1727 LESSON Mon Dec 28 2015
FREE
Online A1 (Awakened One) Tipiṭaka Research & Practice University
in Visual Format (FOA1TRPUVF)
through
http://sarvajan.ambedkar.org
email-awakenonea1@gmail.com
http://www.tipitaka.org/knda/
Please watch:
Talking Book in Kannada - Buddha11:06 minsThe story of Gautham Buddha, the founder of one of the major religions
in the world - Buddhism, it depicts his journey from a prince to an awakened being.
https://www.youtube.com/watch?
೩. ಅಮ್ಬಟ್ಠಸುತ್ತಂ೩. ಅಮ್ಬಟ್ಠಸುತ್ತಂ
೨೫೪. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಯೇನ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲಂ ನಾಮ ಕೋಸಲಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಾಮೋ ತದವಸರಿ।
ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲೇ ವಿಹರತಿ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲವನಸಣ್ಡೇ।
ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿವತ್ಥು
೨೫೫. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ [ಪೋಕ್ಖರಸಾತೀ (ಸೀ॰), ಪೋಕ್ಖರಸಾದಿ (ಪೀ॰)]
ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ ರಞ್ಞಾ ಪಸೇನದಿನಾ
ಕೋಸಲೇನ ದಿನ್ನಂ ರಾಜದಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ –
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ
ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ
ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲೇ ವಿಹರತಿ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲವನಸಣ್ಡೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ
ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ [ಭಗವಾತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰), ಉಪರಿಸೋಣದಣ್ಡಸುತ್ತಾದೀಸುಪಿ ಬುದ್ಧಗುಣಕಥಾಯಂ ಏವಮೇವ ದಿಸ್ಸತಿ]।
ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ
ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ
ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ, ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ, ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ।
ಅಮ್ಬಟ್ಠಮಾಣವೋ
೨೫೬. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ನಾಮ ಮಾಣವೋ ಅನ್ತೇವಾಸೀ ಹೋತಿ ಅಜ್ಝಾಯಕೋ ಮನ್ತಧರೋ ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ [ಬೇದಾನಂ (ಕ॰)] ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ ಪದಕೋ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ ಅನುಞ್ಞಾತಪಟಿಞ್ಞಾತೋ ಸಕೇ ಆಚರಿಯಕೇ ತೇವಿಜ್ಜಕೇ ಪಾವಚನೇ – ‘‘ಯಮಹಂ ಜಾನಾಮಿ, ತಂ ತ್ವಂ ಜಾನಾಸಿ; ಯಂ ತ್ವಂ ಜಾನಾಸಿ ತಮಹಂ ಜಾನಾಮೀ’’ತಿ।
೨೫೭.
ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅಯಂ, ತಾತ
ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ
ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ
ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲೇ ವಿಹರತಿ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲವನಸಣ್ಡೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ
ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ, ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’। ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ
ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ
ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ, ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ
ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ
ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀತಿ। ಏಹಿ ತ್ವಂ ತಾತ ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಯೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಜಾನಾಹಿ, ಯದಿ ವಾ ತಂ ಭವನ್ತಂ
ಗೋತಮಂ ತಥಾಸನ್ತಂಯೇವ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ, ಯದಿ ವಾ ನೋ ತಥಾ। ಯದಿ ವಾ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ
ತಾದಿಸೋ, ಯದಿ ವಾ ನ ತಾದಿಸೋ, ತಥಾ ಮಯಂ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ವೇದಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।
೨೫೮.
‘‘ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನಾಹಂ, ಭೋ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ – ‘ಯದಿ ವಾ ತಂ ಭವನ್ತಂ
ಗೋತಮಂ ತಥಾಸನ್ತಂಯೇವ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ, ಯದಿ ವಾ ನೋ ತಥಾ। ಯದಿ ವಾ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ
ತಾದಿಸೋ, ಯದಿ ವಾ ನ ತಾದಿಸೋ’’’ತಿ?
‘‘ಆಗತಾನಿ ಖೋ, ತಾತ ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಮನ್ತೇಸು ದ್ವತ್ತಿಂಸ
ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವೇಯೇವ ಗತಿಯೋ ಭವನ್ತಿ
ಅನಞ್ಞಾ। ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ
ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ ।
ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತ ರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಕ್ಕರತನಂ, ಹತ್ಥಿರತನಂ,
ಅಸ್ಸರತನಂ, ಮಣಿರತನಂ, ಇತ್ಥಿರತನಂ, ಗಹಪತಿರತನಂ, ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ
ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ
ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅದಣ್ಡೇನ ಅಸತ್ಥೇನ ಧಮ್ಮೇನ
ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಪನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ , ಅರಹಂ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ವಿವಟ್ಟಚ್ಛದೋ। ಅಹಂ ಖೋ ಪನ, ತಾತ ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಮನ್ತಾನಂ ದಾತಾ; ತ್ವಂ ಮನ್ತಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಾ’’ತಿ।
೨೫೯.
‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ
ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ
ವಳವಾರಥಮಾರುಯ್ಹ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಮಾಣವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ
ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲವನಸಣ್ಡೋ ತೇನ ಪಾಯಾಸಿ। ಯಾವತಿಕಾ ಯಾನಸ್ಸ ಭೂಮಿ ಯಾನೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಾನಾ
ಪಚ್ಚೋರೋಹಿತ್ವಾ ಪತ್ತಿಕೋವ ಆರಾಮಂ ಪಾವಿಸಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಯೇನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಹಂ ನು ಖೋ, ಭೋ, ಏತರಹಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ
ವಿಹರತಿ? ತಞ್ಹಿ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಇಧೂಪಸಙ್ಕನ್ತಾ’’ತಿ।
೨೬೦.
ಅಥ ಖೋ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಅಭಿಞ್ಞಾತಕೋಲಞ್ಞೋ
ಚೇವ ಅಭಿಞ್ಞಾತಸ್ಸ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಅನ್ತೇವಾಸೀ। ಅಗರು ಖೋ ಪನ ಭಗವತೋ
ಏವರೂಪೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ ಹೋತೀ’’ತಿ। ತೇ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ
ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಏಸೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠ ವಿಹಾರೋ ಸಂವುತದ್ವಾರೋ, ತೇನ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಅತರಮಾನೋ ಆಳಿನ್ದಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕಾಸಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಳಂ ಆಕೋಟೇಹಿ, ವಿವರಿಸ್ಸತಿ ತೇ ಭಗವಾ
ದ್ವಾರ’’ನ್ತಿ।
೨೬೧.
ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಯೇನ ಸೋ ವಿಹಾರೋ ಸಂವುತದ್ವಾರೋ, ತೇನ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅತರಮಾನೋ ಆಳಿನ್ದಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕಾಸಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಳಂ ಆಕೋಟೇಸಿ। ವಿವರಿ
ಭಗವಾ ದ್ವಾರಂ। ಪಾವಿಸಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ। ಮಾಣವಕಾಪಿ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ
ಸಮ್ಮೋದಿಂಸು, ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।
ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಪನ ಮಾಣವೋ ಚಙ್ಕಮನ್ತೋಪಿ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಭಗವತಾ ಕಞ್ಚಿ ಕಞ್ಚಿ [ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಞ್ಚಿ (ಕ॰)] ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತಿ, ಠಿತೋಪಿ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಭಗವತಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತಿ।
೨೬೨.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏವಂ ನು ತೇ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಹಿ
ವುದ್ಧೇಹಿ ಮಹಲ್ಲಕೇಹಿ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ ಹೋತಿ, ಯಥಯಿದಂ ಚರಂ
ತಿಟ್ಠಂ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಮಯಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತೀ’’ತಿ?
ಪಠಮಇಬ್ಭವಾದೋ
೨೬೩. ‘‘ನೋ
ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ। ಗಚ್ಛನ್ತೋ ವಾ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪಿತುಮರಹತಿ, ಠಿತೋ ವಾ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಠಿತೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪಿತುಮರಹತಿ, ನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಸಿನ್ನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪಿತುಮರಹತಿ, ಸಯಾನೋ ವಾ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಯಾನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪಿತುಮರಹತಿ। ಯೇ ಚ ಖೋ ತೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಮುಣ್ಡಕಾ ಸಮಣಕಾ
ಇಬ್ಭಾ ಕಣ್ಹಾ [ಕಿಣ್ಹಾ (ಕ॰ ಸೀ॰ ಪೀ॰)]
ಬನ್ಧುಪಾದಾಪಚ್ಚಾ, ತೇಹಿಪಿ ಮೇ ಸದ್ಧಿಂ ಏವಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ ಹೋತಿ, ಯಥರಿವ ಭೋತಾ
ಗೋತಮೇನಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತ್ಥಿಕವತೋ ಖೋ ಪನ ತೇ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧಾಗಮನಂ ಅಹೋಸಿ, ಯಾಯೇವ ಖೋ
ಪನತ್ಥಾಯ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಥ [ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಥೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)], ತಮೇವ ಅತ್ಥಂ ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೇಯ್ಯಾಥ [ಮನಸಿಕರೇಯ್ಯಾಥೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)]। ಅವುಸಿತವಾಯೇವ ಖೋ ಪನ ಭೋ ಅಯಂ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ವುಸಿತಮಾನೀ ಕಿಮಞ್ಞತ್ರ ಅವುಸಿತತ್ತಾ’’ತಿ।
೨೬೪.
ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತಾ ಅವುಸಿತವಾದೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ
ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಖುಂಸೇನ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ವಮ್ಭೇನ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಉಪವದಮಾನೋ – ‘‘ಸಮಣೋ ಚ
ಮೇ, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಪಾಪಿತೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಚಣ್ಡಾ, ಭೋ ಗೋತಮ,
ಸಕ್ಯಜಾತಿ; ಫರುಸಾ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಕ್ಯಜಾತಿ; ಲಹುಸಾ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಕ್ಯಜಾತಿ; ಭಸ್ಸಾ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಕ್ಯಜಾತಿ; ಇಬ್ಭಾ ಸನ್ತಾ ಇಬ್ಭಾ ಸಮಾನಾ ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ [ಗರುಕರೋನ್ತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)], ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ
ಮಾನೇನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಪೂಜೇನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಅಪಚಾಯನ್ತಿ। ತಯಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ,
ನಚ್ಛನ್ನಂ, ತಯಿದಂ ನಪ್ಪತಿರೂಪಂ, ಯದಿಮೇ ಸಕ್ಯಾ ಇಬ್ಭಾ ಸನ್ತಾ ಇಬ್ಭಾ ಸಮಾನಾ ನ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಮಾನೇನ್ತಿ, ನ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಪೂಜೇನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಅಪಚಾಯನ್ತೀ’’ತಿ। ಇತಿಹ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಇದಂ
ಪಠಮಂ ಸಕ್ಯೇಸು ಇಬ್ಭವಾದಂ ನಿಪಾತೇಸಿ।
ದುತಿಯಇಬ್ಭವಾದೋ
೨೬೫.
‘‘ಕಿಂ ಪನ ತೇ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಸಕ್ಯಾ ಅಪರದ್ಧು’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏಕಮಿದಾಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಮಯಂ
ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಕಪಿಲವತ್ಥುಂ ಅಗಮಾಸಿಂ।
ಯೇನ ಸಕ್ಯಾನಂ ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಕ್ಯಾ ಚೇವ
ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಚ ಸನ್ಧಾಗಾರೇ [ಸನ್ಥಾಗಾರೇ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಉಚ್ಚೇಸು ಆಸನೇಸು ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇಹಿ [ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ (ಪೀ॰)]
ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಾ ಸಂಕೀಳನ್ತಾ, ಅಞ್ಞದತ್ಥು ಮಮಞ್ಞೇವ ಮಞ್ಞೇ ಅನುಜಗ್ಘನ್ತಾ, ನ ಮಂ ಕೋಚಿ
ಆಸನೇನಪಿ ನಿಮನ್ತೇಸಿ। ತಯಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಚ್ಛನ್ನಂ, ತಯಿದಂ ನಪ್ಪತಿರೂಪಂ, ಯದಿಮೇ
ಸಕ್ಯಾ ಇಬ್ಭಾ ಸನ್ತಾ ಇಬ್ಭಾ ಸಮಾನಾ ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ
ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಮಾನೇನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ
ಪೂಜೇನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಅಪಚಾಯನ್ತೀ’’ತಿ। ಇತಿಹ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಇದಂ ದುತಿಯಂ
ಸಕ್ಯೇಸು ಇಬ್ಭವಾದಂ ನಿಪಾತೇಸಿ।
ತತಿಯಇಬ್ಭವಾದೋ
೨೬೬. ‘‘ಲಟುಕಿಕಾಪಿ
ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಸಕುಣಿಕಾ ಸಕೇ ಕುಲಾವಕೇ ಕಾಮಲಾಪಿನೀ ಹೋತಿ। ಸಕಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ,
ಸಕ್ಯಾನಂ ಯದಿದಂ ಕಪಿಲವತ್ಥುಂ, ನಾರಹತಾಯಸ್ಮಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಇಮಾಯ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾಯ
ಅಭಿಸಜ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಚತ್ತಾರೋಮೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ವಣ್ಣಾ – ಖತ್ತಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇಸ್ಸಾ
ಸುದ್ದಾ। ಇಮೇಸಞ್ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ ತಯೋ ವಣ್ಣಾ – ಖತ್ತಿಯಾ ಚ ವೇಸ್ಸಾ
ಚ ಸುದ್ದಾ ಚ – ಅಞ್ಞದತ್ಥು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸೇವ ಪರಿಚಾರಕಾ ಸಮ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ। ತಯಿದಂ, ಭೋ
ಗೋತಮ , ನಚ್ಛನ್ನಂ, ತಯಿದಂ ನಪ್ಪತಿರೂಪಂ, ಯದಿಮೇ ಸಕ್ಯಾ
ಇಬ್ಭಾ ಸನ್ತಾ ಇಬ್ಭಾ ಸಮಾನಾ ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗರುಂ
ಕರೋನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಮಾನೇನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಪೂಜೇನ್ತಿ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ
ಅಪಚಾಯನ್ತೀ’’ತಿ। ಇತಿಹ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಇದಂ ತತಿಯಂ ಸಕ್ಯೇಸು ಇಬ್ಭವಾದಂ ನಿಪಾತೇಸಿ।
ದಾಸಿಪುತ್ತವಾದೋ
೨೬೭. ಅಥ
ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅತಿಬಾಳ್ಹಂ ಖೋ ಅಯಂ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಸಕ್ಯೇಸು ಇಬ್ಭವಾದೇನ
ನಿಮ್ಮಾದೇತಿ, ಯಂನೂನಾಹಂ ಗೋತ್ತಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಥಂ ಗೋತ್ತೋಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠಾ’’ತಿ? ‘‘ಕಣ್ಹಾಯನೋಹಮಸ್ಮಿ, ಭೋ ಗೋತಮಾ’’ತಿ।
ಪೋರಾಣಂ ಖೋ ಪನ ತೇ ಅಮ್ಬಟ್ಠ ಮಾತಾಪೇತ್ತಿಕಂ ನಾಮಗೋತ್ತಂ ಅನುಸ್ಸರತೋ ಅಯ್ಯಪುತ್ತಾ
ಸಕ್ಯಾ ಭವನ್ತಿ; ದಾಸಿಪುತ್ತೋ ತ್ವಮಸಿ ಸಕ್ಯಾನಂ। ಸಕ್ಯಾ ಖೋ ಪನ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ರಾಜಾನಂ
ಓಕ್ಕಾಕಂ ಪಿತಾಮಹಂ ದಹನ್ತಿ।
‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ರಾಜಾ ಓಕ್ಕಾಕೋ ಯಾ ಸಾ ಮಹೇಸೀ ಪಿಯಾ ಮನಾಪಾ, ತಸ್ಸಾ ಪುತ್ತಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ಪರಿಣಾಮೇತುಕಾಮೋ ಜೇಟ್ಠಕುಮಾರೇ ರಟ್ಠಸ್ಮಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಸಿ – ಓಕ್ಕಾಮುಖಂ ಕರಕಣ್ಡಂ [ಉಕ್ಕಾಮುಖಂ ಕರಕಣ್ಡುಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)] ಹತ್ಥಿನಿಕಂ ಸಿನಿಸೂರಂ [ಸಿನಿಪುರಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)]।
ತೇ ರಟ್ಠಸ್ಮಾ ಪಬ್ಬಾಜಿತಾ ಹಿಮವನ್ತಪಸ್ಸೇ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ ಮಹಾಸಾಕಸಣ್ಡೋ, ತತ್ಥ
ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಸುಂ। ತೇ ಜಾತಿಸಮ್ಭೇದಭಯಾ ಸಕಾಹಿ ಭಗಿನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಸುಂ।
‘‘ಅಥ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ರಾಜಾ ಓಕ್ಕಾಕೋ ಅಮಚ್ಚೇ ಪಾರಿಸಜ್ಜೇ
ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಕಹಂ ನು ಖೋ, ಭೋ, ಏತರಹಿ ಕುಮಾರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’ತಿ? ‘ಅತ್ಥಿ, ದೇವ,
ಹಿಮವನ್ತಪಸ್ಸೇ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ ಮಹಾಸಾಕಸಣ್ಡೋ ,
ತತ್ಥೇತರಹಿ ಕುಮಾರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ। ತೇ ಜಾತಿಸಮ್ಭೇದಭಯಾ ಸಕಾಹಿ ಭಗಿನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ
ಕಪ್ಪೇನ್ತೀ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ರಾಜಾ ಓಕ್ಕಾಕೋ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಸಕ್ಯಾ ವತ, ಭೋ, ಕುಮಾರಾ, ಪರಮಸಕ್ಯಾ ವತ, ಭೋ, ಕುಮಾರಾ’ತಿ। ತದಗ್ಗೇ ಖೋ ಪನ ಅಮ್ಬಟ್ಠ ಸಕ್ಯಾ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ; ಸೋ ಚ ನೇಸಂ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸೋ।
‘‘ರಞ್ಞೋ ಖೋ ಪನ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಓಕ್ಕಾಕಸ್ಸ ದಿಸಾ ನಾಮ ದಾಸೀ ಅಹೋಸಿ। ಸಾ ಕಣ್ಹಂ ನಾಮ [ಸಾ ಕಣ್ಹಂ (ಪೀ॰)]
ಜನೇಸಿ। ಜಾತೋ ಕಣ್ಹೋ ಪಬ್ಯಾಹಾಸಿ – ‘ಧೋವಥ ಮಂ, ಅಮ್ಮ, ನಹಾಪೇಥ ಮಂ ಅಮ್ಮ, ಇಮಸ್ಮಾ ಮಂ
ಅಸುಚಿಸ್ಮಾ ಪರಿಮೋಚೇಥ, ಅತ್ಥಾಯ ವೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಯಥಾ ಖೋ ಪನ ಅಮ್ಬಟ್ಠ ಏತರಹಿ
ಮನುಸ್ಸಾ ಪಿಸಾಚೇ ದಿಸ್ವಾ ‘ಪಿಸಾಚಾ’ತಿ ಸಞ್ಜಾನನ್ತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ತೇನ ಖೋ
ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಪಿಸಾಚೇ ‘ಕಣ್ಹಾ’ತಿ ಸಞ್ಜಾನನ್ತಿ। ತೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಅಯಂ ಜಾತೋ
ಪಬ್ಯಾಹಾಸಿ, ಕಣ್ಹೋ ಜಾತೋ, ಪಿಸಾಚೋ ಜಾತೋ’ತಿ। ತದಗ್ಗೇ ಖೋ ಪನ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ ಕಣ್ಹಾಯನಾ
ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ, ಸೋ ಚ ಕಣ್ಹಾಯನಾನಂ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸೋ। ಇತಿ ಖೋ ತೇ , ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಪೋರಾಣಂ ಮಾತಾಪೇತ್ತಿಕಂ ನಾಮಗೋತ್ತಂ ಅನುಸ್ಸರತೋ ಅಯ್ಯಪುತ್ತಾ ಸಕ್ಯಾ ಭವನ್ತಿ, ದಾಸಿಪುತ್ತೋ ತ್ವಮಸಿ ಸಕ್ಯಾನ’’ನ್ತಿ।
೨೬೮.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ತೇ ಮಾಣವಕಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಾ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ
ಅತಿಬಾಳ್ಹಂ ದಾಸಿಪುತ್ತವಾದೇನ ನಿಮ್ಮಾದೇಸಿ। ಸುಜಾತೋ ಚ, ಭೋ ಗೋತಮ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ,
ಕುಲಪುತ್ತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಚ
ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಪಹೋತಿ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭೋತಾ
ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಪಟಿಮನ್ತೇತು’’ನ್ತಿ।
೨೬೯.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತೇ ಮಾಣವಕೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಮಾಣವಕಾನಂ ಏವಂ ಹೋತಿ –
‘ದುಜ್ಜಾತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಅಕುಲಪುತ್ತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ
ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಅಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಚ
ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ನ ಚ ಪಹೋತಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ
ಪಟಿಮನ್ತೇತು’ನ್ತಿ, ತಿಟ್ಠತು ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ತುಮ್ಹೇ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಮನ್ತವ್ಹೋ
ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ। ಸಚೇ ಪನ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಮಾಣವಕಾನಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಸುಜಾತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ
ಮಾಣವೋ, ಕುಲಪುತ್ತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ,
ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಪಹೋತಿ ಚ
ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಪಟಿಮನ್ತೇತು’ನ್ತಿ, ತಿಟ್ಠಥ ತುಮ್ಹೇ; ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪಟಿಮನ್ತೇತೂ’’ತಿ।
‘‘ಸುಜಾತೋ ಚ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಕುಲಪುತ್ತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ
ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಪಹೋತಿ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭೋತಾ
ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಪಟಿಮನ್ತೇತುಂ, ತುಣ್ಹೀ ಮಯಂ ಭವಿಸ್ಸಾಮ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ
ಮಾಣವೋ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಪಟಿಮನ್ತೇತೂ’’ತಿ।
೨೭೦.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಪನ ತೇ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಸಹಧಮ್ಮಿಕೋ
ಪಞ್ಹೋ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಅಕಾಮಾ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ತ್ವಂ ನ ಬ್ಯಾಕರಿಸ್ಸಸಿ, ಅಞ್ಞೇನ ವಾ
ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಿಸ್ಸಸಿ, ತುಣ್ಹೀ ವಾ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸಸಿ
ವಾ ಏತ್ಥೇವ ತೇ ಸತ್ತಧಾ ಮುದ್ಧಾ ಫಲಿಸ್ಸತಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಕಿನ್ತಿ ತೇ
ಸುತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವುದ್ಧಾನಂ ಮಹಲ್ಲಕಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ ಕುತೋಪಭುತಿಕಾ
ಕಣ್ಹಾಯನಾ, ಕೋ ಚ ಕಣ್ಹಾಯನಾನಂ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸೋ’’ತಿ?
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ
ಖೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಕಿನ್ತಿ ತೇ ಸುತಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವುದ್ಧಾನಂ ಮಹಲ್ಲಕಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ ಕುತೋಪಭುತಿಕಾ
ಕಣ್ಹಾಯನಾ, ಕೋ ಚ ಕಣ್ಹಾಯನಾನಂ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸೋ’’ತಿ?
ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ಯಾಕರೋಹಿ ದಾನಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ನ ದಾನಿ, ತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವಸ್ಸ ಕಾಲೋ। ಯೋ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ತಥಾಗತೇನ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ನ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ, ಏತ್ಥೇವಸ್ಸ ಸತ್ತಧಾ ಮುದ್ಧಾ ಫಲಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
೨೭೧. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ವಜಿರಪಾಣೀ ಯಕ್ಖೋ ಮಹನ್ತಂ ಅಯೋಕೂಟಂ ಆದಾಯ ಆದಿತ್ತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜಲಿತಂ ಸಜೋತಿಭೂತಂ [ಸಞ್ಜೋತಿಭೂತಂ (ಸ್ಯಾ॰)]
ಅಮ್ಬಟ್ಠಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಉಪರಿ ವೇಹಾಸಂ ಠಿತೋ ಹೋತಿ – ‘‘ಸಚಾಯಂ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತಾ
ಯಾವತತಿಯಕಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ನ ಬ್ಯಾಕರಿಸ್ಸತಿ, ಏತ್ಥೇವಸ್ಸ ಸತ್ತಧಾ
ಮುದ್ಧಂ ಫಾಲೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ತಂ ಖೋ ಪನ ವಜಿರಪಾಣಿಂ ಯಕ್ಖಂ ಭಗವಾ ಚೇವ ಪಸ್ಸತಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ
ಚ ಮಾಣವೋ।
೨೭೨.
ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭೀತೋ ಸಂವಿಗ್ಗೋ ಲೋಮಹಟ್ಠಜಾತೋ ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ತಾಣಂ ಗವೇಸೀ
ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಲೇಣಂ ಗವೇಸೀ ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಸರಣಂ ಗವೇಸೀ – ಉಪನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಮೇತಂ [ಕಿಂ ಮೇ ತಂ (ಕ॰)] ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಆಹ? ಪುನಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ರವಿತೂ’’ತಿ [ಬ್ರೂತು (ಸ್ಯಾ॰)]।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಕಿನ್ತಿ ತೇ ಸುತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವುದ್ಧಾನಂ ಮಹಲ್ಲಕಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನಂ
ಭಾಸಮಾನಾನಂ ಕುತೋಪಭುತಿಕಾ ಕಣ್ಹಾಯನಾ, ಕೋ ಚ ಕಣ್ಹಾಯನಾನಂ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸೋ’’ತಿ?
‘‘ಏವಮೇವ ಮೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸುತಂ ಯಥೇವ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಆಹ। ತತೋಪಭುತಿಕಾ ಕಣ್ಹಾಯನಾ; ಸೋ ಚ
ಕಣ್ಹಾಯನಾನಂ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸೋ’’ತಿ।
ಅಮ್ಬಟ್ಠವಂಸಕಥಾ
೨೭೩. ಏವಂ
ವುತ್ತೇ, ತೇ ಮಾಣವಕಾ ಉನ್ನಾದಿನೋ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾ ಅಹೇಸುಂ – ‘‘ದುಜ್ಜಾತೋ ಕಿರ,
ಭೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ; ಅಕುಲಪುತ್ತೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ; ದಾಸಿಪುತ್ತೋ ಕಿರ,
ಭೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಸಕ್ಯಾನಂ। ಅಯ್ಯಪುತ್ತಾ ಕಿರ, ಭೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಸಕ್ಯಾ
ಭವನ್ತಿ। ಧಮ್ಮವಾದಿಂಯೇವ ಕಿರ ಮಯಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಅಪಸಾದೇತಬ್ಬಂ ಅಮಞ್ಞಿಮ್ಹಾ’’ತಿ।
೨೭೪. ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅತಿಬಾಳ್ಹಂ ಖೋ ಇಮೇ
ಮಾಣವಕಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ದಾಸಿಪುತ್ತವಾದೇನ ನಿಮ್ಮಾದೇನ್ತಿ, ಯಂನೂನಾಹಂ
ಪರಿಮೋಚೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತೇ ಮಾಣವಕೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ, ಮಾಣವಕಾ,
ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಅತಿಬಾಳ್ಹಂ ದಾಸಿಪುತ್ತವಾದೇನ ನಿಮ್ಮಾದೇಥ। ಉಳಾರೋ ಸೋ ಕಣ್ಹೋ ಇಸಿ
ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ದಕ್ಖಿಣಜನಪದಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಮನ್ತೇ ಅಧೀಯಿತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಓಕ್ಕಾಕಂ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮದ್ದರೂಪಿಂ ಧೀತರಂ ಯಾಚಿ। ತಸ್ಸ ರಾಜಾ ಓಕ್ಕಾಕೋ – ‘ಕೋ ನೇವಂ ರೇ ಅಯಂ
ಮಯ್ಹಂ ದಾಸಿಪುತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಮದ್ದರೂಪಿಂ ಧೀತರಂ ಯಾಚತೀ’’’ ತಿ, ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ
ಖುರಪ್ಪಂ ಸನ್ನಯ್ಹಿ [ಸನ್ನಹಿ (ಕ॰)]। ಸೋ ತಂ ಖುರಪ್ಪಂ ನೇವ ಅಸಕ್ಖಿ ಮುಞ್ಚಿತುಂ, ನೋ ಪಟಿಸಂಹರಿತುಂ।
‘‘ಅಥ ಖೋ, ಮಾಣವಕಾ, ಅಮಚ್ಚಾ ಪಾರಿಸಜ್ಜಾ ಕಣ್ಹಂ ಇಸಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಸೋತ್ಥಿ, ಭದ್ದನ್ತೇ [ಭದನ್ತೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)],
ಹೋತು ರಞ್ಞೋ; ಸೋತ್ಥಿ, ಭದ್ದನ್ತೇ, ಹೋತು ರಞ್ಞೋ’ತಿ। ‘ಸೋತ್ಥಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ ರಞ್ಞೋ,
ಅಪಿ ಚ ರಾಜಾ ಯದಿ ಅಧೋ ಖುರಪ್ಪಂ ಮುಞ್ಚಿಸ್ಸತಿ, ಯಾವತಾ ರಞ್ಞೋ ವಿಜಿತಂ, ಏತ್ತಾವತಾ
ಪಥವೀ ಉನ್ದ್ರಿಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ‘ಸೋತ್ಥಿ, ಭದ್ದನ್ತೇ, ಹೋತು ರಞ್ಞೋ, ಸೋತ್ಥಿ
ಜನಪದಸ್ಸಾ’ತಿ। ‘ಸೋತ್ಥಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ ರಞ್ಞೋ, ಸೋತ್ಥಿ ಜನಪದಸ್ಸ, ಅಪಿ ಚ ರಾಜಾ ಯದಿ
ಉದ್ಧಂ ಖುರಪ್ಪಂ ಮುಞ್ಚಿಸ್ಸತಿ, ಯಾವತಾ ರಞ್ಞೋ ವಿಜಿತಂ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸತ್ತ ವಸ್ಸಾನಿ
ದೇವೋ ನ ವಸ್ಸಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ‘ಸೋತ್ಥಿ, ಭದ್ದನ್ತೇ, ಹೋತು ರಞ್ಞೋ ಸೋತ್ಥಿ ಜನಪದಸ್ಸ ದೇವೋ ಚ
ವಸ್ಸತೂ’ತಿ। ‘ಸೋತ್ಥಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ ರಞ್ಞೋ ಸೋತ್ಥಿ ಜನಪದಸ್ಸ
ದೇವೋ ಚ ವಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ, ಅಪಿ ಚ ರಾಜಾ ಜೇಟ್ಠಕುಮಾರೇ ಖುರಪ್ಪಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತು, ಸೋತ್ಥಿ
ಕುಮಾರೋ ಪಲ್ಲೋಮೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಮಾಣವಕಾ, ಅಮಚ್ಚಾ ಓಕ್ಕಾಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸುಂ –
‘ಓಕ್ಕಾಕೋ ಜೇಟ್ಠಕುಮಾರೇ ಖುರಪ್ಪಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತು। ಸೋತ್ಥಿ ಕುಮಾರೋ ಪಲ್ಲೋಮೋ
ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಓಕ್ಕಾಕೋ ಜೇಟ್ಠಕುಮಾರೇ ಖುರಪ್ಪಂ ಪತಿಟ್ಠಪೇಸಿ, ಸೋತ್ಥಿ ಕುಮಾರೋ ಪಲ್ಲೋಮೋ ಸಮಭವಿ। ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸ ರಾಜಾ ಓಕ್ಕಾಕೋ ಭೀತೋ ಸಂವಿಗ್ಗೋ ಲೋಮಹಟ್ಠಜಾತೋ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡೇನ
ತಜ್ಜಿತೋ ಮದ್ದರೂಪಿಂ ಧೀತರಂ ಅದಾಸಿ। ಮಾ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ, ಮಾಣವಕಾ, ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ
ಅತಿಬಾಳ್ಹಂ ದಾಸಿಪುತ್ತವಾದೇನ ನಿಮ್ಮಾದೇಥ, ಉಳಾರೋ ಸೋ ಕಣ್ಹೋ ಇಸಿ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ।
ಖತ್ತಿಯಸೇಟ್ಠಭಾವೋ
೨೭೫.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧ
ಖತ್ತಿಯಕುಮಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಞ್ಞಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ತೇಸಂ ಸಂವಾಸಮನ್ವಾಯ
ಪುತ್ತೋ ಜಾಯೇಥ। ಯೋ ಸೋ ಖತ್ತಿಯಕುಮಾರೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಞ್ಞಾಯ ಪುತ್ತೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅಪಿ ನು
ಸೋ ಲಭೇಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು ಆಸನಂ ವಾ ಉದಕಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಲಭೇಥ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನು ನಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭೋಜೇಯ್ಯುಂ ಸದ್ಧೇ ವಾ ಥಾಲಿಪಾಕೇ ವಾ ಯಞ್ಞೇ ವಾ ಪಾಹುನೇ ವಾ’’ತಿ?
‘‘ಭೋಜೇಯ್ಯುಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮನ್ತೇ ವಾಚೇಯ್ಯುಂ ವಾ ನೋ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ವಾಚೇಯ್ಯುಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನುಸ್ಸ ಇತ್ಥೀಸು ಆವಟಂ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅನಾವಟಂ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅನಾವಟಂ ಹಿಸ್ಸ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಖತ್ತಿಯಾ ಖತ್ತಿಯಾಭಿಸೇಕೇನ
ಅಭಿಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಮಾತಿತೋ
ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅನುಪಪನ್ನೋ’’ತಿ।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಮಾರೋ ಖತ್ತಿಯಕಞ್ಞಾಯ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ತೇಸಂ ಸಂವಾಸಮನ್ವಾಯ ಪುತ್ತೋ ಜಾಯೇಥ। ಯೋ ಸೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಮಾರೇನ ಖತ್ತಿಯಕಞ್ಞಾಯ ಪುತ್ತೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅಪಿನು ಸೋ ಲಭೇಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು
ಆಸನಂ ವಾ ಉದಕಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಲಭೇಥ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭೋಜೇಯ್ಯುಂ
ಸದ್ಧೇ ವಾ ಥಾಲಿಪಾಕೇ ವಾ ಯಞ್ಞೇ ವಾ ಪಾಹುನೇ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಭೋಜೇಯ್ಯುಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮನ್ತೇ ವಾಚೇಯ್ಯುಂ ವಾ ನೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ವಾಚೇಯ್ಯುಂ, ಭೋ
ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನುಸ್ಸ ಇತ್ಥೀಸು ಆವಟಂ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅನಾವಟಂ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅನಾವಟಂ ಹಿಸ್ಸ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಖತ್ತಿಯಾ ಖತ್ತಿಯಾಭಿಸೇಕೇನ
ಅಭಿಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಪಿತಿತೋ
ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅನುಪಪನ್ನೋ’’ತಿ।
೨೭೬.
‘‘ಇತಿ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಇತ್ಥಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಪುರಿಸೇನ ವಾ ಪುರಿಸಂ ಕರಿತ್ವಾ
ಖತ್ತಿಯಾವ ಸೇಟ್ಠಾ, ಹೀನಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಪಕರಣೇ ಖುರಮುಣ್ಡಂ ಕರಿತ್ವಾ ಭಸ್ಸಪುಟೇನ ವಧಿತ್ವಾ ರಟ್ಠಾ ವಾ ನಗರಾ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ। ಅಪಿನು ಸೋ ಲಭೇಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು ಆಸನಂ ವಾ ಉದಕಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’ ।
‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭೋಜೇಯ್ಯುಂ ಸದ್ಧೇ ವಾ ಥಾಲಿಪಾಕೇ ವಾ ಯಞ್ಞೇ ವಾ ಪಾಹುನೇ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮನ್ತೇ ವಾಚೇಯ್ಯುಂ ವಾ ನೋ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನುಸ್ಸ ಇತ್ಥೀಸು ಆವಟಂ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅನಾವಟಂ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಆವಟಂ ಹಿಸ್ಸ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧ ಖತ್ತಿಯಾ ಖತ್ತಿಯಂ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಪಕರಣೇ
ಖುರಮುಣ್ಡಂ ಕರಿತ್ವಾ ಭಸ್ಸಪುಟೇನ ವಧಿತ್ವಾ ರಟ್ಠಾ ವಾ ನಗರಾ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ।
ಅಪಿನು ಸೋ ಲಭೇಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು ಆಸನಂ ವಾ ಉದಕಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಲಭೇಥ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭೋಜೇಯ್ಯುಂ ಸದ್ಧೇ ವಾ ಥಾಲಿಪಾಕೇ ವಾ ಯಞ್ಞೇ ವಾ ಪಾಹುನೇ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಭೋಜೇಯ್ಯುಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನು ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮನ್ತೇ ವಾಚೇಯ್ಯುಂ ವಾ
ನೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ವಾಚೇಯ್ಯುಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಪಿನುಸ್ಸ ಇತ್ಥೀಸು ಆವಟಂ ವಾ ಅಸ್ಸ
ಅನಾವಟಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅನಾವಟಂ ಹಿಸ್ಸ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
೨೭೭. ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಖತ್ತಿಯೋ ಪರಮನಿಹೀನತಂ ಪತ್ತೋ
ಹೋತಿ, ಯದೇವ ನಂ ಖತ್ತಿಯಾ ಖುರಮುಣ್ಡಂ ಕರಿತ್ವಾ ಭಸ್ಸಪುಟೇನ ವಧಿತ್ವಾ ರಟ್ಠಾ ವಾ ನಗರಾ
ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಿ। ಇತಿ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಯದಾ ಖತ್ತಿಯೋ ಪರಮನಿಹೀನತಂ ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ,
ತದಾಪಿ ಖತ್ತಿಯಾವ ಸೇಟ್ಠಾ, ಹೀನಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ। ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಪೇಸಾ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ [ಬ್ರಹ್ಮುನಾಪಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠ (ಕ॰), ಬ್ರಹ್ಮುನಾಪಿ ಏಸೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠ (ಪೀ॰)], ಸನಙ್ಕುಮಾರೇನ ಗಾಥಾ ಭಾಸಿತಾ –
‘ಖತ್ತಿಯೋ ಸೇಟ್ಠೋ ಜನೇತಸ್ಮಿಂ,
ಯೇ ಗೋತ್ತಪಟಿಸಾರಿನೋ।
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ,
ಸೋ ಸೇಟ್ಠೋ ದೇವಮಾನುಸೇ’ತಿ॥
‘‘ಸಾ ಖೋ ಪನೇಸಾ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಸನಙ್ಕುಮಾರೇನ ಗಾಥಾ
ಸುಗೀತಾ ನೋ ದುಗ್ಗೀತಾ, ಸುಭಾಸಿತಾ ನೋ ದುಬ್ಭಾಸಿತಾ, ಅತ್ಥಸಂಹಿತಾ ನೋ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಾ,
ಅನುಮತಾ ಮಯಾ। ಅಹಮ್ಪಿ ಹಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಏವಂ ವದಾಮಿ –
ಯೇ ಗೋತ್ತಪಟಿಸಾರಿನೋ।
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ,
ಸೋ ಸೇಟ್ಠೋ ದೇವಮಾನುಸೇ’ತಿ॥
ಭಾಣವಾರೋ ಪಠಮೋ।
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಕಥಾ
೨೭೮. ‘‘ಕತಮಂ
ಪನ ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಚರಣಂ, ಕತಮಾ ಚ ಪನ ಸಾ ವಿಜ್ಜಾ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ,
ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಜಾತಿವಾದೋ ವಾ ವುಚ್ಚತಿ, ಗೋತ್ತವಾದೋ ವಾ ವುಚ್ಚತಿ,
ಮಾನವಾದೋ ವಾ ವುಚ್ಚತಿ – ‘ಅರಹಸಿ ವಾ ಮಂ ತ್ವಂ, ನ ವಾ ಮಂ ತ್ವಂ ಅರಹಸೀ’ತಿ। ಯತ್ಥ ಖೋ,
ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಆವಾಹೋ ವಾ ಹೋತಿ, ವಿವಾಹೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಆವಾಹವಿವಾಹೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಏತ್ಥೇತಂ
ವುಚ್ಚತಿ ಜಾತಿವಾದೋ ವಾ ಇತಿಪಿ ಗೋತ್ತವಾದೋ ವಾ ಇತಿಪಿ ಮಾನವಾದೋ ವಾ ಇತಿಪಿ – ‘ಅರಹಸಿ
ವಾ ಮಂ ತ್ವಂ, ನ ವಾ ಮಂ ತ್ವಂ ಅರಹಸೀ’ತಿ। ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠ ಜಾತಿವಾದವಿನಿಬದ್ಧಾ
ವಾ ಗೋತ್ತವಾದವಿನಿಬದ್ಧಾ ವಾ ಮಾನವಾದವಿನಿಬದ್ಧಾ ವಾ ಆವಾಹವಿವಾಹವಿನಿಬದ್ಧಾ ವಾ, ಆರಕಾ
ತೇ ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ। ಪಹಾಯ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಜಾತಿವಾದವಿನಿಬದ್ಧಞ್ಚ
ಗೋತ್ತವಾದವಿನಿಬದ್ಧಞ್ಚ ಮಾನವಾದವಿನಿಬದ್ಧಞ್ಚ ಆವಾಹವಿವಾಹವಿನಿಬದ್ಧಞ್ಚ ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಹೋತೀ’’ತಿ।
೨೭೯.
‘‘ಕತಮಂ ಪನ ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಚರಣಂ, ಕತಮಾ ಚ ಸಾ ವಿಜ್ಜಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ,
ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ
ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ। ಸೋ ಇಮಂ
ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ
ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ
ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ
ಪಕಾಸೇತಿ। ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕುಲೇ
ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ। ಸೋ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ತಥಾಗತೇ ಸದ್ಧಂ ಪಟಿಲಭತಿ। ಸೋ ತೇನ ಸದ್ಧಾಪಟಿಲಾಭೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ…ಪೇ॰… (ಯಥಾ ೧೯೧ ಆದಯೋ ಅನುಚ್ಛೇದಾ, ಏವಂ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ)।…
‘‘ಸೋ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ, ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ,
ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰…
ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ಚರಣಸ್ಮಿಂ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಭಿಕ್ಖು ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ
ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ
ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰… ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ಚರಣಸ್ಮಿಂ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಭಿಕ್ಖು ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ
ಚ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ
ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’ತಿ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰… ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ಚರಣಸ್ಮಿಂ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಭಿಕ್ಖು ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ
ಪಹಾನಾ, ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ
ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰… ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ
ಚರಣಸ್ಮಿಂ। ಇದಂ ಖೋ ತಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಚರಣಂ।
‘‘ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಞಾಣದಸ್ಸನಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹರತಿ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ…ಪೇ॰… ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ವಿಜ್ಜಾಯ…ಪೇ॰… ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ವಿಜ್ಜಾಯ। ಅಯಂ ಖೋ ಸಾ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ವಿಜ್ಜಾ।
‘‘ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಭಿಕ್ಖು ‘ವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪನ್ನೋ’
ಇತಿಪಿ, ‘ಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ’ ಇತಿಪಿ, ‘ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ’ ಇತಿಪಿ। ಇಮಾಯ ಚ ಅಮ್ಬಟ್ಠ
ವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪದಾಯ ಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ಅಞ್ಞಾ ವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪದಾ ಚ ಚರಣಸಮ್ಪದಾ ಚ ಉತ್ತರಿತರಾ ವಾ
ಪಣೀತತರಾ ವಾ ನತ್ಥಿ।
ಚತುಅಪಾಯಮುಖಂ
೨೮೦. ‘‘ಇಮಾಯ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ
ಚತ್ತಾರಿ ಅಪಾಯಮುಖಾನಿ ಭವನ್ತಿ। ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ? ಇಧ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಇಮಞ್ಞೇವ ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಖಾರಿವಿಧಮಾದಾಯ [ಖಾರಿವಿವಿಧಮಾದಾಯ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)]
ಅರಞ್ಞಾಯತನಂ ಅಜ್ಝೋಗಾಹತಿ – ‘ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಸೋ ಅಞ್ಞದತ್ಥು
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸೇವ ಪರಿಚಾರಕೋ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ। ಇಮಾಯ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅನುತ್ತರಾಯ
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಇದಂ ಪಠಮಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ ಭವತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಇಮಞ್ಚೇವ ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಕುದಾಲಪಿಟಕಂ [ಕುದ್ದಾಲಪಿಟಕಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)]
ಆದಾಯ ಅರಞ್ಞವನಂ ಅಜ್ಝೋಗಾಹತಿ – ‘ಕನ್ದಮೂಲಫಲಭೋಜನೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಸೋ ಅಞ್ಞದತ್ಥು
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸೇವ ಪರಿಚಾರಕೋ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ। ಇಮಾಯ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅನುತ್ತರಾಯ
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ ಭವತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ
ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಇಮಞ್ಚೇವ ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಕನ್ದಮೂಲಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಗಾಮಸಾಮನ್ತಂ ವಾ ನಿಗಮಸಾಮನ್ತಂ ವಾ ಅಗ್ಯಾಗಾರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿಂ ಪರಿಚರನ್ತೋ ಅಚ್ಛತಿ।
ಸೋ ಅಞ್ಞದತ್ಥು ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸೇವ ಪರಿಚಾರಕೋ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ। ಇಮಾಯ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ,
ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಇದಂ ತತಿಯಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ ಭವತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ
ಇಮಂ ಚೇವ ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ
ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಕನ್ದಮೂಲಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಅಗ್ಗಿಪಾರಿಚರಿಯಞ್ಚ
ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಚಾತುಮಹಾಪಥೇ ಚತುದ್ವಾರಂ ಅಗಾರಂ ಕರಿತ್ವಾ
ಅಚ್ಛತಿ – ‘ಯೋ ಇಮಾಹಿ ಚತೂಹಿ ದಿಸಾಹಿ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ, ತಮಹಂ
ಯಥಾಸತ್ತಿ ಯಥಾಬಲಂ ಪಟಿಪೂಜೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಸೋ ಅಞ್ಞದತ್ಥು ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸೇವ
ಪರಿಚಾರಕೋ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ। ಇಮಾಯ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಇದಂ
ಚತುತ್ಥಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ ಭವತಿ। ಇಮಾಯ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ
ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಪಾಯಮುಖಾನಿ ಭವನ್ತಿ।
೨೮೧.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅಪಿನು ತ್ವಂ ಇಮಾಯ ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ
ಸನ್ದಿಸ್ಸಸಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘ಕೋಚಾಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಾಚರಿಯಕೋ, ಕಾ ಚ ಅನುತ್ತರಾ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾ? ಆರಕಾಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅಪಿನು ತ್ವಂ ಇಮಞ್ಚೇವ
ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಖಾರಿವಿಧಮಾದಾಯ ಅರಞ್ಞವನಮಜ್ಝೋಗಾಹಸಿ
ಸಾಚರಿಯಕೋ – ‘ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅಪಿನು ತ್ವಂ ಇಮಞ್ಚೇವ
ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಕುದಾಲಪಿಟಕಂ ಆದಾಯ ಅರಞ್ಞವನಮಜ್ಝೋಗಾಹಸಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ – ‘ಕನ್ದಮೂಲಫಲಭೋಜನೋ
ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ,
ಅಪಿನು ತ್ವಂ ಇಮಞ್ಚೇವ ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಕನ್ದಮೂಲಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಗಾಮಸಾಮನ್ತಂ ವಾ ನಿಗಮಸಾಮನ್ತಂ ವಾ ಅಗ್ಯಾಗಾರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿಂ ಪರಿಚರನ್ತೋ ಅಚ್ಛಸಿ
ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅಪಿನು ತ್ವಂ ಇಮಞ್ಚೇವ
ಅನುತ್ತರಂ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಂ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಪವತ್ತಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಕನ್ದಮೂಲಫಲಭೋಜನತಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ ಅಗ್ಗಿಪಾರಿಚರಿಯಞ್ಚ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣಮಾನೋ
ಚಾತುಮಹಾಪಥೇ ಚತುದ್ವಾರಂ ಅಗಾರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅಚ್ಛಸಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ – ‘ಯೋ ಇಮಾಹಿ ಚತೂಹಿ
ದಿಸಾಹಿ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ, ತಂ ಮಯಂ ಯಥಾಸತ್ತಿ ಯಥಾಬಲಂ
ಪಟಿಪೂಜೇಸ್ಸಾಮಾ’’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
೨೮೨.
‘‘ಇತಿ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಮಾಯ ಚೇವ ತ್ವಂ ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಪರಿಹೀನೋ
ಸಾಚರಿಯಕೋ। ಯೇ ಚಿಮೇ ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಚತ್ತಾರಿ ಅಪಾಯಮುಖಾನಿ ಭವನ್ತಿ ,
ತತೋ ಚ ತ್ವಂ ಪರಿಹೀನೋ ಸಾಚರಿಯಕೋ। ಭಾಸಿತಾ ಖೋ ಪನ ತೇ ಏಸಾ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಆಚರಿಯೇನ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿನಾ ವಾಚಾ – ‘ಕೇ ಚ ಮುಣ್ಡಕಾ ಸಮಣಕಾ ಇಬ್ಭಾ ಕಣ್ಹಾ
ಬನ್ಧುಪಾದಾಪಚ್ಚಾ, ಕಾ ಚ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಸಾಕಚ್ಛಾ’ತಿ ಅತ್ತನಾ ಆಪಾಯಿಕೋಪಿ
ಅಪರಿಪೂರಮಾನೋ। ಪಸ್ಸ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಯಾವ ಅಪರದ್ಧಞ್ಚ ತೇ ಇದಂ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ
ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ।
ಪುಬ್ಬಕಇಸಿಭಾವಾನುಯೋಗೋ
೨೮೩. ‘‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಖೋ ಪನ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ರಞ್ಞೋ ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ದತ್ತಿಕಂ ಭುಞ್ಜತಿ।
ತಸ್ಸ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಸಮ್ಮುಖೀಭಾವಮ್ಪಿ ನ ದದಾತಿ। ಯದಾಪಿ ತೇನ ಮನ್ತೇತಿ,
ತಿರೋದುಸ್ಸನ್ತೇನ ಮನ್ತೇತಿ। ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಧಮ್ಮಿಕಂ ಪಯಾತಂ ಭಿಕ್ಖಂ
ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಕಥಂ ತಸ್ಸ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಸಮ್ಮುಖೀಭಾವಮ್ಪಿ ನ ದದೇಯ್ಯ। ಪಸ್ಸ,
ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಯಾವ ಅಪರದ್ಧಞ್ಚ ತೇ ಇದಂ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ।
೨೮೪.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಇಧ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಹತ್ಥಿಗೀವಾಯ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ
ಅಸ್ಸಪಿಟ್ಠೇ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ ರಥೂಪತ್ಥರೇ ವಾ ಠಿತೋ ಉಗ್ಗೇಹಿ ವಾ ರಾಜಞ್ಞೇಹಿ ವಾ
ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಮನ್ತನಂ ಮನ್ತೇಯ್ಯ। ಸೋ ತಮ್ಹಾ ಪದೇಸಾ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ ಏಕಮನ್ತಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ। ಅಥ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸುದ್ದೋ ವಾ
ಸುದ್ದದಾಸೋ ವಾ, ತಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಠಿತೋ ತದೇವ ಮನ್ತನಂ ಮನ್ತೇಯ್ಯ – ‘ಏವಮ್ಪಿ ರಾಜಾ
ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಆಹ, ಏವಮ್ಪಿ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಆಹಾ’ತಿ। ಅಪಿನು ಸೋ ರಾಜಭಣಿತಂ ವಾ
ಭಣತಿ ರಾಜಮನ್ತನಂ ವಾ ಮನ್ತೇತಿ? ಏತ್ತಾವತಾ ಸೋ ಅಸ್ಸ ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಮತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
೨೮೫.
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಯೇ ತೇ ಅಹೇಸುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ
ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ, ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ
ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ, ತದನುಗಾಯನ್ತಿ ತದನುಭಾಸನ್ತಿ ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ
ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ [ಯಮದಗ್ಗಿ (ಕ॰)]
ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು – ‘ತ್ಯಾಹಂ ಮನ್ತೇ ಅಧಿಯಾಮಿ
ಸಾಚರಿಯಕೋ’ತಿ, ತಾವತಾ ತ್ವಂ ಭವಿಸ್ಸಸಿ ಇಸಿ ವಾ ಇಸಿತ್ಥಾಯ ವಾ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ
ವಿಜ್ಜತಿ।
೨೮೬.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಕಿನ್ತಿ ತೇ ಸುತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವುದ್ಧಾನಂ ಮಹಲ್ಲಕಾನಂ
ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ – ಯೇ ತೇ ಅಹೇಸುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ
ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ, ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ, ತದನುಗಾಯನ್ತಿ ತದನುಭಾಸನ್ತಿ
ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ
ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು, ಏವಂ ಸು ತೇ
ಸುನ್ಹಾತಾ ಸುವಿಲಿತ್ತಾ ಕಪ್ಪಿತಕೇಸಮಸ್ಸೂ ಆಮುಕ್ಕಮಣಿಕುಣ್ಡಲಾಭರಣಾ [ಆಮುತ್ತಮಾಲಾಭರಣಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)] ಓದಾತವತ್ಥವಸನಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತಾ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತಾ ಪರಿಚಾರೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತ್ವಂ ಏತರಹಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸು ತೇ ಸಾಲೀನಂ ಓದನಂ ಸುಚಿಮಂಸೂಪಸೇಚನಂ ವಿಚಿತಕಾಳಕಂ ಅನೇಕಸೂಪಂ ಅನೇಕಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತ್ವಂ ಏತರಹಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸು ತೇ ವೇಠಕನತಪಸ್ಸಾಹಿ ನಾರೀಹಿ ಪರಿಚಾರೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತ್ವಂ ಏತರಹಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸು ತೇ ಕುತ್ತವಾಲೇಹಿ ವಳವಾರಥೇಹಿ ದೀಘಾಹಿ ಪತೋದಲಟ್ಠೀಹಿ ವಾಹನೇ ವಿತುದೇನ್ತಾ ವಿಪರಿಯಾಯನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತ್ವಂ ಏತರಹಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸು ತೇ ಉಕ್ಕಿಣ್ಣಪರಿಖಾಸು ಓಕ್ಖಿತ್ತಪಲಿಘಾಸು ನಗರೂಪಕಾರಿಕಾಸು ದೀಘಾಸಿವುಧೇಹಿ [ದೀಘಾಸಿಬದ್ಧೇಹಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)] ಪುರಿಸೇಹಿ ರಕ್ಖಾಪೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತ್ವಂ ಏತರಹಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘ಇತಿ ಖೋ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ನೇವ ತ್ವಂ ಇಸಿ ನ ಇಸಿತ್ಥಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ
ಸಾಚರಿಯಕೋ। ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಮಯಿ ಕಙ್ಖಾ ವಾ ವಿಮತಿ ವಾ ಸೋ ಮಂ ಪಞ್ಹೇನ, ಅಹಂ
ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನ ಸೋಧಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
ದ್ವೇಲಕ್ಖಣಾದಸ್ಸನಂ
೨೮೭.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಚಙ್ಕಮಂ ಅಬ್ಭುಟ್ಠಾಸಿ। ಅಮ್ಬಟ್ಠೋಪಿ ಮಾಣವೋ ವಿಹಾರಾ
ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಚಙ್ಕಮಂ ಅಬ್ಭುಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವನ್ತಂ ಚಙ್ಕಮನ್ತಂ
ಅನುಚಙ್ಕಮಮಾನೋ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಸಮನ್ನೇಸಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ
ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ । ದ್ವೀಸು ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚ।
೨೮೮. ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಪಸ್ಸತಿ ಖೋ ಮೇ ಅಯಂ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ। ದ್ವೀಸು
ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ
ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಥಾರೂಪಂ ಇದ್ಧಾಭಿಸಙ್ಖಾರಂ
ಅಭಿಸಙ್ಖಾಸಿ ಯಥಾ ಅದ್ದಸ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತೋ ಕೋಸೋಹಿತಂ ವತ್ಥಗುಯ್ಹಂ। ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ಜಿವ್ಹಂ ನಿನ್ನಾಮೇತ್ವಾ ಉಭೋಪಿ ಕಣ್ಣಸೋತಾನಿ ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ, ಉಭೋಪಿ
ನಾಸಿಕಸೋತಾನಿ ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ, ಕೇವಲಮ್ಪಿ ನಲಾಟಮಣ್ಡಲಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ಛಾದೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ
ಅಮ್ಬಟ್ಠಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ
ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಪರಿಪುಣ್ಣೇಹಿ, ನೋ ಅಪರಿಪುಣ್ಣೇಹೀ’’ತಿ। ಭಗವನ್ತಂ
ಏತದವೋಚ – ‘‘ಹನ್ದ ಚ ದಾನಿ ಮಯಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಗಚ್ಛಾಮ, ಬಹುಕಿಚ್ಚಾ ಮಯಂ ಬಹುಕರಣೀಯಾ’’ತಿ
। ‘‘ಯಸ್ಸದಾನಿ ತ್ವಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ವಳವಾರಥಮಾರುಯ್ಹ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
೨೮೯.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾಯ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಮಹತಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಕೇ ಆರಾಮೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂಯೇವ ಮಾಣವಂ
ಪಟಿಮಾನೇನ್ತೋ। ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಯೇನ ಸಕೋ ಆರಾಮೋ ತೇನ ಪಾಯಾಸಿ। ಯಾವತಿಕಾ
ಯಾನಸ್ಸ ಭೂಮಿ, ಯಾನೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಾನಾ ಪಚ್ಚೋರೋಹಿತ್ವಾ ಪತ್ತಿಕೋವ ಯೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ।
೨೯೦. ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ, ತಾತ ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅದ್ದಸ ತಂ ಭವನ್ತಂ
ಗೋತಮ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಅದ್ದಸಾಮ ಖೋ ಮಯಂ, ಭೋ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಕಚ್ಚಿ, ತಾತ
ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ತಥಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ; ಕಚ್ಚಿ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ತಾದಿಸೋ ನೋ ಅಞ್ಞಾದಿಸೋ’’ತಿ ?
‘‘ತಥಾ ಸನ್ತಂಯೇವ, ಭೋ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ, ತಾದಿಸೋವ
ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ನೋ ಅಞ್ಞಾದಿಸೋ। ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಚ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ
ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಪರಿಪುಣ್ಣೇಹಿ ನೋ ಅಪರಿಪುಣ್ಣೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಅಹು ಪನ ತೇ,
ತಾತ ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ? ‘‘ಅಹು ಖೋ ಮೇ,
ಭೋ, ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ। ‘‘ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನ ತೇ, ತಾತ
ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ಅಹು ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ
ಮಾಣವೋ ಯಾವತಕೋ [ಯಾವತಿಕೋ (ಕ॰ ಪೀ॰)] ಅಹೋಸಿ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸಿ।
೨೯೧. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಹೋ ವತ ರೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಣ್ಡಿತಕ [ಪಣ್ಡಿತಕಾ], ಅಹೋ ವತ ರೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬಹುಸ್ಸುತಕ [ಬಹುಸ್ಸುತಕಾ], ಅಹೋ ವತ ರೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ತೇವಿಜ್ಜಕ [ತೇವಿಜ್ಜಕಾ],
ಏವರೂಪೇನ ಕಿರ, ಭೋ, ಪುರಿಸೋ ಅತ್ಥಚರಕೇನ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ
ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ। ಯದೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ಅಮ್ಬಟ್ಠ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ
ಆಸಜ್ಜ ಆಸಜ್ಜ ಅವಚಾಸಿ, ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹೇಪಿ ಏವಂ
ಉಪನೇಯ್ಯ ಉಪನೇಯ್ಯ ಅವಚ। ಅಹೋ ವತ ರೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಣ್ಡಿತಕ, ಅಹೋ ವತ ರೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ
ಬಹುಸ್ಸುತಕ, ಅಹೋ ವತ ರೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ತೇವಿಜ್ಜಕ, ಏವರೂಪೇನ ಕಿರ, ಭೋ, ಪುರಿಸೋ ಅತ್ಥಚರಕೇನ
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ,
ಕುಪಿತೋ [ಸೋ ಕುಪಿತೋ (ಪೀ॰)] ಅನತ್ತಮನೋ ಅಮ್ಬಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಪದಸಾಯೇವ ಪವತ್ತೇಸಿ। ಇಚ್ಛತಿ ಚ ತಾವದೇವ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ।
ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಬುದ್ಧುಪಸಙ್ಕಮನಂ
೨೯೨. ಅಥ ಖೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಅತಿವಿಕಾಲೋ ಖೋ, ಭೋ, ಅಜ್ಜ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಸ್ವೇದಾನಿ [ದಾನಿ ಸ್ವೇ (ಸೀ॰ ಕ॰)]
ಭವಂ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಸಕೇ ನಿವೇಸನೇ ಪಣೀತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ ಯಾನೇ
ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಉಕ್ಕಾಸು ಧಾರಿಯಮಾನಾಸು ಉಕ್ಕಟ್ಠಾಯ ನಿಯ್ಯಾಸಿ,
ಯೇನ ಇಚ್ಛಾನಙ್ಗಲವನಸಣ್ಡೋ ತೇನ ಪಾಯಾಸಿ। ಯಾವತಿಕಾ ಯಾನಸ್ಸ ಭೂಮಿ ಯಾನೇನ ಗನ್ತ್ವಾ,
ಯಾನಾ ಪಚ್ಚೋರೋಹಿತ್ವಾ ಪತ್ತಿಕೋವ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ, ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ।
೨೯೩.
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಗಮಾ ನು ಖೋ
ಇಧ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನ್ತೇವಾಸೀ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ’’ತಿ? ‘‘ಆಗಮಾ ಖೋ ತೇ [ತೇಧ (ಸ್ಯಾ॰), ತೇ ಇಧ (ಪೀ॰)],
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅನ್ತೇವಾಸೀ ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ’’ತಿ। ‘‘ಅಹು ಪನ ತೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೇನ
ಮಾಣವೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ? ‘‘ಅಹು ಖೋ ಮೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೇನ
ಮಾಣವೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ। ‘‘ಯಥಾಕಥಂ ಪನ
ತೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಹು ಅಮ್ಬಟ್ಠೇನ ಮಾಣವೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ
ಭಗವಾ ಯಾವತಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಮ್ಬಟ್ಠೇನ ಮಾಣವೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ
ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬಾಲೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ, ಖಮತು ಭವಂ ಗೋತಮೋ
ಅಮ್ಬಟ್ಠಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಸುಖೀ ಹೋತು, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅಮ್ಬಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ’’ತಿ।
೨೯೪. ಅಥ
ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಸಮನ್ನೇಸಿ।
ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ
ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ। ದ್ವೀಸು ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ
ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚ।
೨೯೫.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಪಸ್ಸತಿ ಖೋ ಮೇ ಅಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ
ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ। ದ್ವೀಸು
ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ
ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ, ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಥಾರೂಪಂ ಇದ್ಧಾಭಿಸಙ್ಖಾರಂ
ಅಭಿಸಙ್ಖಾಸಿ ಯಥಾ ಅದ್ದಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಭಗವತೋ ಕೋಸೋಹಿತಂ ವತ್ಥಗುಯ್ಹಂ। ಅಥ
ಖೋ ಭಗವಾ ಜಿವ್ಹಂ ನಿನ್ನಾಮೇತ್ವಾ ಉಭೋಪಿ ಕಣ್ಣಸೋತಾನಿ ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ, ಉಭೋಪಿ ನಾಸಿಕಸೋತಾನಿ ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ, ಕೇವಲಮ್ಪಿ ನಲಾಟಮಣ್ಡಲಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ಛಾದೇಸಿ।
೨೯೬. ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ
– ‘‘ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಪರಿಪುಣ್ಣೇಹಿ ನೋ
ಅಪರಿಪುಣ್ಣೇಹೀ’’ತಿ। ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಧಿವಾಸೇತು ಮೇ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಜ್ಜತನಾಯ
ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ।
೨೯೭.
ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಭಗವತೋ ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಕಾಲಂ ಆರೋಚೇಸಿ –
‘‘ಕಾಲೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಟ್ಠಿತಂ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ
ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಯೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ
ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ
ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಪಣೀತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ಭೋಜನೀಯೇನ ಸಹತ್ಥಾ
ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ ಸಮ್ಪವಾರೇಸಿ, ಮಾಣವಕಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ
ಭಗವನ್ತಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಓನೀತಪತ್ತಪಾಣಿಂ ಅಞ್ಞತರಂ ನೀಚಂ ಆಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿ।
೨೯೮. ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ
ಭಗವಾ ಅನುಪುಬ್ಬಿಂ ಕಥಂ ಕಥೇಸಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ದಾನಕಥಂ ಸೀಲಕಥಂ ಸಗ್ಗಕಥಂ; ಕಾಮಾನಂ
ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ, ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ಯದಾ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞಾಸಿ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಂ ಕಲ್ಲಚಿತ್ತಂ ಮುದುಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಚಿತ್ತಂ ಉದಗ್ಗಚಿತ್ತಂ
ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಂ, ಅಥ ಯಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಮುಕ್ಕಂಸಿಕಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ, ತಂ ಪಕಾಸೇಸಿ – ದುಕ್ಖಂ
ಸಮುದಯಂ ನಿರೋಧಂ ಮಗ್ಗಂ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸುದ್ಧಂ ವತ್ಥಂ ಅಪಗತಕಾಳಕಂ ಸಮ್ಮದೇವ ರಜನಂ
ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಆಸನೇ ವಿರಜಂ ವೀತಮಲಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮುದಯಧಮ್ಮಂ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಉಪಾಸಕತ್ತಪಟಿವೇದನಾ
೨೯೯. ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೋ ಪತ್ತಧಮ್ಮೋ ವಿದಿತಧಮ್ಮೋ ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹಧಮ್ಮೋ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ ವಿಗತಕಥಂಕಥೋ ವೇಸಾರಜ್ಜಪ್ಪತ್ತೋ
ಅಪರಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ,
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ,
ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ ,
ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ; ಏವಮೇವಂ
ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಪುತ್ತೋ ಸಭರಿಯೋ
ಸಪರಿಸೋ ಸಾಮಚ್ಚೋ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ
ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತಂ। ಯಥಾ ಚ ಭವಂ ಗೋತಮೋ
ಉಕ್ಕಟ್ಠಾಯ ಅಞ್ಞಾನಿ ಉಪಾಸಕಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ, ಏವಮೇವ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಕುಲಂ
ಉಪಸಙ್ಕಮತು। ತತ್ಥ ಯೇ ತೇ ಮಾಣವಕಾ ವಾ ಮಾಣವಿಕಾ ವಾ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಭಿವಾದೇಸ್ಸನ್ತಿ
ವಾ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಿಸ್ಸನ್ತಿ [ಪಚ್ಚುಟ್ಠಸ್ಸನ್ತಿ (ಪೀ॰)] ವಾ
ಆಸನಂ ವಾ ಉದಕಂ ವಾ ದಸ್ಸನ್ತಿ ಚಿತ್ತಂ ವಾ ಪಸಾದೇಸ್ಸನ್ತಿ, ತೇಸಂ ತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ
ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಕಲ್ಯಾಣಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ’’ತಿ।
ಅಮ್ಬಟ್ಠಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।
೩. ಅಮ್ಬಟ್ಠಸುತ್ತಂ೪. ಸೋಣದಣ್ಡಸುತ್ತಂ
ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ
೩೦೦. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಅಙ್ಗೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಯೇನ ಚಮ್ಪಾ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಚಮ್ಪಾಯಂ ವಿಹರತಿ
ಗಗ್ಗರಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಚಮ್ಪಂ
ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ ರಞ್ಞಾ ಮಾಗಧೇನ ಸೇನಿಯೇನ
ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೇನ ದಿನ್ನಂ ರಾಜದಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ।
೩೦೧.
ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು ಭೋ ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ
ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅಙ್ಗೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಚಮ್ಪಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಚಮ್ಪಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಗಗ್ಗರಾಯ
ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ
ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ
ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ತಿ। ಸೋ
ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ
ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ
ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ
ಪಕಾಸೇತಿ। ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಚಮ್ಪಾಯ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸಙ್ಘೀ [ಸಙ್ಘಾ ಸಙ್ಘೀ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)] ಗಣೀಭೂತಾ ಯೇನ ಗಗ್ಗರಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮನ್ತಿ।
೩೦೨.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಪರಿಪಾಸಾದೇ ದಿವಾಸೇಯ್ಯಂ ಉಪಗತೋ ಹೋತಿ।
ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ಚಮ್ಪಾಯ
ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸಙ್ಘೀ [ಸಙ್ಘೇ ಸಙ್ಘೀ (ಸೀ॰ ಪೀ॰) ಸಙ್ಘಾ ಸಙ್ಘೀ (ಸ್ಯಾ॰)] ಗಣೀಭೂತೇ ಯೇನ ಗಗ್ಗರಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾ ಖತ್ತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಖತ್ತೇ, ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಚಮ್ಪಾಯ
ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸಙ್ಘೀ ಗಣೀಭೂತಾ ಯೇನ ಗಗ್ಗರಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮನ್ತೀ’’ತಿ?
‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅಙ್ಗೇಸು ಚಾರಿಕಂ
ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಚಮ್ಪಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ
ಚಮ್ಪಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಗಗ್ಗರಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ
ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ತಿ। ತಮೇತೇ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತೀ’’ತಿ।
‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಖತ್ತೇ, ಯೇನ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ,
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ಏವಂ ವದೇಹಿ – ‘ಸೋಣದಣ್ಡೋ, ಭೋ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏವಮಾಹ – ಆಗಮೇನ್ತು ಕಿರ ಭವನ್ತೋ, ಸೋಣದಣ್ಡೋಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ
ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಖತ್ತಾ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಭೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಆಗಮೇನ್ತು ಕಿರ ಭವನ್ತೋ, ಸೋಣದಣ್ಡೋಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ।
ಸೋಣದಣ್ಡಗುಣಕಥಾ
೩೦೩.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಾನಾವೇರಜ್ಜಕಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತಾನಿ
ಚಮ್ಪಾಯಂ ಪಟಿವಸನ್ತಿ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ –
‘‘ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಕಿರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇನ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸೋಣದಣ್ಡಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ ಖೋ ಮೇ, ಭೋ, ಹೋತಿ – ‘ಅಹಮ್ಪಿ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’’ತಿ।
‘‘ಮಾ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ನ
ಅರಹತಿ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಸಚೇ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಂ
ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತಿ, ಭೋತೋ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ ಯಸೋ
ಹಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಯಸೋ ಅಭಿವಡ್ಢಿಸ್ಸತಿ। ಯಮ್ಪಿ ಭೋತೋ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ ಯಸೋ
ಹಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಯಸೋ ಅಭಿವಡ್ಢಿಸ್ಸತಿ , ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಸಮಣೋತ್ವೇವ ಗೋತಮೋ ಅರಹತಿ ಭವನ್ತಂ ಸೋಣದಣ್ಡಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ।
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ,
ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ।
ಯಮ್ಪಿ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ, ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ
ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ, ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ
ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಸಮಣೋತ್ವೇವ ಗೋತಮೋ ಅರಹತಿ
ಭವನ್ತಂ ಸೋಣದಣ್ಡಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ।
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಅಡ್ಢೋ ಮಹದ್ಧನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಅಜ್ಝಾಯಕೋ ,
ಮನ್ತಧರೋ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ
ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ ಪದಕೋ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಬ್ರಹ್ಮವಣ್ಣೀ ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಛಸೀ [ಬ್ರಹ್ಮಡ್ಢೀ (ಸೀ॰), ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಚಸೀ (ಪೀ॰)] ಅಖುದ್ದಾವಕಾಸೋ ದಸ್ಸನಾಯ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸೀಲವಾ ವುದ್ಧಸೀಲೀ ವುದ್ಧಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಕಲ್ಯಾಣವಾಚೋ ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಪೋರಿಯಾ ವಾಚಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಾಯ ಅನೇಲಗಲಾಯ [ಅನೇಳಗಲಾಯ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಅನೇಲಗಳಾಯ (ಕ)] ಅತ್ಥಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಿಯಾ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬಹೂನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋ ತೀಣಿ ಮಾಣವಕಸತಾನಿ ಮನ್ತೇ ವಾಚೇತಿ। ಬಹೂ ಖೋ ಪನ ನಾನಾದಿಸಾ ನಾನಾಜನಪದಾ ಮಾಣವಕಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ಭೋತೋ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಮನ್ತತ್ಥಿಕಾ ಮನ್ತೇ ಅಧಿಯಿತುಕಾಮಾ …ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಜಿಣ್ಣೋ ವುದ್ಧೋ ಮಹಲ್ಲಕೋ ಅದ್ಧಗತೋ ವಯೋಅನುಪ್ಪತ್ತೋ; ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತರುಣೋ ಚೇವ ತರುಣಪಬ್ಬಜಿತೋ ಚ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಭವಞ್ಹಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಚಮ್ಪಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ
ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ, ರಞ್ಞಾ ಮಾಗಧೇನ ಸೇನಿಯೇನ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೇನ ದಿನ್ನಂ,
ರಾಜದಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ। ಯಮ್ಪಿ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಚಮ್ಪಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ
ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ, ರಞ್ಞಾ ಮಾಗಧೇನ ಸೇನಿಯೇನ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೇನ ದಿನ್ನಂ,
ರಾಜದಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ। ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ
ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಸಮಣೋತ್ವೇವ ಗೋತಮೋ ಅರಹತಿ ಭವನ್ತಂ ಸೋಣದಣ್ಡಂ ದಸ್ಸನಾಯ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತು’’ನ್ತಿ।
ಬುದ್ಧಗುಣಕಥಾ
೩೦೪. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಏತದವೋಚ –
‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ, ಮಮಪಿ ಸುಣಾಥ, ಯಥಾ
ಮಯಮೇವ ಅರಹಾಮ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ನತ್ವೇವ ಅರಹತಿ ಸೋ ಭವಂ
ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ
ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ, ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ, ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ
ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ। ಯಮ್ಪಿ ಭೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ
ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ, ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ, ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ ; ಅಥ ಖೋ ಮಯಮೇವ ಅರಹಾಮ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ।
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಮಹನ್ತಂ ಞಾತಿಸಙ್ಘಂ ಓಹಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಪಹೂತಂ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಂ ಓಹಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಭೂಮಿಗತಞ್ಚ ವೇಹಾಸಟ್ಠಂ ಚ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ದಹರೋವ ಸಮಾನೋ ಯುವಾ ಸುಸುಕಾಳಕೇಸೋ ಭದ್ರೇನ ಯೋಬ್ಬನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪಠಮೇನ ವಯಸಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಅಕಾಮಕಾನಂ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ
ಅಸ್ಸುಮುಖಾನಂ ರುದನ್ತಾನಂ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ
ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ
ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಬ್ರಹ್ಮವಣ್ಣೀ, ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಛಸೀ, ಅಖುದ್ದಾವಕಾಸೋ
ದಸ್ಸನಾಯ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸೀಲವಾ ಅರಿಯಸೀಲೀ ಕುಸಲಸೀಲೀ ಕುಸಲಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಕಲ್ಯಾಣವಾಚೋ ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಪೋರಿಯಾ ವಾಚಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಾಯ ಅನೇಲಗಲಾಯ ಅತ್ಥಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಿಯಾ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಬಹೂನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಖೀಣಕಾಮರಾಗೋ ವಿಗತಚಾಪಲ್ಲೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಕಮ್ಮವಾದೀ ಕಿರಿಯವಾದೀ ಅಪಾಪಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾಯ ಪಜಾಯ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಉಚ್ಚಾ ಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಖತ್ತಿಯಕುಲಾ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಅಡ್ಢಾ ಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಮಹದ್ಧನಾ ಮಹಾಭೋಗಾ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ತಿರೋರಟ್ಠಾ ತಿರೋಜನಪದಾ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿತುಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತಾನಿ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ಏವಂ
ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ ತಿ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಏಹಿಸ್ವಾಗತವಾದೀ ಸಖಿಲೋ ಸಮ್ಮೋದಕೋ ಅಬ್ಭಾಕುಟಿಕೋ ಉತ್ತಾನಮುಖೋ ಪುಬ್ಬಭಾಸೀ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಚತುನ್ನಂ ಪರಿಸಾನಂ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೇ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೇ ಬಹೂ ದೇವಾ ಚ ಮನುಸ್ಸಾ ಚ ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನಾ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಯಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ಪಟಿವಸತಿ, ನ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ಅಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇ ವಿಹೇಠೇನ್ತಿ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸಙ್ಘೀ ಗಣೀ ಗಣಾಚರಿಯೋ
ಪುಥುತಿತ್ಥಕರಾನಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ। ಯಥಾ ಖೋ ಪನ, ಭೋ, ಏತೇಸಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಯಥಾ ವಾ
ತಥಾ ವಾ ಯಸೋ ಸಮುದಾಗಚ್ಛತಿ, ನ ಹೇವಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಯಸೋ ಸಮುದಾಗತೋ। ಅಥ ಖೋ
ಅನುತ್ತರಾಯ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಯಸೋ ಸಮುದಾಗತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಸಪುತ್ತೋ ಸಭರಿಯೋ ಸಪರಿಸೋ ಸಾಮಚ್ಚೋ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಸಪುತ್ತೋ ಸಭರಿಯೋ ಸಪರಿಸೋ ಸಾಮಚ್ಚೋ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಸಪುತ್ತೋ ಸಭರಿಯೋ ಸಪರಿಸೋ ಸಾಮಚ್ಚೋ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ರಞ್ಞೋ ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰…
‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಚಮ್ಪಂ
ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಚಮ್ಪಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಗಗ್ಗರಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ। ಯೇ ಖೋ ಪನ, ಭೋ, ಕೇಚಿ
ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಗಾಮಖೇತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ಅತಿಥೀ ನೋ ತೇ ಹೋನ್ತಿ।
ಅತಿಥೀ ಖೋ ಪನಮ್ಹೇಹಿ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬಾ ಗರುಕಾತಬ್ಬಾ ಮಾನೇತಬ್ಬಾ ಪೂಜೇತಬ್ಬಾ ಅಪಚೇತಬ್ಬಾ।
ಯಮ್ಪಿ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಚಮ್ಪಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಚಮ್ಪಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಗಗ್ಗರಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ
ತೀರೇ, ಅತಿಥಿಮ್ಹಾಕಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ಅತಿಥಿ ಖೋ ಪನಮ್ಹೇಹಿ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬೋ ಗರುಕಾತಬ್ಬೋ
ಮಾನೇತಬ್ಬೋ ಪೂಜೇತಬ್ಬೋ ಅಪಚೇತಬ್ಬೋ। ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ
ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಅಥ ಖೋ ಮಯಮೇವ ಅರಹಾಮ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಏತ್ತಕೇ ಖೋ ಅಹಂ, ಭೋ, ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಪರಿಯಾಪುಣಾಮಿ, ನೋ ಚ
ಖೋ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಏತ್ತಕವಣ್ಣೋ। ಅಪರಿಮಾಣವಣ್ಣೋ ಹಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ।
೩೦೫. ಏವಂ
ವುತ್ತೇ, ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸೋಣದಣ್ಡಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಯಥಾ ಖೋ ಭವಂ
ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಭಾಸತಿ ಇತೋ ಚೇಪಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಯೋಜನಸತೇ
ವಿಹರತಿ, ಅಲಮೇವ ಸದ್ಧೇನ ಕುಲಪುತ್ತೇನ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ ಅಪಿ ಪುಟೋಸೇನಾ’’ತಿ।
‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ, ಸಬ್ಬೇವ ಮಯಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।
ಸೋಣದಣ್ಡಪರಿವಿತಕ್ಕೋ
೩೦೬. ಅಥ
ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಹತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಗಗ್ಗರಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ
ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ತಿರೋವನಸಣ್ಡಗತಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ
ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಂ; ತತ್ರ ಚೇ
ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ಖೋ ಏಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಹೋ ಏವಂ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ,
ಏವಂ ನಾಮೇಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ , ಪಞ್ಹೋ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ’ತಿ, ತೇನ ಮಂ ಅಯಂ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ
– ‘ಬಾಲೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಬ್ಯತ್ತೋ, ನಾಸಕ್ಖಿ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಯೋನಿಸೋ ಪಞ್ಹಂ
ಪುಚ್ಛಿತು’ನ್ತಿ। ಯಂ ಖೋ ಪನಾಯಂ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ, ಯಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಥ। ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ
ಯಸೋ ಹಾಯೇಥ, ಭೋಗಾಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ। ಯಸೋಲದ್ಧಾ ಖೋ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಗಾ। ಮಮಞ್ಚೇವ ಖೋ
ಪನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಚಾಹಂ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನ ಚಿತ್ತಂ ನ
ಆರಾಧೇಯ್ಯಂ; ತತ್ರ ಚೇ ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ಖೋ ಏಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಹೋ
ಏವಂ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ನಾಮೇಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಹೋ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬೋ’ತಿ, ತೇನ ಮಂ ಅಯಂ
ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ – ‘ಬಾಲೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಬ್ಯತ್ತೋ, ನಾಸಕ್ಖಿ
ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನ ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇತು’ನ್ತಿ। ಯಂ ಖೋ ಪನಾಯಂ
ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ, ಯಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಥ। ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ಯಸೋ ಹಾಯೇಥ, ಭೋಗಾಪಿ ತಸ್ಸ
ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ। ಯಸೋಲದ್ಧಾ ಖೋ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಗಾ। ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಏವಂ ಸಮೀಪಗತೋ ಸಮಾನೋ
ಅದಿಸ್ವಾವ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ನಿವತ್ತೇಯ್ಯಂ, ತೇನ ಮಂ ಅಯಂ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ – ‘ಬಾಲೋ
ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಬ್ಯತ್ತೋ ಮಾನಥದ್ಧೋ ಭೀತೋ ಚ, ನೋ ವಿಸಹತಿ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ
ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ, ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಏವಂ ಸಮೀಪಗತೋ ಸಮಾನೋ ಅದಿಸ್ವಾ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ
ನಿವತ್ತಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಯಂ ಖೋ ಪನಾಯಂ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ, ಯಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಥ। ಯಸ್ಸ ಖೋ
ಪನ ಯಸೋ ಹಾಯೇಥ, ಭೋಗಾಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ, ಯಸೋಲದ್ಧಾ ಖೋ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಗಾ’’ತಿ।
೩೦೭.
ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ
ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ।
ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕಾಪಿ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ
ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು; ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ
ಸಮ್ಮೋದಿಂಸು; ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು;
ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು; ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ
ನಾಮಗೋತ್ತಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು; ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿಂಸು।
೩೦೮. ತತ್ರಪಿ ಸುದಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏತದೇವ ಬಹುಲಮನುವಿತಕ್ಕೇನ್ತೋ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ – ‘‘ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ
ಪನ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಂ; ತತ್ರ ಚೇ ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ
ಖೋ ಏಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಹೋ ಏವಂ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ನಾಮೇಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಹೋ
ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ’ತಿ, ತೇನ ಮಂ ಅಯಂ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ – ‘ಬಾಲೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಅಬ್ಯತ್ತೋ, ನಾಸಕ್ಖಿ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಯೋನಿಸೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿತು’ನ್ತಿ। ಯಂ ಖೋ ಪನಾಯಂ
ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ, ಯಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಥ। ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ಯಸೋ ಹಾಯೇಥ, ಭೋಗಾಪಿ ತಸ್ಸ
ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ। ಯಸೋಲದ್ಧಾ ಖೋ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಗಾ। ಮಮಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಪಞ್ಹಂ
ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಚಾಹಂ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನ ಚಿತ್ತಂ ನ
ಆರಾಧೇಯ್ಯಂ; ತತ್ರ ಚೇ ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ನ ಖೋ ಏಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಹೋ
ಏವಂ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ನಾಮೇಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಹೋ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬೋ’ತಿ, ತೇನ ಮಂ ಅಯಂ
ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ – ‘ಬಾಲೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಬ್ಯತ್ತೋ, ನಾಸಕ್ಖಿ ಸಮಣಸ್ಸ
ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನ ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇತು’ನ್ತಿ। ಯಂ ಖೋ ಪನಾಯಂ ಪರಿಸಾ
ಪರಿಭವೇಯ್ಯ, ಯಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಥ। ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ಯಸೋ ಹಾಯೇಥ, ಭೋಗಾಪಿ ತಸ್ಸ
ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ। ಯಸೋಲದ್ಧಾ ಖೋ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಗಾ। ಅಹೋ ವತ ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕೇ ಆಚರಿಯಕೇ
ತೇವಿಜ್ಜಕೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಅದ್ಧಾ ವತಸ್ಸಾಹಂ ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇಯ್ಯಂ ಪಞ್ಹಸ್ಸ
ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನಾ’’ತಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪಞ್ಞತ್ತಿ
೩೦೯. ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ವಿಹಞ್ಞತಿ ಖೋ ಅಯಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಕೇನ ಚಿತ್ತೇನ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಸೋಣದಣ್ಡಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸಕೇ ಆಚರಿಯಕೇ ತೇವಿಜ್ಜಕೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸೋಣದಣ್ಡಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕತಿಹಿ ಪನ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ; ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ
ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ?
೩೧೦. ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಯಂ
ವತ ನೋ ಅಹೋಸಿ ಇಚ್ಛಿತಂ, ಯಂ ಆಕಙ್ಖಿತಂ, ಯಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ, ಯಂ ಅಭಿಪತ್ಥಿತಂ – ‘ಅಹೋ ವತ
ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕೇ ಆಚರಿಯಕೇ ತೇವಿಜ್ಜಕೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಅದ್ಧಾ ವತಸ್ಸಾಹಂ
ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇಯ್ಯಂ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನಾ’ತಿ, ತತ್ರ ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕೇ ಆಚರಿಯಕೇ
ತೇವಿಜ್ಜಕೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ। ಅದ್ಧಾ ವತಸ್ಸಾಹಂ ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇಸ್ಸಾಮಿ ಪಞ್ಹಸ್ಸ
ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನಾ’’ತಿ।
೩೧೧.
ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಬ್ಭುನ್ನಾಮೇತ್ವಾ ಕಾಯಂ ಅನುವಿಲೋಕೇತ್ವಾ ಪರಿಸಂ
ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ; ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ
ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ। ಕತಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ? ಇಧ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ
ಹೋತಿ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ, ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ
ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ; ಅಜ್ಝಾಯಕೋ ಹೋತಿ ಮನ್ತಧರೋ ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ
ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ ಪದಕೋ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ
ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ; ಅಭಿರೂಪೋ ಹೋತಿ
ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಬ್ರಹ್ಮವಣ್ಣೀ
ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಛಸೀ ಅಖುದ್ದಾವಕಾಸೋ ದಸ್ಸನಾಯ; ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ ವುದ್ಧಸೀಲೀ ವುದ್ಧಸೀಲೇನ
ಸಮನ್ನಾಗತೋ; ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ಮೇಧಾವೀ ಪಠಮೋ ವಾ ದುತಿಯೋ ವಾ ಸುಜಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ।
ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪಞ್ಚಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ; ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ
ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
‘‘ಇಮೇಸಂ ಪನ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ಸಕ್ಕಾ ಏಕಂ
ಅಙ್ಗಂ ಠಪಯಿತ್ವಾ ಚತೂಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇತುಂ;
‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ?
‘‘ಸಕ್ಕಾ , ಭೋ ಗೋತಮ। ಇಮೇಸಞ್ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ
ಅಙ್ಗಾನಂ ವಣ್ಣಂ ಠಪಯಾಮ। ಕಿಞ್ಹಿ ವಣ್ಣೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ? ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಹೋತಿ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ
ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ; ಅಜ್ಝಾಯಕೋ ಚ ಹೋತಿ ಮನ್ತಧರೋ ಚ ತಿಣ್ಣಂ
ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ ಪದಕೋ
ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ; ಸೀಲವಾ ಚ ಹೋತಿ ವುದ್ಧಸೀಲೀ
ವುದ್ಧಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ; ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ಮೇಧಾವೀ ಪಠಮೋ ವಾ ದುತಿಯೋ ವಾ ಸುಜಂ
ಪಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ ಭೋ ಗೋತಮ ಚತೂಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ; ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
೩೧೨.
‘‘ಇಮೇಸಂ ಪನ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಚತುನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ಸಕ್ಕಾ ಏಕಂ ಅಙ್ಗಂ ಠಪಯಿತ್ವಾ
ತೀಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇತುಂ; ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ
ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಕ್ಕಾ, ಭೋ ಗೋತಮ।
ಇಮೇಸಞ್ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಚತುನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ಮನ್ತೇ ಠಪಯಾಮ। ಕಿಞ್ಹಿ ಮನ್ತಾ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ?
ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಹೋತಿ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ
ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ;
ಸೀಲವಾ ಚ ಹೋತಿ ವುದ್ಧಸೀಲೀ ವುದ್ಧಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ; ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ಮೇಧಾವೀ ಪಠಮೋ
ವಾ ದುತಿಯೋ ವಾ ಸುಜಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ತೀಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ; ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ,
ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
‘‘ಇಮೇಸಂ ಪನ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಿಣ್ಣಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ಸಕ್ಕಾ ಏಕಂ ಅಙ್ಗಂ
ಠಪಯಿತ್ವಾ ದ್ವೀಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇತುಂ;
‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ
ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಕ್ಕಾ, ಭೋ ಗೋತಮ। ಇಮೇಸಞ್ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ತಿಣ್ಣಂ
ಅಙ್ಗಾನಂ ಜಾತಿಂ ಠಪಯಾಮ। ಕಿಞ್ಹಿ ಜಾತಿ ಕರಿಸ್ಸತಿ? ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ ವುದ್ಧಸೀಲೀ ವುದ್ಧಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ; ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ಮೇಧಾವೀ ಪಠಮೋ ವಾ ದುತಿಯೋ ವಾ ಸುಜಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ। ಇಮೇಹಿ
ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ದ್ವೀಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ;
‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
೩೧೩. ಏವಂ
ವುತ್ತೇ, ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸೋಣದಣ್ಡಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಾ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ
ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಏವಂ ಅವಚ। ಅಪವದತೇವ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ವಣ್ಣಂ, ಅಪವದತಿ
ಮನ್ತೇ, ಅಪವದತಿ ಜಾತಿಂ ಏಕಂಸೇನ। ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಸ್ಸೇವ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಾದಂ
ಅನುಪಕ್ಖನ್ದತೀ’’ತಿ।
೩೧೪.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏವಂ ಹೋತಿ
– ‘ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಚ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಅಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಚ ಸೋಣದಣ್ಡೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಚ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ನ ಚ ಪಹೋತಿ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಪಟಿಮನ್ತೇತು’ನ್ತಿ, ತಿಟ್ಠತು ಸೋಣದಣ್ಡೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ತುಮ್ಹೇ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಮನ್ತವ್ಹೋ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ। ಸಚೇ ಪನ ತುಮ್ಹಾಕಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಚ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಚ
ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಪಹೋತಿ ಚ ಸೋಣದಣ್ಡೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಪಟಿಮನ್ತೇತು’ನ್ತಿ, ತಿಟ್ಠಥ
ತುಮ್ಹೇ, ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪಟಿಮನ್ತೇತೂ’’ತಿ।
೩೧೫. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತಿಟ್ಠತು ಭವಂ ಗೋತಮೋ, ತುಣ್ಹೀ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಹೋತು, ಅಹಮೇವ ತೇಸಂ ಸಹಧಮ್ಮೇನ
ಪಟಿವಚನಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಮಾ ಭವನ್ತೋ ಏವಂ ಅವಚುತ್ಥ, ಮಾ ಭವನ್ತೋ ಏವಂ ಅವಚುತ್ಥ – ‘ಅಪವದತೇವ ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ
ವಣ್ಣಂ, ಅಪವದತಿ ಮನ್ತೇ, ಅಪವದತಿ ಜಾತಿಂ ಏಕಂಸೇನ। ಭವಂ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಸಮಣಸ್ಸೇವ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಾದಂ ಅನುಪಕ್ಖನ್ದತೀ’ತಿ। ನಾಹಂ, ಭೋ, ಅಪವದಾಮಿ ವಣ್ಣಂ ವಾ ಮನ್ತೇ ವಾ ಜಾತಿಂ ವಾ’’ತಿ।
೩೧೬. ತೇನ
ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯೋ ಅಙ್ಗಕೋ ನಾಮ ಮಾಣವಕೋ ತಸ್ಸಂ
ಪರಿಸಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಏತದವೋಚ
– ‘‘ಪಸ್ಸನ್ತಿ ನೋ ಭೋನ್ತೋ ಇಮಂ ಅಙ್ಗಕಂ ಮಾಣವಕಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ?
‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’। ‘‘ಅಙ್ಗಕೋ ಖೋ, ಭೋ, ಮಾಣವಕೋ ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ
ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಬ್ರಹ್ಮವಣ್ಣೀ ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಛಸೀ ಅಖುದ್ದಾವಕಾಸೋ ದಸ್ಸನಾಯ,
ನಾಸ್ಸ ಇಮಿಸ್ಸಂ ಪರಿಸಾಯಂ ಸಮಸಮೋ ಅತ್ಥಿ ವಣ್ಣೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ। ಅಙ್ಗಕೋ ಖೋ
ಮಾಣವಕೋ ಅಜ್ಝಾಯಕೋ ಮನ್ತಧರೋ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ
ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ ಪದಕೋ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು
ಅನವಯೋ। ಅಹಮಸ್ಸ ಮನ್ತೇ ವಾಚೇತಾ। ಅಙ್ಗಕೋ ಖೋ ಮಾಣವಕೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ
ಚ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ।
ಅಹಮಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಜಾನಾಮಿ। ಅಙ್ಗಕೋ ಖೋ ಮಾಣವಕೋ ಪಾಣಮ್ಪಿ ಹನೇಯ್ಯ, ಅದಿನ್ನಮ್ಪಿ
ಆದಿಯೇಯ್ಯ , ಪರದಾರಮ್ಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಮುಸಾವಾದಮ್ಪಿ ಭಣೇಯ್ಯ,
ಮಜ್ಜಮ್ಪಿ ಪಿವೇಯ್ಯ, ಏತ್ಥ ದಾನಿ, ಭೋ, ಕಿಂ ವಣ್ಣೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ, ಕಿಂ ಮನ್ತಾ, ಕಿಂ
ಜಾತಿ? ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸೀಲವಾ ಚ ಹೋತಿ ವುದ್ಧಸೀಲೀ ವುದ್ಧಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ,
ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ಮೇಧಾವೀ ಪಠಮೋ ವಾ ದುತಿಯೋ ವಾ ಸುಜಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ,
ಭೋ, ದ್ವೀಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ;
‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
ಸೀಲಪಞ್ಞಾಕಥಾ
೩೧೭.
‘‘ಇಮೇಸಂ ಪನ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ಸಕ್ಕಾ ಏಕಂ ಅಙ್ಗಂ ಠಪಯಿತ್ವಾ ಏಕೇನ
ಅಙ್ಗೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಞ್ಞಪೇತುಂ; ‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀ’ತಿ ಚ
ವದಮಾನೋ ಸಮ್ಮಾ ವದೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪನ ಮುಸಾವಾದಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ
ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ। ಸೀಲಪರಿಧೋತಾ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪಞ್ಞಾ; ಪಞ್ಞಾಪರಿಧೋತಂ ಸೀಲಂ। ಯತ್ಥ
ಸೀಲಂ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ, ಯತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ತತ್ಥ ಸೀಲಂ। ಸೀಲವತೋ ಪಞ್ಞಾ, ಪಞ್ಞವತೋ ಸೀಲಂ।
ಸೀಲಪಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಪನ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಹತ್ಥೇನ ವಾ
ಹತ್ಥಂ ಧೋವೇಯ್ಯ, ಪಾದೇನ ವಾ ಪಾದಂ ಧೋವೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸೀಲಪರಿಧೋತಾ
ಪಞ್ಞಾ, ಪಞ್ಞಾಪರಿಧೋತಂ ಸೀಲಂ। ಯತ್ಥ ಸೀಲಂ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ,
ಯತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ತತ್ಥ ಸೀಲಂ। ಸೀಲವತೋ ಪಞ್ಞಾ, ಪಞ್ಞವತೋ ಸೀಲಂ। ಸೀಲಪಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಪನ
ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇತಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏವಮೇತಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ,
ಸೀಲಪರಿಧೋತಾ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಞಾ, ಪಞ್ಞಾಪರಿಧೋತಂ ಸೀಲಂ। ಯತ್ಥ ಸೀಲಂ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ,
ಯತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ತತ್ಥ ಸೀಲಂ। ಸೀಲವತೋ ಪಞ್ಞಾ, ಪಞ್ಞವತೋ ಸೀಲಂ। ಸೀಲಪಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಪನ
ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಹತ್ಥಂ ಧೋವೇಯ್ಯ,
ಪಾದೇನ ವಾ ಪಾದಂ ಧೋವೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೀಲಪರಿಧೋತಾ ಪಞ್ಞಾ,
ಪಞ್ಞಾಪರಿಧೋತಂ ಸೀಲಂ। ಯತ್ಥ ಸೀಲಂ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ, ಯತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ತತ್ಥ ಸೀಲಂ। ಸೀಲವತೋ ಪಞ್ಞಾ, ಪಞ್ಞವತೋ ಸೀಲಂ। ಸೀಲಪಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಪನ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ ।
೩೧೮.
‘‘ಕತಮಂ ಪನ ತಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೀಲಂ? ಕತಮಾ ಸಾ ಪಞ್ಞಾ’’ತಿ? ‘‘ಏತ್ತಕಪರಮಾವ ಮಯಂ, ಭೋ
ಗೋತಮ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ। ಸಾಧು ವತ ಭವನ್ತಂಯೇವ ಗೋತಮಂ ಪಟಿಭಾತು ಏತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ
ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸುಣೋಹಿ; ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿಕರೋಹಿ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಇಧ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ…ಪೇ॰… (ಯಥಾ
೧೯೦-೨೧೨ ಅನುಚ್ಛೇದೇಸು ತಥಾ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ)। ಏವಂ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು
ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಖೋ ತಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೀಲಂ…ಪೇ॰… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰… ಞಾಣದಸ್ಸನಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹರತಿ, ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ
ಪಞ್ಞಾಯ…ಪೇ॰… ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ಅಯಂ ಖೋ ಸಾ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಞ್ಞಾ’’ತಿ।
ಸೋಣದಣ್ಡಉಪಾಸಕತ್ತಪಟಿವೇದನಾ
೩೧೯. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ , ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ ।
ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ
ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ,
‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ; ಏವಮೇವಂ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ
ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ
ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತಂ । ಅಧಿವಾಸೇತು ಚ ಮೇ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸ್ವಾತನಾಯ ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ।
೩೨೦.
ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ
ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಸ್ಸಾ
ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಕೇ ನಿವೇಸನೇ ಪಣೀತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ ಭಗವತೋ
ಕಾಲಂ ಆರೋಚಾಪೇಸಿ – ‘‘ಕಾಲೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಟ್ಠಿತಂ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಯೇನ ಸೋಣದಣ್ಡಸ್ಸ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ
ಪಣೀತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ಭೋಜನೀಯೇನ ಸಹತ್ಥಾ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ ಸಮ್ಪವಾರೇಸಿ।
೩೨೧. ಅಥ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಓನೀತಪತ್ತಪಾಣಿಂ ಅಞ್ಞತರಂ ನೀಚಂ ಆಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಸೋಣದಣ್ಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ, ಭೋ
ಗೋತಮ, ಪರಿಸಗತೋ ಸಮಾನೋ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಭಿವಾದೇಯ್ಯಂ, ತೇನ ಮಂ ಸಾ
ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ। ಯಂ ಖೋ ಪನ ಸಾ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ, ಯಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಥ। ಯಸ್ಸ ಖೋ
ಪನ ಯಸೋ ಹಾಯೇಥ, ಭೋಗಾಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ। ಯಸೋಲದ್ಧಾ ಖೋ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಗಾ। ಅಹಞ್ಚೇವ
ಖೋ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪರಿಸಗತೋ ಸಮಾನೋ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಂ, ಆಸನಾ ಮೇ ತಂ ಭವಂ
ಗೋತಮೋ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಂ ಧಾರೇತು। ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ,
ಪರಿಸಗತೋ ಸಮಾನೋ ವೇಠನಂ ಓಮುಞ್ಚೇಯ್ಯಂ, ಸಿರಸಾ ಮೇ ತಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಭಿವಾದನಂ ಧಾರೇತು।
ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಯಾನಗತೋ ಸಮಾನೋ ಯಾನಾ ಪಚ್ಚೋರೋಹಿತ್ವಾ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ
ಅಭಿವಾದೇಯ್ಯಂ, ತೇನ ಮಂ ಸಾ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ। ಯಂ ಖೋ ಪನ ಸಾ ಪರಿಸಾ ಪರಿಭವೇಯ್ಯ,
ಯಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಥ, ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ಯಸೋ ಹಾಯೇಥ, ಭೋಗಾಪಿ ತಸ್ಸ ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ। ಯಸೋಲದ್ಧಾ
ಖೋ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಗಾ। ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಯಾನಗತೋ ಸಮಾನೋ ಪತೋದಲಟ್ಠಿಂ
ಅಬ್ಭುನ್ನಾಮೇಯ್ಯಂ, ಯಾನಾ ಮೇ ತಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಪಚ್ಚೋರೋಹನಂ ಧಾರೇತು। ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಯಾನಗತೋ ಸಮಾನೋ ಛತ್ತಂ ಅಪನಾಮೇಯ್ಯಂ, ಸಿರಸಾ ಮೇ ತಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಭಿವಾದನಂ ಧಾರೇತೂ’’ತಿ।
೩೨೨. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸೋಣದಣ್ಡಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಸಮುತ್ತೇಜೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮೀತಿ।
ಸೋಣದಣ್ಡಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।
Please watch:
International Songs in Homage of the Buddha - Part 1-22:25 mins
http://suprememastertv.com/ - International Songs in Homage of the Buddha - Part 1, Episode 617, Air date: 23 - May- 2008
