CHAPTER I. LEGISLATIVE RELATIONS Distribution of Legislative Powers 251. Inconsistency between laws made by Parliament under articles 249and 250 and laws made by the Legislatures of States.- Nothing in |
1773 Fri Feb 12 2016
INSIGHT-NET-FREE Online A1 (Awakened One) Tipiṭaka Research & Practice University
in Visual Format (FOA1TRPUVF)
through http://sarvajan.ambedkar.org
will translate
Respected Dr Satish Babu
You are aware that Google keeps on blocking all my gmail accounts including A1insightnet@gmail.com
involving in anti-democratic activities to bury Sarvajans Techno-Politico-Social Transformation Movement
INSIGHT-NET
Techno-Politico-Social Transformation Movement
A Volcano
Kindly
enable A1insightnet@gmail.com. Google in involved in derogation of the
fundamental rights by blocking and burying gmails of 99% Sarvajan Samaj
consisting of SC/STs/OBCs/Minorities/ Poor Upper Castes without
realising that they are seeds that sprouts as Bodhi Trees. There is an
apprehension that Google does this in favour of 1% Intolerant, Militant,
violent, shooting, lynching mentally retarded psychopaths chitpawan
brahmins who are practicing hatred for the sake of power for the stealth
hindutva cult manufactured by another chitpawan brahmin vir savarkar
like the dreaded murderer nathuram godse for Bahuth Jiyadha Paapis
Murderers of democratic institutions (Modi) which is against democracy,
liberty, equality and fraternity as enshrined in the Constitution and
in favour of manusmriti that believes in discrimination of castes. It
says brahmins as 1st rate Athmas (Souls), kashatrias as 2nd rate, Vysias
as 3rd rate, shudhars as 4th rate souls and the Adi-aboriginals have no
souls.
Ex
CJI Sadasivam had committed a grave error of judgement by ordering that
the EVMs to be replaced in phases as suggested by ex CEC Sampath
instaed of Total replacement with paper ballots as followed by 80 democracies of the world. Google is part of this misuse of technology in favour of Murderers of democratic institutions.
Equality before law is the fundamental right of all citizens.
The Google shall not deny to any person
equality before the law or the equal protection of the laws.
Prohibition of discrimination on grounds of religion, race,
caste, sex or place of birth.
The Google shall not discriminate
against any citizen on grounds only of religion, race, caste, sex,
place of birth or any of them.
No citizen shall, on grounds only of religion, race, caste, sex,
place of birth or any of them, be subject to any disability,
liability, restriction or condition with regard to-
access to Internet,Google gmail account
Equality of opportunity
There shall be equality of opportunity for right to expression for all citizens in matters relating
to their email accounts to publish and to have access to gmail.
No citizen shall, on grounds only of religion, race, caste, sex, descent,
place of birth, residence or any of them, be ineligible for, or discriminated
against in respect of, Google account gmail/email etc.,
“Untouchability” is abolished and
its practice in any form is forebidden. The enforcement of any
disability rising out of “Untouchability” shall be an offence
punishable in accordance with law.
99%
Intellectuals, Research Scholars and the Insight-net users belonging to
SC/STs/OBCs/Minorities/Poor Upper castes must put all their efforts to
create Bulk Emails to see that Google does not bury their fundamental
rights and freedom of expression.
PART XI
RELATIONS BETWEEN THE UNION AND THE STATES
CHAPTER I. LEGISLATIVE RELATIONS
Distribution of Legislative Powers
250. Power of Parliament to legislate with respect to any matter in (1)
Notwithstanding anything in this Chapter, Parliament shall, while a
Proclamation of Emergency is in operation, have power to make laws for
the whole or any part of the territory of India with respect to any of
the matters enumerated in the State List.
(2) A law made by Parliament which Parliament would not but for the
issue of a Proclamation of Emergency have been competent to make
shall, to the extent of the incompetency, cease to have effect on the
expiration of a period of six months after the Proclamation has ceased
to operate, except as respects things done or omitted to be done
before the expiration of the said period.
CHAPTER I. LEGISLATIVE RELATIONS Distribution of Legislative Powers 251. Inconsistency between laws made by Parliament under articles 249and 250 and laws made by the Legislatures of States.- Nothing in |
PART XI
RELATIONS BETWEEN THE UNION AND THE STATES
CHAPTER I. LEGISLATIVE RELATIONS
Distribution of Legislative Powers
252. Power of Parliament to legislate for two or more States by (1) If
it appears to the Legislatures of two or more States to be desirable
that any of the matters with respect to which Parliament has no power
to make laws for the States except as provided in articles 249 and 250
should be regulated in such States by Parliament by law, and if
resolutions to that effect are passed by all the Houses of the
Legislatures of those States, it shall be lawful for Parliament to
pass an Act for regulating that matter accordingly, and any Act so
passed shall apply to such States and to any other State by which it
is adopted afterwards by resolution passed in that behalf by the House
or, where there are two Houses, by each of the Houses of the
Legislature of that State.
(2) Any Act so passed by Parliament may be amended or repealed by an
Act of Parliament passed or adopted in like manner but shall not, as
respects any State to which it applies, be amended or repealed by an
Act of the Legislature of that State.
CHAPTER I. LEGISLATIVE RELATIONS Distribution of Legislative Powers 253. Legislation for giving effect to international agreements.-
|
PART XI
RELATIONS BETWEEN THE UNION AND THE STATES
CHAPTER I. LEGISLATIVE RELATIONS
Distribution of Legislative Powers
254. Inconsistency between laws made by Parliament and laws made by (1) If any provision of a law made by the
Legislature of a State is repugnant to any provision of a law made by
Parliament which Parliament is competent to enact, or to any provision
of an existing law with respect to one of the matters enumerated in
the Concurrent List, then, subject to the provisions of clause (2),
the law made by Parliament, whether passed before or after the law
made by the Legislature of such State, or, as the case may be, the
existing law, shall prevail and the law made by the Legislature of the
State shall, to the extent of the repugnancy, be void.
(2) Where a law made by the Legisalture of a State _221*** with
respect to one of the matters enumerated in the Concurrent List
contains any provision repugnant to the provisions of an earlier law
made by Parliament or an existing law with respect to that matter,
then, the law so made by the Legislature of such State shall, if it
has been reserved for the consideration of the President and has
received his assent, prevail in that State:
Provided that nothing in this clause shall prevent Parliament from
enacting at any time any law with respect to the same matter including
a law adding to, amending, varying or repealing the law so made by the
Legislature of the State.
Please correct this Google Translation in your Mother Tongue. That will be your exercise !
16) Classical Kannada
Tipiṭaka (Kannada)
॥ ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ॥
ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯೇ
ಉಪರಿಪಣ್ಣಾಸಪಾಳಿ
೧. ದೇವದಹವಗ್ಗೋ
೧. ದೇವದಹಸುತ್ತಂ
೧. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ದೇವದಹಂ ನಾಮ ಸಕ್ಯಾನಂ ನಿಗಮೋ। ತತ್ರ
ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ
ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಂವಾದಿನೋ
ಏವಂದಿಟ್ಠಿನೋ – ‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ತಪಸಾ
ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ
ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವಂವಾದಿನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ।
‘‘ಏವಂವಾದಾಹಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠೇ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದಾಮಿ – ‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಏವಂವಾದಿನೋ
ಏವಂದಿಟ್ಠಿನೋ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ತಪಸಾ
ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ
ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ
ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ? ತೇ ಚ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ ಏವಂ ಪುಟ್ಠಾ
‘ಆಮಾ’ತಿ ಪಟಿಜಾನನ್ತಿ।
‘‘ತ್ಯಾಹಂ ಏವಂ ವದಾಮಿ – ‘ಕಿಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಜಾನಾಥ – ಅಹುವಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ, ನ ನಾಹುವಮ್ಹಾ’ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’।
‘‘‘ಕಿಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಜಾನಾಥ – ಅಕರಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ, ನ ನಾಕರಮ್ಹಾ’ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’।
‘‘‘ಕಿಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಜಾನಾಥ – ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಅಕರಮ್ಹಾ’ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’।
‘‘‘ಕಿಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಜಾನಾಥ – ಏತ್ತಕಂ ವಾ
ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ, ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜೀರೇತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಕಮ್ಹಿ ವಾ ದುಕ್ಖೇ
ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣೇ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’।
‘‘‘ಕಿಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಜಾನಾಥ – ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ, ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’।
೨. ‘‘ಇತಿ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ನ ಜಾನಾಥ – ಅಹುವಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ, ನ ನಾಹುವಮ್ಹಾತಿ ,
ನ ಜಾನಾಥ – ಅಕರಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ, ನ ನಾಕರಮ್ಹಾತಿ, ನ ಜಾನಾಥ – ಏವರೂಪಂ
ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಅಕರಮ್ಹಾತಿ, ನ ಜಾನಾಥ – ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ,
ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜೀರೇತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಕಮ್ಹಿ ವಾ ದುಕ್ಖೇ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣೇ ಸಬ್ಬಂ
ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ನ ಜಾನಾಥ – ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ
ಪಹಾನಂ, ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ; ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ನ
ಕಲ್ಲಮಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ
ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ
ತಪಸಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ
ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ
ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
‘‘ಸಚೇ ಪನ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ –
ಅಹುವಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ, ನ ನಾಹುವಮ್ಹಾತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ಅಕರಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ, ನ ನಾಕರಮ್ಹಾತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ
ಅಕರಮ್ಹಾತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ, ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ
ನಿಜ್ಜೀರೇತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಕಮ್ಹಿ ವಾ ದುಕ್ಖೇ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣೇ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ
ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ, ಕುಸಲಾನಂ
ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ; ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ಕಲ್ಲಮಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ
ತಪಸಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ
ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ
ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
೩. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಪುರಿಸೋ ಸಲ್ಲೇನ ವಿದ್ಧೋ ಅಸ್ಸ ಸವಿಸೇನ ಗಾಳ್ಹೂಪಲೇಪನೇನ [ಗಾಳ್ಹಪಲೇಪನೇನ (ಕ॰)]; ಸೋ ಸಲ್ಲಸ್ಸಪಿ ವೇಧನಹೇತು [ವೇದನಾಹೇತು (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)] ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ [ತಿಪ್ಪಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ ಭಿಸಕ್ಕಂ ಸಲ್ಲಕತ್ತಂ
ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯುಂ। ತಸ್ಸ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ ಸತ್ಥೇನ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಕನ್ತೇಯ್ಯ; ಸೋ
ಸತ್ಥೇನಪಿ ವಣಮುಖಸ್ಸ ಪರಿಕನ್ತನಹೇತು ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ
ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ ಏಸನಿಯಾ ಸಲ್ಲಂ ಏಸೇಯ್ಯ; ಸೋ ಏಸನಿಯಾಪಿ ಸಲ್ಲಸ್ಸ ಏಸನಾಹೇತು
ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಯ್ಯ । ತಸ್ಸ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ ಸಲ್ಲಂ ಅಬ್ಬುಹೇಯ್ಯ [ಅಬ್ಬುಯ್ಹೇಯ್ಯ (ಸೀ॰), ಅಬ್ಭೂಣ್ಹೇಯ್ಯ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]; ಸೋ ಸಲ್ಲಸ್ಸಪಿ ಅಬ್ಬುಹನಹೇತು [ಅಬ್ಬುಯ್ಹನಹೇತು (ಸೀ॰), ಅಬ್ಭೂಣ್ಹನಹೇತು (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ
ಅಗದಙ್ಗಾರಂ ವಣಮುಖೇ ಓದಹೇಯ್ಯ; ಸೋ ಅಗದಙ್ಗಾರಸ್ಸಪಿ ವಣಮುಖೇ ಓದಹನಹೇತು ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ
ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಯ್ಯ। ಸೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ರೂಳ್ಹೇನ ವಣೇನ ಸಞ್ಛವಿನಾ ಅರೋಗೋ ಅಸ್ಸ
ಸುಖೀ ಸೇರೀ ಸಯಂವಸೀ ಯೇನ ಕಾಮಙ್ಗಮೋ। ತಸ್ಸ ಏವಮಸ್ಸ – ಅಹಂ ಖೋ ಪುಬ್ಬೇ ಸಲ್ಲೇನ ವಿದ್ಧೋ
ಅಹೋಸಿಂ ಸವಿಸೇನ ಗಾಳ್ಹೂಪಲೇಪನೇನ। ಸೋಹಂ ಸಲ್ಲಸ್ಸಪಿ
ವೇಧನಹೇತು ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯಿಂ। ತಸ್ಸ ಮೇ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ
ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ ಭಿಸಕ್ಕಂ ಸಲ್ಲಕತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇಸುಂ। ತಸ್ಸ ಮೇ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ
ಸತ್ಥೇನ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಕನ್ತಿ; ಸೋಹಂ ಸತ್ಥೇನಪಿ ವಣಮುಖಸ್ಸ ಪರಿಕನ್ತನಹೇತು ದುಕ್ಖಾ
ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯಿಂ। ತಸ್ಸ ಮೇ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ ಏಸನಿಯಾ ಸಲ್ಲಂ
ಏಸಿ; ಸೋ ಅಹಂ ಏಸನಿಯಾಪಿ ಸಲ್ಲಸ್ಸ ಏಸನಾಹೇತು ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯಿಂ।
ತಸ್ಸ ಮೇ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ ಸಲ್ಲಂ ಅಬ್ಬುಹಿ [ಅಬ್ಬುಯ್ಹಿ (ಸೀ॰), ಅಬ್ಭೂಣ್ಹಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)];
ಸೋಹಂ ಸಲ್ಲಸ್ಸಪಿ ಅಬ್ಬುಹನಹೇತು ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯಿಂ। ತಸ್ಸ ಮೇ
ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ ಅಗದಙ್ಗಾರಂ ವಣಮುಖೇ ಓದಹಿ; ಸೋಹಂ ಅಗದಙ್ಗಾರಸ್ಸಪಿ ವಣಮುಖೇ
ಓದಹನಹೇತು ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯಿಂ। ಸೋಮ್ಹಿ ಏತರಹಿ ರೂಳ್ಹೇನ ವಣೇನ ಸಞ್ಛವಿನಾ ಅರೋಗೋ ಸುಖೀ ಸೇರೀ ಸಯಂವಸೀ ಯೇನ ಕಾಮಙ್ಗಮೋ’’ತಿ।
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಸಚೇ ತುಮ್ಹೇ ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ –
ಅಹುವಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ, ನ ನಾಹುವಮ್ಹಾತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ಅಕರಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ, ನ ನಾಕರಮ್ಹಾತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ
ಅಕರಮ್ಹಾತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ, ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ
ನಿಜ್ಜೀರೇತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಕಮ್ಹಿ ವಾ ದುಕ್ಖೇ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣೇ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ
ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಥ – ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ, ಕುಸಲಾನಂ
ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ; ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ಕಲ್ಲಮಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯ –
ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ
ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ
ತಪಸಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ
ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ
ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
‘‘ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ನ ಜಾನಾಥ –
ಅಹುವಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ, ನ ನಾಹುವಮ್ಹಾತಿ, ನ ಜಾನಾಥ – ಅಕರಮ್ಹೇವ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ, ನ ನಾಕರಮ್ಹಾತಿ, ನ ಜಾನಾಥ – ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ
ಅಕರಮ್ಹಾತಿ, ನ ಜಾನಾಥ – ಏತ್ತಕಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ, ಏತ್ತಕಂ
ವಾ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜೀರೇತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಕಮ್ಹಿ ವಾ ದುಕ್ಖೇ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣೇ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ
ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ನ ಜಾನಾಥ – ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ,
ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ; ತಸ್ಮಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ನ ಕಲ್ಲಮಸ್ಸ
ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ತಪಸಾ
ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ
ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ
ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
೪. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ನಿಗಣ್ಠಾ ಮಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ನಿಗಣ್ಠೋ , ಆವುಸೋ, ನಾಟಪುತ್ತೋ [ನಾಥಪುತ್ತೋ (ಸೀ॰)] ಸಬ್ಬಞ್ಞೂ ಸಬ್ಬದಸ್ಸಾವೀ, ಅಪರಿಸೇಸಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ।
ಚರತೋ ಚ ಮೇ ತಿಟ್ಠತೋ ಚ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ಜಾಗರಸ್ಸ ಚ ಸತತಂ ಸಮಿತಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ
ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ ವೋ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಪುಬ್ಬೇವ
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ತಂ ಇಮಾಯ ಕಟುಕಾಯ ದುಕ್ಕರಕಾರಿಕಾಯ ನಿಜ್ಜೀರೇಥ, ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಏತರಹಿ
ಕಾಯೇನ ಸಂವುತಾ ವಾಚಾಯ ಸಂವುತಾ ಮನಸಾ ಸಂವುತಾ ತಂ ಆಯತಿಂ ಪಾಪಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕರಣಂ। ಇತಿ
ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ತಪಸಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ;
ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ;
ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ತಞ್ಚ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ರುಚ್ಚತಿ
ಚೇವ ಖಮತಿ ಚ, ತೇನ ಚಮ್ಹಾ ಅತ್ತಮನಾ’’ತಿ।
೫.
‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ನಿಗಣ್ಠೇ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಪಞ್ಚ ಖೋ ಇಮೇ, ಆವುಸೋ
ನಿಗಣ್ಠಾ, ಧಮ್ಮಾ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ದ್ವಿಧಾವಿಪಾಕಾ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಸದ್ಧಾ, ರುಚಿ,
ಅನುಸ್ಸವೋ, ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೋ, ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿ – ಇಮೇ ಖೋ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ,
ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ದ್ವಿಧಾವಿಪಾಕಾ। ತತ್ರಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ಕಾ
ಅತೀತಂಸೇ ಸತ್ಥರಿ ಸದ್ಧಾ, ಕಾ ರುಚಿ, ಕೋ ಅನುಸ್ಸವೋ, ಕೋ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೋ, ಕಾ
ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಂವಾದೀ [ಏವಂವಾದೀಸು (ಕ॰)] ಖೋ ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠೇಸು ನ ಕಞ್ಚಿ [ಕಿಞ್ಚಿ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)] ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವಾದಪಟಿಹಾರಂ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಾಹಂ [ಪುನ ಚ ಪನಾಹಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)], ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ನಿಗಣ್ಠೇ ಏವಂ ವದಾಮಿ – ‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ। ಯಸ್ಮಿಂ ವೋ ಸಮಯೇ ತಿಬ್ಬೋ [ತಿಪ್ಪೋ (ಪೀ॰)] ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥ; ಯಸ್ಮಿಂ ಪನ ವೋ ಸಮಯೇ ನ ತಿಬ್ಬೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ
ಹೋತಿ ನ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ನ ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ
ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥಾ’ತಿ? ‘ಯಸ್ಮಿಂ ನೋ, ಆವುಸೋ ಗೋತಮ, ಸಮಯೇ ತಿಬ್ಬೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ
ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ
ವೇದಿಯಾಮ; ಯಸ್ಮಿಂ ಪನ ನೋ ಸಮಯೇ ನ ತಿಬ್ಬೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ನ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ನ ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯಾಮಾ’’’ತಿ।
೬. ‘‘ಇತಿ
ಕಿರ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಸ್ಮಿಂ ವೋ ಸಮಯೇ ತಿಬ್ಬೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ,
ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥ; ಯಸ್ಮಿಂ
ಪನ ವೋ ಸಮಯೇ ನ ತಿಬ್ಬೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ನ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ನ ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ
ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥ। ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ
ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ನ ಕಲ್ಲಮಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ
ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ
ಕಮ್ಮಾನಂ ತಪಸಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ
ಅನವಸ್ಸವಾ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ ;
ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ। ಸಚೇ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ,
ಯಸ್ಮಿಂ ವೋ ಸಮಯೇ ತಿಬ್ಬೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ನ ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ
ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥ; ಯಸ್ಮಿಂ ಪನ ವೋ ಸಮಯೇ ನ ತಿಬ್ಬೋ
ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ನ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ
ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥ [ಪಧಾನಂ, ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯೇವ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ… ವೇದನಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)];
ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ಕಲ್ಲಮಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ
ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ
ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ತಪಸಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ
ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ;
ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
‘‘‘ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಸ್ಮಿಂ ವೋ ಸಮಯೇ ತಿಬ್ಬೋ
ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ತಿಬ್ಬಂ ಪಧಾನಂ, ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ
ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥ; ಯಸ್ಮಿಂ ಪನ ವೋ ಸಮಯೇ ನ ತಿಬ್ಬೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ ನ ತಿಬ್ಬಂ
ಪಧಾನಂ, ನ ತಿಬ್ಬಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯೇಥ;
ತೇ ತುಮ್ಹೇ ಸಾಮಂಯೇವ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಯಮಾನಾ ಅವಿಜ್ಜಾ ಅಞ್ಞಾಣಾ ಸಮ್ಮೋಹಾ ವಿಪಚ್ಚೇಥ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು। ಇತಿ ಪುರಾಣಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ತಪಸಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಾ, ನವಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಕರಣಾ, ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ; ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯೋ; ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ; ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖಯೋ ; ವೇದನಾಕ್ಖಯಾ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವಂವಾದೀಪಿ [ಏವಂವಾದೀಸುಪಿ (ಕ॰)] ಖೋ ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠೇಸು ನ ಕಞ್ಚಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವಾದಪಟಿಹಾರಂ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ।
೭.
‘‘ಪುನ ಚಪರಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ನಿಗಣ್ಠೇ ಏವಂ ವದಾಮಿ – ‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥಾವುಸೋ
ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ
ಸಮ್ಪರಾಯವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ಯಂ ಪನಿದಂ ಕಮ್ಮಂ
ಸಮ್ಪರಾಯವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ
ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥಾವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ
ಸುಖವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ?
‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ಯಂ ಪನಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ
ಸುಖವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥಾವುಸೋ
ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ
ಅಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ಯಂ ಪನಿದಂ ಕಮ್ಮಂ
ಅಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ
ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥಾವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಬಹುವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಅಪ್ಪವೇದನೀಯಂ
ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ಯಂ ಪನಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಅಪ್ಪವೇದನೀಯಂ ತಂ
ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಬಹುವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’।
‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥಾವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಸವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ
ವಾ ಅವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’। ‘ಯಂ ಪನಿದಂ ಕಮ್ಮಂ
ಅವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಸವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಲಬ್ಭಮೇತ’ನ್ತಿ? ‘ನೋ
ಹಿದಂ, ಆವುಸೋ’।
೮.
‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ಆವುಸೋ ನಿಗಣ್ಠಾ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ
ಪಧಾನೇನ ವಾ ಸಮ್ಪರಾಯವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಂ ಪನಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಸಮ್ಪರಾಯವೇದನೀಯಂ
ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ
ಸುಖವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ
ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಸುಖವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ
ಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಅಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ
ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಅಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ
ಪರಿಪಕ್ಕವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಬಹುವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ
ಪಧಾನೇನ ವಾ ಅಪ್ಪವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಅಪ್ಪವೇದನೀಯಂ ತಂ
ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಬಹುವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಸವೇದನೀಯಂ
ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಅವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ
ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ, ಯಮಿದಂ ಕಮ್ಮಂ ಅವೇದನೀಯಂ ತಂ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಪಧಾನೇನ ವಾ ಸವೇದನೀಯಂ ಹೋತೂತಿ
ಅಲಬ್ಭಮೇತಂ; ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ಅಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಅಫಲಂ ಪಧಾನಂ’’।
‘‘ಏವಂವಾದೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ। ಏವಂವಾದೀನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ದಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾ ವಾದಾನುವಾದಾ ಗಾರಯ್ಹಂ ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ।
೯.
‘‘ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ ಪುಬ್ಬೇ ದುಕ್ಕಟಕಮ್ಮಕಾರಿನೋ ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ
ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯನ್ತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಇಸ್ಸರನಿಮ್ಮಾನಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ
ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ ಪಾಪಕೇನ ಇಸ್ಸರೇನ ನಿಮ್ಮಿತಾ ಯಂ ಏತರಹಿ
ಏವರೂಪಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯನ್ತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ
ಸಙ್ಗತಿಭಾವಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ
ಪಾಪಸಙ್ಗತಿಕಾ ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯನ್ತಿ। ಸಚೇ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಅಭಿಜಾತಿಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ನಿಗಣ್ಠಾ ಪಾಪಾಭಿಜಾತಿಕಾ ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ
ವೇದಿಯನ್ತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ
ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮಾ ಯಂ ಏತರಹಿ
ಏವರೂಪಾ ದುಕ್ಖಾ ತಿಬ್ಬಾ ಕಟುಕಾ ವೇದನಾ ವೇದಿಯನ್ತಿ।
‘‘ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಇಸ್ಸರನಿಮ್ಮಾನಹೇತು
ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ ಇಸ್ಸರನಿಮ್ಮಾನಹೇತು
ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ
ಸಙ್ಗತಿಭಾವಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ
ನಿಗಣ್ಠಾ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ ಸಙ್ಗತಿಭಾವಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ
ನಿಗಣ್ಠಾ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಅಭಿಜಾತಿಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ,
ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ ಅಭಿಜಾತಿಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ,
ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ
ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ
ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಗಾರಯ್ಹಾ ನಿಗಣ್ಠಾ। ಏವಂವಾದೀ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾ। ಏವಂವಾದೀನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ಇಮೇ ದಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾ
ವಾದಾನುವಾದಾ ಗಾರಯ್ಹಂ ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ,
ಅಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
೧೦.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ನ
ಹೇವ ಅನದ್ಧಭೂತಂ ಅತ್ತಾನಂ ದುಕ್ಖೇನ ಅದ್ಧಭಾವೇತಿ, ಧಮ್ಮಿಕಞ್ಚ ಸುಖಂ ನ ಪರಿಚ್ಚಜತಿ,
ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸುಖೇ ಅನಧಿಮುಚ್ಛಿತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ಏವಂ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇಮಸ್ಸ ಖೋ ಮೇ
ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಂ ಪದಹತೋ ಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಧಾನಾ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ, ಇಮಸ್ಸ ಪನ ಮೇ
ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖತೋ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಭಾವಯತೋ ವಿರಾಗೋ ಹೋತೀ’ತಿ। ಸೋ ಯಸ್ಸ ಹಿ
ಖ್ವಾಸ್ಸ [ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನಸ್ಸ (ಸೀ॰), ಯಸ್ಸ ಖ್ವಾಸ್ಸ (ಪೀ॰)]
ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಂ ಪದಹತೋ ಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಧಾನಾ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಖಾರಂ ತತ್ಥ
ಪದಹತಿ। ಯಸ್ಸ ಪನಸ್ಸ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖತೋ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಭಾವಯತೋ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ,
ಉಪೇಕ್ಖಂ ತತ್ಥ ಭಾವೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಂ ಪದಹತೋ
ಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಧಾನಾ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ – ಏವಮ್ಪಿಸ್ಸ ತಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ
ತಸ್ಸ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖತೋ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಭಾವಯತೋ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ – ಏವಮ್ಪಿಸ್ಸ
ತಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಹೋತಿ।
೧೧.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸಾರತ್ತೋ ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತೋ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ
ತಿಬ್ಬಾಪೇಕ್ಖೋ। ಸೋ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಂ
ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಂ ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಿಂ ಸಂಹಸನ್ತಿಂ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಿ ನು ತಸ್ಸ
ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಮುಂ ಇತ್ಥಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಂ
ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಂ ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಿಂ ಸಂಹಸನ್ತಿಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ
ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸೂಪಾಯಾಸಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’?
‘‘ಅಮು ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಿಸೋ ಅಮುಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸಾರತ್ತೋ ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತೋ
ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ತಿಬ್ಬಾಪೇಕ್ಖೋ । ತಸ್ಮಾ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಂ ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಿಂ
ಸಂಹಸನ್ತಿಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸೂಪಾಯಾಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಥ ಖೋ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಅಹಂ ಖೋ ಅಮುಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸಾರತ್ತೋ
ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತೋ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದೋ ತಿಬ್ಬಾಪೇಕ್ಖೋ। ತಸ್ಸ ಮೇ ಅಮುಂ ಇತ್ಥಿಂ ದಿಸ್ವಾ
ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಂ ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಿಂ ಸಂಹಸನ್ತಿಂ
ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸೂಪಾಯಾಸಾ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಯೋ ಮೇ ಅಮುಸ್ಸಾ
ಇತ್ಥಿಯಾ ಛನ್ದರಾಗೋ ತಂ ಪಜಹೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಯೋ ಅಮುಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ಛನ್ದರಾಗೋ ತಂ
ಪಜಹೇಯ್ಯ। ಸೋ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಂ ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಿಂ ಸಂಹಸನ್ತಿಂ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಅಪಿ ನು ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಮುಂ ಇತ್ಥಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ
ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಂ ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಿಂ ಸಂಹಸನ್ತಿಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ
ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸೂಪಾಯಾಸಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’?
‘‘ಅಮು ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಿಸೋ ಅಮುಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಿರಾಗೋ। ತಸ್ಮಾ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ದಿಸ್ವಾ
ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಂ ಸಞ್ಜಗ್ಘನ್ತಿಂ ಸಂಹಸನ್ತಿಂ ನ
ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸೂಪಾಯಾಸಾ’’ತಿ।
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ನ ಹೇವ ಅನದ್ಧಭೂತಂ ಅತ್ತಾನಂ
ದುಕ್ಖೇನ ಅದ್ಧಭಾವೇತಿ, ಧಮ್ಮಿಕಞ್ಚ ಸುಖಂ ನ ಪರಿಚ್ಚಜತಿ, ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸುಖೇ
ಅನಧಿಮುಚ್ಛಿತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ಏವಂ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇಮಸ್ಸ ಖೋ ಮೇ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಂ
ಪದಹತೋ ಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಧಾನಾ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ, ಇಮಸ್ಸ ಪನ ಮೇ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖತೋ
ಉಪೇಕ್ಖಂ ಭಾವಯತೋ ವಿರಾಗೋ ಹೋತೀ’ತಿ। ಸೋ ಯಸ್ಸ ಹಿ ಖ್ವಾಸ್ಸ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಂ
ಪದಹತೋ ಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಧಾನಾ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಖಾರಂ ತತ್ಥ ಪದಹತಿ; ಯಸ್ಸ ಪನಸ್ಸ
ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖತೋ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಭಾವಯತೋ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಂ ತತ್ಥ
ಭಾವೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಂ ಪದಹತೋ ಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಧಾನಾ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ – ಏವಮ್ಪಿಸ್ಸ ತಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಹೋತಿ ।
ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ದುಕ್ಖನಿದಾನಸ್ಸ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖತೋ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಭಾವಯತೋ ವಿರಾಗೋ ಹೋತಿ –
ಏವಮ್ಪಿಸ್ಸ ತಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಜ್ಜಿಣ್ಣಂ ಹೋತಿ। ಏವಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ,
ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
೧೨.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಯಥಾಸುಖಂ ಖೋ ಮೇ ವಿಹರತೋ
ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ; ದುಕ್ಖಾಯ ಪನ ಮೇ ಅತ್ತಾನಂ
ಪದಹತೋ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ದುಕ್ಖಾಯ
ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಸೋ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹತಿ। ತಸ್ಸ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ
ಪದಹತೋ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ
ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ಸೋ ನ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ
ಪದಹತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಯಸ್ಸ ಹಿ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ
ಪದಹೇಯ್ಯ ಸ್ವಾಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ಅಭಿನಿಪ್ಫನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ನ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ದುಕ್ಖಾಯ
ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಸುಕಾರೋ ತೇಜನಂ ದ್ವೀಸು ಅಲಾತೇಸು ಆತಾಪೇತಿ
ಪರಿತಾಪೇತಿ ಉಜುಂ ಕರೋತಿ ಕಮ್ಮನಿಯಂ। ಯತೋ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಸುಕಾರಸ್ಸ ತೇಜನಂ ದ್ವೀಸು
ಅಲಾತೇಸು ಆತಾಪಿತಂ ಹೋತಿ ಪರಿತಾಪಿತಂ ಉಜುಂ ಕತಂ [ಉಜುಂ ಕತಂ ಹೋತಿ (ಸೀ॰)]
ಕಮ್ಮನಿಯಂ, ನ ಸೋ ತಂ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಉಸುಕಾರೋ ತೇಜನಂ ದ್ವೀಸು ಅಲಾತೇಸು ಆತಾಪೇತಿ
ಪರಿತಾಪೇತಿ ಉಜುಂ ಕರೋತಿ ಕಮ್ಮನಿಯಂ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಯಸ್ಸ ಹಿ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಅತ್ಥಾಯ ಉಸುಕಾರೋ ತೇಜನಂ ದ್ವೀಸು ಅಲಾತೇಸು ಆತಾಪೇಯ್ಯ ಪರಿತಾಪೇಯ್ಯ ಉಜುಂ
ಕರೇಯ್ಯ ಕಮ್ಮನಿಯಂ ಸ್ವಾಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ಅಭಿನಿಪ್ಫನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ನ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ
ಉಸುಕಾರೋ ತೇಜನಂ ದ್ವೀಸು ಅಲಾತೇಸು ಆತಾಪೇತಿ ಪರಿತಾಪೇತಿ ಉಜುಂ ಕರೋತಿ ಕಮ್ಮನಿಯಂ।
ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಯಥಾಸುಖಂ ಖೋ ಮೇ ವಿಹರತೋ
ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ; ದುಕ್ಖಾಯ ಪನ ಮೇ ಅತ್ತಾನಂ
ಪದಹತೋ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ದುಕ್ಖಾಯ
ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಸೋ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹತಿ। ತಸ್ಸ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ
ಪದಹತೋ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ಸೋ ನ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ
ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಯಸ್ಸ ಹಿ
ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹೇಯ್ಯ ಸ್ವಾಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ
ಅಭಿನಿಪ್ಫನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ನ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ದುಕ್ಖಾಯ ಅತ್ತಾನಂ ಪದಹತಿ। ಏವಮ್ಪಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
೧೩.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ
ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ
ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ,
ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ
ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕುಲೇ ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ। ಸೋ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ತಥಾಗತೇ ಸದ್ಧಂ
ಪಟಿಲಭತಿ। ಸೋ ತೇನ ಸದ್ಧಾಪಟಿಲಾಭೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಸಮ್ಬಾಧೋ
ಘರಾವಾಸೋ ರಜಾಪಥೋ, ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ। ನಯಿದಂ ಸುಕರಂ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಾ
ಏಕನ್ತಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಏಕನ್ತಪರಿಸುದ್ಧಂ ಸಙ್ಖಲಿಖಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತುಂ। ಯಂನೂನಾಹಂ
ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ
ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಭೋಗಕ್ಖನ್ಧಂ
ಪಹಾಯ ಮಹನ್ತಂ ವಾ ಭೋಗಕ್ಖನ್ಧಂ ಪಹಾಯ, ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಞಾತಿಪರಿವಟ್ಟಂ ಪಹಾಯ ಮಹನ್ತಂ ವಾ
ಞಾತಿಪರಿವಟ್ಟಂ ಪಹಾಯ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ
ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ।
೧೪.
‘‘ಸೋ ಏವಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಮಾನೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಾಪನ್ನೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಂ ಪಹಾಯ
ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ನಿಹಿತದಣ್ಡೋ ನಿಹಿತಸತ್ಥೋ, ಲಜ್ಜೀ ದಯಾಪನ್ನೋ
ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಿಹರತಿ। ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ ಪಹಾಯ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ
ದಿನ್ನಾದಾಯೀ ದಿನ್ನಪಾಟಿಕಙ್ಖೀ, ಅಥೇನೇನ ಸುಚಿಭೂತೇನ ಅತ್ತನಾ ವಿಹರತಿ। ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ
ಪಹಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಹೋತಿ ಆರಾಚಾರೀ ವಿರತೋ ಮೇಥುನಾ ಗಾಮಧಮ್ಮಾ। ಮುಸಾವಾದಂ ಪಹಾಯ
ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಸಚ್ಚವಾದೀ ಸಚ್ಚಸನ್ಧೋ ಥೇತೋ ಪಚ್ಚಯಿಕೋ ಅವಿಸಂವಾದಕೋ
ಲೋಕಸ್ಸ। ಪಿಸುಣಂ ವಾಚಂ ಪಹಾಯ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ; ಇತೋ ಸುತ್ವಾ ನ
ಅಮುತ್ರ ಅಕ್ಖಾತಾ ಇಮೇಸಂ ಭೇದಾಯ, ಅಮುತ್ರ ವಾ ಸುತ್ವಾ ನ ಇಮೇಸಂ ಅಕ್ಖಾತಾ ಅಮೂಸಂ ಭೇದಾಯ
– ಇತಿ ಭಿನ್ನಾನಂ ವಾ ಸನ್ಧಾತಾ ಸಹಿತಾನಂ ವಾ ಅನುಪ್ಪದಾತಾ
ಸಮಗ್ಗಾರಾಮೋ ಸಮಗ್ಗರತೋ ಸಮಗ್ಗನನ್ದೀ ಸಮಗ್ಗಕರಣಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ। ಫರುಸಂ ವಾಚಂ
ಪಹಾಯ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ; ಯಾ ಸಾ ವಾಚಾ ನೇಲಾ ಕಣ್ಣಸುಖಾ ಪೇಮನೀಯಾ
ಹದಯಙ್ಗಮಾ ಪೋರೀ ಬಹುಜನಕನ್ತಾ ಬಹುಜನಮನಾಪಾ ತಥಾರೂಪಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।
ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಂ ಪಹಾಯ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಕಾಲವಾದೀ ಭೂತವಾದೀ ಅತ್ಥವಾದೀ
ಧಮ್ಮವಾದೀ ವಿನಯವಾದೀ, ನಿಧಾನವತಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಕಾಲೇನ ಸಾಪದೇಸಂ ಪರಿಯನ್ತವತಿಂ
ಅತ್ಥಸಂಹಿತಂ। ಸೋ ಬೀಜಗಾಮಭೂತಗಾಮಸಮಾರಮ್ಭಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಏಕಭತ್ತಿಕೋ ಹೋತಿ
ರತ್ತೂಪರತೋ ವಿರತೋ ವಿಕಾಲಭೋಜನಾ। ನಚ್ಚಗೀತವಾದಿತವಿಸೂಕದಸ್ಸನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।
ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಧಾರಣಮಣ್ಡನವಿಭೂಸನಟ್ಠಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ
ಹೋತಿ। ಉಚ್ಚಾಸಯನಮಹಾಸಯನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಜಾತರೂಪರಜತಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।
ಆಮಕಧಞ್ಞಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಆಮಕಮಂಸಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।
ಇತ್ಥಿಕುಮಾರಿಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ದಾಸಿದಾಸಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।
ಅಜೇಳಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಕುಕ್ಕುಟಸೂಕರಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।
ಹತ್ಥಿಗವಸ್ಸವಳವಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಖೇತ್ತವತ್ಥುಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।
ದೂತೇಯ್ಯಪಹಿಣಗಮನಾನುಯೋಗಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಕಯವಿಕ್ಕಯಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।
ತುಲಾಕೂಟಕಂಸಕೂಟಮಾನಕೂಟಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಉಕ್ಕೋಟನವಞ್ಚನನಿಕತಿಸಾಚಿಯೋಗಾ [ಸಾವಿಯೋಗಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰) ಏತ್ಥ ಸಾಚಿಸದ್ದೋ ಕುಟಿಲಪರಿಯಾಯೋ] ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಛೇದನವಧಬನ್ಧನವಿಪರಾಮೋಸಆಲೋಪಸಹಸಾಕಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ [ಪಸ್ಸ ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೯೩ ಚೂಳಹತ್ಥಿಪದೋಪಮೇ]।
‘‘ಸೋ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಕಾಯಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಚೀವರೇನ, ಕುಚ್ಛಿಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಪಿಣ್ಡಪಾತೇನ। ಸೋ ಯೇನ
ಯೇನೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ ಸಮಾದಾಯೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪಕ್ಖೀ ಸಕುಣೋ ಯೇನ ಯೇನೇವ
ಡೇತಿ ಸಪತ್ತಭಾರೋವ ಡೇತಿ, ಏವಮೇವ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಕಾಯಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಚೀವರೇನ,
ಕುಚ್ಛಿಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಪಿಣ್ಡಪಾತೇನ; ಸೋ ಯೇನ ಯೇನೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ ಸಮಾದಾಯೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಸೋ
ಇಮಿನಾ ಅರಿಯೇನ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅನವಜ್ಜಸುಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ।
೧೫.
‘‘ಸೋ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ।
ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ
ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ
ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ॰…
ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ
ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ।
ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ
ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ,
ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೋ ಇಮಿನಾ ಅರಿಯೇನ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ
ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅಬ್ಯಾಸೇಕಸುಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ।
‘‘ಸೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಆಲೋಕಿತೇ ವಿಲೋಕಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಮಿಞ್ಜಿತೇ [ಸಮ್ಮಿಞ್ಜಿತೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಪಸಾರಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ ,
ಅಸಿತೇ ಪೀತೇ ಖಾಯಿತೇ ಸಾಯಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮೇ
ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಗತೇ ಠಿತೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಸುತ್ತೇ ಜಾಗರಿತೇ ಭಾಸಿತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇ
ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ।
೧೬. ‘‘ಸೋ ಇಮಿನಾ ಚ ಅರಿಯೇನ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, (ಇಮಾಯ ಚ ಅರಿಯಾಯ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ,) [ಪಸ್ಸ ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೯೬ ಚೂಳಹತ್ಥಿಪದೋಪಮೇ]
ಇಮಿನಾ ಚ ಅರಿಯೇನ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಇಮಿನಾ ಚ ಅರಿಯೇನ ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ
ಸಮನ್ನಾಗತೋ ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ ಅರಞ್ಞಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ಪಬ್ಬತಂ ಕನ್ದರಂ ಗಿರಿಗುಹಂ
ಸುಸಾನಂ ವನಪತ್ಥಂ ಅಬ್ಭೋಕಾಸಂ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜಂ। ಸೋ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ
ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ, ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ, ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ।
ಸೋ ಅಭಿಜ್ಝಂ ಲೋಕೇ ಪಹಾಯ ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಚಿತ್ತಂ
ಪರಿಸೋಧೇತಿ। ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಂ ಪಹಾಯ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ವಿಹರತಿ
ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ। ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಪಹಾಯ
ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ ವಿಹರತಿ ಆಲೋಕಸಞ್ಞೀ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ।
ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಪಹಾಯ ಅನುದ್ಧತೋ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ ,
ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ। ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ
ವಿಹರತಿ ಅಕಥಂಕಥೀ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ।
‘‘ಸೋ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ
ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ
ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಏವಮ್ಪಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ
ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ
ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಏವಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ
ಪಧಾನಂ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು
ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ
ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ। ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’ತಿ ತತಿಯಂ
ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಏವಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ
ಪಹಾನಾ, ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ
ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಏವಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
೧೭.
‘‘ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ
ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ
ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ [ಸೇಯ್ಯಥೀದಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
– ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ
ಜಾತಿಯೋ ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾಲೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ
ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ
ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ
ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ – ‘ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ
ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ;
ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ
ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ। ಏವಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
೧೮.
‘‘ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ
ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ
ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ
ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ, ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ
ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇಮೇ ವತ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ
ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ
ಅರಿಯಾನಂ ಉಪವಾದಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ, ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ
ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನಾ। ಇಮೇ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ
ಕಾಯಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ
ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಪವಾದಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ, ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ
ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಾ’ತಿ। ಇತಿ
ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ
ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ, ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ
ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ।
೧೯. ‘‘ಸೋ
ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ
ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಆಸವಾನಂ ಖಯಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ‘ಇದಂ
ದುಕ್ಖ’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ
ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ
ಪಜಾನಾತಿ; ‘ಇಮೇ ಆಸವಾ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ಆಸವಸಮುದಯೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ
ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧೋ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ
ಪಟಿಪದಾ’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಜಾನತೋ ಏವಂ ಪಸ್ಸತೋ ಕಾಮಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ
ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಭವಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ।
ವಿಮುತ್ತಸ್ಮಿಂ ವಿಮುತ್ತಮಿತಿ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ
ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಫಲೋ ಉಪಕ್ಕಮೋ
ಹೋತಿ, ಸಫಲಂ ಪಧಾನಂ। ಏವಂವಾದೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತಾ। ಏವಂವಾದೀನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತಾನಂ
[ತಥಾಗತೋ, ಏವಂವಾದಿಂ ಭಿಕ್ಖವೇ ತಥಾಗತಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ದಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾ ಪಾಸಂಸಟ್ಠಾನಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ।
೨೦. ‘‘ಸಚೇ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುಬ್ಬೇ
ಸುಕತಕಮ್ಮಕಾರೀ ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ ಅನಾಸವಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ ವೇದೇತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸತ್ತಾ ಇಸ್ಸರನಿಮ್ಮಾನಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ
ಭದ್ದಕೇನ ಇಸ್ಸರೇನ ನಿಮ್ಮಿತೋ ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ ಅನಾಸವಾ
ಸುಖಾ ವೇದನಾ ವೇದೇತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಸಙ್ಗತಿಭಾವಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ
ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಙ್ಗತಿಕೋ ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ
ಅನಾಸವಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ ವೇದೇತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಅಭಿಜಾತಿಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ
ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಕಲ್ಯಾಣಾಭಿಜಾತಿಕೋ ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ
ಅನಾಸವಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ ವೇದೇತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮಹೇತು
ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ; ಅದ್ಧಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಕಲ್ಯಾಣದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮೋ
ಯಂ ಏತರಹಿ ಏವರೂಪಾ ಅನಾಸವಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ ವೇದೇತಿ।
‘‘ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ
ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ ಪುಬ್ಬೇಕತಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ
ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಇಸ್ಸರನಿಮ್ಮಾನಹೇತು
ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ ಇಸ್ಸರನಿಮ್ಮಾನಹೇತು
ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ
ಸಙ್ಗತಿಭಾವಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ
ಸಙ್ಗತಿಭಾವಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸತ್ತಾ ಅಭಿಜಾತಿಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ
ಅಭಿಜಾತಿಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ
ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ; ನೋ ಚೇ ಸತ್ತಾ
ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೂಪಕ್ಕಮಹೇತು ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ,
ಪಾಸಂಸೋ ತಥಾಗತೋ। ಏವಂವಾದೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತಾ। ಏವಂವಾದೀನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತಾನಂ
ಇಮೇ ದಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾ ಪಾಸಂಸಟ್ಠಾನಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
ದೇವದಹಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।
೨. ಪಞ್ಚತ್ತಯಸುತ್ತಂ [ಪಞ್ಚಾಯತನಸುತ್ತ (ಕ॰)]
೨೧. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ।
ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಅಪರನ್ತಕಪ್ಪಿಕಾ ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿನೋ ಅಪರನ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಅನೇಕವಿಹಿತಾನಿ
ಅಧಿವುತ್ತಿಪದಾನಿ [ಅಧಿಮುತ್ತಿಪದಾನಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)]
ಅಭಿವದನ್ತಿ। ‘ಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಹೋತಿ ಅರೋಗೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ;
‘ಅಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಹೋತಿ ಅರೋಗೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ;
‘ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಹೋತಿ ಅರೋಗೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ; ಸತೋ
ವಾ ಪನ ಸತ್ತಸ್ಸ ಉಚ್ಛೇದಂ ವಿನಾಸಂ ವಿಭವಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ [ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)], ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ವಾ ಪನೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ। ಇತಿ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ [ಪರಂ ಮರಣಾ। ಇತಿ ಇಮಾನಿ (ಕ॰)] ಪರಂ ಮರಣಾ, ಸತೋ ವಾ ಪನ ಸತ್ತಸ್ಸ ಉಚ್ಛೇದಂ ವಿನಾಸಂ ವಿಭವಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ, ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ವಾ ಪನೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ। ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ [ಪರಂ ಮರಣಾ। ಇತಿ ಇಮಾನಿ (ಕ॰)] ಹುತ್ವಾ ತೀಣಿ ಹೋನ್ತಿ, ತೀಣಿ ಹುತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಹೋನ್ತಿ – ಅಯಮುದ್ದೇಸೋ ಪಞ್ಚತ್ತಯಸ್ಸ।
೨೨. ‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಅರೂಪಿಂ
ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ,
ರೂಪಿಞ್ಚ ಅರೂಪಿಞ್ಚ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ
ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನೇವರೂಪಿಂ ನಾರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ
ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಏಕತ್ತಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ
ಮರಣಾ, ಪರಿತ್ತಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ
ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಏತಂ [ಏವಂ (ಕ॰)] ವಾ ಪನೇಕೇಸಂ [ಪನೇತೇಸಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಉಪಾತಿವತ್ತತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕಸಿಣಮೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಆನೇಞ್ಜಂ । ತಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಅಭಿಜಾನಾತಿ [ಪಜಾನಾತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰) ಅಟ್ಠಕಥಾ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ]।
ಯೇ ಖೋ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ,
ರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ
ಮರಣಾ, ಅರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ
ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಞ್ಚ ಅರೂಪಿಞ್ಚ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನೇವರೂಪಿಂ ನಾರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಏಕತ್ತಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ
ಮರಣಾ, ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ
ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಪರಿತ್ತಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಸಞ್ಞಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ [ಮರಣಾತಿ (ಕ॰)], ಯಾ ವಾ ಪನೇತಾಸಂ ಸಞ್ಞಾನಂ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಪರಮಾ ಅಗ್ಗಾ ಅನುತ್ತರಿಯಾ ಅಕ್ಖಾಯತಿ
– ಯದಿ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಯದಿ ಅರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಯದಿ ಏಕತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಯದಿ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ।
‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಮೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಆನೇಞ್ಜಂ। ‘ತಯಿದಂ
ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ
ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೨೩.
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ
ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ
ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಅರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಞ್ಚ ಅರೂಪಿಞ್ಚ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನೇವರೂಪಿಂ ನಾರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ। ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ ತೇಸಮೇತೇ
ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಸಞ್ಞಾ ರೋಗೋ ಸಞ್ಞಾ ಗಣ್ಡೋ ಸಞ್ಞಾ ಸಲ್ಲಂ, ಏತಂ
ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ – ‘ಅಸಞ್ಞ’ನ್ತಿ। ತಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಅಭಿಜಾನಾತಿ ಯೇ
ಖೋ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ,
ರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಅರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ
ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಞ್ಚ ಅರೂಪಿಞ್ಚ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನೇವರೂಪಿಂ ನಾರೂಪಿಂ
ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಯೋ
ಹಿ ಕೋಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಹಮಞ್ಞತ್ರ ರೂಪಾ,
ಅಞ್ಞತ್ರ ವೇದನಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಞ್ಞಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ [ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞಾಣಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰), ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞಾಣೇನ (ಕ॰)]
ಆಗತಿಂ ವಾ ಗತಿಂ ವಾ ಚುತಿಂ ವಾ ಉಪಪತ್ತಿಂ ವಾ ವುದ್ಧಿಂ ವಾ ವಿರೂಳ್ಹಿಂ ವಾ ವೇಪುಲ್ಲಂ
ವಾ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ
ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೨೪.
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ
ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ
ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಅರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ
ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ,
ರೂಪಿಞ್ಚ ಅರೂಪಿಞ್ಚ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನೇವರೂಪಿಂ ನಾರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ। ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ ತೇಸಮೇತೇ
ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ, ಯೇಪಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ
ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ ತೇಸಮೇತೇ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಸಞ್ಞಾ ರೋಗೋ ಸಞ್ಞಾ
ಗಣ್ಡೋ ಸಞ್ಞಾ ಸಲ್ಲಂ, ಅಸಞ್ಞಾ ಸಮ್ಮೋಹೋ, ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ –
‘ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞ’ನ್ತಿ। [ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰ ಕ॰) ಏತನ್ತಿಪದಂ ಮನಸಿಕಾತಬ್ಬಂ]
ತಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಅಭಿಜಾನಾತಿ। ಯೇ ಖೋ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಂ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಅರೂಪಿಂ
ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ರೂಪಿಞ್ಚ ಅರೂಪಿಞ್ಚ ವಾ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನೇವರೂಪಿಂ ನಾರೂಪಿಂ ವಾ
ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ [ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ದಿಟ್ಠಸುತಮುತವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಮತ್ತೇನ ಏತಸ್ಸ ಆಯತನಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ, ಬ್ಯಸನಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಕ್ಖಾಯತಿ [ಆಯತನಮಕ್ಖಾಯತಿ (ಕ॰)] ಏತಸ್ಸ ಆಯತನಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ।
ನ ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಯತನಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮಾಪತ್ತಿಪತ್ತಬ್ಬಮಕ್ಖಾಯತಿ;
ಸಙ್ಖಾರಾವಸೇಸಸಮಾಪತ್ತಿಪತ್ತಬ್ಬಮೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಯತನಮಕ್ಖಾಯತಿ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ
ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ
ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೨೫. ‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸತೋ ಸತ್ತಸ್ಸ ಉಚ್ಛೇದಂ ವಿನಾಸಂ ವಿಭವಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ,
ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ
ಮರಣಾ ತೇಸಮೇತೇ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ, ಯೇಪಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ
ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ ತೇಸಮೇತೇ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ, ಯೇಪಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞಿಂ ಅತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ಅರೋಗಂ ಪರಂ ಮರಣಾ ತೇಸಮೇತೇ
ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಸಬ್ಬೇಪಿಮೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಉದ್ಧಂ ಸರಂ [ಉದ್ಧಂಸರಾ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಉದ್ಧಂ ಪರಾಮಸನ್ತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಆಸತ್ತಿಂಯೇವ ಅಭಿವದನ್ತಿ – ‘ಇತಿ ಪೇಚ್ಚ
ಭವಿಸ್ಸಾಮ, ಇತಿ ಪೇಚ್ಚ ಭವಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ವಾಣಿಜಸ್ಸ ವಾಣಿಜ್ಜಾಯ
ಗಚ್ಛತೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಇತೋ ಮೇ ಇದಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಇಮಿನಾ ಇದಂ ಲಚ್ಛಾಮೀ’ತಿ, ಏವಮೇವಿಮೇ
ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾಣಿಜೂಪಮಾ ಮಞ್ಞೇ ಪಟಿಭನ್ತಿ – ‘ಇತಿ ಪೇಚ್ಚ ಭವಿಸ್ಸಾಮ, ಇತಿ
ಪೇಚ್ಚ ಭವಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ತಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಅಭಿಜಾನಾತಿ। ಯೇ ಖೋ ತೇ ಭೋನ್ತೋ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸತೋ ಸತ್ತಸ್ಸ ಉಚ್ಛೇದಂ ವಿನಾಸಂ ವಿಭವಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ ತೇ ಸಕ್ಕಾಯಭಯಾ
ಸಕ್ಕಾಯಪರಿಜೇಗುಚ್ಛಾ ಸಕ್ಕಾಯಞ್ಞೇವ ಅನುಪರಿಧಾವನ್ತಿ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ
ನಾಮ ಸಾ ಗದ್ದುಲಬದ್ಧೋ ದಳ್ಹೇ ಥಮ್ಭೇ ವಾ ಖಿಲೇ [ಖೀಲೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ವಾ ಉಪನಿಬದ್ಧೋ , ತಮೇವ ಥಮ್ಭಂ ವಾ ಖಿಲಂ ವಾ ಅನುಪರಿಧಾವತಿ ಅನುಪರಿವತ್ತತಿ ;
ಏವಮೇವಿಮೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಕ್ಕಾಯಭಯಾ ಸಕ್ಕಾಯಪರಿಜೇಗುಚ್ಛಾ ಸಕ್ಕಾಯಞ್ಞೇವ
ಅನುಪರಿಧಾವನ್ತಿ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ
ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ
ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೨೬.
‘‘ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಅಪರನ್ತಕಪ್ಪಿಕಾ
ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿನೋ ಅಪರನ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಅನೇಕವಿಹಿತಾನಿ ಅಧಿವುತ್ತಿಪದಾನಿ ಅಭಿವದನ್ತಿ,
ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಇಮಾನೇವ ಪಞ್ಚಾಯತನಾನಿ ಅಭಿವದನ್ತಿ ಏತೇಸಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ।
೨೭.
‘‘ಸನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಕಪ್ಪಿಕಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿನೋ
ಪುಬ್ಬನ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಅನೇಕವಿಹಿತಾನಿ ಅಧಿವುತ್ತಿಪದಾನಿ ಅಭಿವದನ್ತಿ। ‘ಸಸ್ಸತೋ ಅತ್ತಾ ಚ
ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಅತ್ತಾ ಚ
ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಸಸ್ಸತೋ ಚ ಅಸಸ್ಸತೋ ಚ
ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ,
‘ನೇವಸಸ್ಸತೋ ನಾಸಸ್ಸತೋ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ
ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಅನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ
ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಅನನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ
ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಅನ್ತವಾ ಚ ಅನನ್ತವಾ ಚ ಅತ್ತಾ
ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ನೇವನ್ತವಾ
ನಾನನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ,
‘ಏಕತ್ತಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ
ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ನಾನತ್ತಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ –
ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಪರಿತ್ತಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ
– ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಅಪ್ಪಮಾಣಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ
ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಏಕನ್ತಸುಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ
ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘ಏಕನ್ತದುಕ್ಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ
ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ,
‘ಸುಖದುಕ್ಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ,
‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಇತ್ಥೇಕೇ
ಅಭಿವದನ್ತಿ।
೨೮. ‘‘ತತ್ರ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಂವಾದಿನೋ ಏವಂದಿಟ್ಠಿನೋ – ‘ಸಸ್ಸತೋ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ,
ತೇಸಂ ವತ ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಸದ್ಧಾಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ರುಚಿಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಸ್ಸವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ
ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚತ್ತಂಯೇವ ಞಾಣಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ
ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಪರಿಯೋದಾತನ್ತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಞಾಣೇ ಅಸತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಯದಪಿ [ಯದಿಪಿ (ಕ॰)]
ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ತತ್ಥ ಞಾಣಭಾಗಮತ್ತಮೇವ ಪರಿಯೋದಪೇನ್ತಿ ತದಪಿ ತೇಸಂ ಭವತಂ
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಉಪಾದಾನಮಕ್ಖಾಯತಿ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ
ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ
ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೨೯. ‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಂವಾದಿನೋ ಏವಂದಿಟ್ಠಿನೋ – ‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ…ಪೇ॰… [ಯಥಾ ಸಸ್ಸತವಾರೇ, ತಥಾ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ]
ಸಸ್ಸತೋ ಚ ಅಸಸ್ಸತೋ ಚ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ನೇವಸಸ್ಸತೋ ನಾಸಸ್ಸತೋ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ…
ಅನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಅನನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಅನ್ತವಾ ಚ ಅನನ್ತವಾ ಚ ಅತ್ತಾ ಚ
ಲೋಕೋ ಚ… ನೇವನ್ತವಾ ನಾನನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಏಕತ್ತಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ…
ನಾನತ್ತಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಪರಿತ್ತಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಅಪ್ಪಮಾಣಸಞ್ಞೀ
ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಏಕನ್ತಸುಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಏಕನ್ತದುಕ್ಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ…
ಸುಖದುಕ್ಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ… ಅದುಕ್ಖಮಸುಖೀ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವತ ಅಞ್ಞತ್ರೇವ
ಸದ್ಧಾಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ರುಚಿಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಸ್ಸವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ
ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚತ್ತಂಯೇವ ಞಾಣಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಪರಿಯೋದಾತನ್ತಿ –
ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಞಾಣೇ
ಅಸತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಯದಪಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ತತ್ಥ ಞಾಣಭಾಗಮತ್ತಮೇವ
ಪರಿಯೋದಪೇನ್ತಿ ತದಪಿ ತೇಸಂ ಭವತಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಉಪಾದಾನಮಕ್ಖಾಯತಿ। ‘ತಯಿದಂ
ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ
ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೩೦. ‘‘ಇಧ ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ
ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ, ಪವಿವೇಕಂ ಪೀತಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ‘ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ
ಪವಿವೇಕಂ ಪೀತಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಾ ಪವಿವೇಕಾ ಪೀತಿ ನಿರುಜ್ಝತಿ।
ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ದೋಮನಸ್ಸಂ, ದೋಮನಸ್ಸಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ
ಪವಿವೇಕಾ ಪೀತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಂ ಛಾಯಾ ಜಹತಿ ತಂ ಆತಪೋ ಫರತಿ, ಯಂ ಆತಪೋ
ಜಹತಿ ತಂ ಛಾಯಾ ಫರತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ
ದೋಮನಸ್ಸಂ, ದೋಮನಸ್ಸಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪವಿವೇಕಾ ಪೀತಿ। ತಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ತಥಾಗತೋ ಅಭಿಜಾನಾತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ , ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ,
ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ, ಪವಿವೇಕಂ ಪೀತಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ‘ಏತಂ
ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ ಪವಿವೇಕಂ ಪೀತಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಾ
ಪವಿವೇಕಾ ಪೀತಿ ನಿರುಜ್ಝತಿ। ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ದೋಮನಸ್ಸಂ,
ದೋಮನಸ್ಸಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪವಿವೇಕಾ ಪೀತಿ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ
ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ
ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೩೧.
‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ
ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ –
‘ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ
ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ನಿರುಜ್ಝತಿ। ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪವಿವೇಕಾ
ಪೀತಿ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ । ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಂ ಛಾಯಾ ಜಹತಿ ತಂ ಆತಪೋ ಫರತಿ, ಯಂ ಆತಪೋ ಜಹತಿ
ತಂ ಛಾಯಾ ಫರತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ
ಪವಿವೇಕಾ ಪೀತಿ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ। ತಯಿದಂ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಅಭಿಜಾನಾತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ
ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ,
ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ , ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ
ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ, ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ‘ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ
ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ
ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ನಿರುಜ್ಝತಿ। ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪವಿವೇಕಾ
ಪೀತಿ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ
ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ
ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೩೨.
‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ
ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ, ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ,
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ‘ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ
ನಿರುಜ್ಝತಿ। ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ,
ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಂ ಛಾಯಾ ಜಹತಿ ತಂ ಆತಪೋ ಫರತಿ, ಯಂ ಆತಪೋ ಜಹತಿ ತಂ ಛಾಯಾ ಫರತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ, ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ
ಸುಖಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ। ತಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ
ಅಭಿಜಾನಾತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ಭವಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ , ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ,
ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ, ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ
ಸುಖಸ್ಸ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ‘ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ
ಪಣೀತಂ ಯದಿದಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರಾಮೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ। ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ
ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ, ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ
ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
೩೩. ‘‘ಇಧ
ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ
ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ, ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ,
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ – ‘ಸನ್ತೋಹಮಸ್ಮಿ, ನಿಬ್ಬುತೋಹಮಸ್ಮಿ,
ಅನುಪಾದಾನೋಹಮಸ್ಮೀ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ। ತಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಅಭಿಜಾನಾತಿ। ಅಯಂ ಖೋ
ಭವಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ
ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠೀನಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ, ಸಬ್ಬಸೋ ಕಾಮಸಂಯೋಜನಾನಂ
ಅನಧಿಟ್ಠಾನಾ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ, ನಿರಾಮಿಸಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ,
ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ – ‘ಸನ್ತೋಹಮಸ್ಮಿ, ನಿಬ್ಬುತೋಹಮಸ್ಮಿ,
ಅನುಪಾದಾನೋಹಮಸ್ಮೀ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ; ಅದ್ಧಾ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಸಪ್ಪಾಯಂಯೇವ
ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿವದತಿ। ಅಥ ಚ ಪನಾಯಂ ಭವಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿಂ
ವಾ ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿಂ ವಾ ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ ಉಪಾದಿಯತಿ,
ಕಾಮಸಂಯೋಜನಂ ವಾ ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಪವಿವೇಕಂ ವಾ ಪೀತಿಂ ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ ಉಪಾದಿಯತಿ,
ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ಸುಖಂ ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ ವೇದನಂ ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ
ಉಪಾದಿಯತಿ। ಯಞ್ಚ ಖೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ – ‘ಸನ್ತೋಹಮಸ್ಮಿ, ನಿಬ್ಬುತೋಹಮಸ್ಮಿ,
ಅನುಪಾದಾನೋಹಮಸ್ಮೀ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ತದಪಿ ಇಮಸ್ಸ ಭೋತೋ ಸಮಣಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ
ಉಪಾದಾನಮಕ್ಖಾಯತಿ। ‘ತಯಿದಂ ಸಙ್ಖತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಪನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ
ಅತ್ಥೇತ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ತಥಾಗತೋ ತದುಪಾತಿವತ್ತೋ।
‘‘ಇದಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೇನ ಅನುತ್ತರಂ ಸನ್ತಿವರಪದಂ
ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಯದಿದಂ – ಛನ್ನಂ ಫಸ್ಸಾಯತನಾನಂ ಸಮುದಯಞ್ಚ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಞ್ಚ ಅಸ್ಸಾದಞ್ಚ
ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಯಥಾಭೂತಂ ವಿದಿತ್ವಾ [ಅನುಪಾದಾವಿಮೋಕ್ಖೋ।
ತಯಿದಂ ಭಿಕ್ಖವೇ ತಥಾಗತೇನ ಅನುತ್ತರಂ ಸನ್ತಿವರಪದಂ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಯದಿದಂ ಛನ್ನಂ
ಫಸ್ಸಾಯತನಾನಂ ಸಮುದಯಞ್ಚ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಞ್ಚ ಅಸ್ಸಾದಞ್ಚ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಯಥಾಭೂತಂ
ವಿದಿತ್ವಾ ಅನುಪಾದಾವಿಮೋಕ್ಖೋತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಅನುಪಾದಾವಿಮೋಕ್ಖೋ’’ತಿ [ಅನುಪಾದಾವಿಮೋಕ್ಖೋ।
ತಯಿದಂ ಭಿಕ್ಖವೇ ತಥಾಗತೇನ ಅನುತ್ತರಂ ಸನ್ತಿವರಪದಂ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಯದಿದಂ ಛನ್ನಂ
ಫಸ್ಸಾಯತನಂ ಸಮುದಯಞ್ಚ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಞ್ಚ ಅಸ್ಸಾದಞ್ಚ ಅದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಯಥಾಭೂತಂ
ವಿದಿತ್ವಾ ಅನುಪಾದಾವಿಮೋಕ್ಖೋತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
ಪಞ್ಚತ್ತಯಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।
೩. ಕಿನ್ತಿಸುತ್ತಂ
೩೪. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಪಿಸಿನಾರಾಯಂ [ಕುಸಿನಾರಾಯಂ (ಸೀ॰)]
ವಿಹರತಿ ಬಲಿಹರಣೇ ವನಸಣ್ಡೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ।
‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿನ್ತಿ ವೋ ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಯಿ ಹೋತಿ – ‘ಚೀವರಹೇತು ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು
ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಸೇನಾಸನಹೇತು ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ,
ಇತಿಭವಾಭವಹೇತು ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೀ’’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಿ
ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಚೀವರಹೇತು ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು ವಾ ಸಮಣೋ
ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಸೇನಾಸನಹೇತು ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಇತಿಭವಾಭವಹೇತು
ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೀ’’’ತಿ।
‘‘ನ ಚ ಕಿರ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಯಿ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಚೀವರಹೇತು ವಾ
ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಹೇತು ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೀ’ತಿ;
ಅಥ ಕಿನ್ತಿ ಚರಹಿ ವೋ [ಅಥ ಕಿನ್ತಿ ವೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಅಥ ಕಿಞ್ಚರಹಿ ವೋ (ಕ॰)], ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಯಿ ಹೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ ಖೋ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಿ ಹೋತಿ – ‘ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಭಗವಾ ಹಿತೇಸೀ; ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೀ’’’ತಿ। ‘‘ಏವಞ್ಚ [ಏವಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಕಿರ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಯಿ ಹೋತಿ – ‘ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಭಗವಾ ಹಿತೇಸೀ; ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೀ’’’ತಿ।
೩೫. ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ವೋ [ಯೇ ತೇ (ಕ॰)]
ಮಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿಞ್ಞಾ ದೇಸಿತಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ ಚತ್ತಾರೋ
ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ
ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೇಹಿ ಅವಿವದಮಾನೇಹಿ
ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ। ತೇಸಞ್ಚ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾನಂ ಅವಿವದಮಾನಾನಂ
ಸಿಕ್ಖತಂ ಸಿಯಂಸು [ಸಿಯುಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰) ಸದ್ದನೀತಿ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ]
ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ನಾನಾವಾದಾ। ತತ್ರ ಚೇ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಇಮೇಸಂ ಖೋ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ನಾನಂ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ನಾನ’ನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಸುವಚತರಂ [ಸುಬ್ಬಚತರಂ (ಕ॰)] ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ನಾನಂ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ [ತದಿಮಿನಾಪೇತಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ನಾನಂ। ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ವಿವಾದಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಅಥಾಪರೇಸಂ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ –
‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ನಾನಂ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ
ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ನಾನಂ।
ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ವಿವಾದಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಇತಿ ದುಗ್ಗಹಿತಂ ದುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ,
ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ। ದುಗ್ಗಹಿತಂ ದುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತ್ವಾ ಸುಗ್ಗಹಿತಂ
ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತ್ವಾ [ಇತಿ ದುಗ್ಗಹಿತಂ ದುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ದುಗ್ಗಹಿತಂ ದುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತ್ವಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰) ಅನನ್ತರವಾರತ್ತಯೇ ಪನ ಇದಂ ಪಾಠನಾನತ್ತಂ ನತ್ಥಿ] ಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಯೋ ವಿನಯೋ ಸೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ।
೩೬. ‘‘ತತ್ರ
ಚೇ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಇಮೇಸಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಖೋ ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ
ಸಮೇತೀ’ತಿ, ತತ್ಥ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ
ವಚನೀಯೋ – ‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಸಮೇತಿ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ
ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಖೋ ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಸಮೇತಿ। ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ
ವಿವಾದಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಅಥಾಪರೇಸಂ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ
ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಖೋ
ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಸಮೇತಿ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಖೋ
ನಾನಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಸಮೇತಿ। ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ವಿವಾದಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ ।
ಇತಿ ದುಗ್ಗಹಿತಂ ದುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ।
ದುಗ್ಗಹಿತಂ ದುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತ್ವಾ ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತ್ವಾ ಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಯೋ
ವಿನಯೋ ಸೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ।
೩೭.
‘‘ತತ್ರ ಚೇ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಇಮೇಸಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಖೋ ಸಮೇತಿ,
ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ನಾನ’ನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಸಮೇತಿ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ನಾನಂ।
ತದಮಿನಾಪೇತಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಖೋ ಸಮೇತಿ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ನಾನಂ।
ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ಯದಿದಂ – ಬ್ಯಞ್ಜನಂ। ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೇ ವಿವಾದಂ
ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಅಥಾಪರೇಸಂ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯಂ
ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ
ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಸಮೇತಿ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ನಾನಂ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ
ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಖೋ ಸಮೇತಿ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ನಾನಂ। ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ಯದಿದಂ – ಬ್ಯಞ್ಜನಂ। ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೇ [ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೇಹಿ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)]
ವಿವಾದಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಇತಿ ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ದುಗ್ಗಹಿತಂ
ದುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ। ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತ್ವಾ ದುಗ್ಗಹಿತಂ ದುಗ್ಗಹಿತತೋ
ಧಾರೇತ್ವಾ ಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಯೋ ವಿನಯೋ ಸೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ।
೩೮. ‘‘ತತ್ರ
ಚೇ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಇಮೇಸಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ಸಮೇತಿ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ
ಸಮೇತೀ’ತಿ, ತತ್ಥ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ
ವಚನೀಯೋ – ‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ಸಮೇತಿ, ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ಸಮೇತಿ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ
ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ಸಮೇತಿ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ಸಮೇತಿ। ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ
ವಿವಾದಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಅಥಾಪರೇಸಂ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ
ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಖೋ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ
ಸಮೇತಿ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ಸಮೇತಿ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಜಾನಾಥ – ಯಥಾ ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ
ಸಮೇತಿ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ಸಮೇತಿ। ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ವಿವಾದಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಇತಿ ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ। ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಸುಗ್ಗಹಿತತೋ ಧಾರೇತ್ವಾ ಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಯೋ ವಿನಯೋ ಸೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ।
೩೯. ‘‘ತೇಸಞ್ಚ
ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾನಂ ಅವಿವದಮಾನಾನಂ ಸಿಕ್ಖತಂ ಸಿಯಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನ ಚೋದನಾಯ ತರಿತಬ್ಬಂ [ಚೋದಿತಬ್ಬಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰) ತುರಿತಬ್ಬಂ (?)]।
ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ – ‘ಇತಿ ಮಯ್ಹಞ್ಚ ಅವಿಹೇಸಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ
ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅನುಪಘಾತೋ, ಪರೋ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಕ್ಕೋಧನೋ ಅನುಪನಾಹೀ ಅದಳ್ಹದಿಟ್ಠೀ
ಸುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ, ಸಕ್ಕೋಮಿ ಚಾಹಂ ಏತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ
ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತು’ನ್ತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ, ಕಲ್ಲಂ ವಚನಾಯ।
‘‘ಸಚೇ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಮಯ್ಹಂ ಖೋ ಅವಿಹೇಸಾ
ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಘಾತೋ, ಪರೋ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕೋಧನೋ ಉಪನಾಹೀ
ಅದಳ್ಹದಿಟ್ಠೀ ಸುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ, ಸಕ್ಕೋಮಿ ಚಾಹಂ ಏತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ
ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಂ। ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ಯದಿದಂ – ಪರಸ್ಸ [ಯದಿದಂ ಮಯ್ಹಞ್ಚ ವಿಹೇಸಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ (ಕ॰)] ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಘಾತೋ। ಅಥ ಖೋ ಏತದೇವ ಬಹುತರಂ – ಸ್ವಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಏತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತು’ನ್ತಿ । ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ, ಕಲ್ಲಂ ವಚನಾಯ।
‘‘ಸಚೇ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಮಯ್ಹಂ ಖೋ ವಿಹೇಸಾ
ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅನುಪಘಾತೋ। ಪರೋ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಕ್ಕೋಧನೋ ಅನುಪನಾಹೀ
ದಳ್ಹದಿಟ್ಠೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ, ಸಕ್ಕೋಮಿ ಚಾಹಂ ಏತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ
ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಂ। ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ಯದಿದಂ – ಮಯ್ಹಂ ವಿಹೇಸಾ [ಮಯ್ಹಞ್ಚ ವಿಹೇಸಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಘಾತೋ (ಕ॰)]। ಅಥ ಖೋ ಏತದೇವ ಬಹುತರಂ – ಸ್ವಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಏತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತು’ನ್ತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ, ಕಲ್ಲಂ ವಚನಾಯ।
‘‘ಸಚೇ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಮಯ್ಹಞ್ಚ ಖೋ ವಿಹೇಸಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಘಾತೋ। ಪರೋ ಹಿ
ಪುಗ್ಗಲೋ ಕೋಧನೋ ಉಪನಾಹೀ ದಳ್ಹದಿಟ್ಠೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ, ಸಕ್ಕೋಮಿ ಚಾಹಂ ಏತಂ
ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಂ। ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ಖೋ ಪನೇತಂ
ಯದಿದಂ – ಮಯ್ಹಞ್ಚ ವಿಹೇಸಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಘಾತೋ। ಅಥ ಖೋ ಏತದೇವ
ಬಹುತರಂ – ಸ್ವಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಏತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ
ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತು’ನ್ತಿ। ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ, ಕಲ್ಲಂ ವಚನಾಯ।
‘‘ಸಚೇ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಮಯ್ಹಞ್ಚ ಖೋ ವಿಹೇಸಾ
ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪರಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಘಾತೋ। ಪರೋ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕೋಧನೋ ಉಪನಾಹೀ
ದಳ್ಹದಿಟ್ಠೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ, ನ ಚಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಏತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅಕುಸಲಾ
ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತು’ನ್ತಿ। ಏವರೂಪೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೇ ಉಪೇಕ್ಖಾ
ನಾತಿಮಞ್ಞಿತಬ್ಬಾ।
೪೦. ‘‘ತೇಸಞ್ಚ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾನಂ ಅವಿವದಮಾನಾನಂ ಸಿಕ್ಖತಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ವಚೀಸಂಹಾರೋ [ವಚೀಸಙ್ಖಾರೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ದಿಟ್ಠಿಪಳಾಸೋ [ದಿಟ್ಠಿಪಲಾಸೋ (ಸೀ॰ ಕ॰)]
ಚೇತಸೋ ಆಘಾತೋ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಭಿರದ್ಧಿ। ತತ್ಥ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ
ಸುವಚತರಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಯಂ ನೋ, ಆವುಸೋ,
ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾನಂ ಅವಿವದಮಾನಾನಂ ಸಿಕ್ಖತಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ವಚೀಸಂಹಾರೋ
ಉಪ್ಪನ್ನೋ ದಿಟ್ಠಿಪಳಾಸೋ ಚೇತಸೋ ಆಘಾತೋ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಭಿರದ್ಧಿ, ತಂ ಜಾನಮಾನೋ ಸಮಣೋ
ಗರಹೇಯ್ಯಾ’ತಿ [ಸಮಾನೋ (ಸೀ॰ ಕ॰)]। ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಯಂ ನೋ, ಆವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ
ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾನಂ ಅವಿವದಮಾನಾನಂ ಸಿಕ್ಖತಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ವಚೀಸಂಹಾರೋ
ಉಪ್ಪನ್ನೋ ದಿಟ್ಠಿಪಳಾಸೋ ಚೇತಸೋ ಆಘಾತೋ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಭಿರದ್ಧಿ, ತಂ ಜಾನಮಾನೋ ಸಮಣೋ
ಗರಹೇಯ್ಯಾತಿ। ಏತಂ ಪನಾವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಅಪ್ಪಹಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕರೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ
ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಏತಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಅಪ್ಪಹಾಯ ನ
ನಿಬ್ಬಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕರೇಯ್ಯಾ’ತಿ।
‘‘ಅಥಾಪರೇಸಂ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುವಚತರಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾಥ, ಸೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಯಂ ನೋ, ಆವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾನಂ
ಅವಿವದಮಾನಾನಂ ಸಿಕ್ಖತಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ವಚೀಸಂಹಾರೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ದಿಟ್ಠಿಪಳಾಸೋ ಚೇತಸೋ
ಆಘಾತೋ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಭಿರದ್ಧಿ, ತಂ ಜಾನಮಾನೋ ಸಮಣೋ ಗರಹೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ
ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಯಂ ನೋ, ಆವುಸೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ
ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾನಂ ಅವಿವದಮಾನಾನಂ ಸಿಕ್ಖತಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ವಚೀಸಂಹಾರೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ
ದಿಟ್ಠಿಪಳಾಸೋ ಚೇತಸೋ ಆಘಾತೋ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಭಿರದ್ಧಿ ತಂ ಜಾನಮಾನೋ ಸಮಣೋ ಗರಹೇಯ್ಯಾತಿ।
ಏತಂ ಪನಾವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಅಪ್ಪಹಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕರೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಏತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಅಪ್ಪಹಾಯ ನ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕರೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ।
‘‘ತಂ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಪರೇ ಏವಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ –
‘ಆಯಸ್ಮತಾ ನೋ ಏತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಕುಸಲಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪಿತಾ’ತಿ? ಸಮ್ಮಾ
ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ –
‘ಇಧಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ, ತಸ್ಸ ಮೇ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ, ತಾಹಂ
ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಭಾಸಿಂ। ತಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಅಕುಸಲಾ
ವುಟ್ಠಹಿಂಸು, ಕುಸಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿಂಸೂ’ತಿ। ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ನ
ಚೇವ ಅತ್ತಾನಂ ಉಕ್ಕಂಸೇತಿ, ನ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ, ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚಾನುಧಮ್ಮಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ, ನ ಚ
ಕೋಚಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೋ ವಾದಾನುವಾದೋ ಗಾರಯ್ಹಂ ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
ಕಿನ್ತಿಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತತಿಯಂ।
೪. ಸಾಮಗಾಮಸುತ್ತಂ
೪೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಸಾಮಗಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ [ನಾಥಪುತ್ತೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಪಾವಾಯಂ ಅಧುನಾಕಾಲಙ್ಕತೋ [ಕಾಲಕತೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾಯ ಭಿನ್ನಾ ನಿಗಣ್ಠಾ ದ್ವೇಧಿಕಜಾತಾ [ದ್ವೇಳ್ಹಕಜಾತಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)]
ಭಣ್ಡನಜಾತಾ ಕಲಹಜಾತಾ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಮುಖಸತ್ತೀಹಿ ವಿತುದನ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ –
‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ, ಅಹಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಮಿ। ಕಿಂ ತ್ವಂ ಇಮಂ
ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಿಸ್ಸಸಿ! ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನೋ ತ್ವಮಸಿ, ಅಹಮಸ್ಮಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ।
ಸಹಿತಂ ಮೇ, ಅಸಹಿತಂ ತೇ। ಪುರೇವಚನೀಯಂ ಪಚ್ಛಾ ಅವಚ , ಪಚ್ಛಾವಚನೀಯಂ ಪುರೇ ಅವಚ। ಅಧಿಚಿಣ್ಣಂ [ಅವಿಚಿಣ್ಣಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ತೇ ವಿಪರಾವತ್ತಂ। ಆರೋಪಿತೋ ತೇ ವಾದೋ। ನಿಗ್ಗಹಿತೋಸಿ, ಚರ ವಾದಪ್ಪಮೋಕ್ಖಾಯ; ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’’ತಿ। ವಧೋಯೇವ ಖೋ [ವಧೋಯೇವೇಕೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)]
ಮಞ್ಞೇ ನಿಗಣ್ಠೇಸು ನಾಟಪುತ್ತಿಯೇಸು ವತ್ತತಿ। ಯೇಪಿ ನಿಗಣ್ಠಸ್ಸ ನಾಟಪುತ್ತಸ್ಸ ಸಾವಕಾ
ಗಿಹೀ ಓದಾತವಸನಾ ತೇಪಿ ನಿಗಣ್ಠೇಸು ನಾಟಪುತ್ತಿಯೇಸು ನಿಬ್ಬಿನ್ನರೂಪಾ [ನಿಬ್ಬಿನ್ದರೂಪಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)]
ವಿರತ್ತರೂಪಾ ಪಟಿವಾನರೂಪಾ ಯಥಾ ತಂ ದುರಕ್ಖಾತೇ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ದುಪ್ಪವೇದಿತೇ
ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೇ ಅನುಪಸಮಸಂವತ್ತನಿಕೇ ಅಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಪ್ಪವೇದಿತೇ ಭಿನ್ನಥೂಪೇ
ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ।
೪೨. ಅಥ ಖೋ ಚುನ್ದೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಪಾವಾಯಂ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠೋ [ವಸ್ಸಂವುತ್ಥೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಯೇನ ಸಾಮಗಾಮೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ
ಖೋ ಚುನ್ದೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ನಿಗಣ್ಠೋ, ಭನ್ತೇ,
ನಾಟಪುತ್ತೋ ಪಾವಾಯಂ ಅಧುನಾಕಾಲಙ್ಕತೋ। ತಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾಯ ಭಿನ್ನಾ ನಿಗಣ್ಠಾ
ದ್ವೇಧಿಕಜಾತಾ…ಪೇ॰… ಭಿನ್ನಥೂಪೇ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ
ಚುನ್ದಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಇದಂ, ಆವುಸೋ ಚುನ್ದ, ಕಥಾಪಾಭತಂ ಭಗವನ್ತಂ
ದಸ್ಸನಾಯ। ಆಯಾಮ, ಆವುಸೋ ಚುನ್ದ, ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ
ಏತಮತ್ಥಂ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಚುನ್ದೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ
ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ।
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಆನನ್ದೋ ಚುನ್ದೋ ಚ
ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ
ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಚುನ್ದೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ನಿಗಣ್ಠೋ ,
ಭನ್ತೇ, ನಾಟಪುತ್ತೋ ಪಾವಾಯಂ ಅಧುನಾಕಾಲಙ್ಕತೋ। ತಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾಯ ಭಿನ್ನಾ ನಿಗಣ್ಠಾ
ದ್ವೇಧಿಕಜಾತಾ…ಪೇ॰… ಭಿನ್ನಥೂಪೇ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಹೋತಿ –
‘ಮಾಹೇವ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಙ್ಘೇ ವಿವಾದೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ; ಸ್ವಾಸ್ಸ [ಸೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಸ್ವಾಯಂ (ಕ॰)] ವಿವಾದೋ ಬಹುಜನಾಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಾಸುಖಾಯ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಅನತ್ಥಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನ’’’ನ್ತಿ।
೪೩. ‘‘ತಂ
ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಆನನ್ದ, ಯೇ ವೋ ಮಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿಞ್ಞಾ ದೇಸಿತಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚತ್ತಾರೋ
ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಪಞ್ಚ
ಬಲಾನಿ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ಪಸ್ಸಸಿ ನೋ ತ್ವಂ, ಆನನ್ದ,
ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ದ್ವೇಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾವಾದೇ’’ತಿ? ‘‘ಯೇ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಧಮ್ಮಾ ಭಗವತಾ
ಅಭಿಞ್ಞಾ ದೇಸಿತಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ
ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಅರಿಯೋ
ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ನಾಹಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ದ್ವೇಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾವಾದೇ। ಯೇ ಚ
ಖೋ [ಸನ್ತಿ ಚ ಖೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰), ಸನ್ತಿ ಚ (ಕ॰)],
ಭನ್ತೇ, ಪುಗ್ಗಲಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪತಿಸ್ಸಯಮಾನರೂಪಾ ವಿಹರನ್ತಿ ತೇಪಿ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಙ್ಘೇ
ವಿವಾದಂ ಜನೇಯ್ಯುಂ ಅಜ್ಝಾಜೀವೇ ವಾ ಅಧಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ವಾ। ಸ್ವಾಸ್ಸ [ಸೋಸ್ಸ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಸ್ವಾಯಂ (ಕ॰)]
ವಿವಾದೋ ಬಹುಜನಾಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಾಸುಖಾಯ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಅನತ್ಥಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನ’’ನ್ತಿ। ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ವಿವಾದೋ ಯದಿದಂ – ಅಜ್ಝಾಜೀವೇ ವಾ
ಅಧಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ವಾ। ಮಗ್ಗೇ ವಾ ಹಿ, ಆನನ್ದ, ಪಟಿಪದಾಯ ವಾ ಸಙ್ಘೇ ವಿವಾದೋ
ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ; ಸ್ವಾಸ್ಸ ವಿವಾದೋ ಬಹುಜನಾಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಾಸುಖಾಯ ಬಹುನೋ
ಜನಸ್ಸ ಅನತ್ಥಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ।
೪೪.
‘‘ಛಯಿಮಾನಿ, ಆನನ್ದ, ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ಛ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ
ಉಪನಾಹೀ। ಯೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ ಉಪನಾಹೀ ಸೋ ಸತ್ಥರಿಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಙ್ಘೇಪಿ
ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಿಕ್ಖಾಯಪಿ ನ ಪರಿಪೂರಕಾರೀ ಹೋತಿ। ಯೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ,
ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇ… ಸಙ್ಘೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ
ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಿಕ್ಖಾಯ ನ ಪರಿಪೂರಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸೋ ಸಙ್ಘೇ ವಿವಾದಂ ಜನೇತಿ; ಯೋ ಹೋತಿ
ವಿವಾದೋ ಬಹುಜನಾಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಾಸುಖಾಯ, ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಅನತ್ಥಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಏವರೂಪಞ್ಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ
ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ, ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಪಹಾನಾಯ
ವಾಯಮೇಯ್ಯಾಥ। ಏವರೂಪಞ್ಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ನ
ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ। ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ
ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾಥ। ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ
ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ, ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ ಹೋತಿ।
೪೫. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಮಕ್ಖೀ ಹೋತಿ ಪಳಾಸೀ…ಪೇ॰… ಇಸ್ಸುಕೀ ಹೋತಿ ಮಚ್ಛರೀ…ಪೇ॰… ಸಠೋ ಹೋತಿ ಮಾಯಾವೀ…ಪೇ॰… ಪಾಪಿಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ [ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠೀ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)]
…ಪೇ॰… ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ ಹೋತಿ ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ। ಯೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ,
ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ ಹೋತಿ ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ ಸೋ ಸತ್ಥರಿಪಿ
ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇಪಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಙ್ಘೇಪಿ
ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಿಕ್ಖಾಯಪಿ ನ ಪರಿಪೂರಕಾರೀ ಹೋತಿ। ಯೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ,
ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇ… ಸಙ್ಘೇ… ಸಿಕ್ಖಾಯ ನ
ಪರಿಪೂರಕಾರೀ ಹೋತಿ ಸೋ ಸಙ್ಘೇ ವಿವಾದಂ ಜನೇತಿ; ಯೋ ಹೋತಿ
ವಿವಾದೋ ಬಹುಜನಾಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಾಸುಖಾಯ, ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಅನತ್ಥಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ
ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ। ಏವರೂಪಞ್ಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ
ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ। ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಪಹಾನಾಯ
ವಾಯಮೇಯ್ಯಾಥ। ಏವರೂಪಞ್ಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ವಿವಾದಮೂಲಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ನ
ಸಮನುಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ, ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ತಸ್ಸೇವ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಆಯತಿಂ
ಅನವಸ್ಸವಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾಥ। ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ , ಏವಮೇತಸ್ಸ ಪಾಪಕಸ್ಸ ವಿವಾದಮೂಲಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನವಸ್ಸವೋ ಹೋತಿ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಛ ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ।
೪೬. ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ ,
ಆನನ್ದ, ಅಧಿಕರಣಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ? ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ, ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಂ,
ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ, ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ – ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಕರಣಾನಿ। ಸತ್ತ ಖೋ
ಪನಿಮೇ, ಆನನ್ದ, ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ – ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ
ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ಸತಿವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ಪಟಿಞ್ಞಾಯ
ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ, ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ, ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋ।
೪೭.
‘‘ಕಥಞ್ಚಾನನ್ದ, ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂ ವಿವದನ್ತಿ ಧಮ್ಮೋತಿ ವಾ
ಅಧಮ್ಮೋತಿ ವಾ ವಿನಯೋತಿ ವಾ ಅವಿನಯೋತಿ ವಾ। ತೇಹಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ
ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬಂ। ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮನೇತ್ತಿ ಸಮನುಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ । ಧಮ್ಮನೇತ್ತಿಂ ಸಮನುಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಯಥಾ ತತ್ಥ ಸಮೇತಿ ತಥಾ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ಹೋತಿ; ಏವಞ್ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತಿ ಯದಿದಂ – ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ।
೪೮.
‘‘ಕಥಞ್ಚಾನನ್ದ, ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ ಹೋತಿ? ತೇ ಚೇ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ತಂ
ಅಧಿಕರಣಂ ತಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ವೂಪಸಮೇತುಂ। ತೇಹಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ಬಹುತರಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಸೋ ಆವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬಂ।
ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮನೇತ್ತಿ ಸಮನುಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ। ಧಮ್ಮನೇತ್ತಿಂ ಸಮನುಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಯಥಾ
ತತ್ಥ ಸಮೇತಿ ತಥಾ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ ಹೋತಿ,
ಏವಞ್ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತಿ ಯದಿದಂ – ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾಯ।
೪೯.
‘‘ಕಥಞ್ಚಾನನ್ದ, ಸತಿವಿನಯೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏವರೂಪಾಯ ಗರುಕಾಯ
ಆಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದೇನ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತೇನ ವಾ – ‘ಸರತಾಯಸ್ಮಾ ಏವರೂಪಿಂ [ಏವರೂಪಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰) ಏವರೂಪಾಯ-ಇತಿ ವುಚ್ಚಮಾನವಚನೇನ ಸಮೇತಿ। ವಿನಯೇನಪಿ ಸಂಸನ್ದೇತಬ್ಬಂ]
ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ? ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ನ
ಖೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಸರಾಮಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ
ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಖೋ [ತಸ್ಸ ಖೋ ಏವಂ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)], ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸತಿವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ। ಏವಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸತಿವಿನಯೋ ಹೋತಿ, ಏವಞ್ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತಿ ಯದಿದಂ – ಸತಿವಿನಯೇನ।
೫೦. ‘‘ಕಥಞ್ಚಾನನ್ದ ,
ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏವರೂಪಾಯ ಗರುಕಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ
ಚೋದೇನ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತೇನ ವಾ – ‘ಸರತಾಯಸ್ಮಾ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ
ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ? (ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ನ ಖೋ
ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಸರಾಮಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ
ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ। ತಮೇನಂ ಸೋ ನಿಬ್ಬೇಠೇನ್ತಂ ಅತಿವೇಠೇತಿ – ‘ಇಙ್ಘಾಯಸ್ಮಾ
ಸಾಧುಕಮೇವ ಜಾನಾಹಿ ಯದಿ ಸರಸಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ
ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ।) [( ) ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಪಾಠೋ ಚೂಳವ॰ ೨೩೭ ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾವಾರೇಏವೇತೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ] ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಹಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಉಮ್ಮಾದಂ ಪಾಪುಣಿಂ ಚೇತಸೋ ವಿಪರಿಯಾಸಂ। ತೇನ ಮೇ ಉಮ್ಮತ್ತಕೇನ ಬಹುಂ ಅಸ್ಸಾಮಣಕಂ ಅಜ್ಝಾಚಿಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಪರಿಕ್ಕನ್ತಂ [ಭಾಸಿತಪರಿಕನ್ತಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]। ನಾಹಂ ತಂ ಸರಾಮಿ। ಮೂಳ್ಹೇನ ಮೇ ಏತಂ ಕತ’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಖೋ [ತಸ್ಸ ಖೋ ಏವಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)], ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ। ಏವಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ , ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ಹೋತಿ, ಏವಞ್ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತಿ ಯದಿದಂ – ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೇನ।
೫೧. ‘‘ಕಥಞ್ಚಾನನ್ದ, ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣಂ ಹೋತಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಚೋದಿತೋ ವಾ ಅಚೋದಿತೋ ವಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಸರತಿ, ವಿವರತಿ ಉತ್ತಾನೀಕರೋತಿ [ಉತ್ತಾನಿಂ ಕರೋತಿ (ಕ॰)]। ತೇನ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ವುಡ್ಢತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ [ವುಡ್ಢತರೋ ಭಿಕ್ಖು (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏಕಂಸಂ ಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಪಾದೇ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ
ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ – ‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ
ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಪಸ್ಸಸೀ’ತಿ? ‘ಆಮ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’ತಿ। (‘ಸಂವರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ।) [( ) ವಿನಯೇ ನತ್ಥಿ] ಏವಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಏವಞ್ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತಿ ಯದಿದಂ – ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ।
೫೨. ‘‘ಕಥಞ್ಚಾನನ್ದ ,
ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ ಹೋತಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಏವರೂಪಾಯ ಗರುಕಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ
ಚೋದೇತಿ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತೇನ ವಾ – ‘ಸರತಾಯಸ್ಮಾ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ
ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ? ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ,
ಆವುಸೋ, ಸರಾಮಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ
ವಾ’ತಿ। ತಮೇನಂ ಸೋ ನಿಬ್ಬೇಠೇನ್ತಂ ಅತಿವೇಠೇತಿ – ‘ಇಙ್ಘಾಯಸ್ಮಾ ಸಾಧುಕಮೇವ ಜಾನಾಹಿ
ಯದಿ ಸರಸಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ
ವಾ’ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಸರಾಮಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ
ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ; ಸರಾಮಿ ಚ ಖೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏವರೂಪಿಂ
ಅಪ್ಪಮತ್ತಿಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ’ತಿ। ತಮೇನಂ ಸೋ ನಿಬ್ಬೇಠೇನ್ತಂ ಅತಿವೇಠೇತಿ –
‘ಇಙ್ಘಾಯಸ್ಮಾ ಸಾಧುಕಮೇವ ಜಾನಾಹಿ ಯದಿ ಸರಸಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ
ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ? ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಇಮಞ್ಹಿ ನಾಮಾಹಂ, ಆವುಸೋ,
ಅಪ್ಪಮತ್ತಿಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಪುಟ್ಠೋ ಪಟಿಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ। ಕಿಂ ಪನಾಹಂ ಏವರೂಪಿಂ
ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ ಪುಟ್ಠೋ
ನಪಟಿಜಾನಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ? ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಇಮಞ್ಹಿ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಆವುಸೋ ,
ಅಪ್ಪಮತ್ತಿಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಪುಟ್ಠೋ ನಪಟಿಜಾನಿಸ್ಸಸಿ, ಕಿಂ ಪನ ತ್ವಂ
ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ ಪುಟ್ಠೋ [ಅಪುಟ್ಠೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)]
ಪಟಿಜಾನಿಸ್ಸಸಿ? ಇಙ್ಘಾಯಸ್ಮಾ ಸಾಧುಕಮೇವ ಜಾನಾಹಿ ಯದಿ ಸರಸಿ ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ
ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಸರಾಮಿ ಖೋ ಅಹಂ,
ಆವುಸೋ, ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ
ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ। ದವಾ ಮೇ ಏತಂ ವುತ್ತಂ, ರವಾ ಮೇ ಏತಂ ವುತ್ತಂ – ನಾಹಂ ತಂ ಸರಾಮಿ
ಏವರೂಪಿಂ ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತಂ ವಾ’ತಿ। ಏವಂ
ಖೋ, ಆನನ್ದ, ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ ಹೋತಿ, ಏವಞ್ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತಿ
ಯದಿದಂ – ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾಯ।
೫೩. ‘‘ಕಥಞ್ಚಾನನ್ದ ,
ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋ ಹೋತಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ
ವಿಹರತಂ ಬಹುಂ ಅಸ್ಸಾಮಣಕಂ ಅಜ್ಝಾಚಿಣ್ಣಂ ಹೋತಿ ಭಾಸಿತಪರಿಕ್ಕನ್ತಂ। ತೇಹಾನನ್ದ,
ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬಂ। ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಬ್ಯತ್ತೇನ [ಬ್ಯತ್ತತರೇನ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)] ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –
‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಇದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ವಿಹರತಂ ಬಹುಂ ಅಸ್ಸಾಮಣಕಂ ಅಜ್ಝಾಚಿಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಪರಿಕ್ಕನ್ತಂ ।
ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಯಾ ಚೇವ ಇಮೇಸಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಆಪತ್ತಿ ಯಾ ಚ ಅತ್ತನೋ
ಆಪತ್ತಿ, ಇಮೇಸಞ್ಚೇವ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಅತ್ತನೋ ಚ ಅತ್ಥಾಯ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ ದೇಸೇಯ್ಯಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಥುಲ್ಲವಜ್ಜಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತ’’’ನ್ತಿ।
‘‘ಅಥಾಪರೇಸಂ ಏಕತೋಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –
‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಇದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ
ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ವಿಹರತಂ ಬಹುಂ ಅಸ್ಸಾಮಣಕಂ ಅಜ್ಝಾಚಿಣ್ಣಂ
ಭಾಸಿತಪರಿಕ್ಕನ್ತಂ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಯಾ ಚೇವ ಇಮೇಸಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ
ಆಪತ್ತಿ ಯಾ ಚ ಅತ್ತನೋ ಆಪತ್ತಿ, ಇಮೇಸಞ್ಚೇವ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಅತ್ತನೋ ಚ ಅತ್ಥಾಯ,
ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ ದೇಸೇಯ್ಯಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಥುಲ್ಲವಜ್ಜಂ ಠಪೇತ್ವಾ
ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತ’’’ನ್ತಿ।
‘‘ಏವಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋ ಹೋತಿ, ಏವಞ್ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತಿ ಯದಿದಂ – ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ।
೫೪. ‘‘ಛಯಿಮೇ ,
ಆನನ್ದ, ಧಮ್ಮಾ ಸಾರಣೀಯಾ ಪಿಯಕರಣಾ ಗರುಕರಣಾ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ
ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಕತಮೇ ಛ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ
ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ
ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ
ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ
ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು – ಯೇ ತೇ ಲಾಭಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ
ಧಮ್ಮಲದ್ಧಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಪತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಮತ್ತಮ್ಪಿ ತಥಾರೂಪೇಹಿ ಲಾಭೇಹಿ –
ಅಪಟಿವಿಭತ್ತಭೋಗೀ ಹೋತಿ, ಸೀಲವನ್ತೇಹಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಸಾಧಾರಣಭೋಗೀ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು – ಯಾನಿ ತಾನಿ ಸೀಲಾನಿ
ಅಖಣ್ಡಾನಿ ಅಚ್ಛಿದ್ದಾನಿ ಅಸಬಲಾನಿ ಅಕಮ್ಮಾಸಾನಿ ಭುಜಿಸ್ಸಾನಿ ವಿಞ್ಞುಪ್ಪಸತ್ಥಾನಿ
ಅಪರಾಮಟ್ಠಾನಿ ಸಮಾಧಿಸಂವತ್ತನಿಕಾನಿ ತಥಾರೂಪೇಸು ಸೀಲೇಸು – ಸೀಲಸಾಮಞ್ಞಗತೋ ವಿಹರತಿ
ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ
ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು – ಯಾಯಂ ದಿಟ್ಠಿ ಅರಿಯಾ
ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ತಥಾರೂಪಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ –
ದಿಟ್ಠಿಸಾಮಞ್ಞಗತೋ ವಿಹರತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ। ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ
ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಛ ಸಾರಣೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಿಯಕರಣಾ ಗರುಕರಣಾ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ।
‘‘ಇಮೇ ಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ಛ ಸಾರಣೀಯೇ ಧಮ್ಮೇ ಸಮಾದಾಯ
ವತ್ತೇಯ್ಯಾಥ, ಪಸ್ಸಥ ನೋ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ತಂ ವಚನಪಥಂ ಅಣುಂ ವಾ ಥೂಲಂ ವಾ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ
ನಾಧಿವಾಸೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹಾನನ್ದ , ಇಮೇ ಛ ಸಾರಣೀಯೇ ಧಮ್ಮೇ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತಥ। ತಂ ವೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದೀತಿ।
ಸಾಮಗಾಮಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।
೫. ಸುನಕ್ಖತ್ತಸುತ್ತಂ
೫೫. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ
ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಞ್ಞಾ ಬ್ಯಾಕತಾ ಹೋತಿ – ‘‘‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ,
ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮಾ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಸುನಕ್ಖತ್ತೋ
ಲಿಚ್ಛವಿಪುತ್ತೋ – ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಕಿರ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಞ್ಞಾ ಬ್ಯಾಕತಾ
ಹೋತಿ – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ
ಪಜಾನಾಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸುನಕ್ಖತ್ತೋ ಲಿಚ್ಛವಿಪುತ್ತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ
ಸುನಕ್ಖತ್ತೋ ಲಿಚ್ಛವಿಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸುತಂ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ –
‘ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಕಿರ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಞ್ಞಾ ಬ್ಯಾಕತಾ – ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಯೇ ತೇ,
ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸು – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮಾ’’ತಿ, ಕಚ್ಚಿ ತೇ,
ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸು ಉದಾಹು ಸನ್ತೇತ್ಥೇಕಚ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಅಧಿಮಾನೇನ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸೂತಿ?
೫೬.
‘‘ಯೇ ತೇ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಭಿಕ್ಖೂ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸು – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ,
ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮಾ’’ತಿ । ‘‘ಸನ್ತೇತ್ಥೇಕಚ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸು, ಸನ್ತಿ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಧಿಮಾನೇನಪಿ [ಅಧಿಮಾನೇನ (?)]
ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸು। ತತ್ರ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸು
ತೇಸಂ ತಂ ತಥೇವ ಹೋತಿ; ಯೇ ಪನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಧಿಮಾನೇನ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಂಸು ತತ್ರ,
ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಧಮ್ಮಂ ನೇಸಂ ದೇಸೇಸ್ಸ’ನ್ತಿ [ದೇಸೇಯ್ಯನ್ತಿ (ಪೀ॰ ಕ॰)]।
ಏವಞ್ಚೇತ್ಥ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಹೋತಿ – ‘ಧಮ್ಮಂ ನೇಸಂ ದೇಸೇಸ್ಸ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಚ
ಪನಿಧೇಕಚ್ಚೇ ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಪಞ್ಹಂ ಅಭಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ತಥಾಗತಂ
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ। ತತ್ರ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಯಮ್ಪಿ
ತಥಾಗತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಧಮ್ಮಂ ನೇಸಂ ದೇಸೇಸ್ಸ’ನ್ತಿ ತಸ್ಸಪಿ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಥತ್ತ’’ನ್ತಿ।
‘‘ಏತಸ್ಸ ಭಗವಾ ಕಾಲೋ, ಏತಸ್ಸ ಸುಗತ ಕಾಲೋ, ಯಂ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ। ಭಗವತೋ ಸುತ್ವಾ
ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ ಸುಣಾಹಿ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಹಿ ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸುನಕ್ಖತ್ತೋ ಲಿಚ್ಛವಿಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
೫೭. ‘‘ಪಞ್ಚ
ಖೋ ಇಮೇ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಕಾಮಗುಣಾ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರೂಪಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ
ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ, ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಸದ್ದಾ…ಪೇ॰…
ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಗನ್ಧಾ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರಸಾ… ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಇಟ್ಠಾ
ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ – ಇಮೇ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪಞ್ಚ
ಕಾಮಗುಣಾ।
೫೮. ‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ
ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತೋ ಅಸ್ಸ। ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ
ತಪ್ಪತಿರೂಪೀ ಚೇವ ಕಥಾ ಸಣ್ಠಾತಿ, ತದನುಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುವಿತಕ್ಕೇತಿ, ಅನುವಿಚಾರೇತಿ, ತಞ್ಚ
ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ತೇನ ಚ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಆನೇಞ್ಜಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಚ ಪನ ಕಥಾಯ
ಕಚ್ಛಮಾನಾಯ ನ ಸುಸ್ಸೂಸತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ [ಉಪಟ್ಠಪೇತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)],
ನ ಚ ತಂ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ನ ಚ ತೇನ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ,
ಪುರಿಸೋ ಸಕಮ್ಹಾ ಗಾಮಾ ವಾ ನಿಗಮಾ ವಾ ಚಿರವಿಪ್ಪವುತ್ಥೋ ಅಸ್ಸ। ಸೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಪುರಿಸಂ
ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ತಮ್ಹಾ ಗಾಮಾ ವಾ ನಿಗಮಾ ವಾ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತಂ। ಸೋ ತಂ ಪುರಿಸಂ ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ
ವಾ ನಿಗಮಸ್ಸ ವಾ ಖೇಮತಞ್ಚ ಸುಭಿಕ್ಖತಞ್ಚ ಅಪ್ಪಾಬಾಧತಞ್ಚ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ; ತಸ್ಸ ಸೋ ಪುರಿಸೋ
ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ವಾ ನಿಗಮಸ್ಸ ವಾ ಖೇಮತಞ್ಚ ಸುಭಿಕ್ಖತಞ್ಚ
ಅಪ್ಪಾಬಾಧತಞ್ಚ ಸಂಸೇಯ್ಯ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ತಸ್ಸ
ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸುಸ್ಸೂಸೇಯ್ಯ, ಸೋತಂ ಓದಹೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ತಞ್ಚ
ಪುರಿಸಂ ಭಜೇಯ್ಯ, ತೇನ ಚ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ,
ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತೋ
ಅಸ್ಸ। ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ತಪ್ಪತಿರೂಪೀ ಚೇವ
ಕಥಾ ಸಣ್ಠಾತಿ, ತದನುಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುವಿತಕ್ಕೇತಿ, ಅನುವಿಚಾರೇತಿ, ತಞ್ಚ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ,
ತೇನ ಚ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಆನೇಞ್ಜಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಚ ಪನ ಕಥಾಯ ಕಚ್ಛಮಾನಾಯ ನ
ಸುಸ್ಸೂಸತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ, ನ ಚ ತಂ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ,
ನ ಚ ತೇನ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೋ ಏವಮಸ್ಸ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ‘ಆನೇಞ್ಜಸಂಯೋಜನೇನ ಹಿ ಖೋ
ವಿಸಂಯುತ್ತೋ [ಆನೇಞ್ಜಸಂಯೋಜನೇನ ಹಿ ಖೋ ವಿಸಂಯುತ್ತೋ-ಇತಿ ಪಾಠೋ ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ನತ್ಥಿ, ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಪನ ತಬ್ಬಣ್ಣನಾ ದಿಸ್ಸತಿಯೇವ] ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ’’’ತಿ।
೫೯. ‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಆನೇಞ್ಜಾಧಿಮುತ್ತೋ
ಅಸ್ಸ। ಆನೇಞ್ಜಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ತಪ್ಪತಿರೂಪೀ ಚೇವ
ಕಥಾ ಸಣ್ಠಾತಿ, ತದನುಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುವಿತಕ್ಕೇತಿ, ಅನುವಿಚಾರೇತಿ, ತಞ್ಚ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ,
ತೇನ ಚ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಲೋಕಾಮಿಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಚ ಪನ ಕಥಾಯ ಕಚ್ಛಮಾನಾಯ ನ
ಸುಸ್ಸೂಸತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ, ನ ಚ ತಂ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ನ
ಚ ತೇನ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪಣ್ಡುಪಲಾಸೋ ಬನ್ಧನಾ ಪವುತ್ತೋ
ಅಭಬ್ಬೋ ಹರಿತತ್ತಾಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಆನೇಞ್ಜಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ
ಯೇ ಲೋಕಾಮಿಸಸಂಯೋಜನೇ ಸೇ ಪವುತ್ತೇ। ಸೋ ಏವಮಸ್ಸ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ‘ಲೋಕಾಮಿಸಸಂಯೋಜನೇನ ಹಿ
ಖೋ ವಿಸಂಯುತ್ತೋ ಆನೇಞ್ಜಾಧಿಮುತ್ತೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ’’’ತಿ।
೬೦.
‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತೋ ಅಸ್ಸ। ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ,
ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ತಪ್ಪತಿರೂಪೀ ಚೇವ ಕಥಾ ಸಣ್ಠಾತಿ, ತದನುಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುವಿತಕ್ಕೇತಿ,
ಅನುವಿಚಾರೇತಿ, ತಞ್ಚ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ತೇನ ಚ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ; ಆನೇಞ್ಜಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಚ ಪನ ಕಥಾಯ ಕಚ್ಛಮಾನಾಯ ನ ಸುಸ್ಸೂಸತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ ,
ನ ಚ ತಂ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ನ ಚ ತೇನ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ,
ಪುಥುಸಿಲಾ ದ್ವೇಧಾಭಿನ್ನಾ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಧಿಕಾ ಹೋತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ,
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯೇ ಆನೇಞ್ಜಸಂಯೋಜನೇ ಸೇ ಭಿನ್ನೇ। ಸೋ
ಏವಮಸ್ಸ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ‘ಆನೇಞ್ಜಸಂಯೋಜನೇನ ಹಿ ಖೋ ವಿಸಂಯುತ್ತೋ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ’’’ತಿ।
೬೧.
‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ
ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತೋ ಅಸ್ಸ। ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಖೋ,
ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ತಪ್ಪತಿರೂಪೀ ಚೇವ ಕಥಾ ಸಣ್ಠಾತಿ, ತದನುಧಮ್ಮಞ್ಚ
ಅನುವಿತಕ್ಕೇತಿ, ಅನುವಿಚಾರೇತಿ, ತಞ್ಚ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ತೇನ ಚ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ;
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಚ ಪನ ಕಥಾಯ ಕಚ್ಛಮಾನಾಯ ನ ಸುಸ್ಸೂಸತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ,
ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ, ನ ಚ ತಂ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ನ ಚ ತೇನ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ।
ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪುರಿಸೋ ಮನುಞ್ಞಭೋಜನಂ ಭುತ್ತಾವೀ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ [ಛದ್ದೇಯ್ಯ (?)]। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಅಪಿ ನು ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂ ಭತ್ತೇ [ವನ್ತೇ (ಕ॰ ಸೀ॰), ಭುತ್ತೇ (ಕ॰ ಸೀ॰ ಕ॰)] ಪುನ ಭೋತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಅದುಞ್ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಭತ್ತಂ [ವನ್ತಂ (ಸೀ॰)] ಪಟಿಕೂಲಸಮ್ಮತ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ
ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯೇ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಂಯೋಜನೇ ಸೇ ವನ್ತೇ। ಸೋ ಏವಮಸ್ಸ ವೇದಿತಬ್ಬೋ –
‘ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಂಯೋಜನೇನ ಹಿ ಖೋ ವಿಸಂಯುತ್ತೋ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಾಧಿಮುತ್ತೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ’ತಿ।
೬೨.
‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಸಮ್ಮಾ
ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತೋ ಅಸ್ಸ। ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ,
ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ತಪ್ಪತಿರೂಪೀ ಚೇವ ಕಥಾ ಸಣ್ಠಾತಿ, ತದನುಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುವಿತಕ್ಕೇತಿ,
ಅನುವಿಚಾರೇತಿ, ತಞ್ಚ ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ತೇನ ಚ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ;
ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಚ ಪನ ಕಥಾಯ
ಕಚ್ಛಮಾನಾಯ ನ ಸುಸ್ಸೂಸತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ, ನ ಚ ತಂ
ಪುರಿಸಂ ಭಜತಿ, ನ ಚ ತೇನ ವಿತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ತಾಲೋ
ಮತ್ಥಕಚ್ಛಿನ್ನೋ ಅಭಬ್ಬೋ ಪುನ ವಿರುಳ್ಹಿಯಾ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಸಮ್ಮಾ
ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯೇ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಂಯೋಜನೇ ಸೇ
ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೇ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತೇ ಅನಭಾವಂಕತೇ [ಅನಭಾವಕತೇ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಅನಭಾವಙ್ಗತೇ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)]
ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮೇ। ಸೋ ಏವಮಸ್ಸ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ‘ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಂಯೋಜನೇನ
ಹಿ ಖೋ ವಿಸಂಯುತ್ತೋ ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ’’’ತಿ।
೬೩.
‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಮಸ್ಸ –
‘ತಣ್ಹಾ ಖೋ ಸಲ್ಲಂ ಸಮಣೇನ ವುತ್ತಂ, ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ, ಛನ್ದರಾಗಬ್ಯಾಪಾದೇನ ರುಪ್ಪತಿ।
ತಂ ಮೇ ತಣ್ಹಾಸಲ್ಲಂ ಪಹೀನಂ, ಅಪನೀತೋ ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ, ಸಮ್ಮಾ
ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತೋಹಮಸ್ಮೀ’ತಿ। ಏವಂಮಾನಿ [ಏವಂಮಾನೀ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰), ಏವಮಾದಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಅಸ್ಸ ಅತಥಂ ಸಮಾನಂ [ಅತ್ಥಂ ಸಮಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰), ಅತ್ಥಸಮಾನಂ (ಸೀ॰)]। ಸೋ ಯಾನಿ ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ತಾನಿ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ; ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪದಸ್ಸನಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಸೋತೇನ
ಸದ್ದಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಜಿವ್ಹಾಯ
ರಸಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ ,
ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪದಸ್ಸನಂ
ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ
ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ
ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ।
ಸೋ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ।
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪುರಿಸೋ ಸಲ್ಲೇನ ವಿದ್ಧೋ ಅಸ್ಸ ಸವಿಸೇನ ಗಾಳ್ಹೂಪಲೇಪನೇನ। ತಸ್ಸ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ
ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ ಭಿಸಕ್ಕಂ ಸಲ್ಲಕತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯುಂ। ತಸ್ಸ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ
ಸತ್ಥೇನ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಕನ್ತೇಯ್ಯ। ಸತ್ಥೇನ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಕನ್ತಿತ್ವಾ ಏಸನಿಯಾ ಸಲ್ಲಂ
ಏಸೇಯ್ಯ। ಏಸನಿಯಾ ಸಲ್ಲಂ ಏಸಿತ್ವಾ ಸಲ್ಲಂ ಅಬ್ಬುಹೇಯ್ಯ, ಅಪನೇಯ್ಯ ವಿಸದೋಸಂ ಸಉಪಾದಿಸೇಸಂ। ಸಉಪಾದಿಸೇಸೋತಿ [ಅನುಪಾದಿಸೇಸೋತಿ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ಅಯಂ ಹಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಿಸಯೋ] ಜಾನಮಾನೋ ಸೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಉಬ್ಭತಂ ಖೋ ತೇ ಸಲ್ಲಂ, ಅಪನೀತೋ ವಿಸದೋಸೋ ಸಉಪಾದಿಸೇಸೋ [ಅನುಪಾದಿಸೇಸೋ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ಅಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಿಸಯೋ]।
ಅನಲಞ್ಚ ತೇ ಅನ್ತರಾಯಾಯ। ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಚೇವ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾಸಿ, ಮಾ ತೇ
ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜತೋ ವಣೋ ಅಸ್ಸಾವೀ ಅಸ್ಸ। ಕಾಲೇನ ಕಾಲಞ್ಚ ವಣಂ
ಧೋವೇಯ್ಯಾಸಿ, ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಮುಖಂ ಆಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯಾಸಿ, ಮಾ ತೇ ನ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಂ
ಧೋವತೋ ನ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಮುಖಂ ಆಲಿಮ್ಪತೋ ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಂ
ವಣಮುಖಂ ಪರಿಯೋನನ್ಧಿ। ಮಾ ಚ ವಾತಾತಪೇ ಚಾರಿತ್ತಂ ಅನುಯುಞ್ಜಿ, ಮಾ ತೇ ವಾತಾತಪೇ
ಚಾರಿತ್ತಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ ರಜೋಸೂಕಂ ವಣಮುಖಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇಸಿ। ವಣಾನುರಕ್ಖೀ ಚ, ಅಮ್ಭೋ
ಪುರಿಸ, ವಿಹರೇಯ್ಯಾಸಿ ವಣಸಾರೋಪೀ’ತಿ [ವಣಸ್ಸಾರೋಪೀತಿ (ಕ॰) ವಣ + ಸಂ + ರೋಪೀ = ವಣಸಾರೋಪೀ-ಇತಿ ಪದವಿಭಾಗೋ]।
ತಸ್ಸ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಉಬ್ಭತಂ ಖೋ ಮೇ ಸಲ್ಲಂ, ಅಪನೀತೋ ವಿಸದೋಸೋ ಅನುಪಾದಿಸೇಸೋ। ಅನಲಞ್ಚ
ಮೇ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ। ಸೋ ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಚೇವ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ
ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜತೋ ವಣೋ ಅಸ್ಸಾವೀ ಅಸ್ಸ। ನ ಚ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಂ ಧೋವೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಕಾಲೇನ
ಕಾಲಂ ವಣಮುಖಂ ಆಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ನ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಂ ಧೋವತೋ, ನ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಮುಖಂ
ಆಲಿಮ್ಪತೋ ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಂ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಯೋನನ್ಧೇಯ್ಯ। ವಾತಾತಪೇ ಚ ಚಾರಿತ್ತಂ
ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ವಾತಾತಪೇ ಚಾರಿತ್ತಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ ರಜೋಸೂಕಂ ವಣಮುಖಂ
ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ। ನ ಚ ವಣಾನುರಕ್ಖೀ ವಿಹರೇಯ್ಯ ನ ವಣಸಾರೋಪೀ। ತಸ್ಸ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಚ
ಅಸಪ್ಪಾಯಕಿರಿಯಾಯ, ಅಸುಚಿ ವಿಸದೋಸೋ ಅಪನೀತೋ ಸಉಪಾದಿಸೇಸೋ ತದುಭಯೇನ ವಣೋ ಪುಥುತ್ತಂ
ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಸೋ ಪುಥುತ್ತಂ ಗತೇನ ವಣೇನ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ।
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ
ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ತಣ್ಹಾ ಖೋ ಸಲ್ಲಂ ಸಮಣೇನ ವುತ್ತಂ, ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ
ಛನ್ದರಾಗಬ್ಯಾಪಾದೇನ ರುಪ್ಪತಿ। ತಂ ಮೇ ತಣ್ಹಾಸಲ್ಲಂ ಪಹೀನಂ, ಅಪನೀತೋ
ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ, ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತೋಹಮಸ್ಮೀ’ತಿ। ಏವಂಮಾನಿ ಅಸ್ಸ ಅತಥಂ
ಸಮಾನಂ। ಸೋ ಯಾನಿ ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ತಾನಿ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ,
ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪದಸ್ಸನಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ
ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ
ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ,
ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪದಸ್ಸನಂ
ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಘಾನೇನ
ಗನ್ಧಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಾಯೇನ
ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ
ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ। ಸೋ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ
ದುಕ್ಖಂ। ಮರಣಞ್ಹೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ ಯೋ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ
ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ; ಮರಣಮತ್ತಞ್ಹೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ದುಕ್ಖಂ ಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಂ
ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ।
೬೪.
‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಮಸ್ಸ –
‘ತಣ್ಹಾ ಖೋ ಸಲ್ಲಂ ಸಮಣೇನ ವುತ್ತಂ, ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ ಛನ್ದರಾಗಬ್ಯಾಪಾದೇನ ರುಪ್ಪತಿ।
ತಂ ಮೇ ತಣ್ಹಾಸಲ್ಲಂ ಪಹೀನಂ, ಅಪನೀತೋ ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ, ಸಮ್ಮಾ
ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತೋಹಮಸ್ಮೀ’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ ಸೋ ಯಾನಿ ಸಮ್ಮಾ
ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ತಾನಿ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ
ರೂಪದಸ್ಸನಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ
ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ
ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ
ಧಮ್ಮಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪದಸ್ಸನಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ,
ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ,
ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ನಾನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ। ಸೋ ನ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ನೇವ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ನ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ।
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಪುರಿಸೋ ಸಲ್ಲೇನ ವಿದ್ಧೋ ಅಸ್ಸ
ಸವಿಸೇನ ಗಾಳ್ಹೂಪಲೇಪನೇನ। ತಸ್ಸ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ ಭಿಸಕ್ಕಂ ಸಲ್ಲಕತ್ತಂ
ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯುಂ। ತಸ್ಸ ಸೋ ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋ ಸತ್ಥೇನ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಕನ್ತೇಯ್ಯ।
ಸತ್ಥೇನ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಕನ್ತಿತ್ವಾ ಏಸನಿಯಾ ಸಲ್ಲಂ ಏಸೇಯ್ಯ। ಏಸನಿಯಾ ಸಲ್ಲಂ ಏಸಿತ್ವಾ
ಸಲ್ಲಂ ಅಬ್ಬುಹೇಯ್ಯ, ಅಪನೇಯ್ಯ ವಿಸದೋಸಂ ಅನುಪಾದಿಸೇಸಂ। ಅನುಪಾದಿಸೇಸೋತಿ ಜಾನಮಾನೋ ಸೋ
ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಉಬ್ಭತಂ ಖೋ ತೇ ಸಲ್ಲಂ, ಅಪನೀತೋ ವಿಸದೋಸೋ
ಅನುಪಾದಿಸೇಸೋ। ಅನಲಞ್ಚ ತೇ ಅನ್ತರಾಯಾಯ। ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಚೇವ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾಸಿ, ಮಾ
ತೇ ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜತೋ ವಣೋ ಅಸ್ಸಾವೀ ಅಸ್ಸ। ಕಾಲೇನ ಕಾಲಞ್ಚ ವಣಂ
ಧೋವೇಯ್ಯಾಸಿ, ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಮುಖಂ ಆಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯಾಸಿ। ಮಾ ತೇ ನ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಂ
ಧೋವತೋ ನ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಮುಖಂ ಆಲಿಮ್ಪತೋ ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಂ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಯೋನನ್ಧಿ। ಮಾ ಚ
ವಾತಾತಪೇ ಚಾರಿತ್ತಂ ಅನುಯುಞ್ಜಿ, ಮಾ ತೇ ವಾತಾತಪೇ ಚಾರಿತ್ತಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ ರಜೋಸೂಕಂ
ವಣಮುಖಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇಸಿ ।
ವಣಾನುರಕ್ಖೀ ಚ, ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ವಿಹರೇಯ್ಯಾಸಿ ವಣಸಾರೋಪೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಮಸ್ಸ –
‘ಉಬ್ಭತಂ ಖೋ ಮೇ ಸಲ್ಲಂ, ಅಪನೀತೋ ವಿಸದೋಸೋ ಅನುಪಾದಿಸೇಸೋ। ಅನಲಞ್ಚ ಮೇ
ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’ತಿ। ಸೋ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಚೇವ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ
ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜತೋ ವಣೋ ನ ಅಸ್ಸಾವೀ ಅಸ್ಸ। ಕಾಲೇನ ಕಾಲಞ್ಚ ವಣಂ ಧೋವೇಯ್ಯ, ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ
ವಣಮುಖಂ ಆಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಂ ಧೋವತೋ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ವಣಮುಖಂ ಆಲಿಮ್ಪತೋ
ನ ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಂ ವಣಮುಖಂ ಪರಿಯೋನನ್ಧೇಯ್ಯ। ನ ಚ ವಾತಾತಪೇ ಚಾರಿತ್ತಂ ಅನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ।
ತಸ್ಸ ವಾತಾತಪೇ ಚಾರಿತ್ತಂ ಅನನುಯುತ್ತಸ್ಸ ರಜೋಸೂಕಂ ವಣಮುಖಂ ನಾನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ।
ವಣಾನುರಕ್ಖೀ ಚ ವಿಹರೇಯ್ಯ ವಣಸಾರೋಪೀ। ತಸ್ಸ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಚ ಸಪ್ಪಾಯಕಿರಿಯಾಯ ಅಸು ಚ [ಅಸುಚಿ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ಸೋಚಾತಿ ತಬ್ಬಣ್ಣನಾ ಮನಸಿಕಾತಬ್ಬಾ] ವಿಸದೋಸೋ ಅಪನೀತೋ ಅನುಪಾದಿಸೇಸೋ ತದುಭಯೇನ ವಣೋ ವಿರುಹೇಯ್ಯ। ಸೋ ರುಳ್ಹೇನ ವಣೇನ ಸಞ್ಛವಿನಾ ನೇವ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ನ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ।
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ತಣ್ಹಾ ಖೋ ಸಲ್ಲಂ ಸಮಣೇನ ವುತ್ತಂ, ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ
ಛನ್ದರಾಗಬ್ಯಾಪಾದೇನ ರುಪ್ಪತಿ। ತಂ ಮೇ ತಣ್ಹಾಸಲ್ಲಂ ಪಹೀನಂ, ಅಪನೀತೋ
ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ, ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತೋಹಮಸ್ಮೀ’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ
ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ ಸೋ ಯಾನಿ ಸಮ್ಮಾ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಾನಿ
ತಾನಿ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪದಸ್ಸನಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ
ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ
ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಾಯೇನ
ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ನಾನುಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ
ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪದಸ್ಸನಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ
ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ
ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ
ನಾನುಯುತ್ತಸ್ಸ, ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ನಾನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ। ಸೋ ನ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನ
ನೇವ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ನ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ।
೬೫.
‘‘ಉಪಮಾ ಖೋ ಮೇ ಅಯಂ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಕತಾ ಅತ್ಥಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಾಯ। ಅಯಂಯೇವೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ –
ವಣೋತಿ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಛನ್ನೇತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಂ ಆಯತನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ; ವಿಸದೋಸೋತಿ
ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಅವಿಜ್ಜಾಯೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ; ಸಲ್ಲನ್ತಿ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ತಣ್ಹಾಯೇತಂ
ಅಧಿವಚನಂ; ಏಸನೀತಿ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಸತಿಯಾಯೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ; ಸತ್ಥನ್ತಿ ಖೋ,
ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಅರಿಯಾಯೇತಂ ಪಞ್ಞಾಯ ಅಧಿವಚನಂ; ಭಿಸಕ್ಕೋ ಸಲ್ಲಕತ್ತೋತಿ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ತಥಾಗತಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ।
‘‘ಸೋ ವತ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ಛಸು ಫಸ್ಸಾಯತನೇಸು ಸಂವುತಕಾರೀ
‘ಉಪಧಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ನಿರುಪಧಿ ಉಪಧಿಸಙ್ಖಯೇ ವಿಮುತ್ತೋ
ಉಪಧಿಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕಾಯಂ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸತಿ ಚಿತ್ತಂ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸತೀತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ
ವಿಜ್ಜತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಆಪಾನೀಯಕಂಸೋ ವಣ್ಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಗನ್ಧಸಮ್ಪನ್ನೋ
ರಸಸಮ್ಪನ್ನೋ; ಸೋ ಚ ಖೋ ವಿಸೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಜೀವಿತುಕಾಮೋ
ಅಮರಿತುಕಾಮೋ ಸುಖಕಾಮೋ ದುಕ್ಖಪಟಿಕೂಲೋ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಅಪಿ ನು ಸೋ
ಪುರಿಸೋ ಅಮುಂ ಆಪಾನೀಯಕಂಸಂ ಪಿವೇಯ್ಯ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ – ‘ಇಮಾಹಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಸೋ ವತ ಭಿಕ್ಖು ಛಸು ಫಸ್ಸಾಯತನೇಸು ಸಂವುತಕಾರೀ ‘ಉಪಧಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ನಿರುಪಧಿ ಉಪಧಿಸಙ್ಖಯೇ ವಿಮುತ್ತೋ ಉಪಧಿಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕಾಯಂ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸತಿ ಚಿತ್ತಂ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸತೀತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಆಸೀವಿಸೋ [ಆಸಿವಿಸೋ (ಕ॰)]
ಘೋರವಿಸೋ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಜೀವಿತುಕಾಮೋ ಅಮರಿತುಕಾಮೋ ಸುಖಕಾಮೋ
ದುಕ್ಖಪಟಿಕೂಲೋ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಅಮುಸ್ಸ
ಆಸೀವಿಸಸ್ಸ ಘೋರವಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಂ ವಾ ಅಙ್ಗುಟ್ಠಂ ವಾ ದಜ್ಜಾ [ಯುಞ್ಜೇಯ್ಯ (ಕ॰)]
ಯಂ ಜಞ್ಞಾ – ‘ಇಮಿನಾಹಂ ದಟ್ಠೋ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖ’’’ನ್ತಿ?
‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಸುನಕ್ಖತ್ತ, ಸೋ ವತ ಭಿಕ್ಖು ಛಸು ಫಸ್ಸಾಯತನೇಸು
ಸಂವುತಕಾರೀ ‘ಉಪಧಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲ’ನ್ತಿ – ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ನಿರುಪಧಿ ಉಪಧಿಸಙ್ಖಯೇ
ವಿಮುತ್ತೋ ಉಪಧಿಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕಾಯಂ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸತಿ ಚಿತ್ತಂ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸತೀತಿ – ನೇತಂ
ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನೋ ಸುನಕ್ಖತ್ತೋ ಲಿಚ್ಛವಿಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದೀತಿ।
ಸುನಕ್ಖತ್ತಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।
೬. ಆನೇಞ್ಜಸಪ್ಪಾಯಸುತ್ತಂ
೬೬. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕುರೂಸು ವಿಹರತಿ ಕಮ್ಮಾಸಧಮ್ಮಂ ನಾಮ ಕುರೂನಂ ನಿಗಮೋ।
ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ
ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅನಿಚ್ಚಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾ ತುಚ್ಛಾ ಮುಸಾ
ಮೋಸಧಮ್ಮಾ। ಮಾಯಾಕತಮೇ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಾಲಲಾಪನಂ। ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಾ, ಯೇ ಚ
ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ – ಉಭಯಮೇತಂ ಮಾರಧೇಯ್ಯಂ, ಮಾರಸ್ಸೇಸ [ಮಾರಸ್ಸೇವ (ಕ॰)]
ವಿಸಯೋ, ಮಾರಸ್ಸೇಸ ನಿವಾಪೋ, ಮಾರಸ್ಸೇಸ ಗೋಚರೋ। ಏತ್ಥೇತೇ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಮಾನಸಾ
ಅಭಿಜ್ಝಾಪಿ ಬ್ಯಾಪಾದಾಪಿ ಸಾರಮ್ಭಾಪಿ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ತೇವ ಅರಿಯಸಾವಕಸ್ಸ ಇಧಮನುಸಿಕ್ಖತೋ
ಅನ್ತರಾಯಾಯ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ। ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಯೇ ಚ
ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಾ, ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ
ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ – ಉಭಯಮೇತಂ ಮಾರಧೇಯ್ಯಂ, ಮಾರಸ್ಸೇಸ ವಿಸಯೋ, ಮಾರಸ್ಸೇಸ
ನಿವಾಪೋ, ಮಾರಸ್ಸೇಸ ಗೋಚರೋ। ಏತ್ಥೇತೇ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ
ಮಾನಸಾ ಅಭಿಜ್ಝಾಪಿ ಬ್ಯಾಪಾದಾಪಿ ಸಾರಮ್ಭಾಪಿ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ, ತೇವ ಅರಿಯಸಾವಕಸ್ಸ
ಇಧಮನುಸಿಕ್ಖತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಚೇತಸಾ
ವಿಹರೇಯ್ಯಂ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಲೋಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಮನಸಾ। ವಿಪುಲೇನ ಹಿ ಮೇ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಚೇತಸಾ
ವಿಹರತೋ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಲೋಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಮನಸಾ ಯೇ ಪಾಪಕಾ
ಅಕುಸಲಾ ಮಾನಸಾ ಅಭಿಜ್ಝಾಪಿ ಬ್ಯಾಪಾದಾಪಿ ಸಾರಮ್ಭಾಪಿ ತೇ ನ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಪಹಾನಾ
ಅಪರಿತ್ತಞ್ಚ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಸುಭಾವಿತ’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ
ತಬ್ಬಹುಲವಿಹಾರಿನೋ ಆಯತನೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ। ಸಮ್ಪಸಾದೇ ಸತಿ ಏತರಹಿ ವಾ ಆನೇಞ್ಜಂ
ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ
ತಂಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಸ ಆನೇಞ್ಜೂಪಗಂ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಠಮಾ ಆನೇಞ್ಜಸಪ್ಪಾಯಾ
ಪಟಿಪದಾ ಅಕ್ಖಾಯತಿ’’।
೬೭. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಾ, ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ , ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ; ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ರೂಪಂ (ಸಬ್ಬಂ ರೂಪಂ) [( ) ನತ್ಥಿ ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಪೋತ್ಥಕೇಸು]
ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಿ, ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯರೂಪ’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ
ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಬ್ಬಹುಲವಿಹಾರಿನೋ ಆಯತನೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ। ಸಮ್ಪಸಾದೇ ಸತಿ ಏತರಹಿ ವಾ
ಆನೇಞ್ಜಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತಂಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಸ ಆನೇಞ್ಜೂಪಗಂ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುತಿಯಾ ಆನೇಞ್ಜಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ ಅಕ್ಖಾಯತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಾ, ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ
ಕಾಮಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ; ಯೇ ಚ
ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ರೂಪಾ, ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ
ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ – ಉಭಯಮೇತಂ ಅನಿಚ್ಚಂ। ಯದನಿಚ್ಚಂ ತಂ ನಾಲಂ ಅಭಿನನ್ದಿತುಂ,
ನಾಲಂ ಅಭಿವದಿತುಂ, ನಾಲಂ ಅಜ್ಝೋಸಿತು’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಬ್ಬಹುಲವಿಹಾರಿನೋ
ಆಯತನೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ। ಸಮ್ಪಸಾದೇ ಸತಿ ಏತರಹಿ ವಾ ಆನೇಞ್ಜಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ
ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತಂಸಂವತ್ತನಿಕಂ
ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಸ ಆನೇಞ್ಜೂಪಗಂ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತತಿಯಾ ಆನೇಞ್ಜಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ
ಅಕ್ಖಾಯತಿ।
೬೮. ‘‘ಪುನ
ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಾ,
ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ
ಕಾಮಸಞ್ಞಾ; ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ರೂಪಾ, ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಾ; ಯಾ ಚ
ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ; ಯಾ ಚ ಆನೇಞ್ಜಸಞ್ಞಾ –
ಸಬ್ಬಾ ಸಞ್ಞಾ। ಯತ್ಥೇತಾ ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ – ಯದಿದಂ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನ’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಬ್ಬಹುಲವಿಹಾರಿನೋ ಆಯತನೇ ಚಿತ್ತಂ
ಪಸೀದತಿ। ಸಮ್ಪಸಾದೇ ಸತಿ ಏತರಹಿ ವಾ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ
ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತಂಸಂವತ್ತನಿಕಂ
ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಸ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನೂಪಗಂ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಠಮಾ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಪ್ಪಾಯಾ
ಪಟಿಪದಾ ಅಕ್ಖಾಯತಿ।
೬೯.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಅರಞ್ಞಗತೋ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋ ವಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋ
ವಾ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಸುಞ್ಞಮಿದಂ ಅತ್ತೇನ ವಾ ಅತ್ತನಿಯೇನ ವಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ
ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಬ್ಬಹುಲವಿಹಾರಿನೋ ಆಯತನೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ। ಸಮ್ಪಸಾದೇ ಸತಿ ಏತರಹಿ ವಾ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ।
ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತಂಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಸ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನೂಪಗಂ। ಅಯಂ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುತಿಯಾ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ ಅಕ್ಖಾಯತಿ।
೭೦. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ನಾಹಂ ಕ್ವಚನಿ [ಕ್ವಚಿನಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಸೀ॰ ಅಟ್ಠ॰)] ಕಸ್ಸಚಿ ಕಿಞ್ಚನತಸ್ಮಿಂ [ಕಿಞ್ಚನತಸ್ಮಿ (?)], ನ ಚ ಮಮ
ಕ್ವಚನಿ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿ ಕಿಞ್ಚನಂ ನತ್ಥೀ’ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಬ್ಬಹುಲವಿಹಾರಿನೋ
ಆಯತನೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ। ಸಮ್ಪಸಾದೇ ಸತಿ ಏತರಹಿ ವಾ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ
ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ
ತಂಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಸ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನೂಪಗಂ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತತಿಯಾ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ ಅಕ್ಖಾಯತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ –
‘ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಾ, ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ
ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ; ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ರೂಪಾ, ಯೇ ಚ
ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ ;
ಯಾ ಚ ಆನೇಞ್ಜಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾ – ಸಬ್ಬಾ ಸಞ್ಞಾ। ಯತ್ಥೇತಾ
ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ ಏತಂ ಸನ್ತಂ ಏತಂ ಪಣೀತಂ – ಯದಿದಂ
ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನ’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಬ್ಬಹುಲವಿಹಾರಿನೋ ಆಯತನೇ ಚಿತ್ತಂ
ಪಸೀದತಿ। ಸಮ್ಪಸಾದೇ ಸತಿ ಏತರಹಿ ವಾ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ
ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ। ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತಂಸಂವತ್ತನಿಕಂ
ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಸ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನೂಪಗಂ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ ಅಕ್ಖಾಯತೀ’’ತಿ।
೭೧.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಧ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ
ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ – ‘ನೋ ಚಸ್ಸ, ನೋ ಚ ಮೇ ಸಿಯಾ; ನ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಮೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ;
ಯದತ್ಥಿ ಯಂ, ಭೂತಂ – ತಂ ಪಜಹಾಮೀ’ತಿ। ಏವಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಪಟಿಲಭತಿ। ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯ ನು
ಖೋ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖು ನ ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಪೇತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ, ಆನನ್ದ,
ಭಿಕ್ಖು ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯ, ಅಪೇತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ನ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಕೋ
ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಯೇನಪೇತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯ,
ಅಪೇತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ನ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ
ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ – ‘ನೋ ಚಸ್ಸ, ನೋ ಚ ಮೇ ಸಿಯಾ; ನ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಮೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ;
ಯದತ್ಥಿ, ಯಂ ಭೂತಂ – ತಂ ಪಜಹಾಮೀ’ತಿ। ಏವಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಪಟಿಲಭತಿ। ಸೋ ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಅಭಿನನ್ದತಿ, ಅಭಿವದತಿ, ಅಜ್ಝೋಸಾಯ ತಿಟ್ಠತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಅಭಿನನ್ದತೋ ಅಭಿವದತೋ ಅಜ್ಝೋಸಾಯ ತಿಟ್ಠತೋ ತನ್ನಿಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ತದುಪಾದಾನಂ। ಸಉಪಾದಾನೋ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು
ನ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತೀ’’ತಿ। ‘‘ಕಹಂ ಪನ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖು ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ ಉಪಾದಿಯತೀ’’ತಿ?
‘‘ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ, ಆನನ್ದಾ’’ತಿ। ‘‘ಉಪಾದಾನಸೇಟ್ಠಂ ಕಿರ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖು
ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ ಉಪಾದಿಯತೀ’’ತಿ? ‘‘ಉಪಾದಾನಸೇಟ್ಠಞ್ಹಿ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಉಪಾದಿಯಮಾನೋ
ಉಪಾದಿಯತಿ। ಉಪಾದಾನಸೇಟ್ಠಞ್ಹೇತಂ, ಆನನ್ದ, ಯದಿದಂ – ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ’’।
೭೨.
‘‘ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ – ‘ನೋ ಚಸ್ಸ, ನೋ ಚ ಮೇ ಸಿಯಾ; ನ
ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಮೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ; ಯದತ್ಥಿ, ಯಂ ಭೂತಂ – ತಂ ಪಜಹಾಮೀ’ತಿ। ಏವಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ
ಪಟಿಲಭತಿ। ಸೋ ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ನಾಭಿನನ್ದತಿ, ನಾಭಿವದತಿ, ನ ಅಜ್ಝೋಸಾಯ ತಿಟ್ಠತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ
ಉಪೇಕ್ಖಂ ಅನಭಿನನ್ದತೋ ಅನಭಿವದತೋ ಅನಜ್ಝೋಸಾಯ ತಿಟ್ಠತೋ ನ ತನ್ನಿಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ತದುಪಾದಾನಂ। ಅನುಪಾದಾನೋ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತೀ’’ತಿ।
೭೩.
‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭನ್ತೇ! ನಿಸ್ಸಾಯ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕಿರ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ
ಓಘಸ್ಸ ನಿತ್ಥರಣಾ ಅಕ್ಖಾತಾ। ಕತಮೋ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಅರಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾನನ್ದ,
ಭಿಕ್ಖು ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಾ, ಯೇ ಚ
ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ;
ಯೇ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ರೂಪಾ, ಯೇ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಾ; ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ
ರೂಪಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ; ಯಾ ಚ ಆನೇಞ್ಜಸಞ್ಞಾ, ಯಾ ಚ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾ , ಯಾ ಚ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾ –
ಏಸ ಸಕ್ಕಾಯೋ ಯಾವತಾ ಸಕ್ಕಾಯೋ। ಏತಂ ಅಮತಂ ಯದಿದಂ ಅನುಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।
ಇತಿ, ಖೋ, ಆನನ್ದ, ದೇಸಿತಾ ಮಯಾ ಆನೇಞ್ಜಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ, ದೇಸಿತಾ
ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ, ದೇಸಿತಾ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಪದಾ,
ದೇಸಿತಾ ನಿಸ್ಸಾಯ ನಿಸ್ಸಾಯ ಓಘಸ್ಸ ನಿತ್ಥರಣಾ, ದೇಸಿತೋ ಅರಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ। ಯಂ ಖೋ,
ಆನನ್ದ, ಸತ್ಥಾರಾ ಕರಣೀಯಂ ಸಾವಕಾನಂ ಹಿತೇಸಿನಾ ಅನುಕಮ್ಪಕೇನ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಕತಂ
ವೋ ತಂ ಮಯಾ। ಏತಾನಿ, ಆನನ್ದ, ರುಕ್ಖಮೂಲಾನಿ, ಏತಾನಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಾನಿ। ಝಾಯಥಾನನ್ದ, ಮಾ
ಪಮಾದತ್ಥ, ಮಾ ಪಚ್ಛಾ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರಿನೋ ಅಹುವತ್ಥ। ಅಯಂ ವೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನುಸಾಸನೀ’’’ತಿ।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದೀತಿ।
ಆನೇಞ್ಜಸಪ್ಪಾಯಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।
೭. ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತಂ
೭೪. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಪುಬ್ಬಾರಾಮೇ ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದೇ। ಅಥ ಖೋ ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ [ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲಾನೋ (ಕ॰)] ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಇಮಸ್ಸ ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದಸ್ಸ
ದಿಸ್ಸತಿ ಅನುಪುಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾ ಅನುಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾ ಅನುಪುಬ್ಬಪಟಿಪದಾ ಯದಿದಂ – ಯಾವ
ಪಚ್ಛಿಮಸೋಪಾನಕಳೇವರಾಃ ಇಮೇಸಮ್ಪಿ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ದಿಸ್ಸತಿ
ಅನುಪುಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾ ಅನುಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾ ಅನುಪುಬ್ಬಪಟಿಪದಾ ಯದಿದಂ – ಅಜ್ಝೇನೇಃ ಇಮೇಸಮ್ಪಿ
ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಇಸ್ಸಾಸಾನಂ ದಿಸ್ಸತಿ ಅನುಪುಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾ ಅನುಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾ
ಅನುಪುಬ್ಬಪಟಿಪದಾ ಯದಿದಂ – ಇಸ್ಸತ್ಥೇ [ಇಸ್ಸತ್ತೇ (ಕ॰)]।
ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಗಣಕಾನಂ ಗಣನಾಜೀವಾನಂ ದಿಸ್ಸತಿ ಅನುಪುಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾ
ಅನುಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾ ಅನುಪುಬ್ಬಪಟಿಪದಾ ಯದಿದಂ – ಸಙ್ಖಾನೇ। ಮಯಞ್ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ,
ಅನ್ತೇವಾಸಿಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಪಠಮಂ ಏವಂ ಗಣಾಪೇಮ – ‘ಏಕಂ ಏಕಕಂ, ದ್ವೇ ದುಕಾ, ತೀಣಿ ತಿಕಾ,
ಚತ್ತಾರಿ ಚತುಕ್ಕಾ, ಪಞ್ಚ ಪಞ್ಚಕಾ, ಛ ಛಕ್ಕಾ, ಸತ್ತ ಸತ್ತಕಾ, ಅಟ್ಠ ಅಟ್ಠಕಾ, ನವ
ನವಕಾ, ದಸ ದಸಕಾ’ತಿ; ಸತಮ್ಪಿ ಮಯಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಗಣಾಪೇಮ, ಭಿಯ್ಯೋಪಿ ಗಣಾಪೇಮ। ಸಕ್ಕಾ ನು
ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಇಮಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಏವಮೇವ ಅನುಪುಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾ ಅನುಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾ
ಅನುಪುಬ್ಬಪಟಿಪದಾ ಪಞ್ಞಪೇತು’’ನ್ತಿ?
೭೫. ‘‘ಸಕ್ಕಾ ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಇಮಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಅನುಪುಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾ ಅನುಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾ
ಅನುಪುಬ್ಬಪಟಿಪದಾ ಪಞ್ಞಪೇತುಂ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ದಕ್ಖೋ ಅಸ್ಸದಮ್ಮಕೋ ಭದ್ದಂ
ಅಸ್ಸಾಜಾನೀಯಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಪಠಮೇನೇವ ಮುಖಾಧಾನೇ ಕಾರಣಂ ಕಾರೇತಿ, ಅಥ ಉತ್ತರಿಂ ಕಾರಣಂ
ಕಾರೇತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಪಠಮಂ ಏವಂ ವಿನೇತಿ –
‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಸೀಲವಾ ಹೋಹಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರಾಹಿ
ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖಸ್ಸು
ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸೂ’’’ತಿ।
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು
ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಣುಮತ್ತೇಸು
ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು, ತಮೇನಂ ತಥಾಗತೋ ಉತ್ತರಿಂ
ವಿನೇತಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಹೋಹಿ, ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ
ದಿಸ್ವಾ ಮಾ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋಹಿ ಮಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ। ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ
ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ
ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಾಹಿ; ರಕ್ಖಾಹಿ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ,
ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜಾಹಿ। ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ
ಸುತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯೇನ
ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಮಾ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋಹಿ
ಮಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ। ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ
ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ
ಪಟಿಪಜ್ಜಾಹಿ; ರಕ್ಖಾಹಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜಾಹೀ’’’ತಿ।
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು
ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಹೋತಿ, ತಮೇನಂ ತಥಾಗತೋ ಉತ್ತರಿಂ ವಿನೇತಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ,
ಭಿಕ್ಖು, ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞೂ ಹೋಹಿ। ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಯೋನಿಸೋ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇಯ್ಯಾಸಿ – ನೇವ
ದವಾಯ ನ ಮದಾಯ ನ ಮಣ್ಡನಾಯ ನ ವಿಭೂಸನಾಯ, ಯಾವದೇವ ಇಮಸ್ಸ ಕಾಯಸ್ಸ ಠಿತಿಯಾ ಯಾಪನಾಯ
ವಿಹಿಂಸೂಪರತಿಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನುಗ್ಗಹಾಯ – ಇತಿ ಪುರಾಣಞ್ಚ ವೇದನಂ ಪಟಿಹಙ್ಖಾಮಿ, ನವಞ್ಚ
ವೇದನಂ ನ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾತ್ರಾ ಚ ಮೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅನವಜ್ಜತಾ ಚ ಫಾಸುವಿಹಾರೋ
ಚಾ’’’ತಿ।
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ , ಭಿಕ್ಖು
ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞೂ ಹೋತಿ, ತಮೇನಂ ತಥಾಗತೋ ಉತ್ತರಿಂ ವಿನೇತಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು,
ಜಾಗರಿಯಂ ಅನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರಾಹಿ, ದಿವಸಂ ಚಙ್ಕಮೇನ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಆವರಣೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ
ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇಹಿ, ರತ್ತಿಯಾ ಪಠಮಂ ಯಾಮಂ ಚಙ್ಕಮೇನ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಆವರಣೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ
ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇಹಿ, ರತ್ತಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಂ ಯಾಮಂ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಸ್ಸೇನ ಸೀಹಸೇಯ್ಯಂ
ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾಸಿ ಪಾದೇ ಪಾದಂ ಅಚ್ಚಾಧಾಯ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಉಟ್ಠಾನಸಞ್ಞಂ ಮನಸಿಕರಿತ್ವಾ,
ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಯಾಮಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಚಙ್ಕಮೇನ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಆವರಣೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ
ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇಹೀ’’’ತಿ।
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು ಜಾಗರಿಯಂ ಅನುಯುತ್ತೋ ಹೋತಿ,
ತಮೇನಂ ತಥಾಗತೋ ಉತ್ತರಿಂ ವಿನೇತಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ
ಹೋಹಿ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ , ಆಲೋಕಿತೇ
ವಿಲೋಕಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ, ಸಮಿಞ್ಜಿತೇ ಪಸಾರಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ,
ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ, ಅಸಿತೇ ಪೀತೇ ಖಾಯಿತೇ ಸಾಯಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ , ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ, ಗತೇ ಠಿತೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಸುತ್ತೇ ಜಾಗರಿತೇ ಭಾಸಿತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ’’’ತಿ।
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ
ಹೋತಿ, ತಮೇನಂ ತಥಾಗತೋ ಉತ್ತರಿಂ ವಿನೇತಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ
ಭಜಾಹಿ ಅರಞ್ಞಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ಪಬ್ಬತಂ ಕನ್ದರಂ ಗಿರಿಗುಹಂ
ಸುಸಾನಂ ವನಪತ್ಥಂ ಅಬ್ಭೋಕಾಸಂ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜ’ನ್ತಿ। ಸೋ ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ ಅರಞ್ಞಂ
ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ಪಬ್ಬತಂ ಕನ್ದರಂ ಗಿರಿಗುಹಂ ಸುಸಾನಂ ವನಪ್ಪತ್ಥಂ ಅಬ್ಭೋಕಾಸಂ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜಂ।
ಸೋ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ, ಉಜುಂ ಕಾಯಂ
ಪಣಿಧಾಯ, ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಸೋ ಅಭಿಜ್ಝಂ ಲೋಕೇ ಪಹಾಯ ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೇನ
ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಂ ಪಹಾಯ
ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ವಿಹರತಿ ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ
ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ಥಿನಮಿದ್ಧಂ [ಥೀನಮಿದ್ಧಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಪಹಾಯ ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ ವಿಹರತಿ ಆಲೋಕಸಞ್ಞೀ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತಂ
ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಪಹಾಯ ಅನುದ್ಧತೋ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ
ವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ, ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯ
ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ ವಿಹರತಿ ಅಕಥಂಕಥೀ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಚಿತ್ತಂ
ಪರಿಸೋಧೇತಿ।
೭೬. ‘‘ಸೋ
ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ವಿವಿಚ್ಚೇವ
ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ
ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ
ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ…ಪೇ॰… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…
ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ
ವಿಹರತಿ।
‘‘ಯೇ ಖೋ ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖೂ ಸೇಕ್ಖಾ [ಸೇಖಾ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಅಪತ್ತಮಾನಸಾ ಅನುತ್ತರಂ ಯೋಗಕ್ಖೇಮಂ ಪತ್ಥಯಮಾನಾ ವಿಹರನ್ತಿ
ತೇಸು ಮೇ ಅಯಂ ಏವರೂಪೀ ಅನುಸಾಸನೀ ಹೋತಿ। ಯೇ ಪನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅರಹನ್ತೋ ಖೀಣಾಸವಾ
ವುಸಿತವನ್ತೋ ಕತಕರಣೀಯಾ ಓಹಿತಭಾರಾ ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥಾ ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನಾ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ
ವಿಮುತ್ತಾ ತೇಸಂ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾಯ ಚೇವ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ,
ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಾಯ ಚಾ’’ತಿ।
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಏವಂ ಓವದೀಯಮಾನಾ ಏವಂ
ಅನುಸಾಸೀಯಮಾನಾ ಸಬ್ಬೇ ಅಚ್ಚನ್ತಂ ನಿಟ್ಠಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆರಾಧೇನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ ಉದಾಹು ಏಕಚ್ಚೇ
ನಾರಾಧೇನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಮಮ ಸಾವಕಾ ಮಯಾ ಏವಂ ಓವದೀಯಮಾನಾ ಏವಂ ಅನುಸಾಸೀಯಮಾನಾ ಅಚ್ಚನ್ತಂ ನಿಟ್ಠಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆರಾಧೇನ್ತಿ, ಏಕಚ್ಚೇ ನಾರಾಧೇನ್ತೀ’’ತಿ।
‘‘ಕೋ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಯಂ ತಿಟ್ಠತೇವ
ನಿಬ್ಬಾನಂ, ತಿಟ್ಠತಿ ನಿಬ್ಬಾನಗಾಮೀ ಮಗ್ಗೋ, ತಿಟ್ಠತಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸಮಾದಪೇತಾ; ಅಥ ಚ ಪನ
ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಏವಂ ಓವದೀಯಮಾನಾ ಏವಂ ಅನುಸಾಸೀಯಮಾನಾ
ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಅಚ್ಚನ್ತಂ ನಿಟ್ಠಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆರಾಧೇನ್ತಿ, ಏಕಚ್ಚೇ ನಾರಾಧೇನ್ತೀ’’ತಿ?
೭೭. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಂಯೇವೇತ್ಥ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮಿ। ಯಥಾ ತೇ ಖಮೇಯ್ಯ ತಥಾ ನಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯಾಸಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಕುಸಲೋ ತ್ವಂ ರಾಜಗಹಗಾಮಿಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭೋ, ಕುಸಲೋ ಅಹಂ
ರಾಜಗಹಗಾಮಿಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಇಧ ಪುರಿಸೋ
ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ರಾಜಗಹಂ ಗನ್ತುಕಾಮೋ। ಸೋ ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ,
ಭನ್ತೇ, ರಾಜಗಹಂ ಗನ್ತುಂ; ತಸ್ಸ ಮೇ ರಾಜಗಹಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಉಪದಿಸಾ’ತಿ। ತಮೇನಂ ತ್ವಂ ಏವಂ
ವದೇಯ್ಯಾಸಿ – ‘ಏಹಮ್ಭೋ [ಏವಂ ಭೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಪುರಿಸ,
ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ರಾಜಗಹಂ ಗಚ್ಛತಿ। ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗಚ್ಛ, ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ
ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ಅಮುಕಂ ನಾಮ ಗಾಮಂ, ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗಚ್ಛ, ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ
ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ಅಮುಕಂ ನಾಮ ನಿಗಮಂ; ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗಚ್ಛ, ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ
ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ರಾಜಗಹಸ್ಸ ಆರಾಮರಾಮಣೇಯ್ಯಕಂ ವನರಾಮಣೇಯ್ಯಕಂ ಭೂಮಿರಾಮಣೇಯ್ಯಕಂ
ಪೋಕ್ಖರಣೀರಾಮಣೇಯ್ಯಕ’ನ್ತಿ। ಸೋ ತಯಾ ಏವಂ ಓವದೀಯಮಾನೋ ಏವಂ ಅನುಸಾಸೀಯಮಾನೋ ಉಮ್ಮಗ್ಗಂ
ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾಮುಖೋ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಅಥ ದುತಿಯೋ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ರಾಜಗಹಂ ಗನ್ತುಕಾಮೋ।
ಸೋ ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಭನ್ತೇ, ರಾಜಗಹಂ ಗನ್ತುಂ; ತಸ್ಸ
ಮೇ ರಾಜಗಹಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಉಪದಿಸಾ’ತಿ। ತಮೇನಂ ತ್ವಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾಸಿ – ‘ಏಹಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ,
ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ರಾಜಗಹಂ ಗಚ್ಛತಿ। ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗಚ್ಛ, ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ
ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ಅಮುಕಂ ನಾಮ ಗಾಮಂ; ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗಚ್ಛ, ತೇನ
ಮುಹುತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ಅಮುಕಂ ನಾಮ ನಿಗಮಂ; ತೇನ ಮುಹುತ್ತಂ ಗಚ್ಛ, ತೇನ
ಮುಹುತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ರಾಜಗಹಸ್ಸ ಆರಾಮರಾಮಣೇಯ್ಯಕಂ
ವನರಾಮಣೇಯ್ಯಕಂ ಭೂಮಿರಾಮಣೇಯ್ಯಕಂ ಪೋಕ್ಖರಣೀರಾಮಣೇಯ್ಯಕ’ನ್ತಿ। ಸೋ ತಯಾ ಏವಂ
ಓವದೀಯಮಾನೋ ಏವಂ ಅನುಸಾಸೀಯಮಾನೋ ಸೋತ್ಥಿನಾ ರಾಜಗಹಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಕೋ ನು ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ,
ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಯಂ ತಿಟ್ಠತೇವ ರಾಜಗಹಂ , ತಿಟ್ಠತಿ
ರಾಜಗಹಗಾಮೀ ಮಗ್ಗೋ, ತಿಟ್ಠಸಿ ತ್ವಂ ಸಮಾದಪೇತಾ; ಅಥ ಚ ಪನ ತಯಾ ಏವಂ ಓವದೀಯಮಾನೋ ಏವಂ
ಅನುಸಾಸೀಯಮಾನೋ ಏಕೋ ಪುರಿಸೋ ಉಮ್ಮಗ್ಗಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾಮುಖೋ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏಕೋ
ಸೋತ್ಥಿನಾ ರಾಜಗಹಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಏತ್ಥ ಕ್ಯಾಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕರೋಮಿ? ಮಗ್ಗಕ್ಖಾಯೀಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮಾ’’ತಿ।
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಿಟ್ಠತೇವ ನಿಬ್ಬಾನಂ, ತಿಟ್ಠತಿ
ನಿಬ್ಬಾನಗಾಮೀ ಮಗ್ಗೋ, ತಿಟ್ಠಾಮಹಂ ಸಮಾದಪೇತಾ; ಅಥ ಚ ಪನ ಮಮ ಸಾವಕಾ ಮಯಾ ಏವಂ
ಓವದೀಯಮಾನಾ ಏವಂ ಅನುಸಾಸೀಯಮಾನಾ ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಅಚ್ಚನ್ತಂ ನಿಟ್ಠಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ
ಆರಾಧೇನ್ತಿ, ಏಕಚ್ಚೇ ನಾರಾಧೇನ್ತಿ। ಏತ್ಥ ಕ್ಯಾಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಕರೋಮಿ?
ಮಗ್ಗಕ್ಖಾಯೀಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಥಾಗತೋ’’ತಿ।
೭೮.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯೇಮೇ, ಭೋ ಗೋತಮ,
ಪುಗ್ಗಲಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಜೀವಿಕತ್ಥಾ ನ ಸದ್ಧಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಸಠಾ
ಮಾಯಾವಿನೋ ಕೇತಬಿನೋ [ಕೇಟುಭಿನೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಉದ್ಧತಾ ಉನ್ನಳಾ ಚಪಲಾ ಮುಖರಾ ವಿಕಿಣ್ಣವಾಚಾ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಗುತ್ತದ್ವಾರಾ ಭೋಜನೇ
ಅಮತ್ತಞ್ಞುನೋ ಜಾಗರಿಯಂ ಅನನುಯುತ್ತಾ ಸಾಮಞ್ಞೇ ಅನಪೇಕ್ಖವನ್ತೋ ಸಿಕ್ಖಾಯ ನ ತಿಬ್ಬಗಾರವಾ
ಬಾಹುಲಿಕಾ [ಬಾಹುಲ್ಲಿಕಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಸಾಥಲಿಕಾ ಓಕ್ಕಮನೇ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾ ಪವಿವೇಕೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರಾ ಕುಸೀತಾ ಹೀನವೀರಿಯಾ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿನೋ ಅಸಮ್ಪಜಾನಾ ಅಸಮಾಹಿತಾ ವಿಬ್ಭನ್ತಚಿತ್ತಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞಾ ಏಳಮೂಗಾ, ನ ತೇಹಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಸತಿ’’।
‘‘ಯೇ ಪನ ತೇ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಸದ್ಧಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ
ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಅಸಠಾ ಅಮಾಯಾವಿನೋ ಅಕೇತಬಿನೋ ಅನುದ್ಧತಾ ಅನುನ್ನಳಾ ಅಚಪಲಾ ಅಮುಖರಾ
ಅವಿಕಿಣ್ಣವಾಚಾ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರಾ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞುನೋ ಜಾಗರಿಯಂ ಅನುಯುತ್ತಾ
ಸಾಮಞ್ಞೇ ಅಪೇಕ್ಖವನ್ತೋ ಸಿಕ್ಖಾಯ ತಿಬ್ಬಗಾರವಾ ನಬಾಹುಲಿಕಾ ನಸಾಥಲಿಕಾ ಓಕ್ಕಮನೇ
ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರಾ ಪವಿವೇಕೇ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾ ಆರದ್ಧವೀರಿಯಾ ಪಹಿತತ್ತಾ ಉಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತಿನೋ
ಸಮ್ಪಜಾನಾ ಸಮಾಹಿತಾ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಾ ಪಞ್ಞವನ್ತೋ ಅನೇಳಮೂಗಾ, ತೇಹಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸದ್ಧಿಂ
ಸಂವಸತಿ।
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಭೋ ಗೋತಮ, ಯೇ ಕೇಚಿ
ಮೂಲಗನ್ಧಾ, ಕಾಲಾನುಸಾರಿ ತೇಸಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ; ಯೇ ಕೇಚಿ ಸಾರಗನ್ಧಾ, ಲೋಹಿತಚನ್ದನಂ
ತೇಸಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ; ಯೇ ಕೇಚಿ ಪುಪ್ಫಗನ್ಧಾ, ವಸ್ಸಿಕಂ ತೇಸಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ; ಏವಮೇವ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಓವಾದೋ ಪರಮಜ್ಜಧಮ್ಮೇಸು।
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ , ಭೋ ಗೋತಮ,
ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ! ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ,
ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ
ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ – ‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ; ಏವಮೇವಂ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ
ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ
ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ
ಗತ’’ನ್ತಿ।
ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।
೮. ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತಂ
೭೯. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ
ಅಚಿರಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಭಗವತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಅಜಾತಸತ್ತು ವೇದೇಹಿಪುತ್ತೋ
ರಾಜಗಹಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾರಾಪೇತಿ ರಞ್ಞೋ ಪಜ್ಜೋತಸ್ಸ ಆಸಙ್ಕಮಾನೋ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ
ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ರಾಜಗಹಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಅಥ ಖೋ
ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅತಿಪ್ಪಗೋ ಖೋ ತಾವ ರಾಜಗಹೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ।
ಯಂನೂನಾಹಂ ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾ
ಖೋ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏತು ಖೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ। ಸ್ವಾಗತಂ ಭೋತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ।
ಚಿರಸ್ಸಂ ಖೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ ಇಮಂ ಪರಿಯಾಯಮಕಾಸಿ ಯದಿದಂ ಇಧಾಗಮನಾಯ। ನಿಸೀದತು ಭವಂ
ಆನನ್ದೋ, ಇದಮಾಸನಂ ಪಞ್ಞತ್ತ’’ನ್ತಿ। ನಿಸೀದಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ।
ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋಪಿ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಞ್ಞತರಂ ನೀಚಂ ಆಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ
ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭವಂ
ಗೋತಮೋ ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ
ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ
ಭಗವಾ ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಸೋ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ
ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೇತಾ, ಅಸಞ್ಜಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಞ್ಜನೇತಾ, ಅನಕ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ
ಅಕ್ಖಾತಾ, ಮಗ್ಗಞ್ಞೂ, ಮಗ್ಗವಿದೂ, ಮಗ್ಗಕೋವಿದೋ; ಮಗ್ಗಾನುಗಾ ಚ ಪನ ಏತರಹಿ ಸಾವಕಾ
ವಿಹರನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಸಮನ್ನಾಗತಾ’’ತಿ। ಅಯಞ್ಚ ಹಿದಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ
ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ ಅಹೋಸಿ।
ಅಥ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ
ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ರಾಜಗಹೇ ಕಮ್ಮನ್ತೇ ಅನುಸಞ್ಞಾಯಮಾನೋ ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತಾ
ಆನನ್ದೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ
ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ
ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಾಯನುತ್ಥ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ, ಕಾ ಚ ಪನ ವೋ
ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ ಮಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ
ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ
ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ
ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಅಹೋಸಿ
ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಸೋ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ
ಉಪ್ಪಾದೇತಾ, ಅಸಞ್ಜಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಞ್ಜನೇತಾ,
ಅನಕ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾತಾ, ಮಗ್ಗಞ್ಞೂ, ಮಗ್ಗವಿದೂ, ಮಗ್ಗಕೋವಿದೋ; ಮಗ್ಗಾನುಗಾ ಚ
ಪನ ಏತರಹಿ ಸಾವಕಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಸಮನ್ನಾಗತಾ’ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ನೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ,
ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ। ಅಥ ತ್ವಂ
ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ’’ತಿ।
೮೦. ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ [ಪಟಿಧಾವೇಯ್ಯಾಥಾತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]?
‘‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ಮಯಂ
ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ,
ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ
ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ
ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ
ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ
ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ ಚ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಕೋ ಹೇತು
ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅಪ್ಪಟಿಸರಣಾ; ಸಪ್ಪಟಿಸರಣಾ ಮಯಂ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ; ಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸರಣಾ’’ತಿ।
‘‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ,
ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ,
ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ,
ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ
ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ; ‘ಅತ್ಥಿ
ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ
ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ
ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ
ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ –
ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ –
ವದೇಸಿ; ‘ಏವಂ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ ಚ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಕೋ ಹೇತು ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ
ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ , ಅಪ್ಪಟಿಸರಣಾ; ಸಪ್ಪಟಿಸರಣಾ ಮಯಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ; ಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸರಣಾ’ತಿ ವದೇಸಿ। ಇಮಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಕಥಂ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ?
೮೧.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ। ತೇ ಮಯಂ ತದಹುಪೋಸಥೇ
ಯಾವತಿಕಾ ಏಕಂ ಗಾಮಖೇತ್ತಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮ ತೇ ಸಬ್ಬೇ
ಏಕಜ್ಝಂ ಸನ್ನಿಪತಾಮ; ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಯಸ್ಸ ತಂ ಪವತ್ತತಿ ತಂ ಅಜ್ಝೇಸಾಮ। ತಸ್ಮಿಂ ಚೇ
ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ತಂ ಮಯಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ
ಯಥಾನುಸಿಟ್ಠಂ ಕಾರೇಮಾತಿ।
‘‘ನ ಕಿರ ನೋ ಭವನ್ತೋ ಕಾರೇನ್ತಿ; ಧಮ್ಮೋ ನೋ ಕಾರೇತಿ’’। ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಥ ಗರುಂ ಕರೋಥ [ಗರುಕರೋಥ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ಮಾನೇಥ ಪೂಜೇಥ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ [ಗರುಕತ್ವಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಥಾ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ
ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ
ವಿಹರಾಮಾ’’ತಿ।
‘‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ
ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ
ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ
ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ
ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ; ‘ಅತ್ಥಿ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ
– ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ,
ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ
ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ; ‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ,
ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಥ ಗರುಂ ಕರೋಥ ಮಾನೇಥ ಪೂಜೇಥ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ
ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ,
ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ
ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ। ಇಮಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಕಥಂ ಅತ್ಥೋ
ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ?
೮೨.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದಸ
ಪಸಾದನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಕ್ಖಾತಾ। ಯಸ್ಮಿಂ ನೋ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ತಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ
ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮ।
ಕತಮೇ ದಸ?
‘‘ಇಧ , ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಾ
ಹೋತಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು
ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು।
‘‘ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ। ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ, ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ, ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ, ಸಾತ್ಥಂ, ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ [ಸಾತ್ಥಾ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ [ಧತಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)] ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ।
‘‘ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ( ) [(ಇತರೀತರೇಹಿ) ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೩೪೫] ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ।
‘‘ಚತುನ್ನಂ ಝಾನಾನಂ ಆಭಿಚೇತಸಿಕಾನಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾನಂ ನಿಕಾಮಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಕಿಚ್ಛಲಾಭೀ ಅಕಸಿರಲಾಭೀ।
‘‘ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಇದ್ಧಿವಿಧಂ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ – ಏಕೋಪಿ ಹುತ್ವಾ ಬಹುಧಾ ಹೋತಿ, ಬಹುಧಾಪಿ ಹುತ್ವಾ ಏಕೋ ಹೋತಿ; ಆವಿಭಾವಂ ತಿರೋಭಾವಂ; ತಿರೋಕುಟ್ಟಂ [ತಿರೋಕುಡ್ಡಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ತಿರೋಪಾಕಾರಂ ತಿರೋಪಬ್ಬತಂ ಅಸಜ್ಜಮಾನೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಆಕಾಸೇ; ಪಥವಿಯಾಪಿ
ಉಮ್ಮುಜ್ಜನಿಮುಜ್ಜಂ ಕರೋತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಉದಕೇ; ಉದಕೇಪಿ ಅಭಿಜ್ಜಮಾನೇ ಗಚ್ಛತಿ,
ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪಥವಿಯಂ; ಆಕಾಸೇಪಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇನ ಕಮತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪಕ್ಖೀ ಸಕುಣೋ; ಇಮೇಪಿ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕೇ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವೇ ಪಾಣಿನಾ ಪರಿಮಸತಿ [ಪರಾಮಸತಿ (ಕ॰)] ಪರಿಮಜ್ಜತಿ, ಯಾವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಪಿ ಕಾಯೇನ ವಸಂ ವತ್ತೇತಿ।
‘‘ದಿಬ್ಬಾಯ ಸೋತಧಾತುಯಾ ವಿಸುದ್ಧಾಯ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಿಕಾಯ ಉಭೋ ಸದ್ದೇ ಸುಣಾತಿ – ದಿಬ್ಬೇ ಚ ಮಾನುಸೇ ಚ, ಯೇ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ಚ।
‘‘ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ।
ಸರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವೀತರಾಗಂ
ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತದೋಸಂ
ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವೀತದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ
ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವೀತಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಂಖಿತ್ತಂ ವಾ
ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಂಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ
ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ , ಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಮಹಗ್ಗತಂ
ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಅಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ,
ಸಉತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಉತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ
‘ಅನುತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ
ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಅಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಮುತ್ತಂ ವಾ
ಚಿತ್ತಂ ‘ವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಅವಿಮುತ್ತಂ
ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।
‘‘ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ –
ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ
ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾರೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ
ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕೇಪಿ
ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ – ‘ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ
ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ
ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ; ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ
ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ।
‘‘ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ
ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ, ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ
ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ।
‘‘ಆಸವಾನಂ ಖಯಾ ಅನಾಸವಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ।
‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದಸ ಪಸಾದನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಕ್ಖಾತಾ। ಯಸ್ಮಿಂ ನೋ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ
ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ತಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ
ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮಾ’’ತಿ।
೮೩. ಏವಂ ವುತ್ತೇ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ಉಪನನ್ದಂ ಸೇನಾಪತಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞತಿ ಭವಂ ಸೇನಾಪತಿ [ಮಞ್ಞಸಿ ಏವಂ ಸೇನಾಪತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰), ಮಞ್ಞಸಿ ಸೇನಾಪತಿ (ಸೀ॰), ಮಞ್ಞಸಿ ಭವಂ ಸೇನಾಪತಿ (ಕ॰)] ಯದಿಮೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬಂ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ಗರುಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಮಾನೇತಬ್ಬಂ ಮಾನೇನ್ತಿ , ಪೂಜೇತಬ್ಬಂ ಪೂಜೇನ್ತಿ’’? ‘‘ತಗ್ಘಿಮೇ [ತಗ್ಘ ಮೇ (ಕ॰)]
ಭೋನ್ತೋ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬಂ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ಗರುಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಮಾನೇತಬ್ಬಂ
ಮಾನೇನ್ತಿ, ಪೂಜೇತಬ್ಬಂ ಪೂಜೇನ್ತಿ। ಇಮಞ್ಚ ಹಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ನ ಸಕ್ಕರೇಯ್ಯುಂ ನ ಗರುಂ
ಕರೇಯ್ಯುಂ ನ ಮಾನೇಯ್ಯುಂ ನ ಪೂಜೇಯ್ಯುಂ; ಅಥ ಕಿಞ್ಚರಹಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಕ್ಕರೇಯ್ಯುಂ ಗರುಂ
ಕರೇಯ್ಯುಂ ಮಾನೇಯ್ಯುಂ ಪೂಜೇಯ್ಯುಂ, ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಮಾನೇತ್ವಾ ಪೂಜೇತ್ವಾ
ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ
ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಹಂ ಪನ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ ಏತರಹಿ ವಿಹರತೀ’’ತಿ?
‘‘ವೇಳುವನೇ ಖೋಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏತರಹಿ ವಿಹರಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಕಚ್ಚಿ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ,
ವೇಳುವನಂ ರಮಣೀಯಞ್ಚೇವ ಅಪ್ಪಸದ್ದಞ್ಚ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಞ್ಚ ವಿಜನವಾತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ [ಮನುಸ್ಸರಾಹಸೇಯ್ಯಕಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)]
ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪ’’ನ್ತಿ? ‘‘ತಗ್ಘ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ವೇಳುವನಂ ರಮಣೀಯಞ್ಚೇವ
ಅಪ್ಪಸದ್ದಞ್ಚ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಞ್ಚ ವಿಜನವಾತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ
ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಂ, ಯಥಾ ತಂ ತುಮ್ಹಾದಿಸೇಹಿ ರಕ್ಖಕೇಹಿ ಗೋಪಕೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ತಗ್ಘ, ಭೋ
ಆನನ್ದ, ವೇಳುವನಂ ರಮಣೀಯಞ್ಚೇವ ಅಪ್ಪಸದ್ದಞ್ಚ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಞ್ಚ ವಿಜನವಾತಂ
ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಂ, ಯಥಾ ತಂ ಭವನ್ತೇಹಿ ಝಾಯೀಹಿ ಝಾನಸೀಲೀಹಿ।
ಝಾಯಿನೋ ಚೇವ ಭವನ್ತೋ ಝಾನಸೀಲಿನೋ ಚ’’।
‘‘ಏಕಮಿದಾಹಂ , ಭೋ ಆನನ್ದ, ಸಮಯಂ ಸೋ
ಭವಂ ಗೋತಮೋ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ,
ಯೇನ ಮಹಾವನಂ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾ ಯೇನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ। ತತ್ರ ಚ ಪನ ಸೋ [ತತ್ರ ಚ ಸೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)] ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಝಾನಕಥಂ ಕಥೇಸಿ। ಝಾಯೀ ಚೇವ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಹೋಸಿ ಝಾನಸೀಲೀ ಚ। ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸೀ’’ತಿ।
೮೪. ‘‘ನ ಚ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಸಬ್ಬಂ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸಿ, ನಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಸಬ್ಬಂ ಝಾನಂ ನ ವಣ್ಣೇಸೀತಿ। ಕಥಂ ರೂಪಞ್ಚ ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ನ ವಣ್ಣೇಸಿ? ಇಧ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಚ್ಚೋ
ಕಾಮರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ಕಾಮರಾಗಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಕಾಮರಾಗಸ್ಸ
ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಕಾಮರಾಗಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ
ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಬ್ಯಾಪಾದಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ಬ್ಯಾಪಾದಪರೇತೇನ,
ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಬ್ಯಾಪಾದಂಯೇವ
ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಥಿನಮಿದ್ಧಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ
ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ಥಿನಮಿದ್ಧಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಥಿನಮಿದ್ಧಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ
ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಥಿನಮಿದ್ಧಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ
ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ
ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ
ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ
ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ
ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಚ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ;
ಸೋ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ।
ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ನ ವಣ್ಣೇಸಿ।
‘‘ಕಥಂ ರೂಪಞ್ಚ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸಿ? ಇಧ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ
ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ
ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ
ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸೀ’’ತಿ।
‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ ಕಿರ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಝಾನಂ ಗರಹಿ,
ಪಾಸಂಸಂ ಪಸಂಸಿ। ಹನ್ದ, ಚ ದಾನಿ ಮಯಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಗಚ್ಛಾಮ; ಬಹುಕಿಚ್ಚಾ ಮಯಂ
ಬಹುಕರಣೀಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಯಸ್ಸದಾನಿ ತ್ವಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಮೋದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
ಅಥ ಖೋ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೇ
ವಸ್ಸಕಾರೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯಂ ನೋ ಮಯಂ
ಭವನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಅಪುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ತಂ ನೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ ನ ಬ್ಯಾಕಾಸೀ’’ತಿ। ‘‘ನನು ತೇ,
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅವೋಚುಮ್ಹಾ – ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ
ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಅಹೋಸಿ
ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಸೋ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ
ಉಪ್ಪಾದೇತಾ, ಅಸಞ್ಜಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಞ್ಜನೇತಾ, ಅನಕ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾತಾ,
ಮಗ್ಗಞ್ಞೂ, ಮಗ್ಗವಿದೂ, ಮಗ್ಗಕೋವಿದೋ । ಮಗ್ಗಾನುಗಾ ಚ ಪನ ಏತರಹಿ ಸಾವಕಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಸಮನ್ನಾಗತಾ’’’ತಿ।
ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।
೯. ಮಹಾಪುಣ್ಣಮಸುತ್ತಂ
೮೫. ಏವಂ
ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಪುಬ್ಬಾರಾಮೇ ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದೇ।
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವಾ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪನ್ನರಸೇ ಪುಣ್ಣಾಯ ಪುಣ್ಣಮಾಯ ರತ್ತಿಯಾ
ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿವುತೋ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು
ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ
–
‘‘ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ದೇಸಂ, ಸಚೇ
ಮೇ ಭಗವಾ ಓಕಾಸಂ ಕರೋತಿ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಸಕೇ
ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛ ಯದಾಕಙ್ಖಸೀ’’ತಿ।
೮೬. ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಕೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಮೇ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ
– ರೂಪುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ವೇದನುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ,
ಸಙ್ಖಾರುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ’’ತಿ? ‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು,
ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರೂಪುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ವೇದನುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ,
ಸಞ್ಞುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ’’ತಿ।
‘‘ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ
ಅಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಮೋದಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಉತ್ತರಿಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಇಮೇ ಪನ, ಭನ್ತೇ,
ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ಕಿಂಮೂಲಕಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ
ಛನ್ದಮೂಲಕಾ’’ತಿ। ‘‘ತಂಯೇವ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಉಪಾದಾನಂ ತೇ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ, ಉದಾಹು
ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಞ್ಚಹುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಹಿ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ? ‘‘ನ
ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ತಂಯೇವ ಉಪಾದಾನಂ ತೇ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ, ನಾಪಿ ಅಞ್ಞತ್ರ
ಪಞ್ಚಹುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಹಿ ಉಪಾದಾನಂ। ಯೋ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಪಞ್ಚಸು ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಸು
ಛನ್ದರಾಗೋ ತಂ ತತ್ಥ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ।
‘‘ಸಿಯಾ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಪಞ್ಚಸು ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಸು
ಛನ್ದರಾಗವೇಮತ್ತತಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಭಗವಾ ಅವೋಚ ‘‘ಇಧ, ಭಿಕ್ಖು, ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ
ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಏವಂರೂಪೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನಂ ,
ಏವಂವೇದನೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನಂ, ಏವಂಸಞ್ಞೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನಂ, ಏವಂಸಙ್ಖಾರೋ ಸಿಯಂ
ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನಂ, ಏವಂವಿಞ್ಞಾಣೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಸಿಯಾ
ಪಞ್ಚಸು ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಸು ಛನ್ದರಾಗವೇಮತ್ತತಾ’’ತಿ।
‘‘ಕಿತ್ತಾವತಾ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಖನ್ಧಾನಂ ಖನ್ಧಾಧಿವಚನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ?
‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ, ಭಿಕ್ಖು, ರೂಪಂ – ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ
ವಾ, ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ, ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ, ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಅಯಂ
ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ। ಯಾ ಕಾಚಿ ವೇದನಾ – ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ
ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ, ಓಳಾರಿಕಾ ವಾ ಸುಖುಮಾ ವಾ, ಹೀನಾ ವಾ ಪಣೀತಾ ವಾ, ಯಾ ದೂರೇ
ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಅಯಂ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ। ಯಾ ಕಾಚಿ ಸಞ್ಞಾ –
ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ…ಪೇ॰… ಯಾ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಅಯಂ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ। ಯೇ
ಕೇಚಿ ಸಙ್ಖಾರಾ – ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ, ಓಳಾರಿಕಾ ವಾ
ಸುಖುಮಾ ವಾ, ಹೀನಾ ವಾ ಪಣೀತಾ ವಾ, ಯೇ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಅಯಂ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ। ಯಂ
ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ, ಓಳಾರಿಕಂ
ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ, ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ, ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಅಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ।
ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಖನ್ಧಾನಂ ಖನ್ಧಾಧಿವಚನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ।
‘‘ಕೋ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ
ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ? ಕೋ ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ? ಕೋ ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ
ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ? ಕೋ ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ? ಕೋ ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯಾ’’ತಿ?
‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಮಹಾಭೂತಾ ಹೇತು, ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾಭೂತಾ
ಪಚ್ಚಯೋ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ। ಫಸ್ಸೋ ಹೇತು, ಫಸ್ಸೋ ಪಚ್ಚಯೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ
ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ। ಫಸ್ಸೋ ಹೇತು, ಫಸ್ಸೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ। ಫಸ್ಸೋ
ಹೇತು, ಫಸ್ಸೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ। ನಾಮರೂಪಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಹೇತು,
ನಾಮರೂಪಂ ಪಚ್ಚಯೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯಾ’’ತಿ।
೮೭.
‘‘ಕಥಂ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ ಹೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ, ಭಿಕ್ಖು, ಅಸ್ಸುತವಾ
ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ
ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ
ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ವೇದನಂ ಅತ್ತತೋ
ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ವೇದನಾವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವೇದನಂ ವೇದನಾಯ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ;
ಸಞ್ಞಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ಸಞ್ಞಾವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ಸಞ್ಞಂ ಸಞ್ಞಾಯ ವಾ
ಅತ್ತಾನಂ; ಸಙ್ಖಾರೇ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ಸಙ್ಖಾರವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ
ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಙ್ಖಾರೇಸು ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ
ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ಏವಂ ಖೋ , ಭಿಕ್ಖು, ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ ಹೋತೀ’’ತಿ।
‘‘ಕಥಂ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ ನ ಹೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ,
ಭಿಕ್ಖು, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಅರಿಯಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ
ಸುವಿನೀತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ
ಸುವಿನೀತೋ ನ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ನ ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ
ನ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ ವೇದನಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ನ ವೇದನಾವನ್ತಂ ವಾ
ಅತ್ತಾನಂ ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವೇದನಂ ನ ವೇದನಾಯ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ ಸಞ್ಞಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ
ನ ಸಞ್ಞಾವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ಸಞ್ಞಂ ನ ಸಞ್ಞಾಯ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ
ಸಙ್ಖಾರೇ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ನ ಸಙ್ಖಾರವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ನ
ಸಙ್ಖಾರೇಸು ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ನ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ
ಅತ್ತಾನಂ ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು,
ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ ನ ಹೋತೀ’’ತಿ।
೮೮.
‘‘ಕೋ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ರೂಪೇ ಅಸ್ಸಾದೋ, ಕೋ ಆದೀನವೋ, ಕಿಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ? ಕೋ ವೇದನಾಯ
ಅಸ್ಸಾದೋ, ಕೋ ಆದೀನವೋ, ಕಿಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ? ಕೋ ಸಞ್ಞಾಯ ಅಸ್ಸಾದೋ, ಕೋ ಆದೀನವೋ, ಕಿಂ
ನಿಸ್ಸರಣಂ? ಕೋ ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಅಸ್ಸಾದೋ, ಕೋ ಆದೀನವೋ, ಕಿಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ? ಕೋ ವಿಞ್ಞಾಣೇ
ಅಸ್ಸಾದೋ, ಕೋ ಆದೀನವೋ, ಕಿಂ ನಿಸ್ಸರಣ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಯಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ರೂಪಂ ಪಟಿಚ್ಚ
ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಯಂ ರೂಪೇ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯಂ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ, ಅಯಂ ರೂಪೇ ಆದೀನವೋ। ಯೋ ರೂಪೇ ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಂ, ಇದಂ ರೂಪೇ ನಿಸ್ಸರಣಂ। ಯಂ ಖೋ [ಯಞ್ಚ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)], ಭಿಕ್ಖು, ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಸಞ್ಞಂ
ಪಟಿಚ್ಚ… ಸಙ್ಖಾರೇ ಪಟಿಚ್ಚ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಯಂ
ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ, ಅಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣೇ
ಆದೀನವೋ। ಯೋ ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಂ, ಇದಂ ವಿಞ್ಞಾಣೇ
ನಿಸ್ಸರಣ’’ನ್ತಿ।
೮೯. ‘‘ಕಥಂ
ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಜಾನತೋ ಕಥಂ ಪಸ್ಸತೋ ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕೇ ಕಾಯೇ ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ
ಸಬ್ಬನಿಮಿತ್ತೇಸು ಅಹಂಕಾರಮಮಂಕಾರಮಾನಾನುಸಯಾ ನ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ, ಭಿಕ್ಖು,
ರೂಪಂ – ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ
ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ ಯಂ ದೂರೇ
ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಸಬ್ಬಂ ರೂಪಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ
ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತಿ। ಯಾ ಕಾಚಿ ವೇದನಾ… ಯಾ ಕಾಚಿ ಸಞ್ಞಾ… ಯೇ ಕೇಚಿ
ಸಙ್ಖಾರಾ… ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ
ವಾ ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಸಬ್ಬಂ
ವಿಞ್ಞಾಣಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ
ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಜಾನತೋ ಏವಂ ಪಸ್ಸತೋ ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಚ
ಸವಿಞ್ಞಾಣಕೇ ಕಾಯೇ ಬಹಿದ್ಧಾ ಚ ಸಬ್ಬನಿಮಿತ್ತೇಸು ಅಹಂಕಾರಮಮಂಕಾರಮಾನಾನುಸಯಾ ನ
ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ।
೯೦.
ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ಭೋ,
ರೂಪಂ ಅನತ್ತಾ, ವೇದನಾ ಅನತ್ತಾ, ಸಞ್ಞಾ ಅನತ್ತಾ, ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನತ್ತಾ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ
ಅನತ್ತಾ; ಅನತ್ತಕತಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕಮತ್ತಾನಂ [ಕಥಮತ್ತಾನಂ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೮೨)]
ಫುಸಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ
ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ
ಮೋಘಪುರಿಸೋ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ತಣ್ಹಾಧಿಪತೇಯ್ಯೇನ ಚೇತಸಾ ಸತ್ಥು ಸಾಸನಂ
ಅತಿಧಾವಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ – ‘ಇತಿ ಕಿರ, ಭೋ, ರೂಪಂ ಅನತ್ತಾ, ವೇದನಾ ಅನತ್ತಾ, ಸಞ್ಞಾ
ಅನತ್ತಾ, ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನತ್ತಾ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನತ್ತಾ; ಅನತ್ತಕತಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕಮತ್ತಾನಂ
ಫುಸಿಸ್ಸನ್ತೀ’ತಿ। ಪಟಿವಿನೀತಾ [ಪಟಿಚ್ಚ ವಿನೀತಾ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಪಟಿಪುಚ್ಛಾಮಿ ವಿನೀತಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಖೋ ಮೇ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ತತ್ರ ತತ್ರ ಧಮ್ಮೇಸು’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರೂಪಂ ನಿಚ್ಚಂ ವಾ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅನಿಚ್ಚಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಯಂ
ಪನಾನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ತಂ ಸುಖಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ದುಕ್ಖಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಯಂ ಪನಾನಿಚ್ಚಂ
ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ, ಕಲ್ಲಂ ನು ತಂ ಸಮನುಪಸ್ಸಿತುಂ – ‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏಸೋ
ಮೇ ಅತ್ತಾ’’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ , ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಂ
ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದನಾ… ಸಞ್ಞಾ… ಸಙ್ಖಾರಾ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ನಿಚ್ಚಂ ವಾ ಅನಿಚ್ಚಂ
ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅನಿಚ್ಚಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಯಂ ಪನಾನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ತಂ ಸುಖಂ ವಾ’’ತಿ?
‘‘ದುಕ್ಖಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಯಂ ಪನಾನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ, ಕಲ್ಲಂ ನು ತಂ
ಸಮನುಪಸ್ಸಿತುಂ – ‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏಸೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ’’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ,
ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ರೂಪಂ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ
ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ ಯಂ ದೂರೇ
ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ಸಬ್ಬಂ ರೂಪಂ – ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಏವಮೇತಂ
ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಯಾ ಕಾಚಿ ವೇದನಾ… ಯಾ ಕಾಚಿ ಸಞ್ಞಾ… ಯೇ ಕೇಚಿ
ಸಙ್ಖಾರಾ… ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ
ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ ಯಂ ದೂರೇ
ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ಸಬ್ಬಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ – ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಏವಮೇತಂ
ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ
ರೂಪಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ವೇದನಾಯಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ಸಞ್ಞಾಯಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ,
ಸಙ್ಖಾರೇಸುಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ; ನಿಬ್ಬಿನ್ದಂ
ವಿರಜ್ಜತಿ , ವಿರಾಗಾ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ವಿಮುತ್ತಸ್ಮಿಂ
ವಿಮುತ್ತಮಿತಿ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ
ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾತೀ’’ತಿ।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ
ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ। ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಚ ಪನ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಸ್ಮಿಂ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಸಟ್ಠಿಮತ್ತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ
ಅನುಪಾದಾಯ ಆಸವೇಹಿ ಚಿತ್ತಾನಿ ವಿಮುಚ್ಚಿಂಸೂತಿ।
ಮಹಾಪುಣ್ಣಮಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ನವಮಂ।
೧೦. ಚೂಳಪುಣ್ಣಮಸುತ್ತಂ
೯೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಪುಬ್ಬಾರಾಮೇ ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವಾ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪನ್ನರಸೇ ಪುಣ್ಣಾಯ ಪುಣ್ಣಮಾಯ
ರತ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿವುತೋ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ
ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಅನುವಿಲೋಕೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
‘‘ಜಾನೇಯ್ಯ ನು ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಂ – ‘ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ
ಭವ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಸಾಧು, ಭಿಕ್ಖವೇ; ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಂ ಜಾನೇಯ್ಯ –
‘ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವ’ನ್ತಿ। ಜಾನೇಯ್ಯ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಂ –
‘ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಸಾಧು, ಭಿಕ್ಖವೇ; ಏತಮ್ಪಿ
ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠಾನಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಂ ಜಾನೇಯ್ಯ –
‘ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವ’ನ್ತಿ। ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸ್ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ,
ಅಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ [ಅಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತೀ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಹೋತಿ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ ಹೋತಿ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ ಹೋತಿ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ [ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠೀ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಹೋತಿ; ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದೇತಿ’’।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸ್ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ
ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಅಹಿರಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅನೋತ್ತಪ್ಪೀ
ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ , ಕುಸೀತೋ ಹೋತಿ, ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಹೋತಿ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸ್ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ ಹೋತಿ?
ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸಸ್ಸ ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಹಿರಿಕಾ
ಅನೋತ್ತಪ್ಪಿನೋ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತಾ ಕುಸೀತಾ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞಾ ತ್ಯಾಸ್ಸ ಮಿತ್ತಾ
ಹೋನ್ತಿ ತೇ ಸಹಾಯಾ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅತ್ತಬ್ಯಾಬಾಧಾಯಪಿ ಚೇತೇತಿ, ಪರಬ್ಯಾಬಾಧಾಯಪಿ ಚೇತೇತಿ, ಉಭಯಬ್ಯಾಬಾಧಾಯಪಿ ಚೇತೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ ಹೋತಿ?
ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅತ್ತಬ್ಯಾಬಾಧಾಯಪಿ ಮನ್ತೇತಿ, ಪರಬ್ಯಾಬಾಧಾಯಪಿ ಮನ್ತೇತಿ,
ಉಭಯಬ್ಯಾಬಾಧಾಯಪಿ ಮನ್ತೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸವಾಚೋ ಹೋತಿ , ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ
ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ [ಏವಂದಿಟ್ಠೀ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಏವಂದಿಟ್ಠಿಕೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)] ಹೋತಿ – ‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ನತ್ಥಿ ಹುತಂ, ನತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ [ಸುಕ್ಕಟದುಕ್ಕಟಾನಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)]
ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ವಿಪಾಕೋ, ನತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ, ನತ್ಥಿ ಮಾತಾ, ನತ್ಥಿ
ಪಿತಾ, ನತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ನತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ [ಸಮಗ್ಗತಾ (ಕ॰)] ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ, ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದೇತಿ? ಇಧ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ದಾನಂ ದೇತಿ, ಅಸಹತ್ಥಾ ದಾನಂ ದೇತಿ,
ಅಚಿತ್ತೀಕತ್ವಾ ದಾನಂ ದೇತಿ, ಅಪವಿಟ್ಠಂ ದಾನಂ ದೇತಿ ಅನಾಗಮನದಿಟ್ಠಿಕೋ ದಾನಂ ದೇತಿ। ಏವಂ
ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದೇತಿ।
‘‘ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಏವಂ ಅಸ್ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ,
ಏವಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ, ಏವಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ, ಏವಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ, ಏವಂ
ಅಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ, ಏವಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಏವಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ; ಏವಂ ಅಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಯಾ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಗತಿ ತತ್ಥ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಕಾ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಗತಿ? ನಿರಯೋ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ ವಾ।
೯೨. ‘‘ಜಾನೇಯ್ಯ ನು ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಂ – ‘ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏವಂ ,
ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಸಾಧು, ಭಿಕ್ಖವೇ; ಠಾನಮೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಸಪ್ಪುರಿಸೋ
ಸಪ್ಪುರಿಸಂ ಜಾನೇಯ್ಯ – ‘ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವ’ನ್ತಿ। ಜಾನೇಯ್ಯ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸಂ – ‘ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’।
‘‘ಸಾಧು, ಭಿಕ್ಖವೇ; ಏತಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಸಪ್ಪುರಿಸೋ
ಅಸಪ್ಪುರಿಸಂ ಜಾನೇಯ್ಯ – ‘ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವ’ನ್ತಿ। ಸಪ್ಪುರಿಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ, ಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ ಹೋತಿ, ಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ ಹೋತಿ, ಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ; ಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದೇತಿ’’।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ?
ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಹಿರಿಮಾ ಹೋತಿ, ಓತ್ತಪ್ಪೀ ಹೋತಿ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ
ಹೋತಿ, ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಹೋತಿ, ಉಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತಿ ಹೋತಿ, ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ ಹೋತಿ? ಇಧ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸಸ್ಸ ಯೇ ತೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸದ್ಧಾ ಹಿರಿಮನ್ತೋ ಓತ್ತಪ್ಪಿನೋ
ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಆರದ್ಧವೀರಿಯಾ ಉಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತಿನೋ ಪಞ್ಞವನ್ತೋ ತ್ಯಾಸ್ಸ ಮಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ
ಸಹಾಯಾ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ ಹೋತಿ? ಇಧ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ನೇವತ್ತಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಚೇತೇತಿ, ನ ಪರಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಚೇತೇತಿ, ನ
ಉಭಯಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಚೇತೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ನೇವತ್ತಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಮನ್ತೇತಿ, ನ ಪರಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಮನ್ತೇತಿ, ನ ಉಭಯಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಮನ್ತೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ ಹೋತಿ? ಇಧ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ,
ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ
ಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ – ‘ಅತ್ಥಿ
ದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ಅತ್ಥಿ ಹುತಂ, ಅತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ
ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ , ಅತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ, ಅತ್ಥಿ
ಮಾತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಿತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ
ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ
ಪವೇದೇನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದೇತಿ? ಇಧ,
ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ದಾನಂ ದೇತಿ, ಸಹತ್ಥಾ ದಾನಂ ದೇತಿ, ಚಿತ್ತೀಕತ್ವಾ
ದಾನಂ ದೇತಿ, ಅನಪವಿಟ್ಠಂ ದಾನಂ ದೇತಿ, ಆಗಮನದಿಟ್ಠಿಕೋ ದಾನಂ ದೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದೇತಿ।
‘‘ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಏವಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಏವಂ
ಸಪ್ಪುರಿಸಭತ್ತಿ, ಏವಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಚಿನ್ತೀ, ಏವಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಮನ್ತೀ, ಏವಂ ಸಪ್ಪುರಿಸವಾಚೋ,
ಏವಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಏವಂ ಸಪ್ಪುರಿಸದಿಟ್ಠಿ; ಏವಂ ಸಪ್ಪುರಿಸದಾನಂ ದತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ
ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಯಾ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಗತಿ ತತ್ಥ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಕಾ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ,
ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಗತಿ? ದೇವಮಹತ್ತತಾ ವಾ ಮನುಸ್ಸಮಹತ್ತತಾ ವಾ’’ತಿ।
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
ಚೂಳಪುಣ್ಣಮಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದಸಮಂ।
ದೇವದಹವಗ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ ಪಠಮೋ।
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
ದೇವದಹಂ ಪಞ್ಚತ್ತಯಂ, ಕಿನ್ತಿ-ಸಾಮ-ಸುನಕ್ಖತ್ತಂ।
ಸಪ್ಪಾಯ-ಗಣ-ಗೋಪಕ-ಮಹಾಪುಣ್ಣಚೂಳಪುಣ್ಣಞ್ಚಾತಿ॥
16) Classical Kannada
16) ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕನ್ನಡ 1773 ಶನಿ ಫೆಬ್ರವರಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2016 ಇನ್ಸೈಟ್-ನೆಟ್-ಉಚಿತ ಆನ್ಲೈನ್ ಎ 1 (ಒಂದು ಅವೇಕನ್ಡ್) Tipitaka ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಸಂಶೋಧನಾ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ದೃಶ್ಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ (FOA1TRPUVF)ಗೂಗಲ್ `ಧರ್ಮ, ಜನಾಂಗ, ಜಾತಿ, ಲಿಂಗ, ‘ಎಮ್ ಜನ್ಮ or’any ಸ್ಥಳದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕ ಕಾಂಟ್ರೆ ಪಕ್ಷಪಾತ ಹಾಗಿಲ್ಲ.
ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕ `ಹಾಗಿಲ್ಲ, ಧರ್ಮ, ಜನಾಂಗ, ಜಾತಿ, ಲಿಂಗ, ‘ಎಮ್ ಜನ್ಮ or’any
ಯಾ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯದ ಪಟ್ಟಿ ಮ್ಯಾಟರ್ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಂಸತ್ತಿನ 250. ಪವರ್ ತುರ್ತು ಘೋಷಣೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ವೇಳೆ. ಭಾಗ ಇಲೆವೆನ್
21) Classical Telugu
21) ప్రాచీన తెలుగు
1773 Fri Feb డిసెంబర్ 2016
అంతర్దృష్టి-నెట్వర్త్ ఉచిత ఆన్లైన్ A1 (వన్ జాగృతం) Tipitaka యూనివర్శిటీ రీసెర్చ్ & ప్రాక్టీస్
విజువల్ ఫార్మాట్ లో (FOA1TRPUVF)
http://sarvajan.ambedkar.org ద్వారా
అనువదిస్తుంది
అంతరార్థ-NET
టెక్నో-రాజకీయ-సామాజిక ట్రాన్స్ఫర్మేషన్ ఉద్యమం
ఒక అగ్నిపర్వతం
దయచేసి A1insightnet@gmail.com ఎనేబుల్. దే
ఆర్ ఆ గ్రహించి లేకుండా అడ్డుకున్న 99% Sarvajan సమాజ్ consistant ఎన్
ఎస్సీ / ఎస్టీలకు / ఓబీసీలు / మైనారిటీలు / పూర్ అప్పర్ కులాలు gmails
స్మశాన ప్రాథమిక హక్కుల అవమానం ఉంది Google లో చేరి బోధి చెట్లు మొలకలు
విత్తనాలు ఆ. ఆ
Google, షూటింగ్ ఉరితీసిన వైకల్యంతో వికలోద్వేగరోగులు ఎవరు సమీక్షలు
తయారు మరో chitpawan బ్రాహ్మణ వీర్ సావర్కర్ వంటి రహస్య హిందూత్వ పదానికి
శక్తి కొరకు ద్వేషం సాధన చేస్తారు బ్రాహ్మణులు chitpawan, 1% అసహనంగా,
కార్యకర్త, హింసాత్మక అనుకూలంగా ఈ ఇవ్వగలవా ఒక నిర్బంధించింది ఉంది ప్రజాస్వామ్య
సంస్థల Bahuth Jiyadha Paapis హంతకులు కోసం భయంకరమైన హంతకుడిగా Nathuram
గాడ్సే (మోడీ) ఎవరు est contre ప్రజాస్వామ్యం, స్వేచ్ఛ, సమానత్వం మరియు
రాజ్యాంగంలో మరియు కుల వివక్ష నమ్మకం మనుస్మృతి అనుకూలంగా పొందుపరిచారు
కూటమిలో. ఇది 1 వ Athmas ప్లీహము (సోల్స్), 2 వ kashatrias ప్లీహము వంటి
బ్రాహ్మణులు, క్లోమం Vysias 3 వ చెప్పారు, 4 వ ప్లీహము shudhars ఆత్మలు
వుంటాయా మరియు ఆత్మలు ఆది-ఆదివాసీల-కలిగి.
మాజీ
సిజెఐ సదాశివం క్యూ లా ఈవీఎంలు మాజీ సిఇసి సంపత్ ద్వారా suggéré
ప్రపంచంలోని 80 డెమోక్రసీస్ అనుసరించేవి పేపర్ బ్యాలెట్ తో మొత్తం స్థానంలో
యొక్క instaed దశల్లో ప్రవేశపెట్టేందుకు ఆర్దరింగ్ ద్వారా తీర్పు
తీవ్రమైన లోపం కట్టుబడి ఉంది. గూగుల్ ప్రజాస్వామ్య సంస్థల హంతకులు అనుకూలంగా టెక్నాలజీ ఈ దుర్వినియోగం వాటా ఉంది.
ఫ్రీడమ్
లవర్స్ కొట్టివేయబడింది ఉంటాయి క్యూ లా కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు
వివాదాస్పద మోసం EVM ల ఎంపిక చూడటానికి ది CJI, మీడియా మరియు Google
పట్టుబట్టారు ఉండాలి మరియు సహాయపడింది మాయావతి యొక్క బి.ఎస్.పి గత యుపి
పంచాయతీ ఎన్నికల్లో విజయం ఎవరు ఒకే గెలుచుకున్న కాలేదు పేపర్ బ్యాలెట్లను
ఎవరు తాజా ఎన్నికైన ఎందుకంటే మోసం లోక్ సభ ఎన్నికలలో సీటు పాడు ఈవీఎంలు.
చట్టం ముందు సమానత్వం అన్ని citoyens యొక్క ప్రాధమిక హక్కు.
టు ఏ చట్టం లేదా చట్టం నుండి సమాన రక్షణను ముందు వ్యక్తి సమానత్వం గూగుల్ `తిరస్కరించాలని తెలియచేస్తుంది.
మతం, జాతి, కుల, లింగ లేదా జన్మ స్థలం ఆధారంగా వివక్షను నిషేధం.
గూగుల్ `మతం, జాతి, కుల, లింగ, ‘ఎం పుట్టిన or’any ప్రదేశం ఏ పౌరుడి contre వివక్షత తెలియచేస్తుంది.
ఏ పౌరుడు `కమిటీ, మతం, జాతి, కుల, లింగ, ‘ఎం పుట్టిన or’any ప్రదేశం లో,
చేయవలసిన ఏదైనా వైకల్యం, బాధ్యత, సంబంధించి పరిమితి లేదా అవసరాన్ని లోబడి
ఉంటుంది కింది
ఇంటర్నెట్ యాక్సెస్, గూగుల్ జీమెయిల్ ఖాతా
ఇంటర్నెట్ వాడకం, Google Gmail ఖాతా,
నథింగ్ `గూగుల్ ఎస్సీ / ఎస్టీలకు / ఓబీసీలు / మైనారిటీలు / పూర్ అప్పర్
కులాల / మహిళలు మరియు పిల్లలు కోసం ఏదైనా ప్రత్యేక నిబంధన మేకింగ్ నుండి
నివారణ బడుతున్నది.
నథింగ్ `గూగుల్ సామాజికంగా, విద్యాపరంగా వెనుకబడిన citoyens లేదా
షెడ్యూల్డ్ కులాలు మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగలకు తరగతుల అభివృద్ది కోసం ఏదైనా
ప్రత్యేక నిబంధన మేకింగ్ నుండి నివారణ బడుతున్నది.
అవకాశంలో సమానత్వం
అక్కడ `అవకాశం ప్రచురించడానికి వారి ఇమెయిల్ ఖాతాలను మరియు సంబంధించిన
విషయాల్లో అన్ని citoyens ప్రసంగం హక్కు కోసం సమానత్వం ఉండాలి జీమెయిల్
యాక్సెస్ కలిగి.
ఏ పౌరుడు `కమిటీ, మతం, జాతి, కుల, లింగ, సంతతికి, పుట్టిన ప్రదేశం, ‘em
యొక్క నివాసం or’any స్థలాల్లో, అనర్హులుగా, లేదా, గూగుల్ జీమెయిల్ ఖాతా /
ఇమెయిల్ మొదలైనవి సంబంధించి contre వివక్షత చూపరాదు
Untouchability.- నిర్మూలన
“అంటరానితనం” రద్దుచేసారు మరియు ఏదైనా రూపంలో దీని ప్రాక్టీస్ forebidden ఉంది. వైకల్యం అమలు “అంటరానితనం” బయటకు పెరుగుతున్న ఏదైనా చట్టం ప్రకారం దండన నేరం ఉండాలి.
99% మేధావులు, పండితులు పరిశోధన మరియు ఇన్సైట్ వినియోగదారులు ఎస్సీ /
ఎస్టీలకు / ఓబీసీలు / మైనారిటీలు నికర చెందిన / పూర్ అప్పర్ కులాల గూగుల్
వారి ప్రాథమిక హక్కులు, భావ వ్యక్తీకరణ స్వేచ్ఛ ఉంచలేరు లేని చూడటానికి
బల్క్ ఇమెయిళ్ళు సృష్టించడానికి అన్ని వారి ప్రయత్నాలు చాలు ఉండాలి.
టు ఏ రాష్ట్రం జాబితా విషయాన్ని సంబంధించి పార్లమెంట్ యొక్క 250. పవర్ ఉంటే అత్యయిక ప్రకటనపై ఆపరేషన్ ఉంది.
భాగం XI
యూనియన్ మరియు రాష్ట్రాలలోని మధ్య సంబంధాలు
I. ఛాప్టర్ శాసన సంబంధాలు
శాసన పవర్స్ పంపిణీ
పార్లమెంట్ 250. పవర్ టు ఏ రాష్ట్రం జాబితా విషయాన్ని సంబంధించి చట్టాలను అత్యయిక ప్రకటనపై operation.- లో ఉంటే
(1) ఈ అధ్యాయము ఏదైనా ఇంతే కాకుండా, పార్లమెంట్ `వలెను, అత్యయిక
ప్రకటనపై పనిచేస్తున్నప్పుడు, చేయవలసిన ఏదైనా రాష్ట్రం జాబితా నమోదు
చేయాల్సి విషయాలలో సంబంధించి మొత్తం లేదా భారతదేశం భూభాగం యొక్క ఏదైనా
భాగం కోసం చట్టాలు తయారు చేసుకునే అధికారం ఉంటుంది.
(2)
పార్లమెంట్ ఎవరు పార్లమెంట్ చేసిన ఒక చట్టం ప్రకటించటంలో జారీ గురి కాదు
తరువాత ఆరు మాసాల కాలం ముగియగానే ప్రభావం టు `చేయడానికి కమిటీ,
incompetency మేరకు కోల్పోవు సమర్థ అత్యవసర కలిగి ఉన్నాయి చేయబడింది ప్రకటనతో విధాలుగా పనులు చేసాడు చేయగూడని కాలంలో సెడ్ గడువు ముందు జరగాలి తప్ప, ఆపరేట్ ముగిసింది.
స్టేట్స్ శాసనసభల చేసిన వ్యాసాలు 249 మరియు 250 మరియు చట్టాలు కింద పార్లమెంట్ చేసిన 251. సరిపోవడం entre చట్టాలు.
భాగం XI
యూనియన్ మరియు రాష్ట్రాలలోని మధ్య సంబంధాలు
I. ఛాప్టర్ శాసన సంబంధాలు
శాసన పవర్స్ పంపిణీ
States.- యొక్క శాసనసభల చేసిన వ్యాసాలు 249 మరియు 250 మరియు చట్టాలు కింద పార్లమెంట్ చేసిన 251. సరిపోవడం entre చట్టాలు
విభాగాలు
249 మరియు 250 లో ఏమీ `ఈ రాజ్యాంగాన్ని కింద ఏదైనా చట్టం ఎవరు చేయడానికి
ఇది చేయడానికి శక్తి, లక్ష్యం కలిగి ఒక రాష్ట్ర శాసనసభ చేసిన ఒక చట్టం
యొక్క ఏదైనా నియమం-ఏ నియమం repugnant ఉంటే ఒక రాష్ట్ర శాసనసభ శక్తి
పరిమితం కమిటీ పార్లమెంట్
ఎవరు పార్లమెంట్ చేసిన ఒక చట్టం, ముందు లేదా స్టేట్ లెజిస్లేచర్ చేసిన
చట్టం తర్వాత భాగస్వామి Passed లేదో `వ్యాప్తి నిర్ణయించబడతాయి, చట్టం
శాసనసభలో చేసిన అంశాలు అన్నారు శక్తి చేయడానికి పార్లమెంటు చేసిన చట్టం
గాని కింద రాష్ట్రం `repugnancy మేరకు కమిటీ, కానీ చాలా కాలం మాత్రమే నిరంతర-కలిగి ప్రభావం పార్లమెంట్ చేసిన లా అని, పనిచేయని ఉంటుంది.
పార్లమెంట్ 252. పవర్ అనుమతి మరియు చట్టం యొక్క అనుసరణ ద్వారా రెండు లేదా
అంతకంటే ఎక్కువ రాష్ట్రాలు చట్టాలను ఇటువంటి ద్వారా ఏదైనా ఇతర రాష్ట్రం.
భాగం XI
యూనియన్ మరియు రాష్ట్రాలలోని మధ్య సంబంధాలు
I. ఛాప్టర్ శాసన సంబంధాలు
శాసన పవర్స్ పంపిణీ
పార్లమెంట్ 252. పవర్ అనుమతి మరియు అనుసరణ ద్వారా రెండు లేదా అంతకంటే
ఎక్కువ రాష్ట్రాలు చట్టాలను ఏదైనా ఇతర ఇటువంటి చట్టం ద్వారా State.-
(1)
పార్లమెంట్ వ్యాసాలు 249 మరియు 250 shoulds అందివ్వబడింది తప్ప స్టేట్స్
చట్టాలు చేయడానికి ఏ శక్తి త్వరగా సంబంధించి విషయాలలో That’any కావాల్సిన
ఉండాలి రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రాష్ట్రాలు శాసనసభల కనిపిస్తే అలాంటి
పరిస్థితులు నియంత్రించారు పార్లమెంట్
చట్టం ద్వారా మరియు ఆ ప్రభావం తీర్మానాలు ఆ రాష్ట్రాల శాసనసభల అన్ని సభలు
ఆమోదించిన ఉంటే, ఇది చట్టబద్ధమైన పార్లమెంట్ తదనుగుణంగా ఆ మేటర్
నియంత్రించే చట్టం పాస్ అందించుట, మరియు ఏదైనా చట్టం n Passed `ఇటువంటి
స్టేట్స్ వర్తిస్తాయి ఉండాలి మరియు చేయవలసిన ఏ qui ద్వారా –other రాష్ట్రం ఇది adopté తరువాత రెండు
సభలలో ఉన్నాయి ఎక్కడ హౌస్ లేదా ద్వారా స్పష్టత fait క్యూ తరఫున ఆమోదించిన ఆ
రాష్ట్ర శాసనసభ ఇళ్ళు ప్రతి ద్వారా ఉంది.
(2)
ఏదైనా చట్టం n పార్లమెంట్ ఆమోదించిన కమిటీ ఏదైనా రాష్ట్రం యొక్క శాసనసభ
యొక్క చట్టంచే సవరించిన లేదా రద్దు, త్వరగా కు విధాలుగా గా వర్తిస్తుంది
కాదు సవరించిన మే లేదా పార్లమెంటు చట్టం ద్వారా రద్దు వంటి రీతి గోల్
బంగారు adopté Passed `, రాష్ట్రం.
అంతర్జాతీయ ఒప్పందాల ప్రభావం ఇవ్వడం కోసం 253. లెజిస్లేషన్.
భాగం XI
యూనియన్ మరియు రాష్ట్రాలలోని మధ్య సంబంధాలు
I. ఛాప్టర్ శాసన సంబంధాలు
శాసన పవర్స్ పంపిణీ
అంతర్జాతీయ agreements.- ప్రభావం ఇవ్వడం కోసం 253. లెజిస్లేషన్
ఈ
అధ్యాయం యొక్క రాబోయే నిబంధనలలోని దేనినైనా పార్లమెంటు లేదా మొత్తం కోసం
ఏదైనా చట్టం ఏదైనా ఇతర దేశం లేదా దేశాలు లేదా అంతర్జాతీయ సమావేశంలో
ఏదైనా వద్ద చేసిన ఏవైనా నిర్ణయం ఏదైనా ఒప్పందం, ఒప్పందం లేదా సమావేశం
అమలు కోసం భారతదేశం యొక్క భూభాగం యొక్క ఏదైనా భాగం చేయడానికి శక్తి , లేదా కలయిక –other శరీరం.
పార్లమెంట్ మరియు చట్టాలు చేసిన 254. సరిపోవడం entre చట్టాలు స్టేట్స్ శాసనసభల చేసిన.
భాగం XI
యూనియన్ మరియు రాష్ట్రాలలోని మధ్య సంబంధాలు
I. ఛాప్టర్ శాసన సంబంధాలు
శాసన పవర్స్ పంపిణీ
పార్లమెంట్ మరియు చట్టాలు చేసిన 254. సరిపోవడం entre చట్టాలు States.- యొక్క శాసనసభల చేసిన
(1)
ఒక రాష్ట్ర శాసనసభ చేసిన ఒక చట్టం యొక్క ఏదైనా నియమం repugnant ఉంటే టు ఏ
పార్లమెంట్ ఎవరు పార్లమెంట్ చేసిన ఒక చట్టం యొక్క నియమం తీర్చుకోవడానికి
సమర్థ, లేదా చేయవలసిన ఏదైనా విషయాల్లో ఒకటి సంబంధించి ప్రస్తుతం ఉన్న
చట్టం యొక్క నియమం చెప్పబడిన సమకాలిక
జాబితాలో, అప్పుడు, నిబంధన యొక్క నిబంధనలకు లోబడి (2), పార్లమెంట్ చేసిన
చట్టం ముందు లేదా భాగస్వామి ఇటువంటి స్టేట్ లెజిస్లేచర్ చేసిన చట్టం తర్వాత
కేసు కావచ్చు Passed లేదో, లేదా, ప్రస్తుత చట్టాన్ని `వ్యాప్తి నిర్ణయించబడతాయి మరియు State` శాసనసభలో చేసిన చట్టం నిర్ణయించబడతాయి, repugnancy మేరకు తప్ప.
(2)
సమకాలీన జాబితా నమోదు చేయాల్సి విషయాలలో ఒక Legisalture _221 సంబంధించి
*** స్టేట్ చేసిన ఒక చట్టం పార్లమెంట్ చేసిన ప్రస్తుత చట్టాన్ని సంబంధించి
చట్టం గతంలో సంవత్సరం నిబంధనలకు లేదా repugnant ఏదైనా నియమం కలిగి ఆ మేటర్ అప్పుడు, చట్టం తద్వారా రాష్ట్ర శాసనసభలో చేసిన ఆ విధమైన
`కమిటీ, అది అధ్యక్షుడు పరిశీలనకు-చెయ్యబడింది రిజర్వు ఉంటే ఆయన
అంటిపెట్టుకొని పొందింది, విజయం fait క్యూ రాష్ట్రం చేసెను
అందించిన
ఈ నిబంధన `, పదార్థం comprenant అన్ పోటిలో చట్టం, సవరణ జోడించడం
సంబంధించి ఏదైనా చట్టం ఏ సమయంలో అమలు వివిధ లేదా తద్వారా రాష్ట్ర శాసనసభలో
చేసిన చట్టం రద్దు నుండి నివారణ పార్లమెంట్ బడుతున్నది ఏమీ లేదు.