॥ ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ॥

ವಿನಯಪಿಟಕೇ

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಪಾಳಿ

೫. ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡಂ

೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ

೧. ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ।

೧. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಹತ್ಥಕೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ವಾದಕ್ಖಿತ್ತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ
ಸಲ್ಲಪನ್ತೋ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ
ಅವಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತಿ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸತಿ, ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾ
ವಿಸಂವಾದೇತಿ। ತಿತ್ಥಿಯಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಹತ್ಥಕೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತೋ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನಿಸ್ಸತಿ,
ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಅವಜಾನಿಸ್ಸತಿ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಿಸ್ಸತಿ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿಸ್ಸತಿ,
ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾ ವಿಸಂವಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ!

ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಹತ್ಥಕೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಹತ್ಥಕಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತ್ವಂ, ಆವುಸೋ ಹತ್ಥಕ, ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತೋ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನಾಸಿ,
ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಅವಜಾನಾಸಿ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಸಿ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಸಿ, ಸಙ್ಕೇತಂ
ಕತ್ವಾ ವಿಸಂವಾದೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏತೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತಿತ್ಥಿಯಾ ನಾಮ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಜೇತಬ್ಬಾ; ನೇವ ತೇಸಂ ಜಯೋ
ದಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಹತ್ಥಕೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತೋ
ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನಿಸ್ಸತಿ, ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಅವಜಾನಿಸ್ಸತಿ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಿಸ್ಸತಿ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿಸ್ಸತಿ, ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾ ವಿಸಂವಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ!

ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಹತ್ಥಕಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ
ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ
ಪಕರಣೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಹತ್ಥಕಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ
ಕಿರ ತ್ವಂ, ಹತ್ಥಕ, ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತೋ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನಾಸಿ,
ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಅವಜಾನಾಸಿ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಸಿ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಸಿ, ಸಙ್ಕೇತಂ
ಕತ್ವಾ ವಿಸಂವಾದೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತೋ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನಿಸ್ಸಸಿ,
ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಅವಜಾನಿಸ್ಸಸಿ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಿಸ್ಸಸಿ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿಸ್ಸಸಿ,
ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾ ವಿಸಂವಾದೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨. ‘‘ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ
ನಾಮ ವಿಸಂವಾದನಪುರೇಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾಚಾ, ಗಿರಾ, ಬ್ಯಪ್ಪಥೋ, ವಚೀಭೇದೋ, ವಾಚಸಿಕಾ
ವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಟ್ಠ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ – ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಂ ಮೇತಿ, ಅಸ್ಸುತಂ ಸುತಂ ಮೇತಿ,
ಅಮುತಂ ಮುತಂ ಮೇತಿ, ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇತಿ, ದಿಟ್ಠಂ ಅದಿಟ್ಠಂ ಮೇತಿ, ಸುತಂ ಅಸ್ಸುತಂ ಮೇತಿ , ಮುತಂ ಅಮುತಂ ಮೇತಿ, ವಿಞ್ಞಾತಂ ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇತಿ।

ಅದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ನ ಚಕ್ಖುನಾ ದಿಟ್ಠಂ। ಅಸ್ಸುತಂ ನಾಮ ನ ಸೋತೇನ ಸುತಂ। ಅಮುತಂ ನಾಮ ನ ಘಾನೇನ ಘಾಯಿತಂ, ನ ಜಿವ್ಹಾಯ ಸಾಯಿತಂ, ನ ಕಾಯೇನ ಫುಟ್ಠಂ। ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ನಾಮ ನ ಮನಸಾ ವಿಞ್ಞಾತಂ। ದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ಚಕ್ಖುನಾ ದಿಟ್ಠಂ। ಸುತಂ ನಾಮ ಸೋತೇನ ಸುತಂ। ಮುತಂ ನಾಮ ಘಾನೇನ ಘಾಯಿತಂ, ಜಿವ್ಹಾಯ ಸಾಯಿತಂ, ಕಾಯೇನ ಫುಟ್ಠಂ। ವಿಞ್ಞಾತಂ ನಾಮ ಮನಸಾ ವಿಞ್ಞಾತಂ।

೪.
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ
ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ।

ಚತೂಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಂ
ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ
ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ
ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ, ವಿನಿಧಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ।

ಪಞ್ಚಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ,
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ,
ವಿನಿಧಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ಖನ್ತಿಂ।

ಛಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಂ
ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ
ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ
ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ , ವಿನಿಧಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ಖನ್ತಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ರುಚಿಂ।

ಸತ್ತಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ’’ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ,
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ,
ವಿನಿಧಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ಖನ್ತಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ರುಚಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ಭಾವಂ।

೫. ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅಸ್ಸುತಂ ಸುತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಅಮುತಂ ಮುತಂ ಮೇತಿ…ಪೇ॰… ಅವಿಞ್ಞಾತಂ
ವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ
ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ
‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ।

ಚತೂಹಾಕಾರೇಹಿ…ಪೇ॰… ಪಞ್ಚಹಾಕಾರೇಹಿ…ಪೇ॰… ಛಹಾಕಾರೇಹಿ…ಪೇ॰…
ಸತ್ತಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ
ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ ಭಣಿತನ್ತಿ, ವಿನಿಧಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ
ಖನ್ತಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ರುಚಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ಭಾವಂ।

೬.
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ
ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ
ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ …ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅದಿಟ್ಠಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ
ಅದಿಟ್ಠಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅದಿಟ್ಠಂ
‘‘ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಸ್ಸುತಂ ‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಸ್ಸುತಂ ‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಸ್ಸುತಂ
‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಸ್ಸುತಂ ‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ
ಅಸ್ಸುತಂ ‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಸ್ಸುತಂ
‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಮುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಮುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಮುತಂ
‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಮುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ
ಅಮುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅಮುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ
ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅವಿಞ್ಞಾತಂ
‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ
ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ
ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅವಿಞ್ಞಾತಂ
‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅವಿಞ್ಞಾತಂ
‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಅವಿಞ್ಞಾತಂ
‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಸುತಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

೭.
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಂ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸುತಂ ‘‘ಅಸ್ಸುತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಮುತಂ
‘‘ಅಮುತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

೮. ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಂ ‘‘ಸುತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಂ ‘‘ಮುತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಂ ‘‘ವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಂ ‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಂ ‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಂ
‘‘ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಸುತಂ ‘‘ಮುತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಸುತಂ
‘‘ವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಸುತಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಸುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ
ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಸುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಸುತಂ ‘‘ಮುತಞ್ಚ ಮೇ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಮುತಂ ‘‘ವಿಞ್ಞಾತಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ
ಮುತಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಮುತಂ ‘‘ಸುತಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಮುತಂ ‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ
ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಮುತಂ ‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಮುತಂ ‘‘ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ಸುತಂ ಮೇ’’ತಿ
…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ಮುತಂ ಮೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰…
ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ
‘‘ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

೯. ತೀಹಾಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠೇ ವೇಮತಿಕೋ ದಿಟ್ಠಂ ನೋಕಪ್ಪೇತಿ, ದಿಟ್ಠಂ ನಸ್ಸರತಿ ,
ದಿಟ್ಠಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸುತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸುತಂ ನೋಕಪ್ಪೇತಿ, ಸುತಂ ನಸ್ಸರತಿ,
ಸುತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಮುತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಮುತಂ ನೋಕಪ್ಪೇತಿ, ಮುತಂ ನಸ್ಸರತಿ, ಮುತಂ
ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾತೇ ವೇಮತಿಕೋ ವಿಞ್ಞಾತಂ ನೋಕಪ್ಪೇತಿ, ವಿಞ್ಞಾತಂ ನಸ್ಸರತಿ,
ವಿಞ್ಞಾತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ… ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚಾತಿ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ
ಹೋತಿ ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ಸುತಞ್ಚಾತಿ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ; ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ
ಮುತಞ್ಚಾತಿ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ; ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ
ಸುತಞ್ಚಾತಿ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ; ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ
ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚಾತಿ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ; ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ
ಸುತಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚಾತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೦.
ಚತೂಹಾಕಾರೇಹಿ…ಪೇ॰… ಪಞ್ಚಹಾಕಾರೇಹಿ…ಪೇ॰… ಛಹಾಕಾರೇಹಿ…ಪೇ॰… ಸತ್ತಹಾಕಾರೇಹಿ…ಪೇ॰…
ವಿಞ್ಞಾತಂ ಪಮುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ವಿಞ್ಞಾತಞ್ಚ ಮೇ ದಿಟ್ಠಞ್ಚ ಸುತಞ್ಚ ಮುತಞ್ಚಾತಿ
ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ – ಪುಬ್ಬೇವಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ
ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ, ಭಣಿತಸ್ಸ ಹೋತಿ ‘‘ಮುಸಾ ಮಯಾ ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ, ವಿನಿಧಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ಖನ್ತಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ರುಚಿಂ, ವಿನಿಧಾಯ ಭಾವಂ।

೧೧. ಅನಾಪತ್ತಿ ದವಾ ಭಣತಿ, ರವಾ ಭಣತಿ [ದವಾಯ ಭಣತಿ, ರವಾಯ ಭಣತಿ (ಸ್ಯಾ॰)]। ‘‘ದವಾ ಭಣತಿ ನಾಮ ಸಹಸಾ ಭಣತಿ। ರವಾ ಭಣತಿ ನಾಮ ‘ಅಞ್ಞಂ ಭಣಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ’’। ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ । ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪೇಸಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಣ್ಡನ್ತಾ [ಭಣ್ಡೇನ್ತಾ (ಇತಿಪಿ)]
ಪೇಸಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಓಮಸನ್ತಿ – ಜಾತಿಯಾಪಿ, ನಾಮೇನಪಿ, ಗೋತ್ತೇನಪಿ, ಕಮ್ಮೇನಪಿ,
ಸಿಪ್ಪೇನಪಿ, ಆಬಾಧೇನಪಿ, ಲಿಙ್ಗೇನಪಿ, ಕಿಲೇಸೇನಪಿ, ಆಪತ್ತಿಯಾಪಿ; ಹೀನೇನಪಿ ಅಕ್ಕೋಸೇನ
ಖುಂಸೇನ್ತಿ ವಮ್ಭೇನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪೇಸಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ
ಭಣ್ಡನ್ತಾ ಪೇಸಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಓಮಸಿಸ್ಸನ್ತಿ – ಜಾತಿಯಾಪಿ,
ನಾಮೇನಪಿ, ಗೋತ್ತೇನಪಿ, ಕಮ್ಮೇನಪಿ, ಸಿಪ್ಪೇನಪಿ, ಆಬಾಧೇನಪಿ, ಲಿಙ್ಗೇನಪಿ, ಕಿಲೇಸೇನಪಿ,
ಆಪತ್ತಿಯಾಪಿ; ಹೀನೇನಪಿ ಅಕ್ಕೋಸೇನ ಖುಂಸೇಸ್ಸನ್ತಿ ವಮ್ಭೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ!

ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪೇಸಲೇಹಿ
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಣ್ಡನ್ತಾ ಪೇಸಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಓಮಸಥ – ಜಾತಿಯಾಪಿ…ಪೇ॰… ಹೀನೇನಪಿ
ಅಕ್ಕೋಸೇನ ಖುಂಸೇಥ ವಮ್ಭೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಪೇಸಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಣ್ಡನ್ತಾ ಪೇಸಲೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಓಮಸಿಸ್ಸಥ – ಜಾತಿಯಾಪಿ…ಪೇ॰… ಹೀನೇನಪಿ ಅಕ್ಕೋಸೇನ ಖುಂಸೇಸ್ಸಥ ವಮ್ಭೇಸ್ಸಥ ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –

೧೩. ‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಕ್ಕಸಿಲಾಯಂ [ತಕ್ಕಸೀಲಾಯಂ (ಕ॰)] ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ನಾಮ ಬಲೀಬದ್ದೋ [ಬಲಿವದ್ದೋ (ಸೀ॰), ಬಲಿಬದ್ದೋ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೇಟ್ಠಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಹಸ್ಸೇನ ಅಬ್ಭುತಂ ಕರೋಹಿ – ಮಯ್ಹಂ
ಬಲೀಬದ್ದೋ ಸಕಟಸತಂ ಅತಿಬದ್ಧಂ ಪವಟ್ಟೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಸೇಟ್ಠಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಹಸ್ಸೇನ ಅಬ್ಭುತಂ ಅಕಾಸಿ – ಮಯ್ಹಂ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಸಕಟಸತಂ ಅತಿಬದ್ಧಂ
ಪವಟ್ಟೇಸ್ಸತೀತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಕಟಸತಂ ಅತಿಬನ್ಧಿತ್ವಾ
ನನ್ದಿವಿಸಾಲಂ ಬಲೀಬದ್ದಂ ಯುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಗಚ್ಛ, ಕೂಟ [ಅಞ್ಛ ಕೂಟ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)],
ವಹಸ್ಸು, ಕೂಟಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ತತ್ಥೇವ ಅಟ್ಠಾಸಿ।
ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಹಸ್ಸೇನ ಪರಾಜಿತೋ ಪಜ್ಝಾಯಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತ್ವಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ,
ಪಜ್ಝಾಯಸೀ’’ತಿ? ‘ತಥಾ ಹಿ ಪನಾಹಂ, ಭೋ, ತಯಾ ಸಹಸ್ಸೇನ ಪರಾಜಿತೋ’’ತಿ। ‘ಕಿಸ್ಸ ಪನ ಮಂ
ತ್ವಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅಕೂಟಂ ಕೂಟವಾದೇನ ಪಾಪೇಸಿ? ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೇಟ್ಠಿನಾ
ಸದ್ಧಿಂ ದ್ವೀಹಿ ಸಹಸ್ಸೇಹಿ ಅಬ್ಭುತಂ ಕರೋಹಿ – ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಸಕಟಸತಂ ಅತಿಬದ್ಧಂ
ಪವಟ್ಟೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ‘‘ಮಾ ಚ ಮಂ ಅಕೂಟಂ ಕೂಟವಾದೇನ ಪಾಪೇಸೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸೇಟ್ಠಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ದ್ವೀಹಿ ಸಹಸ್ಸೇಹಿ ಅಬ್ಭುತಂ ಅಕಾಸಿ – ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಸಕಟಸತಂ ಅತಿಬದ್ಧಂ ಪವಟ್ಟೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಸಕಟಸತಂ ಅತಿಬನ್ಧಿತ್ವಾ ನನ್ದಿವಿಸಾಲಂ ಬಲೀಬದ್ದಂ ಯುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಚ್ಛ,
ಭದ್ರ, ವಹಸ್ಸು, ಭದ್ರಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಸಕಟಸತಂ
ಅತಿಬದ್ಧಂ ಪವಟ್ಟೇಸಿ।

[ಜಾ॰ ೧.೧.೨೮ ನನ್ದಿವಿಸಾಲಜಾತಕೇಪಿ, ತತ್ಥ ಪನ ಮನುಞ್ಞಸದ್ದೋ ದಿಸ್ಸತಿ] ‘‘ಮನಾಪಮೇವ ಭಾಸೇಯ್ಯ, ನಾ, ಮನಾಪಂ ಕುದಾಚನಂ।

ಮನಾಪಂ ಭಾಸಮಾನಸ್ಸ, ಗರುಂ ಭಾರಂ ಉದಬ್ಬಹಿ।

ಧನಞ್ಚ ನಂ ಅಲಾಭೇಸಿ, ತೇನ ಚ, ತ್ತಮನೋ ಅಹೂತಿ॥

‘‘ತದಾಪಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಮನಾಪಾ
ಖುಂಸನಾ ವಮ್ಭನಾ। ಕಿಮಙ್ಗಂ ಪನ ಏತರಹಿ ಮನಾಪಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಖುಂಸನಾ ವಮ್ಭನಾ? ನೇತಂ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…। ‘‘ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೪. ‘‘ಓಮಸವಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೫. ಓಮಸವಾದೋ
ನಾಮ ದಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಓಮಸತಿ – ಜಾತಿಯಾಪಿ, ನಾಮೇನಪಿ, ಗೋತ್ತೇನಪಿ, ಕಮ್ಮೇನಪಿ,
ಸಿಪ್ಪೇನಪಿ, ಆಬಾಧೇನಪಿ, ಲಿಙ್ಗೇನಪಿ, ಕಿಲೇಸೇನಪಿ, ಆಪತ್ತಿಯಾಪಿ, ಅಕ್ಕೋಸೇನಪಿ।

ಜಾತಿ ನಾಮ ದ್ವೇ ಜಾತಿಯೋ – ಹೀನಾ ಚ ಜಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ಚ ಜಾತಿ। ಹೀನಾ ನಾಮ ಜಾತಿ – ಚಣ್ಡಾಲಜಾತಿ, ವೇನಜಾತಿ, ನೇಸಾದಜಾತಿ, ರಥಕಾರಜಾತಿ, ಪುಕ್ಕುಸಜಾತಿ। ಏಸಾ ಹೀನಾ ನಾಮ ಜಾತಿ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ನಾಮ ಜಾತಿ – ಖತ್ತಿಯಜಾತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿ। ಏಸಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ನಾಮ ಜಾತಿ।

ನಾಮಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ನಾಮಾನಿ – ಹೀನಞ್ಚ ನಾಮಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ನಾಮಂ । ಹೀನಂ
ನಾಮ ನಾಮಂ – ಅವಕಣ್ಣಕಂ, ಜವಕಣ್ಣಕಂ, ಧನಿಟ್ಠಕಂ, ಸವಿಟ್ಠಕಂ, ಕುಲವಡ್ಢಕಂ, ತೇಸು ತೇಸು
ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು ಓಞ್ಞಾತಂ ಅವಞ್ಞಾತಂ ಹೀಳಿತಂ ಪರಿಭೂತಂ ಅಚಿತ್ತೀಕತಂ, ಏತಂ ಹೀನಂ ನಾಮ
ನಾಮಂ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ನಾಮಂ – ಬುದ್ಧಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ,
ಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ, ಸಙ್ಘಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ, ತೇಸು ತೇಸು ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು ಅನೋಞ್ಞಾತಂ
ಅನವಞ್ಞಾತಂ ಅಹೀಳಿತಂ ಅಪರಿಭೂತಂ ಚಿತ್ತೀಕತಂ, ಏತಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ನಾಮಂ।

ಗೋತ್ತಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಗೋತ್ತಾನಿ – ಹೀನಞ್ಚ ಗೋತ್ತಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಗೋತ್ತಂ। ಹೀನಂ ನಾಮ ಗೋತ್ತಂ – ಕೋಸಿಯಗೋತ್ತಂ, ಭಾರದ್ವಾಜಗೋತ್ತಂ, ತೇಸು ತೇಸು ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು ಓಞ್ಞಾತಂ ಅವಞ್ಞಾತಂ ಹೀಳಿತಂ ಪರಿಭೂತಂ ಅಚಿತ್ತೀಕತಂ, ಏತಂ ಹೀನಂ ನಾಮ ಗೋತ್ತಂ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ
ನಾಮ ಗೋತ್ತಂ – ಗೋತಮಗೋತ್ತಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಗೋತ್ತಂ, ಕಚ್ಚಾನಗೋತ್ತಂ, ವಾಸಿಟ್ಠಗೋತ್ತಂ,
ತೇಸು ತೇಸು ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು ಅನೋಞ್ಞಾತಂ ಅನವಞ್ಞಾತಂ ಅಹೀಳಿತಂ ಅಪರಿಭೂತಂ ಚಿತ್ತೀಕತಂ,
ಏತಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಗೋತ್ತಂ।

ಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಕಮ್ಮಾನಿ – ಹೀನಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ। ಹೀನಂ
ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ – ಕೋಟ್ಠಕಕಮ್ಮಂ, ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕಕಮ್ಮಂ, ತೇಸು ತೇಸು ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು
ಓಞ್ಞಾತಂ ಅವಞ್ಞಾತಂ ಹೀಳಿತಂ ಪರಿಭೂತಂ ಅಚಿತ್ತೀಕತಂ, ಏತಂ ಹೀನಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ – ಕಸಿ, ವಣಿಜ್ಜಾ, ಗೋರಕ್ಖಾ, ತೇಸು ತೇಸು ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು ಅನೋಞ್ಞಾತಂ ಅನವಞ್ಞಾತಂ ಅಹೀಳಿತಂ ಅಪರಿಭೂತಂ ಚಿತ್ತೀಕತಂ। ಏತಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ।

ಸಿಪ್ಪಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಸಿಪ್ಪಾನಿ – ಹೀನಞ್ಚ ಸಿಪ್ಪಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಸಿಪ್ಪಂ । ಹೀನಂ
ನಾಮ ಸಿಪ್ಪಂ – ನಳಕಾರಸಿಪ್ಪಂ, ಕುಮ್ಭಕಾರಸಿಪ್ಪಂ, ಪೇಸಕಾರಸಿಪ್ಪಂ, ಚಮ್ಮಕಾರಸಿಪ್ಪಂ,
ನಹಾಪಿತಸಿಪ್ಪಂ, ತೇಸು ತೇಸು ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು ಓಞ್ಞಾತಂ ಅವಞ್ಞಾತಂ ಹೀಳಿತಂ ಪರಿಭೂತಂ
ಅಚಿತ್ತೀಕತಂ। ಏತಂ ಹೀನಂ ನಾಮ ಸಿಪ್ಪಂ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ
ಸಿಪ್ಪಂ – ಮುದ್ದಾ, ಗಣನಾ, ಲೇಖಾ, ತೇಸು ತೇಸು ವಾ ಪನ ಜನಪದೇಸು ಅನೋಞ್ಞಾತಂ ಅನವಞ್ಞಾತಂ
ಅಹೀಳಿತಂ ಅಪರಿಭೂತಂ ಚಿತ್ತೀಕತಂ, ಏತಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಸಿಪ್ಪಂ।

ಸಬ್ಬೇಪಿ ಆಬಾಧಾ ಹೀನಾ, ಅಪಿಚ ಮಧುಮೇಹೋ ಆಬಾಧೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ।

ಲಿಙ್ಗಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಲಿಙ್ಗಾನಿ – ಹೀನಞ್ಚ ಲಿಙ್ಗಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಲಿಙ್ಗಂ। ಹೀನಂ ನಾಮ ಲಿಙ್ಗಂ – ಅತಿದೀಘಂ, ಅತಿರಸ್ಸಂ, ಅತಿಕಣ್ಹಂ, ಅಚ್ಚೋದಾತಂ, ಏತಂ ಹೀನಂ ನಾಮ ಲಿಙ್ಗಂ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಲಿಙ್ಗಂ – ನಾತಿದೀಘಂ, ನಾತಿರಸ್ಸಂ, ನಾತಿಕಣ್ಹಂ, ನಾಚ್ಚೋದಾತಂ। ಏತಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಲಿಙ್ಗಂ।

ಸಬ್ಬೇಪಿ ಕಿಲೇಸಾ ಹೀನಾ।

ಸಬ್ಬಾಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೀನಾ। ಅಪಿಚ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಸಮಾಪತ್ತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ।

ಅಕ್ಕೋಸೋ ನಾಮ ದ್ವೇ ಅಕ್ಕೋಸಾ – ಹೀನೋ ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋ। ಹೀನೋ
ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋ – ಓಟ್ಠೋಸಿ, ಮೇಣ್ಡೋಸಿ, ಗೋಣೋಸಿ, ಗದ್ರಭೋಸಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋಸಿ,
ನೇರಯಿಕೋಸಿ; ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ಸುಗತಿ, ದುಗ್ಗತಿ ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾತಿ, ಯಕಾರೇನ ವಾ
ಭಕಾರೇನ ವಾ, ಕಾಟಕೋಟಚಿಕಾಯ ವಾ, ಏಸೋ ಹೀನೋ ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋ। ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋ – ಪಣ್ಡಿತೋಸಿ, ಬ್ಯತ್ತೋಸಿ , ಮೇಧಾವೀಸಿ, ಬಹುಸ್ಸುತೋಸಿ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾತಿ, ಏಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋ।

೧೬.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ, ಚಣ್ಡಾಲಂ ವೇನಂ ನೇಸಾದಂ ರಥಕಾರಂ ಪುಕ್ಕುಸಂ – ‘‘ಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ವೇನೋಸಿ,
ನೇಸಾದೋಸಿ, ರಥಕಾರೋಸಿ, ಪುಕ್ಕುಸೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ [ವದೇತೀತಿ ಉದ್ದೇಸೋ। ಭಣತೀತಿ ವಿತ್ಥಾರೋ (ವಜಿರಬುದ್ಧಿ)], ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ
ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಖತ್ತಿಯಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ – ‘‘ಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ವೇನೋಸಿ, ನೇಸಾದೋಸಿ, ರಥಕಾರೋಸಿ, ಪುಕ್ಕುಸೋಸೀ’’ತಿ
ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಚಣ್ಡಾಲಂ ವೇನಂ ನೇಸಾದಂ ರಥಕಾರಂ ಪುಕ್ಕುಸಂ
– ‘‘ಖತ್ತಿಯೋಸಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಖತ್ತಿಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ – ‘‘ಖತ್ತಿಯೋಸಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೭. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಅವಕಣ್ಣಕಂ
ಜವಕಣ್ಣಕಂ ಧನಿಟ್ಠಕಂ ಸವಿಟ್ಠಕಂ ಕುಲವಡ್ಢಕಂ – ‘‘ಅವಕಣ್ಣಕೋಸಿ, ಜವಕಣ್ಣಕೋಸಿ,
ಧನಿಟ್ಠಕೋಸಿ, ಸವಿಟ್ಠಕೋಸಿ, ಕುಲವಡ್ಢಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತಂ
ಸಙ್ಘರಕ್ಖಿತಂ – ‘‘ಅವಕಣ್ಣಕೋಸಿ, ಜವಕಣ್ಣಕೋಸಿ, ಧನಿಟ್ಠಕೋಸಿ, ಸವಿಟ್ಠಕೋಸಿ,
ಕುಲವಡ್ಢಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಅವಕಣ್ಣಕಂ ಜವಕಣ್ಣಕಂ ಧನಿಟ್ಠಕಂ ಸವಿಟ್ಠಕಂ
ಕುಲವಡ್ಢಕಂ – ‘‘ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತೋಸಿ, ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋಸಿ, ಸಙ್ಘರಕ್ಖಿತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತಂ
ಸಙ್ಘರಕ್ಖಿತಂ – ‘‘ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತೋಸಿ, ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋಸಿ, ಸಙ್ಘರಕ್ಖಿತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೮. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ,
ಕೋಸಿಯಂ ಭಾರದ್ವಾಜಂ – ‘‘ಕೋಸಿಯೋಸಿ, ಭಾರದ್ವಾಜೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಗೋತಮಂ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಕಚ್ಚಾನಂ ವಾಸಿಟ್ಠಂ –
‘‘ಕೋಸಿಯೋಸಿ, ಭಾರದ್ವಾಜೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಕೋಸಿಯಂ ಭಾರದ್ವಾಜಂ – ‘‘ಗೋತಮೋಸಿ,
ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋಸಿ, ಕಚ್ಚಾನೋಸಿ, ವಾಸಿಟ್ಠೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಗೋತಮಂ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಕಚ್ಚಾನಂ
ವಾಸಿಟ್ಠಂ – ‘‘ಗೋತಮೋಸಿ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋಸಿ, ಕಚ್ಚಾನೋಸಿ, ವಾಸಿಟ್ಠೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೯.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ, ಕೋಟ್ಠಕಂ ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕಂ – ‘‘ಕೋಟ್ಠಕೋಸಿ, ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಕಸ್ಸಕಂ ವಾಣಿಜಂ ಗೋರಕ್ಖಂ –
‘‘ಕೋಟ್ಠಕೋಸಿ, ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಕೋಟ್ಠಕಂ ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕಂ – ‘‘ಕಸ್ಸಕೋಸಿ, ವಾಣಿಜೋಸಿ, ಗೋರಕ್ಖೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಕಸ್ಸಕಂ ವಾಣಿಜಂ ಗೋರಕ್ಖಂ –
‘‘ಕಸ್ಸಕೋಸಿ, ವಾಣಿಜೋಸಿ, ಗೋರಕ್ಖೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೦. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ,
ನಳಕಾರಂ ಕುಮ್ಭಕಾರಂ ಪೇಸಕಾರಂ ಚಮ್ಮಕಾರಂ ನಹಾಪಿತಂ – ‘‘ನಳಕಾರೋಸಿ, ಕುಮ್ಭಕಾರೋಸಿ,
ಪೇಸಕಾರೋಸಿ, ಚಮ್ಮಕಾರೋಸಿ, ನಹಾಪಿತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಮುದ್ದಿಕಂ ಗಣಕಂ ಲೇಖಕಂ – ‘‘ನಳಕಾರೋಸಿ,
ಕುಮ್ಭಕಾರೋಸಿ, ಪೇಸಕಾರೋಸಿ, ಚಮ್ಮಕಾರೋಸಿ, ನಹಾಪಿತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ,
ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ನಳಕಾರಂ ಕುಮ್ಭಕಾರಂ ಪೇಸಕಾರಂ ಚಮ್ಮಕಾರಂ
ನಹಾಪಿತಂ – ‘‘ಮುದ್ದಿಕೋಸಿ, ಗಣಕೋಸಿ, ಲೇಖಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಮುದ್ದಿಕಂ ಗಣಕಂ ಲೇಖಕಂ – ‘‘ಮುದ್ದಿಕೋಸಿ, ಗಣಕೋಸಿ, ಲೇಖಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೧.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ, ಕುಟ್ಠಿಕಂ ಗಣ್ಡಿಕಂ ಕಿಲಾಸಿಕಂ ಸೋಸಿಕಂ ಅಪಮಾರಿಕಂ – ‘‘ಕುಟ್ಠಿಕೋಸಿ,
ಗಣ್ಡಿಕೋಸಿ, ಕಿಲಾಸಿಕೋಸಿ, ಸೋಸಿಕೋಸಿ, ಅಪಮಾರಿಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ,
ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ
ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಮಧುಮೇಹಿಕಂ –
‘‘ಕುಟ್ಠಿಕೋಸಿ, ಗಣ್ಡಿಕೋಸಿ, ಕಿಲಾಸಿಕೋಸಿ, ಸೋಸಿಕೋಸಿ, ಅಪಮಾರಿಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಕುಟ್ಠಿಕಂ ಗಣ್ಡಿಕಂ ಕಿಲಾಸಿಕಂ ಸೋಸಿಕಂ
ಅಪಮಾರಿಕಂ – ‘‘ಮಧುಮೇಹಿಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ
ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ,
ಮಧುಮೇಹಿಕಂ – ‘‘ಮಧುಮೇಹಿಕೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೨. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಅತಿದೀಘಂ ಅತಿರಸ್ಸಂ ಅತಿಕಣ್ಹಂ ಅಚ್ಚೋದಾತಂ – ‘‘ಅತಿದೀಘೋಸಿ, ಅತಿರಸ್ಸೋಸಿ, ಅತಿಕಣ್ಹೋಸಿ, ಅಚ್ಚೋದಾತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ನಾತಿದೀಘಂ ನಾತಿರಸ್ಸಂ ನಾತಿಕಣ್ಹಂ
ನಾಚ್ಚೋದಾತಂ – ‘‘ಅತಿದೀಘೋಸಿ, ಅತಿರಸ್ಸೋಸಿ, ಅತಿಕಣ್ಹೋಸಿ, ಅಚ್ಚೋದಾತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಅತಿದೀಘಂ ಅತಿರಸ್ಸಂ ಅತಿಕಣ್ಹಂ ಅಚ್ಚೋದಾತಂ
– ‘‘ನಾತಿದೀಘೋಸಿ, ನಾತಿರಸ್ಸೋಸಿ, ನಾತಿಕಣ್ಹೋಸಿ, ನಾಚ್ಚೋದಾತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ನಾತಿದೀಘಂ ನಾತಿರಸ್ಸಂ ನಾತಿಕಣ್ಹಂ ನಾಚ್ಚೋದಾತಂ – ‘‘ನಾತಿದೀಘೋಸಿ, ನಾತಿರಸ್ಸೋಸಿ, ನಾತಿಕಣ್ಹೋಸಿ, ನಾಚ್ಚೋದಾತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೩.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ, ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತಂ ದೋಸಪರಿಯುಟ್ಠಿತಂ ಮೋಹಪರಿಯುಟ್ಠಿತಂ –
‘‘ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋಸಿ, ದೋಸಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋಸಿ, ಮೋಹಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವೀತದೋಸಂ ವೀತಮೋಹಂ – ‘‘ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋಸಿ , ದೋಸಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋಸಿ, ಮೋಹಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತಂ ದೋಸಪರಿಯುಟ್ಠಿತಂ ಮೋಹಪರಿಯುಟ್ಠಿತಂ – ‘‘ವೀತರಾಗೋಸಿ, ವೀತದೋಸೋಸಿ, ವೀತಮೋಹೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವೀತದೋಸಂ ವೀತಮೋಹಂ –
‘‘ವೀತರಾಗೋಸಿ, ವೀತದೋಸೋಸಿ, ವೀತಮೋಹೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೪.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ
ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ – ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ
ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸಿ,
ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸಿ, ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ
ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಸೋತಾಪನ್ನಂ – ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸಿ…ಪೇ॰… ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ…ಪೇ॰… ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ
ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ – ‘‘ಸೋತಾಪನ್ನೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಸೋತಾಪನ್ನಂ – ‘‘ಸೋತಾಪನ್ನೋಸೀ’’ತಿ
ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೫. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ,
ಓಟ್ಠಂ ಮೇಣ್ಡಂ ಗೋಣಂ ಗದ್ರಭಂ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಂ ನೇರಯಿಕಂ – ‘‘ಓಟ್ಠೋಸಿ, ಮೇಣ್ಡೋಸಿ,
ಗೋಣೋಸಿ, ಗದ್ರಭೋಸಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋಸಿ, ನೇರಯಿಕೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ಸುಗತಿ, ದುಗ್ಗತಿ
ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ
ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಪಣ್ಡಿತಂ
ಬ್ಯತ್ತಂ ಮೇಧಾವಿ ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ – ‘‘ಓಟ್ಠೋಸಿ, ಮೇಣ್ಡೋಸಿ, ಗೋಣೋಸಿ,
ಗದ್ರಭೋಸಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋಸಿ, ನೇರಯಿಕೋಸಿ; ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ಸುಗತಿ, ದುಗ್ಗತಿ ಯೇವ
ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ
ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಓಟ್ಠಂ ಮೇಣ್ಡಂ ಗೋಣಂ ಗದ್ರಭಂ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಂ ನೇರಯಿಕಂ –
‘‘ಪಣ್ಡಿತೋಸಿ, ಬ್ಯತ್ತೋಸಿ, ಮೇಧಾವೀಸಿ, ಬಹುಸ್ಸುತೋಸಿ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ
ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಪಣ್ಡಿತಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ಮೇಧಾವಿಂ
ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ – ‘‘ಪಣ್ಡಿತೋಸಿ, ಬ್ಯತ್ತೋಸಿ, ಮೇಧಾವೀಸಿ, ಬಹುಸ್ಸುತೋಸಿ,
ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೬.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ,
‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಖತ್ತಿಯಾ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೨೭. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಅವಕಣ್ಣಕಾ ಜವಕಣ್ಣಕಾ ಧನಿಟ್ಠಕಾ ಸವಿಟ್ಠಕಾ ಕುಲವಡ್ಢಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಾ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತಾ ಸಙ್ಘರಕ್ಖಿತಾ’’ತಿ ಭಣತಿ
…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಕೋಸಿಯಾ ಭಾರದ್ವಾಜಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ
ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಗೋತಮಾ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಾ ಕಚ್ಚಾನಾ ವಾಸಿಟ್ಠಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ
ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಕೋಟ್ಠಕಾ ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಕಸ್ಸಕಾ
ವಾಣಿಜಾ ಗೋರಕ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ನಳಕಾರಾ ಕುಮ್ಭಕಾರಾ
ಪೇಸಕಾರಾ ಚಮ್ಮಕಾರಾ ನಹಾಪಿತಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಮುದ್ದಿಕಾ ಗಣಕಾ
ಲೇಖಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಕುಟ್ಠಿಕಾ ಗಣ್ಡಿಕಾ ಕಿಲಾಸಿಕಾ ಸೋಸಿಕಾ
ಅಪಮಾರಿಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಮಧುಮೇಹಿಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…।
‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಅತಿದೀಘಾ ಅತಿರಸ್ಸಾ ಅತಿಕಣ್ಹಾ ಅಚ್ಚೋದಾತಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…।
‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ನಾತಿದೀಘಾ ನಾತಿರಸ್ಸಾ ನಾತಿಕಣ್ಹಾ ನಾಚ್ಚೋದಾತಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…।
‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತಾ ದೋಸಪರಿಯುಟ್ಠಿತಾ ಮೋಹಪರಿಯುಟ್ಠಿತಾ’’ತಿ
ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ವೀತರಾಗಾ ವೀತದೋಸಾ ವೀತಮೋಹಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…।
‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಾ…ಪೇ॰… ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಾ’’ತಿ
ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಸೋತಾಪನ್ನಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ
ಓಟ್ಠಾ ಮೇಣ್ಡಾ ಗೋಣಾ ಗದ್ರಭಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ ನೇರಯಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ತೇಸಂ ಸುಗತಿ,
ದುಗ್ಗತಿಯೇವ ತೇಸಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೨೮. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ
ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ, ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ತೇಸಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿಯೇವ ತೇಸಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೨೯.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ,
‘‘ಯೇ ನೂನ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ,
ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಯೇ ನೂನ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೦.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ,
‘‘ನ ಮಯಂ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ನ ಮಯಂ
ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಮ್ಹಾಕಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿಯೇವ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೧. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ,…ಪೇ॰… ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ…ಪೇ॰… ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ…ಪೇ॰…
ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಪಣ್ಡಿತಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ಮೇಧಾವಿಂ ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ –
‘‘ಪಣ್ಡಿತೋಸಿ, ಬ್ಯತ್ತೋಸಿ, ಮೇಧಾವೀಸಿ, ಬಹುಸ್ಸುತೋಸಿ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ
ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ
ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ
ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ತೇಸಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿಯೇವ ತೇಸಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ
ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಯೇ ನೂನ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ
ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಯೇ ನೂನ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ನ ಮಯಂ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ
ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ನ ಮಯಂ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಮ್ಹಾಕಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿಯೇವ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೨.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ,
ದವಕಮ್ಯತಾ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ, ಚಣ್ಡಾಲಂ ವೇನಂ ನೇಸಾದಂ ರಥಕಾರಂ ಪುಕ್ಕುಸಂ –
‘‘ಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ವೇನೋಸಿ, ನೇಸಾದೋಸಿ, ರಥಕಾರೋಸಿ , ಪುಕ್ಕುಸೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಹೀನೇನ
ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಖತ್ತಿಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ – ‘‘ಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ವೇನೋಸಿ, ನೇಸಾದೋಸಿ,
ರಥಕಾರೋಸಿ, ಪುಕ್ಕುಸೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ
ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ, ಚಣ್ಡಾಲಂ ವೇನಂ ನೇಸಾದಂ ರಥಕಾರಂ ಪುಕ್ಕುಸಂ – ‘‘ಖತ್ತಿಯೋಸಿ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಖತ್ತಿಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ –
‘‘ಖತ್ತಿಯೋಸಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ…ಪೇ॰… ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ…ಪೇ॰…
ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ…ಪೇ॰… ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಪಣ್ಡಿತಂ ಬ್ಯತ್ತಂ
ಮೇಧಾವಿಂ ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ – ‘‘ಪಣ್ಡಿತೋಸಿ, ಬ್ಯತ್ತೋಸಿ, ಮೇಧಾವೀಸಿ,
ಬಹುಸ್ಸುತೋಸಿ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ
ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

೩೩. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ
ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ
ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ತೇಸಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ತೇಸಂ
ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಯೇ ನೂನ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ
ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಯೇ ನೂನ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ನ ಮಯಂ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ
ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ನ ಮಯಂ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಮ್ಹಾಕಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿಯೇವ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

೩೪. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ
ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದೇತಿ…ಪೇ॰… ಹೀನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ…ಪೇ॰… ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ
ವದೇತಿ…ಪೇ॰… ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವದೇತಿ, ಪಣ್ಡಿತಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ಮೇಧಾವಿಂ ಬಹುಸ್ಸುತಂ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ – ‘‘ಪಣ್ಡಿತೋಸಿ , ಬ್ಯತ್ತೋಸಿ, ಮೇಧಾವೀಸಿ,
ಬಹುಸ್ಸುತೋಸಿ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ದುಗ್ಗತಿ; ಸುಗತಿ ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ
ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ
ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ
ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ತೇಸಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ತೇಸಂ
ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ಯೇ ನೂನ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ
ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ಯೇ ನೂನ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ನ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ನ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ದವಕಮ್ಯತಾ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ನ ಮಯಂ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ
ಪುಕ್ಕುಸಾ’’ತಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰…। ‘‘ನ ಮಯಂ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಮ್ಹಾಕಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಬ್ಭಾಸಿತಸ್ಸ।

೩೫. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರಸ್ಸ, ಧಮ್ಮಪುರೇಕ್ಖಾರಸ್ಸ, ಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಖಿತ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸ, ವೇದನಾಟ್ಟಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರನ್ತಿ; ಇಮಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ
ಅಮುಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಯನ್ತಿ, ಇಮಸ್ಸ ಭೇದಾಯ; ಅಮುಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಇಮಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಯನ್ತಿ, ಅಮುಸ್ಸ
ಭೇದಾಯ। ತೇನ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಚೇವ ಭಣ್ಡನಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಚ ಭಣ್ಡನಾನಿ
ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸನ್ತಿ,
ಇಮಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಅಮುಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಸ್ಸ ಭೇದಾಯ; ಅಮುಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಇಮಸ್ಸ
ಅಕ್ಖಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಮುಸ್ಸ ಭೇದಾಯ! ತೇನ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಚೇವ ಭಣ್ಡನಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ,
ಉಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಚ ಭಣ್ಡನಾನಿ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ
ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರಥ, ಇಮಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಅಮುಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಯಥ,
ಇಮಸ್ಸ ಭೇದಾಯ, ಅಮುಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಇಮಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಯಥ, ಅಮುಸ್ಸ ಭೇದಾಯ? ತೇನ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಿ
ಚೇವ ಭಣ್ಡನಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಚ ಭಣ್ಡನಾನಿ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ
ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ , ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ
ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸಥ! ಇಮಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಅಮುಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಯಿಸ್ಸಥ,
ಇಮಸ್ಸ ಭೇದಾಯ! ಅಮುಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಇಮಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಯಿಸ್ಸಥ, ಅಮುಸ್ಸ ಭೇದಾಯ! ತೇನ
ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಚೇವ ಭಣ್ಡನಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಚ ಭಣ್ಡನಾನಿ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ
ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ। ಪಸನ್ನಾನಂ
ವಾ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೭. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಪೇಸುಞ್ಞೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೮. ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ನಾಮ ದ್ವೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಹೋತಿ – ಪಿಯಕಮ್ಯಸ್ಸ ವಾ ಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ವಾ।
ದಸಹಾಕಾರೇಹಿ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ – ಜಾತಿತೋಪಿ, ನಾಮತೋಪಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ, ಕಮ್ಮತೋಪಿ,
ಸಿಪ್ಪತೋಪಿ, ಆಬಾಧತೋಪಿ, ಲಿಙ್ಗತೋಪಿ, ಕಿಲೇಸತೋಪಿ, ಆಪತ್ತಿತೋಪಿ, ಅಕ್ಕೋಸತೋಪಿ।

ಜಾತಿ ನಾಮ ದ್ವೇ ಜಾತಿಯೋ – ಹೀನಾ ಚ ಜಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ಚ ಜಾತಿ। ಹೀನಾ ನಾಮ ಜಾತಿ – ಚಣ್ಡಾಲಜಾತಿ ವೇನಜಾತಿ ನೇಸಾದಜಾತಿ ರಥಕಾರಜಾತಿ ಪುಕ್ಕುಸಜಾತಿ । ಏಸಾ ಹೀನಾ ನಾಮ ಜಾತಿ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ನಾಮ ಜಾತಿ – ಖತ್ತಿಯಜಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿ। ಏಸಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ನಾಮ ಜಾತಿ…ಪೇ॰…।

ಅಕ್ಕೋಸೋ ನಾಮ ದ್ವೇ ಅಕ್ಕೋಸಾ – ಹೀನೋ ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋ। ಹೀನೋ
ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋ – ಓಟ್ಠೋಸಿ, ಮೇಣ್ಡೋಸಿ, ಗೋಣೋಸಿ, ಗದ್ರಭೋಸಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋಸಿ,
ನೇರಯಿಕೋಸಿ; ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ಸುಗತಿ; ದುಗ್ಗತಿ ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾತಿ, ಯಕಾರೇನ ವಾ
ಭಕಾರೇನ ವಾ ಕಾಟಕೋಟಚಿಕಾಯ ವಾ। ಏಸೋ ಹೀನೋ ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋ। ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ
ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋ – ಪಣ್ಡಿತೋಸಿ, ಬ್ಯತ್ತೋಸಿ, ಮೇಧಾವೀಸಿ, ಬಹುಸ್ಸುತೋಸಿ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋಸಿ;
ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ದುಗ್ಗತಿ; ಸುಗತಿ ಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾತಿ। ಏಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ
ಅಕ್ಕೋಸೋ।

೩೯.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ –
‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಚಣ್ಡಾಲೋ ವೇನೋ ನೇಸಾದೋ ರಥಕಾರೋ ಪುಕ್ಕುಸೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಖತ್ತಿಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಅವಕಣ್ಣಕೋ ಜವಕಣ್ಣಕೋ ಧನಿಟ್ಠಕೋ ಸವಿಟ್ಠಕೋ
ಕುಲವಡ್ಢಕೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತೋ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಸಙ್ಘರಕ್ಖಿತೋ’ತಿ
ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಕೋಸಿಯೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ,
ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ
‘ಗೋತಮೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಕಚ್ಚಾನೋ ವಾಸಿಟ್ಠೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ
ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಕೋಟ್ಠಕೋ
ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಕಸ್ಸಕೋ ವಾಣಿಜೋ ಗೋರಕ್ಖೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ನಳಕಾರೋ ಕುಮ್ಭಕಾರೋ ಪೇಸಕಾರೋ ಚಮ್ಮಕಾರೋ
ನಹಾಪಿತೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಮುದ್ದಿಕೋ ಗಣಕೋ ಲೇಖಕೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೦.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ –
‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಕುಟ್ಠಿಕೋ ಗಣ್ಡಿಕೋ ಕಿಲಾಸಿಕೋ ಸೋಸಿಕೋ ಅಪಮಾರಿಕೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ।
ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಮಧುಮೇಹಿಕೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಅತಿದೀಘೋ ಅತಿರಸ್ಸೋ ಅತಿಕಣ್ಹೋ ಅಚ್ಚೋದಾತೋ’ತಿ
ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ನಾತಿದೀಘೋ ನಾತಿರಸ್ಸೋ ನಾತಿಕಣ್ಹೋ ನಾಚ್ಚೋದಾತೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋ ದೋಸಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋ
ಮೋಹಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ
ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ವೀತರಾಗೋ ವೀತದೋಸೋ
ವೀತಮೋಹೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ
ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ , ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ, ದುಕ್ಕಟಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ, ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಸೋತಾಪನ್ನೋ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಓಟ್ಠೋ ಮೇಣ್ಡೋ ಗೋಣೋ ಗದ್ರಭೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ
ನೇರಯಿಕೋ, ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸ ಸುಗತಿ, ದುಗ್ಗತಿಯೇವ ತಸ್ಸ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ
ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ತಂ ‘ಪಣ್ಡಿತೋ ಬ್ಯತ್ತೋ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ,
ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ತಸ್ಸ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’ತಿ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ,
ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೧.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ –
‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ, ಪುಕ್ಕುಸಾ’ತಿ
ಭಣತಿ, ನ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ, ತಞ್ಞೇವ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ
ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ
ಖತ್ತಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ’ತಿ ಭಣತಿ, ನ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ, ತಞ್ಞೇವ ಭಣತೀ’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ
ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ತೇಸಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ತೇಸಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’ತಿ
ಭಣತಿ, ನ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ, ತಞ್ಞೇವ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ‘ಯೇ ನೂನ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ ಪುಕ್ಕುಸಾ’ತಿ
ಭಣತಿ, ನ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ, ತಞ್ಞೇವ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ‘ಯೇ ನೂನ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ’ತಿ ಭಣತಿ, ನ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ, ತಞ್ಞೇವ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ
ಉಪಸಂಹರತಿ – ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ‘ನ ಮಯಂ ಚಣ್ಡಾಲಾ ವೇನಾ ನೇಸಾದಾ ರಥಕಾರಾ ಪುಕ್ಕುಸಾ’ತಿ
ಭಣತಿ, ನ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ, ತಞ್ಞೇವ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ
– ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ‘ನ ಮಯಂ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವೀ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ,
ನತ್ಥಮ್ಹಾಕಂ ದುಗ್ಗತಿ, ಸುಗತಿ ಯೇವ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’ತಿ ಭಣತಿ, ನ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ಭಣತಿ, ತಞ್ಞೇವ ಭಣತೀ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೨. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ; ಆಪತ್ತಿ ವಾಚಾಯ, ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞಂ ಉಪಸಂಹರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ನಪಿಯಕಮ್ಯಸ್ಸ, ನಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಾಸಕೇ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇನ್ತಿ। ಉಪಾಸಕಾ ಭಿಕ್ಖೂಸು
ಅಗಾರವಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾ ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿಕಾ ವಿಹರನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಾಸಕೇ
ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಸ್ಸನ್ತಿ! ಉಪಾಸಕಾ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಗಾರವಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾ ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿಕಾ
ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ
ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪಾಸಕೇ ಪದಸೋ
ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಥ; ಉಪಾಸಕಾ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಗಾರವಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾ ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿಕಾ
ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಉಪಾಸಕೇ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಸ್ಸಥ! ಉಪಾಸಕಾ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಗಾರವಾ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾ ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿಕಾ ವಿಹರನ್ತಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ।

ಪದಸೋ ನಾಮ ಪದಂ, ಅನುಪದಂ, ಅನ್ವಕ್ಖರಂ, ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಂ।

ಪದಂ ನಾಮ ಏಕತೋ ಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಏಕತೋ ಓಸಾಪೇನ್ತಿ। ಅನುಪದಂ ನಾಮ ಪಾಟೇಕ್ಕಂ ಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಏಕತೋ ಓಸಾಪೇನ್ತಿ। ಅನ್ವಕ್ಖರಂ ನಾಮ ‘‘ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ, ‘‘ರು’’ನ್ತಿ ಓಪಾತೇತಿ। ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಂ ನಾಮ ‘‘ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ, ‘‘ವೇದನಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ಸದ್ದಂ ನಿಚ್ಛಾರೇತಿ।

ಯಞ್ಚ ಪದಂ, ಯಞ್ಚ ಅನುಪದಂ, ಯಞ್ಚ ಅನ್ವಕ್ಖರಂ, ಯಞ್ಚ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಂ – ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಪದಸೋ [ಪದಸೋ ಧಮ್ಮೋ (ಇತಿಪಿ)] ನಾಮ।

ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಬುದ್ಧಭಾಸಿತೋ, ಸಾವಕಭಾಸಿತೋ, ಇಸಿಭಾಸಿತೋ, ದೇವತಾಭಾಸಿತೋ, ಅತ್ಥೂಪಸಞ್ಹಿತೋ, ಧಮ್ಮೂಪಸಞ್ಹಿತೋ।

ವಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ಪದೇನ ವಾಚೇತಿ, ಪದೇ ಪದೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಕ್ಖರಾಯ ವಾಚೇತಿ, ಅಕ್ಖರಕ್ಖರಾಯ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೭.
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೮. ಅನಾಪತ್ತಿ ಏಕತೋ ಉದ್ದಿಸಾಪೇನ್ತೋ, ಏಕತೋ ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೋನ್ತೋ , ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪಗುಣಂ ಗನ್ಥಂ ಭಣನ್ತಂ ಓಪಾತೇತಿ, ಓಸಾರೇನ್ತಂ ಓಪಾತೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಆಳವಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಅಗ್ಗಾಳವೇ ಚೇತಿಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಉಪಾಸಕಾ
ಆರಾಮಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯ। ಧಮ್ಮೇ ಭಾಸಿತೇ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯಥಾವಿಹಾರಂ
ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ನವಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತತ್ಥೇವ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯಂ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತೀ,
ಅಸಮ್ಪಜಾನಾ, ನಗ್ಗಾ, ವಿಕೂಜಮಾನಾ, ಕಾಕಚ್ಛಮಾನಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತಿ। ಉಪಾಸಕಾ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭದನ್ತಾ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತೀ
ಅಸಮ್ಪಜಾನಾ ನಗ್ಗಾ ವಿಕೂಜಮಾನಾ ಕಾಕಚ್ಛಮಾನಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ
ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಉಪಾಸಕಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ
ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇ ನವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ
ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇಸ್ಸನ್ತಿ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೫೦. ಅಥ
ಖೋ ಭಗವಾ ಆಳವಿಯಂ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಕೋಸಮ್ಬೀ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಕೋಸಮ್ಬೀ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ
ವಿಹರತಿ ಬದರಿಕಾರಾಮೇ। ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರಾಹುಲಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಭಗವತಾ, ಆವುಸೋ
ರಾಹುಲ, ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ – ‘ನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಾ ಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಾ’ತಿ।
ಸೇಯ್ಯಂ, ಆವುಸೋ ರಾಹುಲ, ಜಾನಾಹೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ರಾಹುಲೋ ಸೇಯ್ಯಂ ಅಲಭಮಾನೋ
ವಚ್ಚಕುಟಿಯಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಯೇನ
ವಚ್ಚಕುಟಿ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕಾಸಿ। ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ರಾಹುಲೋ ಉಕ್ಕಾಸಿ।
‘‘ಕೋ ಏತ್ಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಹಂ, ಭಗವಾ, ರಾಹುಲೋ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತ್ವಂ, ರಾಹುಲ, ಇಧ
ನಿಸಿನ್ನೋಸೀ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ರಾಹುಲೋ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ
ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೧. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೨. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ।

ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತನ್ತಿ ಅತಿರೇಕದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ।

ಸಹಾತಿ ಏಕತೋ।

ಸೇಯ್ಯಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಾ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಚ್ಛನ್ನಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪರಿಚ್ಛನ್ನಾ।

ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಚತುತ್ಥೇ
ದಿವಸೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ನಿಪನ್ನೇ, ಭಿಕ್ಖು ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭಿಕ್ಖು ನಿಪನ್ನೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಭೋ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ
ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೫೩.
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ
ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಡ್ಢಚ್ಛನ್ನೇ ಉಪಡ್ಢಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೫೪. ಅನಾಪತ್ತಿ
ದ್ವೇತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ವಸತಿ, ಊನಕದ್ವೇತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ವಸತಿ, ದ್ವೇ ರತ್ತಿಯೋ
ವಸಿತ್ವಾ ತತಿಯಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಪುರಾರುಣಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪುನ ವಸತಿ, ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನೇ,
ಸಬ್ಬಅಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ಸಬ್ಬಅಚ್ಛನ್ನೇ [ವಸತಿ, ಸಬ್ಬಅಚ್ಛನ್ನೇ ಸಬ್ಬಅಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, (ಸೀ॰)], ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅಚ್ಛನ್ನೇ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ನಿಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸೀದತಿ, ಭಿಕ್ಖು ನಿಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಿಸೀದತಿ, ಉಭೋ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇ [ಏತ್ಥ ಅಮ್ಬಟ್ಠಸುತ್ತಾದಿಟೀಕಾ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ]
ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸಾಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ಉಪಗಚ್ಛಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ತಸ್ಮಿಂ
ಗಾಮೇ ಅಞ್ಞತರಿಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆವಸಥಾಗಾರಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ
ಯೇನ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚೇ ತೇ,
ಭಗಿನಿ, ಅಗರು, ವಸೇಯ್ಯಾಮ ಏಕರತ್ತಂ ಆವಸಥಾಗಾರೇ’’ತಿ। ‘‘ವಸೇಯ್ಯಾಥ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ।
ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅದ್ಧಿಕಾ ಯೇನ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಚೇ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಗರು ವಸೇಯ್ಯಾಮ ಏಕರತ್ತಂ ಆವಸಥಾಗಾರೇ’’ತಿ ।
‘‘ಏಸೋ ಖೋ ಅಯ್ಯೋ ಸಮಣೋ ಪಠಮಂ ಉಪಗತೋ; ಸಚೇ ಸೋ ಅನುಜಾನಾತಿ, ವಸೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ತೇ ಅದ್ಧಿಕಾ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ
ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಚೇ ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಗರು, ವಸೇಯ್ಯಾಮ ಏಕರತ್ತಂ
ಆವಸಥಾಗಾರೇ’’ತಿ। ‘‘ವಸೇಯ್ಯಾಥ, ಆವುಸೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಅನುರುದ್ಧೇ
ಸಹ ದಸ್ಸನೇನ ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತಾ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಯ್ಯೋ, ಭನ್ತೇ,
ಇಮೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಆಕಿಣ್ಣೋ ನ ಫಾಸು ವಿಹರಿಸ್ಸತಿ। ಸಾಧಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ
ಮಞ್ಚಕಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ಪಞ್ಞಪೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ
ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಆಯಸ್ಮತೋ ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಮಞ್ಚಕಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ
ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಅಲಙ್ಕತಪ್ಪಟಿಯತ್ತಾ ಗನ್ಧಗನ್ಧಿನೀ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಯ್ಯೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿರೂಪೋ
ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ, ಅಹಂ ಚಮ್ಹಿ ಅಭಿರೂಪಾ ದಸ್ಸನೀಯಾ ಪಾಸಾದಿಕಾ। ಸಾಧಾಹಂ, ಭನ್ತೇ,
ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಜಾಪತಿ ಭವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ।
ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಅಯ್ಯೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ, ಅಹಞ್ಚಮ್ಹಿ ಅಭಿರೂಪಾ ದಸ್ಸನೀಯಾ ಪಾಸಾದಿಕಾ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಮಞ್ಚೇವ ಪಟಿಚ್ಛತು [ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತು (ಸ್ಯಾ॰)]
ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಸಾಪತೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ
ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಸಾಟಕಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಪುರತೋ ಚಙ್ಕಮತಿಪಿ
ತಿಟ್ಠತಿಪಿ ನಿಸೀದತಿಪಿ ಸೇಯ್ಯಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪೇತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ
ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಓಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ನೇವ ಓಲೋಕೇಸಿ ನಪಿ ಆಲಪಿ। ಅಥ ಖೋ
ಸಾ ಇತ್ಥೀ – ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ವತ ಭೋ, ಅಬ್ಭುತಂ ವತ ಭೋ! ಬಹೂ ಮೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಸತೇನಪಿ
ಸಹಸ್ಸೇನಪಿ ಪಹಿಣನ್ತಿ। ಅಯಂ ಪನ ಸಮಣೋ – ಮಯಾ ಸಾಮಂ ಯಾಚಿಯಮಾನೋ – ನ ಇಚ್ಛತಿ ಮಞ್ಚೇವ
ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಸಾಪತೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಸಾಟಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ
ಪಾದೇಸು ಸಿರಸಾ ನಿಪತಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ
– ‘‘ಅಚ್ಚಯೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಚ್ಚಗಮಾ ಯಥಾಬಾಲಂ ಯಥಾಮೂಳ್ಹಂ ಯಥಾಅಕುಸಲಂ ಯಾಹಂ
ಏವಮಕಾಸಿಂ। ತಸ್ಸಾ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಅಚ್ಚಯಂ ಅಚ್ಚಯತೋ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಆಯತಿಂ
ಸಂವರಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ತಗ್ಘ ತ್ವಂ, ಭಗಿನಿ, ಅಚ್ಚಯೋ ಅಚ್ಚಗಮಾ ಯಥಾಬಾಲಂ ಯಥಾಮೂಳ್ಹಂ
ಯಥಾಅಕುಸಲಂ ಯಾ ತ್ವಂ ಏವಮಕಾಸಿ। ಯತೋ ಚ ಖೋ ತ್ವಂ, ಭಗಿನಿ, ಅಚ್ಚಯಂ ಅಚ್ಚಯತೋ ದಿಸ್ವಾ
ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಕರೋಸಿ, ತಂ ತೇ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ। ವುದ್ಧಿ
ಹೇಸಾ, ಭಗಿನಿ, ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ ಯೋ ಅಚ್ಚಯಂ ಅಚ್ಚಯತೋ ದಿಸ್ವಾ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಕರೋತಿ
ಆಯತಿಞ್ಚ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ
ಅನುರುದ್ಧಂ ಪಣೀತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ಭೋಜನೀಯೇನ ಸಹತ್ಥಾ ಸನ್ತಪ್ಪೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪವಾರೇತ್ವಾ,
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಓನೀತಪತ್ತಪಾಣಿಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ।
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ
ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ – ಆಯಸ್ಮತಾ ಅನುರುದ್ಧೇನ
ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತಾ ಸಮಾದಪಿತಾ ಸಮುತ್ತೇಜಿತಾ ಸಮ್ಪಹಂಸಿತಾ – ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ
ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ! ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ,
ಭನ್ತೇ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ
ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ – ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ
ದಕ್ಖನ್ತೀತಿ, ಏವಮೇವಂ ಅಯ್ಯೇನ ಅನುರುದ್ಧೇನ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ,
ಭನ್ತೇ, ತಂ ಭಗವನ್ತಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಿಕಂ ಮಂ ಅಯ್ಯೋ
ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ
ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಅನುರುದ್ಧ,
ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ ।
ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಅನುರುದ್ಧ, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಅನುರುದ್ಧ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೬. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೭. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಮಾತುಗಾಮೋ ನಾಮ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ನ ಯಕ್ಖೀ [ಯಕ್ಖಿನೀ (ಕ॰)], ನ ಪೇತೀ, ನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ; ಅನ್ತಮಸೋ ತದಹುಜಾತಾಪಿ ದಾರಿಕಾ, ಪಗೇವ ಮಹತ್ತರೀ।

ಸಹಾತಿ ಏಕತೋ।

ಸೇಯ್ಯಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಾ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಚ್ಛನ್ನಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪರಿಚ್ಛನ್ನಾ।

ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ, ಮಾತುಗಾಮೇ ನಿಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭಿಕ್ಖು ನಿಪನ್ನೇ ಮಾತುಗಾಮೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಉಭೋ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೫೮.
ಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ
ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಡ್ಢಚ್ಛನ್ನೇ ಉಪಡ್ಢಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಯಕ್ಖಿಯಾ ವಾ ಪೇತಿಯಾ ವಾ ಪಣ್ಡಕೇನ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಿತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೫೯. ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನೇ ಸಬ್ಬಅಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ಸಬ್ಬಅಚ್ಛನ್ನೇ [ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಬ್ಬಅಚ್ಛನ್ನೇ ಸಬ್ಬಅಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, (ಸೀ॰)], ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅಚ್ಛನ್ನೇ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ, ಮಾತುಗಾಮೇ ನಿಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸೀದತಿ , ಭಿಕ್ಖು ನಿಪನ್ನೇ ಮಾತುಗಾಮೋ ನಿಸೀದತಿ, ಉಭೋ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಕುಲೂಪಕೋ ಹೋತಿ, ಬಹುಕಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ।
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ಅಞ್ಞತರಂ
ಕುಲಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಘರಣೀ ನಿವೇಸನದ್ವಾರೇ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋತಿ,
ಘರಸುಣ್ಹಾ ಆವಸಥದ್ವಾರೇ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಯೇನ ಘರಣೀ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಘರಣಿಯಾ ಉಪಕಣ್ಣಕೇ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಘರಸುಣ್ಹಾಯ
ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕಿ ನು ಖೋ ಸೋ ಸಮಣೋ ಸಸ್ಸುಯಾ ಜಾರೋ ಉದಾಹು ಓಭಾಸತೀ’’ತಿ?

ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಘರಣಿಯಾ ಉಪಕಣ್ಣಕೇ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತ್ವಾ
ಯೇನ ಘರಸುಣ್ಹಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಘರಸುಣ್ಹಾಯ ಉಪಕಣ್ಣಕೇ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ।
ಅಥ ಖೋ ಘರಣಿಯಾ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಸೋ ಸಮಣೋ ಘರಸುಣ್ಹಾಯ ಜಾರೋ ಉದಾಹು
ಓಭಾಸತೀ’’ತಿ ? ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಘರಸುಣ್ಹಾಯ ಉಪಕಣ್ಣಕೇ
ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಘರಣೀ ಘರಸುಣ್ಹಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಹೇ ಜೇ, ಕಿಂ ತೇ
ಏಸೋ ಸಮಣೋ ಅವೋಚಾ’’ತಿ? ‘‘ಧಮ್ಮಂ ಮೇ, ಅಯ್ಯೇ, ದೇಸೇಸಿ’’। ‘‘ಅಯ್ಯಾಯ ಪನ ಕಿಂ
ಅವೋಚಾ’’ತಿ? ‘‘ಮಯ್ಹಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸೀ’’ತಿ। ತಾ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅಯ್ಯೋ ಉದಾಯೀ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ
ಉಪಕಣ್ಣಕೇ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸತಿ! ನನು ನಾಮ ವಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ವಿವಟೇನ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ?

ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತಾಸಂ ಇತ್ಥೀನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತೀನಂ
ಖಿಯ್ಯನ್ತೀನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತೀನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ
ದೇಸೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದಾಯಿಂ
ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ,
ಉದಾಯಿ, ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ
ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಸಿ। ನೇತಂ ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೬೧.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಉಪಾಸಿಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಇಙ್ಘಾಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಂ
ದೇಸೇಥಾ’’ತಿ। ‘‘ನ, ಭಗಿನೀ, ಕಪ್ಪತಿ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತು’’ನ್ತಿ।
‘‘ಇಙ್ಘಾಯ್ಯಾ ಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಥ, ಸಕ್ಕಾ ಏತ್ತಕೇನಪಿ ಧಮ್ಮೋ
ಅಞ್ಞಾತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ನ, ಭಗಿನೀ, ಕಪ್ಪತಿ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತು’’ನ್ತಿ।
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ದೇಸೇಸುಂ। ಉಪಾಸಿಕಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅಯ್ಯಾ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಯಾಚಿಯಮಾನಾ ಧಮ್ಮಂ ನ ದೇಸೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ
ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತಾಸಂ ಉಪಾಸಿಕಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತೀನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತೀನಂ
ವಿಪಾಚೇನ್ತೀನಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೬೨.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ – ‘‘ಭಗವತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ
ಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತು’’ನ್ತಿ ತೇ ಅವಿಞ್ಞುಂ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹಂ ಉಪನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ
ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅವಿಞ್ಞುಂ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹಂ ಉಪನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ
ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ!

ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅವಿಞ್ಞುಂ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹಂ ಉಪನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ
ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅವಿಞ್ಞುಂ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹಂ
ಉಪನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೬೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೬೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಮಾತುಗಾಮೋ ನಾಮ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ; ನ ಯಕ್ಖೀ ನ ಪೇತೀ ನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ; ವಿಞ್ಞೂ, ಪಟಿಬಲಾ ಸುಭಾಸಿತದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಜಾನಿತುಂ।

ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹೀತಿ ಅತಿರೇಕಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ।

ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಬುದ್ಧಭಾಸಿತೋ, ಸಾವಕಭಾಸಿತೋ, ಇಸಿಭಾಸಿತೋ, ದೇವತಾಭಾಸಿತೋ, ಅತ್ಥೂಪಸಞ್ಹಿತೋ, ಧಮ್ಮೂಪಸಞ್ಹಿತೋ।

ದೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಪದೇನ ದೇಸೇತಿ, ಪದೇ ಪದೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಕ್ಖರಾಯ ದೇಸೇತಿ, ಅಕ್ಖರಕ್ಖರಾಯ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುಂ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹಂ। ವಿಞ್ಞೂ ನಾಮ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೋ, ಪಟಿಬಲೋ ಹೋತಿ ಸುಭಾಸಿತದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಜಾನಿತುಂ।

೬೫.
ಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ
ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ
ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಯಕ್ಖಿಯಾ ವಾ ಪೇತಿಯಾ ವಾ ಪಣ್ಡಕಸ್ಸ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಿತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ
ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೬೬.
ಅನಾಪತ್ತಿ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ,
ಊನಕಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುನ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ದೇಸೇತಿ,
ಮಾತುಗಾಮೋ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುನ ನಿಸೀದತಿ ತಸ್ಮಿಂ ದೇಸೇತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ
ದೇಸೇತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಭಣನ್ತಂ ಮಾತುಗಾಮೋ
ಸುಣಾತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. [ಪಾರಾ॰ ೧೯೩] ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠಾ ಸಮ್ಭತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಗ್ಗುಮುದಾಯ ನದಿಯಾ ತೀರೇ ವಸ್ಸಂ
ಉಪಗಚ್ಛಿಂಸು। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ವಜ್ಜೀ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖಾ ಹೋತಿ – ದ್ವೀಹಿತಿಕಾ ಸೇತಟ್ಠಿಕಾ
ಸಲಾಕಾವುತ್ತಾ, ನ ಸುಕರಾ ಉಞ್ಛೇನ ಪಗ್ಗಹೇನ ಯಾಪೇತುಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಏತರಹಿ ಖೋ ವಜ್ಜೀ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖಾ – ದ್ವೀಹಿತಿಕಾ ಸೇತಟ್ಠಿಕಾ
ಸಲಾಕಾವುತ್ತಾ, ನ ಸುಕರಾ ಉಞ್ಛೇನ ಪಗ್ಗಹೇನ ಯಾಪೇತುಂ। ಕೇನ ನು ಖೋ ಮಯಂ ಉಪಾಯೇನ ಸಮಗ್ಗಾ
ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾ ಅವಿವದಮಾನಾ ಫಾಸುಕಂ ವಸ್ಸಂ ವಸೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಚ ಪಿಣ್ಡಕೇನ
ಕಿಲಮೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ? ಏಕಚ್ಚೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಹನ್ದ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಗಿಹೀನಂ ಕಮ್ಮನ್ತಂ
ಅಧಿಟ್ಠೇಮ। ಏವಂ ತೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಾತುಂ ಮಞ್ಞಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಏವಂ ಮಯಂ ಸಮಗ್ಗಾ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾ
ಅವಿವದಮಾನಾ ಫಾಸುಕಂ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮ, ನ ಚ ಪಿಣ್ಡಕೇನ ಕಿಲಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇ
ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಅಲಂ, ಆವುಸೋ, ಕಿಂ ಗಿಹೀನಂ ಕಮ್ಮನ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಿತೇನ? ಹನ್ದ ಮಯಂ,
ಆವುಸೋ, ಗಿಹೀನಂ ದೂತೇಯ್ಯಂ ಹರಾಮ। ಏವಂ ತೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಾತುಂ ಮಞ್ಞಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಏವಂ ಮಯಂ
ಸಮಗ್ಗಾ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾ ಅವಿವದಮಾನಾ ಫಾಸುಕಂ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮ, ನ ಚ ಪಿಣ್ಡಕೇನ
ಕಿಲಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಅಲಂ, ಆವುಸೋ;
ಕಿಂ ಗಿಹೀನಂ ಕಮ್ಮನ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಿತೇನ! ಕಿಂ ಗಿಹೀನಂ ದೂತೇಯ್ಯಂ ಹಟೇನ! ಹನ್ದ ಮಯಂ,
ಆವುಸೋ, ಗಿಹೀನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮ – ‘ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ದುತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ತತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ
ಲಾಭೀ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಸೋತಾಪನ್ನೋ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಕದಾಗಾಮೀ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು
ಅನಾಗಾಮೀ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಾ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ತೇವಿಜ್ಜೋ, ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು
ಛಳಭಿಞ್ಞೋತಿ। ಏವಂ ತೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಾತುಂ ಮಞ್ಞಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಏವಂ ಮಯಂ ಸಮಗ್ಗಾ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾ
ಅವಿವದಮಾನಾ ಫಾಸುಕಂ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮ, ನ ಚ ಪಿಣ್ಡಕೇನ ಕಿಲಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಏಸೋ ಯೇವ
ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಸೇಯ್ಯೋ, ಯೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಗಿಹೀನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ
ವಣ್ಣೋ ಭಾಸಿತೋ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಹೀನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ
ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿಂಸು – ‘‘ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ
ಲಾಭೀ…ಪೇ॰… ಅಸುಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಛಳಭಿಞ್ಞೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ – ‘‘ಲಾಭಾ ವತ ನೋ,
ಸುಲದ್ಧಂ ವತ ನೋ, ಯೇಸಂ ನೋ ಏವರೂಪಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗತಾ, ನ ವತ ನೋ ಇತೋ ಪುಬ್ಬೇ
ಏವರೂಪಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗತಾ, ಯಥಯಿಮೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸೀಲವನ್ತೋ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಾ’’ತಿ। ತೇ ನ
ತಾದಿಸಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ದೇನ್ತಿ ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ ದೇನ್ತಿ
ದಾಸಕಮ್ಮಕರಪೋರಿಸಸ್ಸ ದೇನ್ತಿ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾನಂ ದೇನ್ತಿ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾನಂ ದೇನ್ತಿ
ಯಾದಿಸಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದೇನ್ತಿ। ನ ತಾದಿಸಾನಿ ಖಾದನೀಯಾನಿ ಸಾಯನೀಯಾನಿ ಪಾನಾನಿ ಅತ್ತನಾ
ಖಾದನ್ತಿ ಸಾಯನ್ತಿ ಪಿವನ್ತಿ [ಅತ್ತನಾ ಪಿವನ್ತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)] ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ದೇನ್ತಿ ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ ದೇನ್ತಿ ದಾಸಕಮ್ಮಕರಪೋರಿಸಸ್ಸ ದೇನ್ತಿ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾನಂ ದೇನ್ತಿ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾನಂ ದೇನ್ತಿ , ಯಾದಿಸಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದೇನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ವಣ್ಣವಾ ಅಹೇಸುಂ ಪೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪಸನ್ನಮುಖವಣ್ಣಾ ವಿಪ್ಪಸನ್ನಛವಿವಣ್ಣಾ।

೬೮.
ಆಚಿಣ್ಣಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಅಥ
ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ತೇಮಾಸಚ್ಚಯೇನ ಸೇನಾಸನಂ ಸಂಸಾಮೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ
ಯೇನ ವೇಸಾಲೀ ತೇನ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಯೇನ ವೇಸಾಲೀ ಮಹಾವನಂ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾ ಯೇನ
ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ದಿಸಾಸು ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಿಸಾ ಹೋನ್ತಿ ಲೂಖಾ ದುಬ್ಬಣ್ಣಾ
ಉಪ್ಪಣ್ಡುಪ್ಪಣ್ಡುಕಜಾತಾ ಧಮನಿಸನ್ಥತಗತ್ತಾ। ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂ ವಣ್ಣವಾ
ಹೋನ್ತಿ ಪೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪಸನ್ನಮುಖವಣ್ಣಾ ವಿಪ್ಪಸನ್ನಛವಿವಣ್ಣಾ। ಆಚಿಣ್ಣಂ ಖೋ ಪನೇತಂ
ಬುದ್ಧಾನಂ ಭಗವನ್ತಾನಂ ಆಗನ್ತುಕೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪಟಿಸಮ್ಮೋದಿತುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಖಮನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ಯಾಪನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ಸಮಗ್ಗಾ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾ ಅವಿವದಮಾನಾ ಫಾಸುಕಂ ವಸ್ಸಂ
ವಸಿತ್ಥ, ನ ಚ ಪಿಣ್ಡಕೇನ ಕಿಲಮಿತ್ಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಖಮನೀಯಂ ಭಗವಾ, ಯಾಪನೀಯಂ ಭಗವಾ। ಸಮಗ್ಗಾ ಚ
ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾ ಅವಿವದಮಾನಾ ಫಾಸುಕಂ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಮ್ಹಾ, ನ ಚ ಪಿಣ್ಡಕೇನ
ಕಿಲಮಿಮ್ಹಾ’’ತಿ। ಜಾನನ್ತಾಪಿ ತಥಾಗತಾ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ, ಜಾನನ್ತಾಪಿ ನ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ। ಕಾಲಂ
ವಿದಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ , ಕಾಲಂ ವಿದಿತ್ವಾ ನ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ। ಅತ್ಥಸಞ್ಹಿತಂ ತಥಾಗತಾ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ, ನೋ ಅನತ್ಥಸಞ್ಹಿತಂ। ಅನತ್ಥಸಞ್ಹಿತೇ ಸೇತುಘಾತೋ ತಥಾಗತಾನಂ। ದ್ವೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಬುದ್ಧಾ ಭಗವನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಟಿಪುಚ್ಛನ್ತಿ – ಧಮ್ಮಂ ವಾ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮ, ಸಾವಕಾನಂ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸಾಮಾತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯಥಾ ಕಥಂ
ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಗ್ಗಾ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾ ಅವಿವದಮಾನಾ ಫಾಸುಕಂ ವಸ್ಸಂ ವಸಿತ್ಥ, ನ ಚ
ಪಿಣ್ಡಕೇನ ಕಿಲಮಿತ್ಥಾ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ‘‘ಕಚ್ಚಿ
ಪನ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭೂತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಭೂತಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉದರಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಗಿಹೀನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ
ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೬೯. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯ ಭೂತಸ್ಮಿಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೭೦. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ, ಅವಸೇಸೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೮] ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಝಾನಂ, ವಿಮೋಕ್ಖೋ, ಸಮಾಧಿ, ಸಮಾಪತ್ತಿ, ಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ಮಗ್ಗಭಾವನಾ, ಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ, ಕಿಲೇಸಪ್ಪಹಾನಂ, ವಿನೀವರಣತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಅಭಿರತಿ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಝಾನನ್ತಿ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ವಿಮೋಕ್ಖೋತಿ ಸುಞ್ಞತೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅನಿಮಿತ್ತೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಸಮಾಧೀತಿ ಸುಞ್ಞತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅನಿಮಿತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋ ಸಮಾಧಿ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಸಮಾಪತ್ತೀತಿ ಸುಞ್ಞತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿ, ಅನಿಮಿತ್ತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಞಾಣದಸ್ಸನನ್ತಿ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಮಗ್ಗಭಾವನಾತಿ
ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ,
ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ, ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ, ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ, ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾತಿ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ, ಅರಹತ್ತಸ್ಸ [ಅರಹತ್ತಫಲಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰)] ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಕಿಲೇಸಪ್ಪಹಾನನ್ತಿ ರಾಗಸ್ಸ ಪಹಾನಂ, ದೋಸಸ್ಸ ಪಹಾನಂ, ಮೋಹಸ್ಸ ಪಹಾನಂ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ವಿನೀವರಣತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸಾತಿ ರಾಗಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣತಾ, ದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣತಾ, ಮೋಹಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣತಾ।

[ಪಾರಾ॰ ೧೯೯] ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಅಭಿರತೀತಿ
ಪಠಮೇನ ಝಾನೇನ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಅಭಿರತಿ, ದುತಿಯೇನ ಝಾನೇನ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಅಭಿರತಿ, ತತಿಯೇನ
ಝಾನೇನ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಅಭಿರತಿ, ಚತುತ್ಥೇನ ಝಾನೇನ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಅಭಿರತಿ।

೭೧. ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ವಸಿಮ್ಹೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ,
ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ
ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ… ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ… ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ… ಸುಞ್ಞತಂ
ಸಮಾಧಿಂ… ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಂ… ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ಸಮಾಧಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ,
ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಸ್ಸ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋ ಸಮಾಧಿ
ಸಚ್ಛಿಕತೋ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಸುಞ್ಞತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ… ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ… ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ
ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾಯ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ,
ವಸಿಮ್ಹಿ; ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿ ಸಚ್ಛಿಕತಾ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ವಿಜ್ಜಾನಂ
ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಸಚ್ಛಿಕತಾ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಚತ್ತಾರೋ
ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇ… ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೇ… ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದೇ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ,
ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಚತುನ್ನಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಾನಂ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಚತ್ತಾರೋ
ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಸಚ್ಛಿಕತಾ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ… ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ , ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಬಲಾನಂ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ ಸಚ್ಛಿಕತಾನಿ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ;
ಸತ್ತನ್ನಂ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾನಂ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಚ್ಛಿಕತಾ ಮಯಾ’’ತಿ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಅರಿಯಸ್ಸ
ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಸಚ್ಛಿಕತೋ
ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ… ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಂ… ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ… ಅರಹತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ,
ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಅರಹತ್ತಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಅರಹತ್ತಂ [ಅರಹತ್ತಫಲಂ (ಸ್ಯಾ॰)] ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ರಾಗೋ ಮೇ ಚತ್ತೋ… ದೋಸೋ ಮೇ ಚತ್ತೋ… ಮೋಹೋ ಮೇ ಚತ್ತೋ, ವನ್ತೋ, ಮುತ್ತೋ, ಪಹೀನೋ, ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋ, ಉಕ್ಖೇಟಿತೋ , ಸಮುಕ್ಖೇಟಿತೋ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ರಾಗಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ… ದೋಸಾ ಮೇ ಚಿತ್ತ ವಿನೀವರಣಂ… ಮೋಹಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ
ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ,
ವಸಿಮ್ಹಿ; ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೭೨. ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ,
ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ದುತಿಯಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ
ಝಾನಂ ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ತತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ… ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚ ಝಾನಂ
ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ
ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ವಿಮೋಕ್ಖಂ… ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ವಿಮೋಕ್ಖಂ… ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಞ್ಚ ವಿಮೋಕ್ಖಂ… ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ
ಸಮಾಧಿಂ… ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ಸಮಾಧಿಂ… ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಞ್ಚ ಸಮಾಧಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ,
ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಸ್ಸ ಚ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ;
ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋ ಚ ಸಮಾಧಿ ಸಚ್ಛಿಕತೋ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ… ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ… ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಞ್ಚ
ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾಯ ಚ
ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾ ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿ
ಸಚ್ಛಿಕತಾ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ತಿಸ್ಸೋ ಚ ವಿಜ್ಜಾ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ
ಝಾನಸ್ಸ ತಿಸ್ಸನ್ನಞ್ಚ ವಿಜ್ಜಾನಂ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ತಿಸ್ಸೋ ಚ
ವಿಜ್ಜಾ ಸಚ್ಛಿಕತಾ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ
ಝಾನಂ ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇ…ಪೇ॰… ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೇ… ಚತ್ತಾರೋ ಚ
ಇದ್ಧಿಪಾದೇ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಚತುನ್ನಞ್ಚ
ಇದ್ಧಿಪಾದಾನಂ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಸಚ್ಛಿಕತಾ
ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ, ಪಞ್ಚ ಚ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ… ಪಞ್ಚ ಚ ಬಲಾನಿ
ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಪಞ್ಚನ್ನಞ್ಚ ಬಲಾನಂ
ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಪಞ್ಚ ಚ ಬಲಾನಿ ಸಚ್ಛಿಕತಾನಿ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸತ್ತ ಚ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ,
ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಸತ್ತನ್ನಞ್ಚ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾನಂ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ;
ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸತ್ತ ಚ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಚ್ಛಿಕತಾ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಅರಿಯಞ್ಚ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ;
ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಅರಿಯಸ್ಸ ಚ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಅರಿಯೋ ಚ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಸಚ್ಛಿಕತೋ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಞ್ಚ… ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಞ್ಚ… ಅನಾಗಾಮಿಫಲಞ್ಚ… ಅರಹತ್ತಞ್ಚ [ಅರಹತ್ತಫಲಞ್ಚ (ಸ್ಯಾ॰)] ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಅರಹತ್ತಸ್ಸ [ಅರಹತ್ತಫಲಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰)] ಚ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಅರಹತ್ತಞ್ಚ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ… ರಾಗೋ ಚ
ಮೇ ಚತ್ತೋ… ದೋಸೋ ಚ ಮೇ ಚತ್ತೋ… ಮೋಹೋ ಚ ಮೇ ಚತ್ತೋ, ವನ್ತೋ, ಮುತ್ತೋ, ಪಹೀನೋ,
ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋ, ಉಕ್ಖೇಟಿತೋ, ಸಮುಕ್ಖೇಟಿತೋ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ… ರಾಗಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣಂ… ದೋಸಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ… ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೭೩. ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ತತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ… ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚ
ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ದುತಿಯಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಚ
ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ವಿಮೋಕ್ಖಂ…ಪೇ॰… ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ,
ಸಮಾಪನ್ನೋ; ದುತಿಯಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ದುತಿಯಞ್ಚ
ಝಾನಂ ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಮೂಲಂ ಸಂಖಿತ್ತಂ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ಪಠಮಸ್ಸ ಚ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಮ್ಹಿ, ವಸಿಮ್ಹಿ; ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ದೋಸಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ತತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚ ಝಾನಂ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ
ವಿಮೋಕ್ಖಂ ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ವಿಮೋಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಞ್ಚ ವಿಮೋಕ್ಖಂ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ಸಮಾಧಿಂ
ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ ಸಮಾಧಿಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಞ್ಚ ಸಮಾಧಿಂ ಸುಞ್ಞತಞ್ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ
ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಞ್ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ತಿಸ್ಸೋ ಚ ವಿಜ್ಜಾ ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇ
ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೇ ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಇದ್ಧಿಪಾದೇ ಪಞ್ಚ ಚ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಪಞ್ಚ ಚ
ಬಲಾನಿ ಸತ್ತ ಚ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಅರಿಯಞ್ಚ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಞ್ಚ ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಞ್ಚ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಞ್ಚ ಅರಹತ್ತಞ್ಚ [ಅರಹತ್ತಫಲಞ್ಚ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ…ಪೇ॰… ರಾಗೋ ಚ ಮೇ ಚತ್ತೋ, ದೋಸೋ ಚ ಮೇ ಚತ್ತೋ, ಮೋಹೋ ಚ ಮೇ ಚತ್ತೋ,
ವನ್ತೋ, ಮುತ್ತೋ, ಪಹೀನೋ, ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋ, ಉಕ್ಖೇಟಿತೋ ಸಮುಕ್ಖೇಟಿತೋ, ರಾಗಾ ಚ ಮೇ
ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ದೋಸಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೭೪. ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ ‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ ‘‘ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰…
ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ, ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ
ವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸುಞ್ಞತಂ ಸಮಾಧಿಂ, ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಂ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ಸಮಾಧಿಂ, ಸುಞ್ಞತಂ
ಸಮಾಪತ್ತಿಂ, ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ, ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ,
ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೇ, ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದೇ,
ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ, ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ, ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ, ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ,
ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಂ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ, ಅರಹತ್ತಂ [ಅರಹತ್ತಫಲಂ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ…ಪೇ॰… ರಾಗೋ ಮೇ ಚತ್ತೋ, ದೋಸೋ ಮೇ ಚತ್ತೋ, ಮೋಹೋ ಮೇ ಚತ್ತೋ, ವನ್ತೋ,
ಮುತ್ತೋ, ಪಹೀನೋ; ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋ, ಉಕ್ಖೇಟಿತೋ, ಸಮುಕ್ಖೇಟಿತೋ; ರಾಗಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣಂ, ದೋಸಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ಮೋಹಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ
ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಮೋಹಾ ಮೇ
ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ
ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಮೂಲಂ ಸಂಖಿತ್ತಂ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಮೋಹಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಮೋಹಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ – ‘‘ದೋಸಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ
ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ತತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚ ಝಾನಂ
…ಪೇ॰… ದೋಸಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ – ‘‘ಮೋಹಾ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ
ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ತತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ಮೋಹಾ ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ – ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ
ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ನ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ…ಪೇ॰…।

೭೫. ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ
ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ
ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ…ಪೇ॰…
ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಸಮಾಧಿಂ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಂ
ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ಸಮಾಧಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಸ್ಸ
ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋ ಸಮಾಧಿ ಸಚ್ಛಿಕತೋ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ…ಪೇ॰… ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ
ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾಯ
ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿ ಸಚ್ಛಿಕತಾ’’ತಿ
ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ
…ಪೇ॰… ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೇ, ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದೇ,
ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ, ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ, ಸತ್ತ ಬೋಝಙ್ಗೇ, ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ,
ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಂ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ, ಅರಹತ್ತಂ [ಅರಹತ್ತಫಲಂ (ಸ್ಯಾ॰)] ಸಮಾಪಜ್ಜಿ…ಪೇ॰… ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ರಾಗೋ ಚತ್ತೋ, ದೋಸೋ ಚತ್ತೋ, ಮೋಹೋ
ಚತ್ತೋ, ವನ್ತೋ, ಮುತ್ತೋ, ಪಹೀನೋ, ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋ, ಉಕ್ಖೇಟಿತೋ, ಸಮುಕ್ಖೇಟಿತೋ; ತಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ರಾಗಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಂ, ಮೋಹಾ ಚಿತ್ತಂ
ವಿನೀವರಣ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰…
ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಸೋ
ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ
ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ –
‘‘ಯೋ ತೇ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿ, ಯೋ ತೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿ, ಯೋ ತೇ ಸೇನಾಸನಂ
ಪರಿಭುಞ್ಜಿ, ಯೋ ತೇ ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು
ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಸೋ ಭಿಕ್ಖು
ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಂ
ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೭೬. ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಯೇನ ತೇ ವಿಹಾರೋ ಪರಿಭುತ್ತೋ…ಪೇ॰… ಯೇನ ತೇ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುತ್ತಂ,
ಯೇನ ತೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಪರಿಭುತ್ತೋ, ಯೇನ ತೇ ಸೇನಾಸನಂ ಪರಿಭುತ್ತಂ, ಯೇನ ತೇ
ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೋ ಪರಿಭುತ್ತೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ
ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ; ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ
ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ – ‘‘ಯಂ ತ್ವಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಹಾರಂ ಅದಾಸಿ…ಪೇ॰… ಚೀವರಂ ಅದಾಸಿ, ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಅದಾಸಿ, ಸೇನಾಸನಂ ಅದಾಸಿ, ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಂ
ಅದಾಸಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ, ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ;
ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ವಸೀ; ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ
ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ’’ನ್ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೭೭. ಅನಾಪತ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ, ಭೂತಂ ಆರೋಚೇತಿ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೮. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಣ್ಡನಕತೋ
ಹೋತಿ। ಸೋ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಂ ತಸ್ಸಾ
ಆಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಿ। ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘೋ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಂ ಅದಾಸಿ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಪೂಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸೋ ಪರಿವಸನ್ತೋ
ಭತ್ತಗ್ಗೇ ಆಸನಪರಿಯನ್ತೇ ನಿಸೀದಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇ ಉಪಾಸಕೇ ಏತದವೋಚುಂ –
‘‘ಏಸೋ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಸಮ್ಭಾವಿತೋ ಕುಲೂಪಕೋ;
ಯೇನೇವ ಹತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಾದೇಯ್ಯಂ ಭುಞ್ಜತಿ ತೇನೇವ ಹತ್ಥೇನ ಉಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಸುಚಿಂ ಮೋಚೇಸಿ।
ಸೋ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಂ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಿ। ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘೋ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಂ ಅದಾಸಿ ।
ಸೋ ಪರಿವಸನ್ತೋ ಆಸನಪರಿಯನ್ತೇ ನಿಸಿನ್ನೋ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ
ಆರೋಚೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ , ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೭೯. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ [ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮತಿಯಾ (ಸ್ಯಾ॰)], ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೮೦. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿ – ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ, ತೇರಸ ಚ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ।

ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಆರೋಚೇಯ್ಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಗಹಟ್ಠಸ್ಸ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ವಾ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಂ।

ಅತ್ಥಿ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿ ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ, ನ ಕುಲಪರಿಯನ್ತಾ।
ಅತ್ಥಿ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿ ಕುಲಪರಿಯನ್ತಾ, ನ ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿ
ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ಚ ಕುಲಪರಿಯನ್ತಾ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿ ನೇವ ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ನ
ಕುಲಪರಿಯನ್ತಾ।

ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಏತ್ತಕಾಹಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ।

ಕುಲಪರಿಯನ್ತಾ ನಾಮ ಕುಲಾನಿ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಏತ್ತಕೇಸು ಕುಲೇಸು ಆರೋಚೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ಚ ಕುಲಪರಿಯನ್ತಾ ಚ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಚ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ಕುಲಾನಿ ಚ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಏತ್ತಕಾಹಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಏತ್ತಕೇಸು ಕುಲೇಸು ಆರೋಚೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ನೇವ ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ನ ಕುಲಪರಿಯನ್ತಾ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಚ ಅಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ಕುಲಾನಿ ಚ ಅಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಏತ್ತಕಾಹಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಏತ್ತಕೇಸು ಕುಲೇಸು ಆರೋಚೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ।

೮೧. ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತೇ ಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾಹಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಆರೋಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಕುಲಪರಿಯನ್ತೇ ಯಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸು ಕುಲೇಸು ಆರೋಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತೇ ಚ ಕುಲಪರಿಯನ್ತೇ ಚ ಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾಹಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಅಞ್ಞೇಸು ಕುಲೇಸು ಆರೋಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ನೇವ ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತೇ ನ ಕುಲಪರಿಯನ್ತೇ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೮೨. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆರೋಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಆರೋಚೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೮೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ವತ್ಥುಂ ಆರೋಚೇತಿ ನೋ ಆಪತ್ತಿಂ, ಆಪತ್ತಿಂ ಆರೋಚೇತಿ ನೋ ವತ್ಥುಂ, ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೪. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಆಳವಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಅಗ್ಗಾಳವೇ ಚೇತಿಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಳವಕಾ [ಆಳವಿಕಾ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಭಿಕ್ಖೂ ನವಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ಪಥವಿಂ ಖಣನ್ತಿಪಿ ಖಣಾಪೇನ್ತಿಪಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಪಥವಿಂ ಖಣಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ
ಖಣಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ! ಏಕಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಜೀವಂ ವಿಹೇಠೇನ್ತೀ’’ತಿ!
ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ।
ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಳವಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಥವಿಂ ಖಣಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಖಣಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪೀ’’ತಿ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಥವಿಂ ಖಣಥಪಿ ಖಣಾಪೇಥಪೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಪಥವಿಂ
ಖಣಿಸ್ಸಥಪಿ ಖಣಾಪೇಸ್ಸಥಪಿ! ಜೀವಸಞ್ಞಿನೋ ಹಿ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಮನುಸ್ಸಾ ಪಥವಿಯಾ। ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೮೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಪಥವಿಂ ಖಣೇಯ್ಯ ವಾ ಖಣಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೮೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಪಥವೀ ನಾಮ ದ್ವೇ ಪಥವಿಯೋ – ಜಾತಾ ಚ ಪಥವೀ ಅಜಾತಾ ಚ ಪಥವೀ।

ಜಾತಾ
ನಾಮ ಪಥವೀ – ಸುದ್ಧಪಂಸು ಸುದ್ಧಮತ್ತಿಕಾ ಅಪ್ಪಪಾಸಾಣಾ ಅಪ್ಪಸಕ್ಖರಾ ಅಪ್ಪಕಠಲಾ
ಅಪ್ಪಮರುಮ್ಬಾ ಅಪ್ಪವಾಲಿಕಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಂಸುಕಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಮತ್ತಿಕಾ। ಅದಡ್ಢಾಪಿ
ವುಚ್ಚತಿ ಜಾತಾ ಪಥವೀ। ಯೋಪಿ ಪಂಸುಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಅತಿರೇಕಚಾತುಮಾಸಂ
ಓವಟ್ಠೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಜಾತಾ ಪಥವೀ।

ಅಜಾತಾ ನಾಮ ಪಥವೀ –
ಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಾ ಸುದ್ಧಸಕ್ಖರಾ ಸುದ್ಧಕಠಲಾ ಸುದ್ಧಮರುಮ್ಬಾ ಸುದ್ಧವಾಲಿಕಾ ಅಪ್ಪಪಂಸುಕಾ
ಅಪ್ಪಮತ್ತಿಕಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಾಸಾಣಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಸಕ್ಖರಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಕಠಲಾ,
ಯೇಭುಯ್ಯೇನಮರುಮ್ಬಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನವಾಲಿಕಾ। ದಡ್ಢಾಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಅಜಾತಾ ಪಥವೀ। ಯೋಪಿ
ಪಂಸುಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಓಮಕಚಾತುಮಾಸಂ ಓವಟ್ಠೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಅಜಾತಾ
ಪಥವೀ।

ಖಣೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಖಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಖಣಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೋ ಬಹುಕಮ್ಪಿ ಖಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೮೭. ಪಥವಿಯಾ ಪಥವಿಸಞ್ಞೀ ಖಣತಿ ವಾ ಖಣಾಪೇತಿ ವಾ, ಭಿನ್ದತಿ ವಾ ಭೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ದಹತಿ ವಾ ದಹಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಪಥವಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ ಖಣತಿ ವಾ ಖಣಾಪೇತಿ ವಾ, ಭಿನ್ದತಿ ವಾ ಭೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ದಹತಿ ವಾ ದಹಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಪಥವಿಯಾ ಅಪಥವಿಸಞ್ಞೀ ಖಣತಿ ವಾ ಖಣಾಪೇತಿ ವಾ, ಭಿನ್ದತಿ ವಾ ಭೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ದಹತಿ ವಾ ದಹಾಪೇತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

ಅಪಥವಿಯಾ ಪಥವಿಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪಥವಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪಥವಿಯಾ ಅಪಥವಿಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೮೮.
ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಇಮಂ ಜಾನ, ಇಮಂ ದೇಹಿ, ಇಮಂ ಆಹರ, ಇಮಿನಾ ಅತ್ಥೋ, ಇಮಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ
ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಮುಸಾ ಓಮಸಪೇಸುಞ್ಞಂ, ಪದಸೇಯ್ಯಾಯ ವೇ ದುವೇ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಭೂತಾ, ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿ ಖಣನಾತಿ॥

೨. ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ

೧. ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಆಳವಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಅಗ್ಗಾಳವೇ ಚೇತಿಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಳವಕಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ನವಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದನ್ತಿಪಿ ಛೇದಾಪೇನ್ತಿಪಿ। ಅಞ್ಞತರೋಪಿ ಆಳವಕೋ
ಭಿಕ್ಖು ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖೇ ಅಧಿವತ್ಥಾ ದೇವತಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ಅತ್ತನೋ ಭವನಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಮಯ್ಹಂ ಭವನಂ ಛಿನ್ದೀ’’ತಿ। ಸೋ ಭಿಕ್ಖು
ಅನಾದಿಯನ್ತೋ ಛಿನ್ದಿ ಯೇವ, ತಸ್ಸಾ ಚ ದೇವತಾಯ ದಾರಕಸ್ಸ ಬಾಹುಂ ಆಕೋಟೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸಾ
ದೇವತಾಯ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಯಂನ್ನೂನಾಹಂ ಇಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಇಧೇವ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।
ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸಾ ದೇವತಾಯ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ನ ಖೋ ಮೇತಂ ಪತಿರೂಪಂ ಯಾಹಂ ಇಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಇಧೇವ
ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯಂ। ಯನ್ನೂನಾಹಂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ
ದೇವತಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ‘‘ಸಾಧು
ಸಾಧು ದೇವತೇ! ಸಾಧು ಖೋ ತ್ವಂ, ದೇವತೇ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಜೀವಿತಾ ನ ವೋರೋಪೇಸಿ। ಸಚಜ್ಜ
ತ್ವಂ, ದೇವತೇ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯಾಸಿ, ಬಹುಞ್ಚ ತ್ವಂ, ದೇವತೇ, ಅಪುಞ್ಞಂ
ಪಸವೇಯ್ಯಾಸಿ। ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ, ದೇವತೇ, ಅಮುಕಸ್ಮಿಂ ಓಕಾಸೇ ರುಕ್ಖೋ ವಿವಿತ್ತೋ ತಸ್ಮಿಂ
ಉಪಗಚ್ಛಾ’’ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ
ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಛೇದಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಏಕಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಜೀವಂ ವಿಹೇಠೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ!

ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಳವಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ
ಛೇದಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದಥಾಪಿ
ಛೇದಾಪೇಥಾಪೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದಿಸ್ಸಥಾಪಿ, ಛೇದಾಪೇಸ್ಸಥಾಪಿ! ಜೀವಸಞ್ಞಿನೋ ಹಿ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಮನುಸ್ಸಾ ರುಕ್ಖಸ್ಮಿಂ, ನೇತಂ ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೯೦. ‘‘ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೯೧. ಭೂತಗಾಮೋ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಬೀಜಜಾತಾನಿ – ಮೂಲಬೀಜಂ, ಖನ್ಧಬೀಜಂ, ಫಳುಬೀಜಂ, ಅಗ್ಗಬೀಜಂ, ಬೀಜಬೀಜಮೇವ [ಬೀಜಬೀಜಞ್ಚೇವ (ಇತಿಪಿ)] ಪಞ್ಚಮಂ।

ಮೂಲಬೀಜಂ
ನಾಮ – ಹಲಿದ್ದಿ, ಸಿಙ್ಗಿವೇರಂ, ವಚಾ, ವಚತ್ತಂ, ಅತಿವಿಸಾ, ಕಟುಕರೋಹಿಣೀ, ಉಸೀರಂ,
ಭದ್ದಮೂತ್ತಕಂ, ಯಾನಿ ವಾ ಪನಞ್ಞಾನಿಪಿ ಅತ್ಥಿ ಮೂಲೇ ಜಾಯನ್ತಿ, ಮೂಲೇ ಸಞ್ಜಾಯನ್ತಿ, ಏತಂ
ಮೂಲಬೀಜಂ ನಾಮ।

ಖನ್ಧಬೀಜಂ ನಾಮ – ಅಸ್ಸತ್ಥೋ,
ನಿಗ್ರೋಧೋ, ಪಿಲಕ್ಖೋ, ಉದುಮ್ಬರೋ, ಕಚ್ಛಕೋ, ಕಪಿತ್ಥನೋ, ಯಾನಿ ವಾ ಪನಞ್ಞಾನಿಪಿ ಅತ್ಥಿ
ಖನ್ಧೇ ಜಾಯನ್ತಿ, ಖನ್ಧೇ ಸಞ್ಜಾಯನ್ತಿ, ಏತಂ ಖನ್ಧಬೀಜಂ ನಾಮ।

ಫಳುಬೀಜಂ ನಾಮ – ಉಚ್ಛು, ವೇಳು, ನಳೋ, ಯಾನಿ ವಾ ಪನಞ್ಞಾನಿಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಬ್ಬೇ ಜಾಯನ್ತಿ, ಪಬ್ಬೇ ಸಞ್ಜಾಯನ್ತಿ, ಏತಂ ಫಳುಬೀಜಂ ನಾಮ।

ಅಗ್ಗಬೀಜಂ ನಾಮ – ಅಜ್ಜುಕಂ, ಫಣಿಜ್ಜಕಂ, ಹಿರಿವೇರಂ, ಯಾನಿ ವಾ ಪನಞ್ಞಾನಿಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಗ್ಗೇ ಜಾಯನ್ತಿ, ಅಗ್ಗೇ ಸಞ್ಜಾಯನ್ತಿ, ಏತಂ ಅಗ್ಗಬೀಜಂ ನಾಮ।

ಬೀಜಬೀಜಂ ನಾಮ – ಪುಬ್ಬಣ್ಣಂ, ಅಪರಣ್ಣಂ, ಯಾನಿ ವಾ ಪನಞ್ಞಾನಿಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬೀಜೇ ಜಾಯನ್ತಿ, ಬೀಜೇ ಸಞ್ಜಾಯನ್ತಿ, ಏತಂ ಬೀಜಬೀಜಂ ನಾಮ।

೯೨.
ಬೀಜೇ ಬೀಜಸಞ್ಞೀ ಛಿನ್ದತಿ ವಾ ಛೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ಭಿನ್ದತಿ ವಾ ಭೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಚತಿ ವಾ
ಪಚಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಬೀಜೇ ವೇಮತಿಕೋ ಛಿನ್ದತಿ ವಾ ಛೇದಾಪೇತಿ ವಾ,
ಭಿನ್ದತಿ ವಾ ಭೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಚತಿ ವಾ ಪಚಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಬೀಜೇ
ಅಬೀಜಸಞ್ಞೀ ಛಿನ್ದತಿ ವಾ ಛೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ಭಿನ್ದತಿ ವಾ ಭೇದಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಚತಿ ವಾ
ಪಚಾಪೇತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಬೀಜೇ ಬೀಜಸಞ್ಞೀ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಬೀಜೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಬೀಜೇ ಅಬೀಜಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೯೩.
ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಇಮಂ ಜಾನ, ಇಮಂ ದೇಹಿ, ಇಮಂ ಆಹರ, ಇಮಿನಾ ಅತ್ಥೋ, ಇಮಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ
ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ
ಛನ್ನೋ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ
ಪಟಿಚರತಿ – ‘‘ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಥಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಂ ಭಣಥ,
ಕಿಂ ಭಣಥಾ’’ತಿ? ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ
ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಿಸ್ಸತಿ – ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಥಂ
ಆಪನ್ನೋ, ಕಂ ಭಣಥ, ಕಿಂ ಭಣಥಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಛನ್ನ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ
ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಸಿ – ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ ಆಪನ್ನೋ,
ಕಿಸ್ಮಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಥಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಂ ಭಣಥ, ಕಿಂ ಭಣಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ।
ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ
ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಿಸ್ಸಸಿ – ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ
ಆಪನ್ನೋ, ಕಥಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಂ ಭಣಥ, ಕಿಂ ಭಣಥಾತಿ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಙ್ಘೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞವಾದಕಂ
ರೋಪೇತು। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ರೋಪೇತಬ್ಬಂ। ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –

೯೫.
‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ
ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತಿ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಛನ್ನಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞವಾದಕಂ ರೋಪೇಯ್ಯ। ಏಸಾ ಞತ್ತಿ।

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು
ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತಿ। ಸಙ್ಘೋ ಛನ್ನಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞವಾದಕಂ ರೋಪೇತಿ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞವಾದಕಸ್ಸ
ರೋಪನಾ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।

‘‘ರೋಪಿತಂ ಸಙ್ಘೇನ ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞವಾದಕಂ। ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ದುಬ್ಭರತಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೯೬.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ
‘‘ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರನ್ತೋ – ‘‘ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ
ವಿಹೇಸೇತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ
– ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ
ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ ವಿಹೇಸೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತ್ವಂ, ಛನ್ನ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ
ವಿಹೇಸೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ
ವಿಹೇಸೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰…
ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಙ್ಘೋ ಛನ್ನಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಹೇಸಕಂ ರೋಪೇತು। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರೋಪೇತಬ್ಬಂ। ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ
ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –

೯೭.
‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ
ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ ವಿಹೇಸೇತಿ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ
ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಹೇಸಕಂ ರೋಪೇಯ್ಯ। ಏಸಾ ಞತ್ತಿ।

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು
ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ ವಿಹೇಸೇತಿ। ಸಙ್ಘೋ
ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಹೇಸಕಂ ರೋಪೇತಿ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮಾತೋ ಖಮತಿ ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ
ವಿಹೇಸಕಸ್ಸ ರೋಪನಾ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।

‘‘ರೋಪಿತಂ ಸಙ್ಘೇನ ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಹೇಸಕಂ। ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ದುಬ್ಭರತಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೯೮. ‘‘ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವಿಹೇಸಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೯೯. ಅಞ್ಞವಾದಕೋ
ನಾಮ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ
ತಂ ನ ಉಗ್ಘಾಟೇತುಕಾಮೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತಿ – ‘‘ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ
ಆಪನ್ನೋ, ಕಥಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಂ ಭಣಥ, ಕಿಂ ಭಣಥಾ’’ತಿ। ಏಸೋ ಅಞ್ಞವಾದಕೋ ನಾಮ।

ವಿಹೇಸಕೋ ನಾಮ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ
ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ತಂ ನ
ಉಗ್ಘಾಟೇತುಕಾಮೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ ವಿಹೇಸೇತಿ। ಏಸೋ ವಿಹೇಸಕೋ ನಾಮ।

೧೦೦.
ಆರೋಪಿತೇ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತಂ
ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ತಂ ನ ಉಗ್ಘಾಟೇತುಕಾಮೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತಿ – ‘‘ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ
ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಥಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಂ ಭಣಥ, ಕಿಂ ಭಣಥಾ’’ತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಆರೋಪಿತೇ ವಿಹೇಸಕೇ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ
ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ತಂ ನ ಉಗ್ಘಾಟೇತುಕಾಮೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ
ವಿಹೇಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ರೋಪಿತೇ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವಾ
ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ತಂ ನ ಉಗ್ಘಾಟೇತುಕಾಮೋ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ
ಪಟಿಚರತಿ – ‘‘ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಥಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಂ ಭಣಥ,
ಕಿಂ ಭಣಥಾ’’ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ । ರೋಪಿತೇ ವಿಹೇಸಕೇ
ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜೀಯಮಾನೋ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ತಂ ನ
ಉಗ್ಘಾಟೇತುಕಾಮೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಸಙ್ಘಂ ವಿಹೇಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೦೧.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವಿಹೇಸಕೇ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವಿಹೇಸಕೇ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವಿಹೇಸಕೇ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೧೦೨. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತೋ ಪುಚ್ಛತಿ, ಗಿಲಾನೋ ವಾ ನ ಕಥೇತಿ; ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಂ ವಾ
ಕಲಹೋ ವಾ ವಿಗ್ಗಹೋ ವಾ ವಿವಾದೋ ವಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ನ ಕಥೇತಿ; ‘‘ಸಙ್ಘಭೇದೋ ವಾ
ಸಙ್ಘರಾಜಿ ವಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ನ ಕಥೇತಿ; ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ
ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ನ ಕಥೇತಿ; ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೩. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಆಯಸ್ಮಾ ದಬ್ಬೋ ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಞ್ಚ ಪಞ್ಞಪೇತಿ ಭತ್ತಾನಿ ಚ ಉದ್ದಿಸತಿ।
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ [ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮ್ಮಜಕಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ಭಿಕ್ಖೂ ನವಕಾ ಚೇವ ಹೋನ್ತಿ ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞಾ ಚ ।
ಯಾನಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಲಾಮಕಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ತಾನಿ ತೇಸಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ ಲಾಮಕಾನಿ ಚ ಭತ್ತಾನಿ।
ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಜ್ಝಾಪೇನ್ತಿ – ‘‘ಛನ್ದಾಯ ದಬ್ಬೋ
ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ ಸೇನಾಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತಿ, ಛನ್ದಾಯ ಚ ಭತ್ತಾನಿ ಉದ್ದಿಸತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖೂ
ಉಜ್ಝಾಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ
ಭಿಕ್ಖೂ ಉಜ್ಝಾಪೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಜ್ಝಾಪೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೦೪. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ – ‘‘ಭಗವತಾ ಉಜ್ಝಾಪನಕಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸೋಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ [ವಿಹೇಸಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ (ಇತಿಪಿ)] ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಾಮನ್ತಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ – ‘‘ಛನ್ದಾಯ ದಬ್ಬೋ ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ ಸೇನಾಸನಂ
ಪಞ್ಞಪೇತಿ, ಛನ್ದಾಯ ಚ ಭತ್ತಾನಿ ಉದ್ದಿಸತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಖಿಯ್ಯಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಖಿಯ್ಯಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ
ಖಿಯ್ಯಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೦೫. ‘‘ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೦೬. ಉಜ್ಝಾಪನಕಂ
ನಾಮ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಂ ವಾ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಂ ವಾ
ಯಾಗುಭಾಜಕಂ ವಾ ಫಲಭಾಜಕಂ ವಾ ಖಜ್ಜಭಾಜಕಂ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಂ ವಾ ಅವಣ್ಣಂ
ಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಅಯಸಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ವಾ
ಖಿಯ್ಯತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ
ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ಖಿಯ್ಯನಕೇ
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಂ ವಾ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಂ ವಾ
ಯಾಗುಭಾಜಕಂ ವಾ ಫಲಭಾಜಕಂ ವಾ ಖಜ್ಜಭಾಜಕಂ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಂ ವಾ ಅವಣ್ಣಂ
ಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಅಯಸಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ
ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ
ವಾ ಅಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಂ ವಾ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಂ ವಾ ಯಾಗುಭಾಜಕಂ ವಾ ಫಲಭಾಜಕಂ ವಾ
ಖಜ್ಜಭಾಜಕಂ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಂ ವಾ ಅವಣ್ಣಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಅಯಸಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ,
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ
ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೧೦೭. ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕತಿಯಾ ಛನ್ದಾ ದೋಸಾ ಮೋಹಾ ಭಯಾ ಕರೋನ್ತಂ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೮. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಹೇಮನ್ತಿಕೇ ಕಾಲೇ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸೇನಾಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಕಾಯಂ
ಓತಾಪೇನ್ತಾ ಕಾಲೇ ಆರೋಚಿತೇ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತಾ ನೇವ ಉದ್ಧರಿಂಸು ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಸುಂ,
ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಸೇನಾಸನಂ ಓವಟ್ಠಂ ಹೋತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಂ ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸೇನಾಸನಂ
ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತಾ ನೇವ ಉದ್ಧರಿಸ್ಸನ್ತಿ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಅನಾಪುಚ್ಛಾ
ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸೇನಾಸನಂ ಓವಟ್ಠ’’ನ್ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ
ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೦೯. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ ಕೋಚ್ಛಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೧೦.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ವಸಿತ್ವಾ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಸೇನಾಸನಂ ಅಭಿಹರನ್ತಿ।
ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಭಗವಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಸೇನಾಸನಂ ಅಭಿಹರನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾನ ಏತಸ್ಮಿಂ
ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠ ಮಾಸೇ ಅವಸ್ಸಿಕಸಙ್ಕೇತೇ [ವಸಿತುಂ ಅವಸ್ಸಿಕಸಂಕೇತೇ (ಇತಿಪಿ)] ಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ ಯತ್ಥ ಕಾಕಾ ವಾ ಕುಲಲಾ ವಾ ನ ಊಹದನ್ತಿ ತತ್ಥ ಸೇನಾಸನಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತು’’ನ್ತಿ।

೧೧೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಙ್ಘಿಕಂ ನಾಮ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ।

ಮಞ್ಚೋ ನಾಮ ಚತ್ತಾರೋ ಮಞ್ಚಾ – ಮಸಾರಕೋ, ಬುನ್ದಿಕಾಬದ್ಧೋ, ಕುಳೀರಪಾದಕೋ, ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೋ।

ಪೀಠಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಪೀಠಾನಿ – ಮಸಾರಕಂ, ಬುನ್ದಿಕಾಬದ್ಧಂ, ಕುಳೀರಪಾದಕಂ, ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ।

ಭಿಸಿ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭಿಸಿಯೋ – ಉಣ್ಣಭಿಸಿ, ಚೋಳಭಿತಿ, ವಾಕಭಿಸಿ, ತಿಣಭಿಸಿ, ಪಣ್ಣಭಿಸಿ।

ಕೋಚ್ಛಂ ನಾಮ – ವಾಕಮಯಂ ವಾ ಉಸೀರಮಯಂ ವಾ ಮುಞ್ಜಮಯಂ ವಾ ಪಬ್ಬಜಮಯಂ [ಬಬ್ಬಜಮಯಂ (ಸೀ॰)] ವಾ ಅನ್ತೋ ಸಂವೇಠೇತ್ವಾ ಬದ್ಧಂ ಹೋತಿ।

ಸನ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ಸಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ।

ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸನ್ಥರಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಲಿಬೋಧೋ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸನ್ಥರಾಪೇತಿ, ಸನ್ಥಾರಕಸ್ಸ [ಸನ್ಥತಸ್ಸ (ಇತಿಪಿ)] ಪಲಿಬೋಧೋ।

ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಸಯಂ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ।

ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಅಞ್ಞಂ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ।

ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಾ ಸಾಮಣೇರಂ ವಾ ಆರಾಮಿಕಂ ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೧೨.
ಸಙ್ಘಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ
ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಘಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ
ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ,
ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಚಿಮಿಲಿಕಂ ವಾ ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ವಾ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ವಾ ತಟ್ಟಿಕಂ ವಾ ಚಮ್ಮಖಣ್ಡಂ ವಾ ಪಾದಪುಞ್ಛನಿಂ ವಾ
ಫಲಕಪೀಠಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ
ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೧೩. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಉದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪುಚ್ಛಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಓತಾಪೇನ್ತೋ
ಗಚ್ಛತಿ, ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧಂ ಹೋತಿ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಹಾಯಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ತೇ ವಸನ್ತಾಪಿ ಏಕತೋವ ವಸನ್ತಿ,
ಪಕ್ಕಮನ್ತಾಪಿ ಏಕತೋವ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿ। ತೇ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ
ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತಾ ನೇವ ಉದ್ಧರಿಂಸು ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಸುಂ, ಅನಾಪುಚ್ಛಾ
ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಸೇನಾಸನಂ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ಖಾಯಿತಂ ಹೋತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತಾ ನೇವ ಉದ್ಧರಿಸ್ಸನ್ತಿ ನ
ಉದ್ಧರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸೇನಾಸನಂ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ಖಾಯಿತ’’ನ್ತಿ!
ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘಿಕೇ
ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತಾ ನೇವ ಉದ್ಧರಿಂಸು ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಸುಂ,
ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು, ಸೇನಾಸನಂ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ಖಾಯಿತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ।
ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ
ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತಾ ನೇವ ಉದ್ಧರಿಸ್ಸನ್ತಿ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿ,
ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸೇನಾಸನಂ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ಖಾಯಿತಂ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೧೫. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ
ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ,
ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೧೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಙ್ಘಿಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೋ।

ಸೇಯ್ಯಂ ನಾಮ ಭಿಸಿ, ಚಿಮಿಲಿಕಾ ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ, ಭೂಮತ್ಥರಣಂ, ತಟ್ಟಿಕಾ, ಚಮ್ಮಖಣ್ಡೋ, ನಿಸೀದನಂ, ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ, ತಿಣಸನ್ಥಾರೋ, ಪಣ್ಣಸನ್ಥಾರೋ।

ಸನ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ಸಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ।

ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ।

ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಸಯಂ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ।

ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಅಞ್ಞಂ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ।

ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಾ ಸಾಮಣೇರಂ ವಾ ಆರಾಮಿಕಂ
ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ
ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ
ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೧೭.
ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯಂ ವಾ ಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ
ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ,
ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ವಿಹಾರೇ ವಾ
ವಿಹಾರಸ್ಸೂಪಚಾರೇ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯಂ ವಾ ಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ
ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ
ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ
ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೧೮. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಉದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪುಚ್ಛಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧಂ
ಹೋತಿ, ಸಾಪೇಕ್ಖೋ ಗನ್ತ್ವಾ ತತ್ಥ ಠಿತೋ ಆಪುಚ್ಛತಿ, ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧೋ ಹೋತಿ,
ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವರಸೇಯ್ಯಾಯೋ ಪಲಿಬುನ್ಧೇನ್ತಿ, ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿ [ಏತ್ಥ ತೇ ಇತಿ ಕಮ್ಮಪದಂ ಊನಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ]।
ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕೇನ ನು ಖೋ ಮಯಂ ಉಪಾಯೇನ ಇಧೇವ ವಸ್ಸಂ
ವಸೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇನ್ತಿ – ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಸೋ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ
…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಥ!
ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ
ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೨೦. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ – ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಸೋ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ
ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೨೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ೨.೦೨೫೧ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಙ್ಘಿಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೋ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ವುಡ್ಢೋತಿ ಜಾನಾತಿ, ಗಿಲಾನೋತಿ ಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಘೇನ ದಿನ್ನೋತಿ ಜಾನಾತಿ।

ಅನುಪಖಜ್ಜಾತಿ ಅನುಪವಿಸಿತ್ವಾ।

ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಮಞ್ಚಸ್ಸ
ವಾ ಪೀಠಸ್ಸ ವಾ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉಪಚಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರತಿ ವಾ
ಸನ್ಥರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಭಿನಿಸೀದತಿ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತುಂ।

೧೨೨.
ಸಙ್ಘಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಸಙ್ಘಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ
ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಮಞ್ಚಸ್ಸ ವಾ ಪೀಠಸ್ಸ ವಾ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಸ್ಸ ವಾ
ಉಪಚಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರತಿ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಭಿನಿಸೀದತಿ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ವಾ
ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯಂ ವಾ ಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರತಿ ವಾ
ಸನ್ಥರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಭಿನಿಸೀದತಿ ವಾ ಅಭಿನಿಪ್ಪಜ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ । ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೨೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ಗಿಲಾನೋ ಪವಿಸತಿ, ಸೀತೇನ ವಾ ಉಣ್ಹೇನ ವಾ ಪೀಳಿತೋ ಪವಿಸತಿ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಞ್ಞತರಂ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮಂ ಮಹಾವಿಹಾರಂ ಪಟಿಸಙ್ಖರೋನ್ತಿ
– ‘‘ಇಧ ಮಯಂ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ । ಅದ್ದಸಂಸು ಖೋ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹಾರಂ ಪಟಿಸಙ್ಖರೋನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾನ
ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಇಮೇ, ಆವುಸೋ, ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹಾರಂ ಪಟಿಸಙ್ಖರೋನ್ತಿ। ಹನ್ದ
ನೇ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ! ಏಕಚ್ಚೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಆಗಮೇಥಾವುಸೋ, ಯಾವ
ಪಟಿಸಙ್ಖರೋನ್ತಿ; ಪಟಿಸಙ್ಖತೇ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಉಟ್ಠೇಥಾವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರೋ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ। ‘‘ನನು, ಆವುಸೋ, ಪಟಿಕಚ್ಚೇವ [ಪಟಿಗಚ್ಚೇವ (ಸೀ॰)]
ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ, ಮಯಞ್ಚಞ್ಞಂ ಪಟಿಸಙ್ಖರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ನನು, ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಘಿಕೋ
ವಿಹಾರೋ’’ತಿ? ‘‘ಆಮಾವುಸೋ, ಸಙ್ಘಿಕೋ ವಿಹಾರೋ’’ತಿ। ‘‘ಉಟ್ಠೇಥಾವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರೋ
ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ। ‘‘ಮಹಲ್ಲಕೋ, ಆವುಸೋ, ವಿಹಾರೋ। ತುಮ್ಹೇಪಿ ವಸಥ, ಮಯಮ್ಪಿ
ವಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಉಟ್ಠೇಥಾವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರೋ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಕುಪಿತಾ
ಅನತ್ತಮನಾ ಗೀವಾಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನ್ತಿ। ತೇ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೀಯಮಾನಾ ರೋದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ರೋದಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಮೇ, ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಮ್ಹೇ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನ್ತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಕುಪಿತಾ
ಅನತ್ತಮನಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿಸ್ಸಥ? ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

೧೨೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೨೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನ್ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ।

ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋತಿ ಅನಭಿರದ್ಧೋ ಆಹತಚಿತ್ತೋ ಖಿಲಜಾತೋ।

ಸಙ್ಘಿಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೋ।

ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯಾತಿ ಗಬ್ಭೇ
ಗಹೇತ್ವಾ ಪಮುಖಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪಮುಖೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಬಹಿ
ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಏಕೇನ ಪಯೋಗೇನ ಬಹುಕೇಪಿ ದ್ವಾರೇ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ [ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ (ಕತ್ಥಚಿ)]। ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೋ ಬಹುಕೇಪಿ ದ್ವಾರೇ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೨೭. ಸಙ್ಘಿಕೇ
ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ
ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಕುಪಿತೋ
ಅನತ್ತಮನೋ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರಾ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯ ವಾ ಮಣ್ಡಪಾ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲಾ
ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸಾ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ತಸ್ಸ
ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ
ವಿಹಾರಾ ವಾ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರಾ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯ ವಾ ಮಣ್ಡಪಾ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲಾ ವಾ
ಅಜ್ಝೋಕಾಸಾ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ತಸ್ಸ
ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೨೮. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಲಜ್ಜಿಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಭಣ್ಡನಕಾರಕಂ ಕಲಹಕಾರಕಂ ವಿವಾದಕಾರಕಂ ಭಸ್ಸಕಾರಕಂ ಸಙ್ಘೇ ಅಧಿಕರಣಕಾರಕಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ
ವಾ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಂ ವಾ
ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ ವಾ ನ ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತನ್ತಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ
ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇತಿ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೯. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ವಿಹರನ್ತಿ?। ಏಕೋ ಹೇಟ್ಠಾ ವಿಹರತಿ [ವಿಹರನ್ತಿ, ಏಕೋ ಹೇಟ್ಠಾ (?)], ಏಕೋ ಉಪರಿ। ಉಪರಿಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ಸಹಸಾ ಅಭಿನಿಸೀದಿ। ಮಞ್ಚಪಾದೋ ನಿಪ್ಪತಿತ್ವಾ [ಪತಿತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಹೇಟ್ಠಿಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮತ್ಥಕೇ ಅವತ್ಥಾಸಿ। ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿಸ್ಸರಮಕಾಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಉಪಧಾವಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತ್ವಂ, ಆವುಸೋ, ವಿಸ್ಸರಮಕಾಸೀ’’ತಿ?
ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ
ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ಸಹಸಾ ಅಭಿನಿಸೀದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ
ಮಞ್ಚಂ ಸಹಸಾ ಅಭಿನಿಸೀದಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ
ಮಞ್ಚಂ ಸಹಸಾ ಅಭಿನಿಸೀದಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೩೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೩೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಙ್ಘಿಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೋ।

ವೇಹಾಸಕುಟಿ ನಾಮ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಸೀಸಘಟ್ಟಾ।

ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೋ ನಾಮ ಮಞ್ಚೋ ಅಙ್ಗೇ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ಹೋತಿ। ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ನಾಮ ಪೀಠಂ ಅಙ್ಗೇ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಠಿತಂ ಹೋತಿ।

ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅಭಿನಿಸೀದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೩೨.
ಸಙ್ಘಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ
ಅಭಿನಿಸೀದತಿ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ವೇಮತಿಕೋ…ಪೇ॰…
ಸಙ್ಘಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ
ಅಭಿನಿಸೀದತಿ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಸಙ್ಘಿಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸಞ್ಞೀ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೩೩. ಅನಾಪತ್ತಿ – ಅವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಸೀಸಘಟ್ಟಾಯ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಪರಿಭೋಗಂ ಹೋತಿ, ಪದರಸಞ್ಚಿತಂ ಹೋತಿ, ಪಟಾಣಿ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಠಿತೋ ಗಣ್ಹತಿ ವಾ ಲಗ್ಗೇತಿ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮತೋ
ಛನ್ನಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಮಹಾಮತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಾಪೇತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ
ಛನ್ನೋ ಕತಪರಿಯೋಸಿತಂ ವಿಹಾರಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪೇತಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ
ಲೇಪಾಪೇತಿ। ಅತಿಭಾರಿತೋ ವಿಹಾರೋ ಪರಿಪತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ತಿಣಞ್ಚ ಕಟ್ಠಞ್ಚ
ಸಂಕಡ್ಢನ್ತೋ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಯವಖೇತ್ತಂ ದೂಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಉಜ್ಝಾಯತಿ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಿಪಾಚೇತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭದನ್ತಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಯವಖೇತ್ತಂ
ದೂಸೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಿಪಾಚೇನ್ತಸ್ಸ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಕತಪರಿಯೋಸಿತಂ ವಿಹಾರಂ
ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪೇಸ್ಸತಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಲೇಪಾಪೇಸ್ಸತಿ, ಅತಿಭಾರಿತೋ ವಿಹಾರೋ
ಪರಿಪತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ
ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಛನ್ನ, ಕತಪರಿಯೋಸಿತಂ ವಿಹಾರಂ
ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪೇಸಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಲೇಪಾಪೇಸಿ, ಅತಿಭಾರಿತೋ ವಿಹಾರೋ ಪರಿಪತೀ’’ತಿ?
‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಕತಪರಿಯೋಸಿತಂ ವಿಹಾರಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪೇಸ್ಸಸಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಲೇಪಾಪೇಸ್ಸಸಿ , ಅತಿಭಾರಿತೋ ವಿಹಾರೋ ಪರಿಪತಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೩೫. ‘‘ಮಹಲ್ಲಕಂ
ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಯಾವದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ
ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ।
ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿಂ ಅಪ್ಪಹರಿತೇಪಿ ಠಿತೋ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೩೬. ಮಹಲ್ಲಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಸಸ್ಸಾಮಿಕೋ ವುಚ್ಚತಿ।

ವಿಹಾರೋ ನಾಮ ಉಲ್ಲಿತ್ತೋ ವಾ ಹೋತಿ ಅವಲಿತ್ತೋ ವಾ ಉಲ್ಲಿತ್ತಾವಲಿತ್ತೋ ವಾ।

ಕಾರಯಮಾನೇನಾತಿ ಕರೋನ್ತೋ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತೋ ವಾ।

ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾತಿ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟಸ್ಸ [ಪೀಠಸಂಘಾಟಸ್ಸ (ಇತಿಪಿ), ಪಿಟ್ಠಿಸಙ್ಘಾಟಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰)] ಸಮನ್ತಾ ಹತ್ಥಪಾಸಾ।

ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯಾತಿ ದ್ವಾರಟ್ಠಪನಾಯ।

ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯಾತಿ ವಾತಪಾನಪರಿಕಮ್ಮಾಯ ಸೇತವಣ್ಣಂ ಕಾಳವಣ್ಣಂ ಗೇರುಕಪರಿಕಮ್ಮಂ ಮಾಲಾಕಮ್ಮಂ ಲತಾಕಮ್ಮಂ ಮಕರದನ್ತಕಂ ಪಞ್ಚಪಟಿಕಂ।

ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯಂ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ
– ಹರಿತಂ ನಾಮ ಪುಬ್ಬಣ್ಣಂ ಅಪರಣ್ಣಂ। ಸಚೇ ಹರಿತೇ ಠಿತೋ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಮಗ್ಗೇನ ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಮಗ್ಗೇ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ತತಿಯಂ ಮಗ್ಗಂ
ಆಣಾಪೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ಪರಿಯಾಯೇನ ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಪರಿಯಾಯೇ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ
ತತಿಯಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಆಣಾಪೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ।

೧೩೭. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಅಪ್ಪಹರಿತೇಪಿ ಠಿತೋ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾತಿ
ಇಟ್ಠಕಾಯ ೨.೦೨೬೨ ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಇಟ್ಠಕಿಟ್ಠಕಾಯ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಿಲಾಯ
ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಸಿಲಾಯ ಸಿಲಾಯ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸುಧಾಯ ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಪಿಣ್ಡೇ
ಪಿಣ್ಡೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ತಿಣೇನ ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಕರಳೇ ಕರಳೇ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪಣ್ಣೇನ ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಪಣ್ಣೇ ಪಣ್ಣೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅತಿರೇಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತಿರೇಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ವೇಮತಿಕೋ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತಿರೇಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ಊನಕಸಞ್ಞೀ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ಊನಕಸಞ್ಞೀ,
ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೩೮.
ಅನಾಪತ್ತಿ ದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ, ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ, ಲೇಣೇ, ಗುಹಾಯ, ತಿಣಕುಟಿಕಾಯ,
ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ, ವಾಸಾಗಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಆಳವಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಅಗ್ಗಾಳವೇ ಚೇತಿಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಳವಕಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ನವಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಮ್ಪಿ ಮತ್ತಿಕಮ್ಪಿ ಸಿಞ್ಚನ್ತಿಪಿ
ಸಿಞ್ಚಾಪೇನ್ತಿಪಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಳವಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ
ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಮ್ಪಿ ಮತ್ತಿಕಮ್ಪಿ ಸಿಞ್ಚಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪೀ’’ತಿ!
ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಳವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಮ್ಪಿ
ಮತ್ತಿಕಮ್ಪಿ ಸಿಞ್ಚಥಪಿ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಥಪೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಮ್ಪಿ
ಮತ್ತಿಕಮ್ಪಿ ಸಿಞ್ಚಿಸ್ಸಥಪಿ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಸ್ಸಥಪಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೪೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೪೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ [ಜಾನಂ ನಾಮ (ಸ್ಯಾ॰)] ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ।

ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಸಿಞ್ಚತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ [ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ (ಕತ್ಥಚಿ)]। ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೋ ಬಹುಕಮ್ಪಿ ಸಿಞ್ಚತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೪೨.
ಸಪ್ಪಾಣಕೇ ಸಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚತಿ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇತಿ ವಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಪ್ಪಾಣಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚತಿ ವಾ
ಸಿಞ್ಚಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸಪ್ಪಾಣಕೇ ಅಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ
ವಾ ಸಿಞ್ಚತಿ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಪ್ಪಾಣಕೇ
ಸಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ಅಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೪೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಭೂತಂ ಅಞ್ಞಾಯ ಉಜ್ಝಾಯಂ, ಪಕ್ಕಮನ್ತೇನ ತೇ ದುವೇ।

ಪುಬ್ಬೇ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಾಹಚ್ಚ, ದ್ವಾರಂ ಸಪ್ಪಾಣಕೇನ ಚಾತಿ॥

೩. ಓವಾದವಗ್ಗೋ

೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತಾ ಲಾಭಿನೋ ಹೋನ್ತಿ
ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಏತರಹಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತಾ
ಲಾಭಿನೋ ಹೋನ್ತಿ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ।
ಹನ್ದಾವುಸೋ, ಮಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಾಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಅಮ್ಹೇಪಿ, ಭಗಿನಿಯೋ, ಉಪಸಙ್ಕಮಥ; ಮಯಮ್ಪಿ ಓವದಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ
ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಿವಸಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸುಂ –
‘‘ಗಚ್ಛಥ, ಭಗಿನಿಯೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ತಾ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಓವಾದೋ ಇದ್ಧೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ?
‘‘ಕುತೋ, ಭನ್ತೇ, ಓವಾದೋ ಇದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಅಯ್ಯಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ ಧಮ್ಮಿಂ
ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಿವಸಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸು’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ ।
ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತಾ ಸಮಾದಪಿತಾ ಸಮುತ್ತೇಜಿತಾ
ಸಮ್ಪಹಂಸಿತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ
ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ
ದಿವಸಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ
ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಿವಸಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬೋ। ಪಠಮಂ ಭಿಕ್ಖು ಯಾಚಿತಬ್ಬೋ। ಯಾಚಿತ್ವಾ ಬ್ಯತ್ತೇನ
ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –

೧೪೫. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನೇಯ್ಯ। ಏಸಾ ಞತ್ತಿ।

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ
ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸ್ಸ ಸಮ್ಮುತಿ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।

‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ – ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸ್ಸ ಸಮ್ಮುತಿ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।

‘‘ಸಮ್ಮತೋ ಸಙ್ಘೇನ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ। ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ದುಬ್ಭರತಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೪೬. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಸಮ್ಮತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೪೭.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮ್ಮತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತಾ ತಥೇವ ಲಾಭಿನೋ
ಹೋನ್ತಿ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ। ಅಥ ಖೋ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಏತರಹಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮ್ಮತಾ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತಾ ತಥೇವ ಲಾಭಿನೋ ಹೋನ್ತಿ
ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ। ಹನ್ದಾವುಸೋ, ಮಯಮ್ಪಿ
ನಿಸ್ಸೀಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ
ಓವದಾಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಸ್ಸೀಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ
ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಯಮ್ಪಿ,
ಭಗಿನಿಯೋ, ಸಮ್ಮತಾ। ಅಮ್ಹೇಪಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಥ। ಮಯಮ್ಪಿ ಓವದಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ
ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಿವಸಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸುಂ –
‘‘ಗಚ್ಛಥ ಭಗಿನಿಯೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ತಾ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಓವಾದೋ ಇದ್ಧೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ?
‘‘ಕುತೋ, ಭನ್ತೇ, ಓವಾದೋ ಇದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಅಯ್ಯಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ ಧಮ್ಮಿಂ
ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಿವಸಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸು’’ನ್ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ
ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ…ಪೇ॰… ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತಾ
ಸಮಾದಪಿತಾ ಸಮುತ್ತೇಜಿತಾ ಸಮ್ಪಹಂಸಿತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ
ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಿವಸಂ
ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪರಿತ್ತಞ್ಞೇವ
ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಿವಸಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತುಂ। ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ ,
ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು
ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು; ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ
ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ, ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ
ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ
ಅಭಿವದನ್ತಿ ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾ
ಅನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ; ಉಭಯಾನಿ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ
ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ಸುವಿಭತ್ತಾನಿ ಸುಪ್ಪವತ್ತೀನಿ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತಾನಿ
ಸುತ್ತಸೋ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋ; ಕಲ್ಯಾಣವಾಚೋ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ; ಯೇಭುಯ್ಯೇನ
ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಮನಾಪೋ; ಪಟಿಬಲೋ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿತುಂ; ನ ಖೋ ಪನೇತಂ [ಪನ ತಂ (?)]
ಭಗವನ್ತಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜಿತಾಯ ಕಾಸಾಯವತ್ಥವಸನಾಯ ಗರುಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಪುಬ್ಬೋ
ಹೋತಿ; ವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ವಾ ಹೋತಿ ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ವಾ – ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಹಿ
ಅಟ್ಠಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತು’’ನ್ತಿ।

೧೪೮. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅಸಮ್ಮತೋ ನಾಮ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಅಸಮ್ಮತೋ।

ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೧೪೯. ತೇನ
ಸಮ್ಮತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಿವೇಣಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಾನೀಯಂ ಪರಿಭೋಜನೀಯಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ
ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ದುತಿಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ। ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ತಂ
ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ। ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ –
‘‘ಸಮಗ್ಗಾತ್ಥ, ಭಗಿನಿಯೋ’’ತಿ? ಸಚೇ ‘‘ಸಮಗ್ಗಾಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಿ, ‘‘ವತ್ತನ್ತಿ,
ಭಗಿನಿಯೋ, ಅಟ್ಠ ಗರುಧಮ್ಮಾ’’ತಿ? ಸಚೇ ‘‘ವತ್ತನ್ತಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಿ, ‘‘ಏಸೋ,
ಭಗಿನಿಯೋ, ಓವಾದೋ’’ತಿ ನಿಯ್ಯಾದೇತಬ್ಬೋ [ನಿಯ್ಯಾತೇತಬ್ಬೋ (ಇತಿಪಿ)]।
ಸಚೇ ‘‘ನ ವತ್ತನ್ತಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಿ, ಓಸಾರೇತಬ್ಬಾ। ‘‘ವಸ್ಸಸತೂಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತದಹುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಭಿವಾದನಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಂ ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಂ
ಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ; ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಕತ್ವಾ ಮಾನೇತ್ವಾ ಪೂಜೇತ್ವಾ
ಯಾವಜೀವಂ ಅನತಿಕ್ಕಮನೀಯೋ। ನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಆವಾಸೇ ವಸ್ಸಂ ವಸಿತಬ್ಬಂ;
ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಕತ್ವಾ ಮಾನೇತ್ವಾ ಪೂಜೇತ್ವಾ ಯಾವಜೀವಂ ಅನತಿಕ್ಕಮನೀಯೋ।
ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘತೋ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಿತಬ್ಬಾ [ಪಚ್ಚಾಸಿಂಸಿತಬ್ಬಾ (ಇತಿಪಿ)]
ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛಕಞ್ಚ ಓವಾದುಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ…ಪೇ॰… ವಸ್ಸಂ ವುಟ್ಠಾಯ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ತೀಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ
ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ; ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ…ಪೇ॰… ಗರುಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ
ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಚರಿತಬ್ಬಂ; ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ…ಪೇ॰…
ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪದಾ
ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಾ; ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ…ಪೇ॰… ನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕೇನ ಚಿ ಪರಿಯಾಯೇನ ಭಿಕ್ಖು
ಅಕ್ಕೋಸಿತಬ್ಬೋ ಪರಿಭಾಸಿತಬ್ಬೋ; ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ…ಪೇ॰… ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಓವಟೋ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ
ಭಿಕ್ಖೂಸು ವಚನಪಥೋ, ಅನೋವಟೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ವಚನಪಥೋ; ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ
ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಕತ್ವಾ ಮಾನೇತ್ವಾ ಪೂಜೇತ್ವಾ ಯಾವಜೀವಂ ಅನತಿಕ್ಕಮನೀಯೋ’’ತಿ।

ಸಚೇ ‘‘ಸಮಗ್ಗಾಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಂ ಅಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮಂ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸಚೇ ‘‘ವಗ್ಗಾಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಂ ಅಟ್ಠ ಗರುಧಮ್ಮೇ ಭಣತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಓವಾದಂ ಅನಿಯ್ಯಾದೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮಂ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೧೫೦. ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಸಙ್ಘಂ ವೇಮತಿಕೋ
ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ
ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ
ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ
ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ । ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ
ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ
ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೫೧.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವೇಮತಿಕೋ
ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ವಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ
ವಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ
ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವೇಮತಿಕೋ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ
ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೫೨.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಉದ್ದೇಸಂ ದೇನ್ತೋ, ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ದೇನ್ತೋ, ‘‘ಓಸಾರೇಹಿ ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ
ವುಚ್ಚಮಾನೋ, ಓಸಾರೇತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ
ಭಣನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸುಣನ್ತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಸಾಮಣೇರಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೩. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತಿ ಪರಿಯಾಯೇನ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಆಯಸ್ಮತೋ ಚೂಳಪನ್ಥಕಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯೋ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿತುಂ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಮಾಹಂಸು
– ‘‘ನ ದಾನಿ ಅಜ್ಜ ಓವಾದೋ ಇದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತಞ್ಞೇವ ದಾನಿ ಉದಾನಂ ಅಯ್ಯೋ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ
ಪುನಪ್ಪುನಂ ಭಣಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಚೂಳಪನ್ಥಕಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಸಮಗ್ಗಾತ್ಥ, ಭಗಿನಿಯೋ’’ತಿ? ‘‘ಸಮಗ್ಗಾಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ। ‘‘ವತ್ತನ್ತಿ, ಭಗಿನಿಯೋ,
ಅಟ್ಠ ಗರುಧಮ್ಮಾ’’ತಿ? ‘‘ವತ್ತನ್ತಾಯ್ಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಏಸೋ, ಭಗಿನಿಯೋ, ಓವಾದೋ’’ತಿ
ನಿಯ್ಯಾದೇತ್ವಾ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಅಭಾಸಿ –

[ಉದಾ॰ ೩೭] ‘‘ಅಧಿಚೇತಸೋ ಅಪ್ಪಮಜ್ಜತೋ, ಮುನಿನೋ ಮೋನಪಥೇಸು ಸಿಕ್ಖತೋ।

ಸೋಕಾ ನ ಭವನ್ತಿ ತಾದಿನೋ, ಉಪಸನ್ತಸ್ಸ ಸದಾ ಸತೀಮತೋ’’ತಿ॥

ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ನನು ಅವೋಚುಮ್ಹಾ – ನ ದಾನಿ ಅಜ್ಜ ಓವಾದೋ ಇದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತಞ್ಞೇವ ದಾನಿ ಉದಾನಂ ಅಯ್ಯೋ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ ಪುನಪ್ಪುನಂ
ಭಣಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಇಮಂ
ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ ವೇಹಾಸಂ ಅಬ್ಭುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಆಕಾಸೇ
ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ ಚಙ್ಕಮತಿಪಿ ತಿಟ್ಠತಿಪಿ ನಿಸೀದತಿಪಿ ಸೇಯ್ಯಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪೇತಿ ಧೂಮಾಯತಿಪಿ
ಪಜ್ಜಲತಿಪಿ ಅನ್ತರಧಾಯತಿಪಿ, ತಞ್ಚೇವ [ತಞ್ಞೇವ (ಇತಿಪಿ)]
ಉದಾನಂ ಭಣತಿ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಬಹುಂ ಬುದ್ಧವಚನಂ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ವತ
ಭೋ, ಅಬ್ಭುತಂ ವತ ಭೋ, ನ ವತ ನೋ ಇತೋ ಪುಬ್ಬೇ ಓವಾದೋ ಏವಂ ಇದ್ಧೋ ಭೂತಪುಬ್ಬೋ ಯಥಾ
ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಚೂಳಪನ್ಥಕಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯಾವ
ಸಮನ್ಧಕಾರಾ ಓವದಿತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸಿ – ಗಚ್ಛಥ ಭಗಿನಿಯೋತಿ।

ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ನಗರದ್ವಾರೇ
ಥಕಿತೇ ಬಹಿನಗರೇ ವಸಿತ್ವಾ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ನಗರಂ ಪವಿಸನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಅಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿನಿಯೋ ಇಮಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ; ಆರಾಮೇ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ
ಸದ್ಧಿಂ ವಸಿತ್ವಾ ಇದಾನಿ ನಗರಂ ಪವಿಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ
ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ।
ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ
ಓವದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಚೂಳಪನ್ಥಕ, ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತ್ವಂ, ಚೂಳಪನ್ಥಕ, ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ,
ಚೂಳಪನ್ಥಕ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೫೪. ‘‘ಸಮ್ಮತೋಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೫೫. ಸಮ್ಮತೋ ನಾಮ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸಮ್ಮತೋ।

ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇತಿ ಓಗ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ವಾ ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೫೬.
ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ವೇಮತಿಕೋ
ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಅನತ್ಥಙ್ಗತಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನತ್ಥಙ್ಗತೇ
ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನತ್ಥಙ್ಗತೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅನತ್ಥಙ್ಗತೇ ಅನತ್ಥಙ್ಗತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೫೭.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಉದ್ದೇಸಂ ದೇನ್ತೋ, ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ದೇನ್ತೋ, ‘‘ಓಸಾರೇಹಿ ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ
ವುಚ್ಚಮಾನೋ, ಓಸಾರೇತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ
ಭಣನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸುಣನ್ತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೮. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ನಿಗ್ರೋಧಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ
ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏತದವೋಚುಂ –
‘‘ಏಥಾಯ್ಯೇ, ಓವಾದಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಯಮ್ಪಿ [ಯಂ ಹಿ (ಕ॰)]
ಮಯಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ ಓವಾದಸ್ಸ ಕಾರಣಾ, ಅಯ್ಯಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಇಧೇವ ಆಗನ್ತ್ವಾ
ಅಮ್ಹೇ ಓವದನ್ತೀ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ
ಓವದಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ [ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದಂ ನ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ (ಸೀ॰)]!
ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ
ಓವದಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ ,
ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ।
ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೫೯.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮಹಾಪಜಾಪತಿ ಗೋತಮೀ ಗಿಲಾನಾ ಹೋತಿ। ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಮಹಾಪಜಾಪತಿ
ಗೋತಮೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಹಾಪಜಾಪತಿಂ ಗೋತಮಿಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ
ತೇ, ಗೋತಮಿ, ಖಮನೀಯಂ ಕಚ್ಚಿ ಯಾಪನೀಯ’’ನ್ತಿ? ‘‘ನ ಮೇ, ಅಯ್ಯಾ, ಖಮನೀಯಂ ನ ಯಾಪನೀಯಂ’’।
‘‘ಇಙ್ಘಯ್ಯಾ, ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಥಾ’’ತಿ। ‘‘ನ, ಭಗಿನಿ, ಕಪ್ಪತಿ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತು’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ದೇಸೇಸುಂ। ಅಥ
ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ಮಹಾಪಜಾಪತಿ ಗೋತಮೀ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ನಿಸಜ್ಜ ಖೋ ಭಗವಾ
ಮಹಾಪಜಾಪತಿಂ ಗೋತಮಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ ತೇ, ಗೋತಮಿ, ಖಮನೀಯಂ ಕಚ್ಚಿ ಯಾಪನೀಯ’’ನ್ತಿ ?
‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಿ। ತೇನ ಮೇ ಫಾಸು
ಹೋತಿ। ಇದಾನಿ ಪನ – ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತ’’ನ್ತಿ, ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ದೇಸೇನ್ತಿ।
ತೇನ ಮೇ ನ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಮಹಾಪಜಾಪತಿಂ ಗೋತಮಿಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ
ಸನ್ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಸಮುತ್ತೇಜೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ
– ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಗಿಲಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ
ಓವದಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೬೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ । ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

೧೬೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯೋ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ವಸನ್ತಿ।

ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾತಿ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಮಯಂ।

ಗಿಲಾನಾ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಓವಾದಾಯ ವಾ ಸಂವಾಸಾಯ ವಾ ಗನ್ತುಂ।

೧೬೨.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ
ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ವೇಮತಿಕೋ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಓವದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ । ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೬೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಮಯೇ, ಉದ್ದೇಸಂ ದೇನ್ತೋ, ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ದೇನ್ತೋ, ‘‘ಓಸಾರೇಹಿ
ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಓಸಾರೇತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತಿ,
ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಭಣನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸುಣನ್ತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೪. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ ।
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತಾ ಲಾಭಿನೋ ಹೋನ್ತಿ
ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಂ
ವದನ್ತಿ – ‘‘ನ ಬಹುಕತಾ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿತುಂ; ಆಮಿಸಹೇತು ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಂ ವಕ್ಖನ್ತಿ – ‘ನ ಬಹುಕತಾ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ
ಓವದಿತುಂ; ಆಮಿಸಹೇತು ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತೀ’’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಂ ವದೇಥ – ‘ನ ಬಹುಕತಾ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿತುಂ;
ಆಮಿಸಹೇತು ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತೀ’’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಏವಂ ವಕ್ಖಥ – ನ ಬಹುಕತಾ ಥೇರಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿತುಂ; ಆಮಿಸಹೇತು ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತೀತಿ!
ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ
ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೬೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಆಮಿಸಹೇತು ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವನ್ದತೀ’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೬೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಆಮಿಸಹೇತೂತಿ ಚೀವರಹೇತು ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು ಸೇನಾಸನಹೇತು ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಹೇತು ಸಕ್ಕಾರಹೇತು ಗರುಕಾರಹೇತು ಮಾನನಹೇತು ವನ್ದನಹೇತು ಪೂಜನಹೇತು।

ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ
ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಅವಣ್ಣಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಅಯಸಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ
ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ – ‘‘ಚೀವರಹೇತು ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು ಸೇನಾಸನಹೇತು
ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಹೇತು ಸಕ್ಕಾರಹೇತು ಗರುಕಾರಹೇತು ಮಾನನಹೇತು ವನ್ದನಹೇತು
ಪೂಜನಹೇತು ಓವದತೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೬೭.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಏವಂ ವದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಏವಂ
ವದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ
ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಅವಣ್ಣಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಅಯಸಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ –
‘‘ಚೀವರಹೇತು…ಪೇ॰… ಪೂಜನಹೇತು ಓವದತೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ
ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಂ ಅವಣ್ಣಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಅಯಸಂ
ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದೇತಿ – ‘‘ಚೀವರಹೇತು
ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು ಸೇನಾಸನಹೇತು ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಹೇತು ಸಕ್ಕಾರಹೇತು
ಗರುಕಾರಹೇತು ಮಾನನಹೇತು ವನ್ದನಹೇತು ಪೂಜನಹೇತು ಓವದತೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೧೬೮.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕತಿಯಾ ಚೀವರಹೇತು ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು ಸೇನಾಸನಹೇತು
ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಹೇತು ಸಕ್ಕಾರಹೇತು ಗರುಕಾರಹೇತು ಮಾನನಹೇತು ವನ್ದನಹೇತು
ಪೂಜನಹೇತು ಓವದನ್ತಂ ಭಣತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಿಸ್ಸಾ ವಿಸಿಖಾಯ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರತಿ।
ಅಞ್ಞತರಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಸ್ಸಾ ವಿಸಿಖಾಯ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತಂ
ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಗಚ್ಛ, ಭಗಿನಿ, ಅಮುಕಸ್ಮಿಂ ಓಕಾಸೇ ಭಿಕ್ಖಾ ದಿಯ್ಯತೀ’’ತಿ।
ಸಾಪಿ ಖೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಗಚ್ಛಾಯ್ಯ, ಅಮುಕಸ್ಮಿಂ ಓಕಾಸೇ ಭಿಕ್ಖಾ ದಿಯ್ಯತೀ’’ತಿ। ತೇ
ಅಭಿಣ್ಹದಸ್ಸನೇನ ಸನ್ದಿಟ್ಠಾ ಅಹೇಸುಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಭಾಜೀಯತಿ।
ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓವಾದಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಯೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಂ ಖೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಸೋ
ಭಿಕ್ಖು ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಯಂ ಮೇ, ಭಗಿನಿ, ಚೀವರಪಟಿವೀಸೋ [ಪಟಿವಿಂಸೋ (ಸೀ॰), ಪಟಿವಿಸೋ (ಇತಿಪಿ)]; ಸಾದಿಯಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಆಮಾಯ್ಯ, ದುಬ್ಬಲಚೀವರಾಮ್ಹೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಅದಾಸಿ। ಸೋಪಿ
ಖೋ ಭಿಕ್ಖು ದುಬ್ಬಲಚೀವರೋ ಹೋತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕರೋಹಿ ದಾನಿ
ತೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರ’’ನ್ತಿ । ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ದಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಅದಾಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ।
‘‘ಞಾತಿಕಾ ತೇ , ಭಿಕ್ಖು, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕೋ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ನ ಜಾನಾತಿ ಪತಿರೂಪಂ ವಾ
ಅಪ್ಪತಿರೂಪಂ ವಾ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಸನ್ತಂ ವಾ। ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ದಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೭೦. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ [ಪಾರಿವಟ್ಟಕಂ (ಇತಿಪಿ)] ಚೀವರಂ ನ ದೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅಯ್ಯಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ಚೀವರಂ ನ ದಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ
ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತೀನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತೀನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತೀನಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ
ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ
ದಾತುಂ। ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ, ಸಾಮಣೇರಿಯಾ –
ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಸಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ದಾತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೭೧. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೭೨. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ ನಾಮ ಮಾತಿತೋ ವಾ ಪಿತಿತೋ ವಾ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಾ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಚೀವರಂ ನಾಮ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ [ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಂ (ಸೀ॰)]।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೭೩.
ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ ಚೀವರಂ ದೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ವೇಮತಿಕೋ ಚೀವರಂ ದೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ ಚೀವರಂ ದೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏಕತೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಚೀವರಂ ದೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಞಾತಿಕಾಯ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಞಾತಿಕಾಯ ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೭೪.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಞಾತಿಕಾಯ, ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ಪರಿತ್ತೇನ ವಾ ವಿಪುಲಂ, ವಿಪುಲೇನ ವಾ ಪರಿತ್ತಂ,
ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಾವಕಾಲಿಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಚೀವರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ
ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ದೇತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಸಾಮಣೇರಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭೫. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಪಟ್ಟೋ [ಪಟ್ಠೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ಹೋತಿ ಚೀವರಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ। ಅಞ್ಞತರಾ
ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದಾಯಿಂ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬತೂ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ
ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬಿತ್ವಾ ಸುರತ್ತಂ ಸುಪರಿಕಮ್ಮಕತಂ ಕತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ
ಪಟಿಭಾನಚಿತ್ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಸಂಹರಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ
ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದಾಯಿಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಕಹಂ ತಂ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಹನ್ದ, ಭಗಿನಿ , ಇಮಂ
ಚೀವರಂ ಯಥಾಸಂಹಟಂ ಹರಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಯದಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದಂ ಆಗಚ್ಛತಿ ತದಾ
ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಆಗಚ್ಛಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಂ ಚೀವರಂ ಯಥಾಸಂಹಟಂ ಹರಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಯದಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ
ಓವಾದಂ ಆಗಚ್ಛತಿ ತದಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ
ಆಗಚ್ಛತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಯಾವ ಛಿನ್ನಿಕಾ ಇಮಾ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಧುತ್ತಿಕಾ ಅಹಿರಿಕಾಯೋ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಚೀವರೇ ಪಟಿಭಾನಚಿತ್ತಂ
ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ!

ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಸ್ಸಿದಂ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಉದಾಯಿಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಯೇಪಿ ತೇ ಛಿನ್ನಕಾ ಧುತ್ತಕಾ ಅಹಿರಿಕಾ ತೇಸಮ್ಪಿ ಏವರೂಪಂ
ನ ಸೋಭೇಯ್ಯ, ಕಿಂ ಪನ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಉದಾಯಿಸ್ಸಾ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ
ಸಿಬ್ಬಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉದಾಯಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ
ಸಿಬ್ಬಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ‘‘ಞಾತಿಕಾ ತೇ, ಉದಾಯಿ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ’’ತಿ?
‘‘ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕೋ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ನ ಜಾನಾತಿ ಪತಿರೂಪಂ
ವಾ ಅಪ್ಪತಿರೂಪಂ ವಾ ಪಾಸಾದಿಕಂ ವಾ ಅಪಾಸಾದಿಕಂ ವಾ। ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೭೬. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೭೭. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ ನಾಮ ಮಾತಿತೋ ವಾ ಪಿತಿತೋ ವಾ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಾ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಚೀವರಂ ನಾಮ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ।

ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಸಿಬ್ಬತಿ ಆರಾಪಥೇ ಆರಾಪಥೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಸಿಬ್ಬಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೋ ಬಹುಕಮ್ಪಿ ಸಿಬ್ಬತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೭೮. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ
ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬತಿ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ವೇಮತಿಕೋ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬತಿ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬತಿ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬತಿ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇತಿ ವಾ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಞಾತಿಕಾಯ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಞಾತಿಕಾಯ ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೭೯. ಅನಾಪತ್ತಿ ಞಾತಿಕಾಯ, ಚೀವರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಸಿಬ್ಬತಿ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇತಿ ವಾ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಸಾಮಣೇರಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮೦. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಯಥೇವ ಮಯಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಾ ಆಹಿಣ್ಡಾಮ, ಏವಮೇವಿಮೇ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಆಹಿಣ್ಡನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ
ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ
ಪಟಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ
ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ।

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೮೧. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಸಾಕೇತಾ
ಸಾವತ್ಥಿಂ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಯಮ್ಪಿ ಅಯ್ಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ನ, ಭಗಿನೀ, ಕಪ್ಪತಿ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತುಂ। ತುಮ್ಹೇ ವಾ ಪಠಮಂ ಗಚ್ಛಥ
ಮಯಂ ವಾ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಯ್ಯಾ, ಭನ್ತೇ, ಅಗ್ಗಪುರಿಸಾ। ಅಯ್ಯಾವ ಪಠಮಂ
ಗಚ್ಛನ್ತೂ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಚ್ಛಾ ಗಚ್ಛನ್ತೀನಂ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಚೋರಾ
ಅಚ್ಛಿನ್ದಿಂಸು ಚ ದೂಸೇಸುಞ್ಚ। ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ
ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ।
ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ
ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ಥಗಮನೀಯೇ
ಮಗ್ಗೇ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ
ಪಟಿಪಜ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೮೨. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ । ಸತ್ಥಗಮನೀಯೋ ಹೋತಿ ಮಗ್ಗೋ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೋ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

೧೮೩. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ।

ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ – ‘‘ಗಚ್ಛಾಮ, ಭಗಿನಿ, ಗಚ್ಛಾಮಾಯ್ಯ; ಗಚ್ಛಾಮಾಯ್ಯ, ಗಚ್ಛಾಮ, ಭಗಿನಿ; ಅಜ್ಜ ವಾ ಹಿಯ್ಯೋ ವಾ ಪರೇ ವಾ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಸಂವಿದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪೀತಿ ಕುಕ್ಕುಟಸಮ್ಪಾತೇ ಗಾಮೇ, ಗಾಮನ್ತರೇ ಗಾಮನ್ತರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ, ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಮಯಂ।

ಸತ್ಥಗಮನೀಯೋ ನಾಮ ಮಗ್ಗೋ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ವಿನಾ ಸತ್ಥೇನ ಗನ್ತುಂ।

ಸಾಸಙ್ಕಂ ನಾಮ ತಸ್ಮಿಂ ಮಗ್ಗೇ [ಯಸ್ಮಿಂ ಮಗ್ಗೇ (?)] ಚೋರಾನಂ ನಿವಿಟ್ಠೋಕಾಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ಭುತ್ತೋಕಾಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ಠಿತೋಕಾಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ನಿಸಿನ್ನೋಕಾಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ನಿಪನ್ನೋಕಾಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ।

ಸಪ್ಪಟಿಭಯಂ ನಾಮ ತಸ್ಮಿಂ ಮಗ್ಗೇ ಚೋರೇಹಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಹತಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ವಿಲುತ್ತಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಆಕೋಟಿತಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಪ್ಪಟಿಭಯಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗಚ್ಛಥ ಭಗಿನಿಯೋ’’ತಿ।

೧೮೪.
ಸಂವಿದಹಿತೇ ಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಂವಿದಹಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ
ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಸಂವಿದಹಿತೇ, ಅಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಭಿಕ್ಖು ಸಂವಿದಹತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನ ಸಂವಿದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸಂವಿದಹಿತೇ ಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸಂವಿದಹಿತೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸಂವಿದಹಿತೇ ಅಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೮೫. ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಮಯೇ, ಅಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಂವಿದಹತಿ , ಭಿಕ್ಖು ನ ಸಂವಿದಹತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮೬. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ [ಏಕನಾವಂ (ಸ್ಯಾ॰)] ಅಭಿರುಹನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಯಥೇವ ಮಯಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಾ ನಾವಾಯ [ಏಕನಾವಾಯ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಕೀಳಾಮ, ಏವಮೇವಿಮೇ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ನಾವಾಯ
ಕೀಳನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ
ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ
ನಾವಂ ಅಭಿರುಹಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ [ಏಕನಾವಂ (ಸ್ಯಾ॰)] ಅಭಿರುಹೇಯ್ಯ, ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಧೋಗಾಮಿನಿಂ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೮೭. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಸಾಕೇತಾ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ನದೀ ತರಿತಬ್ಬಾ [ಉತ್ತರಿತಬ್ಬಾ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಯಮ್ಪಿ ಅಯ್ಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ
ಉತ್ತರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ನ, ಭಗಿನೀ, ಕಪ್ಪತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ
ಅಭಿರುಹಿತುಂ; ತುಮ್ಹೇ ವಾ ಪಠಮಂ ಉತ್ತರಥ ಮಯಂ ವಾ ಉತ್ತರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ । ‘‘ಅಯ್ಯಾ, ಭನ್ತೇ, ಅಗ್ಗಪುರಿಸಾ। ಅಯ್ಯಾವ ಪಠಮಂ ಉತ್ತರನ್ತೂ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಚ್ಛಾ ಉತ್ತರನ್ತೀನಂ ಚೋರಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಿಂಸು ಚ ದೂಸೇಸುಞ್ಚ ।
ಅಥ ಖೋ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ।
ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ
ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ
ಅಭಿರುಹಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೮೮. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹೇಯ್ಯ ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಧೋಗಾಮಿನಿಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೮೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ।

ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ।

ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ ‘‘ಅಭಿರುಹಾಮ,
ಭಗಿನಿ, ಅಭಿರುಹಾಮಾಯ್ಯ; ಅಭಿರುಹಾಮಾಯ್ಯ, ಅಭಿರುಹಾಮ, ಭಗಿನಿ; ಅಜ್ಜ ವಾ ಹಿಯ್ಯೋ ವಾ
ಪರೇ ವಾ ಅಭಿರುಹಾಮಾ’’ತಿ ಸಂವಿದಹತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಭಿರುಳ್ಹೇ ಭಿಕ್ಖು ಅಭಿರುಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ಅಭಿರುಳ್ಹೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಭಿರುಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಭೋ ವಾ ಅಭಿರುಹನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿನ್ತಿ ಉಜ್ಜವನಿಕಾಯ।

ಅಧೋಗಾಮಿನಿನ್ತಿ ಓಜವನಿಕಾಯ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತಿರಿಯಂ ತರಣಂ।

ಕುಕ್ಕುಟಸಮ್ಪಾತೇ ಗಾಮೇ, ಗಾಮನ್ತರೇ ಗಾಮನ್ತರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ, ಅಡ್ಢಯೋಜನೇ ಅಡ್ಢಯೋಜನೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೯೦. ಸಂವಿದಹಿತೇ ಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹತಿ ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಧೋಗಾಮಿನಿಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯ , ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಂವಿದಹಿತೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹತಿ ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಧೋಗಾಮಿನಿಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ
ತರಣಾಯ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಂವಿದಹಿತೇ ಅಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹತಿ
ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಧೋಗಾಮಿನಿಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಭಿಕ್ಖು ಸಂವಿದಹತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ನ ಸಂವಿದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸಂವಿದಹಿತೇ ಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸಂವಿದಹಿತೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸಂವಿದಹಿತೇ, ಅಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೯೧. ಅನಾಪತ್ತಿ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯ, ಅಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಅಭಿರುಹನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಂವಿದಹತಿ, ಭಿಕ್ಖು ನ ಸಂವಿದಹತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ಅಭಿರುಹನ್ತಿ, ಆಪದಾಸು ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಸ್ಸಾತಿ।

ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಥುಲ್ಲನನ್ದಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಕುಲಸ್ಸ ಕುಲೂಪಿಕಾ ಹೋತಿ ನಿಚ್ಚಭತ್ತಿಕಾ। ತೇನ ಚ
ಗಹಪತಿನಾ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಥುಲ್ಲನನ್ದಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ
ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ತಂ ಕುಲಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಗಹಪತಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಮಿದಂ, ಗಹಪತಿ, ಪಹೂತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ
ಪಟಿಯತ್ತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಥೇರಾ ಮಯಾ, ಅಯ್ಯೇ, ನಿಮನ್ತಿತಾ’’ತಿ। ‘‘ಕೇ ಪನ ತೇ, ಗಹಪತಿ,
ಥೇರಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಯ್ಯೋ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಅಯ್ಯೋ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಅಯ್ಯೋ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೋ ಅಯ್ಯೋ
ಮಹಾಕೋಟ್ಠಿಕೋ ಅಯ್ಯೋ ಮಹಾಕಪ್ಪಿನೋ ಅಯ್ಯೋ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಅಯ್ಯೋ ಅನುರುದ್ಧೋ ಅಯ್ಯೋ
ರೇವತೋ ಅಯ್ಯೋ ಉಪಾಲಿ ಅಯ್ಯೋ ಆನನ್ದೋ ಅಯ್ಯೋ ರಾಹುಲೋ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಗಹಪತಿ,
ಮಹಾನಾಗೇ ತಿಟ್ಠಮಾನೇ ಚೇಟಕೇ ನಿಮನ್ತೇಸೀ’’ತಿ?

‘‘ಕೇ ಪನ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಮಹಾನಾಗಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಯ್ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ಅಯ್ಯೋ ಕೋಕಾಲಿಕೋ ಅಯ್ಯೋ ಕಟಮೋದಕತಿಸ್ಸಕೋ [ಕಟಮೋರಕತಿಸ್ಸಕೋ (ಸೀ॰) ಕತಮೋರಕತಿಸ್ಸಕೋ (ಸ್ಯಾ॰)] ಅಯ್ಯೋ ಖಣ್ಡದೇವಿಯಾ ಪುತ್ತೋ ಅಯ್ಯೋ ಸಮುದ್ದದತ್ತೋ’’ತಿ। ಅಯಂ ಚರಹಿ ಥುಲ್ಲನನ್ದಾಯ
ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನ್ತರಾ ಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ, ಅಥ ತೇ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪವಿಸಿಂಸು। ‘‘ಸಚ್ಚಂ
ಮಹಾನಾಗಾ ಖೋ ತಯಾ, ಗಹಪತಿ, ನಿಮನ್ತಿತಾ’’ತಿ। ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಚೇಟಕೇ
ಅಕಾಸಿ; ಇದಾನಿ ಮಹಾನಾಗೇ’’ತಿ। ಘರತೋ ಚ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿ,
ನಿಚ್ಚಭತ್ತಞ್ಚ ಪಚ್ಛಿನ್ದಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ದೇವದತ್ತೋ ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ
ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ದೇವದತ್ತ, ಜಾನಂ
ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ
ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಸಿ। ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೧೯೩.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ರಾಜಗಹಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಞಾತಿಕುಲಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಮನುಸ್ಸಾ
– ‘‘ಚಿರಸ್ಸಮ್ಪಿ ಭದನ್ತೋ ಆಗತೋ’’ತಿ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಭತ್ತಂ ಅಕಂಸು। ತಸ್ಸ ಕುಲಸ್ಸ
ಕುಲೂಪಿಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತೇ ಮನುಸ್ಸೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದೇಥಯ್ಯಸ್ಸ, ಆವುಸೋ, ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ
ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು – ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ
ಭುಞ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತೋ ನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ। ನಾಸಕ್ಖಿ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ,
ಛಿನ್ನಭತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ
ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭೇ ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ
ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೯೪. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೧೯೫. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ ಸಾ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಪರಿಪಾಚೇತಿ ನಾಮ ಪುಬ್ಬೇ
ಅದಾತುಕಾಮಾನಂ ಅಕತ್ತುಕಾಮಾನಂ – ‘‘ಅಯ್ಯೋ ಭಾಣಕೋ, ಅಯ್ಯೋ ಬಹುಸ್ಸುತೋ, ಅಯ್ಯೋ
ಸುತ್ತನ್ತಿಕೋ, ಅಯ್ಯೋ ವಿನಯಧರೋ, ಅಯ್ಯೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ, ದೇಥ ಅಯ್ಯಸ್ಸ, ಕರೋಥ
ಅಯ್ಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏಸಾ ಪರಿಪಾಚೇತಿ ನಾಮ।

ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ನಾಮ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಂ।

ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭೋ ನಾಮ ಞಾತಕಾ ವಾ ಹೋನ್ತಿ ಪವಾರಿತಾ ವಾ ಪಕತಿಪಟಿಯತ್ತಂ ವಾ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೧೯೬. ಪರಿಪಾಚಿತೇ
ಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞೀ ಭುಞ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರಿಪಾಚಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಭುಞ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪರಿಪಾಚಿತೇ ಅಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞೀ
ಭುಞ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ
ಪರಿಪಾಚಿತಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಪರಿಪಾಚಿತೇ ಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪರಿಪಾಚಿತ್ತೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪರಿಪಾಚಿತೇ ಅಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೧೯೭.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭೇ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ಪರಿಪಾಚೇತಿ, ಸಾಮಣೇರೀ ಪರಿಪಾಚೇತಿ,
ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯೮. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉದಾಯಿಸ್ಸ
ಪುರಾಣದುತಿಯಿಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಹೋತಿ। ಸಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉದಾಯಿಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ
ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ಉದಾಯೀ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ
ಗಚ್ಛತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ
ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ
ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉದಾಯಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ
ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ
ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೧೯೯. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೦೦. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ।

ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ।

ಏಕೋ ಏಕಾಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖು ಚೇವ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚ।

[ಪಾಚಿ॰ ೨೮೬, ೨೯೧; ಪಾರಾ॰ ೪೪೫,೪೫೪] ರಹೋ
ನಾಮ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ। ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಅಕ್ಖಿಂ ವಾ
ನಿಖಣೀಯಮಾನೇ ಭಮುಕಂ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪೀಯಮಾನೇ ಸೀಸಂ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪೀಯಮಾನೇ ಪಸ್ಸಿತುಂ। ಸೋತಸ್ಸ
ರಹೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪಕತಿಕಥಾ ಸೋತುಂ।

ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ನಿಸಿನ್ನಾಯ ಭಿಕ್ಖು ಉಪನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಉಪನಿಪನ್ನೋ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಪನಿಸಿನ್ನಾ ವಾ ಹೋತಿ
ಉಪನಿಪನ್ನಾ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಭೋ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಭೋ ವಾ
ನಿಪನ್ನಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೦೧. ರಹೋ
ರಹೋಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ರಹೋ ವೇಮತಿಕೋ ಏಕೋ
ಏಕಾಯ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ರಹೋ ಅರಹೋಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಏಕಾಯ
ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅರಹೋ ರಹೋಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅರಹೋ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅರಹೋ ಅರಹೋಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೦೨. ಅನಾಪತ್ತಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿಞ್ಞೂ ದುತಿಯೋ ಹೋತಿ, ತಿಟ್ಠತಿ ನ ನಿಸೀದತಿ, ಅರಹೋಪೇಕ್ಖೋ, ಅಞ್ಞವಿಹಿತೋ ನಿಸೀದತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ಓವಾದವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಅಸಮ್ಮತಅತ್ಥಙ್ಗತೂ , ಪಸ್ಸಯಾಮಿಸದಾನೇನ।

ಸಿಬ್ಬತಿ ಅದ್ಧಾನಂ ನಾವಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಏಕೋ ಏಕಾಯ ತೇ ದಸಾತಿ॥

೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ

೧. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦೩. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಅವಿದೂರೇ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಪೂಗಸ್ಸ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಹೋತಿ।
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ
ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಂ ಅಲಭಮಾನಾ ಆವಸಥಂ ಅಗಮಂಸು। ಮನುಸ್ಸಾ – ‘‘ಚಿರಸ್ಸಮ್ಪಿ ಭದನ್ತಾ
ಆಗತಾ’’ತಿ ತೇ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪರಿವಿಸಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ದುತಿಯಮ್ಪಿ
ದಿವಸಂ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ದಿವಸಂ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸಾವತ್ಥಿಂ
ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಂ ಅಲಭಮಾನಾ ಆವಸಥಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕಿಂ ಮಯಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ!
ಹಿಯ್ಯೋಪಿ ಇಧೇವ ಆಗನ್ತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ತತ್ಥೇವ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ತಿತ್ಥಿಯಾ ಅಪಸಕ್ಕನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ!
ನಯಿಮೇಸಞ್ಞೇವ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ; ಸಬ್ಬೇಸಞ್ಞೇವ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ’’ತಿ।

ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುವಸಿತ್ವಾ
ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ
ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜಥಾತಿ?
‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

‘‘ಏಕೋ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ। ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೦೪. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಯೇನ
ಅಞ್ಞತರೋ ಆವಸಥೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಮನುಸ್ಸಾ – ‘‘ಚಿರಸ್ಸಮ್ಪಿ ಥೇರೋ ಆಗತೋ’’ತಿ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ
ಪರಿವಿಸಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಭುತ್ತಾವಿಸ್ಸ ಖರೋ ಆಬಾಧೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ,
ನಾಸಕ್ಖಿ ತಮ್ಹಾ ಆವಸಥಾ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ದುತಿಯಮ್ಪಿ ದಿವಸಂ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಭುಞ್ಜಥ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ
ಸಾರಿಪುತ್ತೋ – ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ
ಭುಞ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತೋ ನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ; ಛಿನ್ನಭತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ
ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ
ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೦೫. ‘‘ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕೋ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ। ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೦೬. ಅಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಸಕ್ಕೋತಿ ತಮ್ಹಾ ಆವಸಥಾ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ।

ಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ತಮ್ಹಾ ಆವಸಥಾ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ।

ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ
ನಾಮ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ – ಸಾಲಾಯ ವಾ ಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ
ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ವಾ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಯಾವದತ್ಥೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಹೋತಿ। ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಕಿಂ
ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ। ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ‘ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೦೭.
ಅಗಿಲಾನೋ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ ತತುತ್ತರಿ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಗಿಲಾನೋ ವೇಮತಿಕೋ ತತುತ್ತರಿ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ ತತುತ್ತರಿಂ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಗಿಲಾನೋ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಗಿಲಾನೋ ವೇಮತಿಕೋ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೦೮. ಅನಾಪತ್ತಿ ಗಿಲಾನಸ್ಸ, ಅಗಿಲಾನೋ ಸಕಿಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಗಚ್ಛನ್ತೋ, ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸಾಮಿಕಾ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಭೋಜೇನ್ತಿ, ಓದಿಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಹೋತಿ, ನ ಯಾವದತ್ಥೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ದೇವದತ್ತೋ ಪರಿಹೀನಲಾಭಸಕ್ಕಾರೋ ಸಪರಿಸೋ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ
ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ! ಕಸ್ಸ
ಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಮನಾಪಂ, ಕಸ್ಸ ಸಾದುಂ ನ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ
ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ
– ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ದೇವದತ್ತೋ ಸಪರಿಸೋ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ದೇವದತ್ತ, ಸಪರಿಸೋ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಪರಿಸೋ ಕುಲೇಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಗಣಭೋಜನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೧೦. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಗಿಲಾನೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಗಣಭೋಜನ’’ನ್ತಿ। ಭಗವತೋ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ
ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗಣಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಗಣಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೧೧.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಚೀವರದಾನಸಮಯೇ ಸಚೀವರಭತ್ತಂ ಪಟಿಯಾದೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ನಿಮನ್ತೇನ್ತಿ – ‘‘ಭೋಜೇತ್ವಾ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಗಣಭೋಜನ’’ನ್ತಿ। ಚೀವರಂ
ಪರಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೇ ಗಣಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಗಣಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೧೨. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಚೀವರಕಾರಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಗಣಭೋಜನ’’ನ್ತಿ । ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೇ ಗಣಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಗಣಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೧೩. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅದ್ಧಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇ ಮನುಸ್ಸೇ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮುಹುತ್ತಂ, ಆವುಸೋ, ಆಗಮೇಥ; ಪಿಣ್ಡಾಯ
ಚರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ತೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಇಧೇವ, ಭನ್ತೇ, ಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಗಣಭೋಜನ’’ನ್ತಿ।
ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೇ ಗಣಭೋಜನಂ
ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಗಣಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೧೪.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಾವಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ತೇ ಮನುಸ್ಸೇ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮುಹುತ್ತಂ, ಆವುಸೋ, ತೀರಂ ಉಪನೇಥ; ಪಿಣ್ಡಾಯ
ಚರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ತೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಇಧೇವ, ಭನ್ತೇ,
ಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ
ಭಗವತಾ ಗಣಭೋಜನ’’ನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೇ ಗಣಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಗಣಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ,
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ,
ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೧೫. ತೇನ ೦
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ದಿಸಾಸು ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ಭಿಕ್ಖೂ ರಾಜಗಹಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ।
ಮನುಸ್ಸಾ ನಾನಾವೇರಜ್ಜಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಗಣಭೋಜನ’’ನ್ತಿ। ಭಗವತೋ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಸಮಯೇ ಗಣಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ।
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಗಣಭೋಜನೇ ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ,
ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ, ಮಹಾಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೧೬. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತೋ ಆಜೀವಕೇಸು ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ
ಆಜೀವಕೋ ಯೇನ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ರಾಜಾನಂ ಮಾಗಧಂ ಸೇನಿಯಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಮಹಾರಾಜ,
ಸಬ್ಬಪಾಸಣ್ಡಿಕಭತ್ತಂ ಕಾತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಸಚೇ ತ್ವಂ, ಭನ್ತೇ, ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಂ
ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪಠಮಂ ಭೋಜೇಯ್ಯಾಸಿ’’। ‘‘ಏವಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಆಜೀವಕೋ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ದೂತಂ ಪಾಹೇಸಿ – ‘‘ಅಧಿವಾಸೇನ್ತು ಮೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸ್ವಾತನಾಯ
ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ
ಗಣಭೋಜನ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಆಜೀವಕೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ, ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ।
ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಸೋ ಆಜೀವಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಭವಮ್ಪಿ ಗೋತಮೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋ,
ಅಹಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ; ಅರಹತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಪಿಣ್ಡಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ। ಅಧಿವಾಸೇತು
ಮೇ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸ್ವಾತನಾಯ ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ
ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಆಜೀವಕೋ ಭಗವತೋ ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೇ ಗಣಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೧೭. ಗಣಭೋಜನೇ ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ,
ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ, ಮಹಾಸಮಯೋ, ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ – ಅಯಂ
ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

೨೧೮. ಗಣಭೋಜನಂ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಭೋಜನೇನ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಏತಂ ಗಣಭೋಜನಂ ನಾಮ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಮಯಂ।

ಗಿಲಾನಸಮಯೋ ನಾಮ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಾದಾಪಿ ಫಲಿತಾ [ಫಾಲಿತಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)] ಹೋನ್ತಿ। ‘‘ಗಿಲಾನಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ ನಾಮ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚಮಾಸಾ। ‘‘ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ ನಾಮ ಚೀವರೇ ಕಯಿರಮಾನೇ। ‘‘ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ ನಾಮ ‘‘ಅದ್ಧಯೋಜನಂ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಗತೇನ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ ನಾಮ ‘‘ನಾವಂ ಅಭಿರುಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಆರುಳ್ಹೇನ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಓರುಳ್ಹೇನ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ಮಹಾಸಮಯೋ ನಾಮ ಯತ್ಥ ದ್ವೇ ತಯೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಯಾಪೇನ್ತಿ, ಚತುತ್ಥೇ ಆಗತೇ ನ ಯಾಪೇನ್ತಿ। ‘‘ಮಹಾಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ ನಾಮ ಯೋ ಕೋಚಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸಮಾಪನ್ನೋ ಭತ್ತಂ ಕರೋತಿ। ‘‘ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೧೯.
ಗಣಭೋಜನೇ ಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞೀ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಗಣಭೋಜನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಗಣಭೋಜನೇ
ನಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞೀ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ನಗಣಭೋಜನೇ ಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞೀ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಗಣಭೋಜನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಗಣಭೋಜನೇ ನಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೨೦. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಸಮಯೇ, ದ್ವೇ ತಯೋ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಏಕತೋ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಂ, ಸಲಾಕಭತ್ತಂ, ಪಕ್ಖಿಕಂ, ಉಪೋಸಥಿಕಂ, ಪಾಟಿಪದಿಕಂ, ಪಞ್ಚ
ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨೧. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ವೇಸಾಲಿಯಂ ಪಣೀತಾನಂ ಭತ್ತಾನಂ ಭತ್ತಪಟಿಪಾಟಿ ಅಧಿಟ್ಠಿತಾ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ
ದಲಿದ್ದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಕಾರಸ್ಸ [ಕಮ್ಮಕರಸ್ಸ (ಸೀ॰)] ಏತದಹೋಸಿ
– ‘‘ನ ಖೋ ಇದಂ ಓರಕಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಯಥಯಿಮೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಭತ್ತಂ ಕರೋನ್ತಿ;
ಯಂನೂನಾಹಮ್ಪಿ ಭತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ ಯೇನ ಕಿರಪತಿಕೋ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಕಿರಪತಿಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯಪುತ್ತ,
ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭತ್ತಂ ಕಾತುಂ। ದೇಹಿ ಮೇ
ವೇತನ’’ನ್ತಿ। ಸೋಪಿ ಖೋ ಕಿರಪತಿಕೋ ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ ಪಸನ್ನೋ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಕಿರಪತಿಕೋ ತಸ್ಸ
ದಲಿದ್ದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಕಾರಸ್ಸ ಅಬ್ಭಾತಿರೇಕಂ [ಅತಿರೇಕಂ (ಸ್ಯಾ॰)]
ವೇತನಂ ಅದಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಸೋ
ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಧಿವಾಸೇತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಸ್ವಾತನಾಯ
ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ। ‘‘ಮಹಾ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ।
ಜಾನಾಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಹೋತು [ಹೋತು ಮೇ (ಕ॰)] ಭನ್ತೇ, ಮಹಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ। ಬಹೂ ಮೇ ಬದರಾ ಪಟಿಯತ್ತಾ ಬದರಮಿಸ್ಸೇನ ಪೇಯ್ಯಾ ಪರಿಪೂರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ।

ಅಥ ಖೋ ಸೋ ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ ಭಗವತೋ
ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ
ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ – ‘‘ದಲಿದ್ದೇನ ಕಿರ ಕಮ್ಮಕಾರೇನ ಸ್ವಾತನಾಯ
ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ಬದರಮಿಸ್ಸೇನ ಪೇಯ್ಯಾ
ಪರಿಪೂರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ತೇ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಂಸು। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ
ಮನುಸ್ಸಾ – ‘‘ದಲಿದ್ದೇನ ಕಿರ ಕಮ್ಮಕಾರೇನ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ
ನಿಮನ್ತಿತೋ’’ತಿ। ತೇ ದಲಿದ್ದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಕಾರಸ್ಸ ಪಹೂತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ಅಭಿಹರಿಂಸು।
ಅಥ ಖೋ ಸೋ ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಣೀತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ
ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಕಾಲಂ ಆರೋಚಾಪೇಸಿ – ‘‘ಕಾಲೋ, ಭನ್ತೇ, ನಿಟ್ಠಿತಂ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ
ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ತಸ್ಸ ದಲಿದ್ದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಕಾರಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ। ಅಥ
ಖೋ ಸೋ ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ ಭತ್ತಗ್ಗೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪರಿವಿಸತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು –
‘‘ಥೋಕಂ, ಆವುಸೋ, ದೇಹಿ। ಥೋಕಂ, ಆವುಸೋ, ದೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಮಾ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ, ಭನ್ತೇ, ‘ಅಯಂ
ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ’ತಿ ಥೋಕಂ ಥೋಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಪಹೂತಂ ಮೇ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ
ಪಟಿಯತ್ತಂ।

ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಥ, ಭನ್ತೇ, ಯಾವದತ್ಥ’’ನ್ತಿ। ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ,
ಏತಂಕಾರಣಾ ಥೋಕಂ ಥೋಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ। ಅಪಿಚ, ಮಯಂ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜಿಮ್ಹಾ; ತೇನ ಮಯಂ ಥೋಕಂ ಥೋಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮಾ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಸೋ ದಲಿದ್ದೋ ಕಮ್ಮಕಾರೋ ಉಜ್ಝಾಯತಿ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಿಪಾಚೇತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭದನ್ತಾ ಮಯಾ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ! ನ ಚಾಹಂ ಪಟಿಬಲೋ ಯಾವದತ್ಥಂ ದಾತು’’ನ್ತಿ? ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸ ದಲಿದ್ದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಕಾರಸ್ಸ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಿಪಾಚೇನ್ತಸ್ಸ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತಿತಾ
ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅಞ್ಞತ್ರ
ನಿಮನ್ತಿತಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜನ್ತೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಅಞ್ಞತ್ರ
ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೨೨.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಗಿಲಾನೋ ಹೋತಿ। ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ
ಆದಾಯ ಯೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಭುಞ್ಜಾಹಿ, ಆವುಸೋ’’ತಿ। ‘‘ಅಲಂ, ಆವುಸೋ, ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಉಸ್ಸೂರೇ [ಉಸ್ಸೂರೇನ (ಕ॰)]
ಆಹರೀಯಿತ್ಥ। ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ನ ಚಿತ್ತರೂಪಂ ಭುಞ್ಜಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೨೩. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಚೀವರದಾನಸಮಯೇ ಸಚೀವರಭತ್ತಂ ಪಟಿಯಾದೇತ್ವಾ [ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ (ಇತಿಪಿ)]
ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಮನ್ತೇನ್ತಿ – ‘‘ಭೋಜೇತ್ವಾ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನ’’ನ್ತಿ।
ಚೀವರಂ ಪರಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಚೀವರದಾನಸಮಯೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೨೪.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಚೀವರಕಾರಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ – ‘‘ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನ’’ನ್ತಿ।
ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ
ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೨೫. ‘‘ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೨೬. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ
ಆಯಸ್ಮತಾ ಆನನ್ದೇನ ಪಚ್ಛಾಸಮಣೇನ ಯೇನ ಅಞ್ಞತರಂ ಕುಲಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಭಗವತೋ ಚ ಆಯಸ್ಮತೋ ಚ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಭೋಜನಂ
ಅದಂಸು। ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತೋ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ‘‘ಗಣ್ಹಾಹಿ [ಪತಿಗಣ್ಹಾಹಿ (ಸೀ॰)], ಆನನ್ದಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಲಂ, ಭಗವಾ ,
ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನಹಾನನ್ದ, ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ [ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ॰)] ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಂ – ‘ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’’ತಿ।

೨೨೭. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಭೋಜನೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಏತಂ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ ನಾಮ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಮಯಂ।

ಗಿಲಾನಸಮಯೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಏಕಾಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಯಾವದತ್ಥಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ‘‘ಗಿಲಾನಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ ನಾಮ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ। ‘‘ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ ನಾಮ ಚೀವರೇ ಕಯಿರಮಾನೇ। ‘‘ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ’’ತಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೨೮. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ
ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞೀ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞೀ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೨೯.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಮಯೇ, ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ದ್ವೇ ತಯೋ ನಿಮನ್ತನೇ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜತಿ,
ನಿಮನ್ತನಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸಕಲೇನ ಗಾಮೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ
ಭುಞ್ಜತಿ , ಸಕಲೇನ ಪೂಗೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತಸ್ಮಿಂ ಪೂಗೇ ಯತ್ಥ
ಕತ್ಥಚಿ ಭುಞ್ಜತಿ, ನಿಮನ್ತಿಯಮಾನೋ ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಭಣತಿ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತೇ,
ಸಲಾಕಭತ್ತೇ, ಪಕ್ಖಿಕೇ, ಉಪೋಸಥಿಕೇ, ಪಾಟಿಪದಿಕೇ, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ
ಅನಾಪತ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ಕಾಣಮಾತುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩೦. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಕಾಣಮಾತಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ಸದ್ಧಾ ಹೋತಿ ಪಸನ್ನಾ। ಕಾಣಾ ಗಾಮಕೇ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ದಿನ್ನಾ
ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಾ ಮಾತುಘರಂ ಅಗಮಾಸಿ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಾಯ ಸಾಮಿಕೋ
ಕಾಣಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ ದೂತಂ ಪಾಹೇಸಿ – ‘‘ಆಗಚ್ಛತು ಕಾಣಾ, ಇಚ್ಛಾಮಿ ಕಾಣಾಯ ಆಗತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ
ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ‘‘ಕಿಸ್ಮಿಂ ವಿಯ ರಿತ್ತಹತ್ಥಂ ಗನ್ತು’’ನ್ತಿ ಪೂವಂ [ಪೂಪಂ (ಣ್ವಾದಿಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೇ)]
ಪಚಿ। ಪಕ್ಕೇ ಪೂವೇ ಅಞ್ಞತರೋ ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಣಮಾತಾಯ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ನಿವೇಸನಂ
ಪಾವಿಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ। ಸೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ
ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ। ತಸ್ಸಪಿ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ। ಸೋಪಿ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ।
ತಸ್ಸಪಿ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ। ಯಥಾಪಟಿಯತ್ತಂ ಪೂವಂ ಪರಿಕ್ಖಯಂ
ಅಗಮಾಸಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಕಾಣಾಯ ಸಾಮಿಕೋ ಕಾಣಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ ದೂತಂ ಪಾಹೇಸಿ – ‘‘ಆಗಚ್ಛತು
ಕಾಣಾ, ಇಚ್ಛಾಮಿ ಕಾಣಾಯ ಆಗತ’’ನ್ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ‘‘ಕಿಸ್ಮಿಂ
ವಿಯ ರಿತ್ತಹತ್ತಂ ಗನ್ತು’’ನ್ತಿ ಪೂವಂ ಪಚಿ। ಪಕ್ಕೇ ಪೂವೇ ಅಞ್ಞತರೋ ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕೋ
ಭಿಕ್ಖು ಕಾಣಮಾತಾಯ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ನಿವೇಸನಂ ಪಾವಿಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ತಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ। ಸೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ। ತಸ್ಸಪಿ ಪೂವಂ
ದಾಪೇಸಿ। ಸೋಪಿ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ। ತಸ್ಸಪಿ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ।
ಯಥಾಪಟಿಯತ್ತಂ ಪೂವಂ ಪರಿಕ್ಖಯಂ ಅಗಮಾಸಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಕಾಣಾಯ ಸಾಮಿಕೋ ಕಾಣಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ
ದೂತಂ ಪಾಹೇಸಿ – ‘‘ಆಗಚ್ಛತು ಕಾಣಾ, ಇಚ್ಛಾಮಿ ಕಾಣಾಯ ಆಗತಂ। ಸಚೇ ಕಾಣಾ
ನಾಗಚ್ಛಿಸ್ಸತಿ, ಅಹಂ ಅಞ್ಞಂ ಪಜಾಪತಿಂ ಆನೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ
ಉಪಾಸಿಕಾ ಕಿಸ್ಮಿಂ ವಿಯ ರಿತ್ತಹತ್ಥಂ ಗನ್ತುನ್ತಿ ಪೂವಂ ಪಚಿ। ಪಕ್ಕೇ ಪೂವೇ ಅಞ್ಞತರೋ
ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಣಮಾತಾಯ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ನಿವೇಸನಂ ಪಾವಿಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ
ಉಪಾಸಿಕಾ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ। ಸೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ।
ತಸ್ಸಪಿ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ। ಸೋಪಿ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ। ತಸ್ಸಪಿ ಪೂವಂ ದಾಪೇಸಿ। ಯಥಾಪಟಿಯತ್ತಂ ಪೂವಂ ಪರಿಕ್ಖಯಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಾಯ ಸಾಮಿಕೋ ಅಞ್ಞಂ ಪಜಾಪತಿಂ ಆನೇಸಿ।

ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಕಾಣಾ – ‘‘ತೇನ ಕಿರ ಪುರಿಸೇನ ಅಞ್ಞಾ ಪಜಾಪತಿ
ಆನೀತಾ’’ತಿ। ಸಾ ರೋದನ್ತೀ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ
ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ಕಾಣಮಾತಾಯ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ
ಕಾಣಮಾತರಂ ಉಪಾಸಿಕಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಸ್ಸಾಯಂ ಕಾಣಾ ರೋದತೀ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಕಾಣಮಾತಾ
ಉಪಾಸಿಕಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಕಾಣಮಾತರಂ ಉಪಾಸಿಕಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಸಮುತ್ತೇಜೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।

೨೩೧.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಸತ್ಥೋ ರಾಜಗಹಾ ಪಟಿಯಾಲೋಕಂ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ। ಅಞ್ಞತರೋ
ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು ತಂ ಸತ್ಥಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಅಞ್ಞತರೋ ಉಪಾಸಕೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ
ಸತ್ತುಂ ದಾಪೇಸಿ। ಸೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ।
ತಸ್ಸಪಿ ಸತ್ತುಂ ದಾಪೇಸಿ। ಸೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಿ। ತಸ್ಸಪಿ ಸತ್ತುಂ
ದಾಪೇಸಿ। ಯಥಾಪಟಿಯತ್ತಂ ಪಾಥೇಯ್ಯಂ ಪರಿಕ್ಖಯಂ ಅಗಮಾಸಿ । ಅಥ
ಖೋ ಸೋ ಉಪಾಸಕೋ ತೇ ಮನುಸ್ಸೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಜ್ಜಣ್ಹೋ, ಅಯ್ಯಾ, ಆಗಮೇಥ, ಯಥಾಪಟಿಯತ್ತಂ
ಪಾಥೇಯ್ಯಂ ಅಯ್ಯಾನಂ ದಿನ್ನಂ। ಪಾಥೇಯ್ಯಂ ಪಟಿಯಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ನಾಯ್ಯೋ [ನಾಯ್ಯ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಸಕ್ಕಾ ಆಗಮೇತುಂ, ಪಯಾತೋ ಸತ್ಥೋ’’ತಿ ಅಗಮಂಸು। ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ಪಾಥೇಯ್ಯಂ
ಪಟಿಯಾದೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಚೋರಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಿಂಸು। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ
ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸನ್ತಿ! ಅಯಂ ಇಮೇಸಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಚೋರೇಹಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನೋ’’ತಿ।
ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ।
ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ
ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸಾಮಿ ದಸ ಅತ್ಥವಸೇ ಪಟಿಚ್ಚ – ಸಙ್ಘಸುಟ್ಠುತಾಯ, ಸಙ್ಘಫಾಸುತಾಯ…ಪೇ॰… ವಿನಯಾನುಗ್ಗಹಾಯ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೩೨. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಂ
ಪನೇವ ಕುಲಂ ಉಪಗತಂ ಪೂವೇಹಿ ವಾ ಮನ್ಥೇಹಿ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ
ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ। ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀ’’ತಿ।

೨೩೩. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಕುಲಂ ಉಪಗತನ್ತಿ ಕುಲಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಕುಲಾನಿ – ಖತ್ತಿಯಕುಲಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲಂ, ವೇಸ್ಸಕುಲಂ, ಸುದ್ದಕುಲಂ।

ಉಪಗತನ್ತಿ ತತ್ಥ ಗತಂ।

ಪೂವಂ ನಾಮ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತಂ।

ಮನ್ಥಂ ನಾಮ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತಂ।

ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಯಾವತಕಂ ಇಚ್ಛಸಿ ತಾವತಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀತಿ।

ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನಾತಿ ಇಚ್ಛಮಾನೇನ।

ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾತಿ ದ್ವೇತಯೋ ಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ।

ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಪಟಿಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ತತುತ್ತರಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ
ತತೋ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘‘ಅಮುತ್ರ ಮಯಾ
ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾ, ಮಾ ಖೋ ತತ್ಥ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೀ’’ತಿ। ಸಚೇ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ನ
ಆಚಿಕ್ಖತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸಚೇ ಆಚಿಕ್ಖಿತೇ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಪಟಿಕ್ಕಮನಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ।

ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮತಾ।

೨೩೪. ಅತಿರೇಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತಿರೇಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ವೇಮತಿಕೋ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತಿರೇಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಊನಕಸಞ್ಞೀ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ
ಊನಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೩೫.
ಅನಾಪತ್ತಿ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ,
ನ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ನ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತಂ ದೇನ್ತಿ, ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ವಾ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ
ವಾ ಪಟಿಯತ್ತಸೇಸಕಂ ದೇನ್ತಿ, ಗಮನೇ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧೇ ದೇನ್ತಿ, ಞಾತಕಾನಂ ಪವಾರಿತಾನಂ,
ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಕಾಣಮಾತುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩೬. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಭೋಜೇಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಭುತ್ತಾವೀ
ಪವಾರಿತಾ ಞಾತಿಕುಲಾನಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಭುಞ್ಜಿಂಸು ಏಕಚ್ಚೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಆದಾಯ ಅಗಮಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಟಿವಿಸ್ಸಕೇ [ಪಟಿವಿಸಕೇ (ಯೋಜನಾ)] ಏತದವೋಚ – ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ ಮಯಾ ಅಯ್ಯಾ ಸನ್ತಪ್ಪಿತಾ। ಏಥ, ತುಮ್ಹೇಪಿ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ತೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಿಂ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೋ [ಅಯ್ಯ (ಸ್ಯಾ॰)], ಅಮ್ಹೇ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸ್ಸಸಿ? ಯೇಪಿ ತಯಾ ನಿಮನ್ತಿತಾ ತೇಪಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಘರಾನಿ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಭುಞ್ಜಿಂಸು ಏಕಚ್ಚೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಆದಾಯ ಅಗಮಂಸೂ’’ತಿ!

ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಜ್ಝಾಯತಿ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಿಪಾಚೇತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭದನ್ತಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಘರೇ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ! ನ ಚಾಹಂ
ಪಟಿಬಲೋ ಯಾವದತ್ಥಂ ದಾತು’’ನ್ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಿಪಾಚೇನ್ತಸ್ಸ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತಾ
ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭುತ್ತಾವೀ
ಪವಾರಿತಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜನ್ತೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೩೭.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಣೀತೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತೇ ನೀಹರನ್ತಿ।
ಗಿಲಾನಾ ನ ಚಿತ್ತರೂಪಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ತಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಛಟ್ಟೇನ್ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಭಗವಾ
ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಂ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕಾಕೋರವಸದ್ದಂ। ಸುತ್ವಾನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ಉಚ್ಚಾಸದ್ದೋ ಮಹಾಸದ್ದೋ ಕಾಕೋರವಸದ್ದೋ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ
ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ‘‘ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯುಂ ಪನಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂ
ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತ’’ನ್ತಿ। ‘‘ನ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ
ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಚ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಚ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ – ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ
ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೩೮. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ಅನತಿರಿತ್ತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೩೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭುತ್ತಾವೀ ನಾಮ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಕುಸಗ್ಗೇನಪಿ ಭುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

ಪವಾರಿತೋ ನಾಮ ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಹರತಿ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತಿ।

ಅನತಿರಿತ್ತಂ ನಾಮ ಅಕಪ್ಪಿಯಕತಂ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕತಂ ಹೋತಿ, ಅನುಚ್ಚಾರಿತಕತಂ ಹೋತಿ ,
ಅಹತ್ಥಪಾಸೇ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಅಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಪವಾರಿತೇನ ಆಸನಾ
ವುಟ್ಠಿತೇನ ಕತಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಅವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ನ ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಂ
ಹೋತಿ’’ – ಏತಂ ಅನತಿರಿತ್ತಂ ನಾಮ।

ಅತಿರಿತ್ತಂ ನಾಮ ಕಪ್ಪಿಯಕತಂ
ಹೋತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕತಂ ಹೋತಿ, ಉಚ್ಚಾರಿತಕತಂ ಹೋತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಭುತ್ತಾವಿನಾ
ಕತಂ ಹೋತಿ, ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಪವಾರಿತೇನ ಆಸನಾ ಅವುಟ್ಠಿತೇನ ಕತಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಲಮೇತಂ
ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಏತಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ನಾಮ।

ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ।

ಭೋಜನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಓದನೋ, ಕುಮ್ಮಾಸೋ, ಸತ್ತು, ಮಚ್ಛೋ, ಮಂಸಂ।

‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮಿ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೪೦.
ಅನತಿರಿತ್ತೇ ಅನತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞೀ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅನತಿರಿತ್ತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ
ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅನತಿರಿತ್ತೇ ಅತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞೀ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ
ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ
ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತಿರಿತ್ತೇ ಅನತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತಿರಿತ್ತೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತಿರಿತ್ತೇ ಅತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞೀ,
ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೪೧.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ‘‘ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಹರನ್ತೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ
ಸೇಸಕಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ।
ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರತಿ। ದುತಿಯೋ ಭಿಕ್ಖು ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾವುಸೋ,
ಏವರೂಪಮಕಾಸಿ, ನೇತಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ। ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಉಪನನ್ಧಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಾವತ್ಥಿಂ
ಅಗಮಂಸು। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಪೂಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭತ್ತಂ ಹೋತಿ।
ದುತಿಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ। ಉಪನದ್ಧೋ [ಉಪನನ್ಧೋ (ಕ॰)]
ಭಿಕ್ಖು ಞಾತಿಕುಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಆದಾಯ ಯೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಭುಞ್ಜಾಹಿ, ಆವುಸೋ’’ತಿ। ‘‘ಅಲಂ, ಆವುಸೋ,
ಪರಿಪುಣ್ಣೋಮ್ಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಸುನ್ದರೋ, ಆವುಸೋ, ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ, ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ
ಭಿಕ್ಖು ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ನಿಪ್ಪೀಳಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿ। ಉಪನದ್ಧೋ ಭಿಕ್ಖು ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತ್ವಮ್ಪಿ [ತ್ವಂ ಹಿ (ಸ್ಯಾ॰)]
ನಾಮ, ಆವುಸೋ, ಮಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞಸಿ ಯಂ ತ್ವಂ ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ಅನತಿರಿತ್ತಂ
ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಸೀ’’ತಿ। ‘‘ನನು, ಆವುಸೋ, ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ‘‘ನನು, ಆವುಸೋ,
ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಪವಾರಿತಂ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಭೋಜನೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ
ಪವಾರೇಸ್ಸತೀ’’ ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖುಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಪವಾರಿತಂ
ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಭೋಜನೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಪವಾರಿತಂ
ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಭೋಜನೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೪೩. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಪವಾರಿತಂ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ವಾ ಭೋಜನೀಯೇನ ವಾ
ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ – ‘ಹನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು, ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’ತಿ, ಜಾನಂ
ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋ, ಭುತ್ತಸ್ಮಿಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೪೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನ್ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ।

ಭುತ್ತಾವೀ ನಾಮ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ, ಅನ್ತಮಸೋ ಕುಸಗ್ಗೇನಪಿ ಭುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

ಪವಾರಿತೋ ನಾಮ ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಹರತಿ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತಿ।

ಅನತಿರಿತ್ತಂ ನಾಮ ಅಕಪ್ಪಿಯಕತಂ
ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕತಂ ಹೋತಿ, ಅನುಚ್ಚಾರಿತಕತಂ ಹೋತಿ, ಅಹತ್ಥಪಾಸೇ ಕತಂ ಹೋತಿ,
ಅಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಪವಾರಿತೇನ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಿತೇನ ಕತಂ ಹೋತಿ,
‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ನ ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಏತಂ ಅನತಿರಿತ್ತಂ
ನಾಮ।

ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ।

ಭೋಜನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಓದನೋ, ಕುಮ್ಮಾಸೋ, ಸತ್ತು, ಮಚ್ಛೋ, ಮಂಸಂ।

ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಯಾವತಕಂ ಇಚ್ಛಸಿ ತಾವತಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಇಮಂ
ಚೋದೇಸ್ಸಾಮಿ ಸಾರೇಸ್ಸಾಮಿ ಪಟಿಚೋದೇಸ್ಸಾಮಿ ಪಟಿಸಾರೇಸ್ಸಾಮಿ ಮಙ್ಕು ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ
ಅಭಿಹರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮಿ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ
ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೪೫.
ಪವಾರಿತೇ ಪವಾರಿತಸಞ್ಞೀ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ವಾ ಭೋಜನೀಯೇನ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ
ಪವಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪವಾರಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ವಾ
ಭೋಜನೀಯೇನ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪವಾರಿತೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಸಞ್ಞೀ
ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ವಾ ಭೋಜನೀಯೇನ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ
ಪವಾರೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಅಭಿಹರತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮಿ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪ್ಪವಾರಿತೇ
ಪವಾರಿತಸಞ್ಞೀ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೪೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ದೇತಿ, ‘‘ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಹರನ್ತೋ ಗಚ್ಛಾಹೀತಿ ದೇತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಸೇಸಕಂ
ದೇತಿ, ‘‘ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಾ’’ತಿ ದೇತಿ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ರಾಜಗಹೇ ಗಿರಗ್ಗಸಮಜ್ಜೋ ಹೋತಿ। ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿರಗ್ಗಸಮಜ್ಜಂ ದಸ್ಸನಾಯ
ಅಗಮಂಸು। ಮನುಸ್ಸಾ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ನಹಾಪೇತ್ವಾ ವಿಲಿಮ್ಪೇತ್ವಾ
ಭೋಜೇತ್ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ಅದಂಸು। ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಖಾದನೀಯಂ ಆದಾಯ ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಗಣ್ಹಾಥಾವುಸೋ,
ಖಾದನೀಯಂ ಖಾದಥಾ’’ತಿ। ‘‘ಕುತೋ ತುಮ್ಹೇಹಿ, ಆವುಸೋ, ಖಾದನೀಯಂ ಲದ್ಧ’’ನ್ತಿ?
ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ
ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನಂ
ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನಂ
ಭುಞ್ಜಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೪೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ವಿಕಾಲೇ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೪೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ವಿಕಾಲೋ ನಾಮ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ವೀತಿವತ್ತೇ ಯಾವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾ।

ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ।

ಭೋಜನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಓದನೋ, ಕುಮ್ಮಾಸೋ, ಸತ್ತು, ಮಚ್ಛೋ, ಮಂಸಂ।

‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮಿ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೫೦.
ವಿಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞೀ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ವಿಕಾಲೇ ವೇಮತಿಕೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ವಿಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞೀ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ
ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಾಲೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಾಲೇ
ಕಾಲಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೫೧. ಅನಾಪತ್ತಿ ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫೨. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸೋ [ಬೇಲಟ್ಠಿಸೀಸೋ (ಸೀ॰) ವೇಳಟ್ಠಸೀಸೋ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಸುಕ್ಖಕುರಂ ಆರಾಮಂ ಹರಿತ್ವಾ ಸುಕ್ಖಾಪೇತ್ವಾ
ನಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಯದಾ ಆಹಾರೇನ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತದಾ ಉದಕೇನ ತೇಮೇತ್ವಾ ತೇಮೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ,
ಚಿರೇನ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸಂ ಏತದವೋಚುಂ –
‘‘ಕಿಸ್ಸ ತ್ವಂ, ಆವುಸೋ, ಚಿರೇನ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಸೀ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ
ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಆವುಸೋ, ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ
ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸೋ
ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸ,
ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸ, ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ,
ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೫೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೫೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ನಾಮ ಅಜ್ಜ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಅಪರಜ್ಜು ಖಾದಿತಂ ಹೋತಿ।

ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ।

ಭೋಜನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಓದನೋ, ಕುಮ್ಮಾಸೋ, ಸತ್ತು, ಮಚ್ಛೋ, ಮಂಸಂ।

‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮಿ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೫೫.
ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞೀ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ
ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ
ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞೀ
ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ
ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೫೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಕಾಲೇ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಯಾಮೇ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ
ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ! ಕಸ್ಸ
ಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಮನಾಪಂ, ಕಸ್ಸ ಸಾದುಂ ನ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ!! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ
ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ
ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ …ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ
…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ
ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ,
ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ ಮಚ್ಛೋ ಮಂಸಂ ಖೀರಂ ದಧಿ। ಯೋ ಪನ
ಭಿಕ್ಖು ಏವರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೫೮.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಗಿಲಾನಪುಚ್ಛಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಚ್ಚಾವುಸೋ ಖಮನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ಯಾಪನೀಯ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ,
ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಾಮ, ತೇನ ನೋ ಫಾಸು ಹೋತಿ; ಇದಾನಿ
ಪನ ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ವಿಞ್ಞಾಪೇಮ, ತೇನ ನೋ ನ ಫಾಸು
ಹೋತೀ’’ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ
ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಲಾನೇನ
ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೫೯. ‘‘ಯಾನಿ ಖೋ
ಪನ ತಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ ಮಚ್ಛೋ
ಮಂಸಂ ಖೀರಂ ದಧಿ। ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ
ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೬೦. ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ ಸಪ್ಪಿ ನಾಮ ಗೋಸಪ್ಪಿ ವಾ ಅಜಿಕಾಸಪ್ಪಿ ವಾ ಮಹಿಂಸಸಪ್ಪಿ ವಾ, ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ ತೇಸಂ ಸಪ್ಪಿ।

ನವನೀತಂ ನಾಮ ತೇಸಞ್ಞೇವ ನವನೀತಂ।

ತೇಲಂ ನಾಮ ತಿಲತೇಲಂ ಸಾಸಪತೇಲಂ ಮಧುಕತೇಲಂ ಏರಣ್ಡತೇಲಂ ವಸಾತೇಲಂ।

ಮಧು ನಾಮ ಮಕ್ಖಿಕಾಮಧು ।

ಫಾಣಿತಂ ನಾಮ ಉಚ್ಛುಮ್ಹಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ।

ಮಚ್ಛೋ ನಾಮ ಉದಕೋ [ಉದಕಚರೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)] ವುಚ್ಚತಿ।

ಮಂಸಂ ನಾಮ ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಮಂಸಂ।

ಖೀರಂ ನಾಮ ಗೋಖೀರಂ ವಾ ಅಜಿಕಾಖೀರಂ ವಾ ಮಹಿಂಸಖೀರಂ ವಾ, ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಖೀರಂ।

ದಧಿ ನಾಮ ತೇಸಞ್ಞೇವ ದಧಿ।

ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಏವರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ ತಥಾರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ।

ಅಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ವಿನಾ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಫಾಸು ಹೋತಿ।

ಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ವಿನಾ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ನ ಫಾಸು ಹೋತಿ।

ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಪಯೋಗೇ [ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ (ಕ॰)] ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ‘‘ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೬೧. ಅಗಿಲಾನೋ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಗಿಲಾನೋ ವೇಮತಿಕೋ
ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಗಿಲಾನೋ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಗಿಲಾನೋ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೬೨. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಗಿಲಾನಸ್ಸ, ಗಿಲಾನೋ ಹುತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಗಿಲಾನೋ ಭುಞ್ಜತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಸೇಸಕಂ
ಭುಞ್ಜತಿ, ಞಾತಕಾನಂ ಪವಾರಿತಾನಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬೩. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಬ್ಬಪಂಸುಕೂಲಿಕೋ ಸುಸಾನೇ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ನ
ಇಚ್ಛತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ, ಸುಸಾನೇಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲೇಪಿ ಉಮ್ಮಾರೇಪಿ ಅಯ್ಯವೋಸಾಟಿತಕಾನಿ ಸಾಮಂ
ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ [ಭುಞ್ಜತಿ (ಸ್ಯಾ॰)]। ಮನುಸ್ಸಾ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಮ್ಹಾಕಂ
ಅಯ್ಯವೋಸಾಟಿತಕಾನಿ ಸಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತಿ! ಥೇರೋಯಂ ಭಿಕ್ಖು ವಠರೋ
ಮನುಸ್ಸಮಂಸಂ ಮಞ್ಞೇ ಖಾದತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ
ಆಹಾರಂ ಆಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ
ಆಹರಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ
ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೬೪. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಉದಕದನ್ತಪೋನೇ [ಉದಕದನ್ತಪೋಣೇ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)] ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಿ । ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉದಕದನ್ತಪೋನಂ ಸಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೬೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೬೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅದಿನ್ನಂ ನಾಮ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಂ ವುಚ್ಚತಿ।

ದಿನ್ನಂ ನಾಮ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ವಾ ದೇನ್ತೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಏತಂ ದಿನ್ನಂ ನಾಮ।

ಆಹಾರೋ ನಾಮ ಉದಕದನ್ತಪೋನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ, ಏಸೋ ಆಹಾರೋ ನಾಮ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಉದಕದನ್ತಪೋನಂ।

‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮಿ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೬೭.
ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಸಞ್ಞೀ ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಅದಿನ್ನಂ
ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಸಞ್ಞೀ ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ
ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೬೮. ಅನಾಪತ್ತಿ ಉದಕದನ್ತಪೋನೇ, ಚತ್ತಾರಿ ಮಹಾವಿಕತಾನಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಅಸತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇ ಸಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ಭೋಜನವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಪಿಣ್ಡೋ ಗಣಂ ಪರಂ ಪೂವಂ, ದ್ವೇ ಚ ವುತ್ತಾ ಪವಾರಣಾ।

ವಿಕಾಲೇ ಸನ್ನಿಧೀ ಖೀರಂ, ದನ್ತಪೋನೇನ ತೇ ದಸಾತಿ॥

೫. ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೋ

೧. ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಖಾದನೀಯಂ ಉಸ್ಸನ್ನಂ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸಿ। ‘‘ತೇನಹಾನನ್ದ, ವಿಘಾಸಾದಾನಂ ಪೂವಂ ದೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ
ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ವಿಘಾಸಾದೇ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಏಕೇಕಂ
ಪೂವಂ ದೇನ್ತೋ ಅಞ್ಞತರಿಸ್ಸಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ಏಕಂ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ದ್ವೇ ಪೂವೇ ಅದಾಸಿ।
ಸಾಮನ್ತಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯೋ ತಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಜಾರೋ ತೇ ಏಸೋ ಸಮಣೋ’’ತಿ।
‘‘ನ ಮೇ ಸೋ ಸಮಣೋ ಜಾರೋ, ಏಕಂ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ದ್ವೇ ಪೂವೇ ಅದಾಸೀ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ…ಪೇ॰…
ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಏಕೇಕಂ ಪೂವಂ ದೇನ್ತೋ ತಸ್ಸಾಯೇವ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ಏಕಂ
ಮಞ್ಞಮಾನೋ ದ್ವೇ ಪೂವೇ ಅದಾಸಿ। ಸಾಮನ್ತಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯೋ ತಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಂ ಏತದವೋಚುಂ –
‘‘ಜಾರೋ ತೇ ಏಸೋ ಸಮಣೋ’’ತಿ। ‘‘ನ ಮೇ ಸೋ ಸಮಣೋ ಜಾರೋ, ಏಕಂ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ದ್ವೇ ಪೂವೇ
ಅದಾಸೀ’’ತಿ। ‘‘ಜಾರೋ ನ ಜಾರೋ’’ತಿ ಭಣ್ಡಿಂಸು। ಅಞ್ಞತರೋಪಿ ಆಜೀವಕೋ ಪರಿವೇಸನಂ ಅಗಮಾಸಿ।
ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಹೂತೇನ ಸಪ್ಪಿನಾ ಓದನಂ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಆಜೀವಕಸ್ಸ ಮಹನ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಅದಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಆಜೀವಕೋ ತಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಆದಾಯ ಅಗಮಾಸಿ। ಅಞ್ಞತರೋ ಆಜೀವಕೋ ತಂ ಆಜೀವಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕುತೋ ತಯಾ, ಆವುಸೋ, ಪಿಣ್ಡೋ ಲದ್ಧೋ’’ತಿ? ‘‘ತಸ್ಸಾವುಸೋ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಮುಣ್ಡಗಹಪತಿಕಸ್ಸ ಪರಿವೇಸನಾಯ ಲದ್ಧೋ’’ತಿ।

ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಉಪಾಸಕಾ ತೇಸಂ ಆಜೀವಕಾನಂ ಇಮಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ। ಅಥ
ಖೋ ತೇ ಉಪಾಸಕಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ತೇ ಉಪಾಸಕಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ –
‘‘ಇಮೇ, ಭನ್ತೇ, ತಿತ್ಥಿಯಾ ಅವಣ್ಣಕಾಮಾ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಕಾಮಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಕಾಮಾ
ಸಙ್ಘಸ್ಸ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಾ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ಸಹತ್ಥಾ ನ ದದೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ತೇ ಉಪಾಸಕೇ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ।
ಅಥ ಖೋ ತೇ ಉಪಾಸಕಾ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತಾ ಸಮಾದಪಿತಾ ಸಮುತ್ತೇಜಿತಾ
ಸಮ್ಪಹಂಸಿತಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಅಥ
ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸಾಮಿ ದಸ ಅತ್ಥವಸೇ ಪಟಿಚ್ಚ –
ಸಙ್ಘಸುಟ್ಠುತಾಯ, ಸಙ್ಘಫಾಸುತಾಯ …ಪೇ॰… ಸದ್ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಯಾ, ವಿನಯಾನುಗ್ಗಹಾಯ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೭೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಚೇಲಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೭೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅಚೇಲಕೋ ನಾಮ ಯೋ ಕೋಚಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸಮಾಪನ್ನೋ ನಗ್ಗೋ।

ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಸಾಮಣೇರಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಯೋ ಕೋಚಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸಮಾಪನ್ನೋ।

ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಮಾನಞ್ಚ ಸಾಮಣೇರಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಾ ಕಾಚಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಸಮಾಪನ್ನಾ।

ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಉದಕದನ್ತಪೋನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ।

ಭೋಜನೀಯಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ – ಓದನೋ, ಕುಮ್ಮಾಸೋ, ಸತ್ತು, ಮಚ್ಛೋ, ಮಂಸಂ।

ದದೇಯ್ಯಾತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ವಾ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೭೨.
ತಿತ್ಥಿಯೇ ತಿತ್ಥಿಯಸಞ್ಞೀ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ತಿತ್ಥಿಯೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ತಿತ್ಥಿಯೇ ಅತಿತ್ಥಿಯಸಞ್ಞೀ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉದಕದನ್ತಪೋನಂ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತಿತ್ಥಿಯೇ
ತಿತ್ಥಿಯಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತಿತ್ಥಿಯೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅತಿತ್ಥಿಯೇ ಅತಿತ್ಥಿಯಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೭೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ದಾಪೇತಿ ನ ದೇತಿ, ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ಬಾಹಿರಾಲೇಪಂ ದೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಭಾತುನೋ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸಿ –
‘‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ನ ಮೇ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಏಕಕಸ್ಸ ಮೇ ಕಥಾ
ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಕಟ್ಠೇ ಕಾಲೇ ನಾಸಕ್ಖಿ
ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ, ಪಟಿಕ್ಕಮನೇಪಿ ಭತ್ತವಿಸ್ಸಗ್ಗಂ ನ ಸಮ್ಭಾವೇಸಿ, ಛಿನ್ನಭತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ।
ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ
ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುಂ – ‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ ತಸ್ಸ
ಅದಾಪೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ
…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉಪನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುಂ – ‘‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ
ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಸ್ಸ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಭಿಕ್ಖುಂ – ‘‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ
ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಸ್ಸ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೭೫. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ – ‘‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ
ತಸ್ಸ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ – ‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ನ ಮೇ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ
ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಏಕಕಸ್ಸ ಮೇ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’ತಿ,
ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೭೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ, ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನ್ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ।

ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾತಿ ಗಾಮೋಪಿ ನಿಗಮೋಪಿ ನಗರಮ್ಪಿ, ಗಾಮೋ ಚೇವ ನಿಗಮೋ ಚ।

ತಸ್ಸ ದಾಪೇತ್ವಾತಿ ಯಾಗುಂ ವಾ ಭತ್ತಂ ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದಾಪೇತ್ವಾ।

ಅದಾಪೇತ್ವಾತಿ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ದಾಪೇತ್ವಾ।

ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯಾತಿ ಮಾತುಗಾಮೇನ
ಸದ್ಧಿಂ ಹಸಿತುಕಾಮೋ ಕೀಳಿತುಕಾಮೋ ರಹೋ ನಿಸೀದಿತುಕಾಮೋ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತುಕಾಮೋ ಏವಂ
ವದೇತಿ – ‘‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ನ ಮೇ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಏಕಕಸ್ಸ
ಮೇ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಾ ಸವನೂಪಚಾರಂ ವಾ ವಿಜಹನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ವಿಜಹಿತೇ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತುಂ।

೨೭೭. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ । ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಕಲಿಸಾಸನಂ ಆರೋಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಲಿಸಾಸನಂ ಆರೋಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೨೭೮.
ಅನಾಪತ್ತಿ ‘‘ಉಭೋ ಏಕತೋ ನ ಯಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಘಂ ಭಣ್ಡಂ
ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಲೋಭಧಮ್ಮಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ‘‘ಮಾತುಗಾಮಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ
ಅನಭಿರತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ‘‘ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಾ ಓಹಿಯ್ಯಕಸ್ಸ ವಾ
ವಿಹಾರಪಾಲಸ್ಸ ವಾ ಯಾಗುಂ ವಾ ಭತ್ತಂ ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ನೀಹರಾ’’ತಿ
ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ನ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತುಕಾಮೋ, ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಹಾಯಕಸ್ಸ ಘರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪಜಾಪತಿಯಾ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಯನಿಘರೇ [ಸಯನೀಘರೇ (ಸ್ಯಾ॰)] ನಿಸಜ್ಜಂ
ಕಪ್ಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪನನ್ದಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ।
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಪಜಾಪತಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದದೇಹಾಯ್ಯಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖಂ ಅದಾಸಿ।
ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪನನ್ದಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಗಚ್ಛಥ, ಭನ್ತೇ,
ಯತೋ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖಾ ದಿನ್ನಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ –
‘‘ಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋ ಅಯಂ ಪುರಿಸೋ’’ತಿ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪನನ್ದಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ನಿಸೀದಥ, ಭನ್ತೇ, ಮಾ ಅಗಮಿತ್ಥಾ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪನನ್ದಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ
– ‘‘ಗಚ್ಛಥ, ಭನ್ತೇ, ಯತೋ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖಾ ದಿನ್ನಾ’’ತಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪನನ್ದಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ನಿಸೀದಥ, ಭನ್ತೇ, ಮಾ ಅಗಮಿತ್ಥಾ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಜ್ಝಾಪೇಸಿ – ‘‘ಅಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಉಪನನ್ದೋ ಮಯ್ಹಂ ಪಜಾಪತಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಯನಿಘರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ। ಸೋ ಮಯಾ
ಉಯ್ಯೋಜೀಯಮಾನೋ ನ ಇಚ್ಛತಿ ಗನ್ತುಂ। ಬಹುಕಿಚ್ಚಾ ಮಯಂ ಬಹುಕರಣೀಯಾ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ
ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ
ಕಪ್ಪೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉಪನನ್ದ, ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ
ಕಪ್ಪೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

೨೮೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೮೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಭೋಜನಂ ನಾಮ ಕುಲಂ ಇತ್ಥೀ ಚೇವ ಹೋತಿ ಪುರಿಸೋ ಚ, ಇತ್ಥೀ ಚ ಪುರಿಸೋ ಚ ಉಭೋ ಅನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಉಭೋ ಅವೀತರಾಗಾ।

ಅನುಪಖಜ್ಜಾತಿ ಅನುಪವಿಸಿತ್ವಾ।

ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಮಹಲ್ಲಕೇ ಘರೇ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟಸ್ಸ [ಪಿಟ್ಠಿಸಙ್ಘಾಟಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰)] ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಖುದ್ದಕೇ ಘರೇ ಪಿಟ್ಠಿವಂಸಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೮೨. ಸಯನಿಘರೇ ಸಯನಿಘರಸಞ್ಞೀ ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಯನಿಘರೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಯನಿಘರೇ ನಸಯನಿಘರಸಞ್ಞೀ ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ನಸಯನಿಘರೇ ಸಯನಿಘರಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಸಯನಿಘರೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಸಯನಿಘರೇ ನಸಯನಿಘರಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೮೩.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಮಹಲ್ಲಕೇ ಘರೇ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ,
ಖುದ್ದಕೇ ಘರೇ ಪಿಟ್ಠಿವಂಸಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ, ಭಿಕ್ಖು ದುತಿಯೋ ಹೋತಿ, ಉಭೋ
ನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಉಭೋ ವೀತರಾಗಾ, ನಸಯನಿಘರೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಹಾಯಕಸ್ಸ ಘರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪಜಾಪತಿಯಾ
ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ
ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಉಜ್ಝಾಯತಿ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಿಪಾಚೇತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅಯ್ಯೋ ಉಪನನ್ದೋ ಮಯ್ಹಂ
ಪಜಾಪತಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ
ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಿಪಾಚೇನ್ತಸ್ಸ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ
ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ
ಕಪ್ಪೇಸ್ಸತೀತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉಪನನ್ದ, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ
ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ
ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೮೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೮೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಮಾತುಗಾಮೋ ನಾಮ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ನ ಯಕ್ಖೀ ನ ಪೇತೀ ನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ತದಹುಜಾತಾಪಿ ದಾರಿಕಾ, ಪಗೇವ ಮಹತ್ತರೀ।

ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ।

[ಪಾಚಿ॰ ೨೦೦,೨೯೧; ಪಾರಾ॰ ೪೪೫,೪೫೪] ರಹೋ
ನಾಮ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ। ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಅಕ್ಖಿಂ ವಾ
ನಿಖಣೀಯಮಾನೇ ಭಮುಕಂ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪೀಯಮಾನೇ ಸೀಸಂ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪೀಯಮಾನೇ ಪಸ್ಸಿತುಂ। ಸೋತಸ್ಸ
ರಹೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪಕತಿಕಥಾ ಸೋತುಂ।

[ಪಾರಾ॰ ೪೪೫] ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ನಾಮ ಆಸನಂ ಕುಟ್ಟೇನ [ಕುಡ್ಡೇನ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ವಾ ಕವಾಟೇನ ವಾ ಕಿಲಞ್ಜೇನ ವಾ ಸಾಣಿಪಾಕಾರೇನ ವಾ ರುಕ್ಖೇನ ವಾ ಥಮ್ಭೇನ ವಾ ಕೋತ್ಥಳಿಯಾ [ಕೋಟ್ಠಳಿಯಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰) ಕೋತ್ಥಳಿಕಾಯ (ಕ॰)] ವಾ, ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಹೋತಿ।

ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ
ಮಾತುಗಾಮೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖು ಉಪನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಉಪನಿಪನ್ನೋ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೇ ಮಾತುಗಾಮೋ ಉಪನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಉಪನಿಪನ್ನೋ ವಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಭೋ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಭೋ ವಾ ನಿಪನ್ನಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೮೭.
ಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ
ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಯಕ್ಖಿಯಾ ವಾ ಪೇತಿಯಾ ವಾ ಪಣ್ಡಕೇನ ವಾ
ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯ ವಾ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಿತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ
ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೮೮. ಅನಾಪತ್ತಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ದುತಿಯೋ ಹೋತಿ, ತಿಟ್ಠತಿ ನ ನಿಸೀದತಿ, ಅರಹೋಪೇಕ್ಖೋ, ಅಞ್ಞವಿಹಿತೋ ನಿಸೀದತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮೯.
ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಹಾಯಕಸ್ಸ ಘರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಸ
ಪಜಾಪತಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಉಜ್ಝಾಯತಿ
ಖಿಯ್ಯತಿ ವಿಪಾಚೇತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅಯ್ಯೋ ಉಪನನ್ದೋ ಮಯ್ಹಂ ಪಜಾಪತಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ
ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಿಪಾಚೇನ್ತಸ್ಸ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ
ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತ್ವಂ, ಉಪನನ್ದ, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಮಾತುಗಾಮೇನ
ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಾಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೯೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೨೯೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಮಾತುಗಾಮೋ ನಾಮ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ನ ಯಕ್ಖೀ ನ ಪೇತೀ ನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ, ವಿಞ್ಞೂ ಪಟಿಬಲಾ ಸುಭಾಸಿತದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಜಾನಿತುಂ।

ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ।

ಏಕೋ ಏಕಾಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖು ಚೇವ ಹೋತಿ ಮಾತುಗಾಮೋ ಚ।

[ಪಾಚಿ॰ ೨೦೦,೨೮೬; ಪಾರಾ॰ ೪೪೫,೪೫೪] ರಹೋ ನಾಮ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ, ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ। ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಅಕ್ಖಿಂ ವಾ ನಿಖಣೀಯಮಾನೇ ಭಮುಕಂ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪೀಯಮಾನೇ ಸೀಸಂ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪೀಯಮಾನೇ ಪಸ್ಸಿತುಂ। ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪಕತಿಕಥಾ ಸೋತುಂ।

ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ
ಮಾತುಗಾಮೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖು ಉಪನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಉಪನಿಪನ್ನೋ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೇ ಮಾತುಗಾಮೋ ಉಪನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಉಪನಿಪನ್ನೋ ವಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಭೋ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಭೋ ವಾ ನಿಪನ್ನಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೨೯೨.
ಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಯಕ್ಖಿಯಾ ವಾ ಪೇತಿಯಾ ವಾ ಪಣ್ಡಕೇನ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಿತ್ಥಿಯಾ ವಾ [ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯ ವಾ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಿತ್ಥಿಯಾ ವಾ (ಕ॰)]
ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ
ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೨೯೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ದುತಿಯೋ ಹೋತಿ, ತಿಟ್ಠತಿ ನ ನಿಸೀದತಿ, ಅರಹೋಪೇಕ್ಖೋ ಅಞ್ಞವಿಹಿತೋ ನಿಸೀದತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯೪. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಕಕುಲಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪನನ್ದಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇಸಿ। ಅಞ್ಞೇಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇಸಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ
ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ, ಕುಲಾನಿ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇ ಮನುಸ್ಸೇ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ದೇಥಾವುಸೋ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಆಗಮೇಥ, ಭನ್ತೇ, ಯಾವಾಯ್ಯೋ ಉಪನನ್ದೋ
ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇ
ಮನುಸ್ಸೇ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ದೇಥಾವುಸೋ, ಭತ್ತಂ; ಪುರೇ ಕಾಲೋ ಅತಿಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ। ‘‘ಯಮ್ಪಿ
ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭತ್ತಂ ಕರಿಮ್ಹಾ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ ಕಾರಣಾ। ಆಗಮೇಥ, ಭನ್ತೇ,
ಯಾವಾಯ್ಯೋ ಉಪನನ್ದೋ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ
ಪಯಿರುಪಾಸಿತ್ವಾ ದಿವಾ ಆಗಚ್ಛತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ನ ಚಿತ್ತರೂಪಂ ಭುಞ್ಜಿಂಸು। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ
ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ
ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉಪನನ್ದ, ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ
ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ನಿಮನ್ತಿತೋ
ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೯೫. [ಮಹಾವ॰ ೨೭೭]
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಕಕುಲಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸತ್ಥಾಯ
ಖಾದನೀಯಂ ಪಾಹೇಸಿ – ‘‘ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ। ಅಥ
ಖೋ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪುಚ್ಛಿಂಸು – ‘‘ಕಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ
ಉಪನನ್ದೋ’’ತಿ ? ‘‘ಏಸಾವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ
ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠೋ’’ತಿ। ‘‘ಇದಂ, ಭನ್ತೇ, ಖಾದನೀಯಂ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ
ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಥ ಯಾವ ಉಪನನ್ದೋ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ – ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ
ಪಯಿರುಪಾಸಿತ್ವಾ ದಿವಾ ಪಟಿಕ್ಕಮಿ, ಖಾದನೀಯಂ ಉಸ್ಸಾರಿಯಿತ್ಥ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ
ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ
ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉಪನನ್ದ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ
ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೯೬.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಚೀವರದಾನಸಮಯೇ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ಕುಲಾನಿ ನ
ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ। ಚೀವರಂ ಪರಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰…
ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೇ ಕುಲಾನಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ
ಸಮಾನೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ
ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೯೭. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಚೀವರಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಅತ್ಥೋ ಚ ಹೋತಿ ಸೂಚಿಯಾಪಿ ಸುತ್ತೇನಪಿ
ಸತ್ಥಕೇನಪಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ಕುಲಾನಿ ನ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೇ ಕುಲಾನಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ , ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ । ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೨೯೮.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅತ್ಥೋ ಚ ಹೋತಿ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ಕುಲಾನಿ ನ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰…
ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಪುಚ್ಛಾ ಕುಲಾನಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೨೯೯. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ
ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

೩೦೦. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ನಿಮನ್ತಿತೋ ನಾಮ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಭೋಜನೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ।

ಸಭತ್ತೋ ನಾಮ ಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತೇನ ಸಭತ್ತೋ।

ಸನ್ತಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸಿತುಂ।

ಅಸನ್ತಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸಿತುಂ।

ಪುರೇಭತ್ತಂ ನಾಮ ಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತಂ ಅಭುತ್ತಾವೀ।

ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ನಾಮ ಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಕುಸಗ್ಗೇನಪಿ [ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇಪಿ (ಸೀ॰)] ಭುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

ಕುಲಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಕುಲಾನಿ – ಖತ್ತಿಯಕುಲಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲಂ, ವೇಸ್ಸಕುಲಂ, ಸುದ್ದಕುಲಂ।

ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ
ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಘರೂಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಉಮ್ಮಾರಂ
ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ದುತಿಯಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಮಯಂ।

ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ ನಾಮ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ।

ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ ನಾಮ ಚೀವರೇ ಕಯಿರಮಾನೇ।

೩೦೧.
ನಿಮನ್ತಿತೇ ನಿಮನ್ತಿತಸಞ್ಞೀ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ
ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ನಿಮನ್ತಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ
ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ನಿಮನ್ತಿತೇ
ಅನಿಮನ್ತಿತಸಞ್ಞೀ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು
ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನಿಮನ್ತಿತೇ ನಿಮನ್ತಿತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನಿಮನ್ತಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನಿಮನ್ತಿತೇ ಅನಿಮನ್ತಿತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೦೨. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಸಮಯೇ, ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸತಿ, ಅಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸತಿ,
ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಘರೇನ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ಘರೂಪಚಾರೇನ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ಅನ್ತರಾರಾಮಂ ಗಚ್ಛತಿ,
ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಪಟಿಕ್ಕಮನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಭತ್ತಿಯಘರಂ
ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦೩. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ನಿಗ್ರೋಧಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ
ಸಮಯೇನ ಮಹಾನಾಮಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಉಸ್ಸನ್ನಂ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ಯೇನ
ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ।
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಭನ್ತೇ,
ಸಙ್ಘಂ ಚತುಮಾಸಂ [ಚತುಮ್ಮಾಸಂ (ಸೀ॰) ಚಾತುಮಾಸಂ (ಸ್ಯಾ॰)] ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಪವಾರೇತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು ,
ಮಹಾನಾಮ! ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ, ಮಹಾನಾಮ, ಸಙ್ಘಂ ಚತುಮಾಸಂ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಪವಾರೇಹೀ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುಮಾಸಂ ಭೇಸಜ್ಜಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಂ ಸಾದಿತುನ್ತಿ।

೩೦೪.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಹಾನಾಮಂ ಸಕ್ಕಂ ಪರಿತ್ತಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ತಥೇವ
ಮಹಾನಾಮಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಉಸ್ಸನ್ನಂ ಹೋತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ಯೇನ
ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ।
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಭನ್ತೇ,
ಸಙ್ಘಂ ಅಪರಮ್ಪಿ ಚತುಮಾಸಂ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಪವಾರೇತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಮಹಾನಾಮ! ತೇನ
ಹಿ ತ್ವಂ, ಮಹಾನಾಮ, ಸಙ್ಘಂ ಅಪರಮ್ಪಿ ಚತುಮಾಸಂ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಪವಾರೇಹೀ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುನ ಪವಾರಣಮ್ಪಿ ಸಾದಿತುನ್ತಿ।

೩೦೫. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಹಾನಾಮಂ ಸಕ್ಕಂ ಪರಿತ್ತಂಯೇವ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ತಥೇವ
ಮಹಾನಾಮಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಉಸ್ಸನ್ನಂ ಹೋತಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಮಹಾನಾಮೋ
ಸಕ್ಕೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ,
ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಂ ಯಾವಜೀವಂ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಪವಾರೇತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಮಹಾನಾಮ! ತೇನ ಹಿ
ತ್ವಂ, ಮಹಾನಾಮ, ಸಙ್ಘಂ ಯಾವಜೀವಂ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಪವಾರೇಹೀ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನಾಧಿವಾಸೇನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಮ್ಪಿ ಸಾದಿತುನ್ತಿ।

ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ದುನ್ನಿವತ್ಥಾ ಹೋನ್ತಿ
ದುಪ್ಪಾರುತಾ ಅನಾಕಪ್ಪಸಮ್ಪನ್ನಾ। ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ವತ್ತಾ ಹೋತಿ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ,
ಭನ್ತೇ, ದುನ್ನಿವತ್ಥಾ ದುಪ್ಪಾರುತಾ ಅನಾಕಪ್ಪಸಮ್ಪನ್ನಾ? ನನು ನಾಮ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ
ಸುನಿವತ್ಥೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ ಸುಪಾರುತೇನ ಆಕಪ್ಪಸಮ್ಪನ್ನೇನಾ’’ತಿ? ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಮಹಾನಾಮೇ ಸಕ್ಕೇ ಉಪನನ್ಧಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕೇನ ನು ಖೋ ಮಯಂ ಉಪಾಯೇನ ಮಹಾನಾಮಂ ಸಕ್ಕಂ ಮಙ್ಕು
ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಮಹಾನಾಮೇನ ಖೋ,
ಆವುಸೋ, ಸಕ್ಕೇನ ಸಙ್ಘೋ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಪವಾರಿತೋ। ಹನ್ದ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಮಹಾನಾಮಂ ಸಕ್ಕಂ ಸಪ್ಪಿಂ
ವಿಞ್ಞಾಪೇಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಹಾನಾಮಂ ಸಕ್ಕಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ದೋಣೇನ, ಆವುಸೋ,
ಸಪ್ಪಿನಾ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ‘‘ಅಜ್ಜಣ್ಹೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇಥ। ಮನುಸ್ಸಾ ವಜಂ ಗತಾ ಸಪ್ಪಿಂ
ಆಹರಿತುಂ। ಕಾಲಂ ಆಹರಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ [ಕಾಲೇ ಹರಿಸ್ಸಥಾತಿ (ಸ್ಯಾ॰)]।

ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಮಹಾನಾಮಂ ಸಕ್ಕಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ದೋಣೇನ, ಆವುಸೋ, ಸಪ್ಪಿನಾ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ‘‘ಅಜ್ಜಣ್ಹೋ,
ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇಥ। ಮನುಸ್ಸಾ ವಜಂ ಗತಾ ಸಪ್ಪಿಂ ಆಹರಿತುಂ। ಕಾಲಂ ಆಹರಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ
ಪನ ತಯಾ, ಆವುಸೋ, ಅದಾತುಕಾಮೇನ ಪವಾರಿತೇನ, ಯಂ ತ್ವಂ ಪವಾರೇತ್ವಾ ನ ದೇಸೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ
ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ಉಜ್ಝಾಯತಿ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಿಪಾಚೇತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭದನ್ತಾ –
‘ಅಜ್ಜಣ್ಹೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇಥಾ’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ನಾಗಮೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ
ಭಿಕ್ಖೂ ಮಹಾನಾಮಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಿಪಾಚೇನ್ತಸ್ಸ। ಯೇ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಹಾನಾಮೇನ ಸಕ್ಕೇನ – ‘ಅಜ್ಜಣ್ಹೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇಥಾ’ತಿ
ವುಚ್ಚಮಾನಾ ನಾಗಮೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾನಾಮೇನ
ಸಕ್ಕೇನ – ‘‘ಅಜ್ಜಣ್ಹೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇಥಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ನಾಗಮೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಮಹಾನಾಮೇನ
ಸಕ್ಕೇನ – ‘‘ಅಜ್ಜಣ್ಹೋ, ಭನ್ತೇ ಆಗಮೇಥಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ನಾಗಮೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೦೬. ‘‘ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚತುಮಾಸಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ , ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುನಪವಾರಣಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾಯ; ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೦೭. ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚತುಮಾಸಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾತಿ ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ।

ಪುನಪವಾರಣಾಪಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಾತಿ ಯದಾ ಗಿಲಾನೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ ತದಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ।

ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾಪಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಾತಿ ಯದಾ ಗಿಲಾನೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ ತದಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ।

ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ
ಅತ್ಥಿ ಪವಾರಣಾ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತಾ ನ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪವಾರಣಾ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ
ನ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪವಾರಣಾ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತಾ ಚ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ಚ, ಅತ್ಥಿ
ಪವಾರಣಾ ನೇವ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತಾ ನ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ।

ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತಾ ನಾಮ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಏತ್ತಕೇಹಿ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಪವಾರೇಮೀ’’ತಿ। ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ನಾಮ ರತ್ತಿಯೋ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಏತ್ತಕಾಸು ರತ್ತೀಸು ಪವಾರೇಮೀ’’ತಿ। ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತಾ ಚ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ಚ ನಾಮ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಚ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ರತ್ತಿಯೋ ಚ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಏತ್ತಕೇಹಿ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಏತ್ತಕಾಸು ರತ್ತೀಸು ಪವಾರೇಮೀ’’ತಿ। ನೇವ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತಾ ನ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಾ ನಾಮ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಚ ಅಪರಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ರತ್ತಿಯೋ ಚ ಅಪರಿಗ್ಗಹಿತಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ।

೩೦೮. ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತೇ
– ಯೇಹಿ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ ತಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ
ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತೇ – ಯಾಸು ರತ್ತೀಸು ಪವಾರಿತೋ
ಹೋತಿ, ತಾ ರತ್ತಿಯೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾಸು ರತ್ತೀಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತೇ ಚ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತೇ ಚ – ಯೇಹಿ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಪವಾರಿತೋ
ಹೋತಿ, ತಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಾಸು ರತ್ತೀಸು ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ, ತಾ ರತ್ತಿಯೋ
ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಅಞ್ಞಾಸು ರತ್ತೀಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ನೇವ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತೇ ನ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತೇ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೦೯. ನ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಕರಣೀಯೇನ [ಕರಣೀಯೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]
ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಕರಣೀಯೇನ ಅಞ್ಞಂ
ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ತತುತ್ತರಿ ತತುತ್ತರಿಸಞ್ಞೀ ಭೇಸಜ್ಜಂ
ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ತತುತ್ತರಿ ವೇಮತಿಕೋ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ತತುತ್ತರಿ ನತತುತ್ತರಿಸಞ್ಞೀ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ನತತುತ್ತರಿ ತತುತ್ತರಿಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನತತುತ್ತರಿ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನತತುತ್ತರಿ ನತತುತ್ತರಿಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೧೦. ಅನಾಪತ್ತಿ ಯೇಹಿ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ ತಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಯಾಸು ರತ್ತೀಸು ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ ತಾಸು ರತ್ತೀಸು ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ , ‘‘ಇಮೇಹಿ ತಯಾ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಪವಾರಿತಾಮ್ಹ ,
ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಆಚಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ,
‘‘ಯಾಸು ತಯಾ ರತ್ತೀಸು ಪವಾರಿತಾಮ್ಹ ತಾಯೋ ಚ ರತ್ತಿಯೋ ವೀತಿವತ್ತಾ ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ
ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಆಚಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಞಾತಕಾನಂ ಪವಾರಿತಾನಂ,
ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧೧. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಸೇನಾಯ ಅಬ್ಭುಯ್ಯಾತೋ ಹೋತಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಅಗಮಂಸು। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾನ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ,
ಭನ್ತೇ, ಆಗತತ್ಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಮಹಾರಾಜಾನಂ ಮಯಂ ದಟ್ಠುಕಾಮಾ’’ [ಮಹಾರಾಜ ಮಹಾರಾಜಾನಂ ಮಯಂ ದಟ್ಠುಕಾಮಾ (ಕ॰)] ತಿ। ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಮಂ ದಿಟ್ಠೇನ ಯುದ್ಧಾಭಿನನ್ದಿನಂ [ಯುದ್ಧಾಭಿನನ್ದಿನಾ (ಕ॰)];
ನನು ಭಗವಾ ಪಸ್ಸಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ? ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಆಗಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತಿ!
ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಅಲಾಭಾ, ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯೇ ಮಯಂ ಆಜೀವಸ್ಸ ಹೇತು ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ
ಕಾರಣಾ ಸೇನಾಯ ಆಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ
ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ
ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೧೨. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮಾತುಲೋ ಸೇನಾಯ ಗಿಲಾನೋ ಹೋತಿ ।
ಸೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ದೂತಂ ಪಾಹೇಸಿ – ‘‘ಅಹಞ್ಹಿ ಸೇನಾಯ ಗಿಲಾನೋ। ಆಗಚ್ಛತು
ಭದನ್ತೋ। ಇಚ್ಛಾಮಿ ಭದನ್ತಸ್ಸ ಆಗತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏತದಹೋಸಿ –
‘‘ಭಗವತಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ – ‘ನ ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗನ್ತಬ್ಬ’ನ್ತಿ।
ಅಯಞ್ಚ ಮೇ ಮಾತುಲೋ ಸೇನಾಯ ಗಿಲಾನೋ। ಕಥಂ ನು ಖೋ ಮಯಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ? ಭಗವತೋ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ
ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸೇನಾಯ
ಗನ್ತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೧೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೧೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಉಯ್ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ಸೇನಾ ಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ನಿವಿಟ್ಠಾ ವಾ ಹೋತಿ ಪಯಾತಾ ವಾ।

ಸೇನಾ ನಾಮ ಹತ್ಥೀ ಅಸ್ಸಾ ರಥಾ
ಪತ್ತೀ। ದ್ವಾದಸಪುರಿಸೋ ಹತ್ಥೀ, ತಿಪುರಿಸೋ ಅಸ್ಸೋ, ಚತುಪುರಿಸೋ ರಥೋ, ಚತ್ತಾರೋ ಪುರಿಸಾ
ಸರಹತ್ಥಾ ಪತ್ತಿ। ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಂ।

೩೧೫.
ಉಯ್ಯುತ್ತೇ ಉಯ್ಯುತ್ತಸಞ್ಞೀ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಯ್ಯುತ್ತೇ ವೇಮತಿಕೋ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಯ್ಯುತ್ತೇ ಅನುಯ್ಯುತ್ತಸಞ್ಞೀ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ
ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏಕಮೇಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ
ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಯ್ಯುತ್ತೇ ಉಯ್ಯುತ್ತಸಞ್ಞೀ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಯ್ಯುತ್ತೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಯ್ಯುತ್ತೇ ಅನುಯ್ಯುತ್ತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೧೬.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಆರಾಮೇ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಠಿತೋಕಾಸಂ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋಕಾಸಂ ವಾ
ನಿಪನ್ನೋಕಾಸಂ ವಾ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಪಟಿಪಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಆಪದಾಸು,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಸೇನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತಂ ಸೇನಾಯ
ವಸನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ
ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಸೇನಾಯ ವಸಿಸ್ಸನ್ತಿ! ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಅಲಾಭಾ, ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ,
ಯೇ ಮಯಂ ಆಜೀವಸ್ಸ ಹೇತು ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಸೇನಾಯ ಪಟಿವಸಾಮಾ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ
ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತಂ ಸೇನಾಯ ವಸಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತಂ ಸೇನಾಯ ವಸಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತಂ ಸೇನಾಯ
ವಸಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೧೮. ‘‘ಸಿಯಾ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ಸೇನಂ ಗಮನಾಯ, ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೇನಾಯ ವಸಿತಬ್ಬಂ। ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿಂ ವಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೧೯. ಸಿಯಾ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ಸೇನಂ ಗಮನಾಯಾತಿ ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೋ ಸಿಯಾ ಕರಣೀಯಂ।

ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೇನಾಯ ವಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದ್ವೇತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ವಸಿತಬ್ಬಂ।

ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಚತುತ್ಥೇ ದಿವಸೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಸೇನಾಯ ವಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೨೦.
ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ ಸೇನಾಯ ವಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸೇನಾಯ ವಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತೇ
ಊನಕಸಞ್ಞೀ ಸೇನಾಯ ವಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಊನಕತಿರತ್ತೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಊನಕತಿರತ್ತೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಊನಕತಿರತ್ತೇ ಊನಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೨೧.
ಅನಾಪತ್ತಿ ದ್ವೇತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ವಸತಿ, ಊನಕದ್ವೇತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ವಸತಿ, ದ್ವೇ
ರತ್ತಿಯೋ ವಸಿತ್ವಾ ತತಿಯಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಪುರಾರುಣಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪುನ ವಸತಿ, ಗಿಲಾನೋ
ವಸತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಕರಣೀಯೇನ ವಸತಿ, ಸೇನಾ ವಾ ಪಟಿಸೇನಾಯ ರುದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸೇನಾಯ ವಸಮಾನಾ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಮ್ಪಿ
ಬಲಗ್ಗಮ್ಪಿ ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಮ್ಪಿ ಅನೀಕದಸ್ಸನಮ್ಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅಞ್ಞತರೋಪಿ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೋ
ಭಿಕ್ಖು ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕಣ್ಡೇನ ಪಟಿವಿದ್ಧೋ ಹೋತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಉಪ್ಪಣ್ಡೇಸುಂ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ, ಭನ್ತೇ, ಸುಯುದ್ಧಂ ಅಹೋಸಿ, ಕತಿ ತೇ ಲಕ್ಖಾನಿ
ಲದ್ಧಾನೀ’’ತಿ? ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಉಪ್ಪಣ್ಡೀಯಮಾನೋ ಮಙ್ಕು ಅಹೋಸಿ। ಮನುಸ್ಸಾ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ
ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಆಗಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತಿ! ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಅಲಾಭಾ, ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ,
ಯೇ ಮಯಂ ಆಜೀವಸ್ಸ ಹೇತು ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ಆಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ ।
ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰…
ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೨೩. ‘‘ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಯ ವಸಮಾನೋ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ವಾ ಬಲಗ್ಗಂ ವಾ ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಂ ವಾ ಅನೀಕದಸ್ಸನಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೨೪. ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಯ ವಸಮಾನೋತಿ ದ್ವೇತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ವಸಮಾನೋ।

ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಸಮ್ಪಹಾರೋ ದಿಸ್ಸತಿ।

ಬಲಗ್ಗಂ ನಾಮ ಏತ್ತಕಾ ಹತ್ಥೀ, ಏತ್ತಕಾ ಅಸ್ಸಾ, ಏತ್ತಕಾ ರಥಾ, ಏತ್ತಕಾ ಪತ್ತೀ।

ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಂ ನಾಮ ಇತೋ ಹತ್ಥೀ ಹೋನ್ತು, ಇತೋ ಅಸ್ಸಾ ಹೋನ್ತು, ಇತೋ ರಥಾ ಹೋನ್ತು, ಇತೋ ಪತ್ತಿಕಾ ಹೋನ್ತು।

ಅನೀಕಂ ನಾಮ ಹತ್ಥಾನೀಕಂ, ಅಸ್ಸಾನೀಕಂ ,
ರಥಾನೀಕಂ, ಪತ್ತಾನೀಕಂ। ತಯೋ ಹತ್ಥೀ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಹತ್ಥಾನೀಕಂ, ತಯೋ ಅಸ್ಸಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ
ಅಸ್ಸಾನೀಕಂ, ತಯೋ ರಥಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ರಥಾನೀಕಂ, ಚತ್ತಾರೋ ಪುರಿಸಾ ಸರಹತ್ಥಾ ಪತ್ತೀ ಪಚ್ಛಿಮಂ
ಪತ್ತಾನೀಕಂ। ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏಕಮೇಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತೋ
ಪಸ್ಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೨೫. ಅನಾಪತ್ತಿ ಆರಾಮೇ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಠಿತೋಕಾಸಂ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋಕಾಸಂ ವಾ ನಿಪನ್ನೋಕಾಸಂ ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಾರೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ಪಟಿಪಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ , ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಪೂವಂ ಕಥೋಪನನ್ದಸ್ಸ, ತಯಂಪಟ್ಠಾಕಮೇವ ಚ।

ಮಹಾನಾಮೋ ಪಸೇನದಿ, ಸೇನಾವಿದ್ಧೋ ಇಮೇ ದಸಾತಿ [ಅಚೇಲಕಂ ಉಯ್ಯೋಜಞ್ಚ, ಸಭೋಜನಂ ದುವೇ ರಹೋ। ಸಭತ್ತಕಞ್ಚ ಭೇಸಜ್ಜಂ, ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನುಯ್ಯೋಧಿಕಂ]॥

೬. ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ

೧. ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨೬. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಚೇತಿಯೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಭದ್ದವತಿಕಾ ತೇನ ಪಾಯಾಸಿ।
ಅದ್ದಸಂಸು ಖೋ ಗೋಪಾಲಕಾ ಪಸುಪಾಲಕಾ ಕಸ್ಸಕಾ ಪಥಾವಿನೋ ಭಗವನ್ತಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ।
ದಿಸ್ವಾನ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅಮ್ಬತಿತ್ಥಂ ಅಗಮಾಸಿ।
ಅಮ್ಬತಿತ್ಥೇ, ಭನ್ತೇ, ಜಟಿಲಸ್ಸ ಅಸ್ಸಮೇ ನಾಗೋ ಪಟಿವಸತಿ ಇದ್ಧಿಮಾ ಆಸಿವಿಸೋ [ಆಸೀವಿಸೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]
ಘೋರವಿಸೋ। ಸೋ ಭಗವನ್ತಂ ಮಾ ವಿಹೇಠೇಸೀ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ।
ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಗೋಪಾಲಕಾ ಪಸುಪಾಲಕಾ ಕಸ್ಸಕಾ ಪಥಾವಿನೋ ಭಗವನ್ತಂ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅಮ್ಬತಿತ್ಥಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಅಮ್ಬತಿತ್ಥೇ, ಭನ್ತೇ,
ಜಟಿಲಸ್ಸ ಅಸ್ಸಮೇ ನಾಗೋ ಪಟಿವಸತಿ ಇದ್ಧಿಮಾ ಆಸಿವಿಸೋ ಘೋರವಿಸೋ। ಸೋ ಭಗವನ್ತಂ ಮಾ
ವಿಹೇಠೇಸೀ’’ತಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಭದ್ದವತಿಕಾ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಭದ್ದವತಿಕಾಯಂ ವಿಹರತಿ । ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾಗತೋ ಯೇನ ಅಮ್ಬತಿತ್ಥಸ್ಸ [ಅಮ್ಬತಿತ್ಥಕಸ್ಸ (ಸೀ॰), ಅಮ್ಬತಿತ್ಥಂ (ಸ್ಯಾ॰)] ಜಟಿಲಸ್ಸ ಅಸ್ಸಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಗ್ಯಾಗಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ
ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಸೋ ನಾಗೋ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾಗತಂ ಪವಿಟ್ಠಂ । ದಿಸ್ವಾನ ದುಮ್ಮನೋ [ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ಪಧೂಪಾಯಿ [ಪಧೂಪಾಸಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)]। ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ಸಾಗತೋ ಪಧೂಪಾಯಿ [ಪಧೂಪಾಸಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)]।
ಅಥ ಖೋ ಸೋ ನಾಗೋ ಮಕ್ಖಂ ಅಸಹಮಾನೋ ಪಜ್ಜಲಿ। ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ಸಾಗತೋ ತೇಜೋಧಾತುಂ
ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಜ್ಜಲಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾಗತೋ ತಸ್ಸ ನಾಗಸ್ಸ ತೇಜಸಾ ತೇಜಂ
ಪರಿಯಾದಿಯಿತ್ವಾ ಯೇನ ಭದ್ದವತಿಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಭದ್ದವತಿಕಾಯಂ
ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಕೋಸಮ್ಬೀ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ
ಕೋಸಮ್ಬಿಕಾ ಉಪಾಸಕಾ – ‘‘ಅಯ್ಯೋ ಕಿರ ಸಾಗತೋ ಅಮ್ಬತಿತ್ಥಿಕೇನ ನಾಗೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಸಙ್ಗಾಮೇಸೀ’’ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಕೋಸಮ್ಬೀ
ತದವಸರಿ। ಅಥ ಖೋ ಕೋಸಮ್ಬಿಕಾ ಉಪಾಸಕಾ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚುಗ್ಗಮನಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಾಗತೋ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾಗತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ ಕೋಸಮ್ಬಿಕಾ ಉಪಾಸಕಾ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾಗತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಾನಂ ದುಲ್ಲಭಞ್ಚ ಮನಾಪಞ್ಚ, ಕಿಂ
ಪಟಿಯಾದೇಮಾ’’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕೋಸಮ್ಬಿಕೇ ಉಪಾಸಕೇ ಏತದವೋಚುಂ –
‘‘ಅತ್ಥಾವುಸೋ, ಕಾಪೋತಿಕಾ ನಾಮ ಪಸನ್ನಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದುಲ್ಲಭಾ ಚ ಮನಾಪಾ ಚ, ತಂ
ಪಟಿಯಾದೇಥಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಕೋಸಮ್ಬಿಕಾ ಉಪಾಸಕಾ ಘರೇ ಘರೇ ಕಾಪೋತಿಕಂ ಪಸನ್ನಂ
ಪಟಿಯಾದೇತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾಗತಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠಂ ದಿಸ್ವಾನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾಗತಂ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಪಿವತು, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಸಾಗತೋ ಕಾಪೋತಿಕಂ ಪಸನ್ನಂ, ಪಿವತು ,
ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಸಾಗತೋ ಕಾಪೋತಿಕಂ ಪಸನ್ನ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾಗತೋ ಘರೇ ಘರೇ
ಕಾಪೋತಿಕಂ ಪಸನ್ನಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ನಗರಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ ನಗರದ್ವಾರೇ ಪರಿಪತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಗರಮ್ಹಾ
ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ ಅದ್ದಸ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾಗತಂ ನಗರದ್ವಾರೇ ಪರಿಪತನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಭಿಕ್ಖೂ
ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಗಣ್ಹಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಗತ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾಗತಂ ಆರಾಮಂ ನೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನ ಸೀಸಂ ಕತ್ವಾ
ನಿಪಾತೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾಗತೋ ಪರಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನ ಪಾದೇ ಕರಿತ್ವಾ
ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ । ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನನು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಬ್ಬೇ ಸಾಗತೋ ತಥಾಗತೇ ಸಗಾರವೋ ಅಹೋಸಿ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ’’ತಿ ?
‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಅಪಿ ನು ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಗತೋ ಏತರಹಿ ತಥಾಗತೇ ಸಗಾರವೋ
ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ನನು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಗತೋ ಅಮ್ಬತಿತ್ಥಿಕೇನ
ನಾಗೇನ [ಡೇಡ್ಡುಭೇನಾಪಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ಸದ್ಧಿಂ
ಸಙ್ಗಾಮೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಅಪಿ ನು ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಗತೋ ಏತರಹಿ ಪಹೋತಿ
ನಾಗೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಙ್ಗಾಮೇತು’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಅಪಿ ನು ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ತಂ ಪಾತಬ್ಬಂ ಯಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ವಿಸಞ್ಞೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’।
‘‘ಅನನುಚ್ಛವಿಕಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಗತಸ್ಸ ಅನನುಲೋಮಿಕಂ ಅಪ್ಪತಿರೂಪಂ ಅಸ್ಸಾಮಣಕಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ
ಅಕರಣೀಯಂ। ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಗತೋ ಮಜ್ಜಂ ಪಿವಿಸ್ಸತಿ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೨೭. ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಪಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೨೮. ಸುರಾ ನಾಮ ಪಿಟ್ಠಸುರಾ ಪೂವಸುರಾ ಓದನಸುರಾ ಕಿಣ್ಣಪಕ್ಖಿತ್ತಾ ಸಮ್ಭಾರಸಂಯುತ್ತಾ।

ಮೇರಯೋ ನಾಮ ಪುಪ್ಫಾಸವೋ ಫಲಾಸವೋ ಮಧ್ವಾಸವೋ ಗುಳಾಸವೋ ಸಮ್ಭಾರಸಂಯುತ್ತೋ।

ಪಿವೇಯ್ಯಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಕುಸಗ್ಗೇನಪಿ ಪಿವತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಮಜ್ಜೇ ಮಜ್ಜಸಞ್ಞೀ ಪಿವತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಜ್ಜೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಪಿವತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಜ್ಜೇ ಅಮಜ್ಜಸಞ್ಞೀ ಪಿವತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಮಜ್ಜೇ ಮಜ್ಜಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಜ್ಜೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಜ್ಜೇ ಅಮಜ್ಜಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೨೯.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಮಜ್ಜಞ್ಚ ಹೋತಿ ಮಜ್ಜವಣ್ಣಂ ಮಜ್ಜಗನ್ಧಂ ಮಜ್ಜರಸಂ ತಂ ಪಿವತಿ,
ಸೂಪಸಮ್ಪಾಕೇ, ಮಂಸಸಮ್ಪಾಕೇ, ತೇಲಸಮ್ಪಾಕೇ, ಆಮಲಕಫಾಣಿತೇ, ಅಮಜ್ಜಂ ಅರಿಟ್ಠಂ ಪಿವತಿ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩೦. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೇಸುಂ।
ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಉತ್ತನ್ತೋ ಅನಸ್ಸಾಸಕೋ ಕಾಲಮಕಾಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ।
ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುಂ
ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೩೧. ‘‘ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೩೨. ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೋ ನಾಮ [ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೋ ನಾಮ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾಪಿ ತುದನ್ತಿ (ಸ್ಯಾ॰)] ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ [ಹಸ್ಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]
ಕಾಯೇನ ಕಾಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ
ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ
ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ । ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಕಾಯೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ
ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ಕಾಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ
ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೩೩.
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಕಾಯೇನ ಕಾಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಾಯೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ
ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ಕಾಯಂ
ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ । ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ
ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೩೪. ಅನಾಪತ್ತಿ ನ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಆಮಸತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩೫. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ
ಉದಕೇ ಕೀಳನ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಮಲ್ಲಿಕಾಯ ದೇವಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ
ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತೋ ಹೋತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ಉದಕೇ ಕೀಳನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾನ ಮಲ್ಲಿಕಂ ದೇವಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏತೇ ತೇ,
ಮಲ್ಲಿಕೇ, ಅರಹನ್ತೋ ಉದಕೇ ಕೀಳನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಖೋ, ಮಹಾರಾಜ, ಭಗವತಾ
ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಅಪಞ್ಞತ್ತಂ। ತೇ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಕತಞ್ಞುನೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ರಞ್ಞೋ
ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕೇನ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಉಪಾಯೇನ ಭಗವತೋ ಚ ನ ಆರೋಚೇಯ್ಯಂ,
ಭಗವಾ ಚ ಜಾನೇಯ್ಯ ಇಮೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಉದಕೇ ಕೀಳಿತಾ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ
ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಮಹನ್ತಂ ಗುಳಪಿಣ್ಡಂ
ಅದಾಸಿ – ‘‘ಇಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಗುಳಪಿಣ್ಡಂ ಭಗವತೋ ದೇಥಾ’’ತಿ। ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ
ಗುಳಪಿಣ್ಡಂ ಆದಾಯ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ –
‘‘ಇಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಗುಳಪಿಣ್ಡಂ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಭಗವತೋ ದೇತೀ’’ತಿ। ‘‘ಕಹಂ ಪನ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಅದ್ದಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ, ಭಗವಾ, ಉದಕೇ
ಕೀಳನ್ತೇ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಉದಕೇ
ಕೀಳಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ , ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೩೬. ‘‘ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ [ಹಸ್ಸಧಮ್ಮೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೩೭. ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಉಪರಿಗೋಪ್ಫಕೇ ಉದಕೇ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ನಿಮುಜ್ಜತಿ ವಾ ಉಮ್ಮುಜ್ಜತಿ ವಾ ಪಲವತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೩೮.
ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ ಹಸಧಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ ಅಹಸಧಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಹೇಟ್ಠಾಗೋಪ್ಫಕೇ ಉದಕೇ ಕೀಳತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉದಕೇ
ನಾವಾಯ ಕೀಳತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಪಾದೇನ ವಾ ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕಠಲಾಯ ವಾ
ಉದಕಂ ಪಹರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಭಾಜನಗತಂ ಉದಕಂ ವಾ ಕಞ್ಜಿಕಂ ವಾ ಖೀರಂ ವಾ ತಕ್ಕಂ
ವಾ ರಜನಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಚಿಕ್ಖಲ್ಲಂ ವಾ ಕೀಳತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಉದಕೇ ಅಹಸಧಮ್ಮೇ ಹಸಧಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉದಕೇ ಅಹಸಧಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉದಕೇ ಅಹಸಧಮ್ಮೇ ಅಹಸಧಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೩೯. ಅನಾಪತ್ತಿ ನ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಉದಕಂ ಓತರಿತ್ವಾ ನಿಮುಜ್ಜತಿ ವಾ ಉಮ್ಮುಜ್ಜತಿ ವಾ ಪಲವತಿ ವಾ, ಪಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ನಿಮುಜ್ಜತಿ ವಾ ಉಮ್ಮುಜ್ಜತಿ ವಾ ಪಲವತಿ ವಾ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪೦. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ
ಛನ್ನೋ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಮಾವುಸೋ ಛನ್ನ, ಏವರೂಪಂ ಅಕಾಸಿ। ನೇತಂ
ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ। ಸೋ ಅನಾದರಿಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಕರೋತಿಯೇವ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಅನಾದರಿಯಂ
ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಛನ್ನ, ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋಸೀತಿ ?
‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಅನಾದರಿಯಂ ಕರಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೪೧. ‘‘ಅನಾದರಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೪೨. ಅನಾದರಿಯಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಅನಾದರಿಯಾನಿ – ಪುಗ್ಗಲಾನಾದರಿಯಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾನಾದರಿಯಞ್ಚ।

ಪುಗ್ಗಲಾನಾದರಿಯಂ ನಾಮ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ – ‘‘ಅಯಂ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ ವಾ ವಮ್ಭಿತೋ ವಾ ಗರಹಿತೋ
ವಾ, ಇಮಸ್ಸ ವಚನಂ ಅಕತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಧಮ್ಮಾನಾದರಿಯಂ ನಾಮ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ‘‘ಕಥಾಯಂ ನಸ್ಸೇಯ್ಯ ವಾ ವಿನಸ್ಸೇಯ್ಯ ವಾ
ಅನ್ತರಧಾಯೇಯ್ಯ ವಾ’’, ತಂ ವಾ ನ ಸಿಕ್ಖಿತುಕಾಮೋ ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೪೩. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ
ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ
ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ – ‘‘ಇದಂ ನ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ನ ಧುತತ್ಥಾಯ ನ
ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ನ ಅಪಚಯಾಯ ನ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತತೀ’’ತಿ ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಾ ಅಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಾ ವುಚ್ಚಮಾನೋ – ‘‘ಇದಂ ನ
ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ನ ಧುತತ್ಥಾಯ ನ ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ನ ಅಪಚಯಾಯ ನ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತತೀ’’ತಿ ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೪೪. ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಏವಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಆಚರಿಯಾನಂ ಉಗ್ಗಹೋ ಪರಿಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪೫. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಂಸಾಪೇನ್ತಿ। ತೇ
ಭಿಂಸಾಪೀಯಮಾನಾ ರೋದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ,
ರೋದಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಮೇ, ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಮ್ಹೇ ಭಿಂಸಾಪೇನ್ತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ
ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಂಸಾಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಂಸಾಪೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಂಸಾಪೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

೩೪೬. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಂಸಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೪೭. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನ್ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ।

ಭಿಂಸಾಪೇಯ್ಯಾತಿ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಭಿಂಸಾಪೇತುಕಾಮೋ ರೂಪಂ ವಾ ಸದ್ದಂ ವಾ ಗನ್ಧಂ ವಾ ರಸಂ ವಾ
ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ವಾ ಉಪಸಂಹರತಿ। ಭಾಯೇಯ್ಯ ವಾ ಸೋ ನ ವಾ ಭಾಯೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಚೋರಕನ್ತಾರಂ ವಾ ವಾಳಕನ್ತಾರಂ ವಾ ಪಿಸಾಚಕನ್ತಾರಂ ವಾ ಆಚಿಕ್ಖತಿ। ಭಾಯೇಯ್ಯ ವಾ ಸೋ ನ ವಾ ಭಾಯೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೪೮.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಭಿಂಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಭಿಂಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ
ಭಿಂಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಭಿಂಸಾಪೇತುಕಾಮೋ ರೂಪಂ ವಾ ಸದ್ದಂ ವಾ ಗನ್ಧಂ ವಾ
ರಸಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ವಾ ಉಪಸಂಹರತಿ। ಭಾಯೇಯ್ಯ ವಾ ಸೋ ನ ವಾ ಭಾಯೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಚೋರಕನ್ತಾರಂ ವಾ ವಾಳಕನ್ತಾರಂ ವಾ ಪಿಸಾಚಕನ್ತಾರಂ ವಾ ಆಚಿಕ್ಖತಿ। ಭಾಯೇಯ್ಯ
ವಾ ಸೋ ನ ವಾ ಭಾಯೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ । ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೪೯.
ಅನಾಪತ್ತಿ ನ ಭಿಂಸಾಪೇತುಕಾಮೋ ರೂಪಂ ವಾ ಸದ್ದಂ ವಾ ಗನ್ಧಂ ವಾ ರಸಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ವಾ
ಉಪಸಂಹರತಿ, ಚೋರಕನ್ತಾರಂ ವಾ ವಾಳಕನ್ತಾರಂ ವಾ ಪಿಸಾಚಕನ್ತಾರಂ ವಾ ಆಚಿಕ್ಖತಿ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ಜೋತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫೦. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಭಗ್ಗೇಸು ವಿಹರತಿ ಸುಂಸುಮಾರಗಿರೇ [ಸುಂಸುಮಾರಗಿರೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰) ಸಂಸುಮಾರಗಿರೇ (ಕ॰)]
ಭೇಸಕಳಾವನೇ ಮಿಗದಾಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಹೇಮನ್ತಿಕೇ ಕಾಲೇ ಅಞ್ಞತರಂ ಮಹನ್ತಂ
ಸುಸಿರಕಟ್ಠಂ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹಿತ್ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬೇಸುಂ। ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸುಸಿರೇ ಕಣ್ಹಸಪ್ಪೋ
ಅಗ್ಗಿನಾ ಸನ್ತತ್ತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪರಿಪಾತೇಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ತಹಂ ತಹಂ ಉಪಧಾವಿಂಸು।
ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹಿತ್ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹಿತ್ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬೇನ್ತೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ।
ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹಿತ್ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬೇಸ್ಸನ್ತಿ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ
ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೫೧.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಗಿಲಾನಪುಚ್ಛಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಚ್ಚಾವುಸೋ, ಖಮನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ಯಾಪನೀಯ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಮಯಂ,
ಆವುಸೋ, ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹಿತ್ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬೇಮ; ತೇನ ನೋ ಫಾಸು ಹೋತಿ। ಇದಾನಿ ಪನ ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ
ನ ವಿಸಿಬ್ಬೇಮ, ತೇನ ನೋ ನ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰…
ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹಿತ್ವಾ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ
ವಿಸಿಬ್ಬೇತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಗಿಲಾನೋ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೫೨.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಪದೀಪೇಪಿ ಜೋತಿಕೇಪಿ ಜನ್ತಾಘರೇಪಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಿ।
ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಜೋತಿಂ
ಸಮಾದಹಿತುಂ ಸಮಾದಹಾಪೇತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೫೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಗಿಲಾನೋ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೫೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ವಿನಾ ಅಗ್ಗಿನಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ।

ಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ವಿನಾ ಅಗ್ಗಿನಾ ನ ಫಾಸು ಹೋತಿ।

ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ತಪ್ಪಿತುಕಾಮೋ।

ಜೋತಿ ನಾಮ ಅಗ್ಗಿ ವುಚ್ಚತಿ।

ಸಮಾದಹೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಸಮಾದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೋ ಬಹುಕಮ್ಪಿ ಸಮಾದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾ ರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಂ।

೩೫೫.
ಅಗಿಲಾನೋ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹತಿ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇತಿ ವಾ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಗಿಲಾನೋ ವೇಮತಿಕೋ
ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹತಿ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇತಿ ವಾ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ
ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹತಿ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇತಿ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಪಟಿಲಾತಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಗಿಲಾನೋ
ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಗಿಲಾನೋ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಗಿಲಾನೋ
ಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೫೬.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಗಿಲಾನಸ್ಸ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ವಿಸಿಬ್ಬೇತಿ, ವೀತಚ್ಚಿತಙ್ಗಾರಂ ವಿಸಿಬ್ಬೇತಿ,
ಪದೀಪೇ ಜೋತಿಕೇ ಜನ್ತಾಘರೇ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಜೋತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫೭. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ತಪೋದೇ ನಹಾಯನ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ [ಅಥ ಖೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ‘‘ಸೀಸಂ ನಹಾಯಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತಪೋದಂ
ಗನ್ತ್ವಾ – ‘‘ಯಾವಾಯ್ಯಾ ನಹಾಯನ್ತೀ’’ತಿ ಏಕಮನ್ತಂ ಪಟಿಮಾನೇಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಯಾವ
ಸಮನ್ಧಕಾರಾ ನಹಾಯಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ವಿಕಾಲೇ ಸೀಸಂ
ನಹಾಯಿತ್ವಾ, ನಗರದ್ವಾರೇ ಥಕಿತೇ ಬಹಿನಗರೇ ವಸಿತ್ವಾ, ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನೇನ
ವಿಲೇಪನೇನ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ರಾಜಾನಂ ಮಾಗಧಂ ಸೇನಿಯಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಕಿಸ್ಸ ತ್ವಂ, ಮಹಾರಾಜ, ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಆಗತೋ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನೇನ ವಿಲೇಪನೇನಾ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ
ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ರಾಜಾನಂ
ಮಾಗಧಂ ಸೇನಿಯಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ
ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ
ಸನ್ದಸ್ಸಿತೋ ಸಮಾದಪಿತೋ ಸಮುತ್ತೇಜಿತೋ ಸಮ್ಪಹಂಸಿತೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ
ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ
ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ರಾಜಾನಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ನ ಮತ್ತಂ
ಜಾನಿತ್ವಾ ನಹಾಯನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ರಾಜಾನಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ
ನಹಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೫೮.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಣ್ಹಸಮಯೇ ಪರಿಳಾಹಸಮಯೇ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ನಹಾಯನ್ತಿ,
ಸೇದಗತೇನ ಗತ್ತೇನ ಸಯನ್ತಿ। ಚೀವರಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಮ್ಪಿ ದುಸ್ಸತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಣ್ಹಸಮಯೇ ಪರಿಳಾಹಸಮಯೇ ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ
ನಹಾಯಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ [ಗಿಮ್ಹಾನಂ (ಇತಿಪಿ)] ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೫೯. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಗಿಲಾನಪುಚ್ಛಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಲಾನೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಚ್ಚಾವುಸೋ, ಖಮನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ
ಯಾಪನೀಯ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯಾಮ, ತೇನ ನೋ ಫಾಸು
ಹೋತಿ; ಇದಾನಿ ಪನ ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ನಹಾಯಾಮ, ತೇನ ನೋ
ನ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ [ಗಿಮ್ಹಾನಂ (ಇತಿಪಿ)] ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ, ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೬೦.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ನವಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ನಹಾಯನ್ತಿ। ತೇ
ಸೇದಗತೇನ ಗತ್ತೇನ ಸಯನ್ತಿ। ಚೀವರಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಮ್ಪಿ ದುಸ್ಸತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಸಮಯೇ ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ
ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ
ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ,
ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೬೧. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಅದ್ಧಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ನಹಾಯನ್ತಿ। ತೇ
ಸೇದಗತೇನ ಗತ್ತೇನ ಸಯನ್ತಿ। ಚೀವರಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಮ್ಪಿ ದುಸ್ಸತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೇ ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯಿತುಂ।
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ
ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ। ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ
ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ,
ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೩೬೨.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಚೀವರಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ಸರಜೇನ ವಾತೇನ
ಓಕಿಣ್ಣಾ ಹೋನ್ತಿ। ದೇವೋ ಚ ಥೋಕಂ ಥೋಕಂ ಫುಸಾಯತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ
ನಹಾಯನ್ತಿ, ಕಿಲಿನ್ನೇನ ಗತ್ತೇನ ಸಯನ್ತಿ। ಚೀವರಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಮ್ಪಿ
ದುಸ್ಸತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೇ
ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೬೩. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ।
ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ
ಉಣ್ಹಸಮಯೋ, ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋ – ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ’’ತಿ।

೩೬೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಓರೇನದ್ಧಮಾಸನ್ತಿ ಊನಕದ್ಧಮಾಸಂ।

ನಹಾಯೇಯ್ಯಾತಿ ಚುಣ್ಣೇನ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾ ನಹಾಯತಿ, ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ನಹಾನಪರಿಯೋಸಾನೇ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಮಯಂ।

ಉಣ್ಹಸಮಯೋ ನಾಮ ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನಂ। ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ ನಾಮ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ ‘‘ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ’’ತಿ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ।

ಗಿಲಾನಸಮಯೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ವಿನಾ ನಹಾನೇನ ನ ಫಾಸು ಹೋತಿ। ಗಿಲಾನಸಮಯೋತಿ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ।

ಕಮ್ಮಸಮಯೋ ನಾಮ ಅನ್ತಮಸೋ ಪರಿವೇಣಮ್ಪಿ ಸಮ್ಮಟ್ಠಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಕಮ್ಮಸಮಯೋ’’ತಿ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ।

ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ ನಾಮ ‘‘ಅದ್ಧಯೋಜನಂ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ, ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ, ಗತೇನ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ।

ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಸರಜೇನ ವಾತೇನ ಓಕಿಣ್ಣಾ ಹೋನ್ತಿ, ದ್ವೇ ವಾ ತೀಣಿ ವಾ ಉದಕಫುಸಿತಾನಿ ಕಾಯೇ ಪತಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ‘‘ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋ’’ತಿ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ।

೩೬೫. ಊನಕದ್ಧಮಾಸೇ ಊನಕಸಞ್ಞೀ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ನಹಾಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಊನಕದ್ಧಮಾಸೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ನಹಾಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಊನಕದ್ಧಮಾಸೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ನಹಾಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅತಿರೇಕದ್ಧಮಾಸೇ ಊನಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತಿರೇಕದ್ಧಮಾಸೇ ವೇಮತಿಕೋ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅತಿರೇಕದ್ಧಮಾಸೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೬೬.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಮಯೇ, ಅದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯತಿ, ಅತಿರೇಕದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯತಿ, ಪಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ
ನಹಾಯತಿ, ಸಬ್ಬಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಚ ಸಾಕೇತಾ ಸಾವತ್ಥಿಂ
ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಚೋರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತೇ
ಅಚ್ಛಿನ್ದಿಂಸು। ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ರಾಜಭಟಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತೇ ಚೋರೇ ಸಭಣ್ಡೇ ಗಹೇತ್ವಾ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ದೂತಂ ಪಾಹೇಸುಂ – ‘‘ಆಗಚ್ಛನ್ತು, ಭದನ್ತಾ, ಸಕಂ ಸಕಂ ಚೀವರಂ
ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತೂ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ನ ಸಞ್ಜಾನನ್ತಿ। ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭದನ್ತಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಚೀವರಂ ನ
ಸಞ್ಜಾನಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ! ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ತದನುಚ್ಛವಿಕಂ ತದನುಲೋಮಿಕಂ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸಾಮಿ ದಸ ಅತ್ಥವಸೇ ಪಟಿಚ್ಚ –
ಸಙ್ಘಸುಟ್ಠುತಾಯ, ಸಙ್ಘಫಾಸುತಾಯ…ಪೇ॰… ಸದ್ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಯಾ, ವಿನಯಾನುಗ್ಗಹಾಯ। ಏವಞ್ಚ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೬೮. ‘‘ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚೀವರಲಾಭೇನ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ – ನೀಲಂ ವಾ ಕದ್ದಮಂ ವಾ ಕಾಳಸಾಮಂ ವಾ। ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ನವಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೬೯. ನವಂ ನಾಮ ಅಕತಕಪ್ಪಂ ವುಚ್ಚತಿ।

ಚೀವರಂ ನಾಮ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ।

ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ಆದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಕುಸಗ್ಗೇನಪಿ ಆದಾತಬ್ಬಂ।

ನೀಲಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ನೀಲಾನಿ – ಕಂಸನೀಲಂ, ಪಲಾಸನೀಲಂ।

ಕದ್ದಮೋ ನಾಮ ಓದಕೋ ವುಚ್ಚತಿ।

ಕಾಳಸಾಮಂ ನಾಮ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕಾಳಸಾಮಕಂ [ಕಾಳಕಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]।

ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಕುಸಗ್ಗೇನಪಿ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ನವಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೭೦.
ಅನಾದಿನ್ನೇ ಅನಾದಿನ್ನಸಞ್ಞೀ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅನಾದಿನ್ನೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅನಾದಿನ್ನೇ ಆದಿನ್ನಸಞ್ಞೀ
ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆದಿನ್ನೇ ಅನಾದಿನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಆದಿನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಆದಿನ್ನೇ ಆದಿನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೭೧.
ಅನಾಪತ್ತಿಆದಿಯಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಕಪ್ಪೋ ನಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ಕಪ್ಪಕತೋಕಾಸೋ ಜಿಣ್ಣೋ
ಹೋತಿ, ಕಪ್ಪಕತೇನ ಅಕಪ್ಪಕತಂ ಸಂಸಿಬ್ಬಿತಂ ಹೋತಿ, ಅಗ್ಗಳೇ ಅನುವಾತೇ ಪರಿಭಣ್ಡೇ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭೨. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಭಾತುನೋ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ [ಅಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಕಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]
ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ – ‘‘ಅಯಂ, ಆವುಸೋ,
ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಮಯ್ಹಂ ಚೀವರಂ ಸಾಮಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ
ಪರಿಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ
ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ,
ಉಪನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಸೀತಿ?
‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ
ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೭೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ [ಅಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಕಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೭೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ।

ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ನಾಮ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಾ।

ಸಾಮಣೇರೋ ನಾಮ ದಸಸಿಕ್ಖಾಪದಿಕೋ।

ಸಾಮಣೇರೀ ನಾಮ ದಸಸಿಕ್ಖಾಪದಿಕಾ।

ಸಾಮನ್ತಿ ಸಯಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ।

ಚೀವರಂ ನಾಮ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ।

ವಿಕಪ್ಪನಾ ನಾಮ ದ್ವೇ ವಿಕಪ್ಪನಾ – ಸಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ ಚ ಪರಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ ಚ।

ಸಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ ನಾಮ ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ತುಯ್ಹಂ ವಿಕಪ್ಪೇಮಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ವಾ’’ತಿ।

ಪರಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ
ನಾಮ ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪನತ್ಥಾಯ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ। ತೇನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಕೋ ತೇ
ಮಿತ್ತೋ ವಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಚ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಚಾ’’ತಿ। ತೇನ
ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಅಹಂ ತೇಸಂ ದಮ್ಮಿ, ತೇಸಂ ಸನ್ತಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜ ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಹಿ ವಾ
ಯಥಾಪಚ್ಚಯಂ ವಾ ಕರೋಹೀ’’ತಿ।

ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ನಾಮ ತಸ್ಸ ವಾ ಅದಿನ್ನಂ, ತಸ್ಸ ವಾ ಅವಿಸ್ಸಸನ್ತೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೭೫.
ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣೇ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಸಞ್ಞೀ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣೇ ವೇಮತಿಕೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣೇ
ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಸಞ್ಞೀ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಿಟ್ಠೇತಿ ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣೇ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ । ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೭೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ಸೋ ವಾ ದೇತಿ, ತಸ್ಸ ವಾ ವಿಸ್ಸಸನ್ತೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ಚೀವರಅಪನಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಸನ್ನಿಹಿತಪರಿಕ್ಖಾರಾ ಹೋನ್ತಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪತ್ತಮ್ಪಿ ಚೀವರಮ್ಪಿ ಅಪನಿಧೇನ್ತಿ।
ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ದೇಥಾವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ
ಪತ್ತಮ್ಪಿ ಚೀವರಮ್ಪೀ’’ತಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಹಸನ್ತಿ, ತೇ ರೋದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ರೋದಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಮೇ, ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪತ್ತಮ್ಪಿ ಚೀವರಮ್ಪಿ ಅಪನಿಧೇನ್ತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪತ್ತಮ್ಪಿ ಚೀವರಮ್ಪಿ
ಅಪನಿಧೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪತ್ತಮ್ಪಿ
ಚೀವರಮ್ಪಿ ಅಪನಿಧೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪತ್ತಮ್ಪಿ ಚೀವರಮ್ಪಿ ಅಪನಿಧೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೭೮. ‘‘ಯೋ ಪನ
ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ವಾ
ಅಪನಿಧೇಯ್ಯ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೭೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

ಪತ್ತೋ ನಾಮ ದ್ವೇ ಪತ್ತಾ – ಅಯೋಪತ್ತೋ, ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೋ।

ಚೀವರಂ ನಾಮ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ, ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ।

ನಿಸೀದನಂ ನಾಮ ಸದಸಂ ವುಚ್ಚತಿ।

ಸೂಚಿಘರಂ ನಾಮ ಸಸೂಚಿಕಂ ವಾ ಅಸೂಚಿಕಂ ವಾ।

ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಕಾಯಬನ್ಧನಾನಿ – ಪಟ್ಟಿಕಾ, ಸೂಕರನ್ತಕಂ।

ಅಪನಿಧೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಸಯಂ ಅಪನಿಧೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಪನಿಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇಸಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಪನಿಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ತಿ ಅಯ್ಯಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೋ ಬಹುಕಮ್ಪಿ ಅಪನಿಧೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪೀತಿ ಕೀಳಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ।

೩೮೦.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ವಾ
ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ವಾ ಅಪನಿಧೇತಿ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇತಿ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ…ಪೇ॰… ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಪತ್ತಂ
ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ವಾ ಅಪನಿಧೇತಿ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇತಿ
ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಅಪನಿಧೇತಿ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇತಿ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ
ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಅಪನಿಧೇತಿ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇತಿ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ । ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೩೮೧. ಅನಾಪತ್ತಿ ನಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ದುನ್ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಪಟಿಸಾಮೇತಿ, ‘‘ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಸಾಮೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಚೀವರಅಪನಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಸುರಾ ಅಙ್ಗುಲಿ ಹಾಸೋ ಚ [ತೋಯಞ್ಚ (ಇತಿಪಿ)], ಅನಾದರಿಯಞ್ಚ ಭಿಂಸನಂ।

ಜೋತಿನಹಾನದುಬ್ಬಣ್ಣಂ, ಸಾಮಂ ಅಪನಿಧೇನ ಚಾತಿ॥

೭. ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ

೧. ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಇಸ್ಸಾಸೋ ಹೋತಿ, ಕಾಕಾ ಚಸ್ಸ ಅಮನಾಪಾ ಹೋನ್ತಿ। ಸೋ ಕಾಕೇ
ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸೂಲೇ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಠಪೇಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕೇನಿಮೇ, ಆವುಸೋ, ಕಾಕಾ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತಾ’’ತಿ? ‘‘ಮಯಾ, ಆವುಸೋ।
ಅಮನಾಪಾ ಮೇ ಕಾಕಾ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ
ವೋರೋಪೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಉದಾಯಿ, ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ
ವೋರೋಪೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ , ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಸ್ಸಸಿ!
ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ
ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೮೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೮೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಸಞ್ಜಾನನ್ತೋ ಚೇಚ್ಚ ಅಭಿವಿತರಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ।

ಪಾಣೋ ನಾಮ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಪಾಣೋ ವುಚ್ಚತಿ।

ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯಾತಿ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಉಪಚ್ಛಿನ್ದತಿ ಉಪರೋಧೇತಿ ಸನ್ತತಿಂ ವಿಕೋಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೮೫. ಪಾಣೇ
ಪಾಣಸಞ್ಞೀ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪಾಣೇ ವೇಮತಿಕೋ ಜೀವಿತಾ
ವೋರೋಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಾಣೇ ಅಪ್ಪಾಣಸಞ್ಞೀ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ।
ಅಪ್ಪಾಣೇ ಪಾಣಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಾಣೇ ವೇಮಿತಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಪ್ಪಾಣೇ ಅಪ್ಪಾಣಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೮೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ನಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಯೇ
ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ
ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಜಾನಂ
ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ , ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೮೮. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೮೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ,
ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ। ‘‘ಸಪ್ಪಾಣಕ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತೋ, ‘‘ಪರಿಭೋಗೇನ
ಮರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೯೦. ಸಪ್ಪಾಣಕೇ ಸಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಸಪ್ಪಾಣಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ।
ಸಪ್ಪಾಣಕೇ ಅಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ಸಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಾಣಕೇ
ಅಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೯೧.
ಅನಾಪತ್ತಿ ‘‘ಸಪ್ಪಾಣಕ’’ನ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತೋ, ‘‘ಅಪ್ಪಾಣಕ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತೋ, ‘‘ಪರಿಭೋಗೇನ ನ
ಮರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ
ಉಕ್ಕೋಟೇನ್ತಿ – ‘‘ಅಕತಂ ಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಕಮ್ಮಂ ಪುನ ಕಾತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಅನಿಹತಂ
ದುನ್ನಿಹತಂ ಪುನ ನಿಹನಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ
…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ
ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ
ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೯೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೯೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಾಮ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಕತಂ, ಏತಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಾಮ।

ಅಧಿಕರಣಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಕರಣಾನಿ – ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ, ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಂ, ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ, ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ।

ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಅಕತಂ ಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಕಮ್ಮಂ ಪುನಕಾತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಅನಿಹತಂ ದುನ್ನಿಹತಂ ಪುನ ನಿಹನಿತಬ್ಬಂ’’ತಿ ಉಕ್ಕೋಟೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೩೯೫.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಉಕ್ಕೋಟೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಉಕ್ಕೋಟೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಉಕ್ಕೋಟೇತಿ,
ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೩೯೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನ ಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕತ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಉಕ್ಕೋಟೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ
ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಭಾತುನೋ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆರೋಚೇಸಿ – ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ,
ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ। ಮಾ ಕಸ್ಸಚಿ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ
ಸಙ್ಘಂ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಿ। ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘೋ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಂ
ಅದಾಸಿ। ಸೋ ಪರಿವಸನ್ತೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ,
ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಂ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ
ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಿಂ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಸಙ್ಘೋ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಂ ಅದಾಸಿ, ಸೋಹಂ
ಪರಿವಸಾಮಿ, ವೇದಿಯಾಮಹಂ [ವೇದಯಾಮಹಂ (ಸ್ಯಾ॰)], ಆವುಸೋ, ವೇದಿಯತೀ’’ತಿ ಮಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಧಾರೇತೂ’’ತಿ।

‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಯೋ ಅಞ್ಞೋಪಿ ಇಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ
ಸೋಪಿ ಏವಂ ಕರೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ। ‘‘ಅಯಂ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ
ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ [ಆಪಜ್ಜಿ (?)] ಸೋ ಮೇ ಆರೋಚೇತಿ ಮಾ ಕಸ್ಸಚಿ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ
ತ್ವಂ, ಆವುಸೋ, ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಜಾನಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ
ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಜಾನಂ
ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸೀತಿ। ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಜಾನಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ
ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೩೯೮. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಜಾನಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೩೯೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ತೇರಸ ಚ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ।

ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇಮಂ
ಜಾನಿತ್ವಾ ಚೋದೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಾರೇಸ್ಸನ್ತಿ ಖುಂಸೇಸ್ಸನ್ತಿ, ವಮ್ಭೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಮಙ್ಕುಂ
ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ನಾರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೦೦. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ
ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ
ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ
ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೦೧.
ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಂ ವಾ ಕಲಹೋ ವಾ ವಿಗ್ಗಹೋ ವಾ ವಿವಾದೋ ವಾ
ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ನಾರೋಚೇತಿ, ‘‘ಸಙ್ಘಭೇದೋ ವಾ ಸಙ್ಘರಾಜಿ ವಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ನಾರೋಚೇತಿ,
‘‘ಅಯಂ ಕಕ್ಖಳೋ ಫರುಸೋ ಜೀವಿತನ್ತರಾಯಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ
ನಾರೋಚೇತಿ, ಅಞ್ಞೇ ಪತಿರೂಪೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋ ನಾರೋಚೇತಿ, ನಛಾದೇತುಕಾಮೋ ನಾರೋಚೇತಿ,
‘‘ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ ಸಕೇನ ಕಮ್ಮೇನಾ’’ತಿ ನಾರೋಚೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦೨. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। [ಇದಂ ವತ್ಥು ಮಹಾವ॰ ೯೯]
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಗಹೇ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ದಾರಕಾ ಸಹಾಯಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ಉಪಾಲಿದಾರಕೋ
ತೇಸಂ ಪಾಮೋಕ್ಖೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕೇನ ನು ಖೋ
ಉಪಾಯೇನ ಉಪಾಲಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸುಖಞ್ಚ ಜೀವೇಯ್ಯ ನ ಚ ಕಿಲಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ
ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಲೇಖಂ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಖೋ
ಉಪಾಲಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸುಖಞ್ಚ ಜೀವೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಕಿಲಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ
ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಲೇಖಂ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ, ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ
ದುಕ್ಖಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಗಣನಂ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ
ಅಚ್ಚಯೇನ ಸುಖಞ್ಚ ಜೀವೇಯ್ಯ ನ ಚ ಕಿಲಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ
ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಗಣನಂ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ, ಉರಸ್ಸ ದುಕ್ಖೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಸಚೇ ಖೋ
ಉಪಾಲಿ ರೂಪಂ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸುಖಞ್ಚ ಜೀವೇಯ್ಯ ನ ಚ
ಕಿಲಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ರೂಪಂ
ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ, ಅಕ್ಖೀನಿ ದುಕ್ಖಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಇಮೇ ಖೋ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಸುಖಸೀಲಾ
ಸುಖಸಮಾಚಾರಾ ಸುಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ನಿವಾತೇಸು ಸಯನೇಸು ಸಯನ್ತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಸಮಣೇಸು ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯೇಸು ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸುಖಞ್ಚ ಜೀವೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಕಿಲಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।

ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಉಪಾಲಿದಾರಕೋ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಇಮಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ। ಅಥ
ಖೋ ಉಪಾಲಿದಾರಕೋ ಯೇನ ತೇ ದಾರಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತೇ ದಾರಕೇ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಏಥ ಮಯಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಸಮಣೇಸು ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯೇಸು ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ತ್ವಂ,
ಅಯ್ಯ, ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಸಿ, ಏವಂ ಮಯಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ದಾರಕಾ ಏಕಮೇಕಸ್ಸ
ಮಾತಾಪಿತರೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಥ ಮಂ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ
ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇಸಂ ದಾರಕಾನಂ ಮಾತಾಪಿತರೋ – ‘‘ಸಬ್ಬೇಪಿಮೇ ದಾರಕಾ
ಸಮಾನಚ್ಛನ್ದಾ ಕಲ್ಯಾಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಾ’’ತಿ ಅನುಜಾನಿಂಸು। ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಯಾಚಿಂಸು। ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಬ್ಬಾಜೇಸುಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸುಂ। ತೇ ರತ್ತಿಯಾ
ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ರೋದನ್ತಿ – ‘‘ಯಾಗುಂ ದೇಥ ,
ಭತ್ತಂ ದೇಥ, ಖಾದನೀಯಂ ದೇಥಾ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಆಗಮೇಥ, ಆವುಸೋ, ಯಾವ ರತ್ತಿ
ವಿಭಾಯತಿ। ಸಚೇ ಯಾಗು ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಪಿವಿಸ್ಸಥ। ಸಚೇ ಭತ್ತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥ।
ಸಚೇ ಖಾದನೀಯಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಖಾದಿಸ್ಸಥ। ನೋ ಚೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಯಾಗು ವಾ ಭತ್ತಂ ವಾ ಖಾದನೀಯಂ
ವಾ, ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ರೋದನ್ತಿಯೇವ – ‘‘ಯಾಗುಂ ದೇಥ, ಭತ್ತಂ ದೇಥ, ಖಾದನೀಯಂ ದೇಥಾ’’ತಿ। ಸೇನಾಸನಂ ಊಹದನ್ತಿಪಿ ಉಮ್ಮಿಹನ್ತಿಪಿ।

ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಭಗವಾ ರತ್ತಿಯಾ
ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ದಾರಕಸದ್ದಂ। ಸುತ್ವಾನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ದಾರಕಸದ್ದೋ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ
ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಜಾನಂ
ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸನ್ತಿ! ಊನಕವೀಸತಿವಸ್ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ
ಅಕ್ಖಮೋ ಹೋತಿ ಸೀತಸ್ಸ ಉಣ್ಹಸ್ಸ ಜಿಘಚ್ಛಾಯ ಪಿಪಾಸಾಯ ಡಂಸಮಕಸವಾತಾತಪಸರೀಸಪಸಮ್ಫಸ್ಸಾನಂ
ದುರುತ್ತಾನಂ ದುರಾಗತಾನಂ ವಚನಪಥಾನಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಸಾರೀರಿಕಾನಂ ವೇದನಾನಂ ದುಕ್ಖಾನಂ
ತಿಬ್ಬಾನಂ ಖರಾನಂ ಕಟುಕಾನಂ ಅಸಾತಾನಂ ಅಮನಾಪಾನಂ ಪಾಣಹರಾನಂ ಅನಧಿವಾಸಕಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ।
ವೀಸತಿವಸ್ಸೋವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಖಮೋ ಹೋತಿ ಸೀತಸ್ಸ ಉಣ್ಹಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಪಾಣಹರಾನಂ
ಅಧಿವಾಸಕಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ। ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೦೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ , ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೦೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ನಾಮ ಅಪ್ಪತ್ತವೀಸತಿವಸ್ಸೋ।

‘‘ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಣಂ ವಾ ಆಚರಿಯಂ ವಾ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸತಿ, ಸೀಮಂ ವಾ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ [ಸಮ್ಮನತಿ (ಕ॰)],
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ದುಕ್ಕಟಾ।
ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಗಣಸ್ಸ ಚ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಚ
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೦೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೇ
ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಞ್ಞೀ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೇ ವೇಮತಿಕೋ
ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೇ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಸಞ್ಞೀ
ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೇ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೇ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೦೬.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಸಞ್ಞೀ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ,
ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಸಞ್ಞೀ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಸತ್ಥೋ ರಾಜಗಹಾ ಪಟಿಯಾಲೋಕಂ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ। ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು
ತೇ ಮನುಸ್ಸೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಹಮ್ಪಾಯಸ್ಮನ್ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಮಯಂ ಖೋ,
ಭನ್ತೇ, ಸುಙ್ಕಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಪಜಾನಾಥಾವುಸೋ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಕಮ್ಮಿಯಾ [ಕಮ್ಮಿಕಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]
– ‘‘ಸತ್ಥೋ ಕಿರ ಸುಙ್ಕಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ತೇ ಮಗ್ಗೇ ಪರಿಯುಟ್ಠಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ತೇ
ಕಮ್ಮಿಕಾ ತಂ ಸತ್ಥಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ
ತ್ವಂ, ಭನ್ತೇ, ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛಸೀ’’ತಿ? ಪಲಿಬುನ್ಧೇತ್ವಾ
ಮುಞ್ಚಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ
– ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ
ಪಟಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ
ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೦೮. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೦೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೋ ನಾಮ ಚೋರಾ ಕತಕಮ್ಮಾ ವಾ ಹೋನ್ತಿ ಅಕತಕಮ್ಮಾ ವಾ, ರಾಜಾನಂ ವಾ ಥೇಯ್ಯಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸುಙ್ಕಂ ವಾ ಪರಿಹರನ್ತಿ।

ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ।

ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ – ‘‘ಗಚ್ಛಾಮಾವುಸೋ, ಗಚ್ಛಾಮ ಭನ್ತೇ; ಗಚ್ಛಾಮ ಭನ್ತೇ, ಗಚ್ಛಾಮಾವುಸೋ, ಅಜ್ಜ ವಾ ಹಿಯ್ಯೋ ವಾ ಪರೇ ವಾ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಸಂವಿದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪೀತಿ ಕುಕ್ಕುಟಸಮ್ಪಾತೇ ಗಾಮೇ ಗಾಮನ್ತರೇ ಗಾಮನ್ತರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೧೦. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ
ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಞ್ಞೀ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ,
ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ ಅಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಞ್ಞೀ
ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖು
ಸಂವಿದಹತಿ, ಮನುಸ್ಸಾ ನ ಸಂವಿದಹನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ ಅಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಞ್ಞೀ ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೧೧. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಮನುಸ್ಸಾ ಸಂವಿದಹನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖು ನ ಸಂವಿದಹತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಅಞ್ಞತರೇನ
ಗಾಮದ್ವಾರೇನ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ। ಅಞ್ಞತರಾ ಇತ್ಥೀ ಸಾಮಿಕೇನ ಸಹ ಭಣ್ಡಿತ್ವಾ ಗಾಮತೋ
ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ
ಗಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಾವತ್ಥಿಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಭಗಿನಿ, ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಅಹಂ ಅಯ್ಯೇನ
ಸದ್ಧಿಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏಯ್ಯಾಸಿ, ಭಗಿನೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸಾಮಿಕೋ
ಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸೇ ಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಅಪಾಯ್ಯೋ [ಅಪಯ್ಯಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]
ಏವರೂಪಿಂ ಇತ್ಥಿಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಏಸಾಯ್ಯೋ, ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಹ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ। ಅಥ
ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಅನುಬನ್ಧಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಕೋಟೇತ್ವಾ ಮುಞ್ಚಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ
ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಪಧೂಪೇನ್ತೋ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ತಂ ಪುರಿಸಂ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ನಾಯ್ಯೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಮಂ ನಿಪ್ಪಾತೇಸಿ; ಅಪಿಚ, ಅಹಮೇವ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ
ಸದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ; ಅಕಾರಕೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು; ಗಚ್ಛ, ನಂ ಖಮಾಪೇಹೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ
ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಖಮಾಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ
ಪಟಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಮಾತುಗಾಮೇನ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ
ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೧೩. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೧೪. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಮಾತುಗಾಮೋ ನಾಮ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ನ ಯಕ್ಖೀ ನ ಪೇತೀ ನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ ವಿಞ್ಞೂ ಪಟಿಬಲಾ ಸುಭಾಸಿತದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಜಾನಿತುಂ।

ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ।

ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ – ‘‘ಗಚ್ಛಾಮ ಭಗಿನಿ, ಗಚ್ಛಾಮಾಯ್ಯ, ಗಚ್ಛಾಮಾಯ್ಯ, ಗಚ್ಛಾಮ ಭಗಿನಿ, ಅಜ್ಜ ವಾ ಹಿಯ್ಯೋ ವಾ ಪರೇ ವಾ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಸಂವಿದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪೀತಿ ಕುಕ್ಕುಟಸಮ್ಪಾತೇ ಗಾಮೇ ಗಾಮನ್ತರೇ ಗಾಮನ್ತರೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೧೫.
ಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ
ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ
ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಮಾತುಗಾಮೇ
ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಭಿಕ್ಖು ಸಂವಿದಹತಿ ಮಾತುಗಾಮೋ ನ ಸಂವಿದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯಕ್ಖಿಯಾ ವಾ ಪೇತಿಯಾ ಪಣ್ಡಕೇನ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಿತ್ಥಿಯಾ ವಾ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಅಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೧೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಮಾತುಗಾಮೋ ಸಂವಿದಹತಿ ಭಿಕ್ಖು ನ ಸಂವಿದಹತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧೭. [ಇದಂ ವತ್ಥು ಚೂಳವ॰ ೬೫; ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೩೪] ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅರಿಟ್ಠಸ್ಸ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬಸ್ಸ [ಗನ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)]
ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ – ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ
ಆಜಾನಾಮಿ ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ
ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ –
‘‘ಅರಿಟ್ಠಸ್ಸ ಕಿರ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ
ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ
ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ
ಅರಿಟ್ಠೋ ಭಿಕ್ಖು ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅರಿಟ್ಠಂ
ಭಿಕ್ಖುಂ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತೇ, ಆವುಸೋ ಅರಿಟ್ಠ, ಏವರೂಪಂ
ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ?
‘‘ಏವಂಬ್ಯಾಖೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ – ‘ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ।

‘‘ಮಾ, ಆವುಸೋ ಅರಿಟ್ಠ, ಏವಂ ಅವಚ। ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ। ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ [ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖನಂ (ಇತಿಪಿ)]। ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ।
ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ ಅರಿಟ್ಠ, ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ।
ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯ। ಅಪ್ಪಸ್ಸಾದಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ
ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ। ಅಟ್ಠಿಕಙ್ಕಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ
ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ।
ಮಂಸಪೇಸೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ…ಪೇ॰… ತಿಣುಕ್ಕೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ…
ಅಙ್ಗಾರಕಾಸೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ… ಸುಪಿನಕೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ…
ಯಾಚಿತಕೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ… ರುಕ್ಖಫಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ… ಅಸಿಸೂನೂಪಮಾ
ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ… ಸತ್ತಿಸೂಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ… ಸಪ್ಪಸಿರೂಪಮಾ ಕಾಮಾ
ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ’’ತಿ।

ಏವಮ್ಪಿ ಖೋ ಅರಿಟ್ಠೋ ಭಿಕ್ಖು ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬೋ ತೇಹಿ
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ತಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ
ವೋಹರತಿ – ‘‘ಏವಂಬ್ಯಾಖೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, – ‘ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ। ಯತೋ ಚ
ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ನಾಸಕ್ಖಿಂಸು ಅರಿಟ್ಠಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬಂ ಏತಸ್ಮಾ ಪಾಪಕಾ
ದಿಟ್ಠಿಗತಾ ವಿವೇಚೇತುಂ, ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ
ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಅರಿಟ್ಠಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬಂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತೇ, ಅರಿಟ್ಠ, ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ
ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ ? ‘‘ಏವಂಬ್ಯಾಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ – ‘ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ।

ಕಸ್ಸ ನು ಖೋ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಮಯಾ ಏವಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ
ಆಜಾನಾಸಿ? ನನು ಮಯಾ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ
ವುತ್ತಾ। ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯ। ಅಪ್ಪಸ್ಸಾದಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ
ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ। ಅಟ್ಠಿಕಙ್ಕಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ
ಮಯಾ…ಪೇ॰… ಮಂಸಪೇಸೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ… ತಿಣುಕ್ಕೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ…
ಅಙ್ಗಾರಕಾಸೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ… ಸುಪಿನಕೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ… ಯಾಚಿತಕೂಪಮಾ
ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ… ರುಕ್ಖಫಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ… ಅಸಿಸೂನೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ
ಮಯಾ… ಸತ್ತಿಸೂಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ… ಸಪ್ಪಸಿರೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ। ಅಥ ಚ ಪನ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅತ್ತನಾ ದುಗ್ಗಹಿತೇನ ಅಮ್ಹೇ
ಚೇವ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಸಿ, ಅತ್ತಾನಞ್ಚ ಖಣಸಿ, ಬಹುಞ್ಚ ಅಪುಞ್ಞಂ ಪಸವಸಿ। ತಞ್ಹಿ ತೇ,
ಮೋಘಪುರಿಸ, ಭವಿಸ್ಸತಿ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ। ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ
ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೧೮. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ
ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ,
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ
ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಚ [ಏವಞ್ಚ ಪನ (ಕ॰)] ಸೋ ಭಿಕ್ಖು
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ
ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೧೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ – ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ।

ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಯೋ ಸೋ ಏವಂವಾದೀ ಭಿಕ್ಖು।

ಭಿಕ್ಖೂಹೀತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ। ಯೇ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ಯೇ ಸುಣನ್ತಿ ತೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ,
ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ। ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ
ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ , ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ; ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸುತ್ವಾ ನ ವದನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಮ್ಪಿ
ಆಕಡ್ಢಿತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ
ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ। ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ
ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ। ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಸೋ
ಭಿಕ್ಖು ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ। ಬ್ಯತ್ತೇನ
ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –

೪೨೦.
‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ
ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ
ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ। ಸೋ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ನ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮನುಭಾಸೇಯ್ಯ – ತಸ್ಸಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಏಸಾ ಞತ್ತಿ।

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ
ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ
ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ। ಸೋ
ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ। ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮನುಭಾಸತಿ ತಸ್ಸಾ
ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ
ಸಮನುಭಾಸನಾ, ತಸ್ಸಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ
ಭಾಸೇಯ್ಯ।

‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ
ವದಾಮಿ – ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ
ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ ।
ಸೋ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ। ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮನುಭಾಸತಿ ತಸ್ಸಾ
ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ
ಸಮನುಭಾಸನಾ, ತಸ್ಸಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ
ಭಾಸೇಯ್ಯ।

‘‘ಸಮನುಭಟ್ಠೋ ಸಙ್ಘೇನ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು, ತಸ್ಸಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ। ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ।

ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ದುಕ್ಕಟಾ। ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೨೧.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ನ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೨೨. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಸಮನುಭಾಸನ್ತಸ್ಸ, ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨೩. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಅರಿಟ್ಠೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ [ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬೇನ (?)]
ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೇನ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜನ್ತಿಪಿ
ಸಂವಸನ್ತಿಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ
ತಥಾವಾದಿನಾ ಅರಿಟ್ಠೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ [ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬೇನ (?)]
ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೇನ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ
ಸಂವಸಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಅರಿಟ್ಠೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ [ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬೇನ (?)] ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೇನ
ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜಥಾಪಿ ಸಂವಸಥಾಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಅರಿಟ್ಠೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ [ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗದ್ಧಬಾಧಿಪುಬ್ಬನೇ (?)]
ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೇನ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥಾಪಿ
ಸಂವಸಿಸ್ಸಥಾಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೨೪. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೇನ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ ಸಂವಸೇಯ್ಯ ವಾ ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೨೫. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ತಥಾವಾದಿನಾತಿ – ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ವಾದಿನಾ।

ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಉಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನೋಸಾರಿತೋ।

ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ।

ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಸಮ್ಭೋಗೋ ನಾಮ ದ್ವೇ ಸಮ್ಭೋಗಾ – ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗೋ ಚ ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗೋ ಚ। ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗೋ ನಾಮ ಆಮಿಸಂ ದೇತಿ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗೋ
ನಾಮ ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತಿ ವಾ, ಪದೇನ ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತಿ ವಾ, ಪದೇ
ಪದೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಕ್ಖರಾಯ ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತಿ ವಾ, ಅಕ್ಖರಕ್ಖರಾಯ
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಸಂವಸೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥಂ ವಾ ಪವಾರಣಂ ವಾ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ
ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ನಿಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಭಿಕ್ಖು ನಿಪನ್ನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಭೋ ವಾ
ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೨೬. ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ
ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಞ್ಞೀ ಸಮ್ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ ಸಂವಸತಿ ವಾ ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಮ್ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ ಸಂವಸತಿ ವಾ ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕಸಞ್ಞೀ ಸಮ್ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ
ಸಂವಸತಿ ವಾ ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ ।
ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೨೭.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತೋತಿ ಜಾನಾತಿ, ಉಕ್ಖಿತ್ತೋ ಓಸಾರಿತೋತಿ ಜಾನಾತಿ, ಉಕ್ಖಿತ್ತೋ ತಂ
ದಿಟ್ಠಿಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋತಿ ಜಾನಾತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨೮. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಕಣ್ಟಕಸ್ಸ [ಕಣ್ಡಕಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)]
ನಾಮ ಸಮಣುದ್ದೇಸಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ – ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ
ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ
ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಣ್ಟಕಸ್ಸ ನಾಮ ಕಿರ
ಸಮಣುದ್ದೇಸಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ
ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ
ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಕಣ್ಟಕೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತೇ, ಆವುಸೋ ಕಣ್ಟಕ,
ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ
ಯೇ’ಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ?
‘‘ಏವಂಬ್ಯಾಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ – ‘ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ।

ಮಾ , ಆವುಸೋ ಕಣ್ಟಕ, ಏವಂ ಅವಚ। ಮಾ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ। ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ। ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ।
ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ, ಆವುಸೋ ಕಣ್ಟಕ, ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ। ಅಲಞ್ಚ
ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯ। ಅಪ್ಪಸ್ಸಾದಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ
ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ…ಪೇ॰… ಏವಮ್ಪಿ ಖೋ ಕಣ್ಟಕೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ತೇಹಿ
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ತಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ
ವೋಹರತಿ – ‘‘ಏವಂಬ್ಯಾಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ – ‘ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ।

ಯತೋ ಚ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ನಾಸಕ್ಖಿಂಸು ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ
ಏತಸ್ಮಾ ಪಾಪಕಾ ದಿಟ್ಠಿಗತಾ ವಿವೇಚೇತುಂ, ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಭಗವಾ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ
ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ
ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತೇ, ಕಣ್ಟಕ, ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ –
‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ?
‘‘ಏವಂಬ್ಯಾಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ – ‘ಯಥಾ ಯೇಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’’ತಿ।

‘‘ಕಸ್ಸ ನು ಖೋ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಮಯಾ ಏವಂ ಧಮ್ಮಂ
ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಸಿ? ನನು ಮಯಾ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯ? ಅಪ್ಪಸ್ಸಾದಾ ಕಾಮಾ
ವುತ್ತಾ ಮಯಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ। ಅಟ್ಠಿಕಙ್ಕಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ
ವುತ್ತಾ ಮಯಾ…ಪೇ॰… ಸಪ್ಪಸಿರೂಪಮಾ ಕಾಮಾ ವುತ್ತಾ ಮಯಾ ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ, ಆದೀನವೋ
ಏತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ। ಅಥ ಚ ಪನ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅತ್ತನಾ ದುಗ್ಗಹಿತೇನ ಅಮ್ಹೇ ಚೇವ
ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಸಿ ಅತ್ತಾನಞ್ಚ ಖಣಸಿ ಬಹುಞ್ಚ ಅಪುಞ್ಞಂ ಪಸವಸಿ। ತಞ್ಹಿ ತೇ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಭವಿಸ್ಸತಿ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ। ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಪಸನ್ನಾನಞ್ಚ ಏಕಚ್ಚಾನಂ ಅಞ್ಞಥತ್ತಾಯಾ’’ತಿ।
ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸಙ್ಘೋ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ನಾಸೇತು। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಾಸೇತಬ್ಬೋ – ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ
ತೇ, ಆವುಸೋ ಕಣ್ಟಕ, ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ। ಯಮ್ಪಿ ಚಞ್ಞೇ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಸಾಪಿ ತೇ ನತ್ಥಿ। ಚರ ಪಿರೇ ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ನಾಸೇಸಿ।

ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇನ್ತಿಪಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಪಿ
ಸಮ್ಭುಞ್ಜನ್ತಿಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ
ತಥಾನಾಸಿತಂ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ
ಸಮ್ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇಥಾಪಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಥಾಪಿ
ಸಮ್ಭುಞ್ಜಥಾಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಕಣ್ಟಕಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ
ಉಪಲಾಪೇಸ್ಸಥಾಪಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಥಾಪಿ ಸಮ್ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಥಾಪಿ ಸಹಾಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಥ ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೨೯. ‘‘ಸಮಣುದ್ದೇಸೋಪಿ
ಚೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ
ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ, ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಮಾವುಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸ, ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ।
ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸ, ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ।
ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಚ [ಏವಞ್ಚ ಪನ (ಕ॰)]
ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ತೇ, ಆವುಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸ, ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ
ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ। ಯಮ್ಪಿ ಚಞ್ಞೇ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ
ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಸಾಪಿ ತೇ ನತ್ಥಿ। ಚರ ಪಿರೇ ವಿನಸ್ಸಾ’ತಿ। ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು
ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ ಸಹ
ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೩೦. ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ನಾಮ ಸಾಮಣೇರೋ ವುಚ್ಚತಿ।

ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ – ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ।

ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋತಿ ಯೋ ಸೋ ಏವಂವಾದೀ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ।

ಭಿಕ್ಖೂಹೀತಿ
ಅಞ್ಞೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ, ಯೇ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ಯೇ ಸುಣನ್ತಿ ತೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಮಾ, ಆವುಸೋ
ಸಮಣುದ್ದೇಸ, ಏವಂ ಅವಚ। ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ। ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ। ನ
ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ। ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸ, ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ
ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ। ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ
ವತ್ತಬ್ಬೋ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ…ಪೇ॰… ಸಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತಿ ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ತೇ,
ಆವುಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸ, ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ। ಯಮ್ಪಿ ಚಞ್ಞೇ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ
ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಸಾಪಿ ತೇ ನತ್ಥಿ। ಚರ ಪಿರೇ
ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ।

ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ತಥಾನಾಸಿತನ್ತಿ ಏವಂ ನಾಸಿತಂ।

ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ನಾಮ ಸಾಮಣೇರೋ ವುಚ್ಚತಿ।

ಉಪಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ತಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ಉದ್ದೇಸಂ ವಾ ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ವಾ ದಸ್ಸಾಮೀತಿ ಉಪಲಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ತಸ್ಸ ಚುಣ್ಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ದನ್ತಕಟ್ಠಂ ವಾ ಮುಖೋದಕಂ ವಾ ಸಾದಿಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಸಮ್ಭೋಗೋ ನಾಮ ದ್ವೇ ಸಮ್ಭೋಗಾ – ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗೋ ಚ ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗೋ ಚ। ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗೋ ನಾಮ ಆಮಿಸಂ ದೇತಿ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗೋ ನಾಮ ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತಿ ವಾ, ಪದೇನ ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತಿ ವಾ, ಪದೇ ಪದೇ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಕ್ಖರಾಯ ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತಿ ವಾ, ಅಕ್ಖರಕ್ಖರಾಯ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ
ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ನಾಸಿತಕೇ ಸಮಣುದ್ದೇಸೇ ನಿಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭಿಕ್ಖು ನಿಪನ್ನೇ ನಾಸಿತಕೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಭೋ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ
ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೩೧.
ನಾಸಿತಕೇ ನಾಸಿತಕಸಞ್ಞೀ ಉಪಲಾಪೇತಿ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ ವಾ ಸಮ್ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ ಸಹ ವಾ
ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ನಾಸಿತಕೇ ವೇಮತಿಕೋ ಉಪಲಾಪೇತಿ ವಾ
ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ ವಾ ಸಮ್ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ನಾಸಿತಕೇ ಅನಾಸಿತಕಸಞ್ಞೀ ಉಪಲಾಪೇತಿ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ ವಾ ಸಮ್ಭುಞ್ಜತಿ ವಾ ಸಹ ವಾ
ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅನಾಸಿತಕೇ ನಾಸಿತಕಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅನಾಸಿತಕೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನಾಸಿತಕೇ ಅನಾಸಿತಕಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೩೨. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅನಾಸಿತಕೋತಿ ಜಾನಾತಿ, ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋತಿ ಜಾನಾತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚವಧಸಪ್ಪಾಣಂ, ಉಕ್ಕೋಟಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಛಾದನಂ।

ಊನವೀಸತಿ ಸತ್ಥಞ್ಚ, ಸಂವಿಧಾನಂ ಅರಿಟ್ಠಕಂ।

ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ಕಣ್ಟಕಞ್ಚೇವ, ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾ ಇಮೇತಿ॥

೮. ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ

೧. ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩೩. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಅನಾಚಾರಂ
ಆಚರತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಮಾವುಸೋ ಛನ್ನ, ಏವರೂಪಂ ಅಕಾಸಿ। ನೇತಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ।
ಸೋ ಏವಂ ವದೇತಿ – ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ನ
ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ
ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಏವಂ ವಕ್ಖತಿ – ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ
ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ
ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಛನ್ನ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋ
ಏವಂ ವದೇಸಿ – ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ನ
ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ
ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಏವಂ ವಕ್ಖಸಿ – ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ
ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ। ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

೪೩೪. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ
– ‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸಿಕ್ಖಮಾನೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಂ। ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀ’’ತಿ।

೪೩೫. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖೂಹೀತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ।

ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ನಾಮ ಯಂ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಏತಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ನಾಮ। ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಏವಂ ವದೇತಿ [ವದೇಯ್ಯ (ಕ॰)] – ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ [ಇಮಾನಿ ಪದಾನಿ ಸ್ಯಾ॰ ಪೋತ್ಥಕೇ ನ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ]। ಪಣ್ಡಿತಂ ಬ್ಯತ್ತಂ [ಇಮಾನಿ ಪದಾನಿ ಸ್ಯಾ॰ ಪೋತ್ಥಕೇ ನ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ] ಮೇಧಾವಿಂ ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೩೬. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಏವಂ ವದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಏವಂ ವದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಏವಂ ವದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ – ‘‘ಇದಂ ನ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ನ ಧುತತ್ಥಾಯ ನ
ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ನ ಅಪಚಯಾಯ ನ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತತೀ’’ತಿ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ,
ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ
ವಿನಯಧರಂ ಪಣ್ಡಿತಂ ಮೇಧಾವಿಂ ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಾ ಅಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಾ ವುಚ್ಚಮಾನೋ
– ‘‘ಇದಂ ನ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ನ ಧುತತ್ಥಾಯ ನ ಪಾಸಾದಿಕತಾಯ ನ ಅಪಚಯಾಯ ನ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ
ಸಂವತ್ತತೀ’’ತಿ ಏವಂ ವದೇತಿ, ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ
ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪಣ್ಡಿತಂ ಮೇಧಾವಿಂ
ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ಸಿಕ್ಖಮಾನೇನಾತಿ ಸಿಕ್ಖಿತುಕಾಮೇನ।

ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಜಾನಿತಬ್ಬಂ।

ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಇದಂ, ಭನ್ತೇ, ಕಥಂ; ಇಮಸ್ಸ ವಾ ಕ್ವತ್ಥೋ’’ತಿ?

ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬಂ ತುಲಯಿತಬ್ಬಂ।

ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮತಾ।

೪೩೭. ಅನಾಪತ್ತಿ ‘‘ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩೮. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। [ಇದಂ ವತ್ಥು ಚೂಳವ॰ ೩೨೦] ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿನಯಕಥಂ ಕಥೇತಿ, ವಿನಯಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ವಿನಯಪರಿಯತ್ತಿಯಾ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ಆದಿಸ್ಸ ಆದಿಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ। ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ [ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)]
– ‘‘ಭಗವಾ ಖೋ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿನಯಕಥಂ ಕಥೇತಿ, ವಿನಯಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ,
ವಿನಯಪರಿಯತ್ತಿಯಾ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ಆದಿಸ್ಸ ಆದಿಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ।
ಹನ್ದ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವಿನಯಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾಮಾ’’ತಿ, ತೇ ಚ
ಬಹೂ ಭಿಕ್ಖೂ ಥೇರಾ ಚ ನವಾ ಚ ಮಜ್ಝಿಮಾ ಚ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವಿನಯಂ
ಪರಿಯಾಪುಣನ್ತಿ।

ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ
– ‘‘ಏತರಹಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಬಹೂ ಭಿಕ್ಖೂ ಥೇರಾ ಚ ನವಾ ಚ ಮಜ್ಝಿಮಾ ಚ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ
ಸನ್ತಿಕೇ ವಿನಯಂ ಪರಿಯಾಪುಣನ್ತಿ। ಸಚೇ ಇಮೇ ವಿನಯೇ ಪಕತಞ್ಞುನೋ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಅಮ್ಹೇ
ಯೇನಿಚ್ಛಕಂ ಯದಿಚ್ಛಕಂ ಯಾವದಿಚ್ಛಕಂ ಆಕಡ್ಢಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪರಿಕಡ್ಢಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಹನ್ದ ಮಯಂ,
ಆವುಸೋ, ವಿನಯಂ ವಿವಣ್ಣೇಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಏವಂ ವದನ್ತಿ – ‘‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ,
ಯಾವದೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ! ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿನಯಂ ವಿವಣ್ಣೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿನಯಂ ವಿವಣ್ಣೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ವಿನಯಂ ವಿವಣ್ಣೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

೪೩೯. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ, ಯಾವದೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’ತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿವಣ್ಣಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೪೦. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇತಿ ಉದ್ದಿಸನ್ತೇ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇನ್ತೇ ವಾ ಸಜ್ಝಾಯಂ ವಾ ಕರೋನ್ತೇ।

ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ
– ‘‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ, ಯಾವದೇವ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀತಿ। ‘‘ಯೇ ಇಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣನ್ತಿ ತೇಸಂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಹೋತಿ, ವಿಹೇಸಾ ಹೋತಿ, ವಿಲೇಖಾ ಹೋತಿ, ಯೇ ಇಮಂ ನ ಪರಿಯಾಪುಣನ್ತಿ ತೇಸಂ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ನ ಹೋತಿ ವಿಹೇಸಾ ನ ಹೋತಿ ವಿಲೇಖಾ ನ ಹೋತಿ। ಅನುದ್ದಿಟ್ಠಂ ಇದಂ ವರಂ,
ಅನುಗ್ಗಹಿತಂ ಇದಂ ವರಂ, ಅಪರಿಯಾಪುಟಂ ಇದಂ ವರಂ, ಅಧಾರಿತಂ ಇದಂ ವರಂ, ವಿನಯೋ ವಾ
ಅನ್ತರಧಾಯತು, ಇಮೇ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪಕತಞ್ಞುನೋ ಹೋನ್ತೂ’’ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಿನಯಂ
ವಿವಣ್ಣೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೪೧. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ವಿನಯಂ ವಿವಣ್ಣೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ । ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ವಿನಯಂ ವಿವಣ್ಣೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ವಿನಯಂ ವಿವಣ್ಣೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮಂ ವಿವಣ್ಣೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಿನಯಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿವಣ್ಣೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೪೨.
ಅನಾಪತ್ತಿ ನ ವಿವಣ್ಣೇತುಕಾಮೋ, ‘‘ಇಙ್ಘ ತ್ವಂ ಸುತ್ತನ್ತೇ ವಾ ಗಾಥಾಯೋ ವಾ ಅಭಿಧಮ್ಮಂ
ವಾ ಪರಿಯಾಪುಣಸ್ಸು, ಪಚ್ಛಾ ವಿನಯಂ ಪರಿಯಾಪುಣಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪೩. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತ್ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಆಪನ್ನಾತಿ
ಜಾನನ್ತೂ’’ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದನ್ತಿ – ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಮಯಂ ಜಾನಾಮ,
ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ
ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ
ವಕ್ಖನ್ತಿ – ಇದಾನೇವ ಖೋ ಮಯಂ ಜಾನಾಮ , ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ
ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಥ – ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಮಯಂ
ಜಾನಾಮ, ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ
ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವಕ್ಖಥ – ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಮಯಂ
ಜಾನಾಮ, ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ
ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೪೪. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ
ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಅಹಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ
ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’ತಿ। ತಞ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಅಞ್ಞೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನೇಯ್ಯುಂ ನಿಸಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಇಮಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ
ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಭಿಯ್ಯೋ [ಭಿಯ್ಯೋತಿ (ಸ್ಯಾ॰)],
ನ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಮುತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ತಞ್ಚ
ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಉತ್ತರಿ ಚಸ್ಸ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ – ‘ತಸ್ಸ ತೇ, ಆವುಸೋ,
ಅಲಾಭಾ, ತಸ್ಸ ತೇ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯಂ ತ್ವಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ನ ಸಾಧುಕಂ
ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ [ಅಟ್ಠಿಕತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)] ಮನಸಿ ಕರೋಸೀ’ತಿ। ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಮೋಹನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೪೫. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸನ್ತಿ ಅನುಪೋಸಥಿಕಂ।

ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇತಿ ಉದ್ದಿಸನ್ತೇ।

ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ
ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತ್ವಾ – ‘‘ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಆಪನ್ನೋತಿ ಜಾನನ್ತೂ’’ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ
ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇತಿ – ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಅಹಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ
ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

ತಞ್ಚೇ ಮೋಹೇತುಕಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಞ್ಞೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನೇಯ್ಯುಂ ನಿಸಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಇಮಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ, ಕೋ
ಪನ ವಾದೋ ಭಿಯ್ಯೋ, ನ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಮುತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ
ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಞ್ಚ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಉತ್ತರಿ ಚಸ್ಸ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ।
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ। ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ
–

೪೪೬.
‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ
ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ನ ಸಾಧುಕಂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ,
ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೋಹಂ ಆರೋಪೇಯ್ಯ। ಏಸಾ ಞತ್ತಿ।

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು
ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ನ ಸಾಧುಕಂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ। ಸಙ್ಘೋ
ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೋಹಂ ಆರೋಪೇತಿ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೋಹಸ್ಸ ಆರೋಪನಾ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ; ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।

‘‘ಆರೋಪಿತೋ ಸಙ್ಘೇನ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೋಹೋ। ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ।

ಅನಾರೋಪಿತೇ ಮೋಹೇ ಮೋಹೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಆರೋಪಿತೇ ಮೋಹೇ ಮೋಹೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೪೭.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಮೋಹೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೪೮. ಅನಾಪತ್ತಿ ನ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸುತಂ ಹೋತಿ, ಊನಕದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸುತಂ ಹೋತಿ, ನ ಮೋಹೇತುಕಾಮಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪೯. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಹಾರಂ
ದೇನ್ತಿ। ತೇ ರೋದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ರೋದಥಾ’’ತಿ?
‘‘ಇಮೇ, ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಹಾರಂ
ದೇನ್ತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಪಹಾರಂ ದಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಹಾರಂ ದೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಹಾರಂ ದಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೫೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೫೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋತಿ ಅನಭಿರದ್ಧೋ ಆಹತಚಿತ್ತೋ ಖಿಲಜಾತೋ।

ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯಾತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತೇನಪಿ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೫೨. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ವೇಮತಿಕೋ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೫೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ಕೇನಚಿ ವಿಹೇಠೀಯಮಾನೋ ಮೋಕ್ಖಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾನಂ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರನ್ತಿ। ತೇ ಪಹಾರಸಮುಚ್ಚಿತಾ ರೋದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ
ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ, ರೋದಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಮೇ, ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರನ್ತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ತಲಸತ್ತಿಕಂ
ಉಗ್ಗಿರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ
ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ
ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

೪೫೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೫೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋತಿ ಅನಭಿರದ್ಧೋ ಆಹತಚಿತ್ತೋ ಖಿಲಜಾತೋ।

ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರೇಯ್ಯಾತಿ ಕಾಯಂ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತಮ್ಪಿ ಉಚ್ಚಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೫೭.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ
ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೫೮. ಅನಾಪತ್ತಿ ಕೇನಚಿ ವಿಹೇಠೀಯಮಾನೋ ಮೋಕ್ಖಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇನ್ತಿ।
ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ
ಅನುದ್ಧಂಸೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮೂಲಕೇನ
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಥಾತಿ ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮೂಲಕೇನ
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೬೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೬೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುನ್ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ।

ಅಮೂಲಕಂ ನಾಮ ಅದಿಟ್ಠಂ ಅಸ್ಸುತಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ।

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನಾತಿ ತೇರಸನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ।

ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ಚೋದೇತಿ ವಾ ಚೋದಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೬೨. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ
ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಅಮೂಲಕೇನ
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ,
ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೬೩. ಅನಾಪತ್ತಿ ತಥಾಸಞ್ಞೀ ಚೋದೇತಿ, ವಾ ಚೋದಾಪೇತಿ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ
ಉಪದಹನ್ತಿ – ‘‘ಭಗವತಾ, ಆವುಸೋ, ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ – ‘ನ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ
ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ’ತಿ। ತುಮ್ಹೇ ಚ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ। ಕಚ್ಚಿ ನೋ ತುಮ್ಹೇ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ? ತೇ ರೋದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ,
ರೋದಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಮೇ , ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹನ್ತೀ’’ತಿ ।
ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ
ಉಪದಹಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ
ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೬೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹೇಯ್ಯ [ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ (ಇತಿಪಿ)] – ‘ಇತಿಸ್ಸ ಮುಹುತ್ತಮ್ಪಿ ಅಫಾಸು ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೬೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಸಞ್ಜಾನನ್ತೋ ಚೇಚ್ಚ ಅಭಿವಿತರಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ।

ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹೇಯ್ಯಾತಿ
‘‘ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಮಞ್ಞೇ ತ್ವಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ವಿಕಾಲೇ ಮಞ್ಞೇ ತಯಾ ಭುತ್ತಂ, ಮಜ್ಜಂ
ಮಞ್ಞೇ ತಯಾ ಪೀತಂ, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಮಞ್ಞೇ ತಯಾ ನಿಸಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ
ಉಪದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ, ಅನಞ್ಞನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹಿತುಂ।

೪೬೭.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೬೮. ಅನಾಪತ್ತಿ
ನ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹಿತುಕಾಮೋ ‘‘ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಮಞ್ಞೇ ತ್ವಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ವಿಕಾಲೇ
ಮಞ್ಞೇ ತಯಾ ಭುತ್ತಂ, ಮಜ್ಜಂ ಮಞ್ಞೇ ತಯಾ ಪೀತಂ, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಮಞ್ಞೇ ತಯಾ
ನಿಸಿನ್ನಂ, ಇಙ್ಘ ಜಾನಾಹಿ, ಮಾ ತೇ ಪಚ್ಛಾ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ ಭಣತಿ,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ಉಪಸ್ಸುತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪೇಸಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಣ್ಡನ್ತಿ। ಪೇಸಲಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಂ ವದನ್ತಿ – ‘‘ಅಲಜ್ಜಿನೋ ಇಮೇ, ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ। ನ ಸಕ್ಕಾ
ಇಮೇಹಿ ಸಹ ಭಣ್ಡಿತು’’ನ್ತಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಂ ವದನ್ತಿ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ,
ಆವುಸೋ, ಅಮ್ಹೇ ಅಲಜ್ಜಿವಾದೇನ ಪಾಪೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಕಹಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ,
ಅಸ್ಸುತ್ಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ [ಉಪಸ್ಸುತಿ (?)]
ತಿಟ್ಠಮ್ಹಾ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ
ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ [ಉಪಸ್ಸುತಿ (?)] ತಿಟ್ಠಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ [ಉಪಸ್ಸುತಿ (?)] ತಿಟ್ಠಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ [ಉಪಸ್ಸುತಿ (?)] ತಿಟ್ಠಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೭೦. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ
ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ – ‘ಯಂ ಇಮೇ ಭಣಿಸ್ಸನ್ತಿ ತಂ ಸೋಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ
ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೭೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಭಿಕ್ಖೂನನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ।

ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನನ್ತಿ ಅಧಿಕರಣಜಾತಾನಂ।

ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ
‘‘ಇಮೇಸಂ ಸುತ್ವಾ ಚೋದೇಸ್ಸಾಮಿ ಸಾರೇಸ್ಸಾಮಿ ಪಟಿಚೋದೇಸ್ಸಾಮಿ ಪಟಿಸಾರೇಸ್ಸಾಮಿ ಮಙ್ಕೂ
ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಸುಣಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ತುರಿತೋ ಗಚ್ಛತಿ ಸೋಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಸುಣಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ
ಓಹಿಯ್ಯತಿ ಸೋಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಸುಣಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಠಿತೋಕಾಸಂ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋಕಾಸಂ ವಾ ನಿಪನ್ನೋಕಾಸಂ ವಾ
ಆಗನ್ತ್ವಾ ಮನ್ತೇನ್ತಂ ಉಕ್ಕಾಸಿತಬ್ಬಂ , ವಿಜಾನಾಪೇತಬ್ಬಂ, ನೋ ಚೇ ಉಕ್ಕಾಸೇಯ್ಯ ವಾ ವಿಜಾನಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞನ್ತಿ ನ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠಿತುಂ।

೪೭೨.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೪೭೩. ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಇಮೇಸಂ ಸುತ್ವಾ ಓರಮಿಸ್ಸಾಮಿ ವಿರಮಿಸ್ಸಾಮಿ ವೂಪಸಮಿಸ್ಸಾಮಿ [ವೂಪಸಮೇಸ್ಸಾಮಿ (ಸೀ॰)] ಅತ್ತಾನಂ ಪರಿಮೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಉಪಸ್ಸುತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ಕಮ್ಮಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತ್ವಾ ಏಕಮೇಕಸ್ಸ ಕಮ್ಮೇ ಕಯಿರಮಾನೇ
ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಙ್ಘೋ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ ಹೋತಿ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ।
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಚೀವರಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ಏಕಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಅದಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಸಙ್ಘೋ –
‘‘ಅಯಂ, ಆವುಸೋ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಏಕಕೋ ಆಗತೋ, ಹನ್ದಸ್ಸ ಮಯಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಅಕಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ।
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಿಂ, ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಘೋ ಅಕಾಸೀ’’ತಿ?
‘‘ಸಙ್ಘೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಕಮ್ಮಂ ಅಕಾಸೀ’’ತಿ। ‘‘ನ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಏತದತ್ಥಾಯ ಛನ್ದಂ
ಅದಮ್ಹಾ – ‘‘ತುಯ್ಹಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಸಚೇ ಚ ಮಯಂ ಜಾನೇಯ್ಯಾಮ ‘‘ತುಯ್ಹಂ ಕಮ್ಮಂ
ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ನ ಮಯಂ ಛನ್ದಂ ದದೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ [ಖಿಯ್ಯಧಮ್ಮಂ (ಇತಿಪಿ)] ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ [ಖಿಯ್ಯಧಮ್ಮಂ (ಇತಿಪಿ)]
ಆಪಜ್ಜಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ [ಖಿಯ್ಯಧಮ್ಮಂ (ಇತಿಪಿ)] ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೭೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೭೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಧಮ್ಮಿಕಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ
ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ
ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಕತಂ, ಏತಂ ಧಮ್ಮಿಕಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ। ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೭೭. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ
ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೭೮. ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನ ಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕತ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಕಮ್ಮಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭೯. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಙ್ಘೋ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ ಹೋತಿ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಚೀವರಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ಏಕಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಅದಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ‘‘ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ
ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು – ‘‘ಏವಮೇವಿಮೇ
ಏಕಮೇಕಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಕಸ್ಸ ತುಮ್ಹೇ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ
ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ
ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು,
ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಸಙ್ಘೇ
ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸಸಿ ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೮೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೮೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ನಾಮ ವತ್ಥು ವಾ ಆರೋಚಿತಂ ಹೋತಿ ಅವಿನಿಚ್ಛಿತಂ, ಞತ್ತಿ ವಾ ಠಪಿತಾ ಹೋತಿ, ಕಮ್ಮವಾಚಾ ವಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ ಹೋತಿ।

ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ
– ‘‘ಕಥಂ ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಕುಪ್ಪಂ ಅಸ್ಸ ವಗ್ಗಂ ಅಸ್ಸ ನ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪರಿಸಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ವಿಜಹಿತೇ ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೮೨.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮತಿ,
ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೮೩.
ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಂ ವಾ ಕಲಹೋ ವಾ ವಿಗ್ಗಹೋ ವಾ ವಿವಾದೋ ವಾ
ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ‘‘ಸಙ್ಘಭೇದೋ ವಾ ಸಙ್ಘರಾಜಿ ವಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ,
‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನ ಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಗಿಲಾನೋ
ಗಚ್ಛತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಕರಣೀಯೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ಉಚ್ಚಾರೇನ ವಾ ಪಸ್ಸಾವೇನ ವಾ ಪೀಳಿತೋ ಗಚ್ಛತಿ,
‘‘ನ ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತುಕಾಮೋ ಪುನ ಪಚ್ಚಾಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

೧೧. ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಆಯಸ್ಮಾ ದಬ್ಬೋ ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಞ್ಚ ಪಞ್ಞಪೇತಿ ಭತ್ತಾನಿ ಚ ಉದ್ದಿಸತಿ।
ಸೋ ಚಾಯಸ್ಮಾ ದುಬ್ಬಲಚೀವರೋ ಹೋತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಏಕಂ ಚೀವರಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ
ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ದಬ್ಬಸ್ಸ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಸ್ಸ ಅದಾಸಿ ।
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಯಥಾಸನ್ಥುತಂ ಭಿಕ್ಖೂ
ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತೀ’’ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ
ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಸಮಗ್ಗೇನ
ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ, ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೮೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘ಯಥಾಸನ್ಥುತಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತೀ’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೮೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸಮಗ್ಗೋ ನಾಮ ಸಙ್ಘೋ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ।

ಚೀವರಂ ನಾಮ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ।

ದತ್ವಾತಿ ಸಯಂ ದತ್ವಾ।

ಯಥಾಸನ್ಥುತಂ ನಾಮ ಯಥಾಮಿತ್ತತಾ ಯಥಾಸನ್ದಿಟ್ಠತಾ ಯಥಾಸಮ್ಭತ್ತತಾ ಯಥಾಸಮಾನುಪಜ್ಝಾಯಕತಾ ಯಥಾಸಮಾನಾಚರಿಯಕತಾ।

ಸಙ್ಘಿಕಂ ನಾಮ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ।

ಲಾಭೋ ನಾಮ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಚುಣ್ಣಪಿಣ್ಡೋಪಿ, ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ, ದಸಿಕಸುತ್ತಮ್ಪಿ।

ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಸ್ಸ ವಾ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಸ್ಸ ವಾ
ಯಾಗುಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಫಲಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಖಜ್ಜಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಸ್ಸ ವಾ
ಚೀವರಂ ದಿನ್ನೇ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೮೭.
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನೇ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನೇ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನೇ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ದಿನ್ನೇ
ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಸ್ಸ
ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಸ್ಸ ವಾ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಸ್ಸ ವಾ ಯಾಗುಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಫಲಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ
ಖಜ್ಜಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಸ್ಸ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ
ದಿನ್ನೇ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಘೇನ
ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ವಾ ಅಸಮ್ಮತಸ್ಸ ವಾ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಸ್ಸ ವಾ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಸ್ಸ ವಾ
ಯಾಗುಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಫಲಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಖಜ್ಜಭಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಸ್ಸ ವಾ
ಚೀವರಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ದಿನ್ನೇ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ
ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೮೮.
ಅನಾಪತ್ತಿ – ಪಕತಿಯಾ ಛನ್ದಾ ದೋಸಾ ಮೋಹಾ ಭಯಾ ಕರೋನ್ತಂ ‘‘ಕ್ವತ್ಥೋ ತಸ್ಸ ದಿನ್ನೇನ
ಲದ್ಧಾಪಿ ವಿನಿಪಾತೇಸ್ಸತಿ ನ ಸಮ್ಮಾ ಉಪನೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಖಿಯ್ಯತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಏಕಾದಸಮಂ।

೧೨. ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮೯. [ಇದಂ ವತ್ಥು ಪಾರಾ॰ ೬೫೭] ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಪೂಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಚೀವರಭತ್ತಂ ಪಟಿಯತ್ತಂ ಹೋತಿ –
‘‘ಭೋಜೇತ್ವಾ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಸೋ ಪೂಗೋ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಪೂಗಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ದೇಥಾವುಸೋ, ಇಮಾನಿ
ಚೀವರಾನಿ ಇಮೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ನ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ದಸ್ಸಾಮ। ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ
ಅನುವಸ್ಸಂ ಸಚೀವರಭಿಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾ’’ತಿ। ‘‘ಬಹೂ, ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾಯಕಾ, ಬಹೂ
ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭತ್ತಾ [ಭದ್ದಾ (ಕ॰)]। ಇಮೇ ತುಮ್ಹೇ ನಿಸ್ಸಾಯ ತುಮ್ಹೇ ಸಮ್ಪಸ್ಸನ್ತಾ ಇಧ ವಿಹರನ್ತಿ। ತುಮ್ಹೇ ಚೇ ಇಮೇಸಂ ನ ದಸ್ಸಥ, ಅಥ ಕೋ
ಚರಹಿ ಇಮೇಸಂ ದಸ್ಸತಿ? ದೇಥಾವುಸೋ, ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಇಮೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಸೋ ಪೂಗೋ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ನಿಪ್ಪೀಳಿಯಮಾನೋ ಯಥಾಪಟಿಯತ್ತಂ ಚೀವರಂ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದತ್ವಾ ಸಙ್ಘಂ ಭತ್ತೇನ ಪರಿವಿಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನನ್ತಿ
ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಚೀವರಭತ್ತಂ ಪಟಿಯತ್ತಂ ‘‘ನ ಚ ಜಾನನ್ತಿ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ತೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಓಣೋಜೇಥಾವುಸೋ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚೀವರ’’ನ್ತಿ। ‘‘ನತ್ಥಿ,
ಭನ್ತೇ। ಯಥಾಪಟಿಯತ್ತಂ ಚೀವರಂ ಅಯ್ಯಾ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಅಯ್ಯಾನಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ
ಪರಿಣಾಮೇಸು’’ನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ
ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಥಾತಿ?
‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

೪೯೦. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೯೧. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಜಾನಾತಿ ನಾಮ ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಿ, ಸೋ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ।

ಸಙ್ಘಿಕಂ ನಾಮ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ।

ಲಾಭೋ ನಾಮ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಚುಣ್ಣಪಿಣ್ಡೋಪಿ, ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ, ದಸಿಕಸುತ್ತಮ್ಪಿ।

ಪರಿಣತಂ ನಾಮ ‘‘ದಸ್ಸಾಮ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವಾಚಾ ಭಿನ್ನಾ ಹೋತಿ, ತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೪೯೨.
ಪರಿಣತೇ ಪರಿಣತಸಞ್ಞೀ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರಿಣತೇ
ವೇಮತಿಕೋ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪರಿಣತೇ ಅಪರಿಣತಸಞ್ಞೀ
ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಾ
ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಚೇತಿಯಸ್ಸ
ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ
ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ । ಅಪರಿಣತೇ ಪರಿಣತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪರಿಣತೇ ವೇಮತಿಕೋ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಪರಿಣತೇ ಅಪರಿಣತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೪೯೩.
ಅನಾಪತ್ತಿ – ‘‘ಕತ್ಥ ದೇಮಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛೀಯಮಾನೋ – ‘‘ಯತ್ಥ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೋ
ಪರಿಭೋಗಂ ವಾ ಲಭೇಯ್ಯ ಪಟಿಸಙ್ಖಾರಂ ವಾ ಲಭೇಯ್ಯ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕೋ ವಾ ಅಸ್ಸ ಯತ್ಥ ವಾ ಪನ
ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ ತತ್ಥ ದೇಥಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದ್ವಾದಸಮಂ।

ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ಸಹಧಮ್ಮ-ವಿವಣ್ಣಞ್ಚ, ಮೋಹಾಪನಂ ಪಹಾರಕಂ।

ತಲಸತ್ತಿ ಅಮೂಲಞ್ಚ, ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಚ ಉಪಸ್ಸುತಿ।

ಪಟಿಬಾಹನಛನ್ದಞ್ಚ, ದಬ್ಬಞ್ಚ ಪರಿಣಾಮನನ್ತಿ॥

೯. ರತನವಗ್ಗೋ

೧. ಅನ್ತೇಪುರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯೪. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಉಯ್ಯಾನಪಾಲಂ ಆಣಾಪೇಸಿ – ‘‘ಗಚ್ಛ, ಭಣೇ, ಉಯ್ಯಾನಂ
ಸೋಧೇಹಿ। ಉಯ್ಯಾನಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಉಯ್ಯಾನಪಾಲೋ ರಞ್ಞೋ
ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಉಯ್ಯಾನಂ ಸೋಧೇನ್ತೋ ಅದ್ದಸ ಭಗವನ್ತಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ
ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸಿನ್ನಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸುದ್ಧಂ, ದೇವ, ಉಯ್ಯಾನಂ। ಅಪಿಚ,
ಭಗವಾ ತತ್ಥ ನಿಸಿನ್ನೋ’’ತಿ। ‘‘ಹೋತು, ಭಣೇ! ಮಯಂ ಭಗವನ್ತಂ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।
ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಉಯ್ಯಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ
ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಉಪಾಸಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತೋ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ರಾಜಾ
ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ತಂ ಉಪಾಸಕಂ ಭಗವನ್ತಂ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಭೀತೋ
ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ರಞ್ಞೋ ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ನಾರಹತಾಯಂ ಪುರಿಸೋ ಪಾಪೋ
ಹೋತುಂ , ಯಥಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪಯಿರುಪಾಸತೀ’’ತಿ। ಯೇನ ಭಗವಾ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ
ಉಪಾಸಕೋ ಭಗವತೋ ಗಾರವೇನ ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ನೇವ ಅಭಿವಾದೇಸಿ ನ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ
ಕೋಸಲೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮಾಯಂ ಪುರಿಸೋ ಮಯಿ ಆಗತೇ ನೇವ ಅಭಿವಾದೇಸ್ಸತಿ
ನ ಪಚ್ಚುಟ್ಠೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ಅನತ್ತಮನಂ ವಿದಿತ್ವಾ
ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಮಹಾರಾಜ, ಉಪಾಸಕೋ ಬಹುಸ್ಸುತೋ
ಆಗತಾಗಮೋ ಕಾಮೇಸು ವೀತರಾಗೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ರಞ್ಞೋ ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ –
‘‘ನಾರಹತಾಯಂ ಉಪಾಸಕೋ ಓರಕೋ ಹೋತುಂ, ಭಗವಾಪಿ ಇಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತೀ’’ತಿ। ತಂ ಉಪಾಸಕಂ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ವದೇಯ್ಯಾಸಿ, ಉಪಾಸಕ, ಯೇನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ‘‘ಸುಟ್ಠು, ದೇವಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ
ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತೋ
ಸಮಾದಪಿತೋ ಸಮುತ್ತೇಜಿತೋ ಸಮ್ಪಹಂಸಿತೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ
ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।

೪೯೫. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತೋ ಹೋತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ತಂ ಉಪಾಸಕಂ ರಥಿಕಾಯ [ರಥಿಯಾಯ (ಇತಿಪಿ)]
ಛತ್ತಪಾಣಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತ್ವಂ ಕಿರ, ಉಪಾಸಕ,
ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಆಗತಾಗಮೋ। ಸಾಧು, ಉಪಾಸಕ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಹೀ’’ತಿ।
‘‘ಯಮಹಂ [ಯಮ್ಪಾಹಂ (ಸೀ॰)], ದೇವ, ಜಾನಾಮಿ ಅಯ್ಯಾನಂ
ವಾಹಸಾ, ಅಯ್ಯಾವ ದೇವಸ್ಸ ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ
ಕೋಸಲೋ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಖೋ ಉಪಾಸಕೋ ಆಹಾ’’ತಿ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಏಕಂ
ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಣಾಪೇತು ಯೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ…ಪೇ॰… ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ
ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತೇನಹಾನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ
ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ
ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ರಞ್ಞೋ ಪಸೇನದಿಸ್ಸ
ಕೋಸಲಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ।

೪೯೬.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಮಲ್ಲಿಕಾಯ ದೇವಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಯನಗತೋ ಹೋತಿ।
ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಮಲ್ಲಿಕಾ ದೇವೀ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಸಹಸಾ
ವುಟ್ಠಾಸಿ; ಪೀತಕಮಟ್ಠಂ ದುಸ್ಸಂ ಪಭಸ್ಸಿತ್ಥ। ಅಥ ಖೋ
ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ತತೋವ ಪಟಿನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋ ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ
ಪವಿಸಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಆನನ್ದ, ಪುಬ್ಬೇ
ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋ ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪವಿಸಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ
ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಆನನ್ದ, ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋ ರಞ್ಞೋ
ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪವಿಸಿಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಆನನ್ದ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰…
ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –

೪೯೭. [ಅ॰ ನಿ॰ ೧೦.೪೫]
‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆದೀನವಾ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ। ಕತಮೇ ದಸ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ರಾಜಾ ಮಹೇಸಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖು ಪವಿಸತಿ। ಮಹೇಸೀ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ
ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ। ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಮಹೇಸಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ। ತತ್ಥ
ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ಅದ್ಧಾ ಇಮೇಸಂ ಕತಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ’’ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಪಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ
ಬಹುಕಿಚ್ಚೋ ಬಹುಕರಣೀಯೋ। ಅಞ್ಞತರಂ ಇತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನಸ್ಸರತಿ। ಸಾ ತೇನ ಗಬ್ಭಂ ಗಣ್ಹಿ।
ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ।
ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುತಿಯೋ ಆದೀನವೋ
ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಞ್ಞತರಂ ರತನಂ
ನಸ್ಸತಿ। ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ
ಪಬ್ಬಜಿತೇನ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತತಿಯೋ ಆದೀನವೋ
ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ
ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಬ್ಭನ್ತರಾ ಗುಯ್ಹಮನ್ತಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಸಮ್ಭೇದಂ
ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ
ಪಬ್ಬಜಿತೇನ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುತ್ಥೋ
ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಪುತ್ತೋ ವಾ ಪಿತರಂ
ಪತ್ಥೇತಿ ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತಿ। ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ
ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ನೀಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ಉಚ್ಚೇ ಠಾನೇ
ಠಪೇತಿ। ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ
ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛಟ್ಠೋ ಆದೀನವೋ,
ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಉಚ್ಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ನೀಚೇ ಠಾನೇ
ಠಪೇತಿ। ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ
ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಅಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ। ಯೇಸಂ
ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ
ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ
ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗತೋ ನಿವತ್ತಾಪೇತಿ। ಯೇಸಂ
ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘‘‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ
ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನವಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಂ ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದಂ ಅಸ್ಸಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಥಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಜ್ಜನೀಯಾನಿ [ರಜ್ಜನೀಯಾನಿ (ಕ॰)]
ರೂಪಸದ್ದಗನ್ಧರಸಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾನಿ, ಯಾನಿ ನ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಸಾರುಪ್ಪಾನಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ದಸಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಆದೀನವಾ
ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ದುಬ್ಭರತಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೪೯೮. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರಞ್ಞೋ ಖತ್ತಿಯಸ್ಸ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತಸ್ಸ [ಮುದ್ಧಾಭಿಸಿತ್ತಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰)] ಅನಿಕ್ಖನ್ತರಾಜಕೇ ಅನಿಗ್ಗತರತನಕೇ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋ ಇನ್ದಖೀಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೪೯೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಖತ್ತಿಯೋ ನಾಮ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಹೋತಿ, ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ, ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ।

ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯಾಭಿಸೇಕೇನ ಅಭಿಸಿತ್ತೋ ಹೋತಿ।

ಅನಿಕ್ಖನ್ತರಾಜಕೇತಿ ರಾಜಾ ಸಯನಿಘರಾ ಅನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಹೋತಿ।

ಅನಿಗ್ಗತರತನಕೇತಿ ಮಹೇಸೀ ಸಯನಿಘರಾ ಅನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಹೋತಿ, ಉಭೋ ವಾ ಅನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ।

ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಅನಾಮನ್ತೇತ್ವಾ।

ಇನ್ದಖೀಲೋ ನಾಮ ಸಯನಿಘರಸ್ಸ ಉಮ್ಮಾರೋ ವುಚ್ಚತಿ।

ಸಯನಿಘರಂ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ರಞ್ಞೋ ಸಯನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಸಾಣಿಪಾಕಾರಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಮ್ಪಿ।

ಇನ್ದಖೀಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಉಮ್ಮಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ದುತಿಯಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

೫೦೦.
ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞೀ ಇನ್ದಖೀಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಇನ್ದಖೀಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞೀ ಇನ್ದಖೀಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞೀ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೫೦೧. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ, ನ ಖತ್ತಿಯೋ ಹೋತಿ, ನ ಖತ್ತಿಯಾಭಿಸೇಕೇನ ಅಭಿಸಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ರಾಜಾ
ಸಯನಿಘರಾ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಮಹೇಸೀ ಸಯನಿಘರಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಹೋತಿ, ಉಭೋ ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ
ಹೋನ್ತಿ, ನ ಸಯನಿಘರೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಅನ್ತೇಪುರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ನಹಾಯತಿ। ಅಞ್ಞತರೋಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಪಞ್ಚಸತಾನಂ ಥವಿಕಂ ಥಲೇ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ನಹಾಯನ್ತೋ ವಿಸ್ಸರಿತ್ವಾ
ಅಗಮಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು – ‘‘ತಸ್ಸಾಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಥವಿಕಾ, ಮಾ ಇಧ ನಸ್ಸೀ’’ತಿ
ಅಗ್ಗಹೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸರಿತ್ವಾ ತುರಿತೋ ಆಧಾವಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಅಪಿ ಮೇ, ಭೋ, ಥವಿಕಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಹನ್ದ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ’’ತಿ ಅದಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ
ತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕೇನ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಉಪಾಯೇನ ಇಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ
ಪುಣ್ಣಪತ್ತಂ ನ ದದೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ! ‘‘ನ ಮೇ, ಭೋ, ಪಞ್ಚಸತಾನಿ, ಸಹಸ್ಸಂ ಮೇ’’ತಿ
ಪಲಿಬುನ್ಧೇತ್ವಾ ಮುಞ್ಚಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ರತನಂ
ಉಗ್ಗಹೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ರತನಂ ಉಗ್ಗಹೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ರತನಂ
ಉಗ್ಗಹೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೫೦೩. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಉಸ್ಸವೋ ಹೋತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಅಲಙ್ಕತಪ್ಪಟಿಯತ್ತಾ ಉಯ್ಯಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ವಿಸಾಖಾಪಿ ಮಿಗಾರಮಾತಾ ಅಲಙ್ಕತಪ್ಪಟಿಯತ್ತಾ ‘‘ಉಯ್ಯಾನಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಾಮತೋ
ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ – ‘‘ಕ್ಯಾಹಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ಉಯ್ಯಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಯಂನೂನಾಹಂ ಭಗವನ್ತಂ
ಪಯಿರುಪಾಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಆಭರಣಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇನ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ
ದಾಸಿಯಾ ಅದಾಸಿ – ‘‘ಹನ್ದ, ಜೇ, ಇಮಂ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ವಿಸಾಖಾ
ಮಿಗಾರಮಾತಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ವಿಸಾಖಂ ಮಿಗಾರಮಾತರಂ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ
ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ವಿಸಾಖಾ ಮಿಗಾರಮಾತಾ ಭಗವತಾ
ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತಾ ಸಮಾದಪಿತಾ ಸಮುತ್ತೇಜಿತಾ ಸಮ್ಪಹಂಸಿತಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ದಾಸೀ ತಂ ಭಣ್ಡಿಕಂ
ವಿಸ್ಸರಿತ್ವಾ ಅಗಮಾಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ‘‘ತೇನ ಹಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಥಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ
ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರತನಂ ವಾ
ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತುಂ –
‘‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ, ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೫೦೪. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಕಾಸೀಸು ಜನಪದೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತಗಾಮೋ ಹೋತಿ। ತೇನ ಚ
ಗಹಪತಿನಾ ಅನ್ತೇವಾಸೀ ಆಣತ್ತೋ ಹೋತಿ – ‘‘ಸಚೇ ಭದನ್ತಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ಭತ್ತಂ
ಕರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಾಸೀಸು ಜನಪದೇ ಚಾರಿಕಂ
ಚರಮಾನಾ ಯೇನ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತಗಾಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ
ಸೋ ಪುರಿಸೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಧಿವಾಸೇನ್ತು,
ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಾ ಸ್ವಾತನಾಯ ಗಹಪತಿನೋ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸುಂ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಣೀತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ
ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ ಕಾಲಂ ಆರೋಚಾಪೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಮುದ್ದಿಕಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭತ್ತೇನ ಪರಿವಿಸಿತ್ವಾ – ‘‘ಅಯ್ಯಾ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತು, ಅಹಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮನ್ತಂ
ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಮುದ್ದಿಕಂ ವಿಸ್ಸರಿತ್ವಾ ಅಗಮಾಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ
– ‘‘ಸಚೇ ಮಯಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮ ನಸ್ಸಿಸ್ಸತಾಯಂ ಅಙ್ಗುಲಿಮುದ್ದಿಕಾ’’ತಿ ತತ್ಥೇವ ಅಚ್ಛಿಂಸು।
ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಕಮ್ಮನ್ತಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ,
ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಾ ಇಧೇವ ಅಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ। ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ
ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ
ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತುಂ – ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಏವಞ್ಚ ಪನ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೦೫. ‘‘ಯೋ
ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥಾ ವಾ,
ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ರತನಂ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ
ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ
ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ – ‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀ’’ತಿ।

೫೦೬. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ರತನಂ ನಾಮ ಮುತ್ತಾ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸಙ್ಖೋ ಸಿಲಾ ಪವಾಲಂ ರಜತಂ ಜಾತರೂಪಂ ಲೋಹಿತಙ್ಕೋ [ಲೋಹಿತಕೋ (?)] ಮಸಾರಗಲ್ಲಂ।

ರತನಸಮ್ಮತಂ ನಾಮ ಯಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಂ, ಏತಂ ರತನಸಮ್ಮತಂ ನಾಮ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥಾ ವಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮಂ ಅಜ್ಝಾವಸಥಂ।

ಅಜ್ಝಾರಾಮೋ ನಾಮ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಆರಾಮೋ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ।

ಅಜ್ಝಾವಸಥೋ ನಾಮ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆವಸಥಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಆವಸಥೋ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ।

ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಗಾಹಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ರತನಂ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ
ರೂಪೇನ ವಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ವಾ ಸಞ್ಞಾಣಂ ಕತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘‘ಯಸ್ಸ
ಭಣ್ಡಂ ನಟ್ಠಂ ಸೋ ಆಗಚ್ಛತೂ’’ತಿ। ಸಚೇ ತತ್ಥ ಆಗಚ್ಛತಿ ಸೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆವುಸೋ,
ಕೀದಿಸಂ ತೇ ಭಣ್ಡ’’ನ್ತಿ? ಸಚೇ ರೂಪೇನ ವಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ವಾ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ ದಾತಬ್ಬಂ, ನೋ ಚೇ
ಸಮ್ಪಾದೇತಿ ‘‘ವಿಚಿನಾಹಿ ಆವುಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ತಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತೇನ ಯೇ ತತ್ಥ
ಹೋನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಪತಿರೂಪಾ, ತೇಸಂ ಹತ್ಥೇ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ನೋ ಚೇ ಹೋನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಪತಿರೂಪಾ, ಯೇ ತತ್ಥ ಹೋನ್ತಿ ಗಹಪತಿಕಾ ಪತಿರೂಪಾ, ತೇಸಂ ಹತ್ಥೇ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ।

ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮತಾ।

೫೦೭. ಅನಾಪತ್ತಿ ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ – ‘‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಾವಕಾಲಿಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।

೩. ವಿಕಾಲಗಾಮಪ್ಪವಿಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦೮. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ
ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – [ಇಮಾ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾಯೋ ದೀ॰ ೧.೧೭; ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೨೨೩; ಸಂ॰ ನಿ॰ ; ಅ॰ ನಿ॰ ೧೦.೬೯]
ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ ಮಹಾಮತ್ತಕಥಂ ಸೇನಾಕಥಂ ಭಯಕಥಂ ಯುದ್ಧಕಥಂ ಅನ್ನಕಥಂ ಪಾನಕಥಂ ವತ್ಥಕಥಂ
ಸಯನಕಥಂ ಮಾಲಾಕಥಂ ಗನ್ಧಕಥಂ ಞಾತಿಕಥಂ ಯಾನಕಥಂ ಗಾಮಕಥಂ ನಿಗಮಕಥಂ ನಗರಕಥಂ ಜನಪದಕಥಂ
ಇತ್ಥಿಕಥಂ [ಇತ್ಥಿಕಥಂ ಪುರಿಸಕಥಂ (ಕ॰) ಮಜ್ಝಿಮಪಣ್ಣಾಸಟ್ಠಕಥಾ ೧೫೬ ಪಿಟ್ಠೇ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ] ಸೂರಕಥಂ ವಿಸಿಖಾಕಥಂ ಕುಮ್ಭಟ್ಠಾನಕಥಂ ಪುಬ್ಬಪೇತಕಥಂ ನಾನತ್ತಕಥಂ
ಲೋಕಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಸಮುದ್ದಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ
ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ –
ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಗಿಹೀ ಕಾಮಭೋಗಿನೋ’’ತಿ!

ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ
ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಕಾಲೇ
ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇಸ್ಸನ್ತಿ,
ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ
ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇಥ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾತಿ?
‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇಸ್ಸಥ,
ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ
–

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೫೦೯.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಸಾಯಂ
ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ಉಪಗಚ್ಛಿಂಸು। ಮನುಸ್ಸಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಪವಿಸಥ,
ಭನ್ತೇ’’ತಿ । ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ – ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ
ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತು’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾ ನ ಪವಿಸಿಂಸು। ಚೋರಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಚ್ಛಿನ್ದಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ
ಆರೋಚೇಸುಂ। ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ
ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಆಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೫೧೦.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸಾಯಂ
ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ಉಪಗಚ್ಛಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಪವಿಸಥ,
ಭನ್ತೇ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು – ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ
ಪವಿಸಿತು’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತೋ ನ ಪಾವಿಸಿ। ಚೋರಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದಿಂಸು। ಅಥ
ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ
ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ
ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಪುಚ್ಛಾ
ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೫೧೧. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಹಿನಾ ದಟ್ಠೋ ಹೋತಿ। ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ‘‘ಅಗ್ಗಿಂ
ಆಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಾಮಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು – ‘‘ಭಗವತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಸನ್ತಂ
ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತು’’ನ್ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತೋ ನ
ಪಾವಿಸಿ…ಪೇ॰… ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ । ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾರೂಪೇ ಅಚ್ಚಾಯಿಕೇ ಕರಣೀಯೇ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೧೨. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೧೩. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸನ್ತೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸಿತುಂ।

ಅಸನ್ತೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸಿತುಂ।

ವಿಕಾಲೋ ನಾಮ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ವೀತಿವತ್ತೇ ಯಾವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾ।

ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾತಿ
ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।
ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತಥಾರೂಪಂ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಂ ಕರಣೀಯಂ।

೫೧೪.
ವಿಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞೀ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ
ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ವಿಕಾಲೇ ವೇಮತಿಕೋ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ವಿಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞೀ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸತಿ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞೀ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಾಲೇ ವೇಮತಿಕೋ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞೀ, ಅನಾಪತ್ತಿ।

೫೧೫. ಅನಾಪತ್ತಿ ತಥಾರೂಪೇ ಅಚ್ಚಾಯಿಕೇ ಕರಣೀಯೇ, ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸತಿ, ಅಸನ್ತಂ
ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸತಿ, ಅನ್ತರಾರಾಮಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಗಚ್ಛತಿ,
ತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಪಟಿಕ್ಕಮನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಗಾಮೇನ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ಆಪದಾಸು,
ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ವಿಕಾಲಗಾಮಪ್ಪವಿಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।

೪. ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧೬. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ನಿಗ್ರೋಧಾರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ
ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞತರೇನ ದನ್ತಕಾರೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಪವಾರಿತಾ ಹೋನ್ತಿ – ‘‘ಯೇಸಂ ಅಯ್ಯಾನಂ
ಸೂಚಿಘರೇನ ಅತ್ಥೋ ಅಹಂ ಸೂಚಿಘರೇನಾ’’ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ
ಭಿಕ್ಖೂ ಬಹೂ ಸೂಚಿಘರೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಯೇಸಂ ಖುದ್ದಕಾ ಸೂಚಿಘರಾ ತೇ ಮಹನ್ತೇ ಸೂಚಿಘರೇ
ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಯೇಸಂ ಮಹನ್ತಾ ಸೂಚಿಘರಾ ತೇ ಖುದ್ದಕೇ ಸೂಚಿಘರೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಅಥ
ಖೋ ಸೋ ದನ್ತಕಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಬಹೂ ಸೂಚಿಘರೇ ಕರೋನ್ತೋ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಅಞ್ಞಂ ವಿಕ್ಕಾಯಿಕಂ
ಭಣ್ಡಂ ಕಾತುಂ, ಅತ್ತನಾಪಿ ನ ಯಾಪೇತಿ, ಪುತ್ತದಾರೋಪಿಸ್ಸ ಕಿಲಮತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ನ ಮತ್ತಂ
ಜಾನಿತ್ವಾ ಬಹೂ ಸೂಚಿಘರೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿ! ಅಯಂ ಇಮೇಸಂ ಬಹೂ ಸೂಚಿಘರೇ ಕರೋನ್ತೋ ನ
ಸಕ್ಕೋತಿ ಅಞ್ಞಂ ವಿಕ್ಕಾಯಿಕಂ ಭಣ್ಡಂ ಕಾತುಂ, ಅತ್ತನಾಪಿ ನ ಯಾಪೇತಿ, ಪುತ್ತದಾರೋಪಿಸ್ಸ
ಕಿಲಮತೀ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ
ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಬಹೂ ಸೂಚಿಘರೇ
ವಿಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಬಹೂ
ಸೂಚಿಘರೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಬಹೂ ಸೂಚಿಘರೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿ! ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೧೭. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಟ್ಠಿಮಯಂ ವಾ ದನ್ತಮಯಂ ವಾ ವಿಸಾಣಮಯಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ ಭೇದನಕಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೧೮. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಅಟ್ಠಿ ನಾಮ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಟ್ಠಿ।

ದನ್ತೋ ನಾಮ ಹತ್ಥಿದನ್ತೋ ವುಚ್ಚತಿ।

ವಿಸಾಣಂ ನಾಮ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಸಾಣಂ।

ಕಾರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ।

೫೧೯. ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ [ಪರಿಯೋಸಾವಾಪೇತಿ (ಕ॰)], ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ । ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ [ಪರಿಯೋಸಾವಾಪೇತಿ (ಕ॰)], ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೫೨೦. ಅನಾಪತ್ತಿ ಗಣ್ಠಿಕಾಯ [ಗಣ್ಡಿಕಾಯ (ಸ್ಯಾ॰)], ಅರಣಿಕೇ, ವಿಧೇ [ವೀಠೇ (ಸೀ॰), ವೀಥೇ (ಸ್ಯಾ॰)], ಅಞ್ಜನಿಯಾ, ಅಞ್ಜನಿಸಲಾಕಾಯ, ವಾಸಿಜಟೇ, ಉದಕಪುಞ್ಛನಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

೫. ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨೧. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಉಚ್ಚೇ ಮಞ್ಚೇ ಸಯತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸೇನಾಸನಚಾರಿಕಂ ಆಹಿಣ್ಡನ್ತೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮತೋ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ
ಸಕ್ಯಪುತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ
ಭಗವನ್ತಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಗಚ್ಛತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ,
ಭಗವಾ ಸಯನಂ ಪಸ್ಸತೂ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತತೋವ ಪಟಿನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಆಸಯತೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪನನ್ದಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ದುಬ್ಭರತಾಯ…ಪೇ॰…
ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೨೨. ‘‘ನವಂ
ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪಾದಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ
ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಯ ಅಟನಿಯಾ; ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೨೩. ನವಂ ನಾಮ ಕರಣಂ ಉಪಾದಾಯ ವುಚ್ಚತಿ।

ಮಞ್ಚೋ ನಾಮ ಚತ್ತಾರೋ ಮಞ್ಚಾ – ಮಸಾರಕೋ, ಬುನ್ದಿಕಾಬದ್ಧೋ, ಕುಳೀರಪಾದಕೋ, ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೋ।

ಪೀಠಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಪೀಠಾನಿ – ಮಸಾರಕಂ, ಬುನ್ದಿಕಾಬದ್ಧಂ, ಕುಳೀರಪಾದಕಂ, ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ।

ಕಾರಯಮಾನೇನಾತಿ ಕರೋನ್ತೋ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತೋ ವಾ।

ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪಾದಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಯ ಅಟನಿಯಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ಅಟನಿಂ; ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ।

೫೨೪.
ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ತನಾ
ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ
ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೫೨೫. ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಮಾಣಿಕಂ ಕರೋತಿ, ಊನಕಂ ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

೬. ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨೬. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಞ್ಚಮ್ಪಿ ಪೀಠಮ್ಪಿ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿ।
ಮನುಸ್ಸಾ ವಿಹಾರಚಾರಿಕಂ ಆಹಿಣ್ಡನ್ತಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ
– ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಮಞ್ಚಮ್ಪಿ ಪೀಠಮ್ಪಿ ತೂಲೋನದ್ಧಂ
ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಗಿಹೀ ಕಾಮಭೋಗಿನೋ’’ತಿ !
ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ।
ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ –
‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಞ್ಚಮ್ಪಿ ಪೀಠಮ್ಪಿ ತೂಲೋನದ್ಧಂ
ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಞ್ಚಮ್ಪಿ ಪೀಠಮ್ಪಿ
ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಮಞ್ಚಮ್ಪಿ ಪೀಠಮ್ಪಿ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ,
ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೨೭. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಉದ್ದಾಲನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೨೮. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಮಞ್ಚೋ ನಾಮ ಚತ್ತಾರೋ ಮಞ್ಚಾ – ಮಸಾರಕೋ, ಬುನ್ದಿಕಾಬದ್ಧೋ, ಕುಳೀರಪಾದಕೋ, ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೋ।

ಪೀಠಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಪೀಠಾನಿ – ಮಸಾರಕಂ, ಬುನ್ದಿಕಾಬದ್ಧಂ, ಕುಳೀರಪಾದಕಂ, ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ।

ತೂಲಂ ನಾಮ ತೀಣಿ ತೂಲಾನಿ – ರುಕ್ಖತೂಲಂ, ಲತಾತೂಲಂ, ಪೋಟಕಿತೂಲಂ।

ಕಾರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ಉದ್ದಾಲೇತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ।

೫೨೯. ಅತ್ತನಾ
ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ
ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೫೩೦.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಆಯೋಗೇ, ಕಾಯಬನ್ಧನೇ, ಅಂಸಬದ್ಧಕೇ, ಪತ್ತಥವಿಕಾಯ, ಪರಿಸ್ಸಾವನೇ, ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ
ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಉದ್ದಾಲೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ,
ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।

೭. ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩೧. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನಿಸೀದನಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಹೋತಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ –
‘‘ಭಗವತಾ ನಿಸೀದನಂ ಅನುಞ್ಞಾತ’’ನ್ತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾನಿ ನಿಸೀದನಾನಿ ಧಾರೇನ್ತಿ।
ಮಞ್ಚಸ್ಸಪಿ ಪೀಠಸ್ಸಪಿ ಪುರತೋಪಿ ಪಚ್ಛತೋಪಿ ಓಲಮ್ಬೇನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾನಿ ನಿಸೀದನಾನಿ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ
ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾನಿ ನಿಸೀದನಾನಿ ಧಾರೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ।
ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾನಿ
ನಿಸೀದನಾನಿ ಧಾರೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

‘‘ನಿಸೀದನಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ
ಪಮಾಣಿಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ। ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ;
ತಿರಿಯಂ ದಿಯಡ್ಢಂ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

ಏವಞ್ಚಿದಂ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಹೋತಿ।

೫೩೨. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಮಹಾಕಾಯೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ಭಗವತೋ ಪುರತೋ ನಿಸೀದನಂ
ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಸಮನ್ತತೋ ಸಮಞ್ಛಮಾನೋ ನಿಸೀದತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದಾಯಿಂ ಏತದವೋಚ
– ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತ್ವಂ, ಉದಾಯಿ, ನಿಸೀದನಂ ಸಮನ್ತತೋ ಸಮಞ್ಛಸಿ;
ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪುರಾಣಾಸಿಕೋಟ್ಠೋ’’ತಿ? ‘‘ತಥಾ ಹಿ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಅತಿಖುದ್ದಕಂ ನಿಸೀದನಂ ಅನುಞ್ಞಾತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ
ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಸೀದನಸ್ಸ
ದಸಂ ವಿದತ್ಥಿಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೩೩. ‘‘ನಿಸೀದನಂ
ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ। ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ ದ್ವೇ
ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ದಿಯಡ್ಢಂ। ದಸಾ ವಿದತ್ಥಿ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ
ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೩೪. ನಿಸೀದನಂ ನಾಮ ಸದಸಂ ವುಚ್ಚತಿ।

ಕಾರಯಮಾನೇನಾತಿ
ಕರೋನ್ತೋ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತೋ ವಾ ಪಮಾಣಿಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ। ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ ದ್ವೇ
ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ದಿಯಡ್ಢಂ। ದಸಾ ವಿದತ್ಥಿ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತ್ವಾ
ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ
ದೇಸೇತಬ್ಬಂ।

೫೩೫.
ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ತನಾ
ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ
ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೫೩೬. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಪಮಾಣಿಕಂ ಕರೋತಿ, ಊನಕಂ ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ
ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ವಿತಾನಂ ವಾ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ವಾ ಸಾಣಿಪಾಕಾರಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ
ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।

೮. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩೭. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಅನುಞ್ಞಾತಾ ಹೋತಿ ।
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ – ‘‘ಭಗವತಾ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಅನುಞ್ಞಾತಾ’’ತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ
ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಯೋ ಧಾರೇನ್ತಿ; ಪುರತೋಪಿ ಪಚ್ಛತೋಪಿ ಆಕಡ್ಢನ್ತಾ ಆಹಿಣ್ಡನ್ತಿ। ಯೇ
ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ
ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಯೋ
ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ
ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಯೋ ಧಾರೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰…
ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಯೋ ಧಾರೇಸ್ಸಥ!
ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೩೮. ‘‘ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ
ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ। ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ
ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೩೯. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ಅಧೋನಾಭಿ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಕಣ್ಡು ವಾ ಪೀಳಕಾ ವಾ ಅಸ್ಸಾವೋ ವಾ ಥುಲ್ಲಕಚ್ಛು ವಾ ಆಬಾಧೋ, ತಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥಾಯ।

ಕಾರಯಮಾನೇನಾತಿ ಕರೋನ್ತೋ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತೋ ವಾ ।
ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ। ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ,
ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ
ವಾ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ।

೫೪೦.
ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ತನಾ
ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ
ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೫೪೧.
ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಮಾಣಿಕಂ ಕರೋತಿ, ಊನಕಂ ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ
ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ವಿತಾನಂ ವಾ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ವಾ ಸಾಣಿಪಾಕಾರಂ ವಾ
ಭಿಸಿಂ ವಾ ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।

೯. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪೨. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾ ಹೋತಿ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ –
‘‘ಭಗವತಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾ’’ತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯೋ
ಧಾರೇನ್ತಿ। ಪುರತೋಪಿ ಪಚ್ಛತೋಪಿ ಆಕಡ್ಢನ್ತಾ ಆಹಿಣ್ಡನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ
ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯೋ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ
ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯೋ ಧಾರೇಥಾತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ,
ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ,
ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯೋ ಧಾರೇಸ್ಸಥ! ನೇತಂ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ
ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೪೩. ‘‘ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ
ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ। ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ ಛ
ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಾ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ
ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ।

೫೪೪. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ನಾಮ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸತ್ಥಾಯ।

ಕಾರಯಮಾನೇನಾತಿ ಕರೋನ್ತೋ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತೋ ವಾ। ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ । ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ
ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಾ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಕರೋತಿ
ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ।

೫೪೫.
ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ತನಾ
ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ
ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೫೪೬. ಅನಾಪತ್ತಿ
ಪಮಾಣಿಕಂ ಕರೋತಿ, ಊನಕಂ ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ
ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ವಿತಾನಂ ವಾ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ವಾ ಸಾಣಿಪಾಕಾರಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ
ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।

೧೦. ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪೭. ತೇನ
ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಮಾತುಚ್ಛಾಪುತ್ತೋ ಅಭಿರೂಪೋ ಹೋತಿ ದಸ್ಸನೀಯೋ
ಪಾಸಾದಿಕೋ ಚತುರಙ್ಗುಲೋಮಕೋ ಭಗವತಾ [ಭಗವತೋ (ಕ॰)]। ಸೋ
ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಧಾರೇತಿ। ಅದ್ದಸಂಸು ಖೋ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ನನ್ದಂ
ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ – ‘‘ಭಗವಾ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಹನ್ತಿ। ತೇ ಉಪಗತೇ
ಜಾನಿತ್ವಾ [ಉಪಗತಂ ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ॰), ಉಪಗತೇ ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ (ಸೀ॰)]
ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಆಯಸ್ಮಾ ನನ್ದೋ
ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಧಾರೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ನನ್ದ,
ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಧಾರೇಸೀತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ
ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ನನ್ದ, ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಧಾರೇಸ್ಸಸಿ! ನೇತಂ,
ನನ್ದ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಥ –

೫೪೮. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ ಅತಿರೇಕಂ ವಾ, ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ । ತತ್ರಿದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ – ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ। ಇದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ।

೫೪೯. ಯೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಯಾದಿಸೋ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ।

ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ [ಸುಗತಚೀವರಂ (ಕ॰)] ನಾಮ ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ; ತಿರಿಯಂ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ।

ಕಾರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ।

೫೫೦.
ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಅತ್ತನಾ
ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ
ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ। ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಪರೇಹಿ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ,
ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ।

ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।

೫೫೧. ಅನಾಪತ್ತಿ ಊನಕಂ ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ವಿತಾನಂ ವಾ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ವಾ ಸಾಣಿಪಾಕಾರಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾತಿ।

ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।

ರತನವಗ್ಗೋ [ರಾಜವಗ್ಗೋ (ಸೀ॰)] ನವಮೋ।

ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –

ರಞ್ಞೋ ಚ ರತನಂ ಸನ್ತಂ, ಸೂಚಿ ಮಞ್ಚಞ್ಚ ತೂಲಿಕಂ।

ನಿಸೀದನಞ್ಚ ಕಣ್ಡುಞ್ಚ, ವಸ್ಸಿಕಾ ಸುಗತೇನ ಚಾತಿ॥

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ
ಖೋ, ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ, ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ। ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ –
‘‘ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’? ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ – ‘‘ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’?
ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ – ‘‘ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’? ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ
ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ।

ಖುದ್ದಕಂ ಸಮತ್ತಂ।

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।

TIPITAKA

Encyclopedia

The complete Tipitaka is 40 volumes long

For more detail about the enrolment and quires please visit the website www.mbctbs.org

http://datab.us/f_gBe7rO60I#Theravada%20Buddhist.%20%22Pali%20with%20English%20Translation%22%20Chanting.

Theravada Buddhist. “Pali with English Translation” Chanting. 

Funeral Chanting
- Theravada Buddhism - Pali - Abhayagiri Monastics (+ chanting text)

http://www.daitangvietnam.com/index_en.htm

Vietnamese Tripitaka - Buddhist Sutra Translation

Đại Tạng Việt Nam - Dịch Kinh Phật
Giáo 

TUỆ QUANG WISDOM LIGHT FOUNDATION INC.

https://www.youtube.com/watch?v=TRIqfBLfqGQ

Chin Ban Chorn With Eng. Lyric - The Holy Buddhist Pray-8:25 mins

https://www.youtube.com/watch?v=TRIqfBLfqGQ&list=RDTRIqfBLfqGQ#t=404

http://tipitakachantingcouncil.org/

http://www.buddhanet.net/audio-chant.htm

သီတဂူဆရာေတာ္ (International TiPiTaKa Chanting Ceremony)

သီတဂူဆရာေတာ္ (International TiPiTaKa Chanting Ceremony)-1:40:35 Hr

Published on Dec 22, 2013

၁။ ဗုဒၶဂယာ မဟာေျမျမတ္တြင္ ပိ္ဋကတ္သုံးပုံ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ပြဲ အပုိင္း (၁)

• 
  Music
  

  • “Na Maw Ta Tha” by Soe Sandar Htun (iTunes)

• 
  Category
  

  • Nonprofits & Activism

• 
  License
  

  • Standard YouTube License

				သီတဂူဆရာေတာ္ (International TiPiTaKa Chanting Ce…
				View on www.youtube.com	Preview by Yahoo

Tipitaka Chanting Ceremony 2014 - Live Webcast 2nd day

				Tipitaka Chanting Ceremony 2014 - Live Webcast 2nd day
				View on www.youtube.com	Preview by Yahoo

Tripitaka - Live at The New Continental [06.12.14] (Part 1)

				Tripitaka - Live at The New Continental [06.12.14] (Part…
				View on www.youtube.com	Preview by Yahoo

Tripitaka - Live at The New Co-9:12 mins

Published on Mar 7, 2015

Live footage of Tripitaka performing live at The New Continental on 6th December 2014.

Vocals - Jade Bianca Williams
Keys - Ian Cross
Guitar - Mik Billington
Bass - Ged Campbell
Drums - Jonathan Mitchell
Sax - Aaron Siggs
Trumpet - Phil Rutter
Trombone - Chris Jones

https://www.youtube.com/watch?v=yQ3yVtUI1PI

Tripitaka - Showreel- 6:16 mins

Published on Nov 30, 2013

Recorded Live @ Stratos, Preston - 17th November 2013

Sound Recorded by Gary Jones (ACE PA)
Mastered by Dan Goldman (aka JD73)
Filmed at Stratos, Preston

Made by:TVPAV.com
Cameras: Pavel Szylobryt & Ben Cornwell

More soundclips can be found at
www.soundcloud.com/tripitakafunk

email: funkme@tripitaka.org.uk
website: www.tripitaka.org.uk
facebook: www.facebook.com/tripitakafunk
twitter: www.twitter.com/tripitakafunk

https://www.youtube.com/watch?v=op-P44vGxyc

Tripitaka 7/12/2012- 10:29-mins

Published on Dec 8, 2012

Last night a DJ saved my life & I want your love… LIVE @ The New Continental Preston!

https://www.youtube.com/watch?v=OqjpNSR1wck

Tripitaka - Child Inside Me

Tripitaka - Child Inside Me-5:20 mins

				Tripitaka - Child Inside Me
				View on www.youtube.com	Preview by Yahoo

Uploaded on Apr 11, 2010

Tripitaka - Band from Leyland 1994/5

Tipitaka Chanting Ceremony 2014 - Live Webcast 2nd day-6:23:40 hrs

Streamed live on Dec 20, 2014

Tipitaka
Chanting ceremony organized by the International Tipitaka Chanting
organization will have its 12th chanting ceremony this time at the
historic audience hall of the Sri Dalada Maligawa, Kandy. Tipitaka
chanting ceremony had been held in India on several occasions and this
chanting is held in Sri lanka for the 4th time.

This ceremony was
held at Anuradhapura at the premises of the Sacred Bo Tree in the year
2011 and this chanting is performed at this time at the Audience hall of
Sri Dalada Maligawa for the 4th time.

Local and foreign Bikkus
will participate to chant 30 Nos. selected Sutta followed by a
discussion at the end of each Sutta. With advice of and guidance of the
Most Venerable Nayaka Theros of Malwatta and Asgiriya chapters Honorable
Diyawadana Nilame has extended his assistance and cooperation for
Tipitaka chanting.

The Organizing Committee headed by Madam
Wangmo Dixey of “Light of Buddhadharma Foundation International” is
heartily requesting all Buddhists to participate at this Tipitaka
chanting ceremony on 19th 20th and 21st December 2014.

Sri Dalada Maligawa Media Bureau

Comment Us

# Don’t forget to SUBSCRIBE…
# Like us on facebook https://www.facebook.com/sridaladamal…
# Follow us on Google https://plus.google.com/1078266905684…
# Follow us on twitter https://twitter.com/daladamaligawa

https://www.youtube.com/watch?v=tj5OEQqmxTo

Tripitaka Part 1 vol 17 | Buddha songs | Khmer Tripitaka version | Buddha Dhamma-28-51 mins

https://www.youtube.com/watch?v=8ILWR9kJ3C8

Buddhist Chantting by Priya Barua with nice Voice who is from Bangladesh Buddhist family.-14: 20 mins

https://www.youtube.com/watch?v=zdwM46juYJg

https://www.youtube.com/watch?v=1d-hpMej9bQ

Chinese Buddha Chants - Best for Meditation-29.45 mins

https://www.youtube.com/watch?v=gQbCfvi8-SQ

 Complete Shingon Buddhism Morning Chanting - 26.07 mins

Kandy Lamissi - Shanudrie Priyasad

				Kandy Lamissi - Shanudrie Priyasad
				View on www.youtube.com	Preview by Yahoo

https://www.youtube.com/watch?v=tU7q80CqESI

Vadivelu Back to Back Latest Hilarious Comedy Scenes VOL 2

Vadivelu Back to Back Latest Hilarious Comedy Scenes VOL 2

				Vadivelu Back to Back Latest Hilarious Comedy Scenes …
				View on www.youtube.com	Preview by Yahoo

https://www.youtube.com/watch?v=tU7q80CqESI
Superhit සියලුම ප්රහසන සිද්ධි ආපසු Vadivelu | ආපසු දෙමළ චිත්රපට | 56:38 මිනි Junction- සිනමා

https://www.youtube.com/watch?v=tU7q80CqESI

Vadivelu Back to Back Superhit All Comedy Scenes | Tamil Film | Cinema Junction- 56:38 mins