಿತಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೇನ। ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ದಿನ್ನೇನ। ಸಙ್ಘಿಕೇನಾತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ।
೭೬೨. ಸೇಸಕಂ ಉಪನೇತೀತಿ ಯದತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೋ, ತಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಉಪನೇತಿ। ಸಾಮಿಕೇ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾತಿ ‘‘ತುಮ್ಹೇಹಿ ಚೀವರತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೋ, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಚೀವರಂ ಅತ್ಥಿ, ತೇಲಾದೀಹಿ ಪನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಉಪನೇತಿ। ಆಪದಾಸೂತಿ ತಥಾರೂಪೇಸು ಉಪದ್ದವೇಸು; ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ವಿಹಾರಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಯಂ ವಾ ತಂ ವಾ ಚೇತಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಸತ್ತಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೬೪. ಸತ್ತಮೇ – ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾತಿ ಸಯಂ ಯಾಚಿತಕೇನ। ಏತದೇವೇತ್ಥ ನಾನಾಕರಣಂ। ಸೇಸಂ ಛಟ್ಠಸದಿಸಮೇವಾತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಅಟ್ಠಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೬೯. ಅಟ್ಠಮೇ – ಮಹಾಜನಿಕೇನಾತಿ ಗಣಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ। ಏತದೇವೇತ್ಥ ನಾನಾಕರಣಂ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ನವಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೭೪. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾತಿ ಇದಂ ಪದಂ ಇತೋ ಅಧಿಕತರಂ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ದಸಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾ
೭೭೮. ದಸಮೇ – ಪರಿವೇಣಂ ಉನ್ದ್ರಿಯತೀತಿ ಪರಿವೇಣಂ ವಿನಸ್ಸತಿ; ಪರಿಪತತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಞ್ಚ ಪದಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾತಿ ಇದಞ್ಚ ಏತ್ತಕಮೇವ ನಾನಾಕರಣಂ। ಸೇಸಂ ಪುಬ್ಬಸದಿಸಮೇವಾತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಏಕಾದಸಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್
೭೮೪. ಏಕಾದಸಮೇ – ಗರುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಸೀತಕಾಲೇ ಪಾವುರಣಂ। ಚತುಕ್ಕಂಸಪರಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಂಸೋ ನಾಮ ಚತುಕ್ಕಹಾಪಣಿಕೋ ಹೋತಿ; ತಸ್ಮಾ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಸೋಳಸಕಹಾಪಣಗ್ಘನಕ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ।
ಏಕಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ದ್ವಾದಸಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್
೭೮೯. ದ್ವಾದಸಮೇ – ಲಹುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಉಣ್ಹಕಾಲೇ ಪಾವುರಣಂ। ಸೇಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯೇಪಿ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದ್ವಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾತಿ
ಏತ್ಥ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ಚೀವರವಗ್ಗತೋ ಧೋವನಞ್ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಞ್ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ
ಅಪನೇತ್ವಾ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಕಾಲಚೀವರನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಾಜಿತಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಚ
ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೇನ ಚ ಪಠಮವಗ್ಗೋ ಪೂರೇತಬ್ಬೋ। ಪುನ ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗಸ್ಸ
ಆದಿತೋ ಸತ್ತ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ಸತ್ತ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕಾನಿ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ
ದುತಿಯವಗ್ಗೋ ಪೂರೇತಬ್ಬೋ। ತತಿಯವಗ್ಗತೋ ಪಠಮಪತ್ತಂ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ
ಆರಞ್ಞಕಸಿಕ್ಖಾಪದನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಪನೇತ್ವಾ
ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಗರುಪಾವುರಣಲಹುಪಾವು
ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದ್ವಾದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ, ಅಟ್ಠಾರಸ ಉಭತೋಪಞ್ಞತ್ತಾನೀತಿ
ಏವಂ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಮಗ್ಗೇನ ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ತಿಂಸ
ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ’’ತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಸೇಸಂ
ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ।
ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗೇ
ತಿಂಸಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಣ್ಡಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
೪. ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡಂ (ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ)
೧. ಲಸುಣವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
ತಿಂಸಕಾನನ್ತರಂ ಧಮ್ಮಾ, ಛಸಟ್ಠಿಸತಸಙ್ಗಹಾ।
ಸಙ್ಗೀತಾ ಯೇ ಅಯಂ ದಾನಿ, ಹೋತಿ ತೇಸಮ್ಪಿ ವಣ್ಣನಾ॥
೭೯೩. ತತ್ಥ ಲಸುಣವಗ್ಗಸ್ಸ ತಾವ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ದ್ವೇ ತಯೋ ಭಣ್ಡಿಕೇತಿ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ ಪೋಟ್ಟಲಿಕೇ; ಸಮ್ಪುಣ್ಣಮಿಞ್ಜಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾತಿ ಪಮಾಣಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಖೇತ್ತಪಾಲಸ್ಸ ವಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಬಹುಂ ಲಸುಣಂ ಹರಾಪೇಸಿ।
ಅಞ್ಞತರಂ ಹಂಸಯೋನಿನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣಹಂಸಯೋನಿಂ। ಸೋ ತಾಸಂ ಏಕೇಕನ್ತಿ ಸೋ ಹಂಸೋ ಜಾತಿಸ್ಸರೋ ಅಹೋಸಿ, ಅಥ ಪುಬ್ಬಸಿನೇಹೇನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ತಾಸಂ ಏಕೇಕಂ ಪತ್ತಂ ದೇತಿ, ತಂ ತಾಪನತಾಲನಚ್ಛೇದನಕ್ಖಮಂ ಸುವಣ್ಣಮೇವ ಹೋತಿ।
೭೯೫. ಮಾಗಧಕನ್ತಿ
ಮಗಧೇಸು ಜಾತಂ। ಮಗಧರಟ್ಠೇ ಜಾತಲಸುಣಮೇವ ಹಿ ಇಧ ಲಸುಣನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ, ತಮ್ಪಿ
ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣಮೇವ, ನ ಏಕದ್ವಿತಿಮಿಞ್ಜಕಂ। ಕುರುನ್ದಿಯಂ ಪನ ಜಾತದೇಸಂ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಮಾಗಧಕಂ
ನಾಮ ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇತಿ
ಏತ್ಥ ಸಚೇ ದ್ವೇ ತಯೋ ಭಣ್ಡಿಕೇ ಏಕತೋಯೇವ ಸಙ್ಖಾದಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಏಕಂ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಏಕೇಕಂ ಮಿಞ್ಜಂ ಖಾದನ್ತಿಯಾ ಪನ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನೀತಿ।
೭೯೭. ಪಲಣ್ಡುಕಾದೀನಂ
ವಣ್ಣೇನ ವಾ ಮಿಞ್ಜಾಯ ವಾ ನಾನತ್ತಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ – ವಣ್ಣೇನ ತಾವ ಪಲಣ್ಡುಕೋ ಪಣ್ಡುವಣ್ಣೋ
ಹೋತಿ। ಭಞ್ಜನಕೋ ಲೋಹಿತವಣ್ಣೋ। ಹರಿತಕೋ ಹರಿತಪಣ್ಣವಣ್ಣೋ। ಮಿಞ್ಜಾಯ ಪನ ಪಲಣ್ಡುಕಸ್ಸ
ಏಕಾ ಮಿಞ್ಜಾ ಹೋತಿ, ಭಞ್ಜನಕಸ್ಸ ದ್ವೇ, ಹರಿತಕಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ। ಚಾಪಲಸುಣೋ ಅಮಿಞ್ಜಕೋ,
ಅಙ್ಕುರಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾದೀಸು ಪನ ‘‘ಪಲಣ್ಡುಕಸ್ಸ ತೀಣಿ
ಮಿಞ್ಜಾನಿ, ಭಞ್ಜನಕಸ್ಸ ದ್ವೇ, ಹರಿತಕಸ್ಸ ಏಕ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ।
ಏತೇ ಪಲಣ್ಡುಕಾದಯೋ ಸಭಾವೇನೇವ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಸೂಪಸಮ್ಪಾಕಾದೀಸು ಪನ ಮಾಗಧಕಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ।
ತಞ್ಹಿ ಪಚ್ಚಮಾನೇಸು ಮುಗ್ಗಸೂಪಾದೀಸು ವಾ ಮಚ್ಛಮಂಸವಿಕತಿಯಾ ವಾ ತೇಲಾದೀಸು ವಾ
ಬದರಸಾಳವಾದೀಸು ವಾ ಅಮ್ಬಿಲಸಾಕಾದೀಸು ವಾ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗೇಸು ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಅನ್ತಮಸೋ
ಯಾಗುಭತ್ತೇಪಿ ಪಕ್ಖಿಪಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಠಮಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೭೯೯. ದುತಿಯೇ – ಸಮ್ಬಾಧೇತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ। ತಸ್ಸ ವಿಭಾಗದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಪನ ‘‘ಉಭೋ ಉಪಕಚ್ಛಕಾ ಮುತ್ತಕರಣ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಏಕಮ್ಪಿ ಲೋಮನ್ತಿ
ಕತ್ತರಿಯಾ ವಾ ಸಣ್ಡಾಸಕೇನ ವಾ ಖುರೇನ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಏಕಪಯೋಗೇನ ವಾ ನಾನಾಪಯೋಗೇನ ವಾ
ಏಕಂ ವಾ ಬಹೂನಿ ವಾ ಸಂಹರಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ನ ಲೋಮಗಣನಾಯ।
೮೦೧. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ
ಕಣ್ಡುಕಚ್ಛುಆದಿಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಸಂಹರಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯತೋ ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ,
ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ,
ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೦೩-೪. ತತಿಯೇ – ತಲಘಾತಕೇತಿ ಮುತ್ತಕರಣತಲಘಾತನೇ। ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತೇನಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪತ್ತಂ ತಾವ ಮಹನ್ತಂ, ಕೇಸರೇನಾಪಿ ಪಹಾರಂ ದೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವ।
೮೦೫. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ
ಗಣ್ಡಂ ವಾ ವಣಂ ವಾ ಪಹರಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ –
ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ,
ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೦೬. ಚತುತ್ಥೇ – ಪುರಾಣರಾಜೋರೋಧಾತಿ ಪುರಾಣೇ ಗಿಹಿಭಾವೇ ರಞ್ಞೋ ಓರೋಧಾ। ಚಿರಾಚಿರಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಚಿರೇನ ಚಿರೇನ ಗಚ್ಛತಿ। ಧಾರೇಥಾತಿ ಸಕ್ಕೋಥ। ಕಸ್ಸಿದಂ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಅನಾರೋಚಿತೇಪಿ ಏತಾ ಮಯಿ ಆಸಙ್ಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಮಯ್ಹಿದಂ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
೮೦೭. ಜತುಮಟ್ಠಕೇತಿ
ಜತುನಾ ಕತೇ ಮಟ್ಠದಣ್ಡಕೇ। ವತ್ಥುವಸೇನೇವೇತಂ ವುತ್ತಂ, ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪನ ದಣ್ಡಕಂ
ಪವೇಸೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತಮ್ಪಿ ಮುತ್ತಕರಣಂ
ಪವೇಸೇತೀ’’ತಿ। ಏತಮ್ಪಿ ಚ ಅತಿಮಹನ್ತಂ, ಕೇಸರಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪನ ಪವೇಸೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಏವ।
ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ತಲಘಾತಕೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೧೦. ಪಞ್ಚಮೇ – ಅತಿಗಮ್ಭೀರಂ ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ಆದಿಯನ್ತೀತಿ ಅತಿಅನ್ತೋ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಉದಕೇನ ಧೋವನಂ ಕುರುಮಾನಾ।
೮೧೨. ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತೀತಿ
ವಿತ್ಥಾರತೋ ತತಿಯಂ ವಾ ಚತುತ್ಥಂ ವಾ ಅಙ್ಗುಲಂ ಗಮ್ಭೀರತೋ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪಬ್ಬಾನಂ ಉಪರಿ
ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪವೇಸೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ – ‘‘ಏಕಿಸ್ಸಾ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ತೀಣಿ ಪಬ್ಬಾನಿ ಆದಾತುಂ ನ ಲಭತಿ, ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ಚತುನ್ನಂ ವಾ ಏಕೇಕಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಂ ಆದಾತುಂ ನ ಲಭತೀ’’ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿಪಿ ತಲಘಾತಕೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೧೫. ಛಟ್ಠೇ – ಭತ್ತವಿಸ್ಸಗ್ಗನ್ತಿ ಭತ್ತಕಿಚ್ಚಂ। ಪಾನೀಯೇನ ಚ ವಿಧೂಪನೇನ ಚ ಉಪತಿಟ್ಠಿತ್ವಾತಿ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಂ ಏಕೇನ ಬೀಜನಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಬೀಜಮಾನಾ ಸಮೀಪೇ ಠತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಚ್ಚಾವದತೀತಿ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ತುಮ್ಹೇ ಏವಂ ಭುಞ್ಜಥ, ಅಹಂ ಏವಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತಚಾರಿತ್ತಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಗೇಹಸ್ಸಿತಕಥಂ ಕಥೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
೮೧೭. ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಾನೀಯನ್ತಿ ಸುದ್ಧಉದಕಂ ವಾ ಹೋತು, ತಕ್ಕದಧಿಮತ್ಥುರಸಖೀರಾದೀನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ। ಯಾ ಕಾಚಿ ಬೀಜನೀತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಚೀವರಕಣ್ಣೋಪಿ। ಹತ್ಥಪಾಸೇ ತಿಟ್ಠತಿ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ಇಧ ಠಾನಪಚ್ಚಯಾವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ಪಹಾರಪಚ್ಚಯಾ ಪನ ಖನ್ಧಕೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ।
೮೧೯. ದೇತಿ ದಾಪೇತೀತಿ
ಪಾನೀಯಂ ವಾ ಸೂಪಾದಿಂ ವಾ ಇಮಂ ಪಿವಥ, ಇಮಿನಾ ಭುಞ್ಜಥಾತಿ ದೇತಿ; ತಾಲವಣ್ಟಂ ಇಮಿನಾ
ಬೀಜನ್ತಾ ಭುಞ್ಜಥಾತಿ ದೇತಿ; ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಉಭಯಮ್ಪಿ ದಾಪೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಆಣಾಪೇತೀತಿ ಉಪತಿಟ್ಠನತ್ಥಂ ಸಾಮಣೇರಿಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೨೨. ಸತ್ತಮೇ – ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ ಇದಂ ಪಯೋಗದುಕ್ಕಟಂ ನಾಮ, ತಸ್ಮಾ ನ ಕೇವಲಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಯೇವ ಹೋತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಪನ ಅರಞ್ಞತೋ ಆಹರಣೇಪಿ
ಸುಕ್ಖಾಪನೇಪಿ ವದ್ದಲಿದಿವಸೇ ಭಜ್ಜನತ್ಥಾಯ ಉದ್ಧನಸಜ್ಜನೇಪಿ ಕಪಲ್ಲಸಜ್ಜನೇಪಿ
ದಬ್ಬಿಸಜ್ಜನೇಪಿ ದಾರೂನಿ ಆದಾಯ ಅಗ್ಗಿಕರಣೇಪಿ ಕಪಲ್ಲಮ್ಹಿ ಧಞ್ಞಪಕ್ಖಿಪನೇಪಿ ದಬ್ಬಿಯಾ
ಸಙ್ಘಟ್ಟನೇಸುಪಿ ಕೋಟ್ಟನತ್ಥಂ ಉದುಕ್ಖಲಮುಸಲಾದಿಸಜ್ಜನೇಸುಪಿ
ಕೋಟ್ಟನಪಪ್ಫೋಟನಧೋವನಾದೀಸುಪಿ ಯಾವ ಮುಖೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಂ ದನ್ತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾದತಿ,
ತಾವ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ಅಜ್ಝೋಹರಣಕಾಲೇ ಪನ ಅಜ್ಝೋಹರಣಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ।
ಏತ್ಥ ಚ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ಚೇವ ಭೋಜನಞ್ಚ ಪಮಾಣಂ। ತಸ್ಮಾ ಸಯಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾಯ
ಭಜ್ಜನಕೋಟ್ಟನಪಚನಾನಿ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ। ಅಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ಸಯಂ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಇದಂ
ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ನಾಮ ಮಾತರಮ್ಪಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ,
ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ ಸಯಂ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ವಾ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ
ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ ಸಯಂ ವಾ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ತಾಯ ವಾ
ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾಯ ವಾ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವಾ’’ತಿ। ಪುನಪಿ
ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ, ಸಯಂ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ। ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಪನ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ। ತಂ
ಪುಬ್ಬಾಪರವಿರುದ್ಧಂ ಹೋತಿ, ನ ಹಿ ಭಜ್ಜನಾದೀನಂ ಕರಣೇ ವಾ ಕಾರಾಪನೇ ವಾ ವಿಸೇಸೋ ಅತ್ಥಿ।
ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ಅಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಅವಿಸೇಸೇನ
ವುತ್ತಂ।
೮೨೩. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ
ಸೇದಕಮ್ಮಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಧಞ್ಞವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ‘‘ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲಬ್ಭಮಾನಂ
ಪನ ನವಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ಅಪರಣ್ಣಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿ ಮುಗ್ಗಮಾಸಾದಿಂ ವಾ ಲಾಬುಕುಮ್ಭಣ್ಡಾದಿಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ಪನ ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯತೋ ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ
ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ,
ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೨೪. ಅಟ್ಠಮೇ – ನಿಬ್ಬಿಟ್ಠೋ ರಾಜಭಟೋ ರಞ್ಞೋ ಭತಿ ಕೇಣಿ ಏತೇನಾತಿ ನಿಬ್ಬಿಟ್ಠರಾಜಭಟೋ, ಏಕಂ ಠಾನನ್ತರಂ ಕೇಣಿಯಾ ಗಹೇತ್ವಾ ತತೋ ಲದ್ಧಉದಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಞ್ಞೇವ ಭಟಪಥಂ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ರಞ್ಞೋ ಕೇಣಿಂ ದತ್ವಾ ಪುನ ತಂಯೇವ ಠಾನನ್ತರಂ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ। ಪರಿಭಾಸೀತಿ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ‘‘ಮಾ ಪುನ ಏವಂ ಕರಿತ್ಥಾ’’ತಿ ಸನ್ತಜ್ಜೇಸಿ।
೮೨೬. ಸಯಂ ಛಡ್ಡೇತೀತಿ
ಚತ್ತಾರಿಪಿ ವತ್ಥೂನಿ ಏಕಪಯೋಗೇನ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಪಾಟೇಕ್ಕಂ
ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಆಣತ್ತಿಯಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ದನ್ತಕಟ್ಠಛಡ್ಡನೇಪಿ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ। ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೩೦-೨. ನವಮೇ – ಯಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಂ ರೋಪಿಮನ್ತಿ
ಖೇತ್ತಂ ವಾ ಹೋತು ನಾಳಿಕೇರಾದಿಆರಾಮೋ ವಾ, ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ರೋಪಿಮಹರಿತಟ್ಠಾನೇ ಏತಾನಿ
ವತ್ಥೂನಿ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಖೇತ್ತೇ ವಾ ಆರಾಮೇ ವಾ
ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಮಾನಾ ಉಚ್ಛುಆದೀನಿ ವಾ ಖಾದನ್ತೀ; ಗಚ್ಛಮಾನಾ
ಉಚ್ಛಿಟ್ಠೋದಕಚಲಕಾದೀನಿ ಹರಿತಟ್ಠಾನೇ ಛಡ್ಡೇತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಉದಕಂ ಪಿವಿತ್ವಾ
ಮತ್ಥಕಚ್ಛಿನ್ನನಾಳಿಕೇರಮ್ಪಿ ಛಡ್ಡೇತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ। ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ।
ಕಸಿತಟ್ಠಾನೇ ಪನ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಬೀಜೇ ಯಾವ ಅಙ್ಕುರಂ ನ ಉಟ್ಠಹತಿ, ತಾವ ಸಬ್ಬೇಸಂ ದುಕ್ಕಟಂ । ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಬೀಜೇಸು ಖೇತ್ತಕೋಣಾದೀಸು ವಾ ಅಸಞ್ಜಾತರೋಪಿಮೇಸು ಖೇತ್ತಮರಿಯಾದಾದೀಸು ವಾ ಛಡ್ಡೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಕಚವರಛಡ್ಡನಟ್ಠಾನೇಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಛಡ್ಡಿತಖೇತ್ತೇತಿ
ಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಸ್ಸಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಗತೇಸು ಛಡ್ಡಿತಖೇತ್ತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ವಟ್ಟತಿ।
ಯತ್ಥ ಪನ ಲಾಯಿತಮ್ಪಿ ಪುಬ್ಬಣ್ಣಾದಿ ಪುನ ಉಟ್ಠಹಿಸ್ಸತೀತಿ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ತತ್ಥ
ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ…ಪೇ॰… ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೩೫. ದಸಮೇ – ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ನಚ್ಚನ್ತಿ ನಟಾದಯೋ ವಾ ನಚ್ಚನ್ತು ಸೋಣ್ಡಾ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಮೋರಸುವಮಕ್ಕಟಾದಯೋಪಿ, ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ನಚ್ಚಮೇವ। ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಗೀತನ್ತಿ
ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ನಟಾದೀನಂ ವಾ ಗೀತಂ ಹೋತು, ಅರಿಯಾನಂ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಕಾಲೇ
ರತನತ್ತಯಗುಣೂಪಸಂಹಿತಂ ಸಾಧುಕೀಳಿತಗೀತಂ ವಾ ಅಸಂಯತಭಿಕ್ಖೂನಂ ಧಮ್ಮಭಾಣಕಗೀತಂ ವಾ,
ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ಗೀತಮೇವ। ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಾದಿತನ್ತಿ ತನ್ತಿಬದ್ಧಾದಿವಾದನೀಯಭಣ್ಡವಾದಿತಂ ವಾ ಹೋತು, ಕುಟಭೇರಿವಾದಿತಂ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಉದಕಭೇರಿವಾದಿತಮ್ಪಿ, ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ವಾದಿತಮೇವ।
೮೩೬. ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ ಪದವಾರಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತಾ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾತಿ
ಏಕಪಯೋಗೇನ ಓಲೋಕೇನ್ತೀ ಪಸ್ಸತಿ, ತೇಸಂಯೇವ ಗೀತವಾದಿತಂ ಸುಣಾತಿ, ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
ಸಚೇ ಪನ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ನಚ್ಚಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಪುನ ಅಞ್ಞತೋ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಗಾಯನ್ತೇ
ಪಸ್ಸತಿ ಅಞ್ಞತೋ ವಾದೇನ್ತೇ, ಪಾಟೇಕ್ಕಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಯಮ್ಪಿ ನಚ್ಚಿತುಂ ವಾ
ಗಾಯಿತುಂ ವಾ ವಾದಿತುಂ ವಾ ನ ಲಭತಿ, ಅಞ್ಞೇ ‘‘ನಚ್ಚ, ಗಾಯ, ವಾದೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ತುಮ್ಪಿ ನ
ಲಭತಿ। ‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಉಪಹಾರಂ ದೇಥ, ಉಪಾಸಕಾ’’ತಿ ವತ್ತುಮ್ಪಿ ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚೇತಿಯಸ್ಸ
ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಮ್ಪಿ
ನ ಲಭತಿ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಬ್ಬಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತಂ। ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ।
‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ಉಪಟ್ಠಾನಕರಣಂ ನಾಮ
ಸುನ್ದರ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
೮೩೭. ಆರಾಮೇ ಠಿತಾತಿ ಆರಾಮೇ ಠತ್ವಾ ಅನ್ತರಾರಾಮೇ ವಾ ಬಹಿಆರಾಮೇ ವಾ ನಚ್ಚಾದೀನಿ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸತಿ ಕರಣೀಯೇತಿ ಸಲಾಕಭತ್ತಾದೀನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಆಪದಾಸೂತಿ ತಾದಿಸೇನ ಉಪದ್ದವೇನ ಉಪದ್ದುತಾ ಸಮಜ್ಜಟ್ಠಾನಂ ಪವಿಸತಿ, ಏವಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ವಾ ಸುಣನ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಲಸುಣವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ।
೨. ಅನ್ಧಕಾರವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೩೯. ಅನ್ಧಕಾರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ಅಪ್ಪದೀಪೇತಿ ಪದೀಪಚನ್ದಸೂರಿಯಅಗ್ಗೀಸು ಏಕೇನಾಪಿ ಅನೋಭಾಸಿತೇ। ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಅನಾಲೋಕೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಗೇಹಸ್ಸಿತಕಥಂ ಕಥೇಯ್ಯ।
೮೪೧. ಅರಹೋಪೇಕ್ಖಾ ಅಞ್ಞವಿಹಿತಾತಿ
ನ ರಹೋಅಸ್ಸಾದಾಪೇಕ್ಖಾ ರಹೋಅಸ್ಸಾದತೋ ಅಞ್ಞವಿಹಿತಾವ ಹುತ್ವಾ ಞಾತಿಂ ವಾ ಪುಚ್ಛತಿ,
ದಾನೇ ವಾ ಪೂಜಾಯ ವಾ ಮನ್ತೇತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ –
ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ,
ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೪೨. ದುತಿಯೇ – ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇತಿ ಇದಮೇವ ನಾನಂ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಪುರಿಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೪೬. ತತಿಯೇ – ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇತಿ ನಾನಂ, ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೫೦-೩. ಚತುತ್ಥೇ – ನಿಕಣ್ಣಿಕನ್ತಿ ಕಣ್ಣಮೂಲಂ ವುಚ್ಚತಿ; ಕಣ್ಣಮೂಲೇ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸತಿ ಕರಣೀಯೇತಿ ಸಲಾಕಭತ್ತಾದೀನಂ ಆಹರಣತ್ಥಾಯ ವಿಹಾರೇ ವಾ ದುನ್ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಪಟಿಸಾಮನತ್ಥಾಯ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪುರಿಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೫೪. ಪಞ್ಚಮೇ – ಘರಂ ಸೋಧೇನ್ತಾತಿ ತೇಸಂ ಕಿರ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಥೇರಿಯಾ ಕೋಚಿ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ಘರಮ್ಪಿ ತಾವ ಸೋಧೇಮಾ’’ತಿ, ತತೋ ಘರಂ ಸೋಧೇನ್ತಾ ನಂ ಅದ್ದಸಂಸು।
೮೫೬. ಅನೋವಸ್ಸಕಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾತಿ ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಉಪಚಾರಾತಿಕ್ಕಮೇ ಏಸೇವ ನಯೋ।
೮೫೮. ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಯಾ ತಾದಿಸೇನ ಗೇಲಞ್ಞೇನ ಆಪುಚ್ಛಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಆಪದಾಸೂತಿ ಘರೇ ಅಗ್ಗಿ ವಾ ಉಟ್ಠಿತೋ ಹೋತಿ, ಚೋರಾ ವಾ; ಏವರೂಪೇ ಉಪದ್ದವೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ,
ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ,
ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೬೦. ಛಟ್ಠೇ – ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ। ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ, ಅನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಏಕಾ, ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ದ್ವೇ।
೮೬೩. ಧುವಪಞ್ಞತ್ತೇತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ನಿಚ್ಚಪಞ್ಞತ್ತೇ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ…ಪೇ॰… ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೬೪. ಸತ್ತಮೇಪಿ – ಸಬ್ಬಂ ಛಟ್ಠೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೬೯. ಅಟ್ಠಮೇ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೭೫. ನವಮೇ – ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯಾತಿ ಸಪಥಂ ಕರೇಯ್ಯ। ನಿರಯೇನ ಅಭಿಸಪತಿ ನಾಮ ‘‘ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಾಮಿ, ಅವೀಚಿಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಾಮಿ, ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತು, ಅವೀಚಿಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತತೂ’’ತಿ ಏವಮಾದಿನಾ ನಯೇನ ಅಕ್ಕೋಸತಿ। ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ಅಭಿಸಪತಿ
ನಾಮ ‘‘ಗಿಹಿನೀ ಹೋಮಿ, ಓದಾತವತ್ಥಾ ಹೋಮಿ, ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾ ಹೋಮಿ, ಇತರಾ ವಾ ಏದಿಸಾ
ಹೋತೂ’’ತಿ ಏವಮಾದಿನಾ ನಯೇನ ಅಕ್ಕೋಸತಿ; ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ
ನಿರಯಞ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಞ್ಚ ‘‘ಸುನಖೀ ಸೂಕರೀ ಕಾಣಾ ಕುಣೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಿಯಾ
ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ।
೮೭೮. ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯಾತಿ ಅಟ್ಠಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿಯಾ। ಧಮ್ಮಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯಾತಿ ಪಾಳಿಂ ವಾಚೇನ್ತಿಯಾ। ಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯಾತಿ ‘‘ಇದಾನಿಪಿ ತ್ವಂ ಏದಿಸಾ, ಸಾಧು ವಿರಮಸ್ಸು, ನೋ ಚೇ ವಿರಮಸಿ, ಅದ್ಧಾ ಪುನ
ಏವರೂಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕತ್ವಾ ನಿರಯೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಯಾ
ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅನುಸಾಸನಿಯಂ ಠತ್ವಾ ವದನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ
ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೭೯.
ದಸಮೇ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ,
ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ,
ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಅನ್ಧಕಾರವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।
೩. ನಗ್ಗವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೮೩-೬. ನಗ್ಗವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚಿಣ್ಣೇನಾತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ಚಿಣ್ಣೇನ; ಅಥ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ ಚರಣೇನಾತಿ; ಏವಂ ಕರಣತ್ಥೇ ವಾ ಸಾಮಿಅತ್ಥೇ ವಾ ಉಪಯೋಗವಚನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಿಕಾಯಾತಿ
ಇದಂ ಉದಕಸಾಟಿಕಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ನ ಅಞ್ಞಂ ಚೀವರಂ। ತಸ್ಮಾ ಉದಕಸಾಟಿಕಾಯ ಅಚ್ಛಿನ್ನಾಯ
ವಾ ನಟ್ಠಾಯ ವಾ ನಗ್ಗಾಯ ನ್ಹಾಯನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸಚೇಪಿ ಉದಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಮಹಗ್ಘಂ
ಹೋತಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಬಹಿ ಗನ್ತುಂ, ಏವಮ್ಪಿ ನಗ್ಗಾಯ ನ್ಹಾಯಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೮೭.
ದುತಿಯೇ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ,
ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೯೩-೪. ತತಿಯೇ – ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀತಿ ದಸಸು ಅನ್ತರಾಯೇಸು ಏಕೇನಪಿ ಅನ್ತರಾಯೇನ ಅನನ್ತರಾಯಾ। ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸಚೇಪಿ ಪಚ್ಛಾ ಸಿಬ್ಬತಿ, ಆಪತ್ತಿಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೮೯೮-೯. ಚತುತ್ಥೇ – ಪಞ್ಚ ಅಹಾನಿ ಪಞ್ಚಾಹಂ, ಪಞ್ಚಾಹಮೇವ ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ। ಸಙ್ಘಾಟೀನಂ ಚಾರೋ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರೋ;
ಪರಿಭೋಗವಸೇನ ವಾ ಓತಾಪನವಸೇನ ವಾ ಸಙ್ಘಟಿತಟ್ಠೇನ ಸಙ್ಘಾಟೀತಿ ಲದ್ಧನಾಮಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ
ಚೀವರಾನಂ ಪರಿವತ್ತನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಮಾಯೇವ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಪಞ್ಚಮಂ ದಿವಸಂ ಪಞ್ಚ
ಚೀವರಾನೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ; ಪಞ್ಚಸು ಪಞ್ಚ।
೯೦೦. ಆಪದಾಸೂತಿ ಮಹಗ್ಘಂ ಚೀವರಂ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಚೋರಭಯಾದೀಸು ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ; ಏವರೂಪೇ ಉಪದ್ದವೇ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೦೩. ಪಞ್ಚಮೇ – ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯನ್ತಿ ಸಙ್ಕಮೇತಬ್ಬಂ ಚೀವರಂ; ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಸನ್ತಕಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಹಿತಂ ಪುನ ಪಟಿದಾತಬ್ಬಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
೯೦೬. ಆಪದಾಸೂತಿ
ಸಚೇ ಅಪಾರುತಂ ವಾ ಅನಿವತ್ಥಂ ವಾ ಚೋರಾ ಹರನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ
ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ,
ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೦೯-೧೦. ಛಟ್ಠೇ – ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಥಾಲಕಾದೀನಂ ವಾ ಸಪ್ಪಿತೇಲಾದೀನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ। ಆನಿಸಂಸನ್ತಿ
‘‘ಕಿತ್ತಕಂ ಅಗ್ಘನಕಂ ದಾತುಕಾಮತ್ಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ, ‘‘ಏತ್ತಕಂ ನಾಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ,
‘‘ಆಗಮೇಥ ತಾವ, ಇದಾನಿ ವತ್ಥಂ ಮಹಗ್ಘಂ, ಕತಿಪಾಹೇನ ಕಪ್ಪಾಸೇ ಆಗತೇ ಸಮಗ್ಘಂ
ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ ನಿವಾರೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೧೧. ಸತ್ತಮೇ – ಪಕ್ಕಮಿಂಸೂತಿ ಅಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಆಗಮನಂ ಆಗಮೇನ್ತೀ ‘‘ಅದ್ಧಾ ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಆಗಮೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಅಗಮಂಸು। ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯಾತಿ ಪಟಿಸೇಧೇಯ್ಯ।
೯೧೫. ಆನಿಸಂಸನ್ತಿ
‘‘ಏಕಿಸ್ಸಾ ಏಕಂ ಸಾಟಕಂ ನಪ್ಪಹೋತಿ, ಆಗಮೇಥ ತಾವ, ಕತಿಪಾಹೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ, ತತೋ
ಭಾಜೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಪಟಿಬಾಹನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ
ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೧೬-೮. ಅಟ್ಠಮೇ – ನಟಾ ನಾಮ ಯೇ ನಾಟಕಂ ನಾಟೇನ್ತಿ। ನಟಕಾ ನಾಮ ಯೇ ನಚ್ಚನ್ತಿ। ಲಙ್ಘಕಾ ನಾಮ ಯೇ ವಂಸವರತ್ತಾದೀಸು ಲಙ್ಘನಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಸೋಕಜ್ಝಾಯಿಕಾ ನಾಮ ಮಾಯಾಕಾರಾ। ಕುಮ್ಭಥೂಣಿಕಾ ನಾಮ ಘಟಕೇನ ಕೀಳನಕಾ; ಬಿಮ್ಬಿಸಕವಾದಕಾತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ದೇತಿ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಚೀವರಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೨೧-೪. ನವಮೇ – ದುಬ್ಬಲಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯಾತಿ ದುಬ್ಬಲಾಯ ಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ। ಆನಿಸಂಸನ್ತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ನ ಮಯಂ ಅಯ್ಯೇ ಸಕ್ಕೋಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ‘‘ಇದಾನಿ ಪನ ತೇಸಂ ಕಪ್ಪಾಸೋ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ , ಸದ್ಧೋ ಪಸನ್ನೋ ಪುರಿಸೋ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ, ಅದ್ಧಾ ದಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿವಾರೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೨೭. ದಸಮೇ – ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ನ ದಸ್ಸನ್ತೀತಿ
ಕೀದಿಸೋ ಕಥಿನುದ್ಧಾರೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ಕೀದಿಸೋ ನ ದಾತಬ್ಬೋತಿ? ಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಾರಮೂಲಕೋ
ಆನಿಸಂಸೋ ಮಹಾ, ಉಬ್ಭಾರಮೂಲಕೋ ಅಪ್ಪೋ, ಏವರೂಪೋ ನ ದಾತಬ್ಬೋ। ಯಸ್ಸ ಪನ ಅತ್ಥಾರಮೂಲಕೋ
ಆನಿಸಂಸೋ ಅಪ್ಪೋ, ಉಬ್ಭಾರಮೂಲಕೋ ಮಹಾ, ಏವರೂಪೋ ದಾತಬ್ಬೋ। ಸಮಾನಿಸಂಸೋಪಿ
ಸದ್ಧಾಪರಿಪಾಲನತ್ಥಂ ದಾತಬ್ಬೋವ।
೯೩೧. ಆನಿಸಂಸನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಜಿಣ್ಣಚೀವರೋ, ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಮೂಲಕೋ ಮಹಾಲಾಭೋತಿ ಏವರೂಪಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಪಟಿಬಾಹನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ನಗ್ಗವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।
೪. ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೩೩. ತುವಟ್ಟವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುನ್ತಿ
ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ,
ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ,
ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೩೭. ದುತಿಯೇ – ಏಕಂ ಅತ್ಥರಣಞ್ಚೇವ ಪಾವುರಣಞ್ಚ ಏತಾಸನ್ತಿ ಏಕತ್ಥರಣಪಾವುರಣಾ; ಸಂಹಾರಿಮಾನಂ ಪಾವಾರತ್ಥರಣಕಟಸಾರಕಾದೀನಂ ಏಕಂ ಅನ್ತಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ತುವಟ್ಟೇನ್ತೀನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ।
೯೪೦. ವವತ್ಥಾನಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ
ಮಜ್ಝೇ ಕಾಸಾವಂ ವಾ ಕತ್ತರಯಟ್ಠಿಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಕಾಯಬನ್ಧನಮ್ಪಿ ಠಪೇತ್ವಾ
ನಿಪಜ್ಜನ್ತೀನಂ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ,
ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ,
ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೪೧. ತತಿಯೇ – ಉಳಾರಸಮ್ಭಾವಿತಾತಿ ಉಳಾರಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತತ್ತಾ ಗುಣೇಹಿ ಚ ಉಳಾರತ್ತಾ ಉಳಾರಾತಿ ಸಮ್ಭಾವಿತಾ। ಇಸ್ಸಾಪಕತಾತಿ ಇಸ್ಸಾಯ ಅಪಕತಾ; ಅಭಿಭೂತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಞ್ಞತ್ತಿ ಬಹುಲಾ ಏತಾಸನ್ತಿ ಸಞ್ಞತ್ತಿಬಹುಲಾ; ದಿವಸಂ ಮಹಾಜನಂ ಸಞ್ಞಾಪಯಮಾನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ಬಹುಲಾ ಏತಾಸನ್ತಿ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಬಹುಲಾ। ವಿಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಹೇತೂದಾಹರಣಾದೀಹಿ ವಿವಿಧೇಹಿ ನಯೇಹಿ ಞಾಪನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ನ ಯಾಚನಾ।
೯೪೩. ಚಙ್ಕಮನೇ ನಿವತ್ತನಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ತಿಟ್ಠತಿ ವಾತಿಆದೀಸು ಪಯೋಗಗಣನಾಯ। ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾತಿಆದೀಸು ಪದಾದಿಗಣನಾಯ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ , ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೪೯. ಚತುತ್ಥೇ – ಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇತಿ ದಸವಿಧೇ ಅನ್ತರಾಯೇ ಸತಿ। ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ನ ಲಭತೀತಿ ಅಞ್ಞಂ ಉಪಟ್ಠಾಯಿಕಂ ನ ಲಭತಿ। ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಸಯಂ ಗಿಲಾನಾಯ। ಆಪದಾಸೂತಿ ತಥಾರೂಪೇ ಉಪದ್ದವೇ ಸತಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೫೨. ಪಞ್ಚಮೇ – ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತೀತಿ
ಏತ್ಥ ಸಚೇ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾತಿ ಆಣತ್ತಾ ಏಕಪಯೋಗೇನ ಬಹೂನಿಪಿ ದ್ವಾರಾನಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಏಕಾ
ಆಪತ್ತಿ। ಅಥ ಇಮಞ್ಚಿಮಞ್ಚ ದ್ವಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಹೀತಿ ಏವಂ ಆಣತ್ತಾ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ,
ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೫೫. ಛಟ್ಠೇ
– ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ,
ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭-೮-೯. ಸತ್ತಮಅಟ್ಠಮನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೬೧.
ಸತ್ತಮಅಟ್ಠಮನವಮೇಸು ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಬ್ಬಾನಿ ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ, ಕಿರಿಯಾನಿ,
ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾನಿ, ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನಿ, ಕಾಯಕಮ್ಮಾನಿ, ತಿಚಿತ್ತಾನಿ
ತಿವೇದನಾನೀತಿ।
ಸತ್ತಮಅಟ್ಠಮನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೭೩. ದಸಮೇ – ಆಹುನ್ದರಿಕಾತಿ ಸಮ್ಬಾಧಾ।
೯೭೫. ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇತಿ ಸಚೇಪಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಆಪತ್ತಿಯೇವಾತಿ
ಅತ್ಥೋ। ಪವಾರೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಯೋಜನಾನಿ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಛಸು ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ
ನತ್ಥಿ। ಸಚೇ ಪನ ತೀಣಿ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇನೇವ ಮಗ್ಗೇನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ। ಅಞ್ಞೇನ
ಮಗ್ಗೇನ ಆಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
೯೭೬. ಅನ್ತರಾಯೇತಿ
ದಸವಿಧೇ ಅನ್ತರಾಯೇ – ಪರಂ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ, ನದೀಪೂರೋ ಪನ ಆಗತೋ, ಚೋರಾ ವಾ
ಮಗ್ಗೇ ಹೋನ್ತಿ, ಮೇಘೋ ವಾ ಉಟ್ಠಾತಿ, ನಿವತ್ತಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ,
ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ।
೫. ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೭೮. ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ರಾಜಾಗಾರನ್ತಿ ರಞ್ಞೋ ಕೀಳನಘರಂ। ಚಿತ್ತಾಗಾರನ್ತಿ ಕೀಳನಚಿತ್ತಸಾಲಂ। ಆರಾಮನ್ತಿ ಕೀಳನಉಪವನಂ। ಉಯ್ಯಾನನ್ತಿ ಕೀಳನುಯ್ಯಾನಂ। ಪೋಕ್ಖರಣೀನ್ತಿ ಕೀಳನಪೋಕ್ಖರಣಿಂ। ತಸ್ಮಾಯೇವ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ರಞ್ಞೋ ಕೀಳಿತು’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಪದವಾರಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ। ಯತ್ಥ ಠಿತಾ ಪಸ್ಸತೀತಿ
ಏತ್ಥ ಪನ ಸಚೇ ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ಠಾನೇ ಠಿತಾ ಪದಂ ಅನುದ್ಧರಮಾನಾ ಪಞ್ಚಪಿ ಪಸ್ಸತಿ, ಏಕಮೇವ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತಂ ತಂ ದಿಸಾಭಾಗಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ಪನ ಪಾಟೇಕ್ಕಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ।
ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ।
೯೮೧. ಆರಾಮೇ ಠಿತಾತಿ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ರಾಜಾಗಾರಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಗಚ್ಛನ್ತೀ ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀ ವಾತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ತಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಗನ್ತ್ವಾತಿ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಆಪದಾಸೂತಿ ಕೇನಚಿ ಉಪದ್ದುತಾ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೮೨. ದುತಿಯೇ – ಅಭಿನಿಸೀದನಾಭಿನಿಪಜ್ಜನೇಸು ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೮೮. ತತಿಯೇ – ಉಜ್ಜವುಜ್ಜವೇತಿ
ಯತ್ತಕಂ ಹತ್ಥೇನ ಅಞ್ಛಿತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ತಕ್ಕಮ್ಹಿ ವೇಠಿತೇ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ। ಕನ್ತನತೋ
ಪನ ಪುಬ್ಬೇ ಕಪ್ಪಾಸವಿಚಿನನಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ಹತ್ಥವಾರಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ।
೯೮೯. ಕನ್ತಿತಸುತ್ತನ್ತಿ
ದಸಿಕಸುತ್ತಾದಿಂ ಸಙ್ಘಾಟೇತ್ವಾ ಕನ್ತತಿ, ದುಕ್ಕನ್ತಿತಂ ವಾ ಪಟಿಕನ್ತತಿ। ಸೇಸಂ
ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ,
ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೯೨. ಚತುತ್ಥೇ – ಯಾಗುಂ ವಾತಿಆದೀಸು
ತಣ್ಡುಲಕೋಟ್ಟನಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸು ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ।
ಯಾಗುಭತ್ತೇಸು ಭಾಜನಗಣನಾಯ, ಖಾದನೀಯಾದೀಸು ರೂಪಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ।
೯೯೩. ಯಾಗುಪಾನೇತಿ
ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರಿಯಮಾನೇ ಯಾಗುಪಾನೇ ವಾ ಸಙ್ಘಭತ್ತೇ ವಾ ತೇಸಂ
ಸಹಾಯಿಕಭಾವೇನ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಚನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಚೇತಿಯಪೂಜಾಯ ಸಹಾಯಿಕಾ ಹುತ್ವಾ
ಗನ್ಧಾದೀನಿ ಪೂಜೇತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ಅತ್ತನೋ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಸ್ಸಾತಿ
ಸಚೇಪಿ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಬೀಜನಿಂ ವಾ ಸಮ್ಮುಞ್ಜನಿದಣ್ಡಕಂ ವಾ
ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತ್ವಾವ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಂ
ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ತತಿಯಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೯೬. ಪಞ್ಚಮೇ – ಅಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇತಿ ದಸವಿಧೇ ಅನ್ತರಾಯೇ ಅಸತಿ। ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ವಿನಿಚ್ಛಿನನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾವ ವಿನಿಚ್ಛಿನಾತಿ।
೯೯೮. ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ನ ಲಭತೀತಿ ಸಹಾಯಿಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ
ನ ಲಭತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ,
ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೯೯೯.
ಛಟ್ಠೇ – ಸಬ್ಬಂ ನಗ್ಗವಗ್ಗೇ ಆಗಾರಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅಯಂ ಪನ
ವಿಸೇಸೋ, ತಂ ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ। ಇದಂ ‘‘ಸಹತ್ಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ,
ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ,
ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೦೭. ಸತ್ತಮೇ – ಪುನ ಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ಪುನವಾರೇ। ಆಪದಾಸೂತಿ
ಮಹಗ್ಘಚೀವರಂ ಸರೀರತೋ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಸುಪಟಿಸಾಮಿತಮ್ಪಿ ಚೋರಾ ಹರನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು
ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ,
ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ,
ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೦೮. ಅಟ್ಠಮೇ – ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ರಕ್ಖಣತ್ಥಾಯ ಅದತ್ವಾ; ‘‘ಇಮಂ ಜಗ್ಗೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
೧೦೧೨. ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ನ ಲಭತೀತಿ ಪಟಿಜಗ್ಗಿಕಂ ನ ಲಭತಿ। ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಕಾತುಂ ಅಸಮತ್ಥಾಯ। ಆಪದಾಸೂತಿ ರಟ್ಠೇ ಭಿಜ್ಜನ್ತೇ ಆವಾಸೇ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೧೫-೬. ನವಮೇ – ಬಾಹಿರಕಂ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತನ್ತಿ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರಥಧನುಥರುಸಿಪ್ಪಆಥಬ್ಬಣಖೀ
ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ವಾಚತೋ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ,
ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ,
ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೧೮. ದಸಮೇ ವಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ಪದಂ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ನವಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಹೀತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ।
೬. ಆರಾಮವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೨೫. ಆರಾಮವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ, ಉಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
೧೦೨೭. ಸೀಸಾನುಲೋಕಿಕಾತಿ ಪಠಮಂ ಪವಿಸನ್ತೀನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸೀಸಂ ಅನುಲೋಕೇನ್ತೀ ಪವಿಸತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋತಿ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪಠಮತರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಜ್ಝಾಯಚೇತಿಯವನ್ದನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿ, ತತ್ಥ ತಾಸಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಚ್ಛಾಮೀತಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಆಪದಾಸೂತಿ ಕೇನಚಿ ಉಪದ್ದುತಾ ಹೋತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಪವಿಸಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೨೮. ದುತಿಯೇ – ಆಯಸ್ಮಾ ಕಪ್ಪಿತಕೋತಿ ಅಯಂ ಜಟಿಲಸಹಸ್ಸಬ್ಭನ್ತರೋ ಥೇರೋ। ಸಂಹರೀತಿ ಸಙ್ಕಾಮೇಸಿ। ಸಂಹಟೋತಿ ಸಙ್ಕಾಮಿತೋ। ಕಾಸಾವಟೋತಿ ನ್ಹಾಪಿತಾ ಕಾಸಾವಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹಂಸು। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೩೬. ತತಿಯೇ – ಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯಾತಿ
ಇದಾನಿಪಿ ತ್ವಂ ಬಾಲಾ ಅಬ್ಯತ್ತಾತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅನುಸಾಸನಿಪಕ್ಖೇ ಠತ್ವಾ ವದನ್ತಿಯಾ
ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೩೭.
ಚತುತ್ಥೇ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯತೋ ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ
ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ। ನಿಮನ್ತಿತಾಯ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ
ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಪವಾರಿತಾಯ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತ್ವಾಪಿ ಅಕಾರೇತ್ವಾಪಿ
ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೪೩. ಪಞ್ಚಮೇ – ಕುಲೇ ಮಚ್ಛರೋ ಕುಲಮಚ್ಛರೋ, ಕುಲಮಚ್ಛರೋ ಏತಿಸ್ಸಾ ಅತ್ಥೀತಿ ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ ಕುಲಂ ವಾ ಮಚ್ಛರಾಯತೀತಿ ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ। ಕುಲಸ್ಸ ಅವಣ್ಣನ್ತಿ ತಂ ಕುಲಂ ಅಸ್ಸದ್ಧಂ ಅಪ್ಪಸನ್ನನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಪಾಪಧಮ್ಮಾತಿ।
೧೦೪೫. ಸನ್ತಂಯೇವ ಆದೀನವನ್ತಿ
ಕುಲಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಾ ಸನ್ತಂ ಅಗುಣಂ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ –
ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ,
ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೪೮. ಛಟ್ಠೇ – ಓವಾದಾಯಾತಿ ಗರುಧಮ್ಮತ್ಥಾಯ। ಸಂವಾಸಾಯಾತಿ ಉಪೋಸಥಪವಾರಣಾಪುಚ್ಛನತ್ಥಾಯ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ। ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತೋಯೇವ।
ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೫೩. ಸತ್ತಮೇ – ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ನ ಲಭತೀತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ನ ಲಭತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಇಮಸ್ಸಾಪಿ ವಿತ್ಥಾರೋ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೇ ವುತ್ತೋಯೇವ।
ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೫೬. ಅಟ್ಠಮೇ – ಏಕಕಮ್ಮನ್ತಿಆದೀಹಿ ಉಪೋಸಥಪವಾರಣಾಯೇವ ವುತ್ತಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಇಮಸ್ಸಾಪಿ ವಿತ್ಥಾರೋ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೇ ವುತ್ತೋಯೇವ।
ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೫೮. ನವಮೇ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಇಮಸ್ಸಾಪಿ ವಿತ್ಥಾರೋ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೇ ವುತ್ತೋಯೇವ।
ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೬೨. ದಸಮೇ – ಪಸಾಖೇತಿ ಅಧೋಕಾಯೇ। ಅಧೋಕಾಯೋ ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ತತೋ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಾಖಾ ವಿಯ ಉಭೋ ಊರೂ ಪಭಿಜ್ಜಿತ್ವಾ ಗತಾ, ತಸ್ಮಾ ಪಸಾಖೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ।
೧೦೬೫. ಭಿನ್ದಾತಿಆದೀಸು
ಸಚೇ ‘‘ಭಿನ್ದ, ಫಾಲೇಹೀ’’ತಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಆಣಾಪೇತಿ, ಸೋ ಚ ತಥೇವ ಕರೋತಿ, ಛ
ಆಣತ್ತಿದುಕ್ಕಟಾನಿ ಛ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಅಥಾಪಿ ಏವಂ ಆಣಾಪೇತಿ – ‘‘ಉಪಾಸಕ,
ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಏತ್ಥ ಕಾತಬ್ಬಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ, ಸೋ ಚ ಸಬ್ಬಾನಿಪಿ ಭೇದನಾದೀನಿ
ಕರೋತಿ; ಏಕವಾಚಾಯ ಛ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಛ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನೀತಿ
ದ್ವಾದಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಸಚೇ ಪನ ಭೇದನಾದೀಸುಪಿ ಏಕಂಯೇವ ವತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ
ಆಣಾಪೇತಿ, ಸೋ ಚ ಸಬ್ಬಾನಿ ಕರೋತಿ, ಯಂ ಆಣತ್ತಂ, ತಸ್ಸೇವ ಕರಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸೇಸೇಸು
ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ , ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಆರಾಮವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ।
೭. ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೬೯. ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ಆಪನ್ನಸತ್ತಾತಿ ಕುಚ್ಛಿಪವಿಟ್ಠಸತ್ತಾ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೭೩-೪. ದುತಿಯೇ – ಪಾಯನ್ತಿನ್ತಿ ಥಞ್ಞಂ ಪಾಯಮಾನಂ। ಮಾತಾ ವಾ ಹೋತೀತಿ
ಯಂ ದಾರಕಂ ಪಾಯೇತಿ, ತಸ್ಸ ಮಾತಾ ವಾ ಹೋತಿ ಧಾತಿ ವಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಉಭಯಮ್ಪಿ
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ,
ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೭೭. ತತಿಯೇ – ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿಂ ದಾತುನ್ತಿ
ಕಸ್ಮಾ ದಾಪೇಸಿ? ‘‘ಮಾತುಗಾಮೋ ನಾಮ ಲೋಲೋ ಹೋತಿ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು
ಅಸಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಸೀಲಾನಿ ಪೂರಯಮಾನೋ ಕಿಲಮತಿ, ಸಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಪನ ಪಚ್ಛಾ ನ ಕಿಲಮಿಸ್ಸತಿ,
ನಿತ್ಥರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ದಾಪೇಸಿ।
೧೦೭೯. ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣಿಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅವೀತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸಮಾದಾನಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀತಿ
ಯಂ ತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ
ವೇರಮಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅವೀತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಸಮಾದಾನಂ ಕತ್ವಾ ಸಮಾದಿಯಾಮೀತಿ
ಅತ್ಥೋ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಇಮಾ ಛ ಸಿಕ್ಖಾಯೋ ಸಟ್ಠಿವಸ್ಸಾಯಪಿ ಪಬ್ಬಜಿತಾಯ
ದಾತಬ್ಬಾಯೇವ, ನ ಏತಾಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೮೪. ಚತುತ್ಥೇ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಚೇ ಪನ ಪಠಮಂ ವುಟ್ಠಾನಸಮ್ಮುತಿ ನ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ, ಉಪಸಮ್ಪದಮಾಳಕೇಪಿ ದಾತಬ್ಬಾಯೇವ। ಇಮಾ ದ್ವೇಪಿ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ನಾಮ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೯೦. ಪಞ್ಚಮೇ – ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಞ್ಞಾಯ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸಾ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾವ ಹೋತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೦೯೫. ಛಟ್ಠೇ – ದಸವಸ್ಸಾಯ ಗಿಹಿಗತಾಯ ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿಂ ದತ್ವಾ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೦೧. ಸತ್ತಮೇ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿಪಿ ಸಬ್ಬೇಸು ದುತಿಯೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವ। ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಯತ್ಥ ಸಮ್ಮುತಿ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ಹೋತೀತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೦೮. ಅಟ್ಠಮೇ – ನ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇಮಿಸ್ಸಾ ಅಯ್ಯೇ ಉದ್ದೇಸಾದೀನಿ ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ಉದ್ದೇಸಾದೀಹಿ ನ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ।
೧೧೧೦. ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾತಿ
ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ನ ಲಭತಿ, ಸಯಂ ಗಿಲಾನಾ ಹೋತಿ, ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಉದ್ದೇಸಾದೀನಿ ದಾತುಂ,
ತಸ್ಸಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ,
ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ,
ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೧೩. ನವಮೇ – ನ ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾತಿ
ಚುಣ್ಣೇನ ಮತ್ತಿಕಾಯ ದನ್ತಕಟ್ಠೇನ ಮುಖೋದಕೇನಾತಿ ಏವಂ ತೇನ ತೇನ ಕರಣೀಯೇನ ನ
ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ,
ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೧೬. ದಸಮೇ – ನೇವ ವೂಪಕಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ನ ವೂಪಕಾಸಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇಮಂ ಅಯ್ಯೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ನ ಆಣಾಪೇಯ್ಯ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ , ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ।
೮. ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೋ
೧-೨-೩. ಪಠಮದುತಿಯತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೧೯. ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗಸ್ಸ
ಪಠಮದುತಿಯತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ತೀಣಿ ತೀಹಿ ಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಸದಿಸಾನಿ। ಯಾ ಪನ ತಾ
ಸಬ್ಬಪಠಮಾ ದ್ವೇ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ, ತಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತವೀಸತಿವಸ್ಸಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ತಾ
ಗಿಹಿಗತಾ ವಾ ಹೋನ್ತು ಅಗಿಹಿಗತಾ ವಾ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ಇಚ್ಚೇವ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ಗಿಹಿಗತಾತಿ ವಾ
ಕುಮಾರಿಭೂತಾತಿ ವಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ। ಗಿಹಿಗತಾಯ ದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿಂ ದತ್ವಾ
ದ್ವಾದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ಏಕಾದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ದತ್ವಾ ತೇರಸವಸ್ಸಕಾಲೇ
ಕಾತಬ್ಬಾ, ದ್ವಾದಸತೇರಸಚುದ್ದಸಪನ್ನರಸಸೋಳಸಸತ್
ವೀಸತಿವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ಅಟ್ಠಾರಸವಸ್ಸಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಚ ಪನಾಯಂ
ಗಿಹಿಗತಾತಿಪಿ ಕುಮಾರಿಭೂತಾತಿಪಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಕುಮಾರಿಭೂತಾ ಪನ ಗಿಹಿಗತಾತಿ ನ
ವತ್ತಬ್ಬಾ, ಕುಮಾರಿಭೂತಾ ಇಚ್ಚೇವ ವತ್ತಬ್ಬಾ। ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ಪನ ಗಿಹಿಗತಾತಿಪಿ ವತ್ತುಂ
ನ ವಟ್ಟತಿ, ಕುಮಾರಿಭೂತಾತಿಪಿ ವತ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿದಾನವಸೇನ ಪನ
ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
ಪಠಮದುತಿಯತತಿಯಾನಿ।
೪-೫-೬. ಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೩೬. ಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಸು
ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಬ್ಬಾನಿ ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಚತುತ್ಥಂ ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ,
ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚಮಂ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ ,
ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ। ಯಞ್ಚೇತ್ಥ ಸಙ್ಘೇನ
ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾತಿ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಸ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಛಟ್ಠಂ ಕಿರಿಯಂ,
ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ
ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ। ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಸ
ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
ಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೫೦. ಸತ್ತಮೇ
– ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ,
ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೫೪. ಅಟ್ಠಮೇಪಿ – ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿಪಿ ಅನನ್ತರಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೯. ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೫೮. ನವಮೇ – ಸೋಕಾವಾಸನ್ತಿ
ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾ ಅಗಚ್ಛಮಾನಾ ಪುರಿಸಾನಂ ಅನ್ತೋ ಸೋಕಂ ಪವೇಸೇತೀತಿ ಸೋಕಾವಾಸಾ, ತಂ
ಸೋಕಾವಾಸಂ। ತೇನೇವಾಹ – ‘‘ಸೋಕಾವಾಸಾ ನಾಮ ಪರೇಸಂ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದೇತೀ’’ತಿ। ಅಥ ವಾ ಘರಂ
ವಿಯ ಘರಸಾಮಿಕಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಸಸಮಾಗಮಂ ಅಲಭಮಾನಾ ಸೋಕಂ ಆವಿಸತಿ। ಇತಿ ಯಂ ಆವಿಸತಿ,
ಸ್ವಾಸ್ಸಾ ಆವಾಸೋ ಹೋತೀತಿ ಸೋಕಾವಾಸಾ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಸೋಕಂ ಆವಿಸತೀ’’ತಿ। ಅಜಾನನ್ತೀತಿ ಏದಿಸಾ
ಅಯನ್ತಿ ಅಜಾನಮಾನಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ,
ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೦. ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೬೪. ದಸಮೇ – ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ। ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ – ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಾಲೇ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಾಲೇ ಚ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪನ ಸಕಿಂ ಆಪುಚ್ಛಿತೇಪಿ ವಟ್ಟತಿ।
೧೧೬೫. ಅಜಾನನ್ತೀತಿ
ಮಾತಾದೀನಂ ಅತ್ಥಿಭಾವಂ ಅಜಾನನ್ತೀ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಇದಂ ಅಪುಬ್ಬಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸಂ।
ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚತೋ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ।
ಕಥಂ? ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಾದೀಸು ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ‘‘ಪಕ್ಕೋಸಥ
ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ, ಇಧೇವ ನಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ; ಏವಂ ವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ।
ಉಪಸ್ಸಯತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ವತ್ವಾ ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಕಾಯವಾಚತೋ
ಸಮುಟ್ಠಾತಿ। ದ್ವೀಸುಪಿ ಠಾನೇಸು ಪಣ್ಣತ್ತಿಭಾವಂ ಜಾನಿತ್ವಾವ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ
ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ। ಅನನುಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದನತೋ
ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ,
ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೧. ಏಕಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೬೭-೮. ಏಕಾದಸಮೇ – ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನೇನಾತಿ ಪಾರಿವಾಸಿಯೇನ ಛನ್ದದಾನೇನ। ತತ್ಥ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯಂ – ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ,
ರತ್ತಿಪಾರಿವಾಸಿಯಂ, ಛನ್ದಪಾರಿವಾಸಿಯಂ, ಅಜ್ಝಾಸಯಪಾರಿವಾಸಿಯನ್ತಿ। ತತ್ಥ
ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥ ಮೇಘೋ ವಾ
ಉಟ್ಠಾತಿ, ಉಸ್ಸಾರಣಾ ವಾ ಕರಿಯತಿ, ಮನುಸ್ಸಾ ವಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂ
‘‘ಅನೋಕಾಸಾ ಮಯಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಛನ್ದಂ
ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾವ ಉಟ್ಠಹನ್ತಿ। ಇದಂ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ,
ಛನ್ದಸ್ಸ ಪನ ಅವಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
ಪುನ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಉಪೋಸಥಾದೀನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ರತ್ತಿಂ
ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾವ ಸಬ್ಬೇ ಸನ್ನಿಪತನ್ತಿ, ತಾವ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏಕಂ
ಅಜ್ಝೇಸನ್ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೇಯೇವ ಅರುಣೋ ಉಗ್ಗಚ್ಛತಿ। ಸಚೇ ‘‘ಚಾತುದ್ದಸಿಕಂ
ಉಪೋಸಥಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಾ ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನ್ನರಸಿಕಂ
ಕಾತುಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಪಾಟಿಪದೇ ಅನುಪೋಸಥೇ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞಂ ಪನ
ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಇದಂ ರತ್ತಿಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ನಾಮ।
ಪುನ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಬ್ಭಾನಾದಿಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ
ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ರೇಕೋ ನಕ್ಖತ್ತಪಾಠಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದತಿ –
‘‘ಅಜ್ಜ ನಕ್ಖತ್ತಂ ದಾರುಣಂ, ಮಾ ಇಮಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ। ತೇ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಛನ್ದಂ
ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅಥಞ್ಞೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ನಕ್ಖತ್ತಂ
ಪಟಿಮಾನೇನ್ತಂ ಅತ್ಥೋ ಬಾಲಂ ಉಪಚ್ಚಗಾ’’ತಿ (ಜಾ॰ ೧.೧.೪೯)
ವತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ನಕ್ಖತ್ತೇನ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ವದತಿ। ಇದಂ ಛನ್ದಪಾರಿವಾಸಿಯಞ್ಚೇವ
ಅಜ್ಝಾಸಯಪಾರಿವಾಸಿಯಞ್ಚ। ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯೇ ಪುನ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಅನಾನೇತ್ವಾ
ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ।
ವುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯಾತಿ ಛನ್ದಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಛನ್ದವಿಸ್ಸಜ್ಜನಮತ್ತೇನೇವ ವಾ ಉಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯ।
೧೧೬೯. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯಾತಿ ಛನ್ದಂ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ , ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಏಕಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೨. ದ್ವಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೭೦. ದ್ವಾದಸಮೇ – ಉಪಸ್ಸಯೋ ನ ಸಮ್ಮತೀತಿ ವಸನೋಕಾಸೋ ನಪ್ಪಹೋತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅನನ್ತರಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ದ್ವಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೩. ತೇರಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೭೫. ತೇರಸಮೇ – ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ ದ್ವೇತಿ ಏಕನ್ತರಿಕೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಸಂವಚ್ಛರೇ ದ್ವೇ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿಪಿ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ತೇರಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ।
೯. ಛತ್ತುಪಾಹನವಗ್ಗೋ
೧. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೮೧. ಛತ್ತವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ಸಕಿಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ
ಮಗ್ಗಗಮನೇ ಏಕಪಯೋಗೇನೇವ ದಿವಸಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ। ಸಚೇ ಕದ್ದಮಾದೀನಿ ಪತ್ವಾ
ಉಪಾಹನಾ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಛತ್ತಮೇವ ಧಾರೇನ್ತೀ ಗಚ್ಛತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಥಾಪಿ ಗಚ್ಛಾದೀನಿ
ದಿಸ್ವಾ ಛತ್ತಂ ಅಪನಾಮೇತ್ವಾ ಉಪಾಹನಾರುಳ್ಹಾವ ಗಚ್ಛತಿ, ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ಸಚೇ ಛತ್ತಮ್ಪಿ
ಅಪನಾಮೇತ್ವಾ ಉಪಾಹನಾಪಿ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಪುನ ಧಾರೇತಿ, ಪುನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಏವಂ
ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ,
ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ,
ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೮೪. ದುತಿಯೇ – ಯಾನೇನ ಯಾಯನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಓರೋಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಅಭಿರುಹನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಸಂ ಪಠಮೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ।
ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೩. ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೯೦. ತತಿಯೇ – ವಿಪ್ಪಕಿರಿಯಿಂಸೂತಿ ಮಣಯೋ ವಿಪ್ಪಕಿಣ್ಣಾ। ಇಧಾಪಿ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ವುತ್ತನಯಾನೇವ। ಕೇವಲಂ ಇಧ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಹೋತೀತಿ।
ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೪. ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೯೪. ಚತುತ್ಥೇ – ಸೀಸೂಪಗಾದೀಸು ಯಂ ಯಂ ಧಾರೇತಿ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಸಂ ತತಿಯೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ।
ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೫. ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೧೯೯. ಪಞ್ಚಮೇ – ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೇನಾತಿ ಗನ್ಧೇನ ಚ ವಣ್ಣಕೇನ ಚ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ತತಿಯಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಪಞ್ಚಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೬. ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೨೦೨. ಛಟ್ಠೇ – ಸಬ್ಬಂ ಪಞ್ಚಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ।
ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೨೦೮-೯. ಸತ್ತಮೇ – ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇತಿ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಹತ್ಥಂ ಅಮೋಚೇತ್ವಾ ಉಮ್ಮದ್ದನೇ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಮೋಚೇತ್ವಾ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಉಮ್ಮದ್ದನೇ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಸಮ್ಬಾಹನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಗ್ಗಗಮನಪರಿಸ್ಸಮೇನಾಪಿ ಸಾಬಾಧಾಯ। ಆಪದಾಸೂತಿ ಚೋರಭಯಾದೀಹಿ ಸರೀರಕಮ್ಪನಾದೀಸು। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ತತಿಯಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೮-೯-೧೦. ಅಟ್ಠಮನವಮದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೨೧೦. ಅಟ್ಠಮಾದೀಸು ತೀಸು ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ, ಗಿಹಿನಿಯಾತಿ ಇದಮೇವ ನಾನಾಕರಣಂ, ಸೇಸಂ ಸತ್ತಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ।
ಅಟ್ಠಮನವಮದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ।
೧೧. ಏಕಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೨೧೪. ಏಕಾದಸಮೇ – ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರತೋತಿ
ಅಭಿಮುಖಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಂ ಪನ ಉಪಚಾರಂ ಸನ್ಧಾಯ ಕಥಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸೇಸಂ
ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ,
ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ,
ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಏಕಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೨. ದ್ವಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೨೧೯-೨೩. ದ್ವಾದಸಮೇ – ಅನೋಕಾಸಕತನ್ತಿ ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀತಿ ಏವಂ ಅಕತಓಕಾಸಂ। ತೇನೇವಾಹ – ‘‘ಅನೋಕಾಸಕತನ್ತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ । ಅನೋದಿಸ್ಸಾತಿ
ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀತಿ ಏವಂ ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ‘‘ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥಿ,
ಪುಚ್ಛಾಮಿ ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ವಾಚತೋ
ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ,
ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ದ್ವಾದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
೧೩. ತೇರಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
೧೨೨೬. ತೇರಸಮೇ – ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾತಿ ಏಕೇನ ಪಾದೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಉಪಚಾರೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
೧೨೨೭. ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಿಕಾಯಾತಿಆದೀಸು ಸಙ್ಕಚ್ಚಿಕಚೀವರಮೇವ ಚೀವರನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಆಪದಾಸೂತಿ
ಮಹಗ್ಘಂ ಹೋತಿ ಸಙ್ಕಚ್ಚಿಕಂ, ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾವ ಉಪದ್ದವೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ,
ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ,
ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ,
ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ತೇರಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ।
ಛತ್ತುಪಾಹನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ।
ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಛಸಟ್ಠಿಸತಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾತಿ
ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಖುದ್ದಕೇಸು ಛನ್ನವುತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದ್ವೇನವುತೀತಿ
ಅಟ್ಠಾಸೀತಿಸತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ, ತತೋ ಸಕಲಂ ಭಿಕ್ಖುನೀವಗ್ಗಂ, ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ,
ಅನತಿರಿತ್ತಭೋಜನಂ, ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರಣಂ, ಪಣೀತಭೋಜನವಿಞ್ಞತ್ತಿ,
ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ದುಟ್ಠುಲ್ಲಪಟಿಚ್ಛಾದನಂ, ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸುಪಸಮ್ಪಾದನಂ, ಮಾತುಗಾಮೇನ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಅದ್ಧಾನಗಮನಂ, ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನಂ, ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ
ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಂ, ನಿಸೀದನಂ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ದ್ವಾವೀಸತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ
ಅಪನೇತ್ವಾ ಸೇಸಾನಿ ಸತಞ್ಚ ಛಸಟ್ಠಿ ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಮಗ್ಗೇನ
ಉದ್ದಿಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಛಸಟ್ಠಿಸತಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ…ಪೇ॰… ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ।
ತತ್ರಾಯಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಗಿರಗ್ಗಸಮಜ್ಜಂ,
ಚಿತ್ತಾಗಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಸಙ್ಘಾಣಿ, ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರೋ, ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೋ, ವಾಸಿತಕಪಿಞ್ಞಾಕೋ,
ಭಿಕ್ಖುನೀಆದೀಹಿ ಉಮ್ಮದ್ದನಪರಿಮದ್ದನಾನೀತಿ ಇಮಾನಿ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ
ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ। ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ವಿನಾಪಿ ಚಿತ್ತೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ
ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಚಿತ್ತೇ ಪನ ಸತಿ ಅಕುಸಲೇನೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ। ಅವಸೇಸಾನಿ
ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನೇವ। ಚೋರೀವುಟ್ಠಾಪನಂ, ಗಾಮನ್ತರಂ, ಆರಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೇ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸತ್ತ, ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೇ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಞ್ಚ,
ಪುರಿಸಸಂಸಟ್ಠಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯಛನ್ದದಾನಂ, ಅನುವಸ್ಸವುಟ್ಠಾಪನಂ, ಏಕನ್ತರಿಕವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಏಕೂನವೀಸತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನಿ, ಅವಸೇಸಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಲೋಕವಜ್ಜಾನೇವಾತಿ।
ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗೇ
ಖುದ್ದಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
೫. ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಕಣ್ಡಂ (ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ)
ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ನಾಮ, ಖುದ್ದಕಾನಂ ಅನನ್ತರಾ।
ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಟ್ಠ ಆರುಳ್ಹಾ, ಸಙ್ಖೇಪೇನೇವ ಸಙ್ಗಹಂ।
ತೇಸಂ ಪವತ್ತತೇ ಏಸಾ, ಸಙ್ಖೇಪೇನೇವ ವಣ್ಣನಾ॥
೧೨೨೮.
ಯಾನಿ ಹಿ ಏತ್ಥ ಪಾಳಿಯಂ ಸಪ್ಪಿತೇಲಾದೀನಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾನಿ, ತಾನಿಯೇವ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ। ಪಾಳಿವಿನಿಮುತ್ತಕೇಸು ಪನ ಸಬ್ಬೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ
ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಅಟ್ಠವಿಧಮ್ಪಿ ಪನೇತಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯತೋ ಕಾಯವಾಚತೋ
ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಂ ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ,
ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
ಪಾಟಿದೇಸನೀಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಕಣ್ಡಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
ಸೇಖಿಯಾ ಪನ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ, ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿ।
ತೇಸಂ ಅನನ್ತರಾಯೇವ, ಸತ್ತಾಧಿಕರಣವ್ಹಯಾ॥
ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ಯೋ ವುತ್ತೋ, ತೇಸಂ ಅತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಿಭಙ್ಗೇಪಿ, ತಾದಿಸಂಯೇವ ತಂ ವಿದೂ॥
ಯಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಾ ವಿಸುಂ ತೇಸಂ, ಧಮ್ಮಾನಂ ಅತ್ಥವಣ್ಣನಾ।
ನ ವುತ್ತಾ ತತ್ಥ ಯಾ ವುತ್ತಾ, ವುತ್ತಾಯೇವ ಹಿ ಸಾ ಇಧಾತಿ॥
ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ
ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಸಬ್ಬಾಸವಪಹಂ ಏಸಾ, ನಿಟ್ಠಿತಾ ವಣ್ಣನಾ ಯಥಾ।
ಸಬ್ಬಾಸವಪಹಂ ಮಗ್ಗಂ, ಪತ್ವಾ ಪಸ್ಸನ್ತು ನಿಬ್ಬುತಿನ್ತಿ॥
ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗಟ್ಠಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
http://www.tampcol.in/
|
(Nervine Tonic)
It
is a restorative and nervine tonic. Also shall be
used for the treatment of rheumatic diseases, insomnia and spermatorrhoea.
Take
1 to 2 gm twice or thrice internally with honey, hot water or milk.
13.
Elaathi Choornam
(Eladi Choorna)
(Digestive)
Indigestion,
carminative, skin diseases, insect stings and dysmenorrhoea.
Take
1 to 2 gm twice or thrice internally with honey, hot water or milk.
14.
Thayir Chundi Choornam
(Anti Diarrheal)
Chronic
diarrhea, diarrhea due to indigestion, fever and vomiting.
Take
1 to 2 gm twice internally with hot water.
15.
Thalisathi Choornam
(Talisadi Choorna)
(Expectorant & Anti-ulcer)
Cough,
bronchitis, colic, peptic ulcer and fever.
Take
1 to 2 gm twice internally with honey.
16.
Thirikadugu choornam
(Trikatu Choorna)
(Digestive
Stimulant)
Indigestion,
dyspepsia, flatulence, intermittent fevers and cough.
Take
1 to 2 gm twice internally with water, honey or ghee.
17.
Thiriphala Choornam
(Thiriphala Choorna)
(Astringent & Mild Laxative)
It
is a laxative, astringent, anti-bacterial and blood purifier. It is used to wash wounds and
ulcers.
Take
1 to 2 gm twice internally with hot water for constipation and honey for cough.
18.
Nilavagai Choornam
(Sonamukhi Choorna)
(Laxative
& Carminative)
Gaseous
distension of stomach, constipation, biliousness and laxative.
Take
1 to 2 gm twice internally with hot water.
19.
Parangipattai Choornam
(Madhusnuthi Choorna)
(Skin
complexion)
For
the treatment of all types of skin diseases. It promotes appetite and
gives
complexion to skin.
Take
1 to 2 gm twice internally with honey or milk.
20.
Thetrankottai Lehyam
(Kataka Lehya)
(Alterative)
Emaciation,
anorexia, piles and fistula.
Also useful in gonorrhoea and leucorrhoea.
Take
3 to 6 gm twice internally.
21.
Venpoosani Lehyam
(Kusmanda Lehya)
(Restorative)
Jaundice, oedema, painful micturation,
leucorrhoea
and inflammations in the urogenital tract.
Take
6 to 12 gm twice daily.
22.
Aamai Odu Parpam
(Anti-Gastritic)
Gastritis,
indigestion and diarrhea in children.
Take
80 to 160 mg twice internally with honey or breast milk.
23.
Muthuchippi Parpam
(Sukti Bhasma)
(Expectorant)
Cough, bronchitis, piles and fistula.
Take
200 to 400 mg twice internally with ghee or butter.
24.
Palakarai Parpam
(Varatika Bhasma)
(Vitaliser)
Colic, gonorrhoea, urethritis, stomach poisoning
and all toxaemic states.
Take
50 to100 mg twice daily internally with milk.
25.
Kungiliya Parpam
(Diarutic)
Leucorrhoea,
burning micturition, urethritis,
ulcers in stomach or duodenum and dysentery.
Take
200 to 500 mg twice internally with butter or tender coconut water.
26.
Sangu Parpam
(Sanka Bhasma)
(Anti-Ulcer)
Colic,
gastritis and peptic-ulcer.
Take
100 to 200 mg twice internally with butter or milk.
27.
Silasathu Parpam
(Silajit Bhasma)
(Diarutic& Refrigerent)
Leucorrhoea,
painful micturition, retention of
urine and burning
sensation all over the body.
Take
200 to 400 mg twice daily internally with butter or milk.
28.
Annabedi Chenduram
(Haematinic)
Iron
deficiency, anaemia, jaundice, dysentry and fever.
Take
100 to 200 mg twice daily internally with honey.
29.
Mandoorathi Kudineer
(Hapatic Tonic)
Anaemia, ascitis, jaundice and
enlargement
of liver and spleen.
Take
30 to 60 ml of decoction twice daily internally.
30.
Nilavembu Kudineer
(Anti-Pyretic)
Fever,
malarial fever and fevers with shivering.
Take
30 to 60 ml of decoction twice daily internally.
31.
Amirtha Vennai
(Anti-Ulcer)
Ulcers,
boils, carbuncles, chronic fissures and piles.
Apply
externally as much as required.
32.
Vanga Vennai
(Anti-Fungal)
Fungal
infections of skin, wounds and ulcers.
Apply
externally as much as required.
33.
Amukkara Choornam Tablet
(Nervine Tonic)
It
is a restorative and nervine tonic. Also shall be
used for the treatment of rheumatic diseases, insomnia and spermatorrhoea
2 to
4 tablets with milk or water everyday
34.
Elaathi Choornam Tablet
(Digestive)
Indigestion,
carminative, skin diseases, insect stings and dysmenorrhoea.
2 to
4 tablets with milk or water everyday
35.
Thayir Chundi Choornam Tablet
(Anti Diarrheal)
Chronic
diarrhea, diarrhea due to indigestion, fever and vomiting
1 to
3 tablets with water.
36.
Thalisathi Choornam Tablet
(Expectorant & Anti-ulcer)
Cough,
bronchitis, colic, peptic ulcer and fever.
2 to
4 tablets with milk or water everyday
37.
Thirikadugu Choornam Tablet
(
Digestive Stimulant )
Indigestion,
dyspepsia, flatulence, intermittent fevers and cough.
2 to
4 tablets with milk or water everyday
38.
Thiriphala Choornam Tablet
( Astringent & Mild Laxative )
It
is a laxative, astringent, anti-bacterial and
blood purifier. It is used to wash wounds and
ulcers.
2 to
4 tablets with milk or water everyday
39.
Nilavagai Choornam Tablet
(Laxative & Carminative)
Gaseous
distension of stomach, constipation ,
biliousness
and laxative.
2 to
4 tablets with milk or water everyday
40.
Parangipattai Choornam Tablet
(Skin complexion)
All
types of skin diseases. It promotes appetite and gives complexion to skin.
2 to
4 tablets with milk or water everyday
41.
Pancha Deepakini Choornam Tablet
(Stomachic & Carminative )
Loss
of appetite, indigestion, flatulence, colic, giddiness and heart burn.
2 to
4 tablets with milk or water everyday
42.
Vallarin Tablet
(Memory
Stimulant)
Improves
memory power, stamina and general health.
1 to
3 tablets with milk or water everyday.
43.
Swasakudori Tablet
(Anti-Asthmatic
)
Cough, bronchial asthma and bronchitis.
1 to
2 tablets with milk or water everyday.
44.
Aamai Odu Parpam Tablet
(Anti- Gastritic )
Gastritis,
indigestion and diarrhea in children.
1 to
3 tablets with milk or water everyday
45.
Muthuchippi Parpam Tablet
(Expectorant)
Cough, bronchitis, piles and fistula.
1 to
3 tablets with milk or water everyday
46.
Palakarai Parpam Tablet
(Vitaliser)
Colic, gonorrhoea, urethritis, stomach poisoning
and all toxaemic states.
1 to
3 tablets with milk or water everyday
47.
Kungiliya Parpam Tablet
(Diarutic)
Leucorrhoea,
burning micturition, urethritis,
ulcers in stomach or duodenum and dysentery.
1 to
3 tablets with milk or water everyday
48.
Sangu Parpam Tablet
(Anti-ulcer)
Colic,
gastritis and peptic-ulcer.
1 to
3 tablets with milk or water everyday
49.
Silasathu Parpam Tablet
(Silajit Bhasma)
(Diarutic& Refrigerent)
Leucorrhoea,
painful micturition, retention of urine and
relieves burning sensation all over the body.
1 to
3 tablets with milk or water everyday
50.
Annabedi Chenduram Tablet
(Haematinic)
Iron
deficiency anaemia, jaundice, dysentry and fever.
1 to
3 tablets with milk or water everyday
51.
Pain Balm
(Analgesic)
Headache,
cold, pain, sprains, and trauma.
Apply
externally as much as needed
52.
Madhumega Choornam Capsule
and Tablet
(Anti-diabetic)
Diabetics
(Madhumegam).
1 to
2 capsules/ tablets twice a day.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
Oma Theneer
Oma water
(Digestive)
Impooral Tablet
(Haemostatic)
Amirthathi Kulikai
(Anti-Pyretic & Expectorant)
Karunai Lehyam
Madulai Manappagu
(Haematinic)
Pavazha Parpam
Thippili Rasayanam
Nakkupoochi Kudineer
Urai Mathirai
Kunmakudori Mezhugu
Neerkovai Mathirai
Kunkiliya Vennai
Indigestion,
gastric discomfort and diarrhea.
RCH
Medicines
Cough, bronchial asthma, haematemeisis and haemoptysis.
Given
to children for indigestion, vomiting, fever, distention of stomach and cough.
All
types of piles.
Anaemai, anorexia , emesis and
burning sensation of the palm and soles of feet.
Cough,
bronchitis, dyspnoea, diarrhoea,
dysentery and haemoptysis .
Cough, bronchitis , asthma and tuberculosis.
All
types of worms infestations.
Flatulence
and indigestion in children and increases the immunity to the chidren.
Colic,
indigestion, flatulence, gastritis and amenorrhoea.
Colds
and headache due to cold.
Burns,
ulcers, boils and carbuncles.
15
to 30 ml everyday.
2 to
3 tablets twice a day.
1
pill twice a day.
6 to
12 gms twice daily
10
to 15 ml twice or thrice a day.
100
to 200 mg with water or milk twice daily
3 to
6 gms twice daily.
30
to 60 ml decoction at empty stomach.
Rub
a small quantity in 5 ml of water and give internally.
50
to 100 mgs twice a day with hot water.
Rub
with water into a paste and apply externally on the head.
Apply
externally as much as required.
Selling Price for Open Market from 01.10.2010 - SIDDHA PRODUCTS
Selling Price for Open
Market from 01.10.2010
- AYURVEDIC PRODUCTS
Selling Price for Open
Market from 01.10.2010
- UNANI PRODUCTS
Telephone & Fax:
Anchored by - Ashtekk.
© 2010, Tampcol.
All rights reserved.